📜
(၇) ၂။ ဘူမိစာလဝဂ္ဂေါ
၁။ ဣစ္ဆာသုတ္တဝဏ္ဏနာ
၆၁။ သတ္တမဿ ¶ ပဌမေ ပဝိဝိတ္တဿာတိ ကာယဝိဝေကေန ဝိဝိတ္တဿ။ နိရာယတ္တဝုတ္တိနောတိ ကတ္ထစိ အနာယတ္တဝုတ္တိနော ဝိပဿနာကမ္မိကဿ။ လာဘာယာတိ စတုပစ္စယလာဘာယ။ သောစီ စ ပရိဒေဝီ စာတိ သောကီ စ ပရိဒေဝီ စ။ သောစိစ္စ ပရိဒေဝိစ္စာတိပိ ပါဌော။ စုတော စ သဒ္ဓမ္မာတိ တံခဏံယေဝ ဝိပဿနာသဒ္ဓမ္မာ စုတော။ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ ဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋံ ကထိတံ။
၂။ အလံသုတ္တဝဏ္ဏနာ
၆၂။ ဒုတိယေ အလံ အတ္တနော အလံ ပရေသန္တိ အတ္တနော စ ပရေသဉ္စ ဟိတပဋိပတ္တိယံ သမတ္ထော ပရိယတ္တော အနုစ္ဆဝိကော။ ခိပ္ပနိသန္တီတိ ¶ ခိပ္ပံ ဥပဓာရေတိ၊ ခန္ဓဓာတုအာယတနာဒီသု ကထိယမာနေသု တေ ဓမ္မေ ခိပ္ပံ ဇာနာတီတိ အတ္ထော။ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ သမထဝိပဿနာ ကထိတာ။ ပုဂ္ဂလဇ္ဈာသယေန ပန ဒေသနာဝိလာသေန စေတံ မတ္ထကတော ပဋ္ဌာယ ဟေဋ္ဌာ ဩတရန္တံ ကထိတန္တိ။
၃။ သံခိတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ
၆၃။ တတိယေ ဧဝမေဝါတိ နိက္ကာရဏေနေဝ။ ယထာ ဝါ အယံ ယာစတိ၊ ဧဝမေဝ။ မောဃပုရိသာတိ မူဠှပုရိသာ တုစ္ဆပုရိသာ။ အဇ္ဈေသန္တီတိ ယာစန္တိ။ အနုဗန္ဓိတဗ္ဗန္တိ ဣရိယာပထာနုဂမနေန အနုဗန္ဓိတဗ္ဗံ မံ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ မညန္တိ။ အာဇာနနတ္ထံ အပသာဒေန္တော ဧဝမာဟ။ ဧသ ကိရ ဘိက္ခု ဩဝါဒေ ဒိန္နေပိ ပမာဒမေဝ အနုယုဉ္ဇတိ၊ ဓမ္မံ သုတွာ တတ္ထေဝ ဝသတိ၊ သမဏဓမ္မံ ကာတုံ န ဣစ္ဆတိ။ တသ္မာ ဘဂဝါ ဧဝံ အပသာဒေတွာ ပုန ယသ္မာ သော အရဟတ္တဿ ဥပနိဿယသမ္ပန္နော ¶ ၊ တသ္မာ တံ ဩဝဒန္တော တသ္မာတိဟ တေ ဘိက္ခု ဧဝံ သိက္ခိတဗ္ဗန္တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ အဇ္ဈတ္တံ မေ စိတ္တံ ဌိတံ ဘဝိဿတိ သုသဏ္ဌိတံ၊ န စ ဥပ္ပန္နာ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ စိတ္တံ ပရိယာဒါယ ဌဿန္တီတိ ဣမိနာ တာဝဿ ဩဝါဒေန နိယကဇ္ဈတ္တဝသေန စိတ္တေကဂ္ဂတာမတ္တော မူလသမာဓိ ဝုတ္တော။
တတော ¶ ‘‘ဧတ္တကေနေဝ သန္တုဋ္ဌိံ အနာပဇ္ဇိတွာ ဧဝံ သော သမာဓိ ဝဍ္ဎေတဗ္ဗော’’တိ ဒဿေတုံ ယတော ခေါ တေ ဘိက္ခု အဇ္ဈတ္တံ စိတ္တံ ဌိတံ ဟောတိ သုသဏ္ဌိတံ၊ န စ ဥပ္ပန္နာ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ စိတ္တံ ပရိယာဒါယ တိဋ္ဌန္တိ၊ တတော တေ ဘိက္ခု ဧဝံ သိက္ခိတဗ္ဗံ ¶ ‘‘မေတ္တာ မေ စေတောဝိမုတ္တိ ဘာဝိတာ ဘဝိဿတိ…ပေ… သုသမာရဒ္ဓါ’’တိ ဧဝမဿ မေတ္တာဝသေန ဘာဝနံ ဝဍ္ဎေတွာ ပုန ယတော ခေါ တေ ဘိက္ခု အယံ သမာဓိ ဧဝံ ဘာဝိတော ဟောတိ ဗဟုလီကတော၊ တတော တွံ ဘိက္ခု ဣမံ သမာဓိံ သဝိတက္ကသဝိစာရမ္ပိ ဘာဝေယျာသီတိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တဿတ္ထော – ယဒါ တေ ဘိက္ခု အယံ မူလသမာဓိ ဧဝံ မေတ္တာဝသေန ဘာဝိတော ဟောတိ၊ တဒါ တွံ တာဝတကေနပိ တုဋ္ဌိံ အနာပဇ္ဇိတွာဝ ဣမံ မူလသမာဓိံ အညေသုပိ အာရမ္မဏေသု စတုက္ကပဉ္စကဇ္ဈာနာနိ ပါပယမာနော ‘‘သဝိတက္ကသဝိစာရမ္ပီ’’တိအာဒိနာ နယေန ဘာဝေယျာသီတိ။
ဧဝံ ဝတွာ စ ပန အဝသေသဗြဟ္မဝိဟာရပုဗ္ဗင်္ဂမမ္ပိဿ အညေသု အာရမ္မဏေသု စတုက္ကပဉ္စကဇ္ဈာနဘာဝနံ ကရေယျာသီတိ ဒဿေန္တော ယတော ခေါ တေ ဘိက္ခု အယံ သမာဓိ ဧဝံ ဘာဝိတော ဟောတိ သုဘာဝိတော၊ တတော တေ ဘိက္ခု ဧဝံ သိက္ခိတဗ္ဗံ ‘‘ကရုဏာ မေ စေတောဝိမုတ္တီ’’တိအာဒိမာဟ။ ဧဝံ မေတ္တာပုဗ္ဗင်္ဂမံ စတုက္ကပဉ္စကဇ္ဈာနဘာဝနံ ဒဿေတွာ ပုန ကာယာနုပဿနာဒိပုဗ္ဗင်္ဂမံ ဒဿေတုံ ယတော ခေါ တေ ဘိက္ခု အယံ သမာဓိ ဧဝံ ဘာဝိတော ဟောတိ သုဘာဝိတော၊ တတော တေ ဘိက္ခု ဧဝံ သိက္ခိတဗ္ဗံ ‘‘ကာယေ ကာယာနုပဿီ’’တိအာဒိံ ဝတွာ ယတော ခေါ တေ ဘိက္ခု အယံ သမာဓိ ဧဝံ ဘာဝိတော ဟောတိ သုဘာဝိတော၊ တတော တွံ ဘိက္ခု ယေန ယေနေဝ ဂဂ္ဃသီတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဂဂ္ဃသီတိ ဂမိဿသိ။ ဖာသုံယေဝါတိ ဣမိနာ အရဟတ္တံ ဒဿေတိ။ အရဟတ္တပ္ပတ္တော ဟိ သဗ္ဗိရိယာပထေသု ဖာသု ဝိဟရတိ နာမ။
၄။ ဂယာသီသသုတ္တဝဏ္ဏနာ
၆၄။ စတုတ္ထေ ¶ ဧတဒဝေါစာတိ အတ္တနော ပဓာနဘူမိယံ ဥပ္ပန္နံ ဝိတက္ကံ ဘိက္ခုသင်္ဃဿ အာရောစေတုံ – ‘‘ပုဗ္ဗာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ’’တိအာဒိဝစနံ အဝေါစ။ ဩဘာသန္တိ ¶ ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏောဘာသံ။ ဉာဏဒဿနန္တိ ဒိဗ္ဗစက္ခုဘူတံ ဉာဏသင်္ခါတံ ဒဿနံ။ သန္နိဝုတ္ထပုဗ္ဗန္တိ ဧကတော ဝသိတပုဗ္ဗံ။ ဣမသ္မိံ ပန သုတ္တေ ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏံ၊ ဣဒ္ဓိဝိဓဉာဏံ၊ စေတောပရိယဉာဏံ၊ ယထာကမ္မုပဂဉာဏံ၊ အနာဂတံသဉာဏံ၊ ပစ္စုပ္ပန္နံသဉာဏံ၊ အတီတံသဉာဏံ၊ ပုဗ္ဗေနိဝါသဉာဏန္တိ ဣမာနိ တာဝ အဋ္ဌ ဉာဏာနိ ပါဠိယံယေဝ အာဂတာနိ၊ တေဟိ ပန သဒ္ဓိံ ဝိပဿနာဉာဏာနိ စတ္တာရိ မဂ္ဂဉာဏာနိ၊ စတ္တာရိ ¶ ဖလဉာဏာနိ၊ စတ္တာရိ ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏာနိ၊ စတ္တာရိ ပဋိသမ္ဘိဒါဉာဏာနိ ဆ အသာဓာရဏဉာဏာနီတိ ဧတာနိ ဉာဏာနိ သမောဓာနေတွာ ကထေန္တေန ဧဝံ ဣဒံ သုတ္တံ ကထိတံ နာမ ဟောတိ။
၅။ အဘိဘာယတနသုတ္တဝဏ္ဏနာ
၆၅။ ပဉ္စမေ အဘိဘာယတနာနီတိ အဘိဘဝနကာရဏာနိ။ ကိံ အဘိဘဝန္တိ? ပစ္စနီကဓမ္မေပိ အာရမ္မဏာနိပိ။ တာနိ ဟိ ပဋိပက္ခဘာဝေန ပစ္စနီကဓမ္မေ အဘိဘဝန္တိ၊ ပုဂ္ဂလဿ ဉာဏုတ္တရိယတာယ အာရမ္မဏာနိ။ အဇ္ဈတ္တံ ရူပသညီတိအာဒီသု ပန အဇ္ဈတ္တရူပေ ပရိကမ္မဝသေန အဇ္ဈတ္တံ ရူပသညီ နာမ ဟောတိ။ အဇ္ဈတ္တဉှိ နီလပရိကမ္မံ ကရောန္တော ကေသေ ဝါ ပိတ္တေ ဝါ အက္ခိတာရကာယ ဝါ ကရောတိ။ ပီတပရိကမ္မံ ကရောန္တော မေဒေ ဝါ ဆဝိယာ ဝါ ဟတ္ထတလပါဒတလေသု ဝါ အက္ခီနံ ပီတဋ္ဌာနေ ဝါ ကရောတိ။ လောဟိတပရိကမ္မံ ကရောန္တော မံသေ ဝါ လောဟိတေ ဝါ ဇိဝှာယ ဝါ အက္ခီနံ ရတ္တဋ္ဌာနေ ဝါ ကရောတိ။ ဩဒါတပရိကမ္မံ ကရောန္တော အဋ္ဌိမှိ ဝါ ဒန္တေ ဝါ နခေ ဝါ အက္ခီနံ သေတဋ္ဌာနေ ဝါ ကရောတိ။ တံ ပန သုနီလကံ သုပီတကံ သုလောဟိတကံ သုဩဒါတံ န ဟောတိ၊ အဝိသုဒ္ဓမေဝ ဟောတိ။
ဧကော ဗဟိဒ္ဓါ ရူပါနိ ပဿတီတိ ယဿေဝံ ပရိကမ္မံ အဇ္ဈတ္တံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ၊ နိမိတ္တံ ပန ဗဟိဒ္ဓါ၊ သော ဧဝံ အဇ္ဈတ္တံ ¶ ပရိကမ္မဿ ဗဟိဒ္ဓါ စ အပ္ပနာယ ဝသေန ‘‘အဇ္ဈတ္တံ ရူပသညီ ဧကော ဗဟိဒ္ဓါ ရူပါနိ ပဿတီ’’တိ ဝုစ္စတိ။ ပရိတ္တာနီတိ အဝဍ္ဎိတာနိ။ သုဝဏ္ဏဒုဗ္ဗဏ္ဏာနီတိ သုဝဏ္ဏာနိ ဝါ ဟောန္တု ဒုဗ္ဗဏ္ဏာနိ ဝါ၊ ပရိတ္တဝသေနေဝ ဣဒံ အဘိဘာယတနံ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တာနိ အဘိဘုယျာတိ ယထာ နာမ သမ္ပန္နဂ္ဂဟဏိကော ကဋစ္ဆုမတ္တံ ဘတ္တံ လဘိတွာ ‘‘ကိံ ဧတ္ထ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ ¶ အတ္ထီ’’တိ သံကဍ္ဎိတွာ ဧကကဗဠမေဝ ကရောတိ၊ ဧဝမေဝ ဉာဏုတ္တရိကော ပုဂ္ဂလော ဝိသဒဉာဏော ‘‘ကိမေတ္ထ ပရိတ္တကေ အာရမ္မဏေ သမာပဇ္ဇိတဗ္ဗံ အတ္ထိ၊ နာယံ မမ ဘာရော’’တိ တာနိ ရူပါနိ အဘိဘဝိတွာ သမာပဇ္ဇတိ၊ သဟ နိမိတ္တုပ္ပာဒေနေဝေတ္ထ အပ္ပနံ ပါပေတီတိ အတ္ထော။ ဇာနာမိ ပဿာမီတိ ဣမိနာ ပနဿ အာဘောဂေါ ကထိတော။ သော စ ခေါ သမာပတ္တိတော ဝုဋ္ဌိတဿ၊ န အန္တောသမာပတ္တိယံ။ ဧဝံသညီ ဟောတီတိ အာဘောဂသညာယပိ ဈာနသညာယပိ ဧဝံသညီ ဟောတိ။ အဘိဘဝနသညာ ဟိဿ အန္တောသမာပတ္တိယမ္ပိ အတ္ထိ၊ အာဘောဂသညာ ပန သမာပတ္တိတော ဝုဋ္ဌိတဿေဝ။
အပ္ပမာဏာနီတိ ¶ ဝဍ္ဎိတပ္ပမာဏာနိ၊ မဟန္တာနီတိ အတ္ထော။ အဘိဘုယျာတိ ဧတ္ထ စ ပန ယထာ မဟဂ္ဃသော ပုရိသော ဧကံ ဘတ္တဝဍ္ဎိတကံ လဘိတွာ ‘‘အညာပိ ဟောတု၊ အညာပိ ဟောတု၊ ကိံ ဧသာ မယှံ ကရိဿတီ’’တိ န တံ မဟန္တတော ပဿတိ၊ ဧဝမေဝ ဉာဏုတ္တရော ပုဂ္ဂလော ဝိသဒဉာဏော ‘‘ကိံ ဧတ္ထ သမာပဇ္ဇိတဗ္ဗံ၊ နယိဒံ အပ္ပမာဏံ၊ န မယှံ စိတ္တေကဂ္ဂတာကရဏေ ¶ ဘာရော အတ္ထီ’’တိ အဘိဘဝိတွာ သမာပဇ္ဇတိ၊ သဟ နိမိတ္တုပ္ပာဒနေဝေတ္ထ အပ္ပနံ ပါပေတီတိ အတ္ထော။
အဇ္ဈတ္တံ အရူပသညီတိ အလာဘိတာယ ဝါ အနတ္ထိကတာယ ဝါ အဇ္ဈတ္တရူပေ ပရိကမ္မသညာဝိရဟိတော။
ဧကော ဗဟိဒ္ဓါ ရူပါနိ ပဿတီတိ ယဿ ပရိကမ္မမ္ပိ နိမိတ္တမ္ပိ ဗဟိဒ္ဓါ ဥပ္ပန္နံ၊ သော ဧဝံ ဗဟိဒ္ဓါ ပရိကမ္မဿ စေဝ အပ္ပနာယ စ ဝသေန ‘‘အဇ္ဈတ္တံ အရူပသညီ ဧကော ဗဟိဒ္ဓါ ရူပါနိ ပဿတီ’’တိ ဝုစ္စတိ။ သေသမေတ္ထ စတုတ္ထာဘိဘာယတနေ စ ဝုတ္တနယမေဝ။ ဣမေသု ပန စတူသု ပရိတ္တံ ဝိတက္ကစရိတဝသေန အာဂတံ၊ အပ္ပမာဏံ မောဟစရိတဝသေန၊ သုဝဏ္ဏံ ဒေါသစရိတဝသေန၊ ဒုဗ္ဗဏ္ဏံ ရာဂစရိတဝသေန။ ဧတေသဉှိ ဧတာနိ သပ္ပာယာနိ။ သာ စ နေသံ သပ္ပာယတာ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ (ဝိသုဒ္ဓိ။ ၁။၄၃) စရိယနိဒ္ဒေသေ ဝုတ္တာ။
ပဉ္စမအဘိဘာယတနာဒီသု နီလာနီတိ သဗ္ဗသင်္ဂါဟိကဝသေန ဝုတ္တံ။ နီလဝဏ္ဏာနီတိ ဝဏ္ဏဝသေန။ နီလနိဒဿနာနီတိ နိဒဿနဝသေန။ အပညာယမာနဝိဝရာနိ အသမ္ဘိန္နဝဏ္ဏာနိ ဧကနီလာနေဝ ဟုတွာ ဒိဿန္တီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ နီလနိဘာသာနီတိ ¶ ဣဒံ ပန ဩဘာသဝသေန ဝုတ္တံ၊ နီလောဘာသာနိ နီလပ္ပဘာယုတ္တာနီတိ အတ္ထော။ ဧတေန နေသံ သုဝိသုဒ္ဓတံ ဒဿေတိ။ ဝိသုဒ္ဓဝဏ္ဏဝသေနေဝ ဟိ ဣမာနိ အဘိဘာယတနာနိ ဝုတ္တာနိ။ ‘‘နီလကသိဏံ ဥဂ္ဂဏှန္တော နီလသ္မိံ နိမိတ္တံ ဂဏှာတိ ပုပ္ဖသ္မိံ ဝါ ဝတ္ထသ္မိံ ဝါ ဝဏ္ဏဓာတုယာ ဝါ’’တိအာဒိကံ ပနေတ္ထ ကသိဏကရဏဉ္စ ¶ ပရိကမ္မဉ္စ အပ္ပနာဝိဓာနဉ္စ သဗ္ဗံ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ (ဝိသုဒ္ဓိ။ ၁။၅၅) ဝိတ္ထာရတော ဝုတ္တမေဝါတိ။
၆။ ဝိမောက္ခသုတ္တဝဏ္ဏနာ
၆၆။ ဝိမောက္ခာတိ ကေနဋ္ဌေန ဝိမောက္ခာ? အဓိမုစ္စနဋ္ဌေန။ ကော ပနာယံ အဓိမုစ္စနဋ္ဌော နာမ? ပစ္စနီကဓမ္မေဟိ စ သုဋ္ဌု မုစ္စနဋ္ဌော၊ အာရမ္မဏေ စ အဘိရတိဝသေန သုဋ္ဌု မုစ္စနဋ္ဌော၊ ပိတုအင်္ကေ ¶ ဝိဿဋ္ဌင်္ဂပစ္စင်္ဂဿ ဒါရကဿ သယနံ ဝိယ အနိဂ္ဂဟိတဘာဝေန နိရာသင်္ကတာယ အာရမ္မဏေ ပဝတ္တီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ အယံ ပနတ္ထော ပစ္ဆိမေ ဝိမောက္ခေ နတ္ထိ၊ ပုရိမေသု ဝိမောက္ခေသု အတ္ထိ။
ရူပီ ရူပါနိ ပဿတီတိ ဧတ္ထ အဇ္ဈတ္တံ ကေသာဒီသု နီလကသိဏာဒိဝသေန ဥပ္ပာဒိတံ ရူပဇ္ဈာနံ ရူပံ၊ တဒဿတ္ထီတိ ရူပီ။ ဗဟိဒ္ဓါပိ နီလကသိဏာဒီနိ ရူပါနိ ဈာနစက္ခုနာ ပဿတိ။ ဣမိနာ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓဝတ္ထုကေသု ကသိဏေသု ဥပ္ပာဒိတဇ္ဈာနဿ ပုဂ္ဂလဿ စတ္တာရိ ရူပါဝစရဇ္ဈာနာနိ ဒဿိတာနိ။ အဇ္ဈတ္တံ အရူပသညီတိ အဇ္ဈတ္တံ န ရူပသညီ၊ အတ္တနော ကေသာဒီသု အနုပ္ပာဒိတရူပါဝစရဇ္ဈာနောတိ အတ္ထော။ ဣမိနာ ဗဟိဒ္ဓါ ပရိကမ္မံ ကတွာ ဗဟိဒ္ဓါဝ ဥပ္ပာဒိတဇ္ဈာနဿ ရူပါဝစရဇ္ဈာနာနိ ဒဿိတာနိ။
သုဘန္တေဝ အဓိမုတ္တော ဟောတီတိ ဣမိနာ သုဝိသုဒ္ဓေသု နီလာဒီသု ဝဏ္ဏကသိဏေသု ဈာနာနိ ဒဿိတာနိ။ တတ္ထ ကိဉ္စာပိ အန္တောအပ္ပနာယ ‘‘သုဘ’’န္တိ အာဘောဂေါ နတ္ထိ၊ ယော ပန သုဝိသုဒ္ဓံ သုဘံ ကသိဏံ အာရမ္မဏံ ကတွာ ဝိဟရတိ၊ သော ယသ္မာ ‘‘သုဘန္တိ အဓိမုတ္တော ဟောတီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗတံ အာပဇ္ဇတိ၊ တသ္မာ ဧဝံ ဒေသနာ ကတာ။ ပဋိသမ္ဘိဒါမဂ္ဂေ ပန –
‘‘ကထံ သုဘန္တေဝ အဓိမုတ္တော ဟောတီတိ ဝိမောက္ခော? ဣဓ ဘိက္ခု မေတ္တာသဟဂတေန စေတသာ ဧကံ ဒိသံ ¶ …ပေ… ဝိဟရတိ။ မေတ္တာယ ဘာဝိတတ္တာ သတ္တာ အပ္ပဋိကူလာ ဟောန္တိ။ ကရုဏာသဟဂတေန…ပေ… မုဒိတာသဟဂတေန ¶ …ပေ… ဥပေက္ခာသဟဂတေန စေတသာ ဧကံ ဒိသံ…ပေ… ဝိဟရတိ။ ဥပေက္ခာယ ဘာဝိတတ္တာ သတ္တာ အပ္ပဋိကူလာ ဟောန္တိ။ ဧဝံ သုဘန္တေဝ အဓိမုတ္တော ဟောတီတိ ဝိမောက္ခော’’တိ (ပဋိ။ မ။ ၁။၂၁၂) ဝုတ္တံ။
သဗ္ဗသော ရူပသညာနန္တိအာဒီသု ယံ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ တံ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ (ဝိသုဒ္ဓိ။ ၁။၂၇၆-၂၇၇) ဝုတ္တမေဝ။ အယံ အဋ္ဌမော ဝိမောက္ခောတိ အယံ စတုန္နံ ခန္ဓာနံ သဗ္ဗသော ဝိဿဋ္ဌတ္တာ ဝိမုတ္တတ္တာ အဋ္ဌမော ဥတ္တမော ဝိမောက္ခော နာမ။
၇-၈။ အနရိယဝေါဟာရသုတ္တဝဏ္ဏနာ
၆၇-၆၈။ သတ္တမေ ¶ အနရိယဝေါဟာရာတိ န အရိယကထာ သဒေါသကထာ။ ယာဟိ စေတနာဟိ တေ ဝေါဟာရေ ဝေါဟရန္တိ၊ တာသံ ဧတံ နာမံ။ အဋ္ဌမေ ဝုတ္တပဋိပက္ခနယေန အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။
၉။ ပရိသာသုတ္တဝဏ္ဏနာ
၆၉။ နဝမေ ခတ္တိယပရိသာတိ ခတ္တိယာနံ ပရိသာနံ သန္နိပါတော သမာဂမော။ ဧသ နယော သဗ္ဗတ္ထ။ အနေကသတံ ခတ္တိယပရိသန္တိ ဗိမ္ဗိသာရသမာဂမ-ဉာတိသမာဂမ-လိစ္ဆဝိသမာဂမာဒိသဒိသံ၊ အညေသု စက္ကဝါဠေသုပိ လဗ္ဘတေဝ။ သလ္လပိတပုဗ္ဗန္တိ အာလာပသလ္လာပေါ ကတပုဗ္ဗော။ သာကစ္ဆာတိ ဓမ္မသာကစ္ဆာပိ သမာပဇ္ဇိတပုဗ္ဗာ။ ယာဒိသကော တေသံ ဝဏ္ဏောတိ တေ ဩဒါတာပိ ဟောန္တိ ကာဠာပိ မင်္ဂုရစ္ဆဝီပိ၊ သတ္ထာ သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏော။ ဣဒံ ပန သဏ္ဌာနံ ပဋိစ္စ ¶ ကထိတံ။ သဏ္ဌာနမ္ပိ စ ကေဝလံ တေသံ ပညာယတိယေဝ။ န ပန ဘဂဝါ မိလက္ခသဒိသော ဟောတိ၊ နာပိ အာမုတ္တမဏိကုဏ္ဍလော၊ ဗုဒ္ဓဝေသေနေဝ နိသီဒတိ။ တေပိ အတ္တနော သမာနသဏ္ဌာနမေဝ ပဿန္တိ။ ယာဒိသကော တေသံ သရောတိ တေ ဆိန္နဿရာပိ ဟောန္တိ ဂဂ္ဂဿရာပိ ကာကဿရာပိ၊ သတ္ထာ ဗြဟ္မဿရောဝ။ ဣဒံ ပန ဘာသန္တရံ သန္ဓာယ ကထိတံ။ သစေပိ ဟိ သတ္ထာ ရာဇာသနေ နိသိန္နော ကထေတိ၊ ‘‘အဇ္ဇ ရာဇာ မဓုရေန ကထေတီ’’တိ နေသံ ဟောတိ။ ကထေတွာ ပက္ကန္တေ ပန ဘဂဝတိ ပုန ရာဇာနံ အာဂတံ ဒိသွာ ‘‘ကော နု ခေါ အယ’’န္တိ ဝီမံသာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ တတ္ထ ကော နု ခေါ အယန္တိ ‘‘ဣမသ္မိံ ဌာနေ ဣဒါနေဝ မာဂဓဘာသာယ သီဟဠဘာသာယ မဓုရေန အာကာရေန ကထေန္တော ကော နု ခေါ အယံ အန္တရဟိတော၊ ကိံ ဒေဝေါ ဥဒါဟု ¶ မနုဿော’’တိ ဧဝံ ဝီမံသန္တာပိ န ဇာနန္တီတိ အတ္ထော။ ကိမတ္ထံ ပနေဝံ အဇာနန္တာနံ ဓမ္မံ ဒေသေတီတိ? ဝါသနတ္ထာယ။ ဧဝံ သုတောပိ ဟိ ဓမ္မော အနာဂတေ ပစ္စယော ဟောတီတိ အနာဂတံ ပဋိစ္စ ဒေသေတိ။ အနေကသတံ ဗြာဟ္မဏပရိသန္တိအာဒိနံ သောဏဒဏ္ဍသမာဂမာဒိဝသေန စေဝ အညစက္ကဝါဠဝသေန စ သမ္ဘဝေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။
၁၀။ ဘူမိစာလသုတ္တဝဏ္ဏနာ
၇၀။ ဒသမေ နိသီဒနန္တိ ဣဓ စမ္မခဏ္ဍံ အဓိပ္ပေတံ။ ဥဒေနံ စေတိယန္တိ ဥဒေနယက္ခဿ ဝသနဋ္ဌာနေ ကတဝိဟာရော ဝုစ္စတိ။ ဂေါတမကာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဘာဝိတာတိ ဝဍ္ဎိတာ။ ဗဟုလီကတာတိ ¶ ပုနပ္ပုနံ ကတာ။ ယာနီကတာတိ ¶ ယုတ္တယာနံ ဝိယ ကတာ။ ဝတ္ထုကတာတိ ပတိဋ္ဌာနဋ္ဌေန ဝတ္ထု ဝိယ ကတာ။ အနုဋ္ဌိတာတိ အဓိဋ္ဌိတာ။ ပရိစိတာတိ သမန္တတော စိတာ သုဝဍ္ဎိတာ။ သုသမာရဒ္ဓါတိ သုဋ္ဌု သမာရဒ္ဓါ။
ဣတိ အနိယမေန ကထေတွာ ပုန နိယမေတွာ ဒဿေန္တော တထာဂတဿ ခေါတိအာဒိမာဟ။ ဧတ္ထ ကပ္ပန္တိ အာယုကပ္ပံ။ တသ္မိံ တသ္မိံ ကာလေ ယံ မနုဿာနံ အာယုပ္ပမာဏံ၊ တံ ပရိပုဏ္ဏံ ကရောန္တော တိဋ္ဌေယျ။ ကပ္ပာဝသေသံ ဝါတိ ‘‘အပ္ပံ ဝါ ဘိယျော’’တိ ဝုတ္တဝဿသတတော အတိရေကံ ဝါ။ မဟာသီဝတ္ထေရော ပနာဟ – ‘‘ဗုဒ္ဓါနံ အဋ္ဌာနေ ဂဇ္ဇိတံ နာမ နတ္ထိ၊ ပုနပ္ပုနံ သမာပဇ္ဇိတွာ မရဏန္တိကဝေဒနံ ဝိက္ခမ္ဘေန္တော ဘဒ္ဒကပ္ပမေဝ တိဋ္ဌေယျ။ ကသ္မာ ပန န ဌိတောတိ? ဥပါဒိန္နကသရီရံ နာမ ခဏ္ဍိစ္စာဒီဟိ အဘိဘုယျတိ၊ ဗုဒ္ဓါ စ ခဏ္ဍိစ္စာဒိဘာဝံ အပ္ပတွာ ပဉ္စမေ အာယုကောဋ္ဌာသေ ဗဟုဇနဿ ပိယမနာပကာလေယေဝ ပရိနိဗ္ဗာယန္တိ။ ဗုဒ္ဓါနုဗုဒ္ဓေသု စ မဟာသာဝကေသု ပရိနိဗ္ဗုတေသု ဧကကေနေဝ ခါဏုကေန ဝိယ ဌာတဗ္ဗံ ဟောတိ ဒဟရသာမဏေရပရိဝါရေန ဝါ၊ တတော ‘အဟော ဗုဒ္ဓါနံ ပရိသာ’တိ ဟီဠေတဗ္ဗတံ အာပဇ္ဇေယျ။ တသ္မာ န ဌိတော’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေပိ ယော ပန ဝုစ္စတိ ‘‘အာယုကပ္ပော’’တိ၊ ဣဒမေဝ အဋ္ဌကထာယ နိယာမိတံ။
ယထာ တံ မာရေန ပရိယုဋ္ဌိတစိတ္တောတိ ဧတ္ထ တန္တိ နိပါတမတ္တံ၊ ယထာ မာရေန ပရိယုဋ္ဌိတစိတ္တော အဇ္ဈောတ္ထဋစိတ္တော အညောပိ ကောစိ ပုထုဇ္ဇနော ပဋိဝိဇ္ဈိတုံ န သက္ကုဏေယျ၊ ဧဝမေဝ ¶ နာသက္ခိ ပဋိဝိဇ္ဈိတုန္တိ အတ္ထော။ မာရော ဟိ ¶ ယဿ သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ ဒွါဒသ ဝိပလ္လာသာ အပ္ပဟီနာ၊ တဿ စိတ္တံ ပရိယုဋ္ဌာတိ။ ထေရဿ စ စတ္တာရော ဝိပလ္လာသာ အပ္ပဟီနာ၊ တေနဿ မာရော စိတ္တံ ပရိယုဋ္ဌာသိ။ သော ပန စိတ္တပရိယုဋ္ဌာနံ ကရောန္တော ကိံ ကရောတီတိ? ဘေရဝံ ရူပါရမ္မဏံ ဝါ ဒဿေတိ၊ သဒ္ဒါရမ္မဏံ ဝါ သာဝေတိ။ တတော သတ္တာ တံ ဒိသွာ ဝါ သုတွာ ဝါ သတိံ ဝိဿဇ္ဇေတွာ ဝိဝဋမုခါ ဟောန္တိ၊ တေသံ မုခေန ဟတ္ထံ ပဝေသေတွာ ဟဒယံ မဒ္ဒတိ၊ တတော ဝိသညာဝ ဟုတွာ တိဋ္ဌန္တိ။ ထေရဿ ပနေသ မုခေ ဟတ္ထံ ပဝေသေတုံ ကိံ သက္ခိဿတိ၊ ဘေရဝါရမ္မဏံ ပန ဒဿေသိ။ တံ ဒိသွာ ထေရော နိမိတ္တောဘာသံ နပ္ပဋိဝိဇ္ဈိ။ ဘဂဝါ ဇာနန္တောယေဝ ကိမတ္ထံ ယာဝ တတိယံ အာမန္တေသီတိ? ပရတော ‘‘တိဋ္ဌတု၊ ဘန္တေ ဘဂဝါ’’တိ ယာစိတေ ‘‘တုယှေဝေတံ ဒုက္ကဋံ၊ တုယှေဝေတံ အပရဒ္ဓ’’န္တိ ဒေါသာရောပနေန သော ကတနုကရဏတ္ထံ။
မာရော ပါပိမာတိ ဧတ္ထ သတ္တေ အနတ္ထေ နိယောဇေန္တော မာရေတီတိ မာရော။ ပါပိမာတိ တဿေဝ ဝေဝစနံ ¶ ။ သော ဟိ ပါပဓမ္မသမန္နာဂတတ္တာ ‘‘ပါပိမာ’’တိ ဝုစ္စတိ။ ကဏှော၊ အန္တကော၊ နမုစိ၊ ပမတ္တဗန္ဓူတိပိ တဿေဝ နာမာနိ။ ဘာသိတာ ခေါ ပနေသာတိ အယဉှိ ဘဂဝတော သမ္ဗောဓိပတ္တိယာ အဋ္ဌမေ သတ္တာဟေ ဗောဓိမဏ္ဍေယေဝ အာဂန္တွာ ‘‘ဘဂဝါ ယဒတ္ထံ တုမှေဟိ ပါရမိယော ပူရိတာ၊ သော ဝေါ အတ္ထော အနုပ္ပတ္တော၊ ပဋိဝိဒ္ဓံ သဗ္ဗညုတညာဏံ၊ ကိံ တေ လောကဝိစာရဏေနာ’’တိ ဝတွာ ယထာ အဇ္ဇ၊ ဧဝမေဝ ‘‘ပရိနိဗ္ဗာတု ဒါနိ၊ ဘန္တေ ဘဂဝါ’’တိ ယာစိ။ ဘဂဝါ စဿ ‘‘န တာဝါဟ’’န္တိအာဒီနိ ဝတွာ ပဋိက္ခိပိ။ တံ သန္ဓာယ – ‘‘ဘာသိတာ ခေါ ပနေသာ၊ ဘန္တေ’’တိအာဒိမာဟ။
တတ္ထ ¶ ဝိယတ္တာတိ မဂ္ဂဝသေန ဗျတ္တာ၊ တထေဝ ဝိနီတာ၊ တထာ ဝိသာရဒါ။ ဗဟုဿုတာတိ တေပိဋကဝသေန ဗဟု သုတံ ဧတေသန္တိ ဗဟုဿုတာ။ တမေဝ ဓမ္မံ ဓာရေန္တီတိ ဓမ္မဓရာ။ အထ ဝါ ပရိယတ္တိဗဟုဿုတာ စေဝ ပဋိဝေဓဗဟုဿုတာ စ။ ပရိယတ္တိပဋိဝေဓဓမ္မာနံယေဝ ဓာရဏတော ဓမ္မဓရာတိ ဧဝမေတ္ထ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နာတိ အရိယဓမ္မဿ အနုဓမ္မဘူတံ ဝိပဿနာဓမ္မံ ပဋိပန္နာ။ သာမီစိပ္ပဋိပန္နာတိ အနုစ္ဆဝိကပဋိပဒံ ပဋိပန္နာ။ အနုဓမ္မစာရိနောတိ အနုဓမ္မံ စရဏသီလာ။ သကံ အာစရိယကန္တိ အတ္တနော အာစရိယဝါဒံ။ အာစိက္ခိဿန္တီတိအာဒီနိ သဗ္ဗာနိ အညမညဝေဝစနာနိ။ သဟဓမ္မေနာတိ သဟေတုကေန သကာရဏေန ဝစနေန။ သပ္ပာဋိဟာရိယန္တိ ယာဝ နိယျာနိကံ ကတွာ ဓမ္မံ ဒေသေဿန္တိ။
ဗြဟ္မစရိယန္တိ ¶ သိက္ခာတ္တယသင်္ဂဟိတံ သကလံ သာသနဗြဟ္မစရိယံ။ ဣဒ္ဓန္တိ သမိဒ္ဓံ ဈာနဿာဒဝသေန။ ဖီတန္တိ ဝုဒ္ဓိပတ္တံ သဗ္ဗပါလိဖုလ္လံ ဝိယ အဘိညာသမ္ပတ္တိဝသေန။ ဝိတ္ထာရိကန္တိ ဝိတ္ထတံ တသ္မိံ တသ္မိံ ဒိသာဘာဂေ ပတိဋ္ဌိတဝသေန။ ဗာဟုဇညန္တိ ¶ ဗဟူဟိ ဉာတံ ပဋိဝိဒ္ဓံ မဟာဇနာဘိသမယဝသေန။ ပုထုဘူတန္တိ သဗ္ဗာကာရေန ပုထုလဘာဝပ္ပတ္တံ။ ကထံ? ယာဝ ဒေဝမနုဿေဟိ သုပ္ပကာသိတန္တိ၊ ယတ္တကာ ဝိညုဇာတိကာ ဒေဝါ စေဝ မနုဿာ စ အတ္ထိ၊ သဗ္ဗေဟိ သုဋ္ဌု ပကာသိတန္တိ အတ္ထော။ အပ္ပောဿုက္ကောတိ နိရာလယော။ တွဉှိ ပါပိမ အဋ္ဌမသတ္တာဟတော ပဋ္ဌာယ ‘‘ပရိနိဗ္ဗာတု ဒါနိ၊ ဘန္တေ ဘဂဝါ၊ ပရိနိဗ္ဗာတု သုဂတော’’တိ ဝိရဝန္တော အာဟိဏ္ဍိတ္ထ။ အဇ္ဇ ဒါနိ ပဋ္ဌာယ ဝိဂတုဿာဟော ဟောဟိ၊ မာ မယှံ ပရိနိဗ္ဗာနတ္ထံ ဝါယာမံ ကရောဟီတိ ဝဒတိ။
သတော သမ္ပဇာနော အာယုသင်္ခါရံ ဩဿဇ္ဇီတိ သတိံ သူပဋ္ဌိတံ ကတွာ ဉာဏေန ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ အာယုသင်္ခါရံ ဝိဿဇ္ဇိ ပဇဟိ။ တတ္ထ န ဘဂဝါ ဟတ္ထေန လေဍ္ဍုံ ဝိယ အာယုသင်္ခါရံ ဩဿဇိ၊ တေမာသမတ္တမေဝ ¶ ပန ဖလသမာပတ္တိံ သမာပဇ္ဇိတွာ တတော ပရံ န သမာပဇ္ဇိဿာမီတိ စိတ္တံ ဥပ္ပာဒေသိ။ တံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ‘‘ဩဿဇီ’’တိ။ ဥဿဇီတိပိ ပါဌော။ မဟာဘူမိစာလောတိ မဟန္တော ပထဝီကမ္ပော။ တဒါ ကိရ ဒသသဟဿီ လောကဓာတု ကမ္ပိတ္ထ။ ဘိံသနကောတိ ဘယဇနကော။ ဒေဝဒုန္ဒုဘိယော စ ဖလိံသူတိ ဒေဝဘေရိယော ဖလိံသု၊ ဒေဝေါ သုက္ခဂဇ္ဇိတံ ဂဇ္ဇိ၊ အကာလဝိဇ္ဇုလတာ နိစ္ဆရိံသု၊ ခဏိကဝဿံ ဝဿီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။
ဥဒါနံ ဥဒါနေသီတိ ကသ္မာ ဥဒါနေသိ? ကောစိ နာမ ဝဒေယျ ‘‘ဘဂဝါ ပစ္ဆတော ပစ္ဆတော အနုဗန္ဓိတွာ ‘ပရိနိဗ္ဗာတု၊ ဘန္တေ’တိ ဥပဒ္ဒုတော ဘယေန အာယုသင်္ခါရံ ဝိဿဇ္ဇေသီ’’တိ၊ တဿောကာသော ¶ မာ ဟောတု၊ ဘီတဿ ဟိ ဥဒါနံ နာမ နတ္ထီတိ ပီတိဝေဂဝိဿဋ္ဌံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ။
တတ္ထ သဗ္ဗေသံ သောဏသိင်္ဂါလာဒီနမ္ပိ ပစ္စက္ခဘာဝတော တုလိတံ ပရိစ္ဆိန္နန္တိ တုလံ။ ကိံ တံ? ကာမာဝစရကမ္မံ။ န တုလံ၊ န ဝါ တုလံ သဒိသမဿ အညံ လောကိယံ ကမ္မံ အတ္ထီတိ အတုလံ။ ကိံ တံ? မဟဂ္ဂတကမ္မံ။ အထ ဝါ ကာမာဝစရံ ရူပါဝစရံ တုလံ၊ အရူပါဝစရံ အတုလံ။ အပ္ပဝိပါကံ ဝါ တုလံ၊ ဗဟုဝိပါကံ အတုလံ။ သမ္ဘဝန္တိ သမ္ဘဝဟေတုဘူတံ၊ ရာသိကာရကံ ပိဏ္ဍကာရကန္တိ ¶ အတ္ထော။ ဘဝသင်္ခါရန္တိ ပုနဗ္ဘဝသင်္ခါရဏကံ။ အဝဿဇီတိ ဝိဿဇ္ဇေသိ။ မုနီတိ ဗုဒ္ဓမုနိ။ အဇ္ဈတ္တရတောတိ နိယကဇ္ဈတ္တရတော။ သမာဟိတောတိ ဥပစာရပ္ပနာသမာဓိဝသေန သမာဟိတော။ အဘိန္ဒိ ကဝစမိဝါတိ ကဝစံ ဝိယ အဘိန္ဒိ။ အတ္တသမ္ဘဝန္တိ အတ္တနိ သဉ္ဇာတံ ကိလေသံ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – သဝိပါကဋ္ဌေန သမ္ဘဝံ၊ ဘဝါဘိသင်္ခရဏဋ္ဌေန ဘဝသင်္ခါရန္တိ စ လဒ္ဓနာမံ တုလာတုလသင်္ခါတံ လောကိယကမ္မဉ္စ ဩဿဇိ၊ သင်္ဂါမသီသေ ¶ မဟာယောဓော ကဝစံ ဝိယ အတ္တသမ္ဘဝံ ကိလေသဉ္စ အဇ္ဈတ္တရတော ဟုတွာ သမာဟိတော ဟုတွာ အဘိန္ဒီတိ။
အထ ဝါ တုလန္တိ တုလေန္တော တီရေန္တော။ အတုလဉ္စ သမ္ဘဝန္တိ နိဗ္ဗာနဉ္စေဝ သမ္ဘဝဉ္စ။ ဘဝသင်္ခါရန္တိ ဘဝဂါမိကမ္မံ။ အဝဿဇိ မုနီတိ ‘‘ပဉ္စက္ခန္ဓာ အနိစ္စာ၊ ပဉ္စန္နံ ခန္ဓာနံ နိရောဓော နိဗ္ဗာနံ နိစ္စ’’န္တိအာဒိနာ (ပဋိ။ မ။ ၃။၃၇-၃၈) နယေန တုလယန္တော ဗုဒ္ဓမုနိ ဘဝေ အာဒီနဝံ၊ နိဗ္ဗာနေ စ အာနိသံသံ ဒိသွာ တံ ခန္ဓာနံ မူလဘူတံ ဘဝသင်္ခါရံ ကမ္မံ ‘‘ကမ္မက္ခယာယ သံဝတ္တတီ’’တိ (မ။ နိ။ ၂။၈၁၊ အ။ နိ။ ၄။၂၃၂-၂၃၃) ဧဝံ ဝုတ္တေန ကမ္မက္ခယကရေန အရိယမဂ္ဂေန အဝဿဇိ။ ကထံ? အဇ္ဈတ္တရတော သမာဟိတော၊ အဘိန္ဒိ ကဝစမိဝတ္တသမ္ဘဝံ။ သော ဟိ ဝိပဿနာဝသေန အဇ္ဈတ္တရတော၊ သမထဝသေန သမာဟိတောတိ ဧဝံ ပုဗ္ဗဘာဂတော ပဋ္ဌာယ ¶ သမထဝိပဿနာဗလေန ကဝစမိဝ အတ္တဘာဝံ ပရိယောနန္ဓိတွာ ဌိတံ၊ အတ္တနိ သမ္ဘဝတ္တာ ‘‘အတ္တသမ္ဘဝ’’န္တိ လဒ္ဓနာမံ သဗ္ဗကိလေသဇာလံ အဘိန္ဒိ။ ကိလေသာဘာဝေန စ ကတံ ကမ္မံ အပ္ပဋိသန္ဓိကတ္တာ အဝဿဋ္ဌံ နာမ ဟောတီတိ ဧဝံ ကိလေသပ္ပဟာနေန ကမ္မံ ပဇဟိ။ ပဟီနကိလေသဿ စ ဘယံ နာမ နတ္ထိ၊ တသ္မာ အဘီတောဝ အာယုသင်္ခါရံ ဩဿဇ္ဇိ၊ အဘီတဘာဝဉာပနတ္ထဉ္စ ဥဒါနံ ဥဒါနေသီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။
ယံ မဟာဝါတာတိ ယေန သမယေန ယသ္မိံ ဝါ သမယေ မဟာဝါတာ။ ဝါယန္တီတိ ဥပက္ခေပကဝါတာ နာမ ¶ ဥဋ္ဌဟန္တိ၊ တေ ဝါယန္တာ သဋ္ဌိသဟဿာဓိကနဝယောဇနသတသဟဿဗဟလံ ဥဒကသန္ဓာရကဝါတံ ဥပစ္ဆိန္ဒန္တိ၊ တတော အာကာသေ ဥဒကံ ဘဿတိ၊ တသ္မိံ ဘဿန္တေ ပထဝီ ဘဿတိ၊ ပုန ဝါတော အတ္တနော ဗလေန အန္တောဓမ္မကရဏေ ဝိယ ဥဒကံ အာဗန္ဓိတွာ ဂဏှာတိ၊ တတော ဥဒကံ ဥဂ္ဂစ္ဆတိ၊ တသ္မိံ ဥဂ္ဂစ္ဆန္တေ ပထဝီ ဥဂ္ဂစ္ဆတိ။ ဧဝံ ဥဒကံ ကမ္ပိတံ ¶ ပထဝိံ ကမ္ပေတိ။ ဧတဉ္စ ကမ္ပနံ ယာဝဇ္ဇကာလာပိ ဟောတိယေဝ၊ ဗဟုဘာဝေန ပန ဩဂစ္ဆနုဂ္ဂစ္ဆနံ န ပညာယတိ။
မဟိဒ္ဓိကာ မဟာနုဘာဝါတိ ဣဇ္ဈနဿ မဟန္တတာယ မဟိဒ္ဓိကာ၊ အနုဘဝိတဗ္ဗဿ မဟန္တတာယ မဟာနုဘာဝါ။ ပရိတ္တာတိ ဒုဗ္ဗလာ။ အပ္ပမာဏာတိ ဗလဝါ။ သော ဣမံ ပထဝိံ ကမ္ပေတီတိ သော ဣဒ္ဓိံ နိဗ္ဗတ္တေတွာ သံဝေဇေန္တော မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဝိယ၊ ဝီမံသန္တော ဝါ မဟာနာဂတ္ထေရဿ ဘာဂိနေယျော သင်္ဃရက္ခိတသာမဏေရော ဝိယ ပထဝိံ ကမ္ပေတိ။ သင်္ကမ္ပေတီတိ သမန္တတော ကမ္ပေတိ။ သမ္ပကမ္ပေတီတိ တဿေဝ ဝေဝစနံ။ ဣတိ ဣမေသု အဋ္ဌသု ပထဝိကမ္ပေသု ပဌမော ဓာတုကောပေန၊ ဒုတိယော ဣဒ္ဓါနုဘာဝေန၊ တတိယစတုတ္ထာ ပုညတေဇေန၊ ပဉ္စမော ဉာဏတေဇေန၊ ဆဋ္ဌော သာဓုကာရဒါနဝသေန၊ သတ္တမော ကာရုညသဘာဝေန၊ အဋ္ဌမော အာရောဒနေန။ မာတုကုစ္ဆိံ ဩက္ကမန္တေ စ တတော နိက္ခမန္တေ စ မဟာသတ္တေ တဿ ပုညတေဇေန ပထဝီ အကမ္ပိတ္ထ၊ အဘိသမ္ဗောဓိယံ ဉာဏတေဇာဘိဟတာ ဟုတွာ အကမ္ပိတ္ထ၊ ဓမ္မစက္ကပ္ပဝတ္တနေ သာဓုကာရဘာဝသဏ္ဌိတာ သာဓုကာရံ ဒဒမာနာ အကမ္ပိတ္ထ၊ အာယုသင်္ခါရဩဿဇ္ဇနေ ¶ ကာရုညသဘာဝသဏ္ဌိတာ စိတ္တသင်္ခေါဘံ အသဟမာနာ အကမ္ပိတ္ထ၊ ပရိနိဗ္ဗာနေ အာရောဒနဝေဂတုန္နာ ဟုတွာ အကမ္ပိတ္ထ။ အယံ ပနတ္ထော ပထဝိဒေဝတာယ ဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗော။ မဟာဘူတပထဝိယာ ပနေတံ နတ္ထိ အစေတနတ္တာ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။
ဘူမိစာလဝဂ္ဂေါ သတ္တမော။