📜

(၁၇) ၂။ ဇာဏုဿောဏိဝဂ္ဂေါ

၁။ ဗြာဟ္မဏပစ္စောရောဟဏီသုတ္တံ

၁၆၇။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဇာဏုဿောဏိ ဗြာဟ္မဏော တဒဟုပေါသထေ သီသံနှာတော နဝံ ခေါမယုဂံ နိဝတ္ထော အလ္လကုသမုဋ္ဌိံ အာဒါယ ဘဂဝတော အဝိဒူရေ ဧကမန္တံ ဌိတော ဟောတိ။

အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ ဇာဏုဿောဏိံ ဗြာဟ္မဏံ တဒဟုပေါသထေ သီသံနှာတံ နဝံ ခေါမယုဂံ နိဝတ္ထံ အလ္လကုသမုဋ္ဌိံ အာဒါယ ဧကမန္တံ ဌိတံ။ ဒိသွာန ဇာဏုဿောဏိံ ဗြာဟ္မဏံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိံ နု တွံ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ တဒဟုပေါသထေ သီသံနှာတော နဝံ ခေါမယုဂံ နိဝတ္ထော အလ္လကုသမုဋ္ဌိံ အာဒါယ ဧကမန္တံ ဌိတော? ကိံ နွဇ္ဇ ဗြာဟ္မဏကုလဿာ’’တိ? ‘‘ပစ္စောရောဟဏီ၊ ဘော ဂေါတမ၊ အဇ္ဇ ဗြာဟ္မဏကုလဿာ’’တိ ။

‘‘ယထာ ကထံ ပန၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဗြာဟ္မဏာနံ ပစ္စောရောဟဏီ ဟောတီ’’တိ? ‘‘ဣဓ၊ ဘော ဂေါတမ၊ ဗြာဟ္မဏာ တဒဟုပေါသထေ သီသံနှာတာ နဝံ ခေါမယုဂံ နိဝတ္ထာ အလ္လေန ဂေါမယေန ပထဝိံ ဩပုဉ္ဇိတွာ ဟရိတေဟိ ကုသေဟိ ပတ္ထရိတွာ အန္တရာ စ ဝေလံ အန္တရာ စ အဂျာဂါရံ သေယျံ ကပ္ပေန္တိ။ တေ တံ ရတ္တိံ တိက္ခတ္တုံ ပစ္စုဋ္ဌာယ ပဉ္ဇလိကာ အဂ္ဂိံ နမဿန္တိ – ‘ပစ္စောရောဟာမ ဘဝန္တံ၊ ပစ္စောရောဟာမ ဘဝန္တ’န္တိ။ ဗဟုကေန စ သပ္ပိတေလနဝနီတေန အဂ္ဂိံ သန္တပ္ပေန္တိ။ တဿာ စ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ပဏီတေန ခါဒနီယေန ဘောဇနီယေန ဗြာဟ္မဏေ သန္တပ္ပေန္တိ။ ဧဝံ၊ ဘော ဂေါတမ၊ ဗြာဟ္မဏာနံ ပစ္စောရောဟဏီ ဟောတီ’’တိ။

‘‘အညထာ ခေါ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဗြာဟ္မဏာနံ ပစ္စောရောဟဏီ ဟောတိ၊ အညထာ စ ပန အရိယဿ ဝိနယေ ပစ္စောရောဟဏီ ဟောတီ’’တိ။ ‘‘ယထာ ကထံ ပန၊ ဘော ဂေါတမ၊ အရိယဿ ဝိနယေ ပစ္စောရောဟဏီ ဟောတိ? သာဓု မေ ဘဝံ ဂေါတမော တထာ ဓမ္မံ ဒေသေတု ယထာ အရိယဿ ဝိနယေ ပစ္စောရောဟဏီ ဟောတီ’’တိ။

‘‘တေန ဟိ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ သုဏာဟိ၊ သာဓုကံ မနသိ ကရောဟိ၊ ဘာသိဿာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ၊ ဘော’’တိ ခေါ ဇာဏုဿောဏိ ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝတော ပစ္စဿောသိ။ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ –

‘‘ဣဓ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ အရိယသာဝကော ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘ပါဏာတိပါတဿ ခေါ ပါပကော ဝိပါကော ဒိဋ္ဌေ စေဝ ဓမ္မေ အဘိသမ္ပရာယဉ္စာ’ တိ။ သော ဣတိ ပဋိသင်္ခါယ ပါဏာတိပါတံ ပဇဟတိ၊ ပါဏာတိပါတာ ပစ္စောရောဟတိ။

…အဒိန္နာဒါနဿ ခေါ ပါပကော ဝိပါကော – ဒိဋ္ဌေ စေဝ ဓမ္မေ အဘိသမ္ပရာယဉ္စာတိ။ သော ဣတိ ပဋိသင်္ခါယ အဒိန္နာဒါနံ ပဇဟတိ၊ အဒိန္နာဒါနာ ပစ္စောရောဟတိ။

…ကာမေသုမိစ္ဆာစာရဿ ခေါ ပါပကော ဝိပါကော – ဒိဋ္ဌေ စေဝ ဓမ္မေ အဘိသမ္ပရာယဉ္စာတိ။ သော ဣတိ ပဋိသင်္ခါယ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရံ ပဇဟတိ၊ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ပစ္စောရောဟတိ။

…မုသာဝါဒဿ ခေါ ပါပကော ဝိပါကော – ဒိဋ္ဌေ စေဝ ဓမ္မေ အဘိသမ္ပရာယဉ္စာတိ။ သော ဣတိ ပဋိသင်္ခါယ မုသာဝါဒံ ပဇဟတိ၊ မုသာဝါဒါ ပစ္စောရောဟတိ။

…ပိသုဏာယ ဝါစာယ ခေါ ပါပကော ဝိပါကော – ဒိဋ္ဌေ စေဝ ဓမ္မေ အဘိသမ္ပရာယဉ္စာတိ။ သော ဣတိ ပဋိသင်္ခါယ ပိသုဏံ ဝါစံ ပဇဟတိ၊ ပိသုဏာယ ဝါစာယ ပစ္စောရောဟတိ။

…ဖရုသာယ ဝါစာယ ခေါ ပါပကော ဝိပါကော – ဒိဋ္ဌေ စေဝ ဓမ္မေ အဘိသမ္ပရာယဉ္စာတိ။ သော ဣတိ ပဋိသင်္ခါယ ဖရုသံ ဝါစံ ပဇဟတိ၊ ဖရုသာယ ဝါစာယ ပစ္စောရောဟတိ။

…သမ္ဖပ္ပလာပဿ ခေါ ပါပကော ဝိပါကော – ဒိဋ္ဌေ စေဝ ဓမ္မေ အဘိသမ္ပရာယဉ္စာတိ။ သော ဣတိ ပဋိသင်္ခါယ သမ္ဖပ္ပလာပံ ပဇဟတိ၊ သမ္ဖပ္ပလာပါ ပစ္စောရောဟတိ။

…အဘိဇ္ဈာယ ခေါ ပါပကော ဝိပါကော – ဒိဋ္ဌေ စေဝ ဓမ္မေ အဘိသမ္ပရာယဉ္စာတိ။ သော ဣတိ ပဋိသင်္ခါယ အဘိဇ္ဈံ ပဇဟတိ၊ အဘိဇ္ဈာယ ပစ္စောရောဟတိ။

…ဗျာပါဒဿ ခေါ ပါပကော ဝိပါကော – ဒိဋ္ဌေ စေဝ ဓမ္မေ အဘိသမ္ပရာယဉ္စာတိ။ သော ဣတိ ပဋိသင်္ခါယ ဗျာပါဒံ ပဇဟတိ၊ ဗျာပါဒါ ပစ္စောရောဟတိ။

…မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိယာ ခေါ ပါပကော ဝိပါကော – ဒိဋ္ဌေ စေဝ ဓမ္မေ အဘိသမ္ပရာယဉ္စာ’တိ။ သော ဣတိ ပဋိသင်္ခါယ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိံ ပဇဟတိ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိယာ ပစ္စောရောဟတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ အရိယဿ ဝိနယေ ပစ္စောရောဟဏီ ဟောတီ’’တိ။

‘‘အညထာ ခေါ၊ ဘော ဂေါတမ၊ ဗြာဟ္မဏာနံ ပစ္စောရောဟဏီ ဟောတိ၊ အညထာ စ ပန အရိယဿ ဝိနယေ ပစ္စောရောဟဏီ ဟောတိ။ ဣမိဿာ၊ ဘော ဂေါတမ၊ အရိယဿ ဝိနယေ ပစ္စောရောဟဏိယာ ဗြာဟ္မဏာနံ ပစ္စောရောဟဏီ ကလံ နာဂ္ဃတိ သောဠသိံ။ အဘိက္ကန္တံ၊ ဘော ဂေါတမ…ပေ… ဥပါသကံ မံ ဘဝံ ဂေါတမော ဓာရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတံ သရဏံ ဂတ’’န္တိ။ ပဌမံ။

၂။ အရိယပစ္စောရောဟဏီသုတ္တံ

၁၆၈။ ‘‘အရိယံ ဝေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပစ္စောရောဟဏိံ ဒေသေဿာမိ။ တံ သုဏာထ၊ သာဓုကံ မနသိ ကရောထ၊ ဘာသိဿာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ၊ ဘန္တေ’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ ။ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ –

‘‘ကတမာ စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အရိယာ ပစ္စောရောဟဏီ? ဣဓ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အရိယသာဝကော ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘ပါဏာတိပါတဿ ခေါ ပါပကော ဝိပါကော – ဒိဋ္ဌေ စေဝ ဓမ္မေ အဘိသမ္ပရာယဉ္စာ’တိ။ သော ဣတိ ပဋိသင်္ခါယ ပါဏာတိပါတံ ပဇဟတိ၊ ပါဏာတိပါတာ ပစ္စောရောဟတိ။

… ‘အဒိန္နာဒါနဿ ခေါ ပါပကော ဝိပါကော – ဒိဋ္ဌေ စေဝ ဓမ္မေ အဘိသမ္ပရာယဉ္စာ’တိ။ သော ဣတိ ပဋိသင်္ခါယ အဒိန္နာဒါနံ ပဇဟတိ၊ အဒိန္နာဒါနာ ပစ္စောရောဟတိ။

… ‘ကာမေသုမိစ္ဆာစာရဿ ခေါ ပါပကော ဝိပါကော…ပေ… ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ပစ္စောရောဟတိ။

… ‘မုသာဝါဒဿ ခေါ ပါပကော ဝိပါကော…ပေ… မုသာဝါဒါ ပစ္စောရောဟတိ။

… ‘ပိသုဏာယ ဝါစာယ ခေါ ပါပကော ဝိပါကော…ပေ… ပိသုဏာယ ဝါစာယ ပစ္စောရောဟတိ။

… ‘ဖရုသာယ ဝါစာယ ခေါ ပါပကော ဝိပါကော…ပေ… ဖရုသာယ ဝါစာယ ပစ္စောရောဟတိ။

… ‘သမ္ဖပ္ပလာပဿ ခေါ ပါပကော ဝိပါကော…ပေ… သမ္ဖပ္ပလာပါ ပစ္စောရောဟတိ။

… ‘အဘိဇ္ဈာယ ခေါ ပါပကော ဝိပါကော…ပေ… အဘိဇ္ဈာယ ပစ္စောရောဟတိ။

… ‘ဗျာပါဒဿ ခေါ ပါပကော ဝိပါကော…ပေ… ဗျာပါဒါ ပစ္စောရောဟတိ။

‘‘ကတမာ စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အရိယာ ပစ္စောရောဟဏီ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အရိယသာဝကော ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိယာ ခေါ ပါပကော ဝိပါကော ဒိဋ္ဌေ စေဝ ဓမ္မေ အဘိသမ္ပရာယဉ္စာ’တိ။ သော ဣတိ ပဋိသင်္ခါယ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိံ ပဇဟတိ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိယာ ပစ္စောရောဟတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အရိယာ ပစ္စောရောဟဏီ’’တိ။ ဒုတိယံ။

၃။ သင်္ဂါရဝသုတ္တံ

၁၆၉။ [အ။ နိ။ ၁၀။၁၁၇] အထ ခေါ သင်္ဂါရဝေါ ဗြာဟ္မဏော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သင်္ဂါရဝေါ ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ –

‘‘ကိံ နု ခေါ၊ ဘော ဂေါတမ၊ ဩရိမံ တီရံ၊ ကိံ ပါရိမံ တီရ’’န္တိ? ‘‘ပါဏာတိပါတော ခေါ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဩရိမံ တီရံ၊ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီ ပါရိမံ တီရံ။ အဒိန္နာဒါနံ ခေါ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဩရိမံ တီရံ၊ အဒိန္နာဒါနာ ဝေရမဏီ ပါရိမံ တီရံ။ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရော ဩရိမံ တီရံ၊ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ဝေရမဏီ ပါရိမံ တီရံ။ မုသာဝါဒေါ ဩရိမံ တီရံ၊ မုသာဝါဒါ ဝေရမဏီ ပါရိမံ တီရံ။ ပိသုဏာ ဝါစာ ဩရိမံ တီရံ၊ ပိသုဏာယ ဝါစာယ ဝေရမဏီ ပါရိမံ တီရံ။ ဖရုသာ ဝါစာ ဩရိမံ တီရံ၊ ဖရုသာယ ဝါစာယ ဝေရမဏီ ပါရိမံ တီရံ။ သမ္ဖပ္ပလာပေါ ဩရိမံ တီရံ၊ သမ္ဖပ္ပလာပါ ဝေရမဏီ ပါရိမံ တီရံ။ အဘိဇ္ဈာ ဩရိမံ တီရံ၊ အနဘိဇ္ဈာ ပါရိမံ တီရံ။ ဗျာပါဒေါ ဩရိမံ တီရံ၊ အဗျာပါဒေါ ပါရိမံ တီရံ။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ ဩရိမံ တီရံ၊ သမ္မာဒိဋ္ဌိ ပါရိမံ တီရံ။ ဣဒံ ခေါ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဩရိမံ တီရံ၊ ဣဒံ ပါရိမံ တီရန္တိ။

‘‘အပ္ပကာ တေ မနုဿေသု၊ ယေ ဇနာ ပါရဂါမိနော၊

အထာယံ ဣတရာ ပဇာ၊ တီရမေဝါနုဓာဝတိ။

‘‘ယေ စ ခေါ သမ္မဒက္ခာတေ၊ ဓမ္မေ ဓမ္မာနုဝတ္တိနော၊

တေ ဇနာ ပါရမေဿန္တိ၊ မစ္စုဓေယျံ သုဒုတ္တရံ။

‘‘ကဏှံ ဓမ္မံ ဝိပ္ပဟာယ၊ သုက္ကံ ဘာဝေထ ပဏ္ဍိတော၊

ဩကာ အနောကမာဂမ္မ၊ ဝိဝေကေ ယတ္ထ ဒူရမံ။

‘‘တတြာဘိရတိမိစ္ဆေယျ၊ ဟိတွာ ကာမေ အကိဉ္စနော၊

ပရိယောဒပေယျ အတ္တာနံ၊ စိတ္တက္လေသေဟိ ပဏ္ဍိတော။

‘‘ယေသံ သမ္ဗောဓိယင်္ဂေသု၊ သမ္မာ စိတ္တံ သုဘာဝိတံ၊

အာဒါနပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ အနုပါဒါယ ယေ ရတာ၊

ခီဏာသဝါ ဇုတိမန္တော၊ တေ လောကေ ပရိနိဗ္ဗုတာ’’တိ။ တတိယံ၊

၄။ ဩရိမသုတ္တံ

၁၇၀။ ‘‘ဩရိမဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီရံ ဒေသေဿာမိ ပါရိမဉ္စ တီရံ။ တံ သုဏာထ…ပေ… ကတမဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩရိမံ တီရံ၊ ကတမဉ္စ ပါရိမံ တီရံ? ပါဏာတိပါတော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩရိမံ တီရံ၊ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီ ပါရိမံ တီရံ။ အဒိန္နာဒါနံ ဩရိမံ တီရံ၊ အဒိန္နာဒါနာ ဝေရမဏီ ပါရိမံ တီရံ။ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရော ဩရိမံ တီရံ၊ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ဝေရမဏီ ပါရိမံ တီရံ။ မုသာဝါဒေါ ဩရိမံ တီရံ၊ မုသာဝါဒါ ဝေရမဏီ ပါရိမံ တီရံ။ ပိသုဏာ ဝါစာ ဩရိမံ တီရံ၊ ပိသုဏာယ ဝါစာယ ဝေရမဏီ ပါရိမံ တီရံ။ ဖရုသာ ဝါစာ ဩရိမံ တီရံ၊ ဖရုသာယ ဝါစာယ ဝေရမဏီ ပါရိမံ တီရံ။ သမ္ဖပ္ပလာပေါ ဩရိမံ တီရံ၊ သမ္ဖပ္ပလာပါ ဝေရမဏီ ပါရိမံ တီရံ။ အဘိဇ္ဈာ ဩရိမံ တီရံ၊ အနဘိဇ္ဈာ ပါရိမံ တီရံ။ ဗျာပါဒေါ ဩရိမံ တီရံ၊ အဗျာပါဒေါ ပါရိမံ တီရံ။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ ဩရိမံ တီရံ၊ သမ္မာဒိဋ္ဌိ ပါရိမံ တီရံ။ ဣဒံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩရိမံ တီရံ၊ ဣဒံ ပါရိမံ တီရန္တိ။

‘‘အပ္ပကာ တေ မနုဿေသု၊ ယေ ဇနာ ပါရဂါမိနော၊

အထာယံ ဣတရာ ပဇာ၊ တီရမေဝါနုဓာဝတိ။

‘‘ယေ စ ခေါ သမ္မဒက္ခာတေ၊ ဓမ္မေ ဓမ္မာနုဝတ္တိနော၊

တေ ဇနာ ပါရမေဿန္တိ၊ မစ္စုဓေယျံ သုဒုတ္တရံ။

‘‘ကဏှံ ဓမ္မံ ဝိပ္ပဟာယ၊ သုက္ကံ ဘာဝေထ ပဏ္ဍိတော၊

ဩကာ အနောကမာဂမ္မ၊ ဝိဝေကေ ယတ္ထ ဒူရမံ။

‘‘တတြာဘိရတိမိစ္ဆေယျ၊ ဟိတွာ ကာမေ အကိဉ္စနော၊

ပရိယောဒပေယျ အတ္တာနံ၊ စိတ္တက္လေသေဟိ ပဏ္ဍိတော။

‘‘ယေသံ သမ္ဗောဓိယင်္ဂေသု၊ သမ္မာ စိတ္တံ သုဘာဝိတံ၊

အာဒါနပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ အနုပါဒါယ ယေ ရတာ၊

ခီဏာသဝါ ဇုတိမန္တော၊ တေ လောကေ ပရိနိဗ္ဗုတာ’’တိ။ စတုတ္ထံ၊

၅။ ပဌမအဓမ္မသုတ္တံ

၁၇၁။ [အ။ နိ။ ၁၀။၁၁၃] ‘‘အဓမ္မော စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝေဒိတဗ္ဗော အနတ္ထော စ၊ ဓမ္မော စ ဝေဒိတဗ္ဗော အတ္ထော စ။ အဓမ္မဉ္စ ဝိဒိတွာ အနတ္ထဉ္စ၊ ဓမ္မဉ္စ ဝိဒိတွာ အတ္ထဉ္စ ယထာ ဓမ္မော ယထာ အတ္ထော တထာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ။

‘‘ကတမော စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓမ္မော စ အနတ္ထော စ? ပါဏာတိပါတော၊ အဒိန္နာဒါနံ၊ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရော၊ မုသာဝါဒေါ၊ ပိသုဏာ ဝါစာ၊ ဖရုသာ ဝါစာ၊ သမ္ဖပ္ပလာပေါ၊ အဘိဇ္ဈာ၊ ဗျာပါဒေါ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ – အယံ ဝုစ္စတိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓမ္မော စ အနတ္ထော စ။

‘‘ကတမော စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မော စ အတ္ထော စ? ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီ၊ အဒိန္နာဒါနာ ဝေရမဏီ၊ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ဝေရမဏီ၊ မုသာဝါဒါ ဝေရမဏီ၊ ပိသုဏာယ ဝါစာယ ဝေရမဏီ၊ ဖရုသာယ ဝါစာယ ဝေရမဏီ၊ သမ္ဖပ္ပလာပါ ဝေရမဏီ၊ အနဘိဇ္ဈာ၊ အဗျာပါဒေါ၊ သမ္မာဒိဋ္ဌိ – အယံ ဝုစ္စတိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မော စ အတ္ထော စ။

‘‘‘အဓမ္မော စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝေဒိတဗ္ဗော အနတ္ထော စ၊ ဓမ္မော စ ဝေဒိတဗ္ဗော အတ္ထော စ။ အဓမ္မဉ္စ ဝိဒိတွာ အနတ္ထဉ္စ၊ ဓမ္မဉ္စ ဝိဒိတွာ အတ္ထဉ္စ ယထာ ဓမ္မော ယထာ အတ္ထော တထာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’န္တိ၊ ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ၊ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တ’’န္တိ။ ပဉ္စမံ။

၆။ ဒုတိယအဓမ္မသုတ္တံ

၁၇၂။ ‘‘အဓမ္မော စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝေဒိတဗ္ဗော ဓမ္မော စ၊ အနတ္ထော စ ဝေဒိတဗ္ဗော အတ္ထော စ။ အဓမ္မဉ္စ ဝိဒိတွာ ဓမ္မဉ္စ၊ အနတ္ထဉ္စ ဝိဒိတွာ အတ္ထဉ္စ ယထာ ဓမ္မော ယထာ အတ္ထော တထာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ။ ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ။ ဣဒံ ဝတွာန သုဂတော ဥဋ္ဌာယာသနာ ဝိဟာရံ ပါဝိသိ။

အထ ခေါ တေသံ ဘိက္ခူနံ အစိရပက္ကန္တဿ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣဒံ ခေါ နော၊ အာဝုသော၊ ဘဂဝါ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသံ ဥဒ္ဒိသိတွာ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘဇိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဝိဟာရံ ပဝိဋ္ဌော – ‘အဓမ္မော စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝေဒိတဗ္ဗော ဓမ္မော စ၊ အနတ္ထော စ ဝေဒိတဗ္ဗော အတ္ထော စ။ အဓမ္မဉ္စ ဝိဒိတွာ ဓမ္မဉ္စ၊ အနတ္ထဉ္စ ဝိဒိတွာ အတ္ထဉ္စ ယထာ ဓမ္မော ယထာ အတ္ထော တထာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’န္တိ။ ကော နု ခေါ ဣမဿ ဘဂဝတာ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသဿ ဥဒ္ဒိဋ္ဌဿ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တဿ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ ဝိဘဇေယျာ’’တိ?

အထ ခေါ တေသံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အယံ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော သတ္ထု စေဝ သံဝဏ္ဏိတော၊ သမ္ဘာဝိတော စ ဝိညူနံ သဗြဟ္မစာရီနံ။ ပဟောတိ စာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော ဣမဿ ဘဂဝတာ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသဿ ဥဒ္ဒိဋ္ဌဿ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တဿ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ ဝိဘဇိတုံ။ ယံနူန မယံ ယေနာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော တေနုပသင်္ကမေယျာမ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ ဧတမတ္ထံ ပုစ္ဆေယျာမ။ ယထာ နော အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော ဗျာကရိဿတိ တထာ နံ ဓာရေဿာမာ’’တိ။

အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ယေနာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မတာ မဟာကစ္စာနေန သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိံသု။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ ဧတဒဝေါစုံ –

‘‘ဣဒံ ခေါ နော၊ အာဝုသော ကစ္စာန၊ ဘဂဝါ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသံ ဥဒ္ဒိသိတွာ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘဇိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဝိဟာရံ ပဝိဋ္ဌော – ‘အဓမ္မော စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝေဒိတဗ္ဗော ဓမ္မော စ၊ အနတ္ထော စ ဝေဒိတဗ္ဗော အတ္ထော စ။ အဓမ္မဉ္စ ဝိဒိတွာ ဓမ္မဉ္စ၊ အနတ္ထဉ္စ ဝိဒိတွာ အတ္ထဉ္စ ယထာ ဓမ္မော ယထာ အတ္ထော တထာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’န္တိ။

‘‘တေသံ နော၊ အာဝုသော၊ အမှာကံ အစိရပက္ကန္တဿ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘ဣဒံ ခေါ နော၊ အာဝုသော၊ ဘဂဝါ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသံ ဥဒ္ဒိသိတွာ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘဇိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဝိဟာရံ ပဝိဋ္ဌော – အဓမ္မော စ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… တထာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗန္တိ။ ကော နု ခေါ ဣမဿ ဘဂဝတာ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသဿ ဥဒ္ဒိဋ္ဌဿ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တဿ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ ဝိဘဇေယျာ’တိ?

‘‘တေသံ နော၊ အာဝုသော၊ အမှာကံ ဧတဒဟောသိ – ‘အယံ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော သတ္ထု စေဝ သံဝဏ္ဏိတော၊ သမ္ဘာဝိတော စ ဝိညူနံ သဗြဟ္မစာရီနံ။ ပဟောတိ စာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော ဣမဿ ဘဂဝတာ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသဿ ဥဒ္ဒိဋ္ဌဿ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တဿ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ ဝိဘဇိတုံ။ ယံနူန မယံ ယေနာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော တေနုပသင်္ကမေယျာမ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ ဧတမတ္ထံ ပဋိပုစ္ဆေယျာမ။ ယထာ နော အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော ဗျာကရိဿတိ တထာ နံ ဓာရေဿာမာ’တိ။ ဝိဘဇတု အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော’’တိ။

‘‘သေယျထာပိ၊ အာဝုသော၊ ပုရိသော သာရတ္ထိကော သာရံ ဂဝေသီ သာရပရိယေသနံ စရမာနော မဟတော ရုက္ခဿ တိဋ္ဌတော သာရဝတော အတိက္ကမ္မေဝ မူလံ အတိက္ကမ္မ ခန္ဓံ သာခါပလာသေ သာရံ ပရိယေသိတဗ္ဗံ မညေယျ။ ဧဝံသမ္ပဒမိဒံ အာယသ္မန္တာနံ သတ္ထရိ သမ္မုခီဘူတေ တံ ဘဂဝန္တံ အတိသိတွာ အမှေ ဧတမတ္ထံ ပဋိပုစ္ဆိတဗ္ဗံ မညထ [မညေထ (သီ။)၊ မညေယျာထ (က။)]။ သော ဟာဝုသော၊ ဘဂဝါ ဇာနံ ဇာနာတိ ပဿံ ပဿတိ စက္ခုဘူတော ဉာဏဘူတော ဓမ္မဘူတော ဗြဟ္မဘူတော ဝတ္တာ ပဝတ္တာ အတ္ထဿ နိန္နေတာ အမတဿ ဒါတာ ဓမ္မဿာမီ တထာဂတော။ သော စေဝ ပနေတဿ ကာလော အဟောသိ ယံ တုမှေ ဘဂဝန္တံယေဝ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧတမတ္ထံ ပဋိပုစ္ဆေယျာထ။ ယထာ ဝေါ ဘဂဝါ ဗျာကရေယျ တထာ နံ ဓာရေယျာထာ’’တိ။

‘‘အဒ္ဓါ၊ အာဝုသော ကစ္စာန၊ ဘဂဝါ ဇာနံ ဇာနာတိ ပဿံ ပဿတိ စက္ခုဘူတော ဉာဏဘူတော ဓမ္မဘူတော ဗြဟ္မဘူတော ဝတ္တာ ပဝတ္တာ အတ္ထဿ နိန္နေတာ အမတဿ ဒါတာ ဓမ္မဿာမီ တထာဂတော။ သော စေဝ ပနေတဿ ကာလော အဟောသိ ယံ မယံ ဘဂဝန္တံယေဝ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧတမတ္ထံ ပဋိပုစ္ဆေယျာမ။ ယထာ နော ဘဂဝါ ဗျာကရေယျ တထာ နံ ဓာရေယျာမ။ အပိ စာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော သတ္ထု စေဝ သံဝဏ္ဏိတော၊ သမ္ဘာဝိတော စ ဝိညူနံ သဗြဟ္မစာရီနံ။ ပဟောတိ စာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော ဣမဿ ဘဂဝတာ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသဿ ဥဒ္ဒိဋ္ဌဿ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တဿ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ ဝိဘဇိတုံ။ ဝိဘဇတာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော အဂရုံ ကရိတွာ’’တိ။

‘‘တေန ဟာဝုသော၊ သုဏာထ၊ သာဓုကံ မနသိ ကရောထ၊ ဘာသိဿာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ၊ အာဝုသော’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော မဟာကစ္စာနဿ ပစ္စဿောသုံ။ အထာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော ဧတဒဝေါစ –

‘‘ယံ ခေါ နော၊ အာဝုသော၊ ဘဂဝါ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသံ ဥဒ္ဒိသိတွာ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘဇိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဝိဟာရံ ပဝိဋ္ဌော – ‘အဓမ္မော စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝေဒိတဗ္ဗော…ပေ… တထာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’န္တိ။

‘‘ကတမော၊ စာဝုသော၊ အဓမ္မော၊ ကတမော စ ဓမ္မော? ကတမော စ အနတ္ထော၊ ကတမော စ အတ္ထော? ‘‘ပါဏာတိပါတော၊ အာဝုသော၊ အဓမ္မော၊ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီ ဓမ္မော၊ ယေ စ ပါဏာတိပါတပစ္စယာ အနေကေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သမ္ဘဝန္တိ၊ အယံ အနတ္ထော၊ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏိပစ္စယာ စ အနေကေ ကုသလာ ဓမ္မာ ဘာဝနာပါရိပူရိံ ဂစ္ဆန္တိ၊ အယံ အတ္ထော။

‘‘အဒိန္နာဒါနံ၊ အာဝုသော၊ အဓမ္မော၊ အဒိန္နာဒါနာ ဝေရမဏီ ဓမ္မော၊ ယေ စ အဒိန္နာဒါနပစ္စယာ အနေကေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သမ္ဘဝန္တိ ၊ အယံ အနတ္ထော၊ အဒိန္နာဒါနာ ဝေရမဏိပစ္စယာ စ အနေကေ ကုသလာ ဓမ္မာ ဘာဝနာပါရိပူရိံ ဂစ္ဆန္တိ၊ အယံ အတ္ထော။

‘‘ကာမေသုမိစ္ဆာစာရော၊ အာဝုသော၊ အဓမ္မော၊ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ဝေရမဏီ ဓမ္မော၊ ယေ စ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရပစ္စယာ အနေကေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သမ္ဘဝန္တိ၊ အယံ အနတ္ထော၊ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ဝေရမဏိပစ္စယာ စ အနေကေ ကုသလာ ဓမ္မာ ဘာဝနာပါရိပူရိံ ဂစ္ဆန္တိ၊ အယံ အတ္ထော။

‘‘မုသာဝါဒေါ၊ အာဝုသော၊ အဓမ္မော၊ မုသာဝါဒါ ဝေရမဏီ ဓမ္မော၊ ယေ စ မုသာဝါဒပစ္စယာ အနေကေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သမ္ဘဝန္တိ၊ အယံ အနတ္ထော၊ မုသာဝါဒါ ဝေရမဏိပစ္စယာ စ အနေကေ ကုသလာ ဓမ္မာ ဘာဝနာပါရိပူရိံ ဂစ္ဆန္တိ၊ အယံ အတ္ထော။

‘‘ပိသုဏာ ဝါစာ၊ အာဝုသော၊ အဓမ္မော၊ ပိသုဏာယ ဝါစာယ ဝေရမဏီ ဓမ္မော၊ ယေ စ ပိသုဏာဝါစာပစ္စယာ အနေကေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သမ္ဘဝန္တိ၊ အယံ အနတ္ထော၊ ပိသုဏာယ ဝါစာယ ဝေရမဏိပစ္စယာ စ အနေကေ ကုသလာ ဓမ္မာ ဘာဝနာပါရိပူရိံ ဂစ္ဆန္တိ၊ အယံ အတ္ထော။

‘‘ဖရုသာ ဝါစာ၊ အာဝုသော၊ အဓမ္မော၊ ဖရုသာယ ဝါစာယ ဝေရမဏီ ဓမ္မော၊ ယေ စ ဖရုသာဝါစာပစ္စယာ အနေကေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သမ္ဘဝန္တိ၊ အယံ အနတ္ထော၊ ဖရုသာယ ဝါစာယ ဝေရမဏိပစ္စယာ စ အနေကေ ကုသလာ ဓမ္မာ ဘာဝနာပါရိပူရိံ ဂစ္ဆန္တိ၊ အယံ အတ္ထော။

‘‘သမ္ဖပ္ပလာပေါ ၊ အာဝုသော၊ အဓမ္မော၊ သမ္ဖပ္ပလာပါ ဝေရမဏီ ဓမ္မော၊ ယေ စ သမ္ဖပ္ပလာပပစ္စယာ အနေကေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သမ္ဘဝန္တိ၊ အယံ အနတ္ထော၊ သမ္ဖပ္ပလာပါ ဝေရမဏိပစ္စယာ စ အနေကေ ကုသလာ ဓမ္မာ ဘာဝနာပါရိပူရိံ ဂစ္ဆန္တိ၊ အယံ အတ္ထော။

‘‘အဘိဇ္ဈာ၊ အာဝုသော၊ အဓမ္မော၊ အနဘိဇ္ဈာ ဓမ္မော၊ ယေ စ အဘိဇ္ဈာပစ္စယာ အနေကေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သမ္ဘဝန္တိ၊ အယံ အနတ္ထော၊ အနဘိဇ္ဈာပစ္စယာ စ အနေကေ ကုသလာ ဓမ္မာ ဘာဝနာပါရိပူရိံ ဂစ္ဆန္တိ၊ အယံ အတ္ထော။

‘‘ဗျာပါဒေါ၊ အာဝုသော၊ အဓမ္မော၊ အဗျာပါဒေါ ဓမ္မော၊ ယေ စ ဗျာပါဒပစ္စယာ အနေကေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သမ္ဘဝန္တိ၊ အယံ အနတ္ထော၊ အဗျာပါဒပစ္စယာ စ အနေကေ ကုသလာ ဓမ္မာ ဘာဝနာပါရိပူရိံ ဂစ္ဆန္တိ၊ အယံ အတ္ထော။

‘‘မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ၊ အာဝုသော၊ အဓမ္မော၊ သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဓမ္မော၊ ယေ စ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိပစ္စယာ အနေကေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သမ္ဘဝန္တိ၊ အယံ အနတ္ထော၊ သမ္မာဒိဋ္ဌိပစ္စယာ စ အနေကေ ကုသလာ ဓမ္မာ ဘာဝနာပါရိပူရိံ ဂစ္ဆန္တိ၊ အယံ အတ္ထော။

‘‘‘ယံ ခေါ နော၊ အာဝုသော၊ ဘဂဝါ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသံ ဥဒ္ဒိသိတွာ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘဇိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဝိဟာရံ ပဝိဋ္ဌော – အဓမ္မော စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝေဒိတဗ္ဗော…ပေ… တထာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’န္တိ။ ဣမဿ ခေါ အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဘဂဝတာ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသဿ ဥဒ္ဒိဋ္ဌဿ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တဿ ဧဝံ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အာဇာနာမိ။ အာကင်္ခမာနာ စ ပန တုမှေ၊ အာဝုသော၊ ဘဂဝန္တံယေဝ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧတမတ္ထံ ပဋိပုစ္ဆေယျာထ။ ယထာ နော ဘဂဝါ ဗျာကရောတိ တထာ နံ ဓာရေယျာထာ’’တိ။

‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော မဟာကစ္စာနဿ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ –

‘‘ယံ ခေါ နော၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသံ ဥဒ္ဒိသိတွာ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘဇိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဝိဟာရံ ပဝိဋ္ဌော – ‘အဓမ္မော စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝေဒိတဗ္ဗော…ပေ… တထာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’န္တိ။

‘‘တေသံ နော၊ ဘန္တေ၊ အမှာကံ အစိရပက္ကန္တဿ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘ဣဒံ ခေါ နော၊ အာဝုသော၊ ဘဂဝါ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသံ ဥဒ္ဒိသိတွာ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘဇိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဝိဟာရံ ပဝိဋ္ဌော – ‘အဓမ္မော စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝေဒိတဗ္ဗော…ပေ… တထာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’န္တိ။ ကော နု ခေါ ဣမဿ ဘဂဝတာ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသဿ ဥဒ္ဒိဋ္ဌဿ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တဿ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ ဝိဘဇေယျာ’တိ?

‘‘တေသံ နော၊ ဘန္တေ၊ အမှာကံ ဧတဒဟောသိ – ‘အယံ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော သတ္ထု စေဝ သံဝဏ္ဏိတော၊ သမ္ဘာဝိတော စ ဝိညူနံ သဗြဟ္မစာရီနံ။ ပဟောတိ စာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော ဣမဿ ဘဂဝတာ သံခိတ္တေန ဥဒ္ဒေသဿ ဥဒ္ဒိဋ္ဌဿ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တဿ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ ဝိဘဇိတုံ။ ယံနူန မယံ ယေနာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော တေနုပသင်္ကမေယျာမ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ ဧတမတ္ထံ ပဋိပုစ္ဆေယျာမ။ ယထာ နော အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော ဗျာကရိဿတိ တထာ နံ ဓာရေဿာမာ’တိ။

‘‘အထ ခေါ မယံ၊ ဘန္တေ၊ ယေနာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော တေနုပသင်္ကမိမှာ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ ဧတမတ္ထံ အပုစ္ဆိမှာ။ တေသံ နော၊ ဘန္တေ၊ အာယသ္မတာ မဟာကစ္စာနေန ဣမေဟိ အက္ခရေဟိ ဣမေဟိ ပဒေဟိ ဣမေဟိ ဗျဉ္ဇနေဟိ အတ္ထော သုဝိဘတ္တော’’တိ။

‘‘သာဓု သာဓု၊ ဘိက္ခဝေ! ပဏ္ဍိတော၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာကစ္စာနော။ မဟာပညော၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာကစ္စာနော။ မံ စေပိ တုမှေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧတမတ္ထံ ပဋိပုစ္ဆေယျာထ၊ အဟမ္ပိ စေတံ ဧဝမေဝံ ဗျာကရေယျံ ယထာ တံ မဟာကစ္စာနေန ဗျာကတံ။ ဧသော စေဝ တဿ အတ္ထော။ ဧဝဉ္စ နံ ဓာရေယျာထာ’’တိ။ ဆဋ္ဌံ။

၇။ တတိယအဓမ္မသုတ္တံ

၁၇၃။ ‘‘အဓမ္မော စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝေဒိတဗ္ဗော ဓမ္မော စ၊ အနတ္ထော စ ဝေဒိတဗ္ဗော အတ္ထော စ ။ အဓမ္မဉ္စ ဝိဒိတွာ ဓမ္မဉ္စ၊ အနတ္ထဉ္စ ဝိဒိတွာ အတ္ထဉ္စ ယထာ ဓမ္မော ယထာ အတ္ထော တထာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ။

‘‘ကတမော စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓမ္မော၊ ကတမော စ ဓမ္မော၊ ကတမော စ အနတ္ထော၊ ကတမော စ အတ္ထော? ပါဏာတိပါတော၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓမ္မော၊ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီ ဓမ္မော၊ ယေ စ ပါဏာတိပါတပစ္စယာ အနေကေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သမ္ဘဝန္တိ၊ အယံ အနတ္ထော၊ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏိပစ္စယာ စ အနေကေ ကုသလာ ဓမ္မာ ဘာဝနာပါရိပူရိံ ဂစ္ဆန္တိ၊ အယံ အတ္ထော။

‘‘အဒိန္နာဒါနံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓမ္မော၊ အဒိန္နာဒါနာ ဝေရမဏီ ဓမ္မော… ကာမေသုမိစ္ဆာစာရော၊ ဘိက္ခဝေ ၊ အဓမ္မော၊ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ဝေရမဏီ ဓမ္မော… မုသာဝါဒေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓမ္မော၊ မုသာဝါဒါ ဝေရမဏီ ဓမ္မော… ပိသုဏာ ဝါစာ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓမ္မော၊ ပိသုဏာယ ဝါစာယ ဝေရမဏီ ဓမ္မော… ဖရုသာ ဝါစာ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓမ္မော၊ ဖရုသာယ ဝါစာယ ဝေရမဏီ ဓမ္မော… သမ္ဖပ္ပလာပေါ၊ ဘိက္ခဝေ ၊ အဓမ္မော၊ သမ္ဖပ္ပလာပါ ဝေရမဏီ ဓမ္မော… အဘိဇ္ဈာ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓမ္မော၊ အနဘိဇ္ဈာ ဓမ္မော… ဗျာပါဒေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓမ္မော၊ အဗျာပါဒေါ ဓမ္မော…။

‘‘မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓမ္မော၊ သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဓမ္မော၊ ယေ စ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိပစ္စယာ အနေကေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သမ္ဘဝန္တိ၊ အယံ အနတ္ထော၊ သမ္မာဒိဋ္ဌိပစ္စယာ စ အနေကေ ကုသလာ ဓမ္မာ ဘာဝနာပါရိပူရိံ ဂစ္ဆန္တိ၊ အယံ အတ္ထော။

‘‘‘အဓမ္မော စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝေဒိတဗ္ဗော ဓမ္မော စ၊ အနတ္ထော စ ဝေဒိတဗ္ဗော အတ္ထော စ။ အဓမ္မဉ္စ ဝိဒိတွာ ဓမ္မဉ္စ၊ အနတ္ထဉ္စ ဝိဒိတွာ အတ္ထဉ္စ ယထာ ဓမ္မော ယထာ အတ္ထော တထာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’န္တိ၊ ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ၊ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တ’’န္တိ။ သတ္တမံ။

၈။ ကမ္မနိဒါနသုတ္တံ

၁၇၄။ ‘‘ပါဏာတိပါတမ္ပာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဝိဓံ ဝဒါမိ – လောဘဟေတုကမ္ပိ၊ ဒေါသဟေတုကမ္ပိ၊ မောဟဟေတုကမ္ပိ။

‘‘အဒိန္နာဒါနမ္ပာဟံ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဝိဓံ ဝဒါမိ – လောဘဟေတုကမ္ပိ၊ ဒေါသဟေတုကမ္ပိ၊ မောဟဟေတုကမ္ပိ။

‘‘ကာမေသုမိစ္ဆာစာရမ္ပာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဝိဓံ ဝဒါမိ – လောဘဟေတုကမ္ပိ၊ ဒေါသဟေတုကမ္ပိ၊ မောဟဟေတုကမ္ပိ။

‘‘မုသာဝါဒမ္ပာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဝိဓံ ဝဒါမိ – လောဘဟေတုကမ္ပိ၊ ဒေါသဟေတုကမ္ပိ၊ မောဟဟေတုကမ္ပိ။

‘‘ပိသုဏဝါစမ္ပာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဝိဓံ ဝဒါမိ – လောဘဟေတုကမ္ပိ၊ ဒေါသဟေတုကမ္ပိ၊ မောဟဟေတုကမ္ပိ။

‘‘ဖရုသဝါစမ္ပာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဝိဓံ ဝဒါမိ – လောဘဟေတုကမ္ပိ၊ ဒေါသဟေတုကမ္ပိ၊ မောဟဟေတုကမ္ပိ။

‘‘သမ္ဖပ္ပလာပမ္ပာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဝိဓံ ဝဒါမိ – လောဘဟေတုကမ္ပိ၊ ဒေါသဟေတုကမ္ပိ၊ မောဟဟေတုကမ္ပိ။

‘‘အဘိဇ္ဈမ္ပာဟံ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဝိဓံ ဝဒါမိ – လောဘဟေတုကမ္ပိ၊ ဒေါသဟေတုကမ္ပိ၊ မောဟဟေတုကမ္ပိ။

‘‘ဗျာပါဒမ္ပာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဝိဓံ ဝဒါမိ – လောဘဟေတုကမ္ပိ၊ ဒေါသဟေတုကမ္ပိ၊ မောဟဟေတုကမ္ပိ။

‘‘မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိမ္ပာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ ၊ တိဝိဓံ ဝဒါမိ – လောဘဟေတုကမ္ပိ၊ ဒေါသဟေတုကမ္ပိ၊ မောဟဟေတုကမ္ပိ။ ဣတိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ လောဘော ကမ္မနိဒါနသမ္ဘဝေါ၊ ဒေါသော ကမ္မနိဒါနသမ္ဘဝေါ၊ မောဟော ကမ္မနိဒါနသမ္ဘဝေါ။ လောဘက္ခယာ ကမ္မနိဒါနသင်္ခယော၊ ဒေါသက္ခယာ ကမ္မနိဒါနသင်္ခယော၊ မောဟက္ခယာ ကမ္မနိဒါနသင်္ခယော’’တိ။ အဋ္ဌမံ။

၉။ ပရိက္ကမနသုတ္တံ

၁၇၅။ ‘‘သပရိက္ကမနော အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မော၊ နာယံ ဓမ္မော အပရိက္ကမနော။ ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သပရိက္ကမနော အယံ ဓမ္မော၊ နာယံ ဓမ္မော အပရိက္ကမနော? ပါဏာတိပါတိဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီ ပရိက္ကမနံ ဟောတိ။ အဒိန္နာဒါယိဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဒိန္နာဒါနာ ဝေရမဏီ ပရိက္ကမနံ ဟောတိ။ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရိဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ဝေရမဏီ ပရိက္ကမနံ ဟောတိ။ မုသာဝါဒိဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မုသာဝါဒါ ဝေရမဏီ ပရိက္ကမနံ ဟောတိ။ ပိသုဏဝါစဿ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပိသုဏာယ ဝါစာယ ဝေရမဏီ ပရိက္ကမနံ ဟောတိ။ ဖရုသဝါစဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဖရုသာယ ဝါစာယ ဝေရမဏီ ပရိက္ကမနံ ဟောတိ။ သမ္ဖပ္ပလာပိဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမ္ဖပ္ပလာပါ ဝေရမဏီ ပရိက္ကမနံ ဟောတိ။ အဘိဇ္ဈာလုဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနဘိဇ္ဈာ ပရိက္ကမနံ ဟောတိ။ ဗျာပန္နစိတ္တဿ [ဗျာပါဒဿ (သီ။ ပီ။ က။)၊ ဗျာပန္နဿ (သျာ။)]၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဗျာပါဒေါ ပရိက္ကမနံ ဟောတိ။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမ္မာဒိဋ္ဌိ ပရိက္ကမနံ ဟောတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သပရိက္ကမနော အယံ ဓမ္မော၊ နာယံ ဓမ္မော အပရိက္ကမနော’’တိ။ နဝမံ။

၁၀။ စုန္ဒသုတ္တံ

၁၇၆။ ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ပါဝါယံ [စမ္ပာယံ (က။ သီ။) ဒီ။ နိ။ ၂။၁၈၉ ပဿိတဗ္ဗံ] ဝိဟရတိ စုန္ဒဿ ကမ္မာရပုတ္တဿ အမ္ဗဝနေ။ အထ ခေါ စုန္ဒော ကမ္မာရပုတ္တော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ စုန္ဒံ ကမ္မာရပုတ္တံ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကဿ နော တွံ၊ စုန္ဒ၊ သောစေယျာနိ ရောစေသီ’’တိ? ‘‘ဗြာဟ္မဏာ၊ ဘန္တေ၊ ပစ္ဆာဘူမကာ ကမဏ္ဍလုကာ သေဝါလမာလိကာ [သေဝါလမာလကာ (သီ။ သျာ။ ပီ။)] အဂ္ဂိပရိစာရိကာ ဥဒကောရောဟကာ သောစေယျာနိ ပညပေန္တိ၊ တေသာဟံ သောစေယျာနိ ရောစေမီ’’တိ။

‘‘ယထာ ကထံ ပန၊ စုန္ဒ၊ ဗြာဟ္မဏာ ပစ္ဆာဘူမကာ ကမဏ္ဍလုကာ သေဝါလမာလိကာ အဂ္ဂိပရိစာရိကာ ဥဒကောရောဟကာ သောစေယျာနိ ပညပေန္တီ’’တိ? ‘‘ဣဓ၊ ဘန္တေ၊ ဗြာဟ္မဏာ ပစ္ဆာဘူမကာ ကမဏ္ဍလုကာ သေဝါလမာလိကာ အဂ္ဂိပရိစာရိကာ ဥဒကောရောဟကာ။ တေ သာဝကံ [သာဝကေ (သျာ။ က။)] ဧဝံ သမာဒပေန္တိ – ‘ဧဟိ တွံ၊ အမ္ဘော ပုရိသ၊ ကာလဿေဝ [သကာလဿေဝ (သျာ။)] ဥဋ္ဌဟန္တောဝ [ဥဋ္ဌဟန္တော (သျာ။)၊ ဝုဋ္ဌဟန္တောဝ (ပီ။ က။)] သယနမှာ ပထဝိံ အာမသေယျာသိ၊ နော စေ ပထဝိံ အာမသေယျာသိ၊ အလ္လာနိ ဂေါမယာနိ အာမသေယျာသိ၊ နော စေ အလ္လာနိ ဂေါမယာနိ အာမသေယျာသိ၊ ဟရိတာနိ တိဏာနိ အာမသေယျာသိ၊ နော စေ ဟရိတာနိ တိဏာနိ အာမသေယျာသိ၊ အဂ္ဂိံ ပရိစရေယျာသိ၊ နော စေ အဂ္ဂိံ ပရိစရေယျာသိ၊ ပဉ္ဇလိကော အာဒိစ္စံ နမဿေယျာသိ၊ နော စေ ပဉ္ဇလိကော အာဒိစ္စံ နမဿေယျာသိ၊ သာယတတိယကံ ဥဒကံ ဩရောဟေယျာသီ’တိ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘန္တေ၊ ဗြာဟ္မဏာ ပစ္ဆာဘူမကာ ကမဏ္ဍလုကာ သေဝါလမာလိကာ အဂ္ဂိပရိစာရိကာ ဥဒကောရောဟကာ သောစေယျာနိ ပညပေန္တိ၊ တေသာဟံ သောစေယျာနိ ရောစေမီ’’တိ။

‘‘အညထာ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ ဗြာဟ္မဏာ ပစ္ဆာဘူမကာ ကမဏ္ဍလုကာ သေဝါလမာလိကာ အဂ္ဂိပရိစာရိကာ ဥဒကောရောဟကာ သောစေယျာနိ ပညပေန္တိ၊ အညထာ စ ပန အရိယဿ ဝိနယေ သောစေယျံ ဟောတီ’’တိ။ ‘‘ယထာ ကထံ ပန၊ ဘန္တေ၊ အရိယဿ ဝိနယေ သောစေယျံ ဟောတိ? သာဓု မေ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ တထာ ဓမ္မံ ဒေသေတု ယထာ အရိယဿ ဝိနယေ သောစေယျံ ဟောတီ’’တိ။

‘‘တေန ဟိ၊ စုန္ဒ၊ သုဏာဟိ၊ သာဓုကံ မနသိ ကရောဟိ၊ ဘာသိဿာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ၊ ဘန္တေ’’တိ ခေါ စုန္ဒော ကမ္မာရပုတ္တော ဘဂဝတော ပစ္စဿောသိ။ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ –

‘‘တိဝိဓံ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ ကာယေန အသောစေယျံ ဟောတိ၊ စတုဗ္ဗိဓံ ဝါစာယ အသောစေယျံ ဟောတိ၊ တိဝိဓံ မနသာ အသောစေယျံ ဟောတိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ စုန္ဒ၊ တိဝိဓံ ကာယေန အသောစေယျံ ဟောတိ? ‘‘ဣဓ၊ စုန္ဒ၊ ဧကစ္စော ပါဏာတိပါတီ ဟောတိ လုဒ္ဒေါ လောဟိတပါဏိ ဟတပဟတေ နိဝိဋ္ဌော အဒယာပန္နော သဗ္ဗပါဏဘူတေသု [ပါဏဘူတေသု (က။)]။

‘‘အဒိန္နာဒါယီ ဟောတိ။ ယံ တံ ပရဿ ပရဝိတ္တူပကရဏံ ဂါမဂတံ ဝါ အရညဂတံ ဝါ တံ အဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ အာဒါတာ ဟောတိ။

‘‘ကာမေသုမိစ္ဆာစာရီ ဟောတိ။ ယာ တာ မာတုရက္ခိတာ ပိတုရက္ခိတာ မာတာပိတုရက္ခိတာ [နတ္ထိ သီ။ သျာ။ ပီ။ ပေါတ္ထကေသု] ဘာတုရက္ခိတာ ဘဂိနိရက္ခိတာ ဉာတိရက္ခိတာ ဂေါတ္တရက္ခိတာ [နတ္ထိ သီ။ သျာ။ ပီ။ ပေါတ္ထကေသု] ဓမ္မရက္ခိတာ သသာမိကာ သပရိဒဏ္ဍာ အန္တမသော မာလာဂုဠပရိက္ခိတ္တာပိ၊ တထာရူပါသု စာရိတ္တံ အာပဇ္ဇိတာ ဟောတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ တိဝိဓံ ကာယေန အသောစေယျံ ဟောတိ။

‘‘ကထဉ္စ ၊ စုန္ဒ၊ စတုဗ္ဗိဓံ ဝါစာယ အသောစေယျံ ဟောတိ? ဣဓ၊ စုန္ဒ၊ ဧကစ္စော မုသာဝါဒီ ဟောတိ။ သဘဂ္ဂတော ဝါ ပရိသဂ္ဂတော ဝါ ဉာတိမဇ္ဈဂတော ဝါ ပူဂမဇ္ဈဂတော ဝါ ရာဇကုလမဇ္ဈဂတော ဝါ အဘိနီတော သက္ခိပုဋ္ဌော – ‘ဧဟမ္ဘော ပုရိသ၊ ယံ ဇာနာသိ တံ ဝဒေဟီ’တိ [သော အဇာနံ ဝါ အဟံ ဇာနာမီတိ၊ ဇာနံ ဝါ အဟံ န ဇာနာမီတိ၊ အပဿံ ဝါ အဟံ ပဿာမီတိ၊ ပဿံ ဝါ အဟံ န ပဿာမီတိ (ပီ။ က။) ဧဝမုပရိပိ]၊ သော အဇာနံ ဝါ အာဟ ‘ဇာနာမီ’တိ၊ ဇာနံ ဝါ အာဟ ‘န ဇာနာမီ’တိ၊ အပဿံ ဝါ အာဟ ‘ပဿာမီ’တိ၊ ပဿံ ဝါ အာဟ ‘န ပဿာမီ’တိ [သော အဇာနံ ဝါ အဟံ ဇာနာမီတိ၊ ဇာနံ ဝါ အဟံ န ဇာနာမီတိ၊ အပဿံ ဝါ အဟံ ပဿာမီတိ၊ ပဿံ ဝါ အဟံ န ပဿာမီတိ (ပီ။ က။) ဧဝမုပရိပိ]။ ဣတိ အတ္တဟေတု ဝါ ပရဟေတု ဝါ အာမိသကိဉ္စိက္ခဟေတု ဝါ သမ္ပဇာနမုသာ ဘာသိတာ ဟောတိ။

‘‘ပိသုဏဝါစော ဟောတိ။ ဣတော သုတွာ အမုတြ အက္ခာတာ ဣမေသံ ဘေဒါယ၊ အမုတြ ဝါ သုတွာ ဣမေသံ အက္ခာတာ အမူသံ ဘေဒါယ။ ဣတိ သမဂ္ဂါနံ ဝါ ဘေတ္တာ [ဘေဒါတာ (က။)]၊ ဘိန္နာနံ ဝါ အနုပ္ပဒါတာ၊ ဝဂ္ဂါရာမော ဝဂ္ဂရတော ဝဂ္ဂနန္ဒီ ဝဂ္ဂကရဏိံ ဝါစံ ဘာသိတာ ဟောတိ။

‘‘ဖရုသဝါစော ဟောတိ။ ယာ သာ ဝါစာ အဏ္ဍကာ ကက္ကသာ ပရကဋုကာ ပရာဘိသဇ္ဇနီ ကောဓသာမန္တာ အသမာဓိသံဝတ္တနိကာ၊ တထာရူပိံ ဝါစံ ဘာသိတာ ဟောတိ။

‘‘သမ္ဖပ္ပလာပီ ဟောတိ အကာလဝါဒီ အဘူတဝါဒီ အနတ္ထဝါဒီ အဓမ္မဝါဒီ အဝိနယဝါဒီ၊ အနိဓာနဝတိံ ဝါစံ ဘာသိတာ ဟောတိ အကာလေန အနပဒေသံ အပရိယန္တဝတိံ အနတ္ထသံဟိတံ။ ဧဝံ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ စတုဗ္ဗိဓံ ဝါစာယ အသောစေယျံ ဟောတိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ စုန္ဒ၊ တိဝိဓံ မနသာ အသောစေယျံ ဟောတိ? ဣဓ၊ စုန္ဒ၊ ဧကစ္စော အဘိဇ္ဈာလု ဟောတိ။ ယံ တံ ပရဿ ပရဝိတ္တူပကရဏံ တံ အဘိဇ္ဈာတာ [အဘိဇ္ဈိတာ (က။) မ။ နိ။ ၁။၄၄၀ ပဿိတဗ္ဗံ] ဟောတိ – ‘အဟော ဝတ ယံ ပရဿ တံ မမဿာ’တိ။

‘‘ဗျာပန္နစိတ္တော ဟောတိ ပဒုဋ္ဌမနသင်္ကပ္ပော – ‘ဣမေ သတ္တာ ဟညန္တု ဝါ ဗဇ္ဈန္တု ဝါ ဥစ္ဆိဇ္ဇန္တု ဝါ ဝိနဿန္တု ဝါ မာ ဝါ အဟေသု’န္တိ [မာ ဝါ အဟေသုံ ဣတိ ဝါ တိ (သီ။ ပီ။ က။)]။

‘‘မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော ဟောတိ ဝိပရီတဒဿနော – ‘နတ္ထိ ဒိန္နံ၊ နတ္ထိ ယိဋ္ဌံ၊ နတ္ထိ ဟုတံ၊ နတ္ထိ သုကဋဒုက္ကဋာနံ [နတ္ထေတ္ထ ပါဌဘေဒေါ] ကမ္မာနံ ဖလံ ဝိပါကော၊ နတ္ထိ အယံ လောကော၊ နတ္ထိ ပရော လောကော၊ နတ္ထိ မာတာ၊ နတ္ထိ ပိတာ၊ နတ္ထိ သတ္တာ ဩပပါတိကာ၊ နတ္ထိ လောကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ သမ္မဂ္ဂတာ သမ္မာပဋိပန္နာ ယေ ဣမဉ္စ လောကံ ပရဉ္စ လောကံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ပဝေဒေန္တီ’တိ။ ဧဝံ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ မနသာ တိဝိဓံ အသောစေယျံ ဟောတိ။

‘‘ဣမေ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ ဒသ အကုသလကမ္မပထာ [အကုသလာ ကမ္မပထာ (?)]။ ဣမေဟိ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ ဒသဟိ အကုသလေဟိ ကမ္မပထေဟိ သမန္နာဂတော ကာလဿေဝ ဥဋ္ဌဟန္တောဝ သယနမှာ ပထဝိံ စေပိ အာမသတိ၊ အသုစိယေဝ ဟောတိ၊ နော စေပိ ပထဝိံ အာမသတိ၊ အသုစိယေဝ ဟောတိ။

‘‘အလ္လာနိ စေပိ ဂေါမယာနိ အာမသတိ၊ အသုစိယေဝ ဟောတိ၊ နော စေပိ အလ္လာနိ ဂေါမယာနိ အာမသတိ၊ အသုစိယေဝ ဟောတိ။

‘‘ဟရိတာနိ စေပိ တိဏာနိ အာမသတိ၊ အသုစိယေဝ ဟောတိ၊ နော စေပိ ဟရိတာနိ တိဏာနိ အာမသတိ၊ အသုစိယေဝ ဟောတိ။

‘‘အဂ္ဂိံ စေပိ ပရိစရတိ၊ အသုစိယေဝ ဟောတိ၊ နော စေပိ အဂ္ဂိံ ပရိစရတိ၊ အသုစိယေဝ ဟောတိ။

‘‘ပဉ္ဇလိကော စေပိ အာဒိစ္စံ နမဿတိ၊ အသုစိယေဝ ဟောတိ၊ နော စေပိ ပဉ္ဇလိကော အာဒိစ္စံ နမဿတိ၊ အသုစိယေဝ ဟောတိ။

‘‘သာယတတိယကံ စေပိ ဥဒကံ ဩရောဟတိ၊ အသုစိယေဝ ဟောတိ၊ နော စေပိ သာယတတိယကံ ဥဒကံ ဩရောဟတိ၊ အသုစိယေဝ ဟောတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ဣမေ၊ စုန္ဒ၊ ဒသ အကုသလကမ္မပထာ အသုစီယေဝ [အသုစိစ္စေဝ (သျာ။)] ဟောန္တိ အသုစိကရဏာ စ။

‘‘ဣမေသံ ပန၊ စုန္ဒ၊ ဒသန္နံ အကုသလာနံ ကမ္မပထာနံ သမန္နာဂမနဟေတု နိရယော ပညာယတိ၊ တိရစ္ဆာနယောနိ ပညာယတိ၊ ပေတ္တိဝိသယော ပညာယတိ၊ ယာ ဝါ [ယာ စ (က။)] ပနညာပိ ကာစိ ဒုဂ္ဂတိယော [ဒုဂ္ဂတိ ဟောတိ (သျာ။ က။)]။

‘‘တိဝိဓံ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ ကာယေန သောစေယျံ ဟောတိ၊ စတုဗ္ဗိဓံ ဝါစာယ သောစေယျံ ဟောတိ၊ တိဝိဓံ မနသာ သောစေယျံ ဟောတိ။

‘‘ကထံ ၊ စုန္ဒ၊ တိဝိဓံ ကာယေန သောစေယျံ ဟောတိ? ဣဓ၊ စုန္ဒ၊ ဧကစ္စော ပါဏာတိပါတံ ပဟာယ ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ နိဟိတဒဏ္ဍော နိဟိတသတ္ထော၊ လဇ္ဇီ ဒယာပန္နော၊ သဗ္ဗပါဏဘူတဟိတာနုကမ္ပီ ဝိဟရတိ။

‘‘အဒိန္နာဒါနံ ပဟာယ၊ အဒိန္နာဒါနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ယံ တံ ပရဿ ပရဝိတ္တူပကရဏံ ဂါမဂတံ ဝါ အရညဂတံ ဝါ၊ န တံ အဒိန္နံ [တံ နာဒိန္နံ (က။ သီ။၊ မ။ နိ။ ၁။၄၄၁)] ထေယျသင်္ခါတံ အာဒါတာ ဟောတိ။

‘‘ကာမေသုမိစ္ဆာစာရံ ပဟာယ၊ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ ယာ တာ မာတုရက္ခိတာ ပိတုရက္ခိတာ မာတာပိတုရက္ခိတာ ဘာတုရက္ခိတာ ဘဂိနိရက္ခိတာ ဉာတိရက္ခိတာ ဂေါတ္တရက္ခိတာ ဓမ္မရက္ခိတာ သသာမိကာ သပရိဒဏ္ဍာ အန္တမသော မာလာဂုဠပရိက္ခိတ္တာပိ၊ တထာရူပါသု န စာရိတ္တံ အာပဇ္ဇိတာ ဟောတိ။ ဧဝံ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ တိဝိဓံ ကာယေန သောစေယျံ ဟောတိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ စုန္ဒ၊ စတုဗ္ဗိဓံ ဝါစာယ သောစေယျံ ဟောတိ? ဣဓ၊ စုန္ဒ၊ ဧကစ္စော မုသာဝါဒံ ပဟာယ မုသာဝါဒါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ သဘဂ္ဂတော ဝါ ပရိသဂ္ဂတော ဝါ ဉာတိမဇ္ဈဂတော ဝါ ပူဂမဇ္ဈဂတော ဝါ ရာဇကုလမဇ္ဈဂတော ဝါ အဘိနီတော သက္ခိပုဋ္ဌော – ‘ဧဟမ္ဘော ပုရိသ၊ ယံ ဇာနာသိ တံ ဝဒေဟီ’တိ၊ သော အဇာနံ ဝါ အာဟ ‘န ဇာနာမီ’တိ၊ ဇာနံ ဝါ အာဟ ‘ဇာနာမီ’တိ၊ အပဿံ ဝါ အာဟ ‘န ပဿာမီ’တိ၊ ပဿံ ဝါ အာဟ ‘ပဿာမီ’တိ။ ဣတိ အတ္တဟေတု ဝါ ပရဟေတု ဝါ အာမိသကိဉ္စိက္ခဟေတု ဝါ န သမ္ပဇာနမုသာ ဘာသိတာ ဟောတိ။

‘‘ပိသုဏံ ဝါစံ ပဟာယ၊ ပိသုဏာယ ဝါစာယ ပဋိဝိရတော ဟောတိ – န ဣတော သုတွာ အမုတြ အက္ခာတာ ဣမေသံ ဘေဒါယ၊ န အမုတြ ဝါ သုတွာ ဣမေသံ အက္ခာတာ အမူသံ ဘေဒါယ။ ဣတိ ဘိန္နာနံ ဝါ သန္ဓာတာ သဟိတာနံ ဝါ အနုပ္ပဒါတာ သမဂ္ဂါရာမော သမဂ္ဂရတော သမဂ္ဂနန္ဒီ သမဂ္ဂကရဏိံ ဝါစံ ဘာသိတာ ဟောတိ။

‘‘ဖရုသံ ဝါစံ ပဟာယ၊ ဖရုသာယ ဝါစာယ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ယာ သာ ဝါစာ နေလာ ကဏ္ဏသုခါ ပေမနီယာ ဟဒယင်္ဂမာ ပေါရီ ဗဟုဇနကန္တာ ဗဟုဇနမနာပါ၊ တထာရူပိံ ဝါစံ ဘာသိတာ ဟောတိ။

‘‘သမ္ဖပ္ပလာပံ ပဟာယ၊ သမ္ဖပ္ပလာပါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ ကာလဝါဒီ ဘူတဝါဒီ အတ္ထဝါဒီ ဓမ္မဝါဒီ ဝိနယဝါဒီ၊ နိဓာနဝတိံ ဝါစံ ဘာသိတာ ဟောတိ ကာလေန သာပဒေသံ ပရိယန္တဝတိံ အတ္ထသံဟိတံ။ ဧဝံ ခေါ၊ စုန္ဒ ၊ စတုဗ္ဗိဓံ ဝါစာယ သောစေယျံ ဟောတိ။

‘‘ကထဉ္စ ၊ စုန္ဒ၊ တိဝိဓံ မနသာ သောစေယျံ ဟောတိ? ဣဓ၊ စုန္ဒ၊ ဧကစ္စော အနဘိဇ္ဈာလု ဟောတိ။ ယံ တံ ပရဿ ပရဝိတ္တူပကရဏံ တံ အနဘိဇ္ဈိတာ ဟောတိ – ‘အဟော ဝတ ယံ ပရဿ တံ မမဿာ’တိ။

‘‘အဗျာပန္နစိတ္တော ဟောတိ အပ္ပဒုဋ္ဌမနသင်္ကပ္ပော – ‘ဣမေ သတ္တာ အဝေရာ ဟောန္တု [ဣဒံ ပဒံ သီ။ သျာ။ ပီ။ ပေါတ္ထကေသု နတ္ထိ၊ တထာ မ။ နိ။ ၁။၄၄၁] အဗျာပဇ္ဇာ၊ အနီဃာ သုခီ အတ္တာနံ ပရိဟရန္တူ’တိ။

‘‘သမ္မာဒိဋ္ဌိကော ဟောတိ အဝိပရီတဒဿနော – ‘အတ္ထိ ဒိန္နံ၊ အတ္ထိ ယိဋ္ဌံ၊ အတ္ထိ ဟုတံ၊ အတ္ထိ သုကဋဒုက္ကဋာနံ ကမ္မာနံ ဖလံ ဝိပါကော၊ အတ္ထိ အယံ လောကော၊ အတ္ထိ ပရော လောကော၊ အတ္ထိ မာတာ၊ အတ္ထိ ပိတာ၊ အတ္ထိ သတ္တာ ဩပပါတိကာ၊ အတ္ထိ လောကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ သမ္မဂ္ဂတာ သမ္မာပဋိပန္နာ ယေ ဣမဉ္စ လောကံ ပရဉ္စ လောကံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ပဝေဒေန္တီ’တိ။ ဧဝံ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ တိဝိဓံ မနသာ သောစေယျံ ဟောတိ။

‘‘ဣမေ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ ဒသ ကုသလကမ္မပထာ။ ဣမေဟိ ခေါ၊ စုန္ဒ၊ ဒသဟိ ကုသလေဟိ ကမ္မပထေဟိ သမန္နာဂတော ကာလဿေဝ ဥဋ္ဌဟန္တောဝ သယနမှာ ပထဝိံ စေပိ အာမသတိ၊ သုစိယေဝ ဟောတိ၊ နော စေပိ ပထဝိံ အာမသတိ၊ သုစိယေဝ ဟောတိ။

‘‘အလ္လာနိ စေပိ ဂေါမယာနိ အာမသတိ၊ သုစိယေဝ ဟောတိ၊ နော စေပိ အလ္လာနိ ဂေါမယာနိ အာမသတိ၊ သုစိယေဝ ဟောတိ။

‘‘ဟရိတာနိ စေပိ တိဏာနိ အာမသတိ၊ သုစိယေဝ ဟောတိ၊ နော စေပိ ဟရိတာနိ တိဏာနိ အာမသတိ၊ သုစိယေဝ ဟောတိ။

‘‘အဂ္ဂိံ စေပိ ပရိစရတိ၊ သုစိယေဝ ဟောတိ၊ နော စေပိ အဂ္ဂိံ ပရိစရတိ၊ သုစိယေဝ ဟောတိ။

‘‘ပဉ္ဇလိကော စေပိ အာဒိစ္စံ နမဿတိ၊ သုစိယေဝ ဟောတိ၊ နော စေပိ ပဉ္ဇလိကော အာဒိစ္စံ နမဿတိ ၊ သုစိယေဝ ဟောတိ။

‘‘သာယတတိယကံ စေပိ ဥဒကံ ဩရောဟတိ၊ သုစိယေဝ ဟောတိ၊ နော စေပိ သာယတတိယကံ ဥဒကံ ဩရောဟတိ၊ သုစိယေဝ ဟောတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ဣမေ၊ စုန္ဒ၊ ဒသ ကုသလကမ္မပထာ သုစီယေဝ ဟောန္တိ သုစိကရဏာ စ။

‘‘ဣမေသံ ပန၊ စုန္ဒ၊ ဒသန္နံ ကုသလာနံ ကမ္မပထာနံ သမန္နာဂမနဟေတု ဒေဝါ ပညာယန္တိ၊ မနုဿာ ပညာယန္တိ၊ ယာ ဝါ ပနညာပိ ကာစိ သုဂတိယော’’တိ [သုဂတိ ဟောတီတိ (သျာ။)၊ သုဂတိ ဟောတိ (က။)]။

ဧဝံ ဝုတ္တေ စုန္ဒော ကမ္မာရပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ၊ ဘန္တေ…ပေ… ဥပါသကံ မံ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ဓာရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတံ သရဏံ ဂတ’’န္တိ။ ဒသမံ။

၁၁။ ဇာဏုဿောဏိသုတ္တံ

၁၇၇။ အထ ခေါ ဇာဏုဿောဏိ ဗြာဟ္မဏော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ဇာဏုဿောဏိ ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ –

‘‘မယမဿု၊ ဘော ဂေါတမ၊ ဗြာဟ္မဏာ နာမ။ ဒါနာနိ ဒေမ၊ သဒ္ဓါနိ ကရောမ – ‘ဣဒံ ဒါနံ ပေတာနံ ဉာတိသာလောဟိတာနံ ဥပကပ္ပတု၊ ဣဒံ ဒါနံ ပေတာ ဉာတိသာလောဟိတာ ပရိဘုဉ္ဇန္တူ’တိ။ ကစ္စိ တံ၊ ဘော ဂေါတမ၊ ဒါနံ ပေတာနံ ဉာတိသာလောဟိတာနံ ဥပကပ္ပတိ၊ ကစ္စိ တေ ပေတာ ဉာတိသာလောဟိတာ တံ ဒါနံ ပရိဘုဉ္ဇန္တီ’’တိ? ‘‘ဌာနေ ခေါ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဥပကပ္ပတိ၊ နော အဋ္ဌာနေ’’တိ။

‘‘ကတမံ ပန၊ ဘော [ကတမဉ္စ ပန ဘော (သီ။ ပီ။) ကတမံ (သျာ။)] ဂေါတမ၊ ဌာနံ၊ ကတမံ အဋ္ဌာန’’န္တိ? ‘‘ဣဓ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဧကစ္စော ပါဏာတိပါတီ ဟောတိ၊ အဒိန္နာဒါယီ ဟောတိ၊ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရီ ဟောတိ၊ မုသာဝါဒီ ဟောတိ၊ ပိသုဏဝါစော ဟောတိ၊ ဖရုသဝါစော ဟောတိ၊ သမ္ဖပ္ပလာပီ ဟောတိ၊ အဘိဇ္ဈာလု ဟောတိ၊ ဗျာပန္နစိတ္တော ဟောတိ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော ဟောတိ။ သော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ နိရယံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ယော နေရယိကာနံ သတ္တာနံ အာဟာရော၊ တေန သော တတ္ထ ယာပေတိ၊ တေန သော တတ္ထ တိဋ္ဌတိ။ ဣဒမ္ပိ [ဣဒံ (သျာ။)] ခေါ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ အဋ္ဌာနံ ယတ္ထ ဌိတဿ တံ ဒါနံ န ဥပကပ္ပတိ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဧကစ္စော ပါဏာတိပါတီ…ပေ… မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော ဟောတိ။ သော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ တိရစ္ဆာနယောနိံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ယော တိရစ္ဆာနယောနိကာနံ သတ္တာနံ အာဟာရော၊ တေန သော တတ္ထ ယာပေတိ၊ တေန သော တတ္ထ တိဋ္ဌတိ။ ဣဒမ္ပိ ခေါ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ အဋ္ဌာနံ ယတ္ထ ဌိတဿ တံ ဒါနံ န ဥပကပ္ပတိ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဧကစ္စော ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ၊ အဒိန္နာဒါနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ၊ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ၊ မုသာဝါဒါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ၊ ပိသုဏာယ ဝါစာယ ပဋိဝိရတော ဟောတိ၊ ဖရုသာယ ဝါစာယ ပဋိဝိရတော ဟောတိ၊ သမ္ဖပ္ပလာပါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ၊ အနဘိဇ္ဈာလု ဟောတိ၊ အဗျာပန္နစိတ္တော ဟောတိ၊ သမ္မာဒိဋ္ဌိကော ဟောတိ။ သော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ မနုဿာနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ယော မနုဿာနံ အာဟာရော၊ တေန သော တတ္ထ ယာပေတိ၊ တေန သော တတ္ထ တိဋ္ဌတိ။ ဣဒမ္ပိ ခေါ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ အဋ္ဌာနံ ယတ္ထ ဌိတဿ တံ ဒါနံ န ဥပကပ္ပတိ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဧကစ္စော ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ…ပေ… သမ္မာဒိဋ္ဌိကော ဟောတိ။ သော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ ဒေဝါနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ယော ဒေဝါနံ အာဟာရော၊ တေန သော တတ္ထ ယာပေတိ၊ တေန သော တတ္ထ တိဋ္ဌတိ။ ဣဒမ္ပိ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ အဋ္ဌာနံ ယတ္ထ ဌိတဿ တံ ဒါနံ ဥပကပ္ပတိ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဧကစ္စော ပါဏာတိပါတီ ဟောတိ…ပေ… မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော ဟောတိ။ သော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ ပေတ္တိဝိသယံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ယော ပေတ္တိဝေသယိကာနံ သတ္တာနံ အာဟာရော၊ တေန သော တတ္ထ ယာပေတိ၊ တေန သော တတ္ထ တိဋ္ဌတိ၊ ယံ ဝါ ပနဿ ဣတော အနုပ္ပဝေစ္ဆန္တိ မိတ္တာမစ္စာ ဝါ ဉာတိသာလောဟိတာ ဝါ [မိတ္တာ ဝါ အမစ္စာ ဝါ ဉာတီ ဝါ သာလောဟိတာ ဝါ (သီ။ ပီ။)]၊ တေန သော တတ္ထ ယာပေတိ၊ တေန သော တတ္ထ တိဋ္ဌတိ။ ဣဒံ ခေါ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဌာနံ ယတ္ထ ဌိတဿ တံ ဒါနံ ဥပကပ္ပတီ’’တိ။

‘‘သစေ ပန၊ ဘော ဂေါတမ၊ သော ပေတော ဉာတိသာလောဟိတော တံ ဌာနံ အနုပပန္နော ဟောတိ၊ ကော တံ ဒါနံ ပရိဘုဉ္ဇတီ’’တိ? ‘‘အညေပိဿ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ပေတာ ဉာတိသာလောဟိတာ တံ ဌာနံ ဥပပန္နာ ဟောန္တိ၊ တေ တံ ဒါနံ ပရိဘုဉ္ဇန္တီ’’တိ။

‘‘သစေ ပန၊ ဘော ဂေါတမ၊ သော စေဝ ပေတော ဉာတိသာလောဟိတော တံ ဌာနံ အနုပပန္နော ဟောတိ အညေပိဿ ဉာတိသာလောဟိတာ ပေတာ တံ ဌာနံ အနုပပန္နာ ဟောန္တိ၊ ကော တံ ဒါနံ ပရိဘုဉ္ဇတီ’’တိ? ‘‘အဋ္ဌာနံ ခေါ ဧတံ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ အနဝကာသော ယံ တံ ဌာနံ ဝိဝိတ္တံ အဿ ဣမိနာ ဒီဃေန အဒ္ဓုနာ ယဒိဒံ ပေတေဟိ ဉာတိသာလောဟိတေဟိ။ အပိ စ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဒါယကောပိ အနိပ္ဖလော’’တိ။

‘‘အဋ္ဌာနေပိ ဘဝံ ဂေါတမော ပရိကပ္ပံ ဝဒတီ’’တိ? ‘‘အဋ္ဌာနေပိ ခေါ အဟံ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ပရိကပ္ပံ ဝဒါမိ။ ဣဓ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဧကစ္စော ပါဏာတိပါတီ ဟောတိ၊ အဒိန္နာဒါယီ ဟောတိ၊ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရီ ဟောတိ၊ မုသာဝါဒီ ဟောတိ၊ ပိသုဏဝါစော ဟောတိ၊ ဖရုသဝါစော ဟောတိ၊ သမ္ဖပ္ပလာပီ ဟောတိ၊ အဘိဇ္ဈာလု ဟောတိ၊ ဗျာပန္နစိတ္တော ဟောတိ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော ဟောတိ၊ သော ဒါတာ ဟောတိ သမဏဿ ဝါ ဗြာဟ္မဏဿ ဝါ အန္နံ ပါနံ ဝတ္ထံ ယာနံ မာလာဂန္ဓဝိလေပနံ သေယျာဝသထပဒီပေယျံ။ သော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ ဟတ္ထီနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇတိ။ သော တတ္ထ လာဘီ ဟောတိ အန္နဿ ပါနဿ မာလာနာနာလင်္ကာရဿ [မာလာဂန္ဓဝိလေပနဿ နာနာလင်္ကာရဿ (က။)]။

‘‘ယံ ခေါ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဣဓ ပါဏာတိပါတီ အဒိန္နာဒါယီ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရီ မုသာဝါဒီ ပိသုဏဝါစော ဖရုသဝါစော သမ္ဖပ္ပလာပီ အဘိဇ္ဈာလု ဗျာပန္နစိတ္တော မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော၊ တေန သော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ ဟတ္ထီနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ယဉ္စ ခေါ သော ဒါတာ ဟောတိ သမဏဿ ဝါ ဗြာဟ္မဏဿ ဝါ အန္နံ ပါနံ ဝတ္ထံ ယာနံ မာလာဂန္ဓဝိလေပနံ သေယျာဝသထပဒီပေယျံ၊ တေန သော တတ္ထ လာဘီ ဟောတိ အန္နဿ ပါနဿ မာလာနာနာလင်္ကာရဿ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဧကစ္စော ပါဏာတိပါတီ ဟောတိ…ပေ… မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော ဟောတိ။ သော ဒါတာ ဟောတိ သမဏဿ ဝါ ဗြာဟ္မဏဿ ဝါ အန္နံ ပါနံ ဝတ္ထံ ယာနံ မာလာဂန္ဓဝိလေပနံ သေယျာဝသထပဒီပေယျံ။ သော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အဿာနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇတိ…ပေ… ဂုန္နံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇတိ…ပေ… ကုက္ကုရာနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇတိ [‘‘ကုက္ကုရာနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇတီ’’တိ အယံ ဝါရော ကေသုစိ သီဟဠပေါတ္ထကေသု န ဒိဿတီတိ ဣင်္ဂလိသပေါတ္ထကေ အဓောလိပိ။ တံ ဒသဝါရဂဏနာယ သမေတိ]။ သော တတ္ထ လာဘီ ဟောတိ အန္နဿ ပါနဿ မာလာနာနာလင်္ကာရဿ။

‘‘ယံ ခေါ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဣဓ ပါဏာတိပါတီ…ပေ။ … မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော၊ တေန သော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ ကုက္ကုရာနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ယဉ္စ ခေါ သော ဒါတာ ဟောတိ သမဏဿ ဝါ ဗြာဟ္မဏဿ ဝါ အန္နံ ပါနံ ဝတ္ထံ ယာနံ မာလာဂန္ဓဝိလေပနံ သေယျာဝသထပဒီပေယျံ၊ တေန သော တတ္ထ လာဘီ ဟောတိ အန္နဿ ပါနဿ မာလာနာနာလင်္ကာရဿ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဧကစ္စော ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ…ပေ… သမ္မာဒိဋ္ဌိကော ဟောတိ။ သော ဒါတာ ဟောတိ သမဏဿ ဝါ ဗြာဟ္မဏဿ ဝါ အန္နံ ပါနံ ဝတ္ထံ ယာနံ မာလာဂန္ဓဝိလေပနံ သေယျာဝသထပဒီပေယျံ။ သော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ မနုဿာနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇတိ။ သော တတ္ထ လာဘီ ဟောတိ မာနုသကာနံ ပဉ္စန္နံ ကာမဂုဏာနံ။

‘‘ယံ ခေါ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဣဓ ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ…ပေ… သမ္မာဒိဋ္ဌိကော၊ တေန သော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ မနုဿာနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ယဉ္စ ခေါ သော ဒါတာ ဟောတိ သမဏဿ ဝါ ဗြာဟ္မဏဿ ဝါ အန္နံ ပါနံ ဝတ္ထံ ယာနံ မာလာဂန္ဓဝိလေပနံ သေယျာဝသထပဒီပေယျံ၊ တေန သော တတ္ထ လာဘီ ဟောတိ မာနုသကာနံ ပဉ္စန္နံ ကာမဂုဏာနံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဗြာဟ္မဏ ၊ ဧကစ္စော ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ…ပေ… သမ္မာဒိဋ္ဌိကော ဟောတိ။ သော ဒါတာ ဟောတိ သမဏဿ ဝါ ဗြာဟ္မဏဿ ဝါ အန္နံ ပါနံ ဝတ္ထံ ယာနံ မာလာဂန္ဓဝိလေပနံ သေယျာဝသထပဒီပေယျံ။ သော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ ဒေဝါနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇတိ။ သော တတ္ထ လာဘီ ဟောတိ ဒိဗ္ဗာနံ ပဉ္စန္နံ ကာမဂုဏာနံ။

‘‘ယံ ခေါ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဣဓ ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ…ပေ… သမ္မာဒိဋ္ဌိကော၊ တေန သော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ ဒေဝါနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ယဉ္စ ခေါ သော ဒါတာ ဟောတိ သမဏဿ ဝါ ဗြာဟ္မဏဿ ဝါ အန္နံ ပါနံ ဝတ္ထံ ယာနံ မာလာဂန္ဓဝိလေပနံ သေယျာဝသထပဒီပေယျံ၊ တေန သော တတ္ထ လာဘီ ဟောတိ ဒိဗ္ဗာနံ ပဉ္စန္နံ ကာမဂုဏာနံ။ အပိ စ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဒါယကောပိ အနိပ္ဖလော’’တိ။

‘‘အစ္ဆရိယံ၊ ဘော ဂေါတမ၊ အဗ္ဘုတံ၊ ဘော ဂေါတမ! ယာဝဉ္စိဒံ၊ ဘော ဂေါတမ၊ အလမေဝ ဒါနာနိ ဒါတုံ၊ အလံ သဒ္ဓါနိ ကာတုံ၊ ယတြ ဟိ နာမ ဒါယကောပိ အနိပ္ဖလော’’တိ။ ‘‘ဧဝမေတံ၊ ဗြာဟ္မဏ [ဧဝမေတံ ဗြာဟ္မဏ ဧဝမေတံ ဗြာဟ္မဏ (သီ။ သျာ။)]၊ ဒါယကောပိ ဟိ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ အနိပ္ဖလော’’တိ။

‘‘အဘိက္ကန္တံ၊ ဘော ဂေါတမ၊ အဘိက္ကန္တံ၊ ဘော ဂေါတမ…ပေ… ဥပါသကံ မံ ဘဝံ ဂေါတမော ဓာရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတံ သရဏံ ဂတ’’န္တိ။ ဧကာဒသမံ။

ဇာဏုဿောဏိဝဂ္ဂေါ [ယမကဝဂ္ဂေါ (က။)] ဒုတိယော။