📜
၅။ အက္ကောသဝဂ္ဂေါ
၁။ ဝိဝါဒသုတ္တံ
၄၁။ အထ ¶ ¶ ခေါ အာယသ္မာ ဥပါလိ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ¶ အာယသ္မာ ဥပါလိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကော နု ခေါ၊ ဘန္တေ၊ ဟေတု ကော ပစ္စယော၊ ယေန သင်္ဃေ ဘဏ္ဍနကလဟဝိဂ္ဂဟဝိဝါဒါ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဘိက္ခူ စ န ဖာသု [ဖာသုံ (?)] ဝိဟရန္တီ’’တိ? ‘‘ဣဓုပါလိ၊ ဘိက္ခူ အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေန္တိ၊ ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေန္တိ၊ အဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေန္တိ၊ ဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေန္တိ၊ အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေန ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တိ၊ ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေန အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တိ၊ အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တိ၊ အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တိ၊ အပညတ္တံ တထာဂတေန ပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ¶ ဒီပေန္တိ၊ ပညတ္တံ တထာဂတေန အပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တိ။ အယံ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ ဟေတု အယံ ပစ္စယော၊ ယေန သင်္ဃေ ဘဏ္ဍနကလဟဝိဂ္ဂဟဝိဝါဒါ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဘိက္ခူ စ န ဖာသု ဝိဟရန္တီ’’တိ။ ပဌမံ။
၂။ ပဌမဝိဝါဒမူလသုတ္တံ
၄၂။ ‘‘ကတိ နု ခေါ၊ ဘန္တေ၊ ဝိဝါဒမူလာနီ’’တိ? ‘‘ဒသ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ ဝိဝါဒမူလာနိ။ ကတမာနိ ဒသ? ဣဓုပါလိ၊ ဘိက္ခူ အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေန္တိ၊ ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေန္တိ၊ အဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေန္တိ၊ ဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေန္တိ၊ အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေန ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တိ ¶ ၊ ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေန အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တိ၊ အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တိ၊ အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တိ၊ အပညတ္တံ တထာဂတေန ပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တိ၊ ပညတ္တံ တထာဂတေန အပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တိ။ ဣမာနိ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ ဒသ ဝိဝါဒမူလာနီ’’တိ။ ဒုတိယံ။
၃။ ဒုတိယဝိဝါဒမူလသုတ္တံ
၄၃။ ‘‘ကတိ ¶ နု ခေါ၊ ဘန္တေ၊ ဝိဝါဒမူလာနီ’’တိ? ‘‘ဒသ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ ဝိဝါဒမူလာနိ။ ကတမာနိ ဒသ? ဣဓုပါလိ၊ ဘိက္ခူ အနာပတ္တိံ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ၊ အာပတ္တိံ အနာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ၊ လဟုကံ အာပတ္တိံ ဂရုကာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ ¶ ၊ ဂရုကံ အာပတ္တိံ လဟုကာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ၊ အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ၊ သာဝသေသံ အာပတ္တိံ အနဝသေသာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ၊ အနဝသေသံ အာပတ္တိံ သာဝသေသာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ ¶ ၊ သပ္ပဋိကမ္မံ အာပတ္တိံ အပ္ပဋိကမ္မာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ၊ အပ္ပဋိကမ္မံ အာပတ္တိံ သပ္ပဋိကမ္မာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ။ ဣမာနိ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ ဒသ ဝိဝါဒမူလာနီ’’တိ။ တတိယံ။
၄။ ကုသိနာရသုတ္တံ
၄၄။ ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ကုသိနာရာယံ ဝိဟရတိ ဗလိဟရဏေ ဝနသဏ္ဍေ။ တတြ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဘိက္ခဝေါ’’တိ။ ‘‘ဘဒန္တေ’’တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ။ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ –
[စူဠဝ။ ၃၉၉၊ ပရိ။ ၄၃၆] ‘‘စောဒကေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ပဉ္စ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စဝေက္ခိတွာ ပဉ္စ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေတွာ ပရော စောဒေတဗ္ဗော။ ကတမေ ပဉ္စ ဓမ္မာ အဇ္ဈတ္တံ ¶ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗာ? စောဒကေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ဧဝံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာရော နု ခေါမှိ၊ ပရိသုဒ္ဓေနမှိ ကာယသမာစာရေန သမန္နာဂတော အစ္ဆိဒ္ဒေန အပ္ပဋိမံသေန။ သံဝိဇ္ဇတိ နု ခေါ မေ ဧသော ဓမ္မော ဥဒါဟု နော’တိ? နော စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာရော ဟောတိ ပရိသုဒ္ဓေန ကာယသမာစာရေန သမန္နာဂတော အစ္ဆိဒ္ဒေန အပ္ပဋိမံသေန၊ တဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော – ‘ဣင်္ဃ တာဝ အာယသ္မာ ကာယိကံ သိက္ခဿူ’တိ၊ ဣတိဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စောဒကေန ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ဧဝံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာရော နု ခေါမှိ၊ ပရိသုဒ္ဓေနမှိ ဝစီသမာစာရေန သမန္နာဂတော အစ္ဆိဒ္ဒေန အပ္ပဋိမံသေန။ သံဝိဇ္ဇတိ နု ခေါ မေ ဧသော ဓမ္မော ဥဒါဟု နော’တိ? နော စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ¶ ပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာရော ဟောတိ ပရိသုဒ္ဓေန ဝစီသမာစာရေန သမန္နာဂတော အစ္ဆိဒ္ဒေန အပ္ပဋိမံသေန၊ တဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော – ‘ဣင်္ဃ တာဝ အာယသ္မာ ဝါစသိကံ သိက္ခဿူ’တိ၊ ဣတိဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော။
‘‘ပုန ¶ စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စောဒကေန ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ဧဝံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘မေတ္တံ နု ခေါ မေ စိတ္တံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ သဗြဟ္မစာရီသု အနာဃာတံ။ သံဝိဇ္ဇတိ နု ခေါ မေ ဧသော ဓမ္မော ဥဒါဟု နော’တိ? နော စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော ¶ မေတ္တံ စိတ္တံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ သဗြဟ္မစာရီသု အနာဃာတံ၊ တဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော – ‘ဣင်္ဃ တာဝ အာယသ္မာ သဗြဟ္မစာရီသု မေတ္တံ စိတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေဟီ’တိ၊ ဣတိဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စောဒကေန ဘိက္ခုနာ ¶ ပရံ စောဒေတုကာမေန ဧဝံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ဗဟုဿုတော နု ခေါမှိ သုတဓရော သုတသန္နိစယော၊ ယေ တေ ဓမ္မာ အာဒိကလျာဏာ မဇ္ဈေကလျာဏာ ပရိယောသာနကလျာဏာ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ အဘိဝဒန္တိ၊ တထာရူပါ မေ ဓမ္မာ ဗဟုဿုတာ ဟောန္တိ ဓာတာ ဝစသာ ပရိစိတာ မနသာနုပေက္ခိတာ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါ။ သံဝိဇ္ဇတိ နု ခေါ မေ ဧသော ဓမ္မော ဥဒါဟု နော’တိ? နော စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဗဟုဿုတော ဟောတိ သုတဓရော သုတသန္နိစယော၊ ယေ တေ ဓမ္မာ အာဒိကလျာဏာ မဇ္ဈေကလျာဏာ ပရိယောသာနကလျာဏာ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ အဘိဝဒန္တိ၊ တထာရူပါဿ ဓမ္မာ ဗဟုဿုတာ ဟောန္တိ ဓာတာ ဝစသာ ပရိစိတာ မနသာနုပေက္ခိတာ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါ၊ တဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော – ‘ဣင်္ဃ တာဝ အာယသ္မာ အာဂမံ ပရိယာပုဏဿူ’တိ၊ ဣတိဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စောဒကေန ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ဧဝံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ဥဘယာနိ ခေါ ပန မေ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော။ သံဝိဇ္ဇတိ နု ခေါ မေ ဧသော ဓမ္မော ဥဒါဟု နော’တိ? နော စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော ဥဘယာနိ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန ¶ သွာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော၊ ‘ဣဒံ ပနာယသ္မာ၊ ကတ္ထ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ’တိ၊ ဣတိ ပုဋ္ဌော န သမ္ပာယိဿတိ။ တဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော – ‘ဣင်္ဃ တာဝ အာယသ္မာ ¶ ဝိနယံ သိက္ခဿူ’တိ၊ ဣတိဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော။ ဣမေ ပဉ္စ ဓမ္မာ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗာ။
‘‘ကတမေ ပဉ္စ ¶ ဓမ္မာ အဇ္ဈတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗာ? ‘ကာလေန ဝက္ခာမိ၊ နော အကာလေန၊ ဘူတေန ဝက္ခာမိ၊ နော အဘူတေန၊ သဏှေန ဝက္ခာမိ၊ နော ဖရုသေန၊ အတ္ထသံဟိတေန ဝက္ခာမိ၊ နော အနတ္ထသံဟိတေန၊ မေတ္တစိတ္တော ဝက္ခာမိ၊ နော ဒေါသန္တရော’တိ – ဣမေ ပဉ္စ ဓမ္မာ အဇ္ဈတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗာ။ စောဒကေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ဣမေ ပဉ္စ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စဝေက္ခိတွာ ဣမေ ပဉ္စ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေတွာ ပရော စောဒေတဗ္ဗော’’တိ။ စတုတ္ထံ။
၅။ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနသုတ္တံ
၄၅။ [ပါစိ။ ၄၉၇] ‘‘ဒသယိမေ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဒီနဝါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။ ကတမေ ဒသ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရာဇာ မဟေသိယာ သဒ္ဓိံ နိသိန္နော ဟောတိ။ တတြ ဘိက္ခု ပဝိသတိ။ မဟေသီ ဝါ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ သိတံ ပါတုကရောတိ၊ ဘိက္ခု ဝါ မဟေသိံ ဒိသွာ သိတံ ပါတုကရောတိ။ တတ္ထ ရညော ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဒ္ဓါ ဣမေသံ ကတံ ဝါ ကရိဿန္တိ ဝါ’တိ! အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဌမော အာဒီနဝေါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရာဇာ ဗဟုကိစ္စော ဗဟုကရဏီယော အညတရံ ဣတ္ထိံ ဂန္တွာ န သရတိ – ‘သာ တေန ဂဗ္ဘံ ဂဏှာတိ’။ တတ္ထ ရညော ဧဝံ ဟောတိ – ‘န ခေါ ဣဓ အညော ¶ ကောစိ ပဝိသတိ၊ အညတြ ပဗ္ဗဇိတေန။ သိယာ နု ခေါ ပဗ္ဗဇိတဿ ကမ္မ’န္တိ။ အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒုတိယော အာဒီနဝေါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရညော အန္တေပုရေ အညတရံ ရတနံ နဿတိ။ တတ္ထ ရညော ဧဝံ ဟောတိ – ‘န ခေါ ဣဓ အညော ကောစိ ပဝိသတိ၊ အညတြ ပဗ္ဗဇိတေန။ သိယာ နု ခေါ ပဗ္ဗဇိတဿ ကမ္မ’န္တိ။ အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တတိယော အာဒီနဝေါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘ပုန ¶ စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရညော အန္တေပုရေ အဗ္ဘန္တရာ ဂုယှမန္တာ ဗဟိဒ္ဓါ သမ္ဘေဒံ ဂစ္ဆန္တိ။ တတ္ထ ရညော ဧဝံ ဟောတိ – ‘န ခေါ ဣဓ အညော ကောစိ ပဝိသတိ၊ အညတြ ပဗ္ဗဇိတေန ¶ ။ သိယာ နု ခေါ ပဗ္ဗဇိတဿ ကမ္မ’န္တိ။ အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတုတ္ထော အာဒီနဝေါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရညော အန္တေပုရေ ပိတာ ဝါ ပုတ္တံ ပတ္ထေတိ ပုတ္တော ဝါ ပိတရံ ပတ္ထေတိ။ တေသံ ဧဝံ ဟောတိ – ‘န ခေါ ဣဓ အညော ကောစိ ပဝိသတိ၊ အညတြ ပဗ္ဗဇိတေန။ သိယာ နု ခေါ ပဗ္ဗဇိတဿ ကမ္မ’န္တိ။ အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စမော အာဒီနဝေါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရာဇာ နီစဋ္ဌာနိယံ ဥစ္စေ ဌာနေ ဌပေတိ။ ယေသံ တံ အမနာပံ တေသံ ဧဝံ ဟောတိ – ‘ရာဇာ ခေါ ပဗ္ဗဇိတေန သံသဋ္ဌော။ သိယာ နု ခေါ ပဗ္ဗဇိတဿ ကမ္မ’န္တိ။ အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဆဋ္ဌော အာဒီနဝေါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘ပုန ¶ စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရာဇာ ဥစ္စဋ္ဌာနိယံ နီစေ ဌာနေ ဌပေတိ။ ယေသံ တံ အမနာပံ တေသံ ဧဝံ ဟောတိ – ‘ရာဇာ ခေါ ပဗ္ဗဇိတေန သံသဋ္ဌော။ သိယာ နု ခေါ ပဗ္ဗဇိတဿ ကမ္မ’န္တိ။ အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သတ္တမော အာဒီနဝေါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရာဇာ အကာလေ သေနံ ဥယျောဇေတိ။ ယေသံ တံ အမနာပံ တေသံ ဧဝံ ဟောတိ – ‘ရာဇာ ခေါ ပဗ္ဗဇိတေန သံသဋ္ဌော။ သိယာ နု ခေါ ပဗ္ဗဇိတဿ ကမ္မ’န္တိ။ အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌမော အာဒီနဝေါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရာဇာ ကာလေ သေနံ ဥယျောဇေတွာ အန္တရာမဂ္ဂတော နိဝတ္တာပေတိ။ ယေသံ တံ အမနာပံ တေသံ ဧဝံ ¶ ဟောတိ – ‘ရာဇာ ခေါ ပဗ္ဗဇိတေန သံသဋ္ဌော။ သိယာ နု ¶ ခေါ ပဗ္ဗဇိတဿ ကမ္မ’န္တိ။ အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ နဝမော အာဒီနဝေါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရညော အန္တေပုရံ ဟတ္ထိသမ္မဒ္ဒံ အဿသမ္မဒ္ဒံ ရထသမ္မဒ္ဒံ ရဇနီယာနိ ရူပသဒ္ဒဂန္ဓရသဖောဋ္ဌဗ္ဗာနိ၊ ယာနိ န ပဗ္ဗဇိတဿ သာရုပ္ပာနိ။ အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒသမော အာဒီနဝေါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။ ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒသ အာဒီနဝါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ’’တိ။ ပဉ္စမံ။
၆။ သက္ကသုတ္တံ
၄၆။ ဧကံ ¶ သမယံ ဘဂဝါ သက္ကေသု ဝိဟရတိ ကပိလဝတ္ထုသ္မိံ နိဂြောဓာရာမေ။ အထ ခေါ သမ္ဗဟုလာ သက္ကာ ဥပါသကာ တဒဟုပေါသထေ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နေ ခေါ သက္ကေ ဥပါသကေ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အပိ နု တုမှေ၊ သက္ကာ၊ အဋ္ဌင်္ဂသမန္နာဂတံ ဥပေါသထံ ဥပဝသထာ’’တိ? ‘‘အပ္ပေကဒါ မယံ၊ ဘန္တေ၊ အဋ္ဌင်္ဂသမန္နာဂတံ ဥပေါသထံ ဥပဝသာမ၊ အပ္ပေကဒါ န ဥပဝသာမာ’’တိ။ ‘‘တေသံ ဝေါ၊ သက္ကာ၊ အလာဘာ တေသံ ဒုလ္လဒ္ဓံ၊ ယေ တုမှေ ဧဝံ သောကသဘယေ ဇီဝိတေ မရဏသဘယေ ဇီဝိတေ အပ္ပေကဒါ အဋ္ဌင်္ဂသမန္နာဂတံ ဥပေါသထံ ဥပဝသထ၊ အပ္ပေကဒါ န ဥပဝသထ။
‘‘တံ ကိံ မညထ၊ သက္ကာ၊ ဣဓ ပုရိသော ယေန ကေနစိ ကမ္မဋ္ဌာနေန အနာပဇ္ဇ အကုသလံ ဒိဝသံ အဍ္ဎကဟာပဏံ နိဗ္ဗိသေယျ။ ဒက္ခော ¶ ပုရိသော ဥဋ္ဌာနသမ္ပန္နောတိ အလံ ဝစနာယာ’’တိ? ‘‘ဧဝံ၊ ဘန္တေ’’။
‘‘တံ ¶ ကိံ မညထ၊ သက္ကာ၊ ဣဓ ပုရိသော ယေန ကေနစိ ကမ္မဋ္ဌာနေန အနာပဇ္ဇ အကုသလံ ဒိဝသံ ကဟာပဏံ နိဗ္ဗိသေယျ။ ဒက္ခော ပုရိသော ဥဋ္ဌာနသမ္ပန္နောတိ အလံ ဝစနာယာ’’တိ? ‘‘ဧဝံ၊ ဘန္တေ’’။
‘‘တံ ကိံ၊ မညထ၊ သက္ကာ၊ ဣဓ ပုရိသော ယေန ကေနစိ ကမ္မဋ္ဌာနေန အနာပဇ္ဇ အကုသလံ ဒိဝသံ ဒွေ ကဟာပဏေ နိဗ္ဗိသေယျ ¶ … တယော ကဟာပဏေ နိဗ္ဗိသေယျ… စတ္တာရော ကဟာပဏေ နိဗ္ဗိသေယျ… ပဉ္စ ကဟာပဏေ နိဗ္ဗိသေယျ… ဆ ကဟာပဏေ နိဗ္ဗိသေယျ… သတ္တ ကဟာပဏေ နိဗ္ဗိသေယျ… အဋ္ဌ ကဟာပဏေ နိဗ္ဗိသေယျ… နဝ ကဟာပဏေ နိဗ္ဗိသေယျ… ဒသ ကဟာပဏေ နိဗ္ဗိသေယျ… ဝီသ ကဟာပဏေ နိဗ္ဗိသေယျ… တိံသ ကဟာပဏေ နိဗ္ဗိသေယျ… စတ္တာရီသံ ကဟာပဏေ နိဗ္ဗိသေယျ… ပညာသံ ကဟာပဏေ နိဗ္ဗိသေယျ… ကဟာပဏသတံ နိဗ္ဗိသေယျ။ ဒက္ခော ပုရိသော ဥဋ္ဌာနသမ္ပန္နောတိ အလံ ဝစနာယာ’’တိ? ‘‘ဧဝံ၊ ဘန္တေ’’။
‘‘တံ ကိံ မညထ၊ သက္ကာ၊ အပိ နု သော ပုရိသော ဒိဝသေ ဒိဝသေ ကဟာပဏသတံ ကဟာပဏသဟဿံ ¶ နိဗ္ဗိသမာနော လဒ္ဓံ လဒ္ဓံ နိက္ခိပန္တော ဝဿသတာယုကော ဝဿသတဇီဝီ မဟန္တံ ဘောဂက္ခန္ဓံ အဓိဂစ္ဆေယျာ’’တိ? ‘‘ဧဝံ၊ ဘန္တေ’’။
‘‘တံ ကိံ မညထ၊ သက္ကာ၊ အပိ နု သော ပုရိသော ဘောဂဟေတု ဘောဂနိဒါနံ ဘောဂါဓိကရဏံ ဧကံ ဝါ ရတ္တိံ ဧကံ ဝါ ဒိဝသံ ဥပဍ္ဎံ ဝါ ရတ္တိံ ဥပဍ္ဎံ ဝါ ဒိဝသံ ဧကန္တသုခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဝိဟရေယျာ’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ၊ ဘန္တေ’’။ ‘‘တံ ကိဿ ဟေတု’’? ‘‘ကာမာ ဟိ၊ ဘန္တေ၊ အနိစ္စာ တုစ္ဆာ မုသာ မောသဓမ္မာ’’တိ။
‘‘ဣဓ ပန ဝေါ၊ သက္ကာ၊ မမ သာဝကော ဒသ ဝဿာနိ အပ္ပမတ္တော အာတာပီ ပဟိတတ္တော ဝိဟရန္တော ယထာ မယာနုသိဋ္ဌံ တထာ ပဋိပဇ္ဇမာနော သတမ္ပိ ဝဿာနိ သတမ္ပိ ဝဿသတာနိ သတမ္ပိ ¶ ဝဿသဟဿာနိ ဧကန္တသုခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဝိဟရေယျ။ သော စ ခွဿ သကဒါဂါမီ ဝါ အနာဂါမီ ဝါ အပဏ္ဏကံ ဝါ သောတာပန္နော။ တိဋ္ဌန္တု၊ သက္ကာ၊ ဒသ ဝဿာနိ။
ဣဓ မမ သာဝကော နဝ ဝဿာနိ… အဋ္ဌ ဝဿာနိ… သတ္တ ဝဿာနိ… ဆ ဝဿာနိ… ပဉ္စ ဝဿာနိ စတ္တာရိ ဝဿာနိ… တီဏိ ဝဿာနိ… ဒွေ ဝဿာနိ… ဧကံ ဝဿံ အပ္ပမတ္တော အာတာပီ ¶ ပဟိတတ္တော ဝိဟရန္တော ယထာ မယာနုသိဋ္ဌံ တထာ ပဋိပဇ္ဇမာနော သတမ္ပိ ဝဿာနိ သတမ္ပိ ဝဿသတာနိ သတမ္ပိ ဝဿသဟဿာနိ ဧကန္တသုခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဝိဟရေယျ၊ သော စ ခွဿ သကဒါဂါမီ ¶ ဝါ အနာဂါမီ ဝါ အပဏ္ဏကံ ဝါ သောတာပန္နော။ တိဋ္ဌတု၊ သက္ကာ၊ ဧကံ ဝဿံ။
ဣဓ မမ သာဝကော ဒသ မာသေ အပ္ပမတ္တော အာတာပီ ပဟိတတ္တော ဝိဟရန္တော ယထာ မယာနုသိဋ္ဌံ တထာ ပဋိပဇ္ဇမာနော သတမ္ပိ ဝဿာနိ သတမ္ပိ ဝဿသတာနိ သတမ္ပိ ဝဿသဟဿာနိ ဧကန္တသုခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဝိဟရေယျ၊ သော စ ခွဿ သကဒါဂါမီ ဝါ အနာဂါမီ ဝါ အပဏ္ဏကံ ဝါ သောတာပန္နော။ တိဋ္ဌန္တု၊ သက္ကာ၊ ဒသ မာသာ။
ဣဓ မမ သာဝကော နဝ မာသေ… အဋ္ဌ မာသေ… သတ္တ မာသေ… ဆ မာသေ… ပဉ္စ မာသေ… စတ္တာရော မာသေ… တယော မာသေ… ဒွေ မာသေ… ဧကံ မာသံ… အဍ္ဎမာသံ အပ္ပမတ္တော အာတာပီ ပဟိတတ္တော ဝိဟရန္တော ယထာ မယာနုသိဋ္ဌံ တထာ ပဋိပဇ္ဇမာနော သတမ္ပိ ဝဿာနိ သတမ္ပိ ဝဿသတာနိ ¶ သတမ္ပိ ဝဿသဟဿာနိ ဧကန္တသုခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဝိဟရေယျ၊ သော စ ခွဿ သကဒါဂါမီ ဝါ အနာဂါမီ ဝါ အပဏ္ဏကံ ဝါ သောတာပန္နော။ တိဋ္ဌတု၊ သက္ကာ၊ အဍ္ဎမာသော။
ဣဓ မမ သာဝကော ဒသ ရတ္တိန္ဒိဝေ [ရတ္တိဒိဝေ (က။)] အပ္ပမတ္တော အာတာပီ ပဟိတတ္တော ဝိဟရန္တော ယထာ မယာနုသိဋ္ဌံ တထာ ပဋိပဇ္ဇမာနော သတမ္ပိ ဝဿာနိ သတမ္ပိ ဝဿသတာနိ သတမ္ပိ ဝဿသဟဿာနိ ဧကန္တသုခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဝိဟရေယျ၊ သော စ ခွဿ သကဒါဂါမီ ဝါ အနာဂါမီ ဝါ အပဏ္ဏကံ ဝါ သောတာပန္နော။ တိဋ္ဌန္တု၊ သက္ကာ၊ ဒသ ရတ္တိန္ဒိဝါ။
ဣဓ မမ သာဝကော နဝ ရတ္တိန္ဒိဝေ… အဋ္ဌ ရတ္တိန္ဒိဝေ… သတ္တ ရတ္တိန္ဒိဝေ… ဆ ¶ ရတ္တိန္ဒိဝေ… ပဉ္စ ရတ္တိန္ဒိဝေ… စတ္တာရော ¶ ရတ္တိန္ဒိဝေ… တယော ရတ္တိန္ဒိဝေ… ဒွေ ရတ္တိန္ဒိဝေ… ဧကံ ရတ္တိန္ဒိဝံ အပ္ပမတ္တော အာတာပီ ပဟိတတ္တော ဝိဟရန္တော ယထာ မယာနုသိဋ္ဌံ တထာ ပဋိပဇ္ဇမာနော သတမ္ပိ ဝဿာနိ သတမ္ပိ ဝဿသတာနိ သတမ္ပိ ဝဿသဟဿာနိ ဧကန္တသုခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဝိဟရေယျ၊ သော စ ခွဿ သကဒါဂါမီ ဝါ အနာဂါမီ ဝါ အပဏ္ဏကံ ဝါ သောတာပန္နော။ တေသံ ဝေါ၊ သက္ကာ၊ အလာဘာ တေသံ ဒုလ္လဒ္ဓံ၊ ယေ တုမှေ ဧဝံ သောကသဘယေ ဇီဝိတေ မရဏသဘယေ ဇီဝိတေ အပ္ပေကဒါ အဋ္ဌင်္ဂသမန္နာဂတံ ဥပေါသထံ ဥပဝသထ၊ အပ္ပေကဒါ န ဥပဝသထာ’’တိ။ ‘‘ဧတေ မယံ၊ ဘန္တေ၊ အဇ္ဇတဂ္ဂေ အဋ္ဌင်္ဂသမန္နာဂတံ ဥပေါသထံ ဥပဝသိဿာမာ’’တိ။ ဆဋ္ဌံ။
၇။ မဟာလိသုတ္တံ
၄၇။ ဧကံ ¶ သမယံ ဘဂဝါ ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ မဟာဝနေ ကူဋာဂါရသာလာယံ။ အထ ခေါ မဟာလိ လိစ္ဆဝိ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ မဟာလိ လိစ္ဆဝိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကော နု ခေါ၊ ဘန္တေ ဟေတု၊ ကော ပစ္စယော ပါပဿ ကမ္မဿ ကိရိယာယ ပါပဿ ကမ္မဿ ပဝတ္တိယာ’’တိ? ‘‘လောဘော ခေါ၊ မဟာလိ၊ ဟေတု၊ လောဘော ပစ္စယော ပါပဿ ကမ္မဿ ကိရိယာယ ပါပဿ ကမ္မဿ ပဝတ္တိယာ။ ဒေါသော ခေါ၊ မဟာလိ၊ ဟေတု၊ ဒေါသော ပစ္စယော ပါပဿ ကမ္မဿ ကိရိယာယ ပါပဿ ကမ္မဿ ပဝတ္တိယာ။ မောဟော ခေါ၊ မဟာလိ၊ ဟေတု၊ မောဟော ပစ္စယော ပါပဿ ကမ္မဿ ကိရိယာယ ပါပဿ ကမ္မဿ ပဝတ္တိယာ။ အယောနိသော မနသိကာရော ခေါ၊ မဟာလိ၊ ဟေတု၊ အယောနိသော မနသိကာရော ပစ္စယော ¶ ပါပဿ ကမ္မဿ ကိရိယာယ ပါပဿ ကမ္မဿ ¶ ပဝတ္တိယာ။ မိစ္ဆာပဏိဟိတံ ¶ ခေါ၊ မဟာလိ၊ စိတ္တံ ဟေတု၊ မိစ္ဆာပဏိဟိတံ စိတ္တံ ပစ္စယော ပါပဿ ကမ္မဿ ကိရိယာယ ပါပဿ ကမ္မဿ ပဝတ္တိယာတိ။ အယံ ခေါ၊ မဟာလိ၊ ဟေတု၊ အယံ ပစ္စယော ပါပဿ ကမ္မဿ ကိရိယာယ ပါပဿ ကမ္မဿ ပဝတ္တိယာ’’တိ။
‘‘ကော ပန၊ ဘန္တေ၊ ဟေတု ကော ပစ္စယော ကလျာဏဿ ကမ္မဿ ကိရိယာယ ကလျာဏဿ ကမ္မဿ ပဝတ္တိယာ’’တိ? ‘‘အလောဘော ခေါ၊ မဟာလိ၊ ဟေတု၊ အလောဘော ပစ္စယော ကလျာဏဿ ကမ္မဿ ကိရိယာယ ကလျာဏဿ ကမ္မဿ ပဝတ္တိယာ။ အဒေါသော ခေါ၊ မဟာလိ၊ ဟေတု၊ အဒေါသော ပစ္စယော ကလျာဏဿ ကမ္မဿ ကိရိယာယ ကလျာဏဿ ကမ္မဿ ပဝတ္တိယာ။ အမောဟော ခေါ၊ မဟာလိ၊ ဟေတု၊ အမောဟော ပစ္စယော ကလျာဏဿ ကမ္မဿ ကိရိယာယ ကလျာဏဿ ကမ္မဿ ပဝတ္တိယာ။ ယောနိသော မနသိကာရော ခေါ၊ မဟာလိ၊ ဟေတု၊ ယောနိသော မနသိကာရော ပစ္စယော ကလျာဏဿ ကမ္မဿ ကိရိယာယ ကလျာဏဿ ကမ္မဿ ပဝတ္တိယာ။ သမ္မာပဏိဟိတံ ခေါ၊ မဟာလိ၊ စိတ္တံ ဟေတု၊ သမ္မာပဏိဟိတံ စိတ္တံ ပစ္စယော ကလျာဏဿ ကမ္မဿ ကိရိယာယ ကလျာဏဿ ကမ္မဿ ပဝတ္တိယာ။ အယံ ခေါ၊ မဟာလိ၊ ဟေတု၊ အယံ ပစ္စယော ကလျာဏဿ ကမ္မဿ ကိရိယာယ ကလျာဏဿ ကမ္မဿ ပဝတ္တိယာ။ ဣမေ စ၊ မဟာလိ၊ ဒသ ဓမ္မာ လောကေ န သံဝိဇ္ဇေယျုံ၊ နယိဓ ပညာယေထ အဓမ္မစရိယာဝိသမစရိယာတိ ဝါ ဓမ္မစရိယာသမစရိယာတိ ဝါ။ ယသ္မာ စ ခေါ၊ မဟာလိ၊ ဣမေ ဒသ ဓမ္မာ လောကေ ¶ သံဝိဇ္ဇန္တိ၊ တသ္မာ ပညာယတိ အဓမ္မစရိယာဝိသမစရိယာတိ ဝါ ဓမ္မစရိယာသမစရိယာတိ ဝါ’’တိ။ သတ္တမံ။
၈။ ပဗ္ဗဇိတအဘိဏှသုတ္တံ
၄၈။ ‘‘ဒသယိမေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မာ ပဗ္ဗဇိတေန အဘိဏှံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗာ ¶ ။ ကတမေ ဒသ? ‘ဝေဝဏ္ဏိယမှိ အဇ္ဈုပဂတော’တိ ပဗ္ဗဇိတေန အဘိဏှံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ၊ ‘ပရပဋိဗဒ္ဓါ မေ ဇီဝိကာ’တိ ပဗ္ဗဇိတေန ¶ အဘိဏှံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ၊ ‘အညော မေ အာကပ္ပော ကရဏီယော’တိ ပဗ္ဗဇိတေန အဘိဏှံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ၊ ‘ကစ္စိ နု ခေါ မေ အတ္တာ သီလတော န ဥပဝဒတီ’တိ ပဗ္ဗဇိတေန အဘိဏှံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ၊ ‘ကစ္စိ နု ခေါ မံ အနုဝိစ္စ ဝိညူ သဗြဟ္မစာရီ သီလတော န ဥပဝဒန္တီ’တိ ပဗ္ဗဇိတေန အဘိဏှံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ၊ ‘သဗ္ဗေဟိ မေ ပိယေဟိ မနာပေဟိ နာနာဘာဝေါ ဝိနာဘာဝေါ’တိ ပဗ္ဗဇိတေန အဘိဏှံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ၊ ‘ကမ္မဿကောမှိ ကမ္မဒါယာဒေါ ကမ္မယောနိ ကမ္မဗန္ဓု ကမ္မပဋိသရဏော၊ ယံ ကမ္မံ ကရိဿာမိ ကလျာဏံ ဝါ ပါပကံ ဝါ ¶ တဿ ဒါယာဒေါ ဘဝိဿာမီ’တိ ပဗ္ဗဇိတေန အဘိဏှံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ၊ ‘ကထံဘူတဿ မေ ရတ္တိန္ဒိဝါ ဝီတိဝတ္တန္တီ’တိ ပဗ္ဗဇိတေန အဘိဏှံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ၊ ‘ကစ္စိ နု ခေါ အဟံ သုညာဂါရေ အဘိရမာမီ’တိ ပဗ္ဗဇိတေန အဘိဏှံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ၊ ‘အတ္ထိ နု ခေါ မေ ဥတ္တရိ မနုဿဓမ္မော အလမရိယဉာဏဒဿနဝိသေသော အဓိဂတော၊ ယေနာဟံ [ယောဟံ (သီ။ ပီ။ က။)၊ သောဟံ (သျာ။)] ပစ္ဆိမေ ကာလေ သဗြဟ္မစာရီဟိ ပုဋ္ဌော န မင်္ကု ဘဝိဿာမီ’တိ ပဗ္ဗဇိတေန အဘိဏှံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ။ ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒသ ဓမ္မာ ပဗ္ဗဇိတေန အဘိဏှံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗာ’’တိ။ အဋ္ဌမံ။
၉။ သရီရဋ္ဌဓမ္မသုတ္တံ
၄၉။ ‘‘ဒသယိမေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မာ သရီရဋ္ဌာ။ ကတမေ ဒသ? သီတံ၊ ဥဏှံ၊ ဇိဃစ္ဆာ၊ ပိပါသာ၊ ဥစ္စာရော၊ ပဿာဝေါ၊ ကာယသံဝရော၊ ဝစီသံဝရော၊ အာဇီဝသံဝရော၊ ပေါနောဘဝိကော [ပေါနောဗ္ဘဝိကော (က။)] ဘဝသင်္ခါရော – ဣမေ ¶ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒသ ဓမ္မာ သရီရဋ္ဌာ’’တိ။ နဝမံ။
၁၀။ ဘဏ္ဍနသုတ္တံ
၅၀။ ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ¶ ဘိက္ခူ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ကန္တာ ¶ ဥပဋ္ဌာနသာလာယံ သန္နိသိန္နာ သန္နိပတိတာ ဘဏ္ဍနဇာတာ ကလဟဇာတာ ဝိဝါဒါပန္နာ အညမညံ မုခသတ္တီဟိ ဝိတုဒန္တာ ဝိဟရန္တိ။
အထ ခေါ ဘဂဝါ သာယနှသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ယေန ဥပဋ္ဌာနသာလာ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ နိသဇ္ဇ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ကာယ နုတ္ထ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧတရဟိ ကထာယ သန္နိသိန္နာ သန္နိပတိတာ၊ ကာ စ ပန ဝေါ အန္တရာကထာ ဝိပ္ပကတာ’’တိ?
‘‘ဣဓ မယံ၊ ဘန္တေ၊ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ကန္တာ ဥပဋ္ဌာနသာလာယံ သန္နိသိန္နာ သန္နိပတိတာ ဘဏ္ဍနဇာတာ ကလဟဇာတာ ဝိဝါဒါပန္နာ အညမညံ မုခသတ္တီဟိ ဝိတုဒန္တာ ဝိဟရာမာ’’တိ။ ‘‘န ခေါ ပနေတံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တုမှာကံ ပတိရူပံ ကုလပုတ္တာနံ သဒ္ဓါယ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ¶ ပဗ္ဗဇိတာနံ၊ ယံ တုမှေ ဘဏ္ဍနဇာတာ ကလဟဇာတာ ဝိဝါဒါပန္နာ အညမညံ မုခသတ္တီဟိ ဝိတုဒန္တာ ဝိဟရေယျာထ။
‘‘ဒသယိမေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မာ သာရဏီယာ ပိယကရဏာ ဂရုကရဏာ [ပိယကရာဏာ ဂရုကရာဏာ (?)] သင်္ဂဟာယ အဝိဝါဒါယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝါယ သံဝတ္တန္တိ။ ကတမေ ဒသ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သီလဝါ ဟောတိ၊ ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ အာစာရဂေါစရသမ္ပန္နော အဏုမတ္တေသု ဝဇ္ဇေသု ဘယဒဿာဝီ၊ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သီလဝါ ဟောတိ…ပေ… သမာဒါယ သိက္ခတိ ¶ သိက္ခာပဒေသု၊ အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော ပိယကရဏော ဂရုကရဏော သင်္ဂဟာယ အဝိဝါဒါယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝါယ သံဝတ္တတိ။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဗဟုဿုတော ဟောတိ သုတဓရော သုတသန္နိစယော၊ ယေ တေ ဓမ္မာ အာဒိကလျာဏာ မဇ္ဈေကလျာဏာ ပရိယောသာနကလျာဏာ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ အဘိဝဒန္တိ၊ တထာရူပါဿ ဓမ္မာ ဗဟုဿုတာ ဟောန္တိ ဓာတာ ဝစသာ ပရိစိတာ ¶ မနသာနုပေက္ခိတာ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါ။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဗဟုဿုတော ဟောတိ…ပေ… ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါ၊ အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော ပိယကရဏော ဂရုကရဏော သင်္ဂဟာယ အဝိဝါဒါယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝါယ သံဝတ္တတိ။
‘‘ပုန ¶ စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ကလျာဏမိတ္တော ဟောတိ ကလျာဏသဟာယော ကလျာဏသမ္ပဝင်္ကော။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ကလျာဏမိတ္တော ဟောတိ ကလျာဏသဟာယော ကလျာဏသမ္ပဝင်္ကော၊ အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော ပိယကရဏော ဂရုကရဏော သင်္ဂဟာယ အဝိဝါဒါယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝါယ သံဝတ္တတိ။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သုဝစော ဟောတိ သောဝစဿကရဏေဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ခမော ပဒက္ခိဏဂ္ဂါဟီ အနုသာသနိံ။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သုဝစော ဟောတိ သောဝစဿကရဏေဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ခမော ပဒက္ခိဏဂ္ဂါဟီ အနုသာသနိံ၊ အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော ပိယကရဏော ဂရုကရဏော သင်္ဂဟာယ အဝိဝါဒါယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝါယ သံဝတ္တတိ။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ယာနိ တာနိ သဗြဟ္မစာရီနံ ဥစ္စာဝစာနိ ကိံကရဏီယာနိ ¶ – တတ္ထ ဒက္ခော ဟောတိ အနလသော၊ တတြူပါယာယ ဝီမံသာယ သမန္နာဂတော အလံ ကာတုံ အလံ သံဝိဓာတုံ။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ယာနိ တာနိ ¶ သဗြဟ္မစာရီနံ ဥစ္စာဝစာနိ ကိံကရဏီယာနိ – တတ္ထ ဒက္ခော ဟောတိ အနလသော တတြူပါယာယ ဝီမံသာယ သမန္နာဂတော အလံ ကာတုံ အလံ သံဝိဓာတုံ၊ အယမ္ပိ ဓမ္မော ပိယကရဏော ဂရုကရဏော သင်္ဂဟာယ အဝိဝါဒါယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝါယ သံဝတ္တတိ။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဓမ္မကာမော ဟောတိ ပိယသမုဒါဟာရော၊ အဘိဓမ္မေ အဘိဝိနယေ ဥဠာရပါမောဇ္ဇော။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဓမ္မကာမော ဟောတိ ပိယသမုဒါဟာရော၊ အဘိဓမ္မေ အဘိဝိနယေ ဥဠာရပါမောဇ္ဇော၊ အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော ပိယကရဏော ဂရုကရဏော သင်္ဂဟာယ အဝိဝါဒါယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝါယ သံဝတ္တတိ။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အာရဒ္ဓဝီရိယော ဝိဟရတိ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနာယ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပသမ္ပဒါယ၊ ထာမဝါ ဒဠှပရက္ကမော အနိက္ခိတ္တဓုရော ကုသလေသု ဓမ္မေသု။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အာရဒ္ဓဝီရိယော ဝိဟရတိ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနာယ ¶ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပသမ္ပဒါယ၊ ထာမဝါ ဒဠှပရက္ကမော အနိက္ခိတ္တဓုရော ကုသလေသု ဓမ္မေသု၊ အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော ပိယကရဏော ဂရုကရဏော သင်္ဂဟာယ အဝိဝါဒါယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝါယ သံဝတ္တတိ။
‘‘ပုန ¶ စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သန္တုဋ္ဌော ဟောတိ ဣတရီတရစီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရေန။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သန္တုဋ္ဌော ဟောတိ ဣတရီတရစီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရေန၊ အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော…ပေ… သံဝတ္တတိ။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သတိမာ ဟောတိ၊ ပရမေန သတိနေပက္ကေန သမန္နာဂတော၊ စိရကတမ္ပိ စိရဘာသိတမ္ပိ သရိတာ အနုဿရိတာ။ ယမ္ပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သတိမာ ဟောတိ၊ ပရမေန သတိနေပက္ကေန သမန္နာဂတော၊ စိရကတမ္ပိ စိရဘာသိတမ္ပိ သရိတာ အနုဿရိတာ၊ အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော…ပေ… သံဝတ္တတိ။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပညဝါ ဟောတိ၊ ဥဒယတ္ထဂါမိနိယာ ပညာယ သမန္နာဂတော အရိယာယ နိဗ္ဗေဓိကာယ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယဂါမိနိယာ။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပညဝါ ဟောတိ၊ ဥဒယတ္ထဂါမိနိယာ ¶ ပညာယ သမန္နာဂတော အရိယာယ နိဗ္ဗေဓိကာယ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယဂါမိနိယာ၊ အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော…ပေ… သံဝတ္တတိ။ ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒသ ဓမ္မာ သာရဏီယာ ပိယကရဏာ ဂရုကရဏာ သင်္ဂဟာယ အဝိဝါဒါယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝါယ သံဝတ္တန္တီ’’တိ။ ဒသမံ။
အက္ကောသဝဂ္ဂေါ ပဉ္စမော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ဝိဝါဒါ ¶ ဒွေ စ မူလာနိ၊ ကုသိနာရပဝေသနေ၊
သက္ကော မဟာလိ အဘိဏှံ၊ သရီရဋ္ဌာ စ ဘဏ္ဍနာတိ။
ပဌမပဏ္ဏာသကံ သမတ္တံ။
၂။ ဒုတိယပဏ္ဏာသကံ