📜

၄။ ဥပါလိဝဂ္ဂေါ

၁။ ဥပါလိသုတ္တဝဏ္ဏနာ

၃၁။ စတုတ္ထဿ ပဌမေ အတ္ထဝသေတိ ဝုဒ္ဓိဝိသေသေ၊ သိက္ခာပဒပညတ္တိဟေတု အဓိဂမနီယေ ဟိတဝိသေသေတိ အတ္ထော။ အတ္ထောယေဝ ဝါ အတ္ထဝသော၊ ဒသ အတ္ထေ ဒသ ကာရဏာနီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ အထ ဝါ အတ္ထော ဖလံ တဒဓီနဝုတ္တိတာယ ဝသော ဧတဿာတိ အတ္ထဝသော၊ ဟေတူတိ ဧဝမ္ပေတ္ထ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ‘‘ယေ မမ သောတဗ္ဗံ သဒ္ဒဟာတဗ္ဗံ မညိဿန္တိ၊ တေသံ တံ အဿ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခါယာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ‘‘ယော စ တထာဂတဿ ဝစနံ သမ္ပဋိစ္ဆတိ၊ တဿ တံ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခါယ သံဝတ္တတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ အသမ္ပဋိစ္ဆနေ အာဒီနဝန္တိ ဘဒ္ဒါလိသုတ္တေ ဝိယ အသမ္ပဋိစ္ဆနေ အာဒီနဝံ ဒဿေတွာ။ သုခဝိဟာရာဘာဝေ သဟဇီဝမာနဿ အဘာဝတော သဟဇီဝိတာပိ သုခဝိဟာရောဝ ဝုတ္တော။ သုခဝိဟာရော နာမ စတုန္နံ ဣရိယာပထဝိဟာရာနံ ဖာသုတာ။

မင်္ကုတန္တိ နိတ္တေဇတံ။ ဓမ္မေနာတိအာဒီသု ဓမ္မောတိ ဘူတံ ဝတ္ထု။ ဝိနယောတိ စောဒနာ စေဝ သာရဏာ စ။ သတ္ထုသာသနန္တိ ဉတ္တိသမ္ပဒါ စေဝ အနုဿာဝနသမ္ပဒါ စ။

ပိယသီလာနန္တိ သိက္ခာကာမာနံ။ တေသဉှိ သီလံ ပိယံ ဟောတိ။ တေနေဝါဟ ‘‘သိက္ခာတ္တယပါရိပူရိယာ ဃဋမာနာ’’တိ။ သန္ဒိဒ္ဓမနာတိ သံသယံ အာပဇ္ဇမနာ ။ ဥဗ္ဗဠှာ ဟောန္တီတိ ပီဠိတာ ဟောန္တိ။ သင်္ဃကမ္မာနီတိ သတိပိ ဥပေါသထပဝါရဏာနံ သင်္ဃကမ္မဘာဝေ ဂေါဗလီဗဒ္ဒဉာယေန ဥပေါသထံ ပဝါရဏဉ္စ ဌပေတွာ ဥပသမ္ပဒါဒိသေသသင်္ဃကမ္မာနံ ဂဟဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သမဂ္ဂါနံ ဘာဝေါ သာမဂ္ဂီ။

‘‘နာဟံ၊ စုန္ဒ၊ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံယေဝ အာသဝါနံ သံဝရာယ ဓမ္မံ ဒေသေမီ’’တိ (ဒီ။ နိ။ ၃။၁၈၂) ဧတ္ထ ဝိဝါဒမူလဘူတာ ကိလေသာ အာသဝါတိ အာဂတာ။

‘‘ယေန ဒေဝူပပတျဿ၊ ဂန္ဓဗ္ဗော ဝါ ဝိဟင်္ဂမော၊

ယက္ခတ္တံ ယေန ဂစ္ဆေယျံ၊ မနုဿတ္တဉ္စ အဗ္ဗဇေ၊

တေ မယှံ အာသဝါ ခီဏာ၊ ဝိဒ္ဓသ္တာ ဝိနဠီကတာ’’တိ။ (အ။ နိ။ ၄။၃၆) –

ဧတ္ထ တေဘူမကံ ကမ္မံ အဝသေသာ စ အကုသလာ ဓမ္မာ။ ဣဓ ပန ပရူပဝါဒဝိပ္ပဋိသာရဝဓဗန္ဓာဒယော စေဝ အပါယဒုက္ခဘူတာ စ နာနပ္ပကာရာ ဥပဒ္ဒဝါ အာသဝါတိ အာဟ ‘‘အသံဝရေ ဌိတေန တသ္မိံယေဝ အတ္တဘာဝေ ပတ္တဗ္ဗာ’’တိအာဒိ။ ယဒိ ဟိ ဘဂဝါ သိက္ခာပဒံ န စ ပညပေယျ၊ တတော အသဒ္ဓမ္မပ္ပဋိသေဝနအဒိန္နာဒါနပါဏာတိပါတာဒိဟေတု ယေ ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ ပရူပဝါဒါဒယော ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာ နာနပ္ပကာရာ အနတ္ထာ၊ ယေ စ တန္နိမိတ္တမေဝ နိရယာဒီသု နိဗ္ဗတ္တဿ ပဉ္စဝိဓဗန္ဓနကမ္မကာရဏာဒိဝသေန မဟာဒုက္ခာနုဘဝနပ္ပကာရာ အနတ္ထာ၊ တေ သန္ဓာယ ဣဒံ ဝုတ္တံ ‘‘ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝါနံ သံဝရာယ သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝါနံ ပဋိဃာတာယာ’’တိ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မော ဝုစ္စတိ ပစ္စက္ခော အတ္တဘာဝေါ၊ တတ္ထ ဘဝါ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘တသ္မိံယေဝ အတ္တဘာဝေ ပတ္တဗ္ဗာ’’တိ။ သမ္မုခါ ဂရဟနံ အကိတ္တိ၊ ပရမ္မုခါ ဂရဟနံ အယသော။ အထ ဝါ သမ္မုခါ ပရမ္မုခါ ဂရဟနံ အကိတ္တိ၊ ပရိဝါရဟာနိ အယသောတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အာဂမနမဂ္ဂထကနာယာတိ အာဂမနဒွါရပိဒဟနတ္ထာယ။ သမ္ပရေတဗ္ဗတော ပေစ္စ ဂန္တဗ္ဗတော သမ္ပရာယော၊ ပရလောကောတိ အာဟ ‘‘သမ္ပရာယေ နရကာဒီသူ’’တိ။

မေထုနာဒီနိ ရဇ္ဇနဋ္ဌာနာနိ။ ပါဏာတိပါတာဒီနိ ဒုဿနဋ္ဌာနာနိ။

သံဝရဝိနယောတိ သီလသံဝရော၊ သတိသံဝရော၊ ဉာဏသံဝရော၊ ခန္တိသံဝရော၊ ဝီရိယသံဝရောတိ ပဉ္စဝိဓော သံဝရော။ ယထာသကံ သံဝရိတဗ္ဗာနံ ဝိနေတဗ္ဗာနဉ္စ ကာယဒုစ္စရိတာဒီနံ သံဝရဏတော သံဝရော၊ ဝိနယနတော ဝိနယောတိ ဝုစ္စတိ ။ ပဟာနဝိနယောတိ တဒင်္ဂပ္ပဟာနံ ဝိက္ခမ္ဘနပ္ပဟာနံ၊ သမုစ္ဆေဒပ္ပဟာနံ၊ ပဋိပဿဒ္ဓိပ္ပဟာနံ၊ နိဿရဏပ္ပဟာနန္တိ ပဉ္စဝိဓံ ပဟာနံ ယသ္မာ စာဂဋ္ဌေန ပဟာနံ၊ ဝိနယဋ္ဌေန ဝိနယော၊ တသ္မာ ‘‘ပဟာနဝိနယော’’တိ ဝုစ္စတိ။ သမထဝိနယောတိ သတ္တ အဓိကရဏသမထာ။ ပညတ္တိဝိနယောတိ သိက္ခာပဒမေဝ။ သိက္ခာပဒပညတ္တိယာ ဟိ ဝိဇ္ဇမာနာယ ဧဝ သိက္ခာပဒသမ္ဘဝတော ပညတ္တိဝိနယောပိ သိက္ခာပဒပညတ္တိယာ အနုဂ္ဂဟိတော ဟောတိ။ သေသမေတ္ထ ဝုတ္တတ္ထမေဝ။

ဥပါလိသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဥပါလိဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။