📜

(၈) ၃။ အာကင်္ခဝဂ္ဂေါ

၁-၄။ အာကင်္ခသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ

၇၁-၇၄။ တတိယဿ ပဌမေ သီလဿ အနဝသေသသမာဒါနေန အခဏ္ဍာဒိဘာဝါပတ္တိယာ စ ပရိပုဏ္ဏသီလာ။ သမာဒါနတော ပဋ္ဌာယ အဝိစ္ဆိန္ဒနတော သီလသမင်္ဂိနော။ ဧတ္တာဝတာ ကိရာတိ (အ။ နိ။ ၂။၃၇) ကိရ-သဒ္ဒေါ အရုစိသူစနတ္ထော။ တေနေတ္ထ အာစရိယဝါဒဿ အတ္တနော အရုစ္စနဘာဝံ ဒီပေတိ။ သမ္ပန္နသီလာတိ အနာမဋ္ဌဝိသေသံ သာမညတော သီလသင်္ခေပေန ဂဟိတံ။ တဉ္စ စတုဗ္ဗိဓန္တိ အာစရိယတ္ထေရော ‘‘စတုပါရိသုဒ္ဓိသီလံ ဥဒ္ဒိသိတွာ’’တိ အာဟ။ တတ္ထာတိ စတုပါရိသုဒ္ဓိသီလေ။ ဇေဋ္ဌကသီလန္တိ (သံ။ နိ။ ၅။၄၁၂) ပဓာနသီလံ။ ဥဘယတ္ထာတိ ဥဒ္ဒေသနိဒ္ဒေသေ။ ဣဓ နိဒ္ဒေသေ ဝိယ ဥဒ္ဒေသေပိ ပါတိမောက္ခသံဝရော ဘဂဝတာ ဝုတ္တော ‘‘သမ္ပန္နသီလာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာတိ အဓိပ္ပာယော။ သီလဂ္ဂဟဏဉှိ ပါဠိယံ ပါတိမောက္ခသံဝရဝသေန အာဂတံ။ တေနာဟ ‘‘ပါတိမောက္ခသံဝရောယေဝါ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ အဝဓာရဏေန ဣတရေသံ တိဏ္ဏံ ဧကဒေသေန ပါတိမောက္ခန္တောဂဓတံ ဒီပေတိ။ တထာ ဟိ အနောလောကိယောလောကနေ အာဇီဝဟေတု ဆသိက္ခာပဒဝီတိက္ကမေ ဂိလာနပစ္စယဿ အပစ္စဝေက္ခိတပရိဘောဂေ စ အာပတ္တိ ဝိဟိတာတိ။ တီဏီတိ ဣန္ဒြိယသံဝရသီလာဒီနိ။ သီလန္တိ ဝုတ္တဋ္ဌာနံ နာမ အတ္ထီတိ သီလပရိယာယေန တေသံ ကတ္ထစိ သုတ္တေ ဂဟိတဋ္ဌာနံ နာမ ကိံ အတ္ထိ ယထာ ပါတိမောက္ခသံဝရောတိ အာစရိယဿ သမ္မုခတ္တာ အပ္ပဋိက္ခိပန္တောဝ ဥပစာရေန ပုစ္ဆန္တော ဝိယ ဝဒတိ။ တေနာဟ ‘‘အနနုဇာနန္တော’’တိ။ ဆဒွါရရက္ခာမတ္တကမေဝါတိ တဿ သလ္လဟုကဘာဝမာဟ စိတ္တာဓိဋ္ဌာနမတ္တေန ပဋိပါကတိကဘာဝါပတ္တိတော။ ဣတရေသုပိ ဧသေဝ နယော။ ပစ္စယုပ္ပတ္တိမတ္တကန္တိ ဖလေန ဟေတုံ ဒဿေတိ။ ဥပ္ပာဒနဟေတုကာ ဟိ ပစ္စယာနံ ဥပ္ပတ္တိ။ ဣဒမတ္ထန္တိ ဣဒံ ပယောဇနံ ဣမဿ ပစ္စယဿ ပရိဘုဉ္ဇနေတိ အဓိပ္ပာယော။ နိပ္ပရိယာယေနာတိ ဣမိနာ ဣန္ဒြိယသံဝရာဒီနိ တီဏိ ပဓာနဿ သီလဿ ပရိဝါရဝသေန ပဝတ္တိယာ ပရိယာယသီလာနိ နာမာတိ ဒဿေတိ။

ဣဒါနိ ပါတိမောက္ခသံဝရဿေဝ ပဓာနဘာဝံ ဗျတိရေကတော အနွယတော စ ဥပမာယ ဝိဘာဝေတုံ ‘‘ယဿာ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ သောတိ ပါတိမောက္ခသံဝရော။ သေသာနီတိ ဣန္ဒြိယသံဝရာဒီနိ။ တဿေ ဝါတိ ‘‘သမ္ပန္နသီလာ’’တိ ဧတ္ထ ယံ သီလံ ဝုတ္တံ၊ တဿေဝ။ သမ္ပန္နပါတိမောက္ခာတိ ဧတ္ထ ပါတိမောက္ခဂ္ဂဟဏေန ဝေဝစနံ ဝတွာ တံ ဝိတ္ထာရေတွာ…ပေ… အာဒိမာဟ။ ယထာ အညတ္ထာပိ ‘‘ဣဓ ဘိက္ခု သီလဝါ ဟောတီ’’တိ ပုဂ္ဂလာဓိဋ္ဌာနာယ ဒေသနာယ ဥဒ္ဒိဋ္ဌံ သီလံ ‘‘ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတီ’’တိ (ဝိဘ။ ၅၀၈) နိဒ္ဒိဋ္ဌံ။ ကသ္မာ အာရဒ္ဓန္တိ ဒေသနာယ ကာရဏပုစ္ဆာ။ သီလာနိသံသဒဿနတ္ထန္တိ ပယောဇနနိဒ္ဒေသော။ ‘‘သီလာနိသံသဒဿနတ္ထ’’န္တိ ဟိ ဧတ္ထ ဗျတိရေကတော ယံ သီလာနိသံသဿ အဒဿနံ၊ တံ ဣမိဿာ ဒေသနာယ ကာရဏန္တိ ကသ္မာ အာရဒ္ဓန္တိ? ဝေနေယျာနံ သီလာနိသံသဿ အဒဿနတောတိ အတ္ထတော အာပန္နော ဧဝ ဟောတိ။ တေနာဟ ‘‘သစေပီ’’တိအာဒိ။ သီလာနိသံသဒဿနတ္ထန္တိ ပန ဣမဿ အတ္ထံ ဝိဝရိတုံ ‘‘တေသ’’န္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ အာနိသံသောတိ ဥဒယော။ ‘‘သီလဝါ သီလသမ္ပန္နော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတီ’’တိအာဒီသု (ဒီ။ နိ။ ၃။၃၁၆၊ အ။ နိ။ ၅။၂၁၃၊ မဟာဝ။ ၂၈၅) ပန ဝိပါကဖလမ္ပိ ‘‘အာနိသံသော’’တိ ဝုတ္တံ။ ကော ဝိသေသောတိ ကော ဖလဝိသေသော။ ကာ ဝဍ္ဎီတိ ကော အဗ္ဘုဒယော။ ဝိဇ္ဇမာနောပိ ဂုဏော ယာထာဝတော ဝိဘာဝိတော ဧဝ အဘိရုစိံ ဥပ္ပာဒေတိ၊ န အဝိဘာဝိတော၊ တသ္မာ ဧကန္တတော အာနိသံသကိတ္တနံ ဣစ္ဆိတဗ္ဗမေဝါတိ ဒဿေတုံ ‘‘အပ္ပေဝ နာမာ’’တိအာဒိမာဟ။

ပိယောတိ ပိယာယိတဗ္ဗော။ ပိယဿ နာမ ဒဿနံ ဧကန္တတော အဘိနန္ဒိတဗ္ဗံ ဟောတီတိ အာဟ ‘‘ပိယစက္ခူဟိ သမ္ပဿိတဗ္ဗော’’တိ။ ပီတိသမုဋ္ဌာနပ္ပသန္နသောမ္မရူပပရိဂ္ဂဟဉှိ စက္ခု ‘‘ပိယစက္ခူ’’တိ ဝုစ္စတိ။ တေသန္တိ သဗြဟ္မစာရီနံ။ မနဝဍ္ဎနကောတိ ပီတိမနဿ ပရိဗြူဟနတော ဥပရူပရိ ပီတိစိတ္တဿေဝ ဥပ္ပာဒနကော။ ဂရုဋ္ဌာနိယောတိ ဂရုကရဏဿ ဌာနဘူတော။ ဇာနံ ဇာနာတီတိ ဉာဏေန ဇာနိတဗ္ဗံ ဇာနာတိ။ ယထာ ဝါ အညေ အဇာနန္တာပိ ဇာနန္တာ ဝိယ ပဝတ္တန္တိ၊ န ဧဝမယံ၊ အယံ ပန ဇာနန္တော ဧဝ ဇာနာတိ။ ပဿံ ပဿတီတိ ဒဿနဘူတေန ပညာစက္ခုနာ ပဿိတဗ္ဗံ ပဿတိ၊ ပဿန္တော ဧဝ ဝါ ပဿတိ။ ဧဝံ သမ္ဘာဝနီယောတိ ဧဝံ ဝိညုတာယ ပဏ္ဍိတဘာဝေန သမ္ဘာဝေတဗ္ဗော။ သီလေသွေဝဿ ပရိပူရကာရီတိ သီလေသု ပရိပူရကာရီ ဧဝ ဘဝေယျာတိ။ ဧဝံ ဥတ္တရပဒါဝဓာရဏံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဧဝဉှိ ဣမိနာ ပဒေန ဥပရိသိက္ခာဒွယံ အနိဝတ္တိတမေဝ ဟောတိ။ ယထာ ပန သီလေသု ပရိပူရကာရီ နာမ ဟောတိ၊ တံ ဖလေန ဒဿေတုံ ‘‘အဇ္ဈတ္တ’’န္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဝိပဿနာဓိဋ္ဌာနသမာဓိသံဝတ္တနိကတာယ ဟိ ဣဓ သီလဿ ပါရိပူရီ၊ န ကေဝလံ အခဏ္ဍာဒိဘာဝမတ္တံ။ ဝုတ္တဉှေတံ ‘‘ယာနိ ခေါ ပန တာနိ အခဏ္ဍာနိ…ပေ… သမာဓိသံဝတ္တနိကာနီ’’တိ။ ဧဝဉ္စ ကတွာ ဥပရိသိက္ခာဒွယံ သီလဿ သမ္ဘာရဘာဝေန ဂဟိတန္တိ သီလဿေဝေတ္ထ ပဓာနဂ္ဂဟဏံ သိဒ္ဓံ ဟောတိ။ သီလာနုရက္ခကာ ဟိ စိတ္တေကဂ္ဂတာသင်္ခါရပရိဂ္ဂဟာ။ အနူနေနာတိ အခဏ္ဍာဒိဘာဝေန၊ ကဿစိ ဝါ အဟာပနေန ဥပပန္နေန။ အာကာရေနာတိ ကရဏေန သမ္ပာဒနေန။

အဇ္ဈတ္တန္တိ ဝါ အတ္တနောတိ ဝါ ဧကံ ဧကတ္ထံ၊ ဗျဉ္ဇနမေဝ နာနံ။ ဘုမ္မတ္ထေ စေတံ၊ ‘‘သမထ’’န္တိ ဥပယောဂဝစနံ ‘‘အနူ’’တိ ဣမိနာ ဥပသဂ္ဂေန ယောဂေ သိဒ္ဓန္တိ အာဟ ‘‘အတ္တနော စိတ္တသမထေ ယုတ္တော’’တိ။ တတ္ထ စိတ္တသမထေတိ စိတ္တဿ သမာဓာနေ။ ယုတ္တောတိ အဝိယုတ္တော ပသုတော။ ယော သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ ဈာနဘာဝနာယ အနနုယုတ္တော၊ သော တံ ဗဟိ နီဟရတိ နာမ။ ယော အာရဘိတွာ အန္တရာ သင်္ကောစံ အာပဇ္ဇတိ၊ သော တံ ဝိနာသေတိ နာမ။ ယော ပန ဤဒိသော အဟုတွာ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ သော အနိရာကတဇ္ဈာနောတိ ဒဿေန္တော ‘‘ဗဟိ အနီဟဋဇ္ဈာနော’’တိအာဒိမာဟ။ နီဟရဏဝိနာသတ္ထဉှိ ဣဒံ နိရာကရဏံ နာမ။ ‘‘ထမ္ဘံ နိရံကတွာ နိဝါတဝုတ္တီ’’တိအာဒီသု (သု။ နိ။ ၃၂၈) စဿ ပယောဂေါ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။

သတ္တဝိဓာယ အနုပဿနာယာတိ ဧတ္ထ အနိစ္စာနုပဿနာ၊ ဒုက္ခာနုပဿနာ၊ အနတ္တာနုပဿနာ၊ နိဗ္ဗိဒါနုပဿနာ၊ ဝိရာဂါနုပဿနာ၊ နိရောဓာနုပဿနာ၊ ပဋိနိဿဂ္ဂါနုပဿနာတိ ဣမာ သတ္တဝိဓာ အနုပဿနာ။ သုညာဂါရဂတော ဘိက္ခု တတ္ထ လဒ္ဓကာယဝိဝေကတာယ သမထဝိပဿနာဝသေန စိတ္တဝိဝေကံ ပရိဗြူဟေန္တော ယထာနုသိဋ္ဌပဋိပတ္တိယာ လောကံ သာသနဉ္စ အတ္တနော ဝိသေသာဓိဂမဋ္ဌာနဘူတံ သုညာဂါရဉ္စ ဥပသောဘယမာနော ဂုဏဝိသေသာဓိဋ္ဌာနဘာဝါပါဒနေန ဝိညူနံ အတ္ထတော တံ ဗြူဟေန္တော နာမ ဟောတီတိ ဝုတ္တံ ‘‘ဗြူဟေတာ သုညာဂါရာန’’န္တိ။ တေနာဟ ‘‘ဧတ္ထ စာ’’တိအာဒိ။ ဧကဘူမကာဒိပါသာဒေ ကုရုမာနောပိ ပန နေဝ သုညာဂါရာနံ ဗြူဟေတာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ သုညာဂါရဂ္ဂဟဏေန စေတ္ထ အရညရုက္ခမူလာဒိ သဗ္ဗံ ပဓာနာနုယောဂက္ခမံ သေနာသနံ ဂဟိတန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

ဧတ္တာဝတာ ယထာ တဏှာဝိစရိတဒေသနာ ပဌမံ တဏှာဝသေန အာရဒ္ဓါပိ တဏှာပဒဋ္ဌာနတ္တာ မာနဒိဋ္ဌီနံ မာနဒိဋ္ဌိယော ဩသရိတွာ ကမေန ပပဉ္စတ္တယဒေသနာ ဇာတာ၊ ဧဝမယံ ဒေသနာ ပဌမံ အဓိသီလသိက္ခာဝသေန အာရဒ္ဓါပိ သီလပဒဋ္ဌာနတ္တာ သမထဝိပဿနာနံ သမထဝိပဿနာယော ဩသရိတွာ ကမေန သိက္ခာတ္တယဒေသနာ ဇာတာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဧတ္ထ ဟိ ‘‘သီလေသွေဝဿ ပရိပူရကာရီ’’တိ ဧတ္တာဝတာ အဓိသီလသိက္ခာ ဝုတ္တာ၊ ‘‘အဇ္ဈတ္တံ စေတောသမထမနုယုတ္တော အနိရာကတဇ္ဈာနော’’တိ ဧတ္တာဝတာ အဓိစိတ္တသိက္ခာ၊ ‘‘ဝိပဿနာယ သမန္နာဂတော’’တိ ဧတ္တာဝတာ အဓိပညာသိက္ခာ။ ‘‘ဗြူဟေတာ သုညာဂါရာန’’န္တိ ဣမိနာ ပန သမထဝသေန သုညာဂါရဝဍ္ဎနေ အဓိစိတ္တသိက္ခာ၊ ဝိပဿနာဝသေန အဓိပညာသိက္ခာတိ ဧဝံ ဒွေပိ သိက္ခာ သင်္ဂဟေတွာ ဝုတ္တာ။ ဧတ္ထ စ ‘‘အဇ္ဈတ္တံ စေတောသမထမနုယုတ္တော အနိရာကတဇ္ဈာနော’’တိ ဣမေဟိ ပဒေဟိ သီလာနုရက္ခိကာ ဧဝ စိတ္တေကဂ္ဂတာ ကထိတာ၊ ‘‘ဝိပဿနာယာ’’တိ ဣမိနာ ပဒေန သီလာနုရက္ခိကော သင်္ခါရပရိဂ္ဂဟော။

ကထံ စိတ္တေကဂ္ဂတာ သီလမနုရက္ခတိ? ယဿ ဟိ စိတ္တေကဂ္ဂတာ နတ္ထိ၊ သော ဗျာဓိမှိ ဥပ္ပန္နေ ဝိဟညတိ၊ သော ဗျာဓိဝိဟတော ဝိက္ခိတ္တစိတ္တော သီလံ ဝိနာသေတွာပိ ဗျာဓိဝူပသမံ ကတ္တာ ဟောတိ။ ယဿ ပန စိတ္တေကဂ္ဂတာ အတ္ထိ၊ သော တံ ဗျာဓိဒုက္ခံ ဝိက္ခမ္ဘေတွာ သမာပတ္တိံ သမာပဇ္ဇတိ၊ သမာပန္နက္ခဏေ ဒုက္ခံ ဒူရဂတံ ဟောတိ၊ ဗလဝတရံ သုခမုပ္ပဇ္ဇတိ။ ဧဝံ စိတ္တေကဂ္ဂတာ သီလမနုရက္ခတိ။ ကထံ သင်္ခါရပရိဂ္ဂဟော သီလမနုရက္ခတိ? ယဿ ဟိ သင်္ခါရပရိဂ္ဂဟော နတ္ထိ၊ တဿ ‘‘မမ ရူပံ မမ ဝိညာဏ’’န္တိ အတ္တဘာဝေ ဗလဝမမတ္တံ ဟောတိ၊ သော တထာရူပေသု ဒုဗ္ဘိက္ခဗျာဓိဘယာဒီသု သမ္ပတ္တေသု သီလံ နာသေတွာပိ အတ္တဘာဝံ ပေါသေတာ ဟောတိ။ ယဿ ပန သင်္ခါရပရိဂ္ဂဟော အတ္ထိ၊ တဿ အတ္တဘာဝေ ဗလဝမမတ္တံ ဝါ သိနေဟော ဝါ န ဟောတိ၊ သော တထာရူပေသု ဒုဗ္ဘိက္ခဗျာဓိဘယာဒီသု သမ္ပတ္တေသု သစေပိဿ အန္တာနိ ဗဟိ နိက္ခမန္တိ၊ သစေပိ ဥဿုဿတိ ဝိသုဿတိ၊ ခဏ္ဍာခဏ္ဍိကော ဝါ ဟောတိ သတဓာပိ သဟဿဓာပိ၊ နေဝ သီလံ ဝိနာသေတွာ အတ္တဘာဝံ ပေါသေတာ ဟောတိ။ ဧဝံ သင်္ခါရပရိဂ္ဂဟော သီလံ အနုရက္ခတိ။

‘‘ဗြူဟေတာ သုညာဂါရာန’’န္တိ ဣမိနာ ပန တဿေဝ ဥဘယဿ ဗြူဟနာ ဝဍ္ဎနာ သာတစ္စကိရိယာ ဒဿိတာ။ ဧဝံ ဘဂဝါ ယသ္မာ ‘‘သဗြဟ္မစာရီနံ ပိယော စဿံ…ပေ… ဘာဝနီယော စာ’’တိ ဣမေ စတ္တာရော ဓမ္မေ အာကင်္ခန္တေန နတ္ထညံ ကိဉ္စိ ကာတဗ္ဗံ၊ အညဒတ္ထု သီလာဒိဂုဏသမန္နာဂတေနေဝ ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဤဒိသော ဟိ သဗြဟ္မစာရီနံ ပိယော ဟောတိ မနာပေါ ဂရု ဘာဝနီယော။ ဝုတ္တမ္ပိ ဟေတံ –

‘‘သီလဒဿနသမ္ပန္နံ ၊ ဓမ္မဋ္ဌံ သစ္စဝေဒိနံ၊

အတ္တနော ကမ္မ ကုဗ္ဗာနံ၊ တံ ဇနော ကုရုတေ ပိယ’’န္တိ။ (ဓ။ ပ။ ၂၁၇)၊

တသ္မာ ‘‘အာကင်္ခေယျ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သဗြဟ္မစာရီနံ ပိယော စဿံ…ပေ… သီလေသွေဝဿ ပရိပူရကာရီ…ပေ… သုညာဂါရာန’’န္တိ ဝတွာ ဣဒါနိ ယသ္မာ ပစ္စယလာဘာဒိံ ပတ္ထယန္တေနပိ ဣဒမေဝ ကရဏီယံ၊ န အညံ ကိဉ္စိ၊ တသ္မာ ‘‘အာကင်္ခေယျ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု လာဘီ အဿ’’န္တိအာဒိမာဟ။ လာဘီ အဿန္တိ လာဘာသာယ သံဝရသီလပရိပူရဏံ ပါဠိယံ အာဂတံ။ ကိမီဒိသံ ဘဂဝါ အနုဇာနာတီတိ? န ဘဂဝါ သဘာဝေန ဤဒိသံ အနုဇာနာတိ၊ မဟာကာရုဏိကတာယ ပန ပုဂ္ဂလဇ္ဈာသယေန ဧဝံ ဝုတ္တန္တိ ဒဿေန္တော ‘‘န ဘဂဝါ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဃာသေသနံ ဆိန္နကထော၊ န ဝါစံ ပယုတ္တံ ဘဏေတိ ဆိန္နကထော မူဂေါ ဝိယ ဟုတွာ ဩဘာသပရိကထာနိမိတ္တဝိညတ္တိပယုတ္တံ ဃာသေသနံ ဝါစံ န ဘဏေ၊ န ကထေယျာတိ အတ္ထော။ ပုဂ္ဂလဇ္ဈာသယဝသေနာတိ သင်္ခေပတော ဝုတ္တမတ္ထံ ဝိဝရန္တော ‘‘ယေသံ ဟီ’’တိအာဒိမာဟ။ ရသော သဘာဝဘူတော အာနိသံသော ရသာနိသံသော။

ပစ္စယဒါနကာရာတိ စီဝရာဒိပစ္စယဒါနဝသေန ပဝတ္တကာရာ။ မဟပ္ဖလာ မဟာနိသံသာတိ ဥဘယမေတံ အတ္ထတော ဧကံ၊ ဗျဉ္ဇနမေဝ နာနံ။ ‘‘ပဉ္စိမေ၊ ဂဟပတယော၊ အာနိသံသာ’’တိအာဒီသု (မဟာဝ။ ၂၈၅) ဟိ အာနိသံသသဒ္ဒေါ ဖလပရိယာယောပိ ဟောတိ။ မဟန္တံ ဝါ လောကိယသုခံ ဖလန္တိ ပသဝန္တီတိ မဟပ္ဖလာ၊ မဟတော လောကုတ္တရသုခဿ ပစ္စယာ ဟောန္တီတိ မဟာနိသံသာ။ တေနာဟ ‘‘လောကိယသုခေန ဖလဘူတေနာ’’တိအာဒိ။

ပေစ္စဘဝံ ဂတာတိ ပေတူပပတ္တိဝသေန နိဗ္ဗတ္တိံ ဥပဂတာ။ တေ ပန ယသ္မာ ဣဓ ကတကာလကိရိယာ ကာလေန ကတဇီဝိတုပစ္ဆေဒါ ဟောန္တိ၊ တသ္မာ ဝုတ္တံ ‘‘ကာလကတာ’’တိ။ သဿုသသုရာ စ တပ္ပက္ခိကာ စ သဿုသသုရပက္ခိကာ။ တေ ဉာတိယောနိသမ္ဗန္ဓေန အာဝါဟဝိဝါဟသမ္ဗန္ဓဝသေန သမ္ဗဒ္ဓါ ဉာတီ။ သာလောဟိတာတိ ယောနိသမ္ဗန္ဓဝသေန။ ဧကလောဟိတဗဒ္ဓါတိ ဧကေန သမာနေန လောဟိတသမ္ဗန္ဓေန သမ္ဗဒ္ဓါ။ ပသန္နစိတ္တောတိ ပသန္နစိတ္တကော။ ကာလကတော ပိတာ ဝါ မာတာ ဝါ ပေတယောနိယံ ဥပ္ပန္နောတိ အဓိကာရတော ဝိညာယတီတိ ဝုတ္တံ။ မဟာနိသံသမေဝ ဟောတီတိ တဿ တထာသီလသမ္ပန္နတ္တာတိ အဓိပ္ပာယော။

အဇ္ဈောတ္ထရိတာတိ မဒ္ဒိတာ။ န စ မံ အရတိ သဟေယျာတိ မံ စ အရတိ န အဘိဘဝေယျ န မဒ္ဒေယျ န အဇ္ဈောတ္ထရေယျ။ ဥပ္ပန္နန္တိ ဇာတံ နိဗ္ဗတ္တံ။ သီလာဒိဂုဏယုတ္တော ဟိ အရတိဉ္စ ရတိဉ္စ သဟတိ အဇ္ဈောတ္ထရတိ၊ မဒ္ဒိတွာ တိဋ္ဌတိ၊ တသ္မာ ဤဒိသမတ္တာနံ ဣစ္ဆန္တေနပိ သီလာဒိဂုဏယုတ္တေနေဝ ဘဝိတဗ္ဗန္တိ ဒဿေတိ။ စိတ္တုတြာသော ဘာယတီတိ ဘယံ၊ အာရမ္မဏံ ဘာယတိ ဧတသ္မာတိ ဘယံ။ တံ ဒုဝိဓမ္ပိ ဘယံ ဘေရဝဉ္စ သဟတိ အဘိဘဝတီတိ ဘယဘေရဝသဟော။ သီလာဒိဂုဏယုတ္တော ဟိ ဘယဘေရဝံ သဟတိ အဇ္ဈောတ္ထရတိ၊ မဒ္ဒိတွာ တိဋ္ဌတိ အရိယကောဋိယဝါသီ မဟာဒတ္တတ္ထေရော ဝိယ။

ထေရော ကိရ မဂ္ဂံ ပဋိပန္နော အညတရံ ပါသာဒိကံ အရညံ ဒိသွာ ‘‘ဣဓေဝဇ္ဇ သမဏဓမ္မံ ကတွာ ဂမိဿာမီ’’တိ မဂ္ဂါ ဩက္ကမ္မ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ သင်္ဃာဋိံ ပညပေတွာ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ နိသီဒိ။ ရုက္ခဒေဝတာယ ဒါရကာ ထေရဿ သီလတေဇေန သကဘာဝေန သဏ္ဌာတုံ အသက္ကောန္တာ ဝိဿရမကံသု။ ဒေဝတာပိ သကလရုက္ခံ စာလေသိ။ ထေရော အစလောဝ နိသီဒိ။ သာ ဒေဝတာ ဓူမာယိ ပဇ္ဇလိ။ နေဝ သက္ခိ ထေရံ စာလေတုံ။ တတော ဥပါသကဝဏ္ဏေနာဂန္တွာ ဝန္ဒိတွာ အဋ္ဌာသိ။ ‘‘ကော ဧသော’’တိ ဝုတ္တာ ‘‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ တသ္မိံ ရုက္ခေ အဓိဝတ္ထာ ဒေဝတာ’’တိ အဝေါစ။ တွံ ဧတေ ဝိကာရေ အကာသီတိ။ အာမ၊ ဘန္တေတိ။ ‘‘ကသ္မာ’’တိ စ ဝုတ္တာ အာဟ ‘‘တုမှာကံ၊ ဘန္တေ၊ သီလတေဇေန ဒါရကာ သကဘာဝေန သဏ္ဌာတုံ အသက္ကောန္တာ ဝိဿရမကံသု၊ သာဟံ တုမှေ ပလာပေတုံ ဧဝမကာသိ’’န္တိ။ ထေရော အာဟ ‘‘အထ ကသ္မာ ‘ဣဓ၊ ဘန္တေ၊ မာ ဝသထ၊ မယှံ အဖာသုက’န္တိ ပဋိကစ္စေဝ နာဝစာသိ၊ ဣဒါနိ ပန မာ မံ ကိဉ္စိ အဝစ၊ ‘အရိယကောဋိယမဟာဒတ္တော အမနုဿဘယေန ဂတော’တိ ဝစနတော လဇ္ဇာမိ၊ တေနာဟံ ဣဓေဝ ဝသိဿံ၊ တွံ ပန အဇ္ဇေကဒိဝသံ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ဝသာဟီ’’တိ။ ဧဝံ သီလာဒိဂုဏယုတ္တော ဘယဘေရဝသဟော ဟောတိ၊ တသ္မာ ဤဒိသမတ္တာနံ ဣစ္ဆန္တေနပိ သီလာဒိဂုဏယုတ္တေနေဝ ဘဝိတဗ္ဗန္တိ ဒဿေတိ။ ဒုတိယာဒီနိ ဥတ္တာနတ္ထာနိ။

အာကင်္ခသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၅-၁၀။ မိဂသာလာသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ

၇၅-၈၀။ ပဉ္စမေ ဣမဿ ဟိ ပုဂ္ဂလဿ သီလဝိရဟိတဿ ပညာ သီလံ ပရိဓောဝတီတိ အခဏ္ဍာဒိဘာဝါပါဒနေန သီလံ အာဒိမဇ္ဈပရိယောသာနေသု ပညာယ သုဝိသောဓိတံ ကရောတိ။ ယဿ ဟိ အဗ္ဘန္တရေ သီလသံဝရော နတ္ထိ၊ ဥဂ္ဃဋိတညုတာယ ပန စာတုပ္ပဒိကဂါထာပရိယောသာနေ ပညာယ သီလံ ဓောဝိတွာ သဟ ပဋိသမ္ဘိဒါဟိ အရဟတ္တံ ပါပုဏာတိ၊ အယံ ပညာယ သီလံ ဓောဝတိ နာမ သေယျထာပိ သန္တတိမဟာမတ္တော။

သီလဝါ ပန ပညံ ဓောဝတိ။ ယဿ (ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၃၁၇) ဟိ ပုထုဇ္ဇနဿ သီလံ သဋ္ဌိအသီတိဝဿာနိ အခဏ္ဍံ ဟောတိ၊ သော မရဏကာလေပိ သဗ္ဗကိလေသေ ဃာတေတွာ သီလေန ပညံ ဓောဝိတွာ အရဟတ္တံ ဂဏှာတိ ကန္ဒရသာလပရိဝေဏေ မဟာသဋ္ဌိဝဿတ္ထေရော ဝိယ။ ထေရေ ကိရ မရဏမဉ္စေ နိပဇ္ဇိတွာ ဗလဝဝေဒနာယ နိတ္ထုနန္တေ တိဿမဟာရာဇာ ‘‘ထေရံ ပဿိဿာမီ’’တိ ဂန္တွာ ပရိဝေဏဒွါရေ ဌိတော တံ သဒ္ဒံ သုတွာ ပုစ္ဆိ ‘‘ကဿ သဒ္ဒေါ အယ’’န္တိ။ ထေရဿ နိတ္ထုနနသဒ္ဒေါတိ။ ‘‘ပဗ္ဗဇ္ဇာယ သဋ္ဌိဝဿေန ဝေဒနာပရိဂ္ဂဟမတ္တမ္ပိ န ကတံ၊ ဣဒါနိ န တံ ဝန္ဒိဿာမီ’’တိ နိဝတ္တိတွာ မဟာဗောဓိံ ဝန္ဒိတုံ ဂတော။ တတော ဥပဋ္ဌာကဒဟရော ထေရံ အာဟ ‘‘ကိံ နော၊ ဘန္တေ၊ လဇ္ဇာပေထ၊ သဒ္ဓါပိ ရာဇာ ဝိပ္ပဋိသာရီ ဟုတွာ ‘န ဝန္ဒိဿာမီ’တိ ဂတော’’တိ။ ကသ္မာ၊ အာဝုသောတိ? တုမှာကံ နိတ္ထုနနသဒ္ဒံ သုတွာတိ။ ‘‘တေန ဟိ မေ ဩကာသံ ကရောထာ’’တိ ဝတွာ ဝေဒနံ ဝိက္ခမ္ဘေတွာ အရဟတ္တံ ပတွာ ဒဟရဿ သညံ အဒါသိ ‘‘ဂစ္ဆာဝုသော၊ ဣဒါနိ ရာဇာနံ အမှေ ဝန္ဒာပေဟီ’’တိ။ ဒဟရော ဂန္တွာ ‘‘ဣဒါနိ ကိရ ထေရံ ဝန္ဒထာ’’တိ အာဟ။ ရာဇာ သုသုမာရပတိတေန ထေရံ ဝန္ဒန္တော ‘‘နာဟံ အယျဿ အရဟတ္တံ ဝန္ဒာမိ၊ ပုထုဇ္ဇနဘူမိယံ ပန ဌတွာ ရက္ခိတသီလမေဝ ဝန္ဒာမီ’’တိ အာဟ။ ဧဝံ သီလေန ပညံ ဓောဝတိ နာမ။ သေသံ ဝုတ္တမေဝ။ ဆဋ္ဌာဒီသု နတ္ထိ ဝတ္တဗ္ဗံ။

မိဂသာလာသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

အာကင်္ခဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။