📜

၁၅။ သုခဝဂ္ဂေါ

၁။ ဉာအာတိကလဟဝူပသမနဝတ္ထု

သုသုခံဝတာတိ ဣမံ ဓမ္မဒေသနံ သတ္ထာ သက္ကေသု ဝိဟရန္တော ကလဟဝူပသမနတ္ထံ ဉာတကေ အာရဗ္ဘ ကထေသိ။

သာကိယကောလိယာ ကိရ ကပိလဝတ္ထုနဂရဿ စ ကောလိယနဂရဿ စ အန္တရေ ရောဟိဏိံ နာမ နဒိံ ဧကေနေဝ အာဝရဏေန ဗန္ဓာပေတွာ သဿာနိ ကရောန္တိ။ အထ ဇေဋ္ဌမူလမာသေ သဿေသု မိလာယန္တေသု ဥဘယနဂရဝါသိကာနမ္ပိ ကမ္မကာရာ သန္နိပတိံသု။ တတ္ထ ကောလိယနဂရဝါသိနော အာဟံသု – ‘‘ဣဒံ ဥဒကံ ဥဘယတော ဟရိယမာနံ နေဝ တုမှာကံ၊ န အမှာကံ ပဟောဿတိ၊ အမှာကံ ပန သဿံ ဧကဥဒကေနေဝ နိပ္ဖဇ္ဇိဿတိ၊ ဣဒံ ဥဒကံ အမှာကံ ဒေထာ’’တိ။ ဣတရေပိ အာဟံသု – ‘‘တုမှေသု ကောဋ္ဌကေ ပူရေတွာ ဌိတေသု မယံ ရတ္တသုဝဏ္ဏနီလမဏိကာဠကဟာပဏေ စ ဂဟေတွာ ပစ္ဆိပသိဗ္ဗကာဒိဟတ္ထာ န သက္ခိဿာမ တုမှာကံ ဃရဒွါရေ ဝိစရိတုံ၊ အမှာကမ္ပိ သဿံ ဧကဥဒကေနေဝ နိပ္ဖဇ္ဇိဿတိ၊ ဣဒံ ဥဒကံ အမှာကံ ဒေထာ’’တိ။ န မယံ ဒဿာမာတိ။ မယမ္ပိ န ဒဿာမာတိ ဧဝံ ကထံ ဝဍ္ဎေတွာ ဧကော ဥဋ္ဌာယ ဧကဿ ပဟာရံ အဒါသိ၊ သောပိ အညဿာတိ ဧဝံ အညမညံ ပဟရိတွာ ရာဇကုလာနံ ဇာတိံ ဃဋ္ဋေတွာ ကလဟံ ဝဍ္ဎယိံသု။

ကောလိယကမ္မကာရာ ဝဒန္တိ – ‘‘တုမှေ ကပိလဝတ္ထုဝါသိကေ ဂဟေတွာ ဂဇ္ဇထ၊ ယေ သောဏသိင်္ဂါလာဒယော ဝိယ အတ္တနော ဘဂိနီဟိ သဒ္ဓိံ သံဝသိံသု၊ ဧတေသံ ဟတ္ထိနော စေဝ အဿာ စ ဖလကာဝုဓာနိ စ အမှာကံ ကိံ ကရိဿန္တီ’’တိ။ သာကိယကမ္မကာရာပိ ဝဒန္တိ ‘‘တုမှေ ဣဒါနိ ကုဋ္ဌိနော ဒါရကေ ဂဟေတွာ ဂဇ္ဇထ၊ ယေ အနာထာ နိဂ္ဂတိကာ တိရစ္ဆာနာ ဝိယ ကောလရုက္ခေ ဝသိံသု၊ ဧတေသံ ဟတ္ထိနော စ အဿာ စ ဖလကာဝုဓာနိ စ အမှာကံ ကိံ ကရိဿန္တီ’’တိ။ တေ ဂန္တွာ တသ္မိံ ကမ္မေ နိယုတ္တာနံ အမစ္စာနံ ကထယိံသု၊ အမစ္စာ ရာဇကုလာနံ ကထေသုံ။ တတော သာကိယာ ‘‘ဘဂိနီဟိ သဒ္ဓိံ သံဝသိတကာနံ ထာမဉ္စ ဗလဉ္စ ဒဿေဿာမာ’’တိ ယုဒ္ဓသဇ္ဇာ နိက္ခမိံသု။ ကောလိယာပိ ‘‘ကောလရုက္ခဝါသီနံ ထာမဉ္စ ဗလဉ္စ ဒဿေဿာမာ’’တိ ယုဒ္ဓသဇ္ဇာ နိက္ခမိံသု။

သတ္ထာပိ ပစ္စူသသမယေ လောကံ ဝေါလောကေန္တော ဉာတကေ ဒိသွာ ‘‘မယိ အဂစ္ဆန္တေ ဣမေ နဿိဿန္တိ၊ မယာ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ စိန္တေတွာ ဧကကောဝ အာကာသေန ဂန္တွာ ရောဟိဏိနဒိယာ မဇ္ဈေ အာကာသေ ပလ္လင်္ကေန နိသီဒိ။ ဉာတကာ သတ္ထာရံ ဒိသွာ အာဝုဓာနိ ဆဍ္ဍေတွာ ဝန္ဒိံသု။ အထ နေ သတ္ထာ အာဟ – ‘‘ကိံ ကလဟော နာမေသ၊ မဟာရာဇာ’’တိ? ‘‘န ဇာနာမ၊ ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘ကော ဒါနိ ဇာနိဿတီ’’တိ? တေ ‘‘ဥပရာဇာ ဇာနိဿတိ၊ သေနာပတိ ဇာနိဿတီ’’တိ ဣမိနာ ဥပါယေန ယာဝ ဒါသကမ္မကရေ ပုစ္ဆိတွာ၊ ‘‘ဘန္တေ၊ ဥဒကကလဟော’’တိ အာဟံသု။ ‘‘ဥဒကံ ကိံ အဂ္ဃတိ၊ မဟာရာဇာ’’တိ? ‘‘အပ္ပဂ္ဃံ၊ ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘ခတ္တိယာ ကိံ အဂ္ဃန္တိ မဟာရာဇာ’’တိ? ‘‘ခတ္တိယာ နာမ အနဂ္ဃာ၊ ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘အယုတ္တံ တုမှာကံ အပ္ပမတ္တတံ ဥဒကံ နိဿာယ အနဂ္ဃေ ခတ္တိယေ နာသေတု’’န္တိ။ တေ တုဏှီ အဟေသုံ။ အထ တေ သတ္ထာ အာမန္တေတွာ ‘‘ကသ္မာ မဟာရာဇာ ဧဝရူပံ ကရောထ၊ မယိ အသန္တေ အဇ္ဇ လောဟိတနဒီ ပဝတ္တိဿတိ၊ အယုတ္တံ ဝေါ ကတံ၊ တုမှေ ပဉ္စဟိ ဝေရေဟိ သဝေရာ ဝိဟရထ၊ အဟံ အဝေရော ဝိဟရာမိ။ တုမှေ ကိလေသာတုရာ ဟုတွာ ဝိဟရထ၊ အဟံ အနာတုရော။ တုမှေ ကာမဂုဏပရိယေသနုဿုက္ကာ ဟုတွာ ဝိဟရထ၊ အဟံ အနုဿုက္ကော ဝိဟရာမီ’’တိ ဝတွာ ဣမာ ဂါထာ အဘာသိ –

၁၉၇။

‘‘သုသုခံ ဝတ ဇီဝါမ၊ ဝေရိနေသု အဝေရိနော၊

ဝေရိနေသု မနုဿေသု၊ ဝိဟရာမ အဝေရိနော။

၁၉၈။

‘‘သုသုခံ ဝတ ဇီဝါမ၊ အာတုရေသု အနာတုရာ၊

အာတုရေသု မနုဿေသု၊ ဝိဟရာမ အနာတုရာ။

၁၉၉။

‘‘သုသုခံ ဝတ ဇီဝါမ၊ ဥဿုကေသု အနုဿုကာ၊

ဥဿုကေသု မနုဿေသု၊ ဝိဟရာမ အနုဿုကာ’’တိ။

တတ္ထ သုသုခန္တိ သုဋ္ဌု သုခံ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – ယေ ဂိဟိနော သန္ဓိစ္ဆေဒါဒိဝသေန၊ ပဗ္ဗဇိတာ ဝါ ပန ဝေဇ္ဇကမ္မာဒိဝသေန ဇီဝိတဝုတ္တိံ ဥပ္ပာဒေတွာ ‘‘သုခေန ဇီဝါမာ’’တိ ဝဒန္တိ၊ တေဟိ မယမေဝ သုသုခံ ဝတ ဇီဝါမ၊ ယေ မယံ ပဉ္စဟိ ဝေရီဟိ ဝေရိနေသု မနုဿေသု အဝေရိနော၊ ကိလေသာတုရေသု မနုဿေသု နိက္ကိလေသတာယ အနာတုရာ၊ ပဉ္စကာမဂုဏပရိယေသနေ ဥဿုကေသု တာယ ပရိယေသနာယ အဘာဝေန အနုဿုကာတိ။ သေသံ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ။

ဒေသနာဝသာနေ ဗဟူ သောတာပတ္တိဖလာဒီနိ ပါပုဏိံသူတိ။

ဉာတိကလဟဝူပသမနဝတ္ထု ပဌမံ။

၂။ မာရဝတ္ထု

သုသုခံဝတ ဇီဝါမာတိ ဣမံ ဓမ္မဒေသနံ သတ္ထာ ပဉ္စသာလာယ ဗြာဟ္မဏဂါမေ ဝိဟရန္တော မာရံ အာရဗ္ဘ ကထေသိ။

ဧကဒိဝသဉှိ သတ္ထာ ပဉ္စသတာနံ ကုမာရိကာနံ သောတာပတ္တိမဂ္ဂဿူပနိဿယံ ဒိသွာ တံ ဂါမံ ဥပနိဿာယ ဝိဟာသိ။ တာပိ ကုမာရိကာယော ဧကသ္မိံ နက္ခတ္တဒိဝသေ နဒိံ ဂန္တွာ နှတွာ အလင်္ကတပဋိယတ္တာ ဂါမာဘိမုခိယော ပါယိံသု။ သတ္ထာပိ တံ ဂါမံ ပဝိသိတွာ ပိဏ္ဍာယ စရတိ။ အထ မာရော သကလဂါမဝါသီနံ သရီရေ အဓိမုစ္စိတွာ ယထာ သတ္ထာ ကဋစ္ဆုဘတ္တမတ္တမ္ပိ န လဘတိ၊ ဧဝံ ကတွာ ယထာဓောတေန ပတ္တေန နိက္ခမန္တံ သတ္ထာရံ ဂါမဒွါရေ ဌတွာ အာဟ – ‘‘အပိ၊ သမဏ၊ ပိဏ္ဍပါတံ လဘိတ္ထာ’’တိ။ ‘‘ကိံ ပန တွံ၊ ပါပိမ၊ တထာ အကာသိ၊ ယထာဟံ ပိဏ္ဍံ န လဘေယျ’’န္တိ? ‘‘တေန ဟိ၊ ဘန္တေ၊ ပုန ပဝိသထာ’’တိ။ ဧဝံ ကိရဿ အဟောသိ – ‘‘သစေ ပုန ပဝိသတိ၊ သဗ္ဗေသံ သရီရေ အဓိမုစ္စိတွာ ဣမဿ ပုရတော ပါဏိံ ပဟရိတွာ ဟဿကေဠိံ ကရိဿာမီ’’တိ။ တသ္မိံ ခဏေ တာ ကုမာရိကာယော ဂါမဒွါရံ ပတွာ သတ္ထာရံ ဒိသွာ ဝန္ဒိတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌံသု။ မာရောပိ သတ္ထာရံ အာဟ – ‘‘အပိ၊ ဘန္တေ၊ ပိဏ္ဍံ အလဘမာနာ ဇိဃစ္ဆာဒုက္ခေန ပီဠိတတ္ထာ’’တိ။ သတ္ထာ ‘‘အဇ္ဇ မယံ၊ ပါပိမ၊ ကိဉ္စိ အလဘိတွာပိ အာဘဿရလောကေ မဟာဗြဟ္မာနော ဝိယ ပီတိသုခေနေဝ ဝီတိနာမေဿာမာ’’တိ ဝတွာ ဣမံ ဂါထမာဟ –

၂၀၀။

‘‘သုသုခံ ဝတ ဇီဝါမ၊ ယေသံ နော နတ္ထိ ကိဉ္စနံ၊

ပီတိဘက္ခာ ဘဝိဿာမ၊ ဒေဝါ အာဘဿရာ ယထာ’’တိ။

တတ္ထ ယေသံ နောတိ ယေသံ အမှာကံ ပလိဗုဇ္ဈနတ္ထေန ရာဂါဒီသု ကိဉ္စနေသု ဧကမ္ပိ ကိဉ္စနံ နတ္ထိ။ ပီတိဘက္ခာတိ ယထာ အာဘဿရာ ဒေဝါ ပီတိဘက္ခာ ဟုတွာ ပီတိသုခေနေဝ ဝီတိနာမေန္တိ၊ ဧဝံ မယမ္ပိ၊ ပါပိမ၊ ကိဉ္စိ အလဘိတွာ ပီတိဘက္ခာ ဘဝိဿာမာတိ အတ္ထော။

ဒေသနာဝသာနေ ပဉ္စသတာပိ ကုမာရိကာယော သောတာပတ္တိဖလေ ပတိဋ္ဌဟိံသူတိ။

မာရဝတ္ထု ဒုတိယံ။

၃။ ကောသလရညော ပရာဇယဝတ္ထု

ဇယံဝေရန္တိ ဣမံ ဓမ္မဒေသနံ သတ္ထာ ဇေတဝနေ ဝိဟရန္တော ကောသလရညော ပရာဇယံ အာရဗ္ဘ ကထေသိ။

သော ကိရ ကာသိကဂါမံ နိဿာယ ဘာဂိနေယျေန အဇာတသတ္တုနာ သဒ္ဓိံ ယုဇ္ဈန္တော တေန တယော ဝါရေ ပရာဇိတော တတိယဝါရေ စိန္တေသိ – ‘‘အဟံ ခီရမုခမ္ပိ ဒါရကံ ပရာဇေတုံ နာသက္ခိံ၊ ကိံ မေ ဇီဝိတေနာ’’တိ။ သော အာဟာရူပစ္ဆေဒံ ကတွာ မဉ္စကေ နိပဇ္ဇိ။ အထဿ သာ ပဝတ္တိ သကလနဂရံ ပတ္ထရိ။ ဘိက္ခူ တထာဂတဿ အာရောစေသုံ – ‘‘ဘန္တေ၊ ရာဇာ ကိရ ကာသိကဂါမကံ နိဿာယ တယော ဝါရေ ပရာဇိတော၊ သော ဣဒါနိ ပရာဇိတွာ အာဂတော ‘ခီရမုခမ္ပိ ဒါရကံ ပရာဇေတုံ နာသက္ခိံ၊ ကိံ မေ ဇီဝိတေနာ’တိ အာဟာရူပစ္ဆေဒံ ကတွာ မဉ္စကေ နိပန္နော’’တိ။ သတ္ထာ တေသံ ကထံ သုတွာ၊ ‘‘ဘိက္ခဝေ၊ ဇိနန္တောပိ ဝေရံ ပသဝတိ၊ ပရာဇိတော ပန ဒုက္ခံ သေတိယေဝါ’’တိ ဝတွာ ဣမံ ဂါထမာဟ –

၂၀၁။

‘‘ဇယံ ဝေရံ ပသဝတိ၊ ဒုက္ခံ သေတိ ပရာဇိတော၊

ဥပသန္တော သုခံ သေတိ၊ ဟိတွာ ဇယပရာဇယ’’န္တိ။

တတ္ထ ဇယန္တိ ပရံ ဇိနန္တော ဝေရံ ပဋိလဘတိ။ ပရာဇိတောတိ ပရေန ပရာဇိတော ‘‘ကဒါ နု ခေါ ပစ္စာမိတ္တဿ ပိဋ္ဌိံ ဒဋ္ဌုံ သက္ခိဿာမီ’’တိ ဒုက္ခံ သေတိ သဗ္ဗိရိယာပထေသု ဒုက္ခမေဝ ဝိဟရတီတိ အတ္ထော။ ဥပသန္တောတိ အဗ္ဘန္တရေ ဥပသန္တရာဂါဒိကိလေသော ခီဏာသဝေါ ဇယဉ္စ ပရာဇယဉ္စ ဟိတွာ သုခံ သေတိ၊ သဗ္ဗိရိယာပထေသု သုခမေဝ ဝိဟရတီတိ အတ္ထော။

ဒေသနာဝသာနေ ဗဟူ သောတာပတ္တိဖလာဒီနိ ပါပုဏိံသူတိ။

ကောသလရညော ပရာဇယဝတ္ထု တတိယံ။

၄။ အညတရကုလဒါရိကာဝတ္ထု

နတ္ထိ ရာဂသမောတိ ဣမံ ဓမ္မဒေသနံ သတ္ထာ ဇေတဝနေ ဝိဟရန္တော အညတရံ ကုလဒါရိကံ အာရဗ္ဘ ကထေသိ။

တဿာ ကိရ မာတာပိတရော အာဝါဟံ ကတွာ မင်္ဂလဒိဝသေ သတ္ထာရံ နိမန္တယိံသု။ သတ္ထာ ဘိက္ခုသင်္ဃပရိဝုတော တတ္ထ ဂန္တွာ နိသီဒိ။ သာပိ ခေါ ဝဓုကာ ဘိက္ခုသင်္ဃဿ ဥဒကပရိဿာဝနာဒီနိ ကရောန္တီ အပရာပရံ သဉ္စရတိ။ သာမိကောပိဿာ တံ ဩလောကေန္တော အဋ္ဌာသိ။ တဿ ရာဂဝသေန ဩလောကေန္တဿ အန္တော ကိလေသော သမုဒါစရိ။ သော အညာဏာဘိဘူတော နေဝ ဗုဒ္ဓံ ဥပဋ္ဌဟိ၊ န အသီတိ မဟာထေရေ။ ဟတ္ထံ ပသာရေတွာ ‘‘တံ ဝဓုကံ ဂဏှိဿာမီ’’တိ ပန စိတ္တံ အကာသိ။ သတ္ထာ တဿဇ္ဈာသယံ ဩလောကေတွာ ယထာ တံ ဣတ္ထိံ န ပဿတိ၊ ဧဝမကာသိ။ သော အဒိသွာ သတ္ထာရံ ဩလောကေန္တော အဋ္ဌာသိ။ သတ္ထာ တဿ ဩလောကေတွာ ဌိတကာလေ ‘‘ကုမာရက၊ န ဟိ ရာဂဂ္ဂိနာ သဒိသော အဂ္ဂိ နာမ ၊ ဒေါသကလိနာ သဒိသော ကလိ နာမ၊ ခန္ဓပရိဟရဏဒုက္ခေန သဒိသံ ဒုက္ခံ နာမ အတ္ထိ၊ နိဗ္ဗာနသုခသဒိသံ သုခမ္ပိ နတ္ထိယေဝါ’’တိ ဝတွာ ဣမံ ဂါထမာဟ –

၂၀၂။

‘‘နတ္ထိ ရာဂသမော အဂ္ဂိ၊ နတ္ထိ ဒေါသသမော ကလိ၊

နတ္ထိ ခန္ဓသမာ ဒုက္ခာ၊ နတ္ထိ သန္တိပရံ သုခ’’န္တိ။

တတ္ထ နတ္ထိ ရာဂသမောတိ ဓူမံ ဝါ ဇာလံ ဝါ အင်္ဂါရံ ဝါ အဒဿေတွာ အန္တောယေဝ ဈာပေတွာ ဘသ္မမုဋ္ဌိံ ကာတုံ သမတ္ထော ရာဂေန သမော အညော အဂ္ဂိ နာမ နတ္ထိ။ ကလီတိ ဒေါသေန သမော အပရာဓောပိ နတ္ထိ။ ခန္ဓသမာတိ ခန္ဓေဟိ သမာ။ ယထာ ပရိဟရိယမာနာ ခန္ဓာ ဒုက္ခာ၊ ဧဝံ အညံ ဒုက္ခံ နာမ နတ္ထိ။ သန္တိပရန္တိ နိဗ္ဗာနတော ဥတ္တရိံ အညံ သုခမ္ပိ နတ္ထိ။ အညဉှိ သုခံ သုခမေဝ၊ နိဗ္ဗာနံ ပရမသုခန္တိ အတ္ထော။

ဒေသနာဝသာနေ ကုမာရိကာ စ ကုမာရကော စ သောတာပတ္တိဖလေ ပတိဋ္ဌဟိံသု။ တသ္မိံ သမယေ ဘဂဝါ တေသံ အညမညံ ဒဿနာကာရံ အကာသီတိ။

အညတရကုလဒါရိကာဝတ္ထု စတုတ္ထံ။

၅။ ဧကဥပါသကဝတ္ထု

ဇိဃစ္ဆာတိ ဣမံ ဓမ္မဒေသနံ သတ္ထာ အာဠဝိယံ ဝိဟရန္တော ဧကံ ဥပါသကံ အာရဗ္ဘ ကထေသိ။

ဧကသ္မိဉှိ ဒိဝသေ သတ္ထာ ဇေတဝနေ ဂန္ဓကုဋိယံ နိသိန္နောဝ ပစ္စူသကာလေ လောကံ ဝေါလောကေန္တော အာဠဝိယံ ဧကံ ဒုဂ္ဂတမနုဿံ ဒိသွာ တဿူပနိဿယသမ္ပတ္တိံ ဉတွာ ပဉ္စသတဘိက္ခုပရိဝါရော အာဠဝိံ အဂမာသိ။ အာဠဝိဝါသိနော သတ္ထာရံ နိမန္တယိံသု။ သောပိ ဒုဂ္ဂတမနုဿော ‘‘သတ္ထာ ကိရ အာဂတော’’တိ သုတွာ ‘‘သတ္ထု သန္တိကေ ဓမ္မံ သောဿာမီ’’တိ မနံ အကာသိ။ တံဒိဝသမေဝ စဿ ဧကော ဂေါဏော ပလာယိ။ သော ‘‘ကိံ နု ခေါ ဂေါဏံ ပရိယေသိဿာမိ၊ ဥဒါဟု ဓမ္မံ သုဏာမီ’’တိ စိန္တေတွာ ‘‘ဂေါဏံ ပရိယေသိတွာ ပစ္ဆာ ဓမ္မံ သောဿာမီ’’တိ ပါတောဝ ဂေဟာ နိက္ခမိ။ အာဠဝိဝါသိနောပိ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခံ ဘိက္ခုသင်္ဃံ နိသီဒါပေတွာ ပရိဝိသိတွာ အနုမောဒနတ္ထာယ ပတ္တံ ဂဏှိံသု။ သတ္ထာ ‘‘ယံ နိဿာယ အဟံ တိံသယောဇနမဂ္ဂံ အာဂတော၊ သော ဂေါဏံ ပရိယေသိတုံ အရညံ ပဝိဋ္ဌော၊ တသ္မိံ အာဂတေယေဝ ဓမ္မံ ဒေသေဿာမီ’’တိ တုဏှီ အဟောသိ။

သောပိ မနုဿော ဒိဝါ ဂေါဏံ ဒိသွာ ဂေါဂဏေ ပက္ခိပိတွာ ‘‘သစေပိ အညံ နတ္ထိ၊ သတ္ထု ဝန္ဒနမတ္တမ္ပိ ကရိဿာမီ’’တိ ဇိဃစ္ဆာပီဠိတောပိ ဂေဟံ ဂမနာယ မနံ အကတွာ ဝေဂေန သတ္ထု သန္တိကံ အာဂန္တွာ သတ္ထာရံ ဝန္ဒိတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ သတ္ထာ တဿ ဌိတကာလေ ဒါနဝေယျာဝဋိကံ အာဟ – ‘‘အတ္ထိ ကိဉ္စိ ဘိက္ခုသင်္ဃဿ အတိရိတ္တဘတ္တ’’န္တိ? ‘‘ဘန္တေ၊ သဗ္ဗံ အတ္ထီ’’တိ။ တေန ဟိ ‘‘ဣမံ ပရိဝိသာဟီ’’တိ။ သော သတ္ထာရာ ဝုတ္တဋ္ဌာနေယေဝ တံ နိသီဒါပေတွာ ယာဂုခါဒနီယဘောဇနီယေဟိ သက္ကစ္စံ ပရိဝိသိ။ သော ဘုတ္တဘတ္တော မုခံ ဝိက္ခာလေသိ။ ဌပေတွာ ကိရ ဣမံ ဌာနံ တီသု ပိဋကေသု အညတ္ထ ဂတာဂတဿ ဘတ္တဝိစာရဏံ နာမ နတ္ထိ။ တဿ ပဿဒ္ဓဒရထဿ စိတ္တံ ဧကဂ္ဂံ အဟောသိ။ အထဿ သတ္ထာ အနုပုဗ္ဗိံ ကထံ ကထေတွာ သစ္စာနိ ပကာသေသိ။ သော ဒေသနာဝသာနေ သောတာပတ္တိဖလေ ပတိဋ္ဌဟိ။ သတ္ထာပိ အနုမောဒနံ ကတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမိ။ မဟာဇနော သတ္ထာရံ အနုဂန္တွာ နိဝတ္တိ။

ဘိက္ခူ သတ္ထာရာ သဒ္ဓိံ ဂစ္ဆန္တာယေဝ ဥဇ္ဈာယိံသု – ‘‘ပဿထာဝုသော၊ သတ္ထု ကမ္မံ၊ အညေသု ဒိဝသေသု ဧဝရူပံ နတ္ထိ၊ အဇ္ဇ ပနေကံ မနုဿံ ဒိသွာဝ ယာဂုအာဒီနိ ဝိစာရေတွာ ဒါပေသီ’’တိ။ သတ္ထာ နိဝတ္တိတွာ ဌိတကောဝ ‘‘ကိံ ကထေထ၊ ဘိက္ခဝေ’’တိ ပုစ္ဆိတွာ တမတ္ထံ သုတွာ ‘‘အာမ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဟံ တိံသယောဇနံ ကန္တာရံ အာဂစ္ဆန္တော တဿ ဥပါသကဿူပနိဿယံ ဒိသွာ အာဂတော၊ သော အတိဝိယ ဇိဃစ္ဆိတော၊ ပါတောဝ ပဋ္ဌာယ ဂေါဏံ ပရိယေသန္တော အရညေ ဝိစရိ။ ‘ဇိဃစ္ဆဒုက္ခေန ဓမ္မေ ဒေသိယမာနေပိ ပဋိဝိဇ္ဈိတုံ န သက္ခိဿတီ’တိ စိန္တေတွာ ဧဝံ အကာသိံ၊ ဇိဃစ္ဆာရောဂသဒိသော ရောဂေါ နာမ နတ္ထီ’’တိ ဝတွာ ဣမံ ဂါထမာဟ –

၂၀၃။

‘‘ဇိဃစ္ဆာပရမာ ရောဂါ၊ သင်္ခါရပရမာ ဒုခါ၊

ဧတံ ဉတွာ ယထာဘူတံ၊ နိဗ္ဗာနံ ပရမံ သုခ’’န္တိ။

တတ္ထ ဇိဃစ္ဆာပရမာ ရောဂါတိ ယသ္မာ အညော ရောဂေါ သကိံ တိကိစ္ဆိတော ဝိနဿတိ ဝါ တဒင်္ဂဝသေန ဝါ ပဟီယတိ ၊ ဇိဃစ္ဆာ ပန နိစ္စကာလံ တိကိစ္ဆိတဗ္ဗာယေဝါတိ သေသရောဂါနံ အယံ ပရမာ နာမ။ သင်္ခါရာတိ ပဉ္စ ခန္ဓာ။ ဧတံ ဉတွာတိ ဇိဃစ္ဆာသမော ရောဂေါ နတ္ထိ၊ ခန္ဓပရိဟရဏသမံ ဒုက္ခံ နာမ နတ္ထီတိ ဧတမတ္ထံ ယထာဘူတံ ဉတွာ ပဏ္ဍိတော နိဗ္ဗာနံ သစ္ဆိ ကရောတိ။ နိဗ္ဗာနံ ပရမံ သုခန္တိ တဉှိ သဗ္ဗသုခါနံ ပရမံ ဥတ္တမံ သုခန္တိ အတ္ထော။

ဒေသနာဝသာနေ ဗဟူ သောတာပတ္တိဖလာဒီနိ ပါပုဏိံသူတိ။

ဧကဥပါသကဝတ္ထု ပဉ္စမံ။

၆။ ပသေနဒိကောသလဝတ္ထု

အာရောဂျပရမာ လာဘာတိ ဣမံ ဓမ္မဒေသနံ သတ္ထာ ဇေတဝနေ ဝိဟရန္တော ရာဇာနံ ပသေနဒိကောသလံ အာရဗ္ဘ ကထေသိ။

ဧကသ္မိဉှိ သမယေ ရာဇာ တဏ္ဍုလဒေါဏဿ ဩဒနံ တဒုပိယေန သူပဗျဉ္ဇနေန ဘုဉ္ဇတိ။ ဧကဒိဝသံ ဘုတ္တပါတရာသော ဘတ္တသမ္မဒံ အဝိနောဒေတွာ သတ္ထု သန္တိကံ ဂန္တွာ ကိလန္တရူပေါ ဣတော စိတော စ သမ္ပရိဝတ္တတိ၊ နိဒ္ဒါယ အဘိဘူယမာနောပိ ဥဇုကံ နိပဇ္ဇိတုံ အသက္ကောန္တော ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ အထ နံ သတ္ထာ အာဟ – ‘‘ကိံ၊ မဟာရာဇ၊ အဝိဿမိတွာဝ အာဂတောသီ’’တိ? ‘‘အာမ၊ ဘန္တေ၊ ဘုတ္တကာလတော ပဋ္ဌာယ မေ မဟာဒုက္ခံ ဟောတီ’’တိ။ အထ နံ သတ္ထာ၊ ‘‘မဟာရာဇ ၊ အတိဗဟုဘောဇနံ ဧဝံ ဒုက္ခံ ဟောတီ’’တိ ဝတွာ ဣမံ ဂါထမာဟ –

‘‘မိဒ္ဓီ ယဒါ ဟောတိ မဟဂ္ဃသော စ၊

နိဒ္ဒါယိတာ သမ္ပရိဝတ္တသာယီ၊

မဟာဝရာဟောဝ နိဝါပပုဋ္ဌော၊

ပုနပ္ပုနံ ဂဗ္ဘမုပေတိ မန္ဒော’’တိ။ (ဓ။ ပ။ ၃၂၅)၊ –

ဣမာယ ဂါထာယ ဩဝဒိတွာ၊ ‘‘မဟာရာဇ၊ ဘောဇနံ နာမ မတ္တာယ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ မတ္တဘောဇိနော ဟိ သုခံ ဟောတီ’’တိ ဥတ္တရိ ဩဝဒန္တော ဣမံ ဂါထမာဟ –

‘‘မနုဇဿ သဒါ သတီမတော၊

မတ္တံ ဇာနတော လဒ္ဓဘောဇနေ၊

တနုကဿ ဘဝန္တိ ဝေဒနာ၊

သဏိကံ ဇီရတိ အာယုပါလယ’’န္တိ။ (သံ။ နိ။ ၁။၁၂၄)၊

ရာဇာ ဂါထံ ဥဂ္ဂဏှိတုံ နာသက္ခိ၊ သမီပေ ဌိတံ ပန ဘာဂိနေယျံ၊ သုဒဿနံ နာမ မာဏဝံ ‘‘ဣမံ ဂါထံ ဥဂ္ဂဏှ၊ တာတာ’’တိ အာဟ။ သော တံ ဂါထံ ဥဂ္ဂဏှိတွာ ‘‘ကိံ ကရောမိ၊ ဘန္တေ’’တိ သတ္ထာရံ ပုစ္ဆိ။ အထ နံ သတ္ထာ အာဟ – ‘‘ရညော ဘုဉ္ဇန္တဿ ဩသာနပိဏ္ဍကာလေ ဣမံ ဂါထံ ဝဒေယျာသိ၊ ရာဇာ အတ္ထံ သလ္လက္ခေတွာ ယံ ပိဏ္ဍံ ဆဍ္ဍေဿတိ၊ တသ္မိံ ပိဏ္ဍေ သိတ္ထဂဏနာယ ရညော ဘတ္တပစနကာလေ တတ္တကေ တဏ္ဍုလေ ဟရေယျာသီ’’တိ။ သော ‘‘သာဓု၊ ဘန္တေ’’တိ သာယမ္ပိ ပါတောပိ ရညော ဘုဉ္ဇန္တဿ ဩသာနပိဏ္ဍကာလေ တံ ဂါထံ ဥဒါဟရိတွာ တေန ဆဍ္ဍိတပိဏ္ဍေ သိတ္ထဂဏနာယ တဏ္ဍုလေ ဟာပေသိ။ ရာဇာပိ တဿ ဂါထံ သုတွာ သဟဿံ သဟဿံ ဒါပေသိ ။ သော အပရေန သမယေန နာဠိကောဒနပရမတာယ သဏ္ဌဟိတွာ သုခပ္ပတ္တော တနုသရီရော အဟောသိ။

အထေကဒိဝသံ သတ္ထု သန္တိကံ ဂန္တွာ သတ္ထာရံ ဝန္ဒိတွာ အာဟ – ‘‘ဘန္တေ၊ ဣဒါနိ မေ သုခံ ဇာတံ၊ မိဂမ္ပိ အဿမ္ပိ အနုဗန္ဓိတွာ ဂဏှနသမတ္ထော ဇာတောမှိ။ ပုဗ္ဗေ မေ ဘာဂိနေယျေန သဒ္ဓိံ ယုဒ္ဓမေဝ ဟောတိ၊ ဣဒါနိ ဝဇီရကုမာရိံ နာမ ဓီတရံ ဘာဂိနေယျဿ ဒတွာ သော ဂါမော တဿာယေဝ နှာနစုဏ္ဏမူလံ ကတွာ ဒိန္နော၊ တေန သဒ္ဓိံ ဝိဂ္ဂဟော ဝူပသန္တော၊ ဣမိနာပိ မေ ကာရဏေန သုခမေဝ ဇာတံ။ ကုလသန္တကံ ရာဇမဏိရတနံ နော ဂေဟေ ပုရိမဒိဝသေ နဋ္ဌံ၊ တမ္ပိ ဣဒါနိ ဟတ္ထပတ္တံ အာဂတံ၊ ဣမိနာပိ မေ ကာရဏေန သုခမေဝ ဇာတံ။ တုမှာကံ သာဝကေဟိ သဒ္ဓိံ ဝိဿာသံ ဣစ္ဆန္တေန ဉာတိဓီတာပိ နော ဂေဟေ ကတာ၊ ဣမိနာပိ မေ ကာရဏေန သုခမေဝ ဇာတ’’န္တိ။ သတ္ထာ ‘‘အာရောဂျံ နာမ၊ မဟာရာဇ၊ ပရမော လာဘော၊ ယထာလဒ္ဓေန သန္တုဋ္ဌဘာဝသဒိသမ္ပိ ဓနံ၊ ဝိဿာသသဒိသော စ ပရမာ ဉာတိ၊ နိဗ္ဗာနသဒိသဉ္စ သုခံ နာမ နတ္ထီ’’တိ ဝတွာ ဣမံ ဂါထမာဟ –

၂၀၄။

‘‘အာရောဂျပရမာ လာဘာ၊ သန္တုဋ္ဌိပရမံ ဓနံ၊

ဝိဿာသပရမာ ဉာတိ၊ နိဗ္ဗာနပရမံ သုခ’’န္တိ။

တတ္ထ အာရောဂျပရမာ လာဘာတိ အရောဂဘာဝပရမာ လာဘာ။ ရောဂိနော ဟိ ဝိဇ္ဇမာနာပိ လာဘာ အလာဘာယေဝ၊ တသ္မာ အရောဂဿ သဗ္ဗလာဘာ အာဂတာဝ ဟောန္တိ။ တေနေတံ ဝုတ္တံ – ‘‘အာရောဂျပရမာ လာဘာ’’တိ။ သန္တုဋ္ဌိပရမံ ဓနန္တိ ဂိဟိနော ဝါ ပဗ္ဗဇိတဿ ဝါ ယံ အတ္တနာ လဒ္ဓံ အတ္တနော သန္တကံ၊ တေနေဝ တုဿနဘာဝေါ သန္တုဋ္ဌီ နာမ သေသဓနေဟိ ပရမံ ဓနံ။ ဝိဿာသပရမာ ဉာတီတိ မာတာ ဝါ ဟောတု ပိတာ ဝါ၊ ယေန သဒ္ဓိံ ဝိဿာသော နတ္ထိ၊ သော အညာတကောဝ။ ယေန အညာတကေန ပန သဒ္ဓိံ ဝိဿာသော အတ္ထိ၊ သော အသမ္ဗန္ဓောပိ ပရမော ဥတ္တမော ဉာတိ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘ဝိဿာသပရမာ ဉာတီ’’တိ။ နိဗ္ဗာနသဒိသံ ပန သုခံ နာမ နတ္ထိ၊ တေနေဝါဟ – နိဗ္ဗာနပရမံ သုခန္တိ။

ဒေသနာဝသာနေ ဗဟူ သောတာပတ္တိဖလာဒီနိ ပါပုဏိံသူတိ။

ပသေနဒိကောသလဝတ္ထု ဆဋ္ဌံ။

၇။ တိဿတ္ထေရဝတ္ထု

ပဝိဝေကရသန္တိ ဣမံ ဓမ္မဒေသနံ သတ္ထာ ဝေသာလိယံ ဝိဟရန္တော အညတရံ ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ ကထေသိ။

သတ္ထာရာ ဟိ၊ ‘‘ဘိက္ခဝေ၊ အဟံ ဣတော စတူဟိ မာသေဟိ ပရိနိဗ္ဗာယိဿာမီ’’တိ ဝုတ္တေ သတ္ထု သန္တိကေ သတ္တ ဘိက္ခုသတာနိ သန္တာသံ အာပဇ္ဇိံသု၊ ခီဏာသဝါနံ ဓမ္မသံဝေဂေါ ဥပ္ပဇ္ဇိ၊ ပုထုဇ္ဇနာ အဿူနိ သန္ဓာရေတုံ နာသက္ခိံသု။ ဘိက္ခူ ဝဂ္ဂါ ဝဂ္ဂါ ဟုတွာ ‘‘ကိံ နု ခေါ ကရိဿာမာ’’တိ မန္တေန္တာ ဝိစရန္တိ။ အထေကော တိဿတ္ထေရော နာမ ဘိက္ခူ ‘‘သတ္ထာ ကိရ စတုမာသစ္စယေန ပရိနိဗ္ဗာယိဿတိ၊ အဟဉ္စမှိ အဝီတရာဂေါ၊ သတ္ထရိ ဓရမာနေယေဝ မယာ အရဟတ္တံ ဂဏှိတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ စတူသု ဣရိယာပထေသု ဧကကောဝ ဝိဟာသိ။ ဘိက္ခူနံ သန္တိကေ ဂမနံ ဝါ ကေနစိ သဒ္ဓိံ ကထာသလ္လာပေါ ဝါ နတ္ထိ။ အထ နံ ဘိက္ခူ အာဟံသု – ‘‘အာဝုသော၊ တိဿ တသ္မာ ဧဝံ ကရောသီ’’တိ။ သော တေသံ ကထံ န သုဏာတိ။ တေ တဿ ပဝတ္တိံ သတ္ထု အာရောစေတွာ၊ ‘‘ဘန္တေ၊ တုမှေသု တိဿတ္ထေရဿ သိနေဟော နတ္ထီ’’တိ အာဟံသု။ သတ္ထာ တံ ပက္ကောသာပေတွာ ‘‘ကသ္မာ တိဿ ဧဝံ အကာသီ’’တိ ပုစ္ဆိတွာ တေန အတ္တနော အဓိပ္ပာယေ အာရောစိတေ ‘‘သာဓု၊ တိဿာ’’တိ သာဓုကာရံ ဒတွာ၊ ‘‘ဘိက္ခဝေ၊ မယိ သိနေဟော တိဿသဒိသောဝ ဟောတု။ ဂန္ဓမာလာဒီဟိ ပူဇံ ကရောန္တာပိ နေဝ မံ ပူဇေန္တိ၊ ဓမ္မာနုဓမ္မံ ပဋိပဇ္ဇမာနာယေဝ ပန မံ ပူဇေန္တီ’’တိ ဝတွာ ဣမံ ဂါထမာဟ –

၂၀၅။

‘‘ပဝိဝေကရသံ ပိတွာ၊ ရသံ ဥပသမဿ စ၊

နိဒ္ဒရော ဟောတိ နိပ္ပာပေါ၊ ဓမ္မပီတိရသံ ပိဝ’’န္တိ။

တတ္ထ ပဝိဝေကရသန္တိ ပဝိဝေကတော ဥပ္ပန္နံ ရသံ၊ ဧကီဘာဝသုခန္တိ အတ္ထော။ ပိတွာတိ ဒုက္ခပရိညာဒီနိ ကရောန္တော အာရမ္မဏတော သစ္ဆိကိရိယာဝသေန ပိဝိတွာ။ ဥပသမဿစာတိ ကိလေသူပသမနိဗ္ဗာနဿ စ ရသံ ပိတွာ။ နိဒ္ဒရော ဟောတီတိ တေန ဥဘယရသပါနေန ခီဏာသဝေါ ဘိက္ခု အဗ္ဘန္တရေ ရာဂဒရထာဒီနံ အဘာဝေန နိဒ္ဒရော စေဝ နိပ္ပာပေါ စ ဟောတိ။ ရသံ ပိဝန္တိ နဝဝိဓလောကုတ္တရဓမ္မဝသေန ဥပ္ပန္နံ ပီတိရသံ ပိဝန္တောပိ နိဒ္ဒရော နိပ္ပာပေါ စ ဟောတိ။

ဒေသနာဝသာနေ တိဿတ္ထေရော အရဟတ္တံ ပါပုဏိ၊ မဟာဇနဿာပိ သာတ္ထိကာ ဓမ္မဒေသနာ အဟောသီတိ။

တိဿတ္ထေရဝတ္ထု သတ္တမံ။

၈။ သက္ကဝတ္ထု

သာဟုဒဿနန္တိ ဣမံ ဓမ္မဒေသနံ သတ္ထာ ဝေဠုဝဂါမကေ ဝိဟရန္တော သက္ကံ အာရဗ္ဘ ကထေသိ။

တထာဂတဿ ဟိ အာယုသင်္ခါရေ ဝိဿဋ္ဌေ လောဟိတပက္ခန္ဒိကာဗာဓဿ ဥပ္ပန္နဘာဝံ ဉတွာ သက္ကော ဒေဝရာဇာ ‘‘မယာ သတ္ထု သန္တိကံ ဂန္တွာ ဂိလာနုပဋ္ဌာနံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ စိန္တေတွာ တိဂါဝုတပ္ပမာဏံ အတ္တဘာဝံ ဝိဇဟိတွာ သတ္ထာရံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဟတ္ထေဟိ ပါဒေ ပရိမဇ္ဇိ။ အထ နံ သတ္ထာ အာဟ ‘‘ကော ဧသော’’တိ? ‘‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ သက္ကော’’တိ။ ‘‘ကသ္မာ အာဂတောသီ’’တိ? ‘‘တုမှေ ဂိလာနေ ဥပဋ္ဌဟိတုံ၊ ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘သက္က၊ ဒေဝါနံ မနုဿဂန္ဓော ယောဇနသတတော ပဋ္ဌာယ ဂလေ ဗဒ္ဓကုဏပံ ဝိယ ဟောတိ ၊ ဂစ္ဆ တွံ၊ အတ္ထိ မေ ဂိလာနုပဋ္ဌကာ ဘိက္ခူ’’တိ။ ‘‘ဘန္တေ၊ စတုရာသီတိယောဇနသဟဿမတ္ထကေ ဌိတော တုမှာကံ သီလဂန္ဓံ ဃာယိတွာ အာဂတော၊ အဟမေဝ ဥပဋ္ဌဟိဿာမီ’’တိ သော သတ္ထု သရီရဝဠဉ္ဇနဘာဇနံ အညဿ ဟတ္ထေနာပိ ဖုသိတုံ အဒတွာ သီသေယေဝ ဌပေတွာ နီဟရန္တော မုခသင်္ကောစနမတ္တမ္ပိ န အကာသိ၊ ဂန္ဓဘာဇနံ ပရိဟရန္တော ဝိယ အဟောသိ။ ဧဝံ သတ္ထာရံ ပဋိဇဂ္ဂိတွာ သတ္ထု ဖာသုကကာလေယေဝ အဂမာသိ။

ဘိက္ခူ ကထံ သမုဋ္ဌာပေသုံ ‘‘အဟော သတ္ထရိ သက္ကဿ သိနေဟော၊ ဧဝရူပံ နာမ ဒိဗ္ဗသမ္ပတ္တိံ ပဟာယ မုခသင်္ကောစနမတ္တမ္ပိ အကတွာ ဂန္ဓဘာဇနံ နီဟရန္တော ဝိယ သတ္ထု သရီရဝဠဉ္ဇနဘာဇနံ သီသေန နီဟရန္တော ဥပဋ္ဌာနမကာသီ’’တိ။ သတ္ထာ တေသံ ကထံ သုတွာ ကိံ ဝဒေထ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနစ္ဆရိယံ ဧတံ၊ ယံ သက္ကော ဒေဝရာဇာ မယိ သိနေဟံ ကရောတိ။ အယံ သက္ကော ဟိ ဒေဝရာဇာ မံ နိဿာယ ဇရသက္ကဘာဝံ ဝိဇဟိတွာ သောတာပန္နော ဟုတွာ တရုဏသက္ကဿ ဘာဝံ ပတ္တော၊ အဟံ ဟိဿ မရဏဘယတဇ္ဇိတဿ ပဉ္စသိခဂန္ဓဗ္ဗဒေဝပုတ္တံ ပုရတော ကတွာ အာဂတကာလေ ဣန္ဒသာလဂုဟာယံ ဒေဝပရိသာယ မဇ္ဈေ နိသိန္နဿ –

‘‘ပုစ္ဆ ဝါသဝ မံ ပဉှံ၊ ယံ ကိဉ္စိ မနသိစ္ဆသိ၊

တဿ တဿေဝ ပဉှဿ၊ အဟံ အန္တံ ကရောမိ တေ’’တိ။ (ဒီ။ နိ။ ၂။၃၅၆) –

ဝတွာ တဿ ကင်္ခံ ဝိနောဒေန္တော ဓမ္မံ ဒေသေသိံ။ ဒေသနာဝသာနေ စုဒ္ဒသန္နံ ပါဏကောဋီနံ ဓမ္မာဘိသမယော အဟောသိ၊ သက္ကောပိ ယထာနိသိန္နောဝ သောတာပတ္တိဖလံ ပတွာ တရုဏသက္ကော ဇာတော။ ဧဝမဿာဟံ ဗဟူပကာရော။ တဿ မယိ သိနေဟော နာမ အနစ္ဆရိယော။ ဘိက္ခဝေ၊ အရိယာနဉှိ ဒဿနမ္ပိ သုခံ၊ တေဟိ သဒ္ဓိံ ဧကဋ္ဌာနေ သန္နိဝါသောပိ သုခေါ။ ဗာလေဟိ သဒ္ဓိံ ပန သဗ္ဗမေတံ ဒုက္ခန္တိ ဝတွာ ဣမာ ဂါထာ အဘာသိ –

၂၀၆။

‘‘သာဟု ဒဿနမရိယာနံ၊ သန္နိဝါသော သဒါ သုခေါ၊

အဒဿနေန ဗာလာနံ၊ နိစ္စမေဝ သုခီ သိယာ။

၂၀၇။

‘‘ဗာလသင်္ဂတစာရီ ဟိ၊ ဒီဃမဒ္ဓါန သောစတိ၊

ဒုက္ခော ဗာလေဟိ သံဝါသော၊ အမိတ္တေနေဝ သဗ္ဗဒါ၊

ဓီရော စ သုခသံဝါသော၊ ဉာတီနံဝ သမာဂမော’’။

တသ္မာ ဟိ –

၂၀၈။

‘‘ဓီရဉ္စ ပညဉ္စ ဗဟုဿုတဉ္စ၊ဓောရယှသီလံ ဝတဝန္တမရိယံ၊

တံ တာဒိသံ သပ္ပုရိသံ သုမေဓံ၊ဘဇေထ နက္ခတ္တပထံ ဝ စန္ဒိမာ’’တိ။

တတ္ထ သာဟူတိ သုန္ဒရံ ဘဒ္ဒကံ။ သန္နိဝါသောတိ န ကေဝလဉ္စ တေသံ ဒဿနမေဝ၊ တေဟိ သဒ္ဓိံ ဧကဋ္ဌာနေ နိသီဒနာဒိဘာဝေါပိ တေသံ ဝတ္တပဋိဝတ္တံ ကာတုံ လဘနဘာဝေါပိ သာဓုယေဝ။ ဗာလသင်္ဂတစာရီ ဟီတိ ယော ဗာလေန သဟစာရီ။ ဒီဃမဒ္ဓါနန္တိ သော ဗာလသဟာယေန ‘‘ဧဟိ သန္ဓိစ္ဆေဒါဒီနိ ကရောမာ’’တိ ဝုစ္စမာနော တေန သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္ဒော ဟုတွာ တာနိ ကရောန္တော ဟတ္ထစ္ဆေဒါဒီနိ ပတွာ ဒီဃမဒ္ဓါနံ သောစတိ။ သဗ္ဗဒါတိ ယထာ အသိဟတ္ထေန ဝါ အမိတ္တေန အာသီဝိသာဒီဟိ ဝါ သဒ္ဓိံ ဧကတော ဝါသော နာမ နိစ္စံ ဒုက္ခော၊ တထေဝ ဗာလေဟိ သဒ္ဓိန္တိ အတ္ထော။ ဓီရော စ သုခသံဝါသောတိ ဧတ္ထ သုခေါ သံဝါသော ဧတေနာတိ သုခသံဝါသော၊ ပဏ္ဍိတေန သဒ္ဓိံ ဧကဋ္ဌာနေ သံဝါသော သုခေါတိ အတ္ထော။ ကထံ? ဉာတီနံဝ သမာဂမောတိ ယထာပိ ဉာတီနံ သမာဂမော သုခေါ၊ ဧဝံ သုခေါ။

တသ္မာ ဟီတိ ယသ္မာ ဗာလေဟိ သဒ္ဓိံ သံဝါသော ဒုက္ခော၊ ပဏ္ဍိတေန သဒ္ဓိံ သုခေါ၊ တသ္မာ ဟိ ဓိတိသမ္ပန္နံ ဓီရဉ္စ၊ လောကိယလောကုတ္တရပညာသမ္ပန္နံ ပညဉ္စ ၊ အာဂမာဓိဂမသမ္ပန္နံ ဗဟုဿုတဉ္စ၊ အရဟတ္တပါပနကသင်္ခါတာယ ဓုရဝဟနသီလတာယ ဓောရယှသီလံ၊ သီလဝတေန စေဝ ဓုတင်္ဂဝတေန စ ဝတဝန္တံ၊ ကိလေသေဟိ အာရကတာယ အရိယံ၊ တထာရူပံ သပ္ပုရိသံ သောဘနပဉှံ ယထာ နိမ္မလံ နက္ခတ္တပထသင်္ခါတံ အာကာသံ စန္ဒိမာ ဘဇတိ၊ ဧဝံ ဘဇေထ ပယိရုပါသေထာတိ အတ္ထော။

ဒေသနာဝသာနေ ဗဟူ သောတာပတ္တိဖလာဒီနိ ပါပုဏိံသူတိ။

သက္ကဝတ္ထု အဋ္ဌမံ။

သုခဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ပန္နရသမော ဝဂ္ဂေါ။