📜
၂၂။ နိရယဝဂ္ဂေါ
၁။ သုန္ဒရီပရိဗ္ဗာဇိကာဝတ္ထု
အဘူတဝါဒီတိ ¶ ¶ ¶ ဣမံ ဓမ္မဒေသနံ သတ္ထာ ဇေတဝနေ ဝိဟရန္တော သုန္ဒရိံ ပရိဗ္ဗာဇိကံ အာရဗ္ဘ ကထေသိ။
‘‘တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝါ သက္ကတော ဟောတိ ဂရုကတော မာနိတော ပူဇိတော’’တိ ဝတ္ထု ဝိတ္ထာရတော ဥဒါနေ (ဥဒါ။ ၃၈) အာဂတမေဝ။ အယံ ပနေတ္ထ သင်္ခေပေါ – ဘဂဝတော ကိရ ဘိက္ခုသင်္ဃဿ စ ပဉ္စန္နံ မဟာနဒီနံ မဟောဃသဒိသေ လာဘသက္ကာရေ ဥပ္ပန္နေ ဟတလာဘသက္ကာရာ အညတိတ္ထိယာ သူရိယုဂ္ဂမနကာလေ ခဇ္ဇောပနကာ ဝိယ နိပ္ပဘာ ဟုတွာ ဧကတော သန္နိပတိတွာ မန္တယိံသု – ‘‘မယံ သမဏဿ ဂေါတမဿ ဥပ္ပန္နကာလတော ပဋ္ဌာယ ဟတလာဘသက္ကာရာ၊ န နော ကောစိ အတ္ထိဘာဝမ္ပိ ဇာနာတိ၊ ကေန နု ခေါ သဒ္ဓိံ ဧကတော ဟုတွာ သမဏဿ ဂေါတမဿ အဝဏ္ဏံ ဥပ္ပာဒေတွာ လာဘသက္ကာရမဿ အန္တရဓာပေယျာမာ’’တိ။ အထ နေသံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘သုန္ဒရိယာ သဒ္ဓိံ ဧကတော ဟုတွာ သက္ကုဏိဿာမာ’’တိ။ တေ ဧကဒိဝသံ သုန္ဒရိံ တိတ္ထိယာရာမံ ပဝိသိတွာ ဝန္ဒိတွာ ဌိတံ နာလပိံသု။ သာ ပုနပ္ပုနံ ¶ သလ္လပန္တီပိ ပဋိဝစနံ အလဘိတွာ ‘‘အပိ ပနယျာ၊ ကေနစိ ဝိဟေဌိတတ္ထာ’’တိ ပုစ္ဆိ။ ‘‘ကိံ၊ ဘဂိနိ၊ သမဏံ ဂေါတမံ အမှေ ဝိဟေဌေတွာ ဟတလာဘသက္ကာရေ ကတွာ ဝိစရန္တံ န ပဿသီ’’တိ? ‘‘မယာ ဧတ္ထ ကိံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ? ‘‘တွံ ခေါသိ၊ ဘဂိနိ၊ အဘိရူပါ သောဘဂ္ဂပ္ပတ္တာ၊ သမဏဿ ဂေါတမဿ အယသံ အာရောပေတွာ မဟာဇနံ တဝ ကထံ ဂါဟာပေတွာ ဟတလာဘသက္ကာရံ ကရောဟီ’’တိ။ သာ တံ သုတွာ ‘‘သာဓူ’’တိ သမ္ပဋိစ္ဆိတွာ ပက္ကန္တာ တတော ပဋ္ဌာယ မာလာဂန္ဓဝိလေပနကပ္ပူရကဋုကဖလာဒီနိ ဂဟေတွာ သာယံ မဟာဇနဿ သတ္ထု ဓမ္မဒေသနံ သုတွာ နဂရံ ပဝိသနကာလေ ဇေတဝနာဘိမုခီ ဂစ္ဆတိ၊ ‘‘ကဟံ ဂစ္ဆသီ’’တိ စ ပုဋ္ဌာ ‘‘သမဏဿ ဂေါတမဿ သန္တိကံ ဂမိဿာမိ၊ အဟဉှိ တေန သဒ္ဓိံ ဧကဂန္ဓကုဋိယံ ဝသာမီ’’တိ ဝတွာ အညတရသ္မိံ တိတ္ထိယာရာမေ ဝသိတွာ ပါတောဝ ဇေတဝနမဂ္ဂံ ဩတရိတွာ နဂရာဘိမုခီ အာဂစ္ဆန္တီ ‘‘ကိံ၊ သုန္ဒရိ၊ ကဟံ ဂတာသီ’’တိ ပုဋ္ဌာ ‘‘သမဏေန ဂေါတမေန သဒ္ဓိံ ဧကဂန္ဓကုဋိယံ ဝသိတွာ တံ ကိလေသရတိယာ ရမာပေတွာ အာဂတာမှီ’’တိ ဝဒတိ။
အထ ¶ ¶ တေ ကတိပါဟစ္စယေန ¶ ဓုတ္တာနံ ကဟာပဏေ ဒတွာ ‘‘ဂစ္ဆထ သုန္ဒရိံ မာရေတွာ သမဏဿ ဂေါတမဿ ဂန္ဓကုဋိယာ သမီပေ မာလာကစဝရန္တရေ နိက္ခိပိတွာ ဧထာ’’တိ ဝဒိံသု။ တေ တထာ အကံသု။ တတော တိတ္ထိယာ ‘‘သုန္ဒရိံ န ပဿာမာ’’တိ ကောလာဟလံ ကတွာ ရညော အာရောစေတွာ ‘‘ကဟံ ဝေါ အာသင်္ကာ’’တိ ဝုတ္တာ ‘‘ဣမေသု ဒိဝသေသု ဇေတဝနေ ဝသတိ၊ တတ္ထဿာ ပဝတ္တိံ န ဇာနာမာ’’တိ ဝတွာ ‘‘တေန ဟိ ဂစ္ဆထ၊ နံ ဝိစိနထာ’’တိ ရညာ အနုညာတာ အတ္တနော ဥပဋ္ဌာကေ ဂဟေတွာ ဇေတဝနံ ဂန္တွာ ဝိစိနန္တာ မာလာကစဝရန္တရေ တံ ဒိသွာ မဉ္စကံ အာရောပေတွာ နဂရံ ပဝေသေတွာ ‘‘သမဏဿ ဂေါတမဿ သာဝကာ ‘သတ္ထာရာ ကတံ ပါပကမ္မံ ပဋိစ္ဆာဒေဿာမာ’တိ သုန္ဒရိံ မာရေတွာ မာလာကစဝရန္တရေ နိက္ခိပိံသူ’’တိ ရညော အာရောစယိံသု။ ရာဇာ ‘‘တေန ဟိ ဂစ္ဆထ၊ နဂရံ အာဟိဏ္ဍထာ’’တိ အာဟ။ တေ နဂရဝီထီသု ‘‘ပဿထ သမဏာနံ သကျပုတ္တိယာနံ ကမ္မ’’န္တိအာဒီနိ ဝတွာ ပုန ရညော နိဝေသနဒွါရံ အာဂမိံသု။ ရာဇာ သုန္ဒရိယာ သရီရံ အာမကသုသာနေ အဋ္ဋကံ အာရောပေတွာ ရက္ခာပေသိ။ သာဝတ္ထိဝါသိနော ဌပေတွာ အရိယသာဝကေ သေသာ ယေဘုယျေန ‘‘ပဿထ သမဏာနံ သကျပုတ္တိယာနံ ကမ္မ’’န္တိအာဒီနိ ဝတွာ အန္တောနဂရေပိ ဗဟိနဂရေပိ ဘိက္ခူ ¶ အက္ကောသန္တာ ဝိစရန္တိ။ ဘိက္ခူ တံ ပဝတ္တိံ တထာဂတဿ အာရောစေသုံ။ သတ္ထာ ‘‘တေန ဟိ တုမှေပိ တေ မနုဿေ ဧဝံ ပဋိစောဒေထာ’’တိ ဝတွာ ဣမံ ဂါထမာဟ –
‘‘အဘူတဝါဒီ နိရယံ ဥပေတိ၊
ယော ဝါပိ ကတွာ န ကရောမိစာဟ၊
ဥဘောပိ တေ ပေစ္စ သမာ ဘဝန္တိ၊
နိဟီနကမ္မာ မနုဇာ ပရတ္ထာ’’တိ။
တတ္ထ အဘူတဝါဒီတိ ပရဿ ဒေါသံ အဒိသွာဝ မုသာဝါဒံ ကတွာ တုစ္ဆေန ပရံ အဗ္ဘာစိက္ခန္တော။ ကတွာတိ ယော ဝါ ပန ပါပကမ္မံ ကတွာ ‘‘နာဟံ ဧတံ ကရောမီ’’တိ အာဟ။ ပေစ္စ သမာ ဘဝန္တီတိ တေ ဥဘောပိ ဇနာ ပရလောကံ ဂန္တွာ နိရယံ ဥပဂမနေန ဂတိယာ သမာ ဘဝန္တိ။ ဂတိယေဝ နေသံ ပရိစ္ဆိန္နာ၊ အာယု ပန နေသံ န ပရိစ္ဆိန္နံ။ ဗဟုကဉှိ ပါပကမ္မံ ကတွာ စိရံ နိရယေ ပစ္စန္တိ၊ ပရိတ္တံ ကတွာ အပ္ပမတ္တကမေဝ ကာလံ။ ယသ္မာ ပန နေသံ ဥဘိန္နမ္ပိ ¶ လာမကမေဝ ကမ္မံ၊ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘နိဟီနကမ္မာ မနုဇာ ပရတ္ထာ’’တိ။ ပရတ္ထာတိ ဣမဿ ပန ပဒဿ ပုရတော ပေစ္စပဒေန သမ္ဗန္ဓော။ ပေစ္စ ပရတ္ထ ဣတော ဂန္တွာ တေ နိဟီနကမ္မာ ပရလောကေ သမာ ဘဝန္တီတိ အတ္ထော။ ဒေသနာဝသာနေ ¶ ဗဟူ သောတာပတ္တိဖလာဒီနိ ပါပုဏိံသူတိ။
ရာဇာ ‘‘သုန္ဒရိယာ အညေဟိ မာရိတဘာဝံ ဇာနာထာ’’တိ ပုရိသေ ဥယျောဇေသိ။ အထ တေ ဓုတ္တာ တေဟိ ¶ ကဟာပဏေဟိ သုရံ ပိဝန္တာ အညမညံ ကလဟံ ကရိံသု။ ဧကော ဧကံ အာဟ – ‘‘တွံ သုန္ဒရိံ ဧကပ္ပဟာရေနေဝ မာရေတွာ မာလာကစဝရန္တရေ နိက္ခိပိတွာ တတော လဒ္ဓကဟာပဏေဟိ သုရံ ပိဝသိ၊ ဟောတု ဟောတူ’’တိ။ ရာဇပုရိသာ တေ ဓုတ္တေ ဂဟေတွာ ရညော ဒဿေသုံ။ အထ နေ ရာဇာ ‘‘တုမှေဟိ သာ မာရိတာ’’တိ ပုစ္ဆိ။ ‘‘အာမ၊ ဒေဝါ’’တိ။ ‘‘ကေဟိ မာရာပိတာ’’တိ? ‘‘အညတိတ္ထိယေဟိ၊ ဒေဝါ’’တိ။ ရာဇာ တိတ္ထိယေ ပက္ကောသာပေတွာ ပုစ္ဆိ။ တေ တထေဝ ဝဒိံသု။ တေန ဟိ ဂစ္ဆထ တုမှေ ဧဝံ ဝဒန္တာ နဂရံ အာဟိဏ္ဍထ – ‘‘အယံ သုန္ဒရီ သမဏဿ ဂေါတမဿ အဝဏ္ဏံ အာရောပေတုကာမေဟိ အမှေဟိ မာရာပိတာ၊ နေဝ သမဏဿ ဂေါတမဿ၊ န သာဝကာနံ ဒေါသော အတ္ထိ၊ အမှာကမေဝ ဒေါသော’’တိ။ တေ တထာ ကရိံသု။ ဗာလမဟာဇနော တဒါ သဒ္ဒဟိ၊ တိတ္ထိယာပိ ဓုတ္တာပိ ပုရိသဝဓဒဏ္ဍံ ပါပုဏိံသု။ တတော ပဋ္ဌာယ ဗုဒ္ဓါနံ သက္ကာရော မဟာ အဟောသီတိ။
သုန္ဒရီပရိဗ္ဗာဇိကာဝတ္ထု ပဌမံ။
၂။ ဒုစ္စရိတဖလပီဠိတဝတ္ထု
ကာသာဝကဏ္ဌာတိ ¶ ဣမံ ဓမ္မဒေသနံ သတ္ထာ ဝေဠုဝနေ ဝိဟရန္တော ဒုစ္စရိတဖလာနုဘာဝေန ပီဠိတေ သတ္တေ အာရဗ္ဘ ကထေသိ။
အာယသ္မာ ဟိ မောဂ္ဂလ္လာနော လက္ခဏတ္ထေရေန သဒ္ဓိံ ဂိဇ္ဈကူဋာ ဩရောဟန္တော အဋ္ဌိသင်္ခလိကပေတာဒီနံ အတ္တဘာဝေ ဒိသွာ သိတံ ကရောန္တော လက္ခဏတ္ထေရေန သိတကာရဏံ ပုဋ္ဌော ‘‘အကာလော၊ အာဝုသော၊ ဣမဿ ပဉှဿ၊ တထာဂတဿ သန္တိကေ မံ ပုစ္ဆေယျာသီ’’တိ ဝတွာ တထာဂတဿ သန္တိကေ ထေရေန ပုဋ္ဌော အဋ္ဌိသင်္ခလိကပေတာဒီနံ ဒိဋ္ဌဘာဝံ အာစိက္ခိတွာ ‘‘ဣဓာဟံ၊ အာဝုသော၊ ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တော အဒ္ဒသံ ဘိက္ခုံ ဝေဟာသံ ¶ ဂစ္ဆန္တံ၊ တဿ သင်္ဃာဋိပိ အာဒိတ္တာ သမ္ပဇ္ဇလိတာ သဇောတိဘူတာ…ပေ… ကာယောပိ အာဒိတ္တော’’တိအာဒိနာ (ပါရာ။ ၂၃၀၊ သံ။ နိ။ ၂။၂၁၈) နယေန သဒ္ဓိံ ပတ္တစီဝရကာယဗန္ဓနာဒီဟိ ဍယှမာနေ ပဉ္စ သဟဓမ္မိကေ အာရောစေသိ။ သတ္ထာ တေသံ ကဿပဒသဗလဿ သာသနေ ပဗ္ဗဇိတွာ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ အနုရူပံ ကာတုံ အသက္ကောန္တာနံ ပါပဘာဝံ အာစိက္ခိတွာ တသ္မိံ ခဏေ တတ္ထ နိသိန္နာနံ ဗဟူနံ ပါပဘိက္ခူနံ ဒုစ္စရိတကမ္မဿ ဝိပါကံ ဒဿေန္တော ဣမံ ဂါထမာဟ –
‘‘ကာသာဝကဏ္ဌာ ဗဟဝေါ၊ ပါပဓမ္မာ အသညတာ၊
ပါပါ ပါပေဟိ ကမ္မေဟိ၊ နိရယံ တေ ဥပပဇ္ဇရေ’’တိ။
တတ္ထ ¶ ¶ ကာသာဝကဏ္ဌာတိ ကာသာဝေန ပလိဝေဌိတကဏ္ဌာ။ ပါပဓမ္မာတိ လာမကဓမ္မာ။ အသညတာတိ ကာယာဒိသံယမရဟိတာ၊ တထာရူပါ ပါပပုဂ္ဂလာ အတ္တနာ ကတေဟိ အကုသလကမ္မေဟိ နိရယံ ဥပပဇ္ဇန္တိ၊ တေ တတ္ထ ပစ္စိတွာ တတော စုတာ ဝိပါကာဝသေသေန ပေတေသုပိ ဧဝံ ပစ္စန္တီတိ အတ္ထော။
ဒေသနာဝသာနေ ဗဟူ သောတာပတ္တိဖလာဒီနိ ပါပုဏိံသူတိ။
ဒုစ္စရိတဖလပီဠိတဝတ္ထု ဒုတိယံ။
၃။ ဝဂ္ဂုမုဒါတီရိယဘိက္ခုဝတ္ထု
သေယျော အယောဂုဠောတိ ဣမံ ဓမ္မဒေသနံ သတ္ထာ ဝေသာလိံ ဥပနိဿာယ မဟာဝနေ ဝိဟရန္တော ဝဂ္ဂုမုဒါတီရိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ ကထေသိ။ ဝတ္ထု ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မပါရာဇိကေ (ပါရာ။ ၁၉၃ အာဒယော) အာဂတမေဝ။
တဒါ ဟိ သတ္ထာ တေ ဘိက္ခူ ‘‘ကိံ ပန တုမှေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒရဿတ္ထာယ ဂိဟီနံ အညမညဿ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသိတ္ထာ’’တိ ဝတွာ တေဟိ ‘‘အာမ၊ ဘန္တေ’’တိ ဝုတ္တေ တေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဂရဟိတွာ ဣမံ ဂါထမာဟ –
‘‘သေယျော ¶ အယောဂုဠော ဘုတ္တော၊ တတ္တော အဂ္ဂိသိခူပမော၊
ယဉ္စေ ဘုဉ္ဇေယျ ဒုဿီလော၊ ရဋ္ဌပိဏ္ဍမသညတော’’တိ။
တတ္ထ ¶ ယဉ္စေ ဘုဉ္ဇေယျာတိ ယံ ဒုဿီလော နိဿီလပုဂ္ဂလော ကာယာဒီဟိ အသညတော ရဋ္ဌဝါသီဟိ သဒ္ဓါယ ဒိန္နံ ရဋ္ဌပိဏ္ဍံ ‘‘သမဏောမှီ’’တိ ပဋိဇာနန္တော ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇေယျ၊ တတ္တော အာဒိတ္တော အဂ္ဂိဝဏ္ဏော အယောဂုဠောဝ ဘုတ္တော သေယျော သုန္ဒရတရော။ ကိံ ကာရဏာ? တပ္ပစ္စယာ ဟိ ဧကောဝ အတ္တဘာဝေါ ဈာယေယျ၊ ဒုဿီလော ပန သဒ္ဓါဒေယျံ ဘုဉ္ဇိတွာ အနေကာနိပိ ဇာတိသတာနိ နိရယေ ပစ္စေယျာတိ အတ္ထော။
ဒေသနာဝသာနေ ဗဟူ သောတာပတ္တိဖလာဒီနိ ပါပုဏိံသူတိ။
ဝဂ္ဂုမုဒါတီရိယဘိက္ခုဝတ္ထု တတိယံ။
၄။ ခေမကသေဋ္ဌိပုတ္တဝတ္ထု
စတ္တာရိ ¶ ဌာနာနီတိ ဣမံ ဓမ္မဒေသနံ သတ္ထာ ဇေတဝနေ ဝိဟရန္တော အနာထပိဏ္ဍိကဿ ဘာဂိနေယျံ ခေမကံ နာမ သေဋ္ဌိပုတ္တံ အာရဗ္ဘ ကထေသိ။
သော ကိရ အဘိရူပေါ အဟောသိ၊ ယေဘုယျေန ဣတ္ထိယော တံ ဒိသွာ ရာဂါဘိဘူတာ သကဘာဝေန သဏ္ဌာတုံ နာသက္ခိံသု။ သောပိ ပရဒါရကမ္မာဘိရတောဝ အဟောသိ။ အထ နံ ရတ္တိံ ရာဇပုရိသာ ဂဟေတွာ ရညော ဒဿေသုံ။ ရာဇာ မဟာသေဋ္ဌိဿ လဇ္ဇာမီတိ တံ ကိဉ္စိ အဝတွာ ဝိဿဇ္ဇာပေသိ။ သော ပန နေဝ ဝိရမိ ¶ ။ အထ နံ ဒုတိယမ္ပိ တတိယမ္ပိ ရာဇပုရိသာ ဂဟေတွာ ရညော ဒဿေသုံ။ ရာဇာ ဝိဿဇ္ဇာပေသိယေဝ။ မဟာသေဋ္ဌိ၊ တံ ပဝတ္တိံ သုတွာ တံ အာဒါယ သတ္ထု သန္တိကံ ဂန္တွာ တံ ပဝတ္တိံ အာရောစေတွာ၊ ‘‘ဘန္တေ၊ ဣမဿ ဓမ္မံ ဒေသေထာ’’တိ အာဟ။ သတ္ထာ တဿ သံဝေဂကထံ ဝတွာ ပရဒါရသေဝနာယ ဒေါသံ ဒဿေန္တော ဣမာ ဂါထာ အဘာသိ –
‘‘စတ္တာရိ ဌာနာနိ နရော ပမတ္တော၊
အာပဇ္ဇတိ ပရဒါရူပသေဝီ၊
အပုညလာဘံ န နိကာမသေယျံ၊
နိန္ဒံ တတီယံ နိရယံ စတုတ္ထံ။
‘‘အပုညလာဘော ¶ စ ဂတီ စ ပါပိကာ၊
ဘီတဿ ဘီတာယ ရတီ စ ထောကိကာ၊
ရာဇာ စ ဒဏ္ဍံ ဂရုကံ ပဏေတိ၊
တသ္မာ နရော ပရဒါရံ န သေဝေ’’တိ။
တတ္ထ ဌာနာနီတိ ဒုက္ခကာရဏာနိ။ ပမတ္တောတိ သတိဝေါဿဂ္ဂေန သမန္နာဂတော။ အာပဇ္ဇတီတိ ပါပုဏာတိ။ ပရဒါရူပသေဝီတိ ပရဒါရံ ဥပသေဝန္တော ဥပ္ပထစာရီ။ အပုညလာဘန္တိ အကုသလလာဘံ။ န နိကာမသေယျန္တိ ယထာ ဣစ္ဆတိ၊ ဧဝံ သေယျံ အလဘိတွာ အနိစ္ဆိတံ ပရိတ္တကမေဝ ကာလံ သေယျံ လဘတိ။ အပုညလာဘော စာတိ ဧဝံ တဿ အယဉ္စ အပုညလာဘော၊ တေန စ အပုညေန နိရယသင်္ခါတာ ပါပိကာ ဂတိ ဟောတိ။ ရတီ စ ထောကိကာတိ ယာ တဿ ဘီတဿ ဘီတာယ ဣတ္ထိယာ သဒ္ဓိံ ရတိ၊ သာပိ ထောကိကာ ပရိတ္တာ ဟောတိ။ ဂရုကန္တိ ရာဇာ စ ဟတ္ထစ္ဆေဒါဒိဝသေန ဂရုကံ ဒဏ္ဍံ ¶ ပဏေတိ။ တသ္မာတိ ယသ္မာ ပရဒါရံ သေဝန္တော ဧတာနိ အပုညာဒီနိ ပါပုဏာတိ၊ တသ္မာ ပရဒါရံ န သေဝေယျာတိ အတ္ထော။
ဒေသနာဝသာနေ ¶ ခေမကော သောတာပတ္တိဖလေ ပတိဋ္ဌဟိ။ တတော ပဋ္ဌာယ မဟာဇနော သုခံ ဝီတိနာမေသိ။ ကိံ ပနဿ ပုဗ္ဗကမ္မန္တိ? သော ကိရ ကဿပဗုဒ္ဓကာလေ ဥတ္တမမလ္လော ဟုတွာ ဒွေ သုဝဏ္ဏပဋာကာ ဒသဗလဿ ကဉ္စနထူပေ အာရောပေတွာ ပတ္ထနံ ပဋ္ဌပေသိ ‘‘ဌပေတွာ ဉာတိသာလောဟိတိတ္ထိယော အဝသေသာ မံ ဒိသွာ ရဇ္ဇန္တူ’’တိ။ ဣဒမဿ ပုဗ္ဗကမ္မန္တိ။ တေန တံ နိဗ္ဗတ္တနိဗ္ဗတ္တဋ္ဌာနေ ဒိသွာ ပရေသံ ဣတ္ထိယော သကဘာဝေန သဏ္ဌာတုံ နာသက္ခိံသူတိ။
ခေမကသေဋ္ဌိပုတ္တဝတ္ထု စတုတ္ထံ။
၅။ ဒုဗ္ဗစဘိက္ခုဝတ္ထု
ကုသော ယထာတိ ဣမံ ဓမ္မဒေသနံ သတ္ထာ ဇေတဝနေ ဝိဟရန္တော အညတရံ ဒုဗ္ဗစဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ ကထေသိ။
ဧကော ကိရ ဘိက္ခု အသဉ္စိစ္စ ဧကံ တိဏံ ဆိန္ဒိတွာ ကုက္ကုစ္စေ ဥပ္ပန္နေ ဧကံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ‘‘အာဝုသော၊ ယော တိဏံ ဆိန္ဒတိ၊ တဿ ကိံ ဟောတီ’’တိ တံ အတ္တနာ ကတဘာဝံ အာရောစေတွာ ပုစ္ဆိ။ အထ နံ ဣတရော ‘‘တွံ ¶ တိဏဿ ဆိန္နကာရဏာ ကိဉ္စိ ဟောတီတိ သညံ ကရောသိ၊ န ဧတ္ထ ကိဉ္စိ ဟောတိ၊ ဒေသေတွာ ပန မုစ္စတီ’’တိ ဝတွာ သယမ္ပိ ¶ ဥဘောဟိ ဟတ္ထေဟိ တိဏံ လုဉ္စိတွာ အဂ္ဂဟေသိ။ ဘိက္ခူ တံ ပဝတ္တိံ သတ္ထု အာရောစေသုံ။ သတ္ထာ တံ ဘိက္ခုံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော ဣမာ ဂါထာ အဘာသိ –
‘‘ကုသော ယထာ ဒုဂ္ဂဟိတော၊ ဟတ္ထမေဝါနုကန္တတိ၊
သာမညံ ဒုပ္ပရာမဋ္ဌံ၊ နိရယာယုပကဍ္ဎတိ။
‘‘ယံ ကိဉ္စိ သိထိလံ ကမ္မံ၊ သံကိလိဋ္ဌဉ္စ ယံ ဝတံ၊
သင်္ကဿရံ ဗြဟ္မစရိယံ၊ န တံ ဟောတိ မဟပ္ဖလံ။
‘‘ကယိရာ ¶ စေ ကယိရာထေနံ၊ ဒဠှမေနံ ပရက္ကမေ၊
သိထိလော ဟိ ပရိဗ္ဗာဇော၊ ဘိယျော အာကိရတေ ရဇ’’န္တိ။
တတ္ထ ကုသောတိ ယံ ကိဉ္စိ တိခိဏဓာရံ တိဏံ အန္တမသော တာလပဏ္ဏမ္ပိ၊ ယထာ သော ကုသော ယေန ဒုဂ္ဂဟိတော၊ တဿ ဟတ္ထံ အနုကန္တတိ ဖာလေတိ၊ ဧဝမေဝ သမဏဓမ္မသင်္ခါတံ သာမညမ္ပိ ခဏ္ဍသီလာဒိတာယ ဒုပ္ပရာမဋ္ဌံ နိရယာယုပကဍ္ဎတိ၊ နိရယေ နိဗ္ဗတ္တာပေတီတိ အတ္ထော။ သိထိလန္တိ ဩလီယိတွာ ကရဏေန သိထိလဂါဟံ ကတွာ ကတံ ယံကိဉ္စိ ကမ္မံ။ သံကိလိဋ္ဌန္တိ ¶ ဝေသိယာဒိကေသု အဂေါစရေသု စရဏေန သံကိလိဋ္ဌံ။ သင်္ကဿရန္တိ သင်္ကာဟိ သရိတဗ္ဗံ၊ ဥပေါသထကိစ္စာဒီသု အညတရကိစ္စေန သန္နိပတိတမ္ပိ သင်္ဃံ ဒိသွာ ‘‘အဒ္ဓါ ဣမေ မမ စရိယံ ဉတွာ မံ ဥက္ခိပိတုကာမာဝ သန္နိပတိတာ’’တိ ဧဝံ အတ္တနော အာသင်္ကာဟိ သရိတံ ဥဿင်္ကိတံ ပရိသင်္ကိတံ။ န တံ ဟောတီတိ တံ ဧဝရူပံ သမဏဓမ္မသင်္ခါတံ ဗြဟ္မစရိယံ တဿ ပုဂ္ဂလဿ မဟပ္ဖလံ န ဟောတိ၊ တဿ မဟပ္ဖလာဘာဝေနေဝ ဘိက္ခဒါယကာနမ္ပိဿ န မဟပ္ဖလံ ဟောတီတိ အတ္ထော။ ကယိရာ စေတိ တသ္မာ ယံ ကမ္မံ ကရေယျ၊ တံ ကရေယျာထေဝ။ ဒဠှမေနံ ပရက္ကမေတိ ထိရကတမေဝ ကတွာ အဝတ္တသမာဒါနော ဟုတွာ ဧနံ ကယိရာ။ ပရိဗ္ဗာဇောတိ သိထိလဘာဝေန ကတော ခဏ္ဍာဒိဘာဝပ္ပတ္တော သမဏဓမ္မော။ ဘိယျော အာကိရတေ ရဇန္တိ အဗ္ဘန္တရေ ဝိဇ္ဇမာနံ ရာဂရဇာဒိံ ဧဝရူပေါ သမဏဓမ္မော အပနေတုံ န သက္ကောတိ၊ အထ ခေါ တဿ ဥပရိ အပရမ္ပိ ရာဂရဇာဒိံ အာကိရတီတိ အတ္ထော။
ဒေသနာဝသာနေ ¶ ဗဟူ သောတာပတ္တိဖလာဒီနိ ပါပုဏိံသု၊ သောပိ ဘိက္ခု သံဝရေ ဌတွာ ပစ္ဆာ ဝိပဿနံ ဝဍ္ဎေတွာ အရဟတ္တံ ပါပုဏီတိ။
ဒုဗ္ဗစဘိက္ခုဝတ္ထု ပဉ္စမံ။
၆။ ဣဿာပကတိတ္ထိဝတ္ထု
အကတန္တိ ¶ ဣမံ ဓမ္မဒေသနံ သတ္ထာ ဇေတဝနေ ဝိဟရန္တော အညတရံ ဣဿာပကတံ ဣတ္ထိံ အာရဗ္ဘ ကထေသိ။
တဿာ ကိရ သာမိကော ဧကာယ ဂေဟဒါသိယာ သဒ္ဓိံ သန္ထဝံ အကာသိ။ သာ ဣဿာပကတာ တံ ဒါသိံ ဟတ္ထပါဒေသု ဗန္ဓိတွာ တဿာ ကဏ္ဏနာသံ ဆိန္ဒိတွာ ဧကသ္မိံ ဂုဠှဂဗ္ဘေ ပက္ခိပိတွာ ဒွါရံ ပိဒဟိတွာ တဿ ကမ္မဿ အတ္တနာ ကတဘာဝံ ပဋိစ္ဆာဒေတုံ ‘‘ဧဟိ၊ အယျ၊ ဝိဟာရံ ဂန္တွာ ဓမ္မံ ¶ သုဏိဿာမာ’’တိ သာမိကံ အာဒါယ ဝိဟာရံ ဂန္တွာ ဓမ္မံ သုဏန္တီ နိသီဒိ။ အထဿာ အာဂန္တုကဉာတကာ ဂေဟံ အာဂန္တွာ ဒွါရံ ဝိဝရိတွာ တံ ဝိပ္ပကာရံ ဒိသွာ ဒါသိံ မောစယိံသု။ သာ ဝိဟာရံ ဂန္တွာ စတုပရိသမဇ္ဈေ ဌိတာ တမတ္ထံ ဒသဗလဿ အာရောစေသိ။ သတ္ထာ တဿာ ဝစနံ သုတွာ ‘‘ဒုစ္စရိတံ နာမ ‘ဣဒံ မေ အညေ န ဇာနန္တီ’တိ အပ္ပမတ္တကမ္ပိ န ကာတဗ္ဗံ၊ အညသ္မိံ အဇာနန္တေပိ သုစရိတမေဝ ကာတဗ္ဗံ။ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ကတမ္ပိ ဟိ ဒုစ္စရိတံ နာမ ပစ္ဆာနုတာပံ ကရောတိ၊ သုစရိတံ ပါမောဇ္ဇမေဝ ဇနေတီ’’တိ ဝတွာ ဣမံ ဂါထမာဟ –
‘‘အကတံ ဒုက္ကဋံ သေယျော၊ ပစ္ဆာ တပ္ပတိ ဒုက္ကဋံ၊
ကတဉ္စ သုကတံ သေယျော၊ ယံ ကတွာ နာနုတပ္ပတီ’’တိ။
တတ္ထ ဒုက္ကဋန္တိ သာဝဇ္ဇံ အပါယသံဝတ္တနိကံ ကမ္မံ အကတမေဝ သေယျော ဝရံ ဥတ္တမံ။ ပစ္ဆာ တပ္ပတီတိ ¶ တဉှိ အနုဿရိတာနုဿရိတကာလေ တပ္ပတိယေဝ။ သုကတန္တိ အနဝဇ္ဇံ ပန သုခဒါယကံ သုဂတိသံဝတ္တနိကမေဝ ကမ္မံ ကတံ သေယျော။ ယံ ကတွာတိ ယံ ကမ္မံ ကတွာ ပစ္ဆာ အနုဿရဏကာလေ န တပ္ပတိ နာနုတပ္ပတိ၊ သောမနဿဇာတောဝ ဟောတိ၊ တံ ကမ္မံ ဝရန္တိ အတ္ထော။
ဒေသနာဝသာနေ ဥပါသကော စ သာ စ ဣတ္ထီ သောတာပတ္တိဖလေ ပတိဋ္ဌဟိံသု။ တဉ္စ ပန ဒါသိံ တတ္ထေဝ ဘုဇိဿံ ကတွာ ဓမ္မစာရိနိံ ကရိံသူတိ။
ဣဿာပကတိတ္ထိဝတ္ထု ဆဋ္ဌံ။
၇။ သမ္ဗဟုလဘိက္ခုဝတ္ထု
နဂရံ ¶ ယထာတိ ဣမံ ဓမ္မဒေသနံ သတ္ထာ ဇေတဝနေ ဝိဟရန္တော သမ္ဗဟုလေ အာဂန္တုကေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ ကထေသိ။
တေ ကိရ ဧကသ္မိံ ပစ္စန္တေ ဝဿံ ဥပဂန္တွာ ပဌမမာသေ သုခံ ဝိဟရိံသု။ မဇ္ဈိမမာသေ စောရာ အာဂန္တွာ တေသံ ဂေါစရဂါမံ ပဟရိတွာ ကရမရေ ဂဟေတွာ အဂမံသု။ တတော ပဋ္ဌာယ မနုဿာ စောရာနံ ပဋိဗာဟနတ္ထာယ တံ ပစ္စန္တနဂရံ အဘိသင်္ခရောန္တာ တေ ဘိက္ခူ သက္ကစ္စံ ဥပဋ္ဌာတုံ ဩကာသံ န လဘိံသု။ တေ အဖာသုကံ ဝဿံ ဝသိတွာ ဝုတ္ထဝဿာ သတ္ထု ဒဿနာယ သာဝတ္ထိံ ¶ ဂန္တွာ သတ္ထာရံ ဝန္ဒိတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ သတ္ထာ တေဟိ သဒ္ဓိံ ကတပဋိသန္ထာရော ‘‘ကိံ၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ သုခံ ဝသိတ္ထာ’’တိ ပုစ္ဆိတွာ၊ ‘‘ဘန္တေ၊ မယံ ပဌမမာသမေဝ သုခံ ဝသိမှာ၊ မဇ္ဈိမမာသေ စောရာ ဂါမံ ပဟရိံသု၊ တတော ပဋ္ဌာယ မနုဿာ နဂရံ အဘိသင်္ခရောန္တာ သက္ကစ္စံ ဥပဋ္ဌာတုံ ဩကာသံ န လဘိံသု။ တသ္မာ အဖာသုကံ ဝဿံ ဝသိမှာ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘အလံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာ စိန္တယိတ္ထ၊ ဖာသုဝိဟာရော နာမ နိစ္စကာလံ ဒုလ္လဘော၊ ဘိက္ခုနာ နာမ ယထာ တေ မနုဿာ နဂရံ ဂေါပယိံသု၊ ဧဝံ အတ္တဘာဝမေဝ ဂေါပယိတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝတွာ ဣမံ ဂါထမာဟ –
‘‘နဂရံ ယထာ ပစ္စန္တံ၊ ဂုတ္တံ သန္တရဗာဟိရံ၊
ဧဝံ ဂေါပေထ အတ္တာနံ၊ ခဏော ဝေါ မာ ဥပစ္စဂါ၊
ခဏာတီတာ ဟိ သောစန္တိ၊ နိရယမှိ သမပ္ပိတာ’’တိ။
တတ္ထ သန္တရဗာဟိရန္တိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ယထာ တေဟိ မနုဿေဟိ တံ ပစ္စန္တနဂရံ ဒွါရပါကာရာဒီနိ ထိရာနိ ကရောန္တေဟိ သအန္တရံ၊ အဋ္ဋာလကပရိခါဒီနိ ထိရာနိ ကရောန္တေဟိ သဗာဟိရန္တိ သန္တရဗာဟိရံ သုဂုတ္တံ ကတံ၊ ဧဝံ တုမှေပိ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ အဇ္ဈတ္တိကာနိ ဆ ဒွါရာနိ ပိဒဟိတွာ ဒွါရရက္ခိကံ သတိံ အဝိဿဇ္ဇေတွာ ယထာ ဂယှမာနာနိ ဗာဟိရာနိ ဆ အာယတနာနိ အဇ္ဈတ္တိကာနံ ဥပဃာတာယ သံဝတ္တန္တိ၊ တထာ အဂ္ဂဟဏေန တာနိပိ ထိရာနိ ကတွာ ¶ တေသံ အပ္ပဝေသာယ ဒွါရရက္ခိကံ သတိံ အပ္ပဟာယ ဝိစရန္တာ အတ္တာနံ ဂေါပေထာတိ အတ္ထော။ ခဏော ဝေါ မာ ဥပစ္စဂါတိ ယော ဟိ ဧဝံ အတ္တာနံ န ဂေါပေတိ၊ တံ ပုဂ္ဂလံ အယံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒခဏော မဇ္ဈိမဒေသေ ဥပ္ပတ္တိခဏော သမ္မာဒိဋ္ဌိယာ ပဋိလဒ္ဓခဏော ဆန္နံ အာယတနာနံ အဝေကလ္လခဏောတိ သဗ္ဗောပိ အယံ ခဏော ¶ အတိက္ကမတိ၊ သော ခဏော တုမှေ မာ အတိက္ကမတု။ ခဏာတီတာတိ ယေ ဟိ တံ ခဏံ အတီတာ၊ တေ စ ပုဂ္ဂလေ သော စ ခဏော အတီတော၊ တေ နိရယမှိ သမပ္ပိတာ ဟုတွာ တတ္ထ နိဗ္ဗတ္တိတွာ သောစန္တီတိ အတ္ထော။
ဒေသနာဝသာနေ တေ ဘိက္ခူ ဥပ္ပန္နသံဝေဂါ အရဟတ္တေ ပတိဋ္ဌဟိံသူတိ။
သမ္ဗဟုလဘိက္ခုဝတ္ထု သတ္တမံ။
၈။ နိဂဏ္ဌဝတ္ထု
အလဇ္ဇိတာယေတိ ဣမံ ဓမ္မဒေသနံ သတ္ထာ ဇေတဝနေ ဝိဟရန္တော နိဂဏ္ဌေ အာရဗ္ဘ ကထေသိ။
ဧကသ္မိဉှိ ¶ ဒိဝသေ ဘိက္ခူ နိဂဏ္ဌေ ဒိသွာ ကထံ သမုဋ္ဌာပေသုံ၊ ‘‘အာဝုသော၊ သဗ္ဗသော အပ္ပဋိစ္ဆန္နေဟိ အစေလကေဟိ ဣမေ နိဂဏ္ဌာ ဝရတရာ၊ ယေ ဧကံ ပုရိမပဿမ္ပိ တာဝ ပဋိစ္ဆာဒေန္တိ၊ သဟိရိကာ မညေ ဧတေ’’တိ။ တံ သုတွာ နိဂဏ္ဌာ ‘‘န မယံ ဧတေန ကာရဏေန ပဋိစ္ဆာဒေမ၊ ပံသုရဇာဒယော ¶ ပန ပုဂ္ဂလာ ဧဝ၊ ဇီဝိတိန္ဒြိယပဋိဗဒ္ဓါ ဧဝ၊ တေ နော ဘိက္ခာဘာဇနေသု မာ ပတိံသူတိ ဣမိနာ ကာရဏေန ပဋိစ္ဆာဒေမာ’’တိ ဝတွာ တေဟိ သဒ္ဓိံ ဝါဒပဋိဝါဒဝသေန ဗဟုံ ကထံ ကထေသုံ။ ဘိက္ခူ သတ္ထာရံ ဥပသင်္ကမိတွာ နိသိန္နကာလေ တံ ပဝတ္တိံ အာရောစေသုံ။ သတ္ထာ၊ ‘‘ဘိက္ခဝေ၊ အလဇ္ဇိတဗ္ဗေန လဇ္ဇိတွာ လဇ္ဇိတဗ္ဗေန အလဇ္ဇမာနာ နာမ ဒုဂ္ဂတိပရာယဏာဝ ဟောန္တီ’’တိ ဝတွာ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော ဣမာ ဂါထာ အဘာသိ –
‘‘အလဇ္ဇိတာယေ လဇ္ဇန္တိ၊ လဇ္ဇိတာယေ န လဇ္ဇရေ၊
မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိသမာဒါနာ၊ သတ္တာ ဂစ္ဆန္တိ ဒုဂ္ဂတိံ။
‘‘အဘယေ ဘယဒဿိနော၊ ဘယေ စာဘယဒဿိနော၊
မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိသမာဒါနာ၊ သတ္တာ ဂစ္ဆန္တိ ဒုဂ္ဂတိ’’န္တိ။
တတ္ထ အလဇ္ဇိတာယေတိ အလဇ္ဇိတဗ္ဗေန။ ဘိက္ခာဘာဇနဉှိ အလဇ္ဇိတဗ္ဗံ နာမ၊ တေ ပန တံ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဝိစရန္တာ တေန လဇ္ဇန္တိ နာမ။ လဇ္ဇိတာယေတိ အပဋိစ္ဆန္နေန ဟိရိကောပီနင်္ဂေန လဇ္ဇိတဗ္ဗေန။ တေ ပန တံ အပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဝိစရန္တာ ¶ လဇ္ဇိတာယေ န လဇ္ဇန္တိ နာမ။ တေန တေသံ အလဇ္ဇိတဗ္ဗေန ¶ လဇ္ဇိတံ လဇ္ဇိတဗ္ဗေန အလဇ္ဇိတံ တုစ္ဆဂဟဏဘာဝေန စ အညထာဂဟဏဘာဝေန စ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ။ တံ သမာဒိယိတွာ ဝိစရန္တာ ပန တေ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိသမာဒါနာ သတ္တာ နိရယာဒိဘေဒံ ဒုဂ္ဂတိံ ဂစ္ဆန္တီတိ အတ္ထော။ အဘယေတိ ဘိက္ခာဘာဇနံ နိဿာယ ရာဂဒေါသမောဟမာနဒိဋ္ဌိကိလေသဒုစ္စရိတဘယာနံ အနုပ္ပဇ္ဇနတော ဘိက္ခာဘာဇနံ အဘယံ နာမ၊ ဘယေန တံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တာ ပန အဘယေ ဘယဒဿိနော နာမ။ ဟိရိကောပီနင်္ဂံ ပန နိဿာယ ရာဂါဒီနံ ဥပ္ပဇ္ဇနတော တံ ဘယံ နာမ၊ တဿ အပဋိစ္ဆာဒနေန ဘယေ စာဘယဒဿိနော။ တဿ တံ အယထာဂဟဏဿ သမာဒိန္နတ္တာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိသမာဒါနာ သတ္တာ ဒုဂ္ဂဟိံ ဂစ္ဆန္တီတိ အတ္ထော။
ဒေသနာဝသာနေ ဗဟူ နိဂဏ္ဌာ သံဝိဂ္ဂမာနသာ ပဗ္ဗဇိံသု၊ သမ္ပတ္တာနမ္ပိ သာတ္ထိကာ ဓမ္မဒေသနာ အဟောသီတိ။
နိဂဏ္ဌဝတ္ထု အဋ္ဌမံ။
၉။ တိတ္ထိယသာဝကဝတ္ထု
အဝဇ္ဇေတိ ¶ ¶ ဣမံ ဓမ္မဒေသနံ သတ္ထာ ဇေတဝနေ ဝိဟရန္တော တိတ္ထိယသာဝကေ အာရဗ္ဘ ကထေသိ။
ဧကသ္မိဉှိ သမယေ အညတိတ္ထိယသာဝကာ အတ္တနော ပုတ္တေ သမ္မာဒိဋ္ဌိကာနံ ဥပါသကာနံ ပုတ္တေဟိ သဒ္ဓိံ သပရိဝါရေ ကီဠမာနေ ဒိသွာ ဂေဟံ အာဂတကာလေ ‘‘န ဝေါ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဝန္ဒိတဗ္ဗာ၊ နာပိ တေသံ ဝိဟာရံ ပဝိသိတဗ္ဗ’’န္တိ သပထံ ကာရယိံသု။ တေ ဧကဒိဝသံ ဇေတဝနဝိဟာရဿ ဗဟိဒွါရကောဋ္ဌကသာမန္တေ ကီဠန္တာ ပိပါသိတာ အဟေသုံ။ အထေကံ ဥပါသကဒါရကံ ‘‘တွံ ဧတ္ထ ဂန္တွာ ပါနီယံ ပိဝိတွာ အမှာကမ္ပိ အာဟရာဟီ’’တိ ပဟိဏိံသု။ သော ဝိဟာရံ ပဝိသိတွာ သတ္ထာရံ ဝန္ဒိတွာ ပါနီယံ ပိဝိတွာ တမတ္ထံ အာရောစေသိ။ အထ နံ သတ္ထာ ‘‘တွမေဝ ပါနီယံ ပိဝိတွာ ဂန္တွာ ဣတရေပိ ပါနီယပိဝနတ္ထာယ ဣဓေဝ ပေသေဟီ’’တိ အာဟ။ သော တထာ အကာသိ။ တေ အာဂန္တွာ ပါနီယံ ပိဝိံသု။ သတ္ထာ တေ ပက္ကောသာပေတွာ တေသံ သပ္ပာယံ ဓမ္မကထံ ကထေတွာ တေ အစလသဒ္ဓေ ကတွာ သရဏေသု စ သီလေသု စ ပတိဋ္ဌာပေသိ။ တေ သကာနိ ဂေဟာနိ ဂန္တွာ တမတ္ထံ မာတာပိတူနံ အာရောစေသုံ ¶ ¶ ။ အထ နေသံ မာတာပိတရော ‘‘ပုတ္တကာ နော ဝိပန္နဒိဋ္ဌိကာ ဇာတာ’’တိ ဒေါမနဿပ္ပတ္တာ ပရိဒေဝိံသု။ အထ တေသံ ဆေကာ သမ္ဗဟုလာ ပဋိဝိဿကာ မနုဿာ အာဂန္တွာ ဒေါမနဿဝူပသမနတ္ထာယ ဓမ္မံ ကထယိံသု။ တေ တေသံ ကထံ သုတွာ ‘‘ဣမေ ဒါရကေ သမဏဿ ဂေါတမဿေဝ နိယျာဒေဿာမာ’’တိ မဟန္တေန ဉာတိဂဏေန သဒ္ဓိံ ဝိဟာရံ နယိံသု။ သတ္ထာ တေသံ အဇ္ဈာသယံ ဩလောကေတွာ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော ဣမာ ဂါထာ အဘာသိ –
‘‘အဝဇ္ဇေ ဝဇ္ဇမတိနော၊ ဝဇ္ဇေ စာဝဇ္ဇဒဿိနော၊
မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိသမာဒါနာ၊ သတ္တာ ဂစ္ဆန္တိ ဒုဂ္ဂတိံ။
‘‘ဝဇ္ဇဉ္စ ဝဇ္ဇတော ဉတွာ၊ အဝဇ္ဇဉ္စ အဝဇ္ဇတော၊
သမ္မာဒိဋ္ဌိသမာဒါနာ၊ သတ္တာ ဂစ္ဆန္တိ သုဂ္ဂတိ’’န္တိ။
တတ္ထ အဝဇ္ဇေတိ ဒသဝတ္ထုကာယ သမ္မာဒိဋ္ဌိယာ၊ တဿာ ဥပနိဿယဘူတေ ဓမ္မေ စ။ ဝဇ္ဇမတိနောတိ ဝဇ္ဇံ ဣဒန္တိ ဥပ္ပန္နမတိနော။ ဒသဝတ္ထုကာယ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိယာ ပန တဿာ ဥပနိဿယဘူတေ ဓမ္မေ စ အဝဇ္ဇဒဿိနော၊ ဧတိဿာ အဝဇ္ဇံ ဝဇ္ဇတော ဝဇ္ဇဉ္စ အဝဇ္ဇတော ဉတွာ ¶ ဂဟဏသင်္ခါတာယ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိယာ သမာဒိန္နတ္တာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိသမာဒါနာ သတ္တာ ဒုဂ္ဂတိံ ဂစ္ဆန္တီတိ အတ္ထော။ ဒုတိယဂါထာယ ဝုတ္တဝိပရိယာယေန အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။
ဒေသနာဝသာနေ ¶ သဗ္ဗေပိ တေ တီသု သရဏေသု ပတိဋ္ဌာယ အပရာပရံ ဓမ္မံ သုဏန္တာ သောတာပတ္တိဖလေ ပတိဋ္ဌဟိံသူတိ။
တိတ္ထိယသာဝကဝတ္ထု နဝမံ။
နိရယဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
ဒွါဝီသတိမော ဝဂ္ဂေါ။