📜

၉။ နဝကနိပါတော

၁။ ဘူတတ္ထေရဂါထာဝဏ္ဏနာ

နဝကနိပါတေ ယဒါ ဒုက္ခန္တိအာဒိကာ အာယသ္မတော ဘူတတ္ထေရဿ ဂါထာ။ ကာ ဥပ္ပတ္တိ? အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယံ ပုညံ ဥပစိနန္တော သိဒ္ဓတ္ထဿ ဘဂဝတော ကာလေ ဗြာဟ္မဏကုလေ နိဗ္ဗတ္တိတွာ သေနောတိ လဒ္ဓနာမော ဝိညုတံ ပတ္တော ဧကဒိဝသံ သတ္ထာရံ ဒိသွာ ပသန္နမာနသော ‘‘ဥသဘံ ပဝရ’’န္တိအာဒိနာ စတူဟိ ဂါထာဟိ အဘိတ္ထဝိ။

သော တေန ပုညကမ္မေန ဒေဝမနုဿေသု သံသရန္တော ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ သာကေတနဂရဿ ဒွါရဂါမေ မဟာဝိဘဝဿ သေဋ္ဌိဿ ပုတ္တော ဟုတွာ နိဗ္ဗတ္တိ။ တဿ ကိရ သေဋ္ဌိနော ဇာတာ ဇာတာ ဒါရကာ ဗဒ္ဓါဃာတေန ဧကေန ယက္ခေန ခါဒိတာ၊ ဣမဿ ပန ပစ္ဆိမဘဝိကတ္တာ ဘူတာ အာရက္ခံ ဂဏှိံသု။ ယက္ခော ပန ဝေဿဝဏဿ ဥပဋ္ဌာနံ ဂတော၊ ပုန နာဂမာသိ။ နာမကရဏဒိဝသေ စဿ ‘‘ဧဝံ ကတေ အမနုဿာ အနုကမ္ပန္တာ ပရိဟရေယျု’’န္တိ ဘူတောတိ နာမံ အကံသု။ သော ပန အတ္တနော ပုညဗလေန အနန္တရာယော ဝဍ္ဎိ၊ တဿ ‘‘တယော ပါသာဒါ အဟေသု’’န္တိအာဒိ သဗ္ဗံ ယသဿ ကုလပုတ္တဿ ဝိဘဝကိတ္တနေ ဝိယ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သော ဝိညုတံ ပတ္တော သတ္ထရိ သာကေတေ ဝသန္တေ ဥပါသကေဟိ သဒ္ဓိံ ဝိဟာရံ ဂတော။ သတ္ထု သန္တိကေ ဓမ္မံ သုတွာ ပဋိလဒ္ဓသဒ္ဓါ ပဗ္ဗဇိတွာ အဇကရဏိယာ နာမ နဒိယာ တီရေ လေဏေ ဝသန္တော ဝိပဿနံ ပဋ္ဌပေတွာ နစိရဿေဝ အရဟတ္တံ ပါပုဏိ။ တေန ဝုတ္တံ အပဒါနေ (အပ။ ထေရ ၁။၇။၂၀-၂၈) –

‘‘ဥသဘံ ပဝရံ ဝီရံ၊ မဟေသိံ ဝိဇိတာဝိနံ၊

သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏံ သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ ကော ဒိသွာ နပ္ပသီဒတိ။

‘‘ဟိမဝါ ဝါပရိမေယျော၊ သာဂရောဝ ဒုရုတ္တရော၊

တထေဝ ဈာနံ ဗုဒ္ဓဿ၊ ကော ဒိသွာ နပ္ပသီဒတိ။

‘‘ဝသုဓာ ယထာပ္ပမေယျာ၊ စိတ္တာ ဝနဝဋံသကာ၊

တထေဝ သီလံ ဗုဒ္ဓဿ၊ ကော ဒိသွာ နပ္ပသီဒတိ။

‘‘အနိလဉ္ဇသာသင်္ခုဗ္ဘော ၊ ယထာကာသော အသင်္ခိယော၊

တထေဝ ဉာဏံ ဗုဒ္ဓဿ၊ ကော ဒိသွာ နပ္ပသီဒတိ။

‘‘ဣမာဟိ စတုဂါထာဟိ၊ ဗြာဟ္မဏော သေနသဝှယော၊

ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌံ ထဝိတွာန၊ သိဒ္ဓတ္ထံ အပရာဇိတံ။

‘‘စတုန္နဝုတိကပ္ပာနိ၊ ဒုဂ္ဂတိံ နုပပဇ္ဇထ၊

သုဂတိံ သုခသမ္ပတ္တိံ၊ အနုဘောသိမနပ္ပကံ။

‘‘စတုန္နဝုတိတော ကပ္ပေ၊ ထဝိတွာ လောကနာယကံ၊

ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ထောမနာယ ဣဒံ ဖလံ။

‘‘စာတုဒ္ဒသမှိ ကပ္ပမှိ၊ စတုရော အာသုမုဂ္ဂတာ၊

သတ္တရတနသမ္ပန္နာ၊ စက္ကဝတ္တီ မဟဗ္ဗလာ။

‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသန’’န္တိ။

အရဟတ္တံ ပန ပတွာ အပရေန သမယေန ဉာတီနံ အနုကမ္ပာယ သာကေတံ ဂန္တွာ ကတိပါဟံ တေဟိ ဥပဋ္ဌိယမာနော အဉ္ဇနဝနေ ဝသိတွာ ပုန အတ္တနာ ဝသိတဋ္ဌာနမေဝ ဂန္တုကာမော ဂမနာကာရံ ဒဿေသိ။ ဉာတကာ ‘‘ဣဓေဝ၊ ဘန္တေ၊ ဝသထ၊ တုမှေပိ န ကိလမိဿထ၊ မယမ္ပိ ပုညေန ဝဍ္ဎိဿာမာ’’တိ ထေရံ ယာစိံသု။ ထေရော အတ္တနော ဝိဝေကာဘိရတိံ တတ္ထ စ ဖာသုဝိဟာရံ ပကာသေန္တော –

၅၁၈။

‘‘ယဒါ ဒုက္ခံ ဇရာမရဏန္တိ ပဏ္ဍိတော၊ အဝိဒ္ဒသူ ယတ္ထ သိတာ ပုထုဇ္ဇနာ၊

ဒုက္ခံ ပရိညာယ သတောဝ ဈာယတိ၊ တတော ရတိံ ပရမတရံ န ဝိန္ဒတိ။

၅၁၉။

‘‘ယဒါ ဒုက္ခဿာဝဟနိံ ဝိသတ္တိကံ၊ ပပဉ္စသင်္ဃာတဒုခါဓိဝါဟိနိံ၊

တဏှံ ပဟန္တွာန သတောဝ ဈာယတိ၊ တတော ရတိံ ပရမတရံ န ဝိန္ဒတိ။

၅၂၀။

‘‘ယဒါ သိဝံ ဒွေစတုရင်္ဂဂါမိနံ၊ မဂ္ဂုတ္တမံ သဗ္ဗကိလေသသောဓနံ၊

ပညာယ ပဿိတွ သတောဝ ဈာယတိ၊ တတော ရတိံ ပရမတရံ န ဝိန္ဒတိ။

၅၂၁။

‘‘ယဒါ အသောကံ ဝိရဇံ အသင်္ခတံ၊ သန္တံ ပဒံ သဗ္ဗကိလေသသောဓနံ၊

ဘာဝေတိ သညောဇနဗန္ဓနစ္ဆိဒံ၊ တတော ရတိံ ပရမတရံ န ဝိန္ဒတိ။

၅၂၂။

‘‘ယဒါ နဘေ ဂဇ္ဇတိ မေဃဒုန္ဒုဘိ၊ ဓာရာကုလာ ဝိဟဂပထေ သမန္တတော၊

ဘိက္ခူ စ ပဗ္ဘာရဂတောဝ ဈာယတိ၊ တတော ရတိံ ပရမတရံ န ဝိန္ဒတိ။

၅၂၃။

‘‘ယဒါ နဒီနံ ကုသုမာကုလာနံ၊ ဝိစိတ္တ-ဝါနေယျ-ဝဋံသကာနံ၊

တီရေ နိသိန္နော သုမနောဝ ဈာယတိ၊ တတော ရတိံ ပရမတရံ န ဝိန္ဒတိ။

၅၂၄။

‘‘ယဒါ နိသီထေ ရဟိတမှိ ကာနနေ၊ ဒေဝေ ဂဠန္တမှိ နဒန္တိ ဒါဌိနော၊

ဘိက္ခူ စ ပဗ္ဘာရဂတောဝ ဈာယတိ၊ တတော ရတိံ ပရမတရံ န ဝိန္ဒတိ။

၅၂၅။

‘‘ယဒါ ဝိတက္ကေ ဥပရုန္ဓိယတ္တနော၊ နဂန္တရေ နဂဝိဝရံ သမဿိတော၊

ဝီတဒ္ဒရော ဝီတခိလောဝ ဈာယတိ၊ တတော ရတိံ ပရမတရံ န ဝိန္ဒတိ။

၅၂၆။

‘‘ယဒါ သုခီ မလခိလသောကနာသနော၊

နိရဂ္ဂဠော နိဗ္ဗနထော ဝိသလ္လော၊

သဗ္ဗာသဝေ ဗျန္တိကတောဝ ဈာယတိ၊

တတော ရတိံ ပရမတရံ န ဝိန္ဒတီ’’တိ။ – ဣမာ ဂါထာ အဘာသိ၊

တတ္ထာယံ ပဒယောဇနာမုခေန ပဌမဂါထာယ အတ္ထဝဏ္ဏနာ – ခန္ဓာနံ ပရိပါကော ဇရာ။ ဘေဒေါ မရဏံ။ ဇရာမရဏသီသေန စေတ္ထ ဇရာမရဏဝန္တော ဓမ္မာ ဂဟိတာ။ ‘‘တယိဒံ ဇရာမရဏံ ဒုက္ခ’’န္တိ အဝိဒ္ဒသူ ယထာဘူတံ အဇာနန္တာ ပုထုဇ္ဇနာ ယတ္ထ ယသ္မိံ ဥပါဒါနက္ခန္ဓပဉ္စကေ သိတာ ပဋိဗန္ဓာ အလ္လီနာ၊ တံ ‘‘ဣဒံ ဒုက္ခံ၊ ဧတ္တကံ ဒုက္ခံ၊ န ဣတော ဘိယျော’’တိ ဝိပဿနာပညာသဟိတာယ မဂ္ဂပညာယ ပရိဇာနိတွာ၊ ဣဓ ဣမသ္မိံ သာသနေ သတော သမ္ပဇာနော၊ ပဏ္ဍိတော ဘိက္ခု၊ ယဒါ ယသ္မိံ ကာလေ လက္ခဏူပနိဇ္ဈာနေန ဈာယတိ။ တတော ဝိပဿနာရတိတော မဂ္ဂဖလရတိတော စ ပရမတရံ ဥတ္တမတရံ ရတိံ န ဝိန္ဒတိ နပ္ပဋိလဘတိ။ တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ယတော ယတော သမ္မသတိ၊ ခန္ဓာနံ ဥဒယဗ္ဗယံ၊

လဘတီ ပီတိပါမောဇ္ဇံ၊ အမတံ တံ ဝိဇာနတံ။

‘‘ပဌဗျာ ဧကရဇ္ဇေန၊ သဂ္ဂဿ ဂမနေန ဝါ၊

သဗ္ဗလောကာဓိပစ္စေန၊ သောတာပတ္တိဖလံ ဝရ’’န္တိ။ (ဓ။ ပ။ ၃၇၄၊ ၁၇၈)၊

ဧဝံ ပရိညာဘိသမယမုခေန ဝိဝေကရတိံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ ပဟာနာဘိသမယာဒိမုခေနပိ တံ ဒဿေတုံ ဒုတိယာဒိကာ တိဿော ဂါထာ အဘာသိ။ တတ္ထ ဒုက္ခဿာဝဟနိန္တိ ဒုက္ခဿ အာယတိံ ပဝတ္တိံ၊ ဒုက္ခဿ နိပ္ဖတ္တိကန္တိ အတ္ထော။ ဝိသတ္တိကန္တိ တဏှံ။ သာ ဟိ ဝိသတာတိ ဝိသတ္တိကာ၊ ဝိသာလာတိ ဝိသတ္တိကာ၊ ဝိသဋာတိ ဝိသတ္တိကာ၊ ဝိသက္ကတီတိ ဝိသတ္တိကာ၊ ဝိသံ ဟရတီတိ ဝိသတ္တိကာ၊ ဝိသံဝါဒိကာတိ ဝိသတ္တိကာ၊ ဝိသမူလာတိ ဝိသတ္တိကာ၊ ဝိသဖလာတိ ဝိသတ္တိကာ၊ ဝိသပရိဘောဂါတိ ဝိသတ္တိကာ၊ ဝိသာလာ ဝါ ပန သာ တဏှာ ရူပေ သဒ္ဒေ ဂန္ဓေ ရသေ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေ ဓမ္မေ ကုလေ ဂဏေ ဝိတ္ထဋာတိ ဝိသတ္တိကာတိ ဝုစ္စတိ။ ပပဉ္စသင်္ဃာတဒုခါဓိဝါဟိနိန္တိ သတ္တသန္တာနံ သံသာရေ ပပဉ္စေန္တိ ဝိတ္ထာရေန္တီတိ ပပဉ္စာ၊ ရာဂါဒယော မာနာဒယော စ။ တေ ဧဝ ပဝတ္တိဒုက္ခဿ သင်္ဃာတဋ္ဌေန သင်္ဃာတာ၊ သဒရထပရိဠာဟသဘာဝတ္တာ ဒုက္ခဉ္စာတိ ပပဉ္စသင်္ဃာတဒုခံ၊ တဿ အဓိဝါဟတော နိဗ္ဗတ္တနတော ပပဉ္စသင်္ဃာတဒုခါဓိဝါဟိနီ။ တံ တဏှံ ပဟန္တွာနာတိ အရိယမဂ္ဂေန သမုစ္ဆိန္ဒိတွာ။

သိဝန္တိ ခေမံ၊ အခေမကရာနံ ကိလေသာနံ သမုစ္ဆိန္ဒနေန တေဟိ အနုပဒ္ဒုတန္တိ အတ္ထော။ သမ္မာဒိဋ္ဌိအာဒီနံ ဝသေန ဒွိစတုရင်္ဂေါ ဟုတွာ အရိယေ နိဗ္ဗာနံ ဂမေတီတိ ဒွေစတုရင်္ဂဂါမိနံ၊ ဂါထာသုခတ္ထဉ္စေတ္ထ ဝိဘတ္တိအလောပေါ ကတောတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ရူပူပပတ္တိမဂ္ဂါဒီသု သဗ္ဗေသု မဂ္ဂေသု ဥတ္တမတ္တာ မဂ္ဂုတ္တမံ။ တေနာဟ ဘဂဝါ – ‘‘မဂ္ဂါနဋ္ဌင်္ဂိကော သေဋ္ဌော’’တိအာဒိ (ဓ။ ပ။ ၂၇၃)။ သဗ္ဗေဟိ ကိလေသမလေဟိ သတ္တာနံ သောဓနတော သဗ္ဗကိလေသသောဓနံ။ ပညာယ ပဿိတွာတိ ပဋိဝေဓပညာယ ဘာဝနာဘိသမယဝသေန အဘိသမေစ္စ။

သောကဟေတူနံ အဘာဝတော ပုဂ္ဂလဿ စ သောကာဘာဝဟေတုတော နတ္ထိ ဧတ္ထ သောကောတိ အသောကံ။ တထာ ဝိဂတရာဂါဒိရဇတ္တာ ဝိရဇံ။ န ကေနစိ ပစ္စယေန သင်္ခတန္တိ အသင်္ခတံ။ သဗ္ဗေသံ ကိလေသာနံ သဗ္ဗဿ စ ဒုက္ခဿ ဝူပသမဘာဝတော၊ သံသာရဒုက္ခဒ္ဒိတေဟိ ပဇ္ဇိတဗ္ဗတော အဓိဂန္တဗ္ဗတော စ သန္တံ ပဒံ။ သဗ္ဗေဟိ ကိလေသမလေဟိ သတ္တသန္တာနဿ သောဓနနိမိတ္တတော သဗ္ဗကိလေသသောဓနံ။ ဘာဝေတီတိ သစ္ဆိကိရိယာဘိသမယဝသေန အဘိသမေတိ။ ဗဟုက္ခတ္တုဉှိ နိဗ္ဗာနံ အာရဗ္ဘ သစ္ဆိကိရိယာဘိသမယံ ပဝတ္တေန္တဿ အာလမ္ဗကေ လဗ္ဘမာနဝိသေသကံ အာလမ္ဗိတဗ္ဗေ အာရောပေတွာ ဧဝံ ဝုတ္တံ။ သံယောဇနသင်္ခါတာနံ ဗန္ဓနာနံ ဆေဒနတော သံယောဇနဗန္ဓနစ္ဆိဒံ။ နိမိတ္တဉှေတ္ထ ကတ္တုဘာဝေန ဥပစာရိတံ၊ ယထာ အရိယဘာဝကရာနိ သစ္စာနိ အရိယသစ္စာနီတိ။ ယထာ ပုရိမဂါထာသု ယဒါ ဈာယတိ၊ တဒါ တတော ရတိံ ပရမတရံ န ဝိန္ဒတီတိ ယောဇနာ။ ဧဝံ ဣဓ ယဒါ ဘာဝေတိ၊ တဒါ တတော ရတိံ ပရမတရံ န ဝိန္ဒတီတိ ယောဇနာ။

ဧဝံ ထေရော စတူဟိ ဂါထာဟိ အတ္တာနံ အနုပနေတွာဝ စတုသစ္စပဋိဝေဓကိတ္တနေန အညံ ဗျာကရိတွာ ဣဒါနိ အတ္တနာ ဝသိတဋ္ဌာနဿ ဝိဝိတ္တဘာဝေန ဖာသုတံ ဒဿေန္တော ‘‘ယဒါ နဘေ’’တိအာဒိကာ ဂါထာ အဘာသိ။ တတ္ထ နဘေတိ အာကာသေ။ သိနိဒ္ဓဂမ္ဘီရနိဂ္ဃောသတာယ မေဃောယေဝ ဒုန္ဒုဘိ မေဃဒုန္ဒုဘိ။ သမန္တတော ပဂ္ဃရန္တီဟိ ဓာရာဟိ အာကုလာတိ ဓာရာကုလာ။ ဝိဟဂါနံ ပက္ခီနံ ဂမနမဂ္ဂတ္တာ ဝိဟဂပထေ နဘေတိ ယောဇနာ။ တတောတိ ဈာနရတိတော။

ကုသုမာကုလာနန္တိ တရူဟိ ဂဠိတကုသုမေဟိ သမောဟိတာနံ။ ဝိစိတ္တဝါနေယျဝဋံသကာနန္တိ ဝနေ ဇာတတ္တာ ဝါနေယျာနိ ဝနပုပ္ဖာနိ၊ ဝိစိတ္တာနိ ဝါနေယျာနိ ဝဋံသကာနိ ဧတာသန္တိ ဝိစိတ္တဝါနေယျဝဋံသကာ နဒိယော၊ တာသံ နာနာဝိဓဝနပုပ္ဖဝဋံသကာနန္တိ အတ္ထော။ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မဝသေန သုန္ဒရော မနော ဧတဿာတိ သုမနော ဈာယတိ။

နိသီထေတိ ရတ္တိယံ။ ရဟိတမှီတိ၊ ဇနသမ္ဗာဓဝိရဟိတေ ဝိဝိတ္တေ။ ဒေဝေတိ မေဃေ။ ဂဠန္တမှီတိ ဝုဋ္ဌိဓာရာယော ပဂ္ဃရန္တေ ဝဿန္တေ။ ဒါဌိနောတိ သီဟဗျဂ္ဃာဒယော ပဋိပက္ခသတ္တာ။ တေ ဟိ ဒါဌာဝုဓာတိ ‘‘ဒါဌိနော’’တိ ဝုစ္စန္တိ၊ နဒန္တိ ဒါဌိနောတိ ဣဒမ္ပိ ဇနဝိဝေကဒဿနတ္ထမေဝ ဂဟိတံ။

ဝိတက္ကေ ဥပရုန္ဓိယတ္တနောတိ အတ္တသန္တာနပရိယာပန္နတာယ အတ္တနော ကာမဝိတက္ကာဒိကေ မိစ္ဆာဝိတက္ကေ ပဋိပက္ခဗလေန နိသေဓေတွာ။ အတ္တနောတိ ဝါ ဣဒံ ဝိန္ဒတီတိ ဣမိနာ ယောဇေတဗ္ဗံ ‘‘တတော ရတိံ ပရမတရံ အတ္တနာ န ဝိန္ဒတီ’’တိ။ နဂန္တရေတိ ပဗ္ဗတန္တရေ။ နဂဝိဝရန္တိ ပဗ္ဗတဂုဟံ ပဗ္ဘာရံ ဝါ။ သမဿိတောတိ နိဿိတော ဥပဂတော။ ဝီတဒ္ဒရောတိ ဝိဂတကိလေသဒရထော။ ဝီတခိလောတိ ပဟီနစေတောခိလော။

သုခီတိ ဈာနာဒိသုခေန သုခိတော။ မလခိလသောကနာသနောတိ ရာဂါဒီနံ မလာနံ ပဉ္စန္နဉ္စ စေတောခိလာနံ ဉာတိဝိယောဂါဒိဟေတုကဿ သောကဿ စ ပဟာယကော။ နိရဂ္ဂဠောတိ၊ အဂ္ဂဠံ ဝုစ္စတိ အဝိဇ္ဇာ နိဗ္ဗာနပုရပဝေသနိဝါရဏတော၊ တဒဘာဝတော နိရဂ္ဂဠော။ နိဗ္ဗနထောတိ နိတဏှော။ ဝိသလ္လောတိ၊ ဝိဂတရာဂါဒိသလ္လော။ သဗ္ဗာသဝေတိ၊ ကာမာသဝါဒိကေ သဗ္ဗေပိ အာသဝေ။ ဗျန္တိကတောတိ ဗျန္တိကတာဝီ အရိယမဂ္ဂေန ဝိဂတန္တေ ကတွာ ဌိတော ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရတ္ထံ ယဒါ ဈာယတိ၊ တတော ဈာနရတိတော ပရမတရံ ရတိံ န ဝိန္ဒတီတိ ယောဇနာ။ ဧဝံ ပန ဝတွာ ထေရော အဇကရဏီတီရမေဝ ဂတော။

ဘူတတ္ထေရဂါထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

နဝကနိပါတဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။