📜
၁၁။ ဧကာဒသနိပါတော
၁။ သံကိစ္စတ္ထေရဂါထာဝဏ္ဏနာ
ဧကာဒသနိပါတေ ¶ ¶ ကိံ တဝတ္ထော ဝနေ တာတာတိအာဒိကာ အာယသ္မတော သံကိစ္စတ္ထေရဿ ဂါထာ။ ကာ ဥပ္ပတ္တိ? အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယံ ကုသလံ ဥပစိနိတွာ ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ သာဝတ္ထိယံ ဗြာဟ္မဏမဟာသာလကုလေ ပဋိသန္ဓိံ ဂဏှိ။ တသ္မိံ ကုစ္ဆိဂတေယေဝ မာတာ ဗျာဓိတာ ဟုတွာ ကာလမကာသိ။ တဿာ သုသာနံ နေတွာ ဈာပိယမာနာယ ဂဗ္ဘာသယော န ဈာယိ။ မနုဿာ သူလေဟိ ကုစ္ဆိံ ဝိဇ္ဈန္တာ ဒါရကဿ အက္ခိကောဋိံ ပဟရိံသု။ တေ တံ ဝိဇ္ဈိတွာ အင်္ဂါရေဟိ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ပက္ကမိံသု။ ကုစ္ဆိပဒေသောပိ ဈာယိ၊ အင်္ဂါရမတ္ထကေ ပန သုဝဏ္ဏဗိမ္ဗသဒိသော ဒါရကော ပဒုမဂဗ္ဘေ နိပန္နော ဝိယ အဟောသိ။ ပစ္ဆိမဘဝိကသတ္တဿ ဟိ သိနေရုနာ ဩတ္ထရိယမာနဿပိ အရဟတ္တံ အပ္ပတွာ ဇီဝိတက္ခယော နာမ နတ္ထိ။
ပုနဒိဝသေ အာဠာဟနဋ္ဌာနံ ဂတာ မနုဿာ တထာနိပန္နံ ဒါရကံ ဒိသွာ အစ္ဆရိယဗ္ဘုတစိတ္တဇာတာ ဒါရကံ အာဒါယ ဂါမံ ပဝိသိတွာ နေမိတ္တကေ ပုစ္ဆိံသု။ နေမိတ္တကာ ‘‘သစေ အယံ ဒါရကော အဂါရံ အဇ္ဈာဝသိဿတိ၊ ယာဝ သတ္တမာ ကုလပရိဝဋ္ဋာ ဒုဂ္ဂတာ ဘဝိဿန္တိ။ သစေ ပဗ္ဗဇိဿတိ၊ ပဉ္စဟိ သမဏသတေဟိ ပရိဝုတော ဝိစရိဿတီ’’တိ အာဟံသု။ ဉာတကာ ‘‘ဟောတု၊ ဝဍ္ဎိတကာလေ အမှာကံ အယျဿ သာရိပုတ္တတ္ထေရဿ သန္တိကေ တံ ပဗ္ဗာဇေဿာမာ’’တိ ဝတွာ သင်္ကုနာ ဆိန္နက္ခိကောဋိတာယ သံကိစ္စောတိ ဝဒန္တာ အပရဘာဂေ သံကိစ္စောတိ ဝေါဟရိံသု။ သော သတ္တဝဿိကကာလေ အတ္တနော ဂဗ္ဘဂတဿေဝ မာတု မရဏံ၊ ဂဗ္ဘေ စ အတ္တနော ¶ ပဝတ္တိံ သုတွာ သံဝေဂဇာတော ‘‘ပဗ္ဗဇိဿာမီ’’တိ အာဟ။ ဉာတကာ ‘‘သာဓု၊ တာတာ’’တိ ဓမ္မသေနာပတိဿ သန္တိကံ နေတွာ၊ ‘‘ဘန္တေ၊ ဣမံ ပဗ္ဗာဇေထာ’’တိ အဒံသု။ ထေရော တံ တစပဉ္စကကမ္မဋ္ဌာနံ ဒတွာ ပဗ္ဗာဇေသိ။ သော ခုရဂ္ဂေယေဝ သဟ ပဋိသမ္ဘိဒါဟိ အရဟတ္တံ ပတွာ တိံသမတ္တေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ အရညေ ဝိဟရန္တော စေ စောရဟတ္ထတော မောစေတွာ သယမ္ပိ တေ စောရေ ဒမေတွာ ပဗ္ဗာဇေတွာ အညတရသ္မိံ ဝိဟာရေ ဗဟူဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ဝိဟရန္တော ¶ တေ ဝိဝါဒပသုတေ ဒိသွာ ‘‘အညတ္ထ ဂစ္ဆာမီ’’တိ ဘိက္ခူ အာပုစ္ဆိ။ အယမေတ္ထ သင်္ခေပေါ၊ ဝိတ္ထာရော ပန ဓမ္မပဒဝတ္ထုမှိ (ဓ။ ပ။ အဋ္ဌ။ ၁။သင်္ကိစ္စသာမဏေရဝတ္ထု) ¶ အာဂတနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။ အထ နံ အညတရော ဥပါသကော ဥပဋ္ဌာတုကာမော အာသန္နဋ္ဌာနေ ဝါသံ ယာစန္တော –
‘‘ကိံ တဝတ္ထော ဝနေ တာတ၊ ဥဇ္ဇုဟာနောဝ ပါဝုသေ၊
ဝေရမ္ဘာ ရမဏီယာ တေ၊ ပဝိဝေကော ဟိ ဈာယိန’’န္တိ။ –
ပဌမံ ဂါထမာဟ။ တံ သုတွာ ထေရော –
‘‘ယထာ အဗ္ဘာနိ ဝေရမ္ဘော၊ ဝါတော နုဒတိ ပါဝုသေ၊
သညာ မေ အဘိကိရန္တိ၊ ဝိဝေကပဋိသညုတာ။
‘‘အပဏ္ဍရော အဏ္ဍသမ္ဘဝေါ၊ သီဝထိကာယ နိကေတစာရိကော၊
ဥပ္ပာဒယတေဝ မေ သတိံ၊ သန္ဒေဟသ္မိံ ဝိရာဂနိဿိတံ။
‘‘ယဉ္စ အညေ န ရက္ခန္တိ၊ ယော စ အညေ န ရက္ခတိ၊
သ ဝေ ဘိက္ခု သုခံ သေတိ၊ ကာမေသု အနပေက္ခဝါ။
‘‘အစ္ဆောဒိကာ ပုထုသိလာ၊ ဂေါနင်္ဂလမိဂါယုတာ၊
အမ္ဗုသေဝါလသဉ္ဆန္နာ၊ တေ သေလာ ရမယန္တိ မံ။
‘‘ဝသိတံ မေ အရညေသု၊ ကန္ဒရာသု ဂုဟာသု စ၊
သေနာသနေသု ပန္တေသု၊ ဝါဠမိဂနိသေဝိတေ။
‘‘‘ဣမေ ဟညန္တု ဝဇ္ဈန္တု၊ ဒုက္ခံ ပပ္ပောန္တု ပါဏိနော’၊
သင်္ကပ္ပံ နာဘိဇာနာမိ၊ အနရိယံ ဒေါသသံဟိတံ။
‘‘ပရိစိဏ္ဏော မယာ သတ္ထာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ၊
ဩဟိတော ဂရုကော ဘာရော၊ ဘဝနေတ္တိ သမူဟတာ။
‘‘ယဿ စတ္ထာယ ပဗ္ဗဇိတော၊ အဂါရသ္မာနဂါရိယံ၊
သော မေ အတ္ထော အနုပ္ပတ္တော၊ သဗ္ဗသံယောဇနက္ခယော။
‘‘နာဘိနန္ဒာမိ ¶ မရဏံ၊ နာဘိနန္ဒာမိ ဇီဝိတံ၊
ကာလဉ္စ ပဋိကင်္ခါမိ၊ နိဗ္ဗိသံ ဘတကော ယထာ။
‘‘နာဘိနန္ဒာမိ မရဏံ၊ နာဘိနန္ဒာမိ ဇီဝိတံ။
ကာလဉ္စ ပဋိကင်္ခါမိ၊ သမ္ပဇာနော ပတိဿတော’’တိ။ – ဣမာ ဂါထာ အဘာသိ၊
တတ္ထ ကိံ တဝတ္ထော ဝနေတိ ကိန္တိ လိင်္ဂဝိပလ္လာသေန ဝုတ္တံ။ ဝနေ ကော တဝတ္ထော၊ ကိံ ပယောဇနန္တိ အတ္ထော။ တာတာတိ ဒဟရသာမဏေရတာယ နံ အတ္တနော ပုတ္တဋ္ဌာနေ ဌပေတွာ အာလပတိ။ ဥဇ္ဇုဟာနောဝ ပါဝုသေတိ ¶ ဥဇ္ဇုဟာနော ကိရ နာမ ဧကော ပဗ္ဗတော၊ သော ပန ဂဟနသဉ္ဆန္နော ဗဟုသောဏ္ဍိကန္ဒရော၊ တဟံ တဟံ သန္ဒမာနသလိလော ¶ ၊ ဝဿကာလေ အသပ္ပာယော၊ တသ္မာ ဥဇ္ဇုဟာနော ဝါ ပဗ္ဗတော ဧတရဟိ ပါဝုသကာလေ တဝ ကိမတ္ထိယောတိ အတ္ထော။ ကေစိ ပနေတ္ထ ‘‘ဥဇ္ဇုဟာနော နာမ ဧကော သကုဏော သီတံ န သဟတိ၊ ဝဿကာလေ ဝနဂုမ္ဗေ နိလီနော အစ္ဆတီ’’တိ ဝဒန္တိ။ တေသံ မတေန ဥဇ္ဇုဟာနဿ ဝိယ သကုဏဿ ပါဝုသကာလေ ကော တဝ အတ္ထော ဝနေတိ? ဝေရမ္ဘာ ရမဏီယာ တေတိ ဝေရမ္ဘဝါတာ ဝါယန္တာ ကိံ တေ ရမဏီယာတိ ယောဇနာ။ ကေစိ ‘‘ဝေရမ္ဘာ နာမ ဧကာ ပဗ္ဗတဂုဟာ၊ ပဗ္ဘာရော’’တိ စ ဝဒန္တိ။ တဉ္စ ဌာနံ ဂမနာဂမနယုတ္တံ ဇနသမ္ဗာဓရဟိတံ ဆာယူဒကသမ္ပန္နဉ္စ၊ တသ္မာ ဝေရမ္ဘာ ရမဏီယာ၊ ဝနေ ဝသိတုံ ယုတ္တရူပါ။ ကသ္မာ? ပဝိဝေကော ဟိ ဈာယိနံ ယသ္မာ တာဒိသာနံ ဈာယီနံ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ပဝိဝေကောယေဝ ဣစ္ဆိတဗ္ဗော၊ တသ္မာ ‘‘ဒူရံ အရညဋ္ဌာနံ အဂန္တွာ ဝေရမ္ဘာယံ ဝသ၊ တာတာ’’တိ ဝဒတိ။ အယဉှေတ္ထ အဓိပ္ပာယော – ယသ္မာ ဈာယီနံ ပဝိဝေကက္ခမေ နိဝါသဖာသုကေ သေနာသနေ လဒ္ဓေယေဝ ဈာနာဒယော သမ္ပဇ္ဇန္တိ၊ န အလဒ္ဓေ၊ တသ္မာ န ဧဝရူပေ သီတကာလေ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ဝနေ ဝသိတုံ သက္ကာ၊ ဂုဟာပဗ္ဘာရာဒီသု ပန သက္ကာတိ။
ဧဝံ ဥပါသကေန ဝုတ္တေ ထေရော ဝနာဒယော ဧဝ မံ ရမေန္တီတိ ဒဿေန္တော ‘‘ယထာ အဗ္ဘာနီ’’တိအာဒိမာဟ။ တဿတ္ထော – ယထာ ပါဝုသေ ကာလေ အဗ္ဘာနိ ဝလာဟကာနိ ဝေရမ္ဘဝါတော နုဒတိ ခိပတိ နီဟရတိ၊ ဧဝမေဝ မေ စိတ္တံ ဝိဝေကပဋိသညုတာ သညာ အဘိကိရန္တိ ဝိဝေကဋ္ဌာနံယေဝ အာကဍ္ဎန္တိ။
ကိဉ္စ ¶ ? အပဏ္ဍရော ကာဠဝဏ္ဏော၊ အဏ္ဍသမ္ဘဝေါ အဏ္ဍဇော ကာကော၊ သီဝထိကာယ သုသာနဋ္ဌာနေ၊ နိကေတစာရိကော တမေဝ နိဝါသနဋ္ဌာနံ ကတွာ ဝိစရဏကော ဥပ္ပာဒယတေဝ မေ သတိံ၊ သန္ဒေဟသ္မိံ ဝိရာဂနိဿိတန္တိ၊ ကာယသ္မိံ ဝိရာဂူပသံဟိတံ ကာယဂတာသတိကမ္မဋ္ဌာနံ မယှံ ဥပ္ပာဒယတိယေဝ။ ဧကဒိဝသံ ကိရ ထေရော ကာကေန ခဇ္ဇမာနံ မနုဿကုဏပံ ပဿိတွာ အသုဘသညံ ပဋိလဘိ၊ တံ သန္ဓာယ ဧဝမာဟ။ တေန ကာယေ သဗ္ဗသော ဆန္ဒရာဂဿ နတ္ထိတာယ ဝနေယေဝ ဝသိတုကာမောမှီတိ ဒဿေတိ။ ယဉ္စာတိ စ-သဒ္ဒေါ သမုစ္စယတ္ထော၊ တေန အညမ္ပိ မမ အရညဝါသကာရဏံ သုဏာဟီတိ ဒဿေတိ။ ယံ ပဗ္ဗဇိတံ မေတ္တာဝိဟာရိတာယ အလောဘနိယပရိက္ခာရတာယ စ ရက္ခိတဗ္ဗဿ အဘာဝတော အညေ သေဝကာဒယော န ရက္ခန္တိ။ ယော စ ပဗ္ဗဇိတော အညေ ကေနစိ ကိဉ္စနပလိဗောဓဘူတေ န ရက္ခတိ တာဒိသာနံယေဝ အဘာဝတော။ သ ဝေ ဘိက္ခု သုခံ သေတီတိ၊ သော ဘိက္ခု သမုစ္ဆိန္နကိလေသကာမတာယ သဗ္ဗသော ဝတ္ထုကာမေသု အနပေက္ခဝါ အပေက္ခာရဟိတော ယတ္ထ ကတ္ထစိ ¶ သုခံ သေတိ။ တဿ အနုသင်္ကိတပရိသင်္ကိတာဘာဝတော အရညမှိ ဂါမမှိ သဒိသမေဝါတိ အတ္ထော။
ဣဒါနိ ¶ ပဗ္ဗတဝနာဒီနံ ရမဏီယတံ ဝသိတပုဗ္ဗတဉ္စ ဒဿေတုံ ‘‘အစ္ဆောဒိကာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ဝသိတံ မေတိ၊ ဝုဋ္ဌပုဗ္ဗံ မယာ။ ဝါဠမိဂနိသေဝိတေတိ၊ သီဟဗျဂ္ဃာဒီဟိ ဝါဠမိဂေဟိ ဥပသေဝိတေ ဝနေ။
သင်္ကပ္ပံ နာဘိဇာနာမီတိ၊ ဣမေ ယေ ကေစိ ပါဏိနော သတ္တာ ဥသုသတ္တိအာဒီဟိ ပဟရဏေဟိ ဟညန္တု မာရိယန္တု မုဋ္ဌိပ္ပဟာရာဒီဟိ ဝဇ္ဈန္တု ဗာဓီယန္တု၊ အညေန ဝါ ယေန ကေနစိ အာကာရေန ဒုက္ခံ ပပ္ပောန္တု ပါပုဏန္တူတိ၊ ဧဝံ ဒေါသသံဟိတံ ပဋိဃသံယုတ္တံ တတော ဧဝ အနရိယံ ဗျာပါဒဝိဟိံသာဒိပ္ပဘေဒံ ပါပသင်္ကပ္ပံ ဥပ္ပာဒိတံ နာဘိဇာနာမိ၊ မိစ္ဆာဝိတက္ကော န ဥပ္ပန္နပုဗ္ဗောတိ မေတ္တာဝိဟာရိတံ ဒဿေတိ။
ဣဒါနိ ‘‘ပရိစိဏ္ဏော’’တိအာဒိနာ အတ္တနော ကတကိစ္စတံ ဒဿေတိ။ တတ္ထ ပရိစိဏ္ဏောတိ ဥပါသိတော ဩဝါဒါနုသာသနီကရဏဝသေန။ ဩဟိတောတိ ဩရောဟိတော။ ဂရုကော ဘာရောတိ ဂရုတရော ခန္ဓဘာရော။
နာဘိနန္ဒာမိ ¶ မရဏန္တိ ‘‘ကထံ နု ခေါ မေ မရဏံ သိယာ’’တိ မရဏံ န ဣစ္ဆာမိ။ နာဘိနန္ဒာမိ ဇီဝိတန္တိ ‘‘ကထံ နု ခေါ အဟံ စိရံ ဇီဝေယျ’’န္တိ ဇီဝိတမ္ပိ န ဣစ္ဆာမိ။ ဧတေန မရဏေ ဇီဝိတေ စ သမာနစိတ္တတံ ဒဿေတိ။ ကာလဉ္စ ပဋိကင်္ခါမီတိ ပရိနိဗ္ဗာနကာလံဝ အာဂမေမိ။ နိဗ္ဗိသန္တိ နိဗ္ဗိသန္တော၊ ဘတိယာ ကမ္မံ ကရောန္တော။ ဘတကော ယထာတိ ယထာ ဘတကော ပရဿ ကမ္မံ ကရောန္တော ကမ္မသိဒ္ဓိံ အနဘိနန္ဒန္တောပိ ကမ္မံ ကရောန္တောဝ ဒိဝသက္ခယံ ဥဒိက္ခတိ၊ ဧဝံ အဟမ္ပိ ဇီဝိတံ အနဘိနန္ဒန္တောပိ အတ္တဘာဝဿ ယာပနေန မရဏံ အနဘိနန္ဒန္တောပိ ပရိယောသာနကာလံ ပဋိကင်္ခါမီတိ။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။
သံကိစ္စတ္ထေရဂါထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
ဧကာဒသနိပါတဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။