📜
၆။ ဆက္ကနိပါတော
၁။ ပဉ္စသတမတ္တာထေရီဂါထာ
‘‘ယဿ ¶ မဂ္ဂံ န ဇာနာသိ၊ အာဂတဿ ဂတဿ ဝါ၊
တံ ¶ ကုတော စာဂတံ သတ္တံ [သန္တံ (သီ။)၊ ပုတ္တံ (သျာ။)]၊ ‘မမ ပုတ္တော’တိ ရောဒသိ။
‘‘မဂ္ဂဉ္စ ခေါဿ [ခေါ’ထ (သျာ။ က။)] ဇာနာသိ၊ အာဂတဿ ဂတဿ ဝါ၊
န နံ သမနုသောစေသိ၊ ဧဝံဓမ္မာ ဟိ ပါဏိနော။
‘‘အယာစိတော တတာဂစ္ဆိ၊ နာနုညာတော [အနနုညာတော (သီ။ သျာ။)] ဣတော ဂတော၊
ကုတောစိ နူန အာဂန္တွာ၊ ဝသိတွာ ကတိပါဟကံ၊
ဣတောပိ အညေန ဂတော၊ တတောပညေန ဂစ္ဆတိ။
‘‘ပေတော မနုဿရူပေန၊ သံသရန္တော ဂမိဿတိ၊
ယထာဂတော တထာ ဂတော၊ ကာ တတ္ထ ပရိဒေဝနာ’’။
‘‘အဗ္ဗဟီ [အဗ္ဗုယှံ (သျာ။)] ဝတ မေ သလ္လံ၊ ဒုဒ္ဒသံ ဟဒယဿိတံ၊
ယာ မေ သောကပရေတာယ၊ ပုတ္တသောကံ ဗျပါနုဒိ။
‘‘သာဇ္ဇ အဗ္ဗူဠှသလ္လာဟံ၊ နိစ္ဆာတာ ပရိနိဗ္ဗုတာ၊
ဗုဒ္ဓံ ဓမ္မဉ္စ သင်္ဃဉ္စ၊ ဥပေမိ သရဏံ မုနိံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ ပဉ္စသတမတ္တာ ထေရီ ဘိက္ခုနိယော…ပေ…။
၂။ ဝါသေဋ္ဌီထေရီဂါထာ
‘‘ပုတ္တသောကေနဟံ အဋ္ဋာ၊ ခိတ္တစိတ္တာ ဝိသညိနီ၊
နဂ္ဂါ ပကိဏ္ဏကေသီ စ၊ တေန တေန ဝိစာရိဟံ။
‘‘ဝီထိ [ဝသိံ (သီ။)] သင်္ကာရကူဋေသု၊ သုသာနေ ရထိယာသု စ၊
အစရိံ တီဏိ ဝဿာနိ၊ ခုပ္ပိပါသာသမပ္ပိတာ။
‘‘အထဒ္ဒသာသိံ ¶ ¶ သုဂတံ၊ နဂရံ မိထိလံ ပတိ [ဂတံ (က။)]၊
အဒန္တာနံ ဒမေတာရံ၊ သမ္ဗုဒ္ဓမကုတောဘယံ။
‘‘သစိတ္တံ ¶ ပဋိလဒ္ဓါန၊ ဝန္ဒိတွာန ဥပါဝိသိံ၊
သော မေ ဓမ္မမဒေသေသိ၊ အနုကမ္ပာယ ဂေါတမော။
‘‘တဿ ¶ ဓမ္မံ သုဏိတွာန၊ ပဗ္ဗဇိံ အနဂါရိယံ၊
ယုဉ္ဇန္တီ သတ္ထုဝစနေ၊ သစ္ဆာကာသိံ ပဒံ သိဝံ။
‘‘သဗ္ဗေ သောကာ သမုစ္ဆိန္နာ၊ ပဟီနာ ဧတဒန္တိကာ၊
ပရိညာတာ ဟိ မေ ဝတ္ထူ၊ ယတော သောကာန သမ္ဘဝေါ’’တိ။
… ဝါသေဋ္ဌီ ထေရီ…။
၃။ ခေမာထေရီဂါထာ
‘‘ဒဟရာ တွံ ရူပဝတီ၊ အဟမ္ပိ ဒဟရော ယုဝါ၊
ပဉ္စင်္ဂိကေန တုရိယေန [တူရေန (က။)]၊ ဧဟိ ခေမေ ရမာမသေ’’။
‘‘ဣမိနာ ပူတိကာယေန၊ အာတုရေန ပဘင်္ဂုနာ၊
အဋ္ဋိယာမိ ဟရာယာမိ၊ ကာမတဏှာ သမူဟတာ။
‘‘သတ္တိသူလူပမာ ကာမာ၊ ခန္ဓာသံ အဓိကုဋ္ဋနာ၊
ယံ ‘တွံ ကာမရတိံ’ ဗြူသိ၊ ‘အရတီ’ ဒါနိ သာ မမ။
‘‘သဗ္ဗတ္ထ ဝိဟတာ နန္ဒီ၊ တမောခန္ဓော ပဒါလိတော၊
ဧဝံ ဇာနာဟိ ပါပိမ၊ နိဟတော တွမသိ အန္တက။
‘‘နက္ခတ္တာနိ နမဿန္တာ၊ အဂ္ဂိံ ပရိစရံ ဝနေ၊
ယထာဘုစ္စမဇာနန္တာ၊ ဗာလာ သုဒ္ဓိမမညထ။
‘‘အဟဉ္စ ခေါ နမဿန္တီ၊ သမ္ဗုဒ္ဓံ ပုရိသုတ္တမံ၊
ပမုတ္တာ [ပရိမုတ္တာ (သီ။ သျာ။)] သဗ္ဗဒုက္ခေဟိ၊ သတ္ထုသာသနကာရိကာ’’တိ။
… ခေမာ ထေရီ…။
၄။ သုဇာတာထေရီဂါထာ
‘‘အလင်္ကတာ ¶ သုဝသနာ၊ မာလိနီ စန္ဒနောက္ခိတာ၊
သဗ္ဗာဘရဏသဉ္ဆန္နာ၊ ဒါသီဂဏပုရက္ခတာ။
‘‘အန္နံ ¶ ပါနဉ္စ အာဒါယ၊ ခဇ္ဇံ ဘောဇ္ဇံ အနပ္ပကံ၊
ဂေဟတော နိက္ခမိတွာန၊ ဥယျာနမဘိဟာရယိံ။
‘‘တတ္ထ ¶ ရမိတွာ ကီဠိတွာ၊ အာဂစ္ဆန္တီ သကံ ဃရံ၊
ဝိဟာရံ ဒဋ္ဌုံ ပါဝိသိံ၊ သာကေတေ အဉ္ဇနံ ဝနံ။
‘‘ဒိသွာန ¶ လောကပဇ္ဇောတံ၊ ဝန္ဒိတွာန ဥပါဝိသိံ၊
သော မေ ဓမ္မမဒေသေသိ၊ အနုကမ္ပာယ စက္ခုမာ။
‘‘သုတွာ စ ခေါ မဟေသိဿ၊ သစ္စံ သမ္ပဋိဝိဇ္ဈဟံ၊
တတ္ထေဝ ဝိရဇံ ဓမ္မံ၊ ဖုသယိံ အမတံ ပဒံ။
‘‘တတော ဝိညာတသဒ္ဓမ္မာ၊ ပဗ္ဗဇိံ အနဂါရိယံ၊
တိဿော ဝိဇ္ဇာ အနုပ္ပတ္တာ၊ အမောဃံ ဗုဒ္ဓသာသန’’န္တိ။
… သုဇာတာ ထေရီ…။
၅။ အနောပမာထေရီဂါထာ
‘‘ဥစ္စေ ကုလေ အဟံ ဇာတာ၊ ဗဟုဝိတ္တေ မဟဒ္ဓနေ၊
ဝဏ္ဏရူပေန သမ္ပန္နာ၊ ဓီတာ မဇ္ဈဿ [မေဃဿ (သီ။)၊ မေဃိဿ (သျာ။)] အတြဇာ။
‘‘ပတ္ထိတာ ရာဇပုတ္တေဟိ၊ သေဋ္ဌိပုတ္တေဟိ ဂိဇ္ဈိတာ [သေဋ္ဌိပုတ္တေဟိ ဘိဇ္ဈိတာ (သီ။)]၊
ပိတု မေ ပေသယီ ဒူတံ၊ ဒေထ မယှံ အနောပမံ။
‘‘ယတ္တကံ တုလိတာ ဧသာ၊ တုယှံ ဓီတာ အနောပမာ၊
တတော အဋ္ဌဂုဏံ ဒဿံ၊ ဟိရညံ ရတနာနိ စ။
‘‘သာဟံ ¶ ဒိသွာန သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ လောကဇေဋ္ဌံ အနုတ္တရံ၊
တဿ ပါဒါနိ ဝန္ဒိတွာ၊ ဧကမန္တံ ဥပါဝိသိံ။
‘‘သော မေ ဓမ္မမဒေသေသိ၊ အနုကမ္ပာယ ဂေါတမော၊
နိသိန္နာ အာသနေ တသ္မိံ၊ ဖုသယိံ တတိယံ ဖလံ။
‘‘တတော ကေသာနိ ဆေတွာန၊ ပဗ္ဗဇိံ အနဂါရိယံ၊
အဇ္ဇ မေ သတ္တမီ ရတ္တိ၊ ယတော တဏှာ ဝိသောသိတာ’’တိ။
… အနောပမာ ထေရီ…။
၆။ မဟာပဇာပတိဂေါတမီထေရီဂါထာ
‘‘ဗုဒ္ဓ ¶ ဝီရ နမော တျတ္ထု၊ သဗ္ဗသတ္တာနမုတ္တမ၊
ယော မံ ဒုက္ခာ ပမောစေသိ၊ အညဉ္စ ဗဟုကံ ဇနံ။
‘‘သဗ္ဗဒုက္ခံ ပရိညာတံ၊ ဟေတုတဏှာ ဝိသောသိတာ၊
ဘာဝိတော အဋ္ဌင်္ဂိကော [အရိယဋ္ဌင်္ဂိကော (သီ။ က။)၊ ဘာဝိတဋ္ဌင်္ဂိကော (သျာ။)] မဂ္ဂေါ၊ နိရောဓော ဖုသိတော မယာ။
‘‘မာတာ ¶ ¶ ပုတ္တော ပိတာ ဘာတာ၊ အယျကာ စ ပုရေ အဟုံ၊
ယထာဘုစ္စမဇာနန္တီ၊ သံသရိံဟံ အနိဗ္ဗိသံ။
‘‘ဒိဋ္ဌော ဟိ မေ သော ဘဂဝါ၊ အန္တိမောယံ သမုဿယော၊
ဝိက္ခီဏော ဇာတိသံသာရော၊ နတ္ထိ ဒါနိ ပုနဗ္ဘဝေါ။
‘‘အာရဒ္ဓဝီရိယေ ပဟိတတ္တေ၊ နိစ္စံ ဒဠှပရက္ကမေ၊
သမဂ္ဂေ သာဝကေ ပဿေ၊ ဧသာ ဗုဒ္ဓါန ဝန္ဒနာ။
‘‘ဗဟူနံ [ဗဟုန္နံ (သီ။ သျာ။)] ဝတ အတ္ထာယ၊ မာယာ ဇနယိ ဂေါတမံ၊
ဗျာဓိမရဏတုန္နာနံ၊ ဒုက္ခက္ခန္ဓံ ဗျပါနုဒီ’’တိ။
… မဟာပဇာပတိဂေါတမီ ထေရီ…။
၇။ ဂုတ္တာထေရီဂါထာ
‘‘ဂုတ္တေ ¶ ယဒတ္ထံ ပဗ္ဗဇ္ဇာ၊ ဟိတွာ ပုတ္တံ ဝသုံ ပိယံ၊
တမေဝ အနုဗြူဟေဟိ၊ မာ စိတ္တဿ ဝသံ ဂမိ။
‘‘စိတ္တေန ဝဉ္စိတာ သတ္တာ၊ မာရဿ ဝိသယေ ရတာ၊
အနေကဇာတိသံသာရံ၊ သန္ဓာဝန္တိ အဝိဒ္ဒသူ။
‘‘ကာမစ္ဆန္ဒဉ္စ ဗျာပါဒံ၊ သက္ကာယဒိဋ္ဌိမေဝ စ၊
သီလဗ္ဗတပရာမာသံ၊ ဝိစိကိစ္ဆဉ္စ ပဉ္စမံ။
‘‘သံယောဇနာနိ ဧတာနိ၊ ပဇဟိတွာန ဘိက္ခုနီ၊
ဩရမ္ဘာဂမနီယာနိ၊ နယိဒံ ပုနရေဟိသိ။
‘‘ရာဂံ မာနံ အဝိဇ္ဇဉ္စ၊ ဥဒ္ဓစ္စဉ္စ ဝိဝဇ္ဇိယ၊
သံယောဇနာနိ ဆေတွာန၊ ဒုက္ခဿန္တံ ကရိဿသိ။
‘‘ခေပေတွာ ¶ ဇာတိသံသာရံ၊ ပရိညာယ ပုနဗ္ဘဝံ၊
ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ နိစ္ဆာတာ၊ ဥပသန္တာ စရိဿတီ’’တိ။
… ဂုတ္တာ ထေရီ…။
၈။ ဝိဇယာထေရီဂါထာ
‘‘စတုက္ခတ္တုံ ပဉ္စက္ခတ္တုံ၊ ဝိဟာရာ ဥပနိက္ခမိံ၊
အလဒ္ဓါ စေတသော သန္တိံ၊ စိတ္တေ အဝသဝတ္တိနီ။
‘‘ဘိက္ခုနိံ ¶ ဥပသင်္ကမ္မ၊ သက္ကစ္စံ ပရိပုစ္ဆဟံ၊
သာ မေ ဓမ္မမဒေသေသိ၊ ဓာတုအာယတနာနိ စ။
‘‘စတ္တာရိ ¶ အရိယသစ္စာနိ၊ ဣန္ဒြိယာနိ ဗလာနိ စ၊
ဗောဇ္ဈင်္ဂဋ္ဌင်္ဂိကံ မဂ္ဂံ၊ ဥတ္တမတ္ထဿ ပတ္တိယာ။
‘‘တဿာဟံ ¶ ဝစနံ သုတွာ၊ ကရောန္တီ အနုသာသနိံ၊
ရတ္တိယာ ပုရိမေ ယာမေ၊ ပုဗ္ဗဇာတိမနုဿရိံ။
‘‘ရတ္တိယာ မဇ္ဈိမေ ယာမေ၊ ဒိဗ္ဗစက္ခုံ ဝိသောဓယိံ၊
ရတ္တိယာ ပစ္ဆိမေ ယာမေ၊ တမောခန္ဓံ ပဒါလယိံ။
‘‘ပီတိသုခေန စ ကာယံ၊ ဖရိတွာ ဝိဟရိံ တဒါ၊
သတ္တမိယာ ပါဒေ ပသာရေသိံ၊ တမောခန္ဓံ ပဒါလိယာ’’တိ။
… ဝိဇယာ ထေရီ…။
ဆက္ကနိပါတော နိဋ္ဌိတော။