📜

၅၆။ ယသဝဂ္ဂေါ

၁။ ယသတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ

ဆပ္ပညာသမေ ဝဂ္ဂေ ပဌမာပဒါနေ မဟာသမုဒ္ဒံ ဩဂ္ဂယှာတိအာဒိကံ အာယသ္မတော ယသတ္ထေရဿ အပဒါနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယာနိ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော သုမေဓဿ ဘဂဝတော ကာလေ မဟာနုဘာဝေါ နာဂရာဇာ ဟုတွာ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခံ ဘိက္ခုသင်္ဃံ အတ္တနော ဘဝနံ နေတွာ မဟာဒါနံ ပဝတ္တေသိ၊ ဘဂဝန္တံ မဟဂ္ဃေန တိစီဝရေန အစ္ဆာဒေသိ၊ ဧကေကဉ္စ ဘိက္ခုံ မဟဂ္ဃေနေဝ ပစ္စေကဒုဿယုဂေန သဗ္ဗေန စ သမဏပရိက္ခာရေန။ သော တေန ပုညကမ္မေန ဒေဝမနုဿေသု သံသရန္တော သိဒ္ဓတ္ထဿ ဘဂဝတော ကာလေ သေဋ္ဌိပုတ္တော ဟုတွာ မဟာဗောဓိမဏ္ဍလံ သတ္တဟိ ရတနေဟိ ပူဇေသိ။ ကဿပဿ ဘဂဝတော ကာလေ သာသနေ ပဗ္ဗဇိတွာ သမဏဓမ္မံ အကာသိ။ ဧဝံ သော သုဂတီသုယေဝ သံသရန္တော အမှာကံ ဘဂဝတော ကာလေ ဗာရာဏသိယံ မဟာဝိဘဝဿ သေဋ္ဌိနော ပုတ္တော ဟုတွာ သုဇာတာယ ဘဂဝတော ခီရပါယာသံ ဒိန္နာယ သေဋ္ဌိဓီတာယ ကုစ္ဆိမှိ နိဗ္ဗတ္တိ၊ ယသော နာမ နာမေန ပရမသုခုမာလော။ တဿ တယော ပါသာဒါ ဟောန္တိ – ဧကော ဟေမန္တိကော၊ ဧကော ဂိမှိကော၊ ဧကော ဝဿိကောတိ။ သော ဝဿိကေ ပါသာဒေ ဝဿိကေ စတ္တာရော မာသေ နိပ္ပုရိသေဟိ တူရိယေဟိ ပရိစာရယမာနော ဝသတိ၊ ဟေဋ္ဌာပါသာဒံ န ဩတရတိ။ ဟေမန္တိကေ ပါသာဒေ စတ္တာရော မာသေ သုဖုသိတဝါတပါနကဝါဋေ တတ္ထေဝ ပဋိဝသတိ။ ဂိမှိကေ ပါသာဒေ ဗဟုကဝါဋဝါတပါနဇာလာဟိ သမ္ပန္နေ တတ္ထေဝ ဝသတိ။ ဟတ္ထပါဒါနံ သုခုမာလတာယ ဘူမိယံ နိသဇ္ဇာဒိကိစ္စံ နတ္ထိ။ သိမ္ဗလိတုလာဒိပုဏ္ဏသဘာဝေ အတ္ထရိတွာ တတ္ထ ဥပဓာနာနိ ကိစ္စာနိ ကရောတိ။ ဧဝံ ဒေဝလောကေ ဒေဝကုမာရော ဝိယ ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတဿ သမင်္ဂီဘူတဿ ပရိစာရယမာနဿ ပဋိကစ္စေဝ နိဒ္ဒါ ဩက္ကမိ၊ ပရိဇနဿာပိ နိဒ္ဒါ ဩက္ကမိ၊ သဗ္ဗရတ္တိယော စ တေလပဒီပေါ ဈာယတိ။ အထ ခေါ ယသော ကုလပုတ္တော ပဋိကစ္စေဝ ပဗုဇ္ဈိတွာ အဒ္ဒသ သကံ ပရိဇနံ သုပန္တံ အညိဿာ ကစ္ဆေ ဝီဏံ၊ အညိဿာ ကဏ္ဌေ မုဒိင်္ဂံ၊ အညိဿာ ကစ္ဆေ အာဠမ္ဗရံ၊ အညံ ဝိကေသိကံ၊ ဝိက္ခေဠိကံ၊ အညာ ဝိပ္ပလပန္တိယော ဟတ္ထပတ္တံ သုသာနံ မညေ၊ ဒိသွာနဿ အာဒီနဝေါ ပါတုရဟောသိ၊ နိဗ္ဗိဒါယ စိတ္တံ သဏ္ဌာသိ။ အထ ခေါ ယသော ကုလပုတ္တော ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ – ‘‘ဥပဒ္ဒုတံ ဝတ ဘော၊ ဥပဿဋ္ဌံ ဝတ ဘော’’တိ။

အထ ခေါ ယသော ကုလပုတ္တော သုဝဏ္ဏပါဒုကာယော အာရောဟိတွာ ယေန နိဝေသနဒွါရံ တေနုပသင်္ကမိ၊ အမနုဿာ ဒွါရံ ဝိဝရိံသု – ‘‘မာ ယသဿ ကုလပုတ္တဿ ကောစိ အန္တရာယမကာသိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ။ အထ ခေါ ယသော ကုလပုတ္တော ယေန နဂရဒွါရံ တေနုပသင်္ကမိ၊ အမနုဿာ ဒွါရံ ဝိဝရိံသု – ‘‘မာ ယသဿ ကုလပုတ္တဿ ကောစိ အန္တရာယမကာသိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ။ အထ ခေါ ယသော ကုလပုတ္တော ယေန ဣသိပတနံ မိဂဒါယော တေနုပသင်္ကမိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝါ ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ပစ္စုဋ္ဌာယ အဇ္ဈောကာသေ စင်္ကမတိ၊ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ ယသံ ကုလပုတ္တံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ၊ ဒိသွာန စင်္ကမာ ဩရောဟိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ ယသော ကုလပုတ္တော ဘဂဝတော အဝိဒူရေ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ – ‘‘ဥပဒ္ဒုတံ ဝတ ဘော၊ ဥပဿဋ္ဌံ ဝတ ဘော’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ယသံ ကုလပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဒံ ခေါ၊ ယသ၊ အနုပဒ္ဒုတံ၊ ဣဒံ အနုပဿဋ္ဌံ၊ ဧဟိ၊ ယသ၊ နိသီဒ၊ ဓမ္မံ တေ ဒေသေဿာမီ’’တိ။ အထ ခေါ ယသော ကုလပုတ္တော၊ ‘‘ဣဒံ ကိရ အနုပဒ္ဒုတံ၊ ဣဒံ အနုပဿဋ္ဌ’’န္တိ ဟဋ္ဌော ဥဒဂ္ဂေါ သုဝဏ္ဏပါဒုကာဟိ ဩရောဟိတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ၊ ဧကမန္တံ နိသိန္နဿ ခေါ ယသဿ ကုလပုတ္တဿ ဘဂဝါ အနုပုဗ္ဗိံ ကထံ ကထေသိ၊ သေယျထိဒံ၊ ဒါနကထံ သီလကထံ သဂ္ဂကထံ ကာမာနံ အာဒီနဝံ ဩကာရံ သံကိလေသံ နေက္ခမ္မေ အာနိသံသံ ပကာသေသိ။ ယဒါ ဘဂဝါ အညာသိ ယသံ ကုလပုတ္တံ ကလ္လစိတ္တံ မုဒုစိတ္တံ ဝိနီဝရဏစိတ္တံ ဥဒဂ္ဂစိတ္တံ ပသန္နစိတ္တံ၊ အထ ယာ ဗုဒ္ဓါနံ သာမုက္ကံသိကာ ဓမ္မဒေသနာ၊ တံ ပကာသေသိ ဒုက္ခံ သမုဒယံ နိရောဓံ မဂ္ဂံ။ သေယျထာပိ နာမ သုဒ္ဓံ ဝတ္ထံ အပဂတကာဠကံ သမ္မဒေဝ ရဇနံ ပဋိဂ္ဂဏှေယျ၊ ဧဝမေဝ ယသဿ ကုလပုတ္တဿ တသ္မိံယေဝ အာသနေ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥဒပါဒိ – ‘‘ယံ ကိဉ္စိ သမုဒယဓမ္မံ၊ သဗ္ဗံ တံ နိရောဓဓမ္မ’’န္တိ။

အထ ခေါ ယသဿ ကုလပုတ္တဿ မာတာ ပါသာဒံ အဘိရုဟိတွာ ယသံ ကုလပုတ္တံ အပဿန္တီ ယေန သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ သေဋ္ဌိံ ဂဟပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပုတ္တော တေ ဂဟပတိ ယသော န ဒိဿတီ’’တိ။ အထ ခေါ၊ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ၊ စတုဒ္ဒိသာ အဿဒူတေ ဥယျောဇေတွာ သာမံယေဝ ယေန ဣသိပတနံ မိဂဒါယော တေနုပသင်္ကမိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ၊ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ၊ သုဝဏ္ဏပါဒုကာနံ နိက္ခေပံ၊ ဒိသွာန တံယေဝ အနုဂမာသိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ သေဋ္ဌိံ ဂဟပတိံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ၊ ဒိသွာန ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယံနူနာဟံ တထာရူပံ ဣဒ္ဓါဘိသင်္ခါရံ အဘိသင်္ခရေယျံ၊ ယထာ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ ဣဓ နိသိန္နော ဣဓ နိသိန္နံ ယသံ ကုလပုတ္တံ န ပဿေယျာ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တထာရူပံ ဣဒ္ဓါဘိသင်္ခါရံ အဘိသင်္ခရေသိ။ အထ ခေါ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အပိ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ယသံ ကုလပုတ္တံ ပဿေယျာ’’တိ။ တေန ဟိ ဂဟပတိ နိသီဒ၊ အပ္ပေဝ နာမ ဣဓ နိသိန္နော ဣဓ နိသိန္နံ ယသံ ကုလပုတ္တံ ပဿေယျာသီတိ။ အထ ခေါ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ ‘‘ဣဓေဝ ကိရာဟံ နိသိန္နော ဣဓ နိသိန္နံ ယသံ ကုလပုတ္တံ ပဿိဿာမီ’’တိ ဟဋ္ဌော ဥဒဂ္ဂေါ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ၊ ဧကမန္တံ နိသိန္နဿ ခေါ သေဋ္ဌိဿ ဂဟပတိဿ ဘဂဝါ အနုပုဗ္ဗိံ ကထံ ကထေသိ…ပေ… အပရပ္ပစ္စယော အတ္ထု သာသနေ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ ဘန္တေ၊ အဘိက္ကန္တံ ဘန္တေ၊ သေယျထာပိ ၊ ဘန္တေ၊ နိက္ကုဇ္ဇိတံ ဝါ ဥက္ကုဇ္ဇေယျ၊ ပဋိစ္ဆန္နံ ဝါ ဝိဝရေယျ မူဠှဿ ဝါ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယျ၊ အန္ဓကာရေ ဝါ တေလပဇ္ဇောတံ ဓာရေယျ ‘စက္ခုမန္တော ရူပါနိ ဒက္ခန္တီ’တိ၊ ဧဝမေဝံ ဘဂဝတာ အနေကပရိယာယေန ဓမ္မော ပကာသိတော။ ဧသာဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝန္တံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ ဓမ္မဉ္စ ဘိက္ခုသင်္ဃဉ္စ၊ ဥပါသကံ မံ ဘဂဝါ ဓာရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတံ သရဏံ ဂတ’’န္တိ။ သောဝ လောကေ ပဌမံ ဥပါသကော အဟောသိ တေဝါစိကော။

အထ ခေါ ယသဿ ကုလပုတ္တဿ ပိတုနော ဓမ္မေ ဒေသိယမာနေ ယထာဒိဋ္ဌံ ယထာဝိဒိတံ ဘူမိံ ပစ္စဝေက္ခန္တဿ အနုပါဒါယ အာယဝေဟိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စိ။ အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယသဿ ခေါ ကုလပုတ္တဿ ပိတုနော ဓမ္မေ ဒေသိယမာနေ ယထာဒိဋ္ဌံ ယထာဝိဒိတံ ဘူမိံ ပစ္စဝေက္ခန္တဿ အနုပါဒါယ အာသဝေဟိ စိတ္တံ ဝိမုတ္တံ၊ အဘဗ္ဗော ခေါ ယသော ကုလပုတ္တော ဟီနာယာဝတ္တိတွာ ကာမေ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ၊ သေယျထာပိ ပုဗ္ဗေ အဂါရိကဘူတော၊ ယံနူနာဟံ တံ ဣဒ္ဓါဘိသင်္ခါရံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တံ ဣဒ္ဓါဘိသင်္ခါရံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေသိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ ယသံ ကုလပုတ္တံ နိသိန္နံ၊ ဒိသွာန ယသံ ကုလပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မာတာ တေ တာတ၊ ယသ၊ ပရိဒေဝသောကသမာပန္နာ၊ ဒေဟိ မာတုယာ ဇီဝိတ’’န္တိ။ အထ ခေါ ယသော ကုလပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဥလ္လောကေသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ သေဋ္ဌိံ ဂဟပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘တံ ကိံ မညသိ၊ ဂဟပတိ၊ ယဿ သေက္ခေန ဉာဏေန သေက္ခေန ဒဿနေန ဓမ္မော ဒိဋ္ဌော ဝိဒိတော သေယျထာပိ တယာ၊ တဿ ယထာဒိဋ္ဌံ ယထာဝိဒိတံ ဘူမိံ ပစ္စဝေက္ခန္တဿ အနုပါဒါယ အာသဝေဟိ စိတ္တံ ဝိမုတ္တံ၊ ဘဗ္ဗော နု ခေါ သော၊ ဂဟပတိ၊ ဟီနာယာဝတ္တိတွာ ကာမေ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ သေယျထာပိ ပုဗ္ဗေ အဂါရိကဘူတော’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ၊ ဘန္တေ’’။ ‘‘ယသဿ ခေါ၊ ဂဟပတိ၊ ကုလပုတ္တဿ သေက္ခေန ဉာဏေန သေက္ခေန ဒဿနေန ဓမ္မော ဒိဋ္ဌော ဝိဒိတော သေယျထာပိ တယာ၊ တဿ ယထာဒိဋ္ဌံ ယထာဝိဒိတံ ဘူမိံ ပစ္စဝေက္ခန္တဿ အနုပါဒါယ အာသဝေဟိ စိတ္တံ ဝိမုတ္တံ၊ အဘဗ္ဗော ခေါ၊ ဂဟပတိ၊ ယသော ကုလပုတ္တော ဟီနာယာဝတ္တိတွာ ကာမေ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ သေယျထာပိ ပုဗ္ဗေ အဂါရိကဘူတော’’တိ။ ‘‘လာဘာ၊ ဘန္တေ၊ ယသဿ ကုလပုတ္တဿ၊ သုလဒ္ဓံ၊ ဘန္တေ၊ ယသဿ ကုလပုတ္တဿ ၊ ယထာ ယသဿ ကုလပုတ္တဿ အနုပါဒါယ အာသဝေဟိ စိတ္တံ ဝိမုတ္တံ၊ အဓိဝါသေတု မေ၊ ဘန္တေ ဘဂဝါ၊ အဇ္ဇတနာယ ဘတ္တံ ယသေန ကုလပုတ္တေန ပစ္ဆာသမဏေနာ’’တိ ။ ‘‘အဓိဝါသေသိ ဘဂဝါ တုဏှီဘာဝေန’’။ အထ ခေါ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ ၊ ဘဂဝတော အဓိဝါသနံ ဝိဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ ယသော ကုလပုတ္တော အစိရပက္ကန္တေ သေဋ္ဌိမှိ ဂဟပတိမှိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘လဘေယျာဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ၊ လဘေယျံ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ ‘‘ဧဟိ ဘိက္ခူ’’တိ ဘဂဝါ အဝေါစ – ‘‘သွာက္ခာတော ဓမ္မော၊ စရ ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’တိ၊ သာဝ တဿ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒါ အဟောသိ။

၁။ အရဟာ ပန ဟုတွာ သောမနဿဇာတော အတ္တနော ပုဗ္ဗစရိတာပဒါနံ ပကာသေန္တော မဟာသမုဒ္ဒံ ဩဂ္ဂယှာတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ သမုဒ္ဒန္တိ အင်္ဂုလိမုဒ္ဒါယ သံ သုဋ္ဌု ဒဿေတဗ္ဗတော သမုဒ္ဒေါ၊ အထ ဝါ သံ သုဋ္ဌု ဥဒိယတိ ခေါဘိယတိ ပသောဓိယတိ ဃောသနံ ကရောန္တော အာလုဠိယတီတိ သမုဒ္ဒေါ၊ မဟန္တော စ သော သမုဒ္ဒေါ စာတိ မဟာသမုဒ္ဒေါ၊ တံ မဟာသမုဒ္ဒံ။ ဩဂ္ဂယှာတိ အဇ္ဈောဂါဟေတွာ အဗ္ဘန္တရံ ပဝိသိတွာ တဿ မဟာသမုဒ္ဒဿ အန္တော ပဝိသိတွာ၊ သာမျတ္ထေ စေတံ ဥပယောဂဝစနန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဘဝနံ မေ သုမာပိတန္တိ ဧတ္ထ ဘဝန္တိ နိဗ္ဗတ္တန္တိ နိဝသန္တိ စတူဟိ ဣရိယာပထေဟိ ဝါသံ ကပ္ပေန္တိ ဧတ္ထာတိ ဘဝနံ၊ မယှံ တံ ဘဝနံ တံ ဝိမာနံ တံ ပါသာဒံ ပဉ္စပါကာရကူဋာဂါရေဟိ သံ သုဋ္ဌု မာပိတံ နဂရံ၊ အတ္တနော ဗလေန သုဋ္ဌု နိမ္မိတန္တိ အတ္ထော။ သုနိမ္မိတာ ပေါက္ခရဏီတိ သုမဟန္တာ ဟုတွာ ဘူတာ ဣတာ ဂတာ ပဝတ္တာ ခဏိတာ ကတာတိ ပေါက္ခရဏီ၊ မစ္ဆကစ္ဆပပုပ္ဖပုလိနတိတ္ထမဓုရောဒကာဒီဟိ သုဋ္ဌု နိဗ္ဗတ္တာ နိမ္မိတာတိ အတ္ထော။ စက္ကဝါကူပကူဇိတာတိ စက္ကဝါကကုက္ကုဋဟံသာဒီဟိ ကူဇိတာ ဃောသိတာ နာဒိတာ သာ ပေါက္ခရဏီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဣတော ပရံ နဒီဝနဒွိပဒစတုပ္ပဒပါဒပပက္ခီနံ ဝဏ္ဏဉ္စ သုမေဓဿ ဘဂဝတော ဒဿနဉ္စ နိမန္တေတွာ သုမေဓဿ ဘဂဝတော ဒါနက္ကမဉ္စ သုဝိညေယျမေဝ။

လောကာဟုတိပဋိဂ္ဂဟန္တိ ဧတ္ထ လောကေ အာဟုတိ လောကာဟုတိ၊ ကာမရူပါရူပသင်္ခါတဿ လောကဿ အာဟုတိံ ပူဇာသက္ကာရံ ပဋိဂ္ဂဏှာတီတိ လောကာဟုတိပဋိဂ္ဂဟံ၊ သုမေဓံ ဘဂဝန္တန္တိ အတ္ထော။ သေသံ ဗျာကရဏဒါနဉ္စ အရဟတ္တပ္ပတ္တဖလဉ္စ သုဝိညေယျမေဝါတိ။

ယသတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။

၂။ နဒီကဿပတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ

ဒုတိယာပဒါနေ ပဒုမုတ္တရဿ ဘဂဝတောတိအာဒိကံ အာယသ္မတော နဒီကဿပတ္ထေရဿ အပဒါနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယာနိ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော ပဒုမုတ္တရဿ ဘဂဝတော ကာလေ ကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တိတွာ ဝိညုတံ ပတ္တော ဧကဒိဝသံ သတ္ထာရံ ပိဏ္ဍာယ စရန္တံ ဒိသွာ ပသန္နမာနသော အတ္တနာ ရောပိတဿ အမ္ဗရုက္ခဿ ပဌမုပ္ပန္နံ မနောသိလာဝဏ္ဏံ ဧကံ အမ္ဗဖလံ အဒါသိ။ သော တေန ပုညကမ္မေန ဒေဝမနုဿေသု သံသရန္တော ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ မဂဓရဋ္ဌေ ဗြာဟ္မဏကုလေ ဥရုဝေလကဿပဿ ဘာတာ ဟုတွာ နိဗ္ဗတ္တော ဝယပ္ပတ္တော နိဿရဏဇ္ဈာသယတာယ ဃရာဝါသံ အနိစ္ဆန္တော တာပသပဗ္ဗဇ္ဇံ ပဗ္ဗဇိတွာ တီဟိ တာပသသတေဟိ သဒ္ဓိံ နေရဉ္ဇရာယ နဒိယာ တီရေ အဿမံ မာပေတွာ ဝိဟရတိ။ နဒီတီရေ ဝသနတော ကဿပဂေါတ္တတာယ စ နဒီကဿပေါတိ သမညာ အဟောသိ။ တဿ ဘဂဝါ သပရိသဿ ဧဟိဘိက္ခုဘာဝေန ဥပသမ္ပဒံ အဒါသိ။ သော ဘဂဝတော ဂယာသီသေ အာဒိတ္တပရိယာယ ဒေသနာယ (မဟာဝ။ ၅၄၊ သံ။ နိ။ ၄။၂၈) အရဟတ္တေ ပတိဋ္ဌာသိ။

တတြာယံ အနုပုဗ္ဗိကထာ – သတ္ထာ ယသံ ကုလပုတ္တံ ပဗ္ဗာဇေတွာ ဥရုဝေလာယံ တယော ဘာတိကဇဋိလေ ဒမေတုံ ယေန ဥရုဝေလာ တဒဝသရိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဥရုဝေလာယံ တယော ဇဋိလာ ပဋိဝသန္တိ ဥရုဝေလကဿပေါ နဒီကဿပေါ ဂယာကဿပေါတိ၊ တေသု ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော ပဉ္စန္နံ ဇဋိလသတာနံ နာယကော ဟောတိ ဝိနာယကော အဂ္ဂေါ ပမုခေါ ပါမောက္ခော၊ နဒီကဿပေါ ဇဋိလော တိဏ္ဏံ ဇဋိလသတာနံ နာယကော ဟောတိ ဝိနာယကော အဂ္ဂေါ ပမုခေါ ပါမောက္ခော၊ ဂယာကဿပေါ ဇဋိလော ဒွိန္နံ ဇဋိလသတာနံ နာယကော ဟောတိ ဝိနာယကော အဂ္ဂေါ ပမုခေါ ပါမောက္ခော။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ယေန ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ အဿမော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဥရုဝေလကဿပံ ဇဋိလံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သစေ တေ၊ ကဿပ၊ အဂရု၊ ဝသေယျာမ ဧကရတ္တံ အဂျာဂါရေ’’တိ။ န ခေါ မေ၊ မဟာသမဏ၊ ဂရု၊ စဏ္ဍေတ္ထ နာဂရာဇာ ဣဒ္ဓိမာ အာသိဝိသော ဃောရဝိသော၊ သော တံ မာ ဝိဟေဌေသီတိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပံ ဇဋိလံ ဧတဒဝေါစ…ပေ… တတိယမ္ပိ…ပေ… သော တံ မာ ဝိဟေဌေသီတိ။ အပ္ပေဝ မံ န ဝိဟေဌေယျ၊ ဣင်္ဃ တွံ၊ ကဿပ၊ အနုဇာနာဟိ အဂျာဂါရန္တိ ။ ဝိဟရ၊ မဟာသမဏ၊ ယထာသုခန္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အဂျာဂါရံ ပဝိသိတွာ တိဏသန္ထာရကံ ပညပေတွာ နိသီဒိ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓာယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ။

အဒ္ဒသာ ခေါ သော နာဂေါ ဘဂဝန္တံ ပဝိဋ္ဌံ၊ ဒိသွာ ဒုမ္မနော ပဓူပါယိ။ အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယံနူနာဟံ ဣမဿ နာဂဿ အနုပဟစ္စ ဆဝိဉ္စ စမ္မဉ္စ မံသဉ္စ နှာရုဉ္စ အဋ္ဌိဉ္စ အဋ္ဌိမိဉ္ဇဉ္စ တေဇသာ တေဇံ ပရိယာဒိယေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တထာရူပံ ဣဒ္ဓါဘိသင်္ခါရံ အဘိသင်္ခရိတွာ ပဓူပါယိ။ အထ ခေါ သော နာဂေါ မက္ခံ အသဟမာနော ပဇ္ဇလိ။ ဘဂဝါပိ တေဇောဓာတုံ သမာပဇ္ဇိတွာ ပဇ္ဇလိ။ ဥဘိန္နံ သဇောတိဘူတာနံ အဂျာဂါရံ အာဒိတ္တံ ဝိယ ဟောတိ သမ္ပဇ္ဇလိတံ သဇောတိဘူတံ။ အထ ခေါ တေ ဇဋိလာ အဂျာဂါရံ ပရိဝါရေတွာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘အဘိရူပေါ ဝတ၊ ဘော၊ မဟာသမဏော နာဂေန ဝိဟေဌိယတီ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန တဿ နာဂဿ အနုပဟစ္စ ဆဝိဉ္စ စမ္မဉ္စ မံသဉ္စ နှာရုဉ္စ အဋ္ဌိဉ္စ အဋ္ဌိမိဉ္ဇဉ္စ တေဇသာ တေဇံ ပရိယာဒိယိတွာ ပတ္တေ ပက္ခိပိတွာ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဒဿေသိ – ‘‘အယံ တေ၊ ကဿပ၊ နာဂေါ ပရိယာဒိန္နော အဿ တေဇသာ တေဇော’’တိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ၊ ယတြ ဟိ နာမ စဏ္ဍဿ နာဂရာဇဿ ဣဒ္ဓိမတော အာသိဝိသဿ ဃောရဝိသဿ တေဇသာ တေဇံ ပရိယာဒိယိဿတိ၊ န တွေဝ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။

‘‘နေရဉ္ဇရာယံ ဘဂဝါ၊ ဥရုဝေလကဿပံ ဇဋိလံ အဝေါစ၊

သစေ တေ ကဿပ အဂရု၊ ဝိဟရေမု အဇ္ဇဏှော အဂ္ဂိသာလမှီ’’တိ။

‘‘န ခေါ မေ မဟာသမဏ ဂရု၊ ဖာသုကာမောဝ တံ နိဝါရေမိ၊

စဏ္ဍေတ္ထ နာဂရာဇာ၊ ဣဒ္ဓိမာ အာသိဝိသော ဃောရဝိသော၊

သော တံ မာ ဝိဟေဌေသီ’’တိ။

‘‘အပ္ပေဝ မံ န ဝိဟေဌေယျ၊ ဣင်္ဃ တွံ ကဿပ အနုဇာနာဟိ အဂျာဂါရန္တိ၊

ဒိန္နန္တိ နံ ဝိဒိတွာ၊ အဘီတော ပါဝိသိ ဘယမတီတော။

‘‘ဒိသွာ ဣသိံ ပဝိဋ္ဌံ၊ အဟိနာဂေါ ဒုမ္မနော ပဓူပါယိ၊

သုမနမနသော အဓိမနော၊ မနုဿနာဂေါပိ တတ္ထ ပဓူပါယိ။

‘‘မက္ခဉ္စ အသဟမာနော၊ အဟိနာဂေါ ပါဝကောဝ ပဇ္ဇလိ၊

တေဇောဓာတုသုကုသလော၊ မနုဿနာဂေါပိ တတ္ထ ပဇ္ဇလိ။

‘‘ဥဘိန္နံ သဇောတိဘူတာနံ၊

အဂျာဂါရံ အာဒိတ္တံ ဟောတိ သမ္ပဇ္ဇလိတံ သဇောတိဘူတံ၊

ဥဒိစ္ဆရေ ဇဋိလာ၊ အဘိရူပေါ ဝတ ဘော မဟာသမဏော၊

နာဂေန ဝိဟေဌိယတီတိ ဘဏန္တိ။

‘‘အထ တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန၊ ဟတာ နာဂဿ အစ္စိယော ဟောန္တိ၊

ဣဒ္ဓိမတော ပန ဌိတာ၊ အနေကဝဏ္ဏာ အစ္စိယော ဟောန္တိ။

‘‘နီလာ အထ လောဟိတိကာ၊ မဉ္ဇိဋ္ဌာ ပီတကာ ဖလိကဝဏ္ဏာယော၊

အင်္ဂီရသဿ ကာယေ၊ အနေကဝဏ္ဏာ အစ္စိယော ဟောန္တိ။

‘‘ပတ္တမှိ ဩဒဟိတွာ၊ အဟိနာဂံ ဗြာဟ္မဏဿ ဒဿေသိ၊

အယံ တေ ကဿပ နာဂေါ၊ ပရိယာဒိန္နော အဿ တေဇသာ တေဇော’’တိ။

အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော ဘဂဝတော ဣမိနာ ဣဒ္ဓိပါဋိဟာရိယေန အဘိပ္ပသန္နော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဓေဝ၊ မဟာသမဏ၊ ဝိဟရ၊ အဟံ တေ ဓုဝဘတ္တေနာ’’တိ။

ပဌမံ ပါဋိဟာရိယံ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ အဿမဿ အဝိဒူရေ အညတရသ္မိံ ဝနသဏ္ဍေ ဝိဟာသိ။ အထ ခေါ စတ္တာရော မဟာရာဇာနော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏာ ကေဝလကပ္ပံ ဝနသဏ္ဍံ ဩဘာသေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ စတုဒ္ဒိသာ အဋ္ဌံသု သေယျထာပိ မဟန္တာ အဂ္ဂိက္ခန္ဓာ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကာလော၊ မဟာသမဏ၊ နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တံ၊ တေ နု ခေါ တေ၊ မဟာသမဏ၊ အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏာ ကေဝလကပ္ပံ ဝနသဏ္ဍံ ဩဘာသေတွာ ယေန တွံ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တံ အဘိဝါဒေတွာ စတုဒ္ဒိသာ အဋ္ဌံသု သေယျထာပိ မဟန္တာ အဂ္ဂိက္ခန္ဓာ’’တိ။ ဧတေ ခေါ၊ ကဿပ၊ စတ္တာရော မဟာရာဇာနော ယေနာဟံ တေနုပသင်္ကမိံသု ဓမ္မဿဝနာယာတိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ၊ ယတြ ဟိ နာမ စတ္တာရောပိ မဟာရာဇာနော ဥပသင်္ကမိဿန္တိ ဓမ္မဿဝနာယ၊ န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတွာ တသ္မိံယေဝ ဝနသဏ္ဍေ ဝိဟာသိ။

ဒုတိယံ ပါဋိဟာရိယံ။

အထ ခေါ သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏော ကေဝလကပ္ပံ ဝနသဏ္ဍံ ဩဘာသေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ သေယျထာပိ မဟာအဂ္ဂိက္ခန္ဓော ပုရိမာဟိ ဝဏ္ဏနိဘာဟိ အဘိက္ကန္တတရော စ ပဏီတတရော စ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကာလော၊ မဟာသမဏ၊ နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တံ၊ ကော နု ခေါ သော၊ မဟာသမဏ၊ အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏော ကေဝလကပ္ပံ ဝနသဏ္ဍံ ဩဘာသေတွာ ယေန တွံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ သေယျထာပိ မဟာအဂ္ဂိက္ခန္ဓော ပုရိမာဟိ ဝဏ္ဏနိဘာဟိ အဘိက္ကန္တတရော စ ပဏီတတရော စာ’’တိ။ ဧသော ခေါ၊ ကဿပ၊ သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော ယေနာဟံ တေနုပသင်္ကမိ ဓမ္မဿဝနာယာတိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ၊ ယတြ ဟိ နာမ သက္ကောပိ ဒေဝါနမိန္ဒော ဥပသင်္ကမိဿတိ ဓမ္မဿဝနာယ၊ န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတွာ တသ္မိံယေဝ ဝနသဏ္ဍေ ဝိဟာသိ။

တတိယံ ပါဋိဟာရိယံ။

အထ ခေါ ဗြဟ္မာ သဟမ္ပတိ အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏော ကေဝလကပ္ပံ ဝနသဏ္ဍံ ဩဘာသေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ သေယျထာပိ မဟာအဂ္ဂိက္ခန္ဓော ပုရိမာဟိ ဝဏ္ဏနိဘာဟိ အဘိက္ကန္တတရော စ ပဏီတတရော စ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကာလော၊ မဟာသမဏ၊ နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တံ၊ ကော နု ခေါ သော၊ မဟာသမဏ၊ အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏော ကေဝလကပ္ပံ ဝနသဏ္ဍံ ဩဘာသေတွာ ယေန တွံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ သေယျထာပိ မဟာအဂ္ဂိက္ခန္ဓော ပုရိမာဟိ ဝဏ္ဏနိဘာဟိ အဘိက္ကန္တတရော စ ပဏီတတရော စာ’’တိ။ ဧသော ခေါ၊ ကဿပ၊ ဗြဟ္မာ သဟမ္ပတိ ယေနာဟံ တေနုပသင်္ကမိ ဓမ္မဿဝနာယာတိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ၊ ယတြ ဟိ နာမ ဗြဟ္မာပိ သဟမ္ပတိ ဥပသင်္ကမိဿတိ ဓမ္မဿဝနာယ၊ န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတွာ တသ္မိံယေဝ ဝနသဏ္ဍေ ဝိဟာသိ။

စတုတ္ထံ ပါဋိဟာရိယံ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ မဟာယညော ပစ္စုပဋ္ဌိတော ဟောတိ၊ ကေဝလကပ္ပာ စ အင်္ဂမဂဓာ ပဟူတံ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ အာဒါယ အဘိက္ကမိတုကာမာ ဟောန္တိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဧတရဟိ ခေါ မေ မဟာယညော ပစ္စုပဋ္ဌိတော၊ ကေဝလကပ္ပာ စ အင်္ဂမဂဓာ ပဟူတံ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ အာဒါယ အဘိက္ကမိဿန္တိ၊ သစေ မဟာသမဏော မဟာဇနကာယေ ဣဒ္ဓိပါဋိဟာရိယံ ကရိဿတိ၊ မဟာသမဏဿ လာဘသက္ကာရော အဘိဝဍ္ဎိဿတိ၊ မမ လာဘသက္ကာရော ပရိဟာယိဿတိ၊ အဟော နူန မဟာသမဏော သွာတနာယ နာဂစ္ဆေယျာ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ ဥတ္တရကုရုံ ဂန္တွာ တတော ပိဏ္ဍပါတံ အာဟရိတွာ အနောတတ္တဒဟေ ပရိဘုဉ္ဇိတွာ တတ္ထေဝ ဒိဝါဝိဟာရံ အကာသိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကာလော၊ မဟာသမဏ၊ နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တံ၊ ကိံ နု ခေါ၊ မဟာသမဏ၊ ဟိယျော နာဂမာသိ၊ အပိစ မယံ တံ သရာမ၊ ‘ကိံ နု ခေါ မဟာသမဏော နာဂစ္ဆတီ’တိ၊ ခါဒနီယဿ စ ဘောဇနီယဿ စ တေ ပဋိဝီသော ဌပိတော’’တိ။ နနု တေ၊ ကဿပ၊ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဧတရဟိ ခေါ မေ မဟာယညော ပစ္စုပဋ္ဌိတော ကေဝလကပ္ပာ စ အင်္ဂမဂဓာ ပဟူတံ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ အာဒါယ အဘိက္ကမိဿန္တိ၊ သစေ မဟာသမဏော မဟာဇနကာယေ ဣဒ္ဓိပါဋိဟာရိယံ ကရိဿတိ၊ မဟာသမဏဿ လာဘသက္ကာရော အဘိဝဍ္ဎိဿတိ၊ မမ လာဘသက္ကာရော ပရိဟာယိဿတိ၊ အဟော နူန မဟာသမဏော သွာတနာယ နာဂစ္ဆေယျာ’’တိ၊ သော ခေါ အဟံ၊ ကဿပ၊ တဝ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ ဥတ္တရကုရုံ ဂန္တွာ တတော ပိဏ္ဍပါတံ အာဟရိတွာ အနောတတ္တဒဟေ ပရိဘုဉ္ဇိတွာ တတ္ထေဝ ဒိဝါဝိဟာရံ အကာသိန္တိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ၊ ယတြ ဟိ နာမ စေတသာပိ စိတ္တံ ပဇာနိဿတိ၊ န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတွာ တသ္မိံယေဝ ဝနသဏ္ဍေ ဝိဟာသိ။

ပဉ္စမံ ပါဋိဟာရိယံ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝတော ပံသုကူလံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကတ္ထ နု ခေါ အဟံ ပံသုကူလံ ဓောဝေယျ’’န္တိ? အထ ခေါ သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော ဘဂဝတော စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ ပါဏိနာ ပေါက္ခရဏိံ ခဏိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဓ၊ ဘန္တေ ဘဂဝါ၊ ပံသုကူလံ ဓောဝတူ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိမှိ နု ခေါ အဟံ ပံသုကူလံ ပရိမဒ္ဒေယျ’’န္တိ? အထ ခေါ သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော ဘဂဝတော စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ မဟတိံ သိလံ ဥပနိက္ခိပိ – ‘‘ဣဓ၊ ဘန္တေ ဘဂဝါ၊ ပံသုကူလံ ပရိမဒ္ဒတူ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိမှိ နု ခေါ အဟံ အာလမ္ဗိတွာ ဥတ္တရေယျ’’န္တိ? အထ ခေါ ကကုဓေ အဓိဝတ္ထာ ဒေဝတာ ဘဂဝတော စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ သာခံ ဩနာမေသိ – ‘‘ဣဓ၊ ဘန္တေ ဘဂဝါ၊ အာလမ္ဗိတွာ ဥတ္တရတူ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိမှိ နု ခေါ အဟံ ပံသုကူလံ ဝိဿဇ္ဇေယျ’’န္တိ? အထ ခေါ သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော ဘဂဝတော စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ မဟတိံ သိလံ ဥပနိက္ခိပိ – ‘‘ဣဓ၊ ဘန္တေ ဘဂဝါ၊ ပံသုကူလံ ဝိဿဇ္ဇေတူ’’တိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကာလော၊ မဟာသမဏ၊ နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တံ၊ ကိံ နု ခေါ၊ မဟာသမဏ၊ နာယံ ပုဗ္ဗေ ဣဓ ပေါက္ခရဏီ သာယံ ဣဓ ပေါက္ခရဏီ၊ နယိမာ သိလာ ပုဗ္ဗေ ဥပနိက္ခိတ္တာ၊ ကေနိမာ သိလာ ဥပနိက္ခိတ္တာ၊ နယိမဿ ကကုဓဿ ပုဗ္ဗေ သာခါ ဩနတာ၊ သာယံ သာခါ ဩနတာ’’တိ? ဣဓ မေ၊ ကဿပ၊ ပံသုကူလံ ဥပ္ပန္နံ အဟောသိ၊ တဿ မယှံ၊ ကဿပ၊ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကတ္ထ နု ခေါ အဟံ ပံသုကူလံ ဓောဝေယျ’’န္တိ? အထ ခေါ၊ ကဿပ၊ သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော မမ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ ပါဏိနာ ပေါက္ခရဏိံ ခဏိတွာ မံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဓ၊ ဘန္တေ ဘဂဝါ၊ ပံသုကူလံ ဓောဝတူ’’တိ။ သာယံ၊ ကဿပ၊ အမနုဿေန ပါဏိနာ ခဏိတာ ပေါက္ခရဏီ။ တဿ မယှံ၊ ကဿပ၊ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိမှိ နု ခေါ အဟံ ပံသုကူလံ ပရိမဒ္ဒေယျ’’န္တိ? အထ ခေါ၊ ကဿပ၊ သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော မမ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ မဟတိံ သိလံ ဥပနိက္ခိပိ – ‘‘ဣဓ၊ ဘန္တေ ဘဂဝါ၊ ပံသုကူလံ ပရိမဒ္ဒတူ’’တိ? သာယံ၊ ကဿပ၊ အမနုဿေန ဥပနိက္ခိတ္တာ သိလာ။ တဿ မယှံ၊ ကဿပ၊ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိမှိ နု ခေါ အဟံ အာလမ္ဗိတွာ ဥတ္တရေယျ’’န္တိ? အထ ခေါ၊ ကဿပ၊ ကကုဓေ အဓိဝတ္ထာ ဒေဝတာ မမ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ သာခံ ဩနာမေသိ – ‘‘ဣဓ၊ ဘန္တေ ဘဂဝါ၊ အာလမ္ဗိတွာ ဥတ္တရတူ’’တိ? သွာယံ အာဟရဟတ္ထော ကကုဓော။ တဿ မယှံ၊ ကဿပ၊ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိမှိ နု ခေါ အဟံ ပံသုကူလံ ဝိဿဇ္ဇေယျ’’န္တိ? အထ ခေါ၊ ကဿပ၊ သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော မမ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ မဟတိံ သိလံ ဥပနိက္ခိပိ – ‘‘ဣဓ၊ ဘန္တေ ဘဂဝါ၊ ပံသုကူလံ ဝိဿဇ္ဇေတူ’’တိ? သာယံ၊ ကဿပ၊ အမနုဿေန ဥပနိက္ခိတ္တာ သိလာတိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ ၊ ယတြ ဟိ နာမ သက္ကောပိ ဒေဝါနမိန္ဒော ဝေယျာဝစ္စံ ကရိဿတိ၊ န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတွာ တသ္မိံယေဝ ဝနသဏ္ဍေ ဝိဟာသိ။

အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော ကာလံ အာရောစေသိ – ‘‘ကာလော၊ မဟာသမဏ၊ နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တ’’န္တိ။ ‘‘ဂစ္ဆ တွံ၊ ကဿပ၊ အာယာမဟ’’န္တိ ဥရုဝေလကဿပံ ဇဋိလံ ဥယျောဇေတွာ ယာယ ဇမ္ဗုယာ ဇမ္ဗုဒီပေါ ပညာယတိ၊ တတော ဖလံ ဂဟေတွာ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အဂျာဂါရေ နိသီဒိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော ဘဂဝန္တံ အဂျာဂါရေ နိသိန္နံ၊ ဒိသွာန ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကတမေန တွံ၊ မဟာသမဏ၊ မဂ္ဂေန အာဂတော၊ အဟံ တယာ ပဌမတရံ ပက္ကန္တော၊ သော တွံ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အဂျာဂါရေ နိသိန္နော’’တိ? ‘‘ဣဓာဟံ၊ ကဿပ၊ တံ ဥယျောဇေတွာ ယာယ ဇမ္ဗုယာ ဇမ္ဗုဒီပေါ ပညာယတိ၊ တတော ဖလံ ဂဟေတွာ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အဂျာဂါရေ နိသိန္နော။ ဣဒံ ခေါ၊ ကဿပ၊ ဇမ္ဗုဖလံ ဝဏ္ဏသမ္ပန္နံ ဂန္ဓသမ္ပန္နံ ရသသမ္ပန္နံ၊ သစေ အာကင်္ခသိ ပရိဘုဉ္ဇာ’’တိ။ ‘‘အလံ၊ မဟာသမဏ၊ တွံယေဝ တံ အရဟသိ၊ တွံယေဝ တံ ပရိဘုဉ္ဇာ’’တိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ၊ ယတြ ဟိ နာမ မံ ပဌမတရံ ဥယျောဇေတွာ ယာယ ဇမ္ဗုယာ ဇမ္ဗုဒီပေါ ပညာယတိ၊ တတော ဖလံ ဂဟေတွာ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အဂျာဂါရေ နိသီဒိဿတိ၊ န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတွာ တသ္မိံယေဝ ဝနသဏ္ဍေ ဝိဟာသိ။

အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော ကာလံ အာရောစေသိ – ‘‘ကာလော၊ မဟာသမဏ၊ နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တ’’န္တိ။ ‘‘ဂစ္ဆ တွံ၊ ကဿပ၊ အာယာမဟ’’န္တိ ဥရုဝေလကဿပံ ဇဋိလံ ဥယျောဇေတွာ ယာယ ဇမ္ဗုယာ ဇမ္ဗုဒီပေါ ပညာယတိ၊ တဿာ အဝိဒူရေ အမ္ဗော…ပေ… တဿာ အဝိဒူရေ အာမလကီ…ပေ… တဿာ အဝိဒူရေ ဟရီတကီ…ပေ… တာဝတိံသံ ဂန္တွာ ပါရိစ္ဆတ္တကပုပ္ဖံ ဂဟေတွာ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အဂျာဂါရေ နိသီဒိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော ဘဂဝန္တံ အဂျာဂါရေ နိသိန္နံ၊ ဒိသွာန ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကတမေန တွံ၊ မဟာသမဏ၊ မဂ္ဂေန အာဂတော၊ အဟံ တယာ ပဌမတရံ ပက္ကန္တော၊ သော တွံ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အဂျာဂါရေ နိသိန္နော’’တိ? ‘‘ဣဓာဟံ၊ ကဿပ၊ တံ ဥယျောဇေတွာ တာဝတိံသံ ဂန္တွာ ပါရိစ္ဆတ္တကပုပ္ဖံ ဂဟေတွာ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အဂျာဂါရေ နိသိန္နော။ ဣဒံ ခေါ၊ ကဿပ၊ ပါရိစ္ဆတ္တကပုပ္ဖံ ဝဏ္ဏသမ္ပန္နံ ဂန္ဓသမ္ပန္နံ၊ သစေ အာကင်္ခသိ ဂဏှာ’’တိ ။ ‘‘အလံ၊ မဟာသမဏ၊ တွံယေဝ တံ အရဟသိ၊ တွံယေဝ တံ ဂဏှာ’’တိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ၊ ယတြ ဟိ နာမ မံ ပဌမတရံ ဥယျောဇေတွာ တာဝတိံသံ ဂန္တွာ ပါရိစ္ဆတ္တကပုပ္ဖံ ဂဟေတွာ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အဂျာဂါရေ နိသီဒိဿတိ၊ န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန တေ ဇဋိလာ အဂ္ဂိံ ပရိစရိတုကာမာ န သက္ကောန္တိ ကဋ္ဌာနိ ဖာလေတုံ။ အထ ခေါ တေသံ ဇဋိလာနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘နိဿံသယံ ခေါ မဟာသမဏဿ ဣဒ္ဓါနုဘာဝေါ ယထာ မယံ န သက္ကောမ ကဋ္ဌာနိ ဖာလေတု’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပံ ဇဋိလံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဖာလိယန္တု၊ ကဿပ၊ ကဋ္ဌာနီ’’တိ။ ‘‘ဖာလိယန္တု၊ မဟာသမဏာ’’တိ။ သကိဒေဝ ပဉ္စ ကဋ္ဌသတာနိ ဖာလိယိံသု။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ၊ ယတြ ဟိ နာမ ကဋ္ဌာနိပိ ဖာလိယိဿန္တိ၊ န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန တေ ဇဋိလာ အဂ္ဂိံ ပရိစရိတုကာမာ န သက္ကောန္တိ အဂ္ဂိံ ဥဇ္ဇလေတုံ။ အထ ခေါ တေသံ ဇဋိလာနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘နိဿံသယံ ခေါ မဟာသမဏဿ ဣဒ္ဓါနုဘာဝေါ ယထာ မယံ န သက္ကောမ အဂ္ဂိံ ဥဇ္ဇလေတု’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပံ ဇဋိလံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဥဇ္ဇလိယန္တု၊ ကဿပ၊ အဂ္ဂီ’’တိ။ ‘‘ဥဇ္ဇလိယန္တု၊ မဟာသမဏာ’’တိ။ သကိဒေဝ ပဉ္စ အဂ္ဂိသတာနိ ဥဇ္ဇလိယိံသု။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ၊ ယတြ ဟိ နာမ အဂ္ဂီပိ ဥဇ္ဇလိယိဿန္တိ၊ န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန တေ ဇဋိလာ အဂ္ဂိံ ပရိစရိတွာ န သက္ကောန္တိ အဂ္ဂိံ ဝိဇ္ဈာပေတုံ။ အထ ခေါ တေသံ ဇဋိလာနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘နိဿံသယံ ခေါ မဟာသမဏဿ ဣဒ္ဓါနုဘာဝေါ ယထာ မယံ န သက္ကောမ အဂ္ဂိံ ဝိဇ္ဈာပေတု’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပံ ဇဋိလံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဝိဇ္ဈာယန္တု၊ ကဿပ၊ အဂ္ဂီ’’တိ။ ‘‘ဝိဇ္ဈာယန္တု၊ မဟာသမဏာ’’တိ။ သကိဒေဝ ပဉ္စ အဂ္ဂိသတာနိ ဝိဇ္ဈာယိံသု။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ၊ ယတြ ဟိ နာမ အဂ္ဂီပိ ဝိဇ္ဈာယိဿန္တိ၊ န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန တေ ဇဋိလာ သီတာသု ဟေမန္တိကာသု ရတ္တီသု အန္တရဋ္ဌကာသု ဟိမပါတသမယေ နဇ္ဇာ နေရဉ္ဇရာယ ဥမ္မုဇ္ဇန္တိပိ နိမုဇ္ဇန္တိပိ ဥမ္မုဇ္ဇနနိမုဇ္ဇနမ္ပိ ကရောန္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ပဉ္စမတ္တာနိ မန္ဒာမုခိသတာနိ အဘိနိမ္မိနိ ယတ္ထ တေ ဇဋိလာ ဥတ္တရိတွာ ဝိသိဗ္ဗေသုံ။ အထ ခေါ တေသံ ဇဋိလာနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘နိဿံသယံ ခေါ မဟာသမဏဿ ဣဒ္ဓါနုဘာဝေါ ယထယိမာ မန္ဒာမုခိယော နိမ္မိတာ’’တိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ၊ ယတြ ဟိ နာမ တာဝ ဗဟူ မန္ဒာမုခိယောပိ အဘိနိမ္မိနိဿတိ၊ န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန မဟာ အကာလမေဃော ပါဝဿိ၊ မဟာ ဥဒကဝါဟကော သဉ္ဇာယိ၊ ယသ္မိံ ပဒေသေ ဘဂဝါ ဝိဟရတိ သော ပဒေသော ဥဒကေန န ဩတ္ထဋော ဟောတိ။ အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယံနူနာဟံ သမန္တာ ဥဒကံ ဥဿာရေတွာ မဇ္ဈေ ရေဏုဟတာယ ဘူမိယာ စင်္ကမေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ သမန္တာ ဥဒကံ ဥဿာရေတွာ မဇ္ဈေ ရေဏုဟတာယ ဘူမိယာ စင်္ကမိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော ‘‘မာဟေဝ ခေါ မဟာသမဏော ဥဒကေန ဝူဠှော အဟောသီ’’တိ နာဝါယ သမ္ဗဟုလေဟိ ဇဋိလေဟိ သဒ္ဓိံ ယသ္မိံ ပဒေသေ ဘဂဝါ ဝိဟရတိ၊ တံ ပဒေသံ အဂမာသိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော ဘဂဝန္တံ သမန္တာ ဥဒကံ ဥဿာရေတွာ မဇ္ဈေ ရေဏုဟတာယ ဘူမိယာ စင်္ကမန္တံ၊ ဒိသွာန ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဒံ နု တွံ၊ မဟာသမဏာ’’တိ။ ‘‘အယမဟမသ္မိ၊ ကဿပါ’’တိ ဘဂဝါ ဝေဟာသံ အဗ္ဘုဂ္ဂန္တွာ နာဝါယ ပစ္စုဋ္ဌာသိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ ၊ ယတြ ဟိ နာမ ဥဒကမ္ပိ န ပဝါဟိဿတိ၊ န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘စိရမ္ပိ ခေါ ဣမဿ မောဃပုရိသဿ ဧဝံ ဘဝိဿတိ ‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ၊ န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’န္တိ၊ ယံနူနာဟံ ဣမံ ဇဋိလံ သံဝေဇေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပံ ဇဋိလံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘နေဝ စ ခေါ တွံ၊ ကဿပ၊ အရဟာ၊ နာပိ အရဟတ္တမဂ္ဂသမာပန္နော၊ သာပိ တေ ပဋိပဒါ နတ္ထိ၊ ယာယ တွံ အရဟာ ဝါ အဿသိ အရဟတ္တမဂ္ဂံ ဝါ သမာပန္နော’’တိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော ဘဂဝတော ပါဒေသု သိရသာ နိပတိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘လဘေယျာဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ၊ လဘေယျံ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ ‘‘တွံ ခေါသိ၊ ကဿပ၊ ပဉ္စန္နံ ဇဋိလသတာနံ နာယကော ဝိနာယကော အဂ္ဂေါ ပမုခေါ ပါမောက္ခော၊ တေပိ တာဝ အပလောကေဟိ၊ ယထာ တေ မညိဿန္တိ၊ တထာ တေ ကရိဿန္တီ’’တိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော ယေန တေ ဇဋိလာ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တေ ဇဋိလေ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣစ္ဆာမဟံ၊ ဘော၊ မဟာသမဏေ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ၊ ယထာ ဘဝန္တော မညန္တိ တထာ ကရောန္တူ’’တိ။ ‘‘စိရပဋိကာ မယံ၊ ဘော၊ မဟာသမဏေ အဘိပ္ပသန္နာ၊ သစေ ဘဝံ မဟာသမဏေ ဗြဟ္မစရိယံ စရိဿတိ၊ သဗ္ဗေဝ မယံ မဟာသမဏေ ဗြဟ္မစရိယံ စရိဿာမာ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဇဋိလာ ကေသမိဿံ ဇဋာမိဿံ ခါရိကာဇမိဿံ အဂ္ဂိဟုတမိဿံ ဥဒကေ ပဝါဟေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော ပါဒေသု သိရသာ နိပတိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘လဘေယျာမ မယံ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ၊ လဘေယျာမ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ ‘‘ဧထ၊ ဘိက္ခဝေါ’’တိ ဘဂဝါ အဝေါစ – ‘‘သွာက္ခာတော ဓမ္မော၊ စရထ ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ သာဝ တေသံ အာယသ္မန္တာနံ ဥပသမ္ပဒါ အဟောသိ။

အဒ္ဒသာ ခေါ နဒီကဿပေါ ဇဋိလော ကေသမိဿံ ဇဋာမိဿံ ခါရိကာဇမိဿံ အဂ္ဂိဟုတမိဿံ ဥဒကေ ဝုယှမာနေ၊ ဒိသွာနဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မာဟေဝ မေ ဘာတုနော ဥပသဂ္ဂေါ အဟောသီ’’တိ၊ ဇဋိလေ ပါဟေသိ – ‘‘ဂစ္ဆထ မေ ဘာတရံ ဇာနာထာ’’တိ၊ သာမဉ္စ တီဟိ ဇဋိလသတေဟိ သဒ္ဓိံ ယေနာယသ္မာ ဥရုဝေလကဿပေါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥရုဝေလကဿပံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဒံ နု ခေါ၊ ကဿပ၊ သေယျော’’တိ? ‘‘အာမာဝုသော၊ ဣဒံ သေယျော’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဇဋိလာ ကေသမိဿံ ဇဋာမိဿံ ခါရိကာဇမိဿံ အဂ္ဂိဟုတမိဿံ ဥဒကေ ပဝါဟေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော ပါဒေသု သိရသာ နိပတိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘လဘေယျာမ မယံ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ၊ လဘေယျာမ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ ‘‘ဧထ၊ ဘိက္ခဝေါ’’တိ ဘဂဝါ အဝေါစ – ‘‘သွာက္ခာတော ဓမ္မော၊ စရထ ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ သာဝ တေသံ အာယသ္မန္တာနံ ဥပသမ္ပဒါ အဟောသိ။

အဒ္ဒသာ ခေါ ဂယာကဿပေါ ဇဋိလော ကေသမိဿံ ဇဋာမိဿံ ခါရိကာဇမိဿံ အဂ္ဂိဟုတမိဿံ ဥဒကေ ဝုယှမာနေ၊ ဒိသွာနဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မာဟေဝ မေ ဘာတူနံ ဥပသဂ္ဂေါ အဟောသီ’’တိ၊ ဇဋိလေ ပါဟေသိ – ‘‘ဂစ္ဆထ မေ ဘာတရော ဇာနာထာ’’တိ၊ သာမဉ္စ ဒွီဟိ ဇဋိလသတေဟိ သဒ္ဓိံ ယေနာယသ္မာ ဥရုဝေလကဿပေါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥရုဝေလကဿပံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဒံ နု ခေါ၊ ကဿပ၊ သေယျော’’တိ? ‘‘အာမာဝုသော၊ ဣဒံ သေယျော’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဇဋိလာ ကေသမိဿံ ဇဋာမိဿံ ခါရိကာဇမိဿံ အဂ္ဂိဟုတမိဿံ ဥဒကေ ပဝါဟေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော ပါဒေသု သိရသာ နိပတိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘လဘေယျာမ မယံ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ၊ လဘေယျာမ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ ‘‘ဧထ၊ ဘိက္ခဝေါ’’တိ၊ ဘဂဝါ အဝေါစ – ‘‘သွာက္ခာတော ဓမ္မော၊ စရထ ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ သာဝ တေသံ အာယသ္မန္တာနံ ဥပသမ္ပဒါ အဟောသိ။

‘‘ဘဂဝတော အဓိဋ္ဌာနေန ပဉ္စ ကဋ္ဌသတာနိ န ဖာလိယိံသု၊ ဖာလိယိံသု၊ အဂ္ဂီ န ဥဇ္ဇလိယိံသု၊ ဥဇ္ဇလိယိံသု၊ န ဝိဇ္ဈာယိံသု၊ ဝိဇ္ဈာယိံသု၊ ပဉ္စ မန္ဒာမုခိသတာနိ အဘိနိမ္မိနိ၊ ဧတေန နယေန အဍ္ဎုဍ္ဎပါဋိဟာရိယသဟဿာနိ ဟောန္တိ။

‘‘အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလာယံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန ဂယာသီသံ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ မဟတာ ဘိက္ခုသင်္ဃေန သဒ္ဓိံ သဟဿေန သဗ္ဗေဟေဝ ပုရာဏဇဋိလေဟိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ ဂယာယံ ဝိဟရတိ ဂယာသီသေ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသဟဿေန။ တတြ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခု အာမန္တေသိ (သံ။ နိ။ ၄။၂၈) – ‘သဗ္ဗံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဒိတ္တံ၊ ကိဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သဗ္ဗံ အာဒိတ္တံ၊ စက္ခု၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဒိတ္တံ၊ ရူပါ အာဒိတ္တာ၊ စက္ခုဝိညာဏံ အာဒိတ္တံ၊ စက္ခုသမ္ဖဿော အာဒိတ္တော၊ ယမိဒံ စက္ခုသမ္ဖဿပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝါ ဒုက္ခံ ဝါ အဒုက္ခမသုခံ ဝါ တမ္ပိ အာဒိတ္တံ။ ကေန အာဒိတ္တံ၊ ရာဂဂ္ဂိနာ ဒေါသဂ္ဂိနာ မောဟဂ္ဂိနာ အာဒိတ္တံ၊ ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန သောကေဟိ ပရိဒေဝေဟိ ဒုက္ခေဟိ ဒေါမနဿေဟိ ဥပါယာသေဟိ အာဒိတ္တန္တိ ဝဒါမိ? သောတံ အာဒိတ္တံ၊ သဒ္ဒါ အာဒိတ္တာ…ပေ… ဃာနံ အာဒိတ္တံ၊ ဂန္ဓာ အာဒိတ္တာ…ပေ… ဇိဝှာ အာဒိတ္တာ၊ ရသာ အာဒိတ္တာ…ပေ… ကာယော အာဒိတ္တော၊ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ အာဒိတ္တာ…ပေ… မနော အာဒိတ္တော၊ ဓမ္မာ အာဒိတ္တာ၊ မနောဝိညာဏံ အာဒိတ္တံ၊ မနောသမ္ဖဿော အာဒိတ္တော၊ ယမိဒံ မနောသမ္ဖဿပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝါ ဒုက္ခံ ဝါ အဒုက္ခမသုခံ ဝါ တမ္ပိ အာဒိတ္တံ။ ကေန အာဒိတ္တံ၊ ရာဂဂ္ဂိနာ ဒေါသဂ္ဂိနာ မောဟဂ္ဂိနာ အာဒိတ္တံ၊ ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန သောကေဟိ ပရိဒေဝေဟိ ဒုက္ခေဟိ ဒေါမနဿေဟိ ဥပါယာသေဟိ အာဒိတ္တ’’’န္တိ ဝဒါမိ။

‘‘ဧဝံ ပဿံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သုတဝါ အရိယသာဝကော စက္ခုသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ ရူပေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ စက္ခုဝိညာဏေပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ စက္ခုသမ္ဖဿေပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ ယမိဒံ စက္ခုသမ္ဖဿပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝါ ဒုက္ခံ ဝါ အဒုက္ခမသုခံ ဝါ တသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ။ သောတသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ သဒ္ဒေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ…ပေ… ဃာနသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ ဂန္ဓေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ…ပေ… ဇိဝှာယပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ ရသေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ…ပေ… ကာယသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ…ပေ… မနသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ ဓမ္မေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ မနောဝိညာဏေပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ မနောသမ္ဖဿေပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ ယမိဒံ မနောသမ္ဖဿပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝါ ဒုက္ခံ ဝါ အဒုက္ခမသုခံ ဝါ တသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ။ နိဗ္ဗိန္ဒံ ဝိရဇ္ဇတိ ၊ ဝိရာဂါ ဝိမုစ္စတိ၊ ဝိမုတ္တသ္မိံ ဝိမုတ္တမိတိ ဉာဏံ ဟောတိ၊ ‘ခီဏာ ဇာတိ၊ ဝုသိတံ ဗြဟ္မစရိယံ၊ ကတံ ကရဏီယံ၊ နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’တိ ပဇာနာတီ’’တိ။

ဣမသ္မိဉ္စ ပန ဝေယျာကရဏသ္မိံ ဘညမာနေ တဿ ဘိက္ခုသဟဿဿ အနုပါဒါယ အာသဝေဟိ စိတ္တာနိ ဝိမုစ္စိံသု။

၂၉။ ဧဝံ အာဒိတ္တပရိယာယဒေသနံ သုတွာ သဟ ပဋိသမ္ဘိဒါဟိ အရဟတ္တံ သမ္ပတ္တော နဒီကဿပေါ ထေရော သောမနဿဇာတော အတ္တနော ပုဗ္ဗစရိတာပဒါနံ ပကာသေန္တော ပဒုမုတ္တရဿ ဘဂဝတောတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ အဂ္ဂဖလန္တိ ဥတ္တမဖလံ၊ အတ္တနာ ရောပိတအမ္ဗရုက္ခဿ အာဒိမှိ ဂဟိတဖလံ ဝါ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝါတိ။

နဒီကဿပတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။

၃။ ဂယာကဿပတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ

တတိယာပဒါနေ အဇိနစမ္မဝတ္ထောဟန္တိအာဒိကံ အာယသ္မတော ဂယာကဿပတ္ထေရဿ အပဒါနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယံ ကုသလံ ဥပစိနန္တော ဣတော ဧကတိံသကပ္ပေ သိခိဿ ဘဂဝတော ကာလေ ကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တော ဝိညုတံ ပတ္တော နိဿရဏဇ္ဈာသယတာယ ဃရာဝါသံ ပဟာယ တာပသပဗ္ဗဇ္ဇံ ပဗ္ဗဇိတွာ အရညာယတနေ အဿမံ မာပေတွာ ဝနမူလဖလာဟာရော ဝသတိ။ တေန စ သမယေန ဘဂဝါ ဧကော အဒုတိယော တဿ အဿမသမီပေနာဂစ္ဆိ၊ သော ဘဂဝန္တံ ဒိသွာ ပသန္နမာနသော ဥပသင်္ကမိတွာ ဝန္ဒိတွာ ဧကမန္တံ ဌိတော ဝေလံ ဩလောကေန္တော မနောဟရာနိ ကောလဖလာနိ သတ္ထု ဥပနေသိ။ သော တေန ပုညကမ္မေန ဒေဝမနုဿေသု သံသရန္တော ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ ဗြာဟ္မဏကုလေ နိဗ္ဗတ္တိတွာ ဝယပ္ပတ္တော နိဿရဏဇ္ဈာသယတာယ ဃရာဝါသံ ပဟာယ တာပသပဗ္ဗဇ္ဇံ ပဗ္ဗဇိတွာ ဒွီဟိ တာပသသတေဟိ သဒ္ဓိံ ဂယာယ ဝိဟရတိ။ ဂယာယ ဝသနတော ဟိဿ ကဿပဂေါတ္တတာယ စ ဂယာကဿပေါတိ သမညာ အဟောသိ။ သော ဘဂဝတော သဒ္ဓိံ ပရိသာယ ဧဟိဘိက္ခူပသမ္ပဒံ ဒတွာ နဒီကဿပဿ ဝုတ္တနယေန အာဒိတ္တပရိယာယ ဒေသနာယ ဩဝဒိယမာနော အရဟတ္တေ ပတိဋ္ဌာသိ။

၃၅။ သော အရဟတ္တံ ပတွာ သောမနဿဇာတော အတ္တနော ပုဗ္ဗစရိတာပဒါနံ ပကာသေန္တော အဇိနစမ္မဝတ္ထောဟန္တိအာဒိမာဟ ။ တတ္ထ အဇိနစမ္မဝတ္ထောတိ တာပသပဗ္ဗဇိတတ္တာ အဇိနစမ္မနိဝါသနပါဝုရဏောတိ အတ္ထော။ ခါရိဘာရဓရောတိ တာပသကာလေ တာပသပရိက္ခာရပရိပုဏ္ဏကာဇဓရောတိ အတ္ထော။ ခါရိကတာပသပရိက္ခာရေ ပူရေတွာ။ ကောလံ အဟာသိ အဿမန္တိ ကောလဖလံ အဿမေ ပူရေတွာ အဿမေ နိသိန္နောတိ အတ္ထော။ အဂေါပယိန္တိ ပါဌေ ကောလဖလံ ပရိယေသိတွာ အဿမံ ဂေါပေသိံ ရက္ခိန္တိ အတ္ထော။ သေသံ သဗ္ဗံ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။

ဂယာကဿပတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။

၄။ ကိမိလတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ

စတုတ္ထာပဒါနေ နိဗ္ဗုတေ ကကုသန္ဓမှီတိအာဒိကံ အာယသ္မတော ကိမိလတ္ထေရဿ အပဒါနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယာနိ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော ကကုသန္ဓဿ ဘဂဝတော ကာလေ ကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တိတွာ ဝိညုတံ ပတ္တော ပရိနိဗ္ဗုတေ သတ္ထရိ တဿ ဓာတုယော ဥဒ္ဒိဿ သလလမာလာဟိ မဏ္ဍပံ ကာရေတွာ ပူဇံ အကာသိ။ သော တေန ပုညကမ္မေန တာဝတိံသေသု ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ အပရာပရံ ဒေဝမနုဿေသု သံသရန္တော ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ ကပိလဝတ္ထုနဂရေ သကျရာဇကုလေ နိဗ္ဗတ္တိတွာ ကိမိလောတိ တဿ နာမံ အကာသိ။ သော ဝယပ္ပတ္တော ဘောဂသမ္ပတ္တိယာ ပမတ္တော ဝိဟရတိ။ တဿ ဉာဏပရိပါကံ ဉတွာ သံဝေဂဇနနတ္ထံ အနုပိယာယံ ဝိဟရန္တော သတ္ထာ ပဌမယောဗ္ဗနေ ဌိတံ ရမဏီယံ ဣတ္ထိရူပံ အဘိနိမ္မိနိတွာ ပုရတော ဒဿေတွာ ပုန အနုက္ကမေန ယထာ ဇရာရောဂဝိပတ္တီဟိ အဘိဘူတာ ဒိဿတိ၊ တထာ အကာသိ။ တံ ဒိသွာ ကိမိလကုမာရော အတိဝိယ သံဝေဂဇာတော အတ္တနော သံဝေဂံ ပကာသေန္တော ဘဂဝတော ပါကဋံ ကတွာ လဒ္ဓါနုသာသနော အရဟတ္တံ ပါပုဏိ။

၄၂။ သော အရဟတ္တံ ပတွာ သောမနဿဇာတော အတ္တနော ပုဗ္ဗစရိတာပဒါနံ ပကာသေန္တော နိဗ္ဗုတေ ကကုသန္ဓမှီတိအာဒိမာဟ။ ဗြာဟ္မဏမှိ ဝုသီမတီတိ ပဉ္စဟိ ဝသိတာဟိ ဝသိပ္ပတ္တမှိ ဘဂဝတိ။ ဗြာဟ္မဏဿ သဗ္ဗဂုဏဂဏေဟိ မဏ္ဍိတတ္တာ အဘိဝူဠှီတတ္တာ ဗြာဟ္မဏမှိ ကကုသန္ဓေ ဘဂဝတိ ပရိနိဗ္ဗုတေတိ အတ္ထော။ သေသံ သဗ္ဗံ ဥတ္တာနမေဝါတိ။

ကိမိလတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။

၅။ ဝဇ္ဇိပုတ္တတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ

သဟဿရံသီဘဂဝါတိအာဒိကံ အာယသ္မတော ဝဇ္ဇိပုတ္တတ္ထေရဿ အပဒါနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယံ ပုညံ ဥပစိနန္တော ဣတော စတုနဝုတိကပ္ပေ ဧကံ ပစ္စေကဗုဒ္ဓံ ဘိက္ခာယ ဂစ္ဆန္တံ ဒိသွာ ပသန္နမာနသော ကဒလိဖလာနိ အဒါသိ။ သော တေန ပုညကမ္မေန ဒေဝမနုဿေသု သံသရန္တော ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ ဝေသာလိယံ လိစ္ဆဝိရာဇကုမာရော ဟုတွာ နိဗ္ဗတ္တိ၊ ဝဇ္ဇိရာဇပုတ္တတ္တာ ဝဇ္ဇိပုတ္တောတွေဝဿ သမညာ။ သော ဒဟရော ဟုတွာ ဟတ္ထိသိပ္ပာဒိသိက္ခနကာလေပိ ဟေတုသမ္ပန္နတာယ နိဿရဏဇ္ဈာသယောဝ ဟုတွာ ဝိစရန္တော သတ္ထု ဓမ္မဒေသနံ သုတွာ ပဋိလဒ္ဓသဒ္ဓါ သတ္ထု သန္တိကေ ပဗ္ဗဇိတွာ ဝိပဿနာယ ကမ္မံ ကတွာ နစိရဿေဝ ဆဠဘိညော အဟောသိ။ ဆဠဘိညော ပန ဟုတွာ အပရဘာဂေ အစိရပရိနိဗ္ဗုတေ သတ္ထရိ ဓမ္မံ သင်္ဂါယိတုံ သင်္ကေတံ ကတွာ မဟာထေရေသု တတ္ထ တတ္ထ ဝိဟရန္တေသု ဧကဒိဝသံ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ သေခံယေဝ သမာနံ မဟတိယာ ပရိသာယ ပရိဝုတံ ဓမ္မံ ဒေသေန္တံ ဒိသွာ တဿ ဥပရိမဂ္ဂါဓိဂမာယ ဥဿာဟံ ဇနေန္တော –

‘‘ရုက္ခမူလဂဟနံ ပသက္ကိယ၊ နိဗ္ဗာနံ ဟဒယသ္မိံ ဩပိယ၊

ဈာယ ဂေါတမ မာ စ ပမာဒေါ၊ ကိံ တေ ဗိဠိဗိဠိကာ ကရိဿတီ’’တိ။ (ထေရဂါ။ ၁၁၉) – ဂါထံ အဘာသိ၊

တတ္ထ ရုက္ခမူလဂဟနန္တိ ရုက္ခမူလဘူတံ ဂဟနံ၊ ဂဟနဉှိ အတ္ထိ၊ န ရုက္ခမူလံ၊ ရုက္ခမူလဉ္စ အတ္ထိ၊ န ဂဟနံ၊ တေသု ရုက္ခမူလဂ္ဂဟဏေန ဌာနဿ ဆာယာယ သမ္ပန္နတာယ ဝါတာတပပရိဿယာဘာဝံ ဒီပေတိ၊ ဂဟနဂ္ဂဟဏေန နိဝါတဘာဝေန ဝါတပရိဿယာဘာဝံ ဇနသမ္ဗာဓာဘာဝဉ္စ ဒဿေတိ၊ တဒုဘယေန စ ဘာဝနာယောဂျတံ။ ပသက္ကိယာတိ ဥပဂန္တွာ။ နိဗ္ဗာနံ ဟဒယသ္မိံ ဩပိယာတိ ‘‘ဧဝံ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတွာ နိဗ္ဗာနံ အဓိဂန္တဗ္ဗ’’န္တိ နိဗ္ဗုတိံ ဟဒယေ ဌပေတွာ စိတ္တေ ကတွာ။ ဈာယာတိ တိလက္ခဏူပနိဇ္ဈာနေန ဈာယ၊ ဝိပဿနာဘာဝနာသဟိတံ မဂ္ဂဘာဝနံ ဘာဝေဟိ။ ဂေါတမာတိ ဓမ္မဘဏ္ဍာဂါရိကံ ဂေါတ္တေနာလပတိ။ မာ စ ပမာဒေါတိ အဓိကုသလေသု ဓမ္မေသု မာ ပမာဒံ အာပဇ္ဇိ။ ဣဒါနိ ယာဒိသော ထေရဿ ပမာဒေါ၊ တံ ပဋိက္ခေပဝသေန ဒဿေန္တော ‘‘ကိံ တေ ဗိဠိဗိဠိကာ ကရိဿတီ’’တိ အာဟ။ တတ္ထ ဗိဠိဗိဠိကာတိ ဗိဠိဗိဠိကိရိယာ၊ ဗိဠိဗိဠိတိသဒ္ဒပဝတ္တိ ယထာ နိရတ္ထကာ၊ ဧဝံ ဗိဠိဗိဠိကာသဒိသာ ဇနပညတ္တိ။ ကိံ တေ ကရိဿတီတိ ကီဒိသံ အတ္ထံ တုယှံ သာဓေဿတိ၊ တသ္မာ ဇနပညတ္တိံ ပဟာယ သဒတ္ထပသုတော ဟောဟီတိ ဩဝါဒံ အဒါသိ။

တံ သုတွာ အညေဟိ ဝုတ္တေန ဝိဿဂန္ဓဝါယနဝစနေန သံဝေဂဇာတော ဗဟုဒေဝ ရတ္တိံ စင်္ကမေန ဝီတိနာမေန္တော ဝိပဿနံ ဥဿုက္ကာပေတွာ သေနာသနံ ပဝိသိတွာ မဉ္စကေ နိသိန္နမတ္တောဝ ‘‘ကိဉ္စိ သယာမီ’’တိ သီသံ ဗိမ္ဗောဟနမသမ္ပတ္တံ ပါဒံ ဘူမိတော ဥဂ္ဂတံ သရီရဿ အာကာသဂတက္ခဏေယေဝ အရဟတ္တံ ပါပုဏိ။

၄၉။ ဝဇ္ဇိပုတ္တတ္ထေရော အပရဘာဂေ သောမနဿဇာတော အတ္တနော ပုဗ္ဗစရိတာပဒါနံ ပကာသေန္တော သဟဿရံသီ ဘဂဝါတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ သဟဿရံသီတိ ဧတ္ထ ‘‘အနေကသတသဟဿရံသီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ဂါထာဗန္ဓသုခတ္ထံ ‘‘သဟဿရံသီ’’တိ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝါတိ။

ဝဇ္ဇိပုတ္တတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။

၆။ ဥတ္တရတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ

ဆဋ္ဌာပဒါနေ သုမေဓော နာမ သမ္ဗုဒ္ဓါတိအာဒိကံ အာယသ္မတော ဥတ္တရသာမဏေရဿ အပဒါနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယာနိ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော သုမေဓဿ ဘဂဝတော ကာလေ ဝိဇ္ဇာဓရော ဟုတွာ အာကာသေန ဝိစရတိ။ တေန စ သမယေန သတ္ထာ တဿေဝ အနုဂ္ဂဏှနတ္ထံ ဝနန္တရေ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ နိသီဒိ ဆဗ္ဗဏ္ဏဗုဒ္ဓရံသိယော ဝိဿဇ္ဇေန္တော။ သော အန္တလိက္ခေန ဂစ္ဆန္တော ဘဂဝန္တံ ဒိသွာ ပသန္နမာနသော အာကာသတော ဩရုယှ သုဝိသုဒ္ဓေဟိ ဝိပုလေဟိ ကဏိကာရပုပ္ဖေဟိ ဘဂဝန္တံ ပူဇေသိ၊ ပုပ္ဖာနိ ဗုဒ္ဓါနုဘာဝေန သတ္ထု ဥပရိ ဆတ္တာကာရေန အဋ္ဌံသု၊ သော တေန ဘိယျောသောမတ္တာယ ပသန္နစိတ္တော ဟုတွာ အပရဘာဂေ ကာလံ ကတွာ တာဝတိံသေသု နိဗ္ဗတ္တိတွာ ဒိဗ္ဗသမ္ပတ္တိံ အနုဘဝန္တော ယာဝတာယုကံ တတ္ထ ဌတွာ တတော စုတော ဒေဝမနုဿေသု သံသရန္တော ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ ရာဇဂဟေ ဗြာဟ္မဏမဟာသာလဿ ပုတ္တော ဟုတွာ နိဗ္ဗတ္တိ၊ ဥတ္တရောတိဿ နာမံ အဟောသိ။ သော ဝိညုတံ ပတ္တော ဗြာဟ္မဏဝိဇ္ဇာသု နိပ္ဖတ္တိံ ဂန္တွာ ဇာတိယာ ရူပေန ဝိဇ္ဇာယ ဝယေန သီလာစာရေန စ လောကဿ သမ္ဘာဝနီယော ဇာတော။

တဿ တံ သမ္ပတ္တိံ ဒိသွာ ဝဿကာရော မဂဓမဟာမတ္တော အတ္တနော ဓီတရံ ဒါတုကာမော ဟုတွာ အတ္တနော အဓိပ္ပာယံ ပဝေဒေသိ။ သော နိဿရဏဇ္ဈာသယတာယ တံ ပဋိက္ခိပိတွာ ကာလေန ကာလံ ဓမ္မသေနာပတိံ ပယိရုပါသန္တော တဿ သန္တိကေ ဓမ္မံ သုတွာ ပဋိလဒ္ဓသဒ္ဓါ ပဗ္ဗဇိတွာ ဝတ္တသမ္ပန္နော ဟုတွာ ထေရံ ဥပဋ္ဌဟတိ။

တေန စ သမယေန ထေရဿ အညတရော အာဗာဓော ဥပ္ပန္နော၊ တဿ ဘေသဇ္ဇတ္ထာယ ဥတ္တရော သာမဏေရော ပါတောဝ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ဝိဟာရတော နိက္ခန္တော အန္တရာမဂ္ဂေ တဠာကဿ သမီပေ ပတ္တံ ဌပေတွာ ဥဒကသမီပံ ဂန္တွာ မုခံ ဓောဝတိ။ အထ အညတရော ဥမင်္ဂစောရော ကတကမ္မော အာရက္ခပုရိသေဟိ အနုဗဒ္ဓါ အဂ္ဂမဂ္ဂေန နဂရတော နိက္ခမိတွာ ပလာယန္တော အတ္တနာ ဂဟိတံ ရတနဘဏ္ဍိတံ သာမဏေရဿ ပတ္တေ ပက္ခိပိတွာ ပလာယိ။ သာမဏေရောပိ ပတ္တသမီပံ ဥပဂတော။ စောရံ အနုဗန္ဓန္တာ ရာဇပုရိသာ သာမဏေရဿ ပတ္တေ ဘဏ္ဍိကံ ဒိသွာ ‘‘အယံ စောရော၊ ဣမိနာ စောရိယံ ကတ’’န္တိ သာမဏေရံ ပစ္ဆာဗာဟံ ဗန္ဓိတွာ ဝဿကာရဿ ဗြာဟ္မဏဿ ဒဿေသုံ။ ဝဿကာရော စ တဒါ ရညော ဝိနိစ္ဆယေ နိယုတ္တော ဟုတွာ ဆေဇ္ဇဘေဇ္ဇံ အနုသာသတိ၊ သော ‘‘ပုဗ္ဗေ မမ ဝစနံ နာဒိယိ၊ သုဒ္ဓပါသဏ္ဍိယေသု ပဗ္ဗဇီ’’တိ (ထေရဂါ။ အဋ္ဌ။ ၁။ဥတ္တရတ္ထေရဂါထာဝဏ္ဏနာ) ကမ္မံ အသောဓေတွာ ဃာတုကာမတ္တာဝ ဇီဝန္တမေဝ တံ သူလေ ဥတ္တာသေသိ။

အထဿ ဘဂဝါ ဉာဏပရိပါကံ ဩလောကေတွာ တံ ဌာနံ ဂန္တွာ ဝိပ္ဖုရန္တဟတ္ထနခမဏိမယူခသမ္ဘိန္နသိတာဘတာယ ပဂ္ဃရန္တဇာတိဟိင်္ဂုလကသုဝဏ္ဏရသဓာရံ ဝိယ ဇာလာဂုဏ္ဌိတမုဒုတလုနဒီဃင်္ဂုလိဟတ္ထံ ဥတ္တရဿ သီသေ ဌပေတွာ ‘‘ဥတ္တရ၊ ဣဒံ တေ ပုရိမကမ္မဿ ဖလံ ဥပ္ပန္နံ၊ တတ္ထ တယာ ပစ္စဝေက္ခဏဗလေန အဓိဝါသနာ ကာတဗ္ဗာ’’တိ ဝတွာ အဇ္ဈာသယာနုရူပံ ဓမ္မံ ဒေသေသိ။ ဥတ္တရော အမတာဘိသေကသဒိသေန သတ္ထု ဟတ္ထသမ္ဖဿေန သဉ္ဇာတပ္ပသာဒသောမနဿတာယ ဥဠာရပီတိပါမောဇ္ဇံ ပဋိလဘိတွာ ယထာပရိစိတံ ဝိပဿနာမဂ္ဂံ သမာရူဠှော ဉာဏဿ ပရိပါကံ ဂတတ္တာ သတ္ထု စ ဒေသနာဝိလာသေန တာဝဒေဝ မဂ္ဂပဋိပါဋိယာ သဗ္ဗေ ကိလေသေ ခေပေတွာ ဆဠဘိညော အဟောသိ။ ဆဠဘိညော ပန ဟုတွာ သူလတော ဥဋ္ဌဟိတွာ ပရာနုဒ္ဒယာယ အာကာသေ ဌတွာ ပါဋိဟာရိယံ ဒဿေသိ။ မဟာဇနော အစ္ဆရိယဗ္ဘုတစိတ္တဇာတော အဟောသိ။ တာဝဒေဝဿ ဝဏော သံရူဠှိ၊ သော ဘိက္ခူဟိ၊ ‘‘အာဝုသော၊ တာဒိသဒုက္ခံ အနုဘဝန္တော ကထံ တွံ ဝိပဿနံ အနုယုဉ္ဇိတုံ အသက္ခီ’’တိ ပုဋ္ဌော၊ ‘‘ပဂေဝ မေ၊ အာဝုသော၊ သံသာရေ အာဒီနဝေါ၊ သင်္ခါရာနဉ္စ သဘာဝေါ သုဒိဋ္ဌော၊ ဧဝါဟံ တာဒိသံ ဒုက္ခံ အနုဘဝန္တောပိ အသက္ခိံ ဝိပဿနံ ဝဍ္ဎေတွာ ဝိသေသံ အဓိဂန္တု’’န္တိ အာဟ။ ‘‘ပုဗ္ဗဇာတိယာ ဒဟရကာလေ မက္ခိကံ ဂဟေတွာ နိမ္ဗသူလကံ ဂဟေတွာ သူလာရောပနကီဠံ ပဋိစ္စ ဧဝံ အနေကဇာတိသတေသု သူလာရောပနဒုက္ခမနုဘဝိတွာ ဣမာယ ပရိယောသာနဇာတိယာ ဧဝရူပံ ဒုက္ခမနုဘူတ’’န္တိ အာဟ။

၅၅။ အထ အပရဘာဂေ ပုဗ္ဗကမ္မံ သရိတွာ သောမနဿဇာတော ပုဗ္ဗစရိတာပဒါနံ ပကာသေန္တော သုမေဓော နာမ သမ္ဗုဒ္ဓါတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ အနုတ္တာနပဒဝဏ္ဏနမေဝ ကရိဿာမ။

၅၇။ ဝိဇ္ဇာဓရော တဒါ အာသိန္တိ ဗာဟိရကမန္တာဒိဝိဇ္ဇာသိဒ္ဓိယာ အာကာသဂါမိသမတ္ထော ဟုတွာ စရဏဝသေန တံ ဝိဇ္ဇံ ရက္ခိတွာ အဝိနာသေတွာ ပရိဟရဏဝသေန ဝိဇ္ဇာဓရယောနိ အာသိံ အဟောသိန္တိ အတ္ထော။ အန္တလိက္ခစရော အဟန္တိ အန္တံ ပရိယောသာနံ ကောဋိံ လိခတေ သံကရိဿတီတိ အန္တလိက္ခံ။ အထ ဝါ အန္တံ ပရိယောသာနံ လိချတေ ဩလောကိယတေ ဧတေနာတိ အန္တလိက္ခံ၊ တသ္မိံ အန္တလိက္ခေ၊ အာကာသေ စရဏသီလော အဟန္တိ အတ္ထော။ တိသူလံ သုကတံ ဂယှာတိ တိခိဏံ သူလံ၊ အဂ္ဂံ အာဝုဓံ။ တိသူလံ သုန္ဒရံ ကတံ၊ ကောဋ္ဋနဃံသနမဒ္ဒနပဟရဏဝသေန သုဋ္ဌု ကတံ သူလာဝုဓံ ဂယှ ဂဟေတွာ အမ္ဗရတော ဂစ္ဆာမီတိ အတ္ထော။ သေသံ သဗ္ဗံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယတ္တာဝ နယာနုယောဂေန သုဝိညေယျမေဝါတိ။

ဥတ္တရတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။

၇။ အပရဥတ္တရတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ

သတ္တမာပဒါနေ နိဗ္ဗုတေ လောကနာထမှီတိအာဒိကံ အာယသ္မတော အပရဿ ဥတ္တရတ္ထေရဿ အပဒါနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယာနိ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော ဣတော စတုန္နဝုတိကပ္ပေ သိဒ္ဓတ္ထဿ ဘဂဝတော ကာလေ ကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တိတွာ ဝယပ္ပတ္တော ဝိညုတံ ပတွာ သာသနေ လဒ္ဓပ္ပသာဒေါ ဟုတွာ ဥပါသကတ္တံ နိဝေဒေသိ။ သော သတ္ထရိ ပရိနိဗ္ဗုတေ အတ္တနော ဉာတကေ သန္နိပါတေတွာ ဗဟုပူဇာသက္ကာရံ သံဟရိတွာ ဓာတုပူဇံ အကာသိ။ သော တေန ပုညကမ္မေန ဒေဝမနုဿေသု သံသရန္တော ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ သာကေတေ ဗြာဟ္မဏကုလေ နိဗ္ဗတ္တိတွာ ဥတ္တရောတိ လဒ္ဓနာမော ဝယပ္ပတ္တော ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန သာဝတ္ထိံ ဂတော ကဏ္ဍမ္ဗမူလေ ကတံ ယမကပါဋိဟာရိယံ ဒိသွာ ပသီဒိတွာ ပုန ကာဠကာရာမသုတ္တဒေသနာယ အဘိဝဍ္ဎမာနသဒ္ဓါ ပဗ္ဗဇိတွာ သတ္ထာရာ သဒ္ဓိံ ရာဇဂဟံ ဂန္တွာ ဥပသမ္ပဒံ လဘိတွာ တထေဝ စရန္တော ဝိပဿနံ ပဋ္ဌပေတွာ နစိရဿေဝ ဆဠဘိညော အဟောသိ။ ဆဠဘိညော ပန ဟုတွာ သတ္ထရိ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရန္တေ ဗုဒ္ဓုပဋ္ဌာနတ္ထံ ရာဇဂဟတော သာဝတ္ထိံ ဥပဂတော ဘိက္ခူဟိ – ‘‘ကိံ၊ အာဝုသော၊ ပဗ္ဗဇ္ဇာကိစ္စံ တယာ မတ္ထကံ ပါပိတ’’န္တိ ပုဋ္ဌော အညံ ဗျာကာသိ။

၉၃။ အရဟတ္တံ ပန ပတွာ သောမနဿဇာတော အတ္တနော ပုဗ္ဗစရိတာပဒါနံ ပကာသေန္တော နိဗ္ဗုတေ လောကနာထမှီတိအာဒိမာဟ။ တံ သဗ္ဗံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယတ္တာ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။

အပရဥတ္တရတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။

၈။ ဘဒ္ဒဇိတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ

အဋ္ဌမာပဒါနေ ဩဂယှာဟံ ပေါက္ခရဏိန္တိအာဒိကံ အာယသ္မတော ဘဒ္ဒဇိတ္ထေရဿ အပဒါနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယာနိ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော ပဒုမုတ္တရဿ ဘဂဝတော ကာလေ ဗြာဟ္မဏကုလေ နိဗ္ဗတ္တိတွာ ဝိညုတံ ပတ္တော ဗြာဟ္မဏာနံ ဝိဇ္ဇာသိပ္ပေသု ပါရံ ဂန္တွာ ကာမေ ပဟာယ တာပသပဗ္ဗဇ္ဇံ ပဗ္ဗဇိတွာ အရညာယတနေ အဿမံ ကာရေတွာ ဝသန္တော ဧကဒိဝသံ သတ္ထာရံ အာကာသေန ဂစ္ဆန္တံ ဒိသွာ ပသန္နမာနသော အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂယှ အဋ္ဌာသိ။ သတ္ထာ တဿ အဇ္ဈာသယံ ဒိသွာ အာကာသတော ဩတရိ။ ဩတိဏ္ဏဿ ပန ဘဂဝတော မဓုဉ္စ ဘိသမုဠာလဉ္စ သပ္ပိခီရဉ္စ ဥပနာမေသိ၊ တဿ တံ ဘဂဝါ အနုကမ္မံ ဥပါဒါယ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ အနုမောဒနံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ သော တေန ပုညကမ္မေန တုသိတေသု နိဗ္ဗတ္တော တတ္ထ ယာဝတာယုကံ ဌတွာ တတော စုတော အပရာပရံ သုဂတီသုယေဝ သံသရန္တော ဝိပဿိဿ ဘဂဝတော ကာလေ မဟဒ္ဓနော သေဋ္ဌိ ဟုတွာ အဋ္ဌသဋ္ဌိဘိက္ခုသတသဟဿံ ဘောဇေတွာ တိစီဝရေန အစ္ဆာဒေသိ။

ဧဝံ ဗဟုံ ကုသလံ ကတွာ ဒေဝလောကေ နိဗ္ဗတ္တိ။ တတ္ထ ယာဝတာယုကံ ဌတွာ တတော စဝိတွာ မနုဿလောကေသု ဥပ္ပန္နော ဗုဒ္ဓသုညေ လောကေ ပဉ္စ ပစ္စေကဗုဒ္ဓသတာနိ စတူဟိ ပစ္စယေဟိ ဥပဋ္ဌဟိတွာ တတော စုတော ရာဇကုလေ နိဗ္ဗတ္တိတွာ ရဇ္ဇံ အနုသာသန္တော အတ္တနော ပုတ္တံ ပစ္စေကဗောဓိံ အဓိဂန္တွာ ဌိတံ ဥပဋ္ဌဟိတွာ တဿ ပရိနိဗ္ဗုတဿ ဓာတုယော ဂဟေတွာ စေတိယံ ကတွာ ပူဇေသိ။ ဧဝံ တတ္ထ တတ္ထ တာနိ တာနိ ပုညာနိ ကတွာ ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ ဘဒ္ဒိယနဂရေ အသီတိကောဋိဝိဘဝဿ ဘဒ္ဒိယသေဋ္ဌိဿ ဧကပုတ္တကော ဟုတွာ နိဗ္ဗတ္တိ၊ ဘဒ္ဒဇီတိဿ နာမံ အဟောသိ။ တဿ ကိရ ဣဿရိယဘောဂပရိဝါရသမ္ပတ္တိ စရိမဘဝေ ဗောဓိသတ္တဿ ဝိယ အဟောသိ။

တဒါ သတ္ထာ သာဝတ္ထိယံ ဝသိတွာ ဘဒ္ဒဇိကုမာရံ သင်္ဂဏှနတ္ထာယ မဟတာ ဘိက္ခုသင်္ဃေန သဒ္ဓိံ ဘဒ္ဒိယနဂရံ ဂန္တွာ ဇာတိယာဝနေ ဝသိ တဿ ဉာဏပရိပါကံ အာဂမယမာနော။ သောပိ ဥပရိပါသာဒေ နိသိန္နော သီဟပဉ္ဇရံ ဝိဝရိတွာ ဩလောကေန္တော ဘဂဝတော သန္တိကေ ဓမ္မံ သောတုံ ဂစ္ဆန္တံ မဟာဇနံ ဒိသွာ၊ ‘‘ကတ္ထာယံ မဟာဇနော ဂစ္ဆတီ’’တိ ပုစ္ဆိတွာ တံ ကာရဏံ သုတွာ သယမ္ပိ မဟတာ ပရိဝါရေန သတ္ထု သန္တိကံ ဂန္တွာ ဓမ္မံ သုဏန္တော သဗ္ဗာဘရဏပဋိမဏ္ဍိတောဝ သဗ္ဗကိလေသေ ခေပေတွာ အရဟတ္တံ ပါပုဏိ။ အရဟတ္တေ ပန တေန အဓိဂတေ သတ္ထာ ဘဒ္ဒိယသေဋ္ဌိံ အာမန္တေသိ – ‘‘တဝ ပုတ္တော အလင်္ကတပဋိယတ္တော ဓမ္မံ သုဏန္တော အရဟတ္တေ ပတိဋ္ဌာသိ၊ တေနဿ ဣဒါနေဝ ပဗ္ဗဇိတုံ ယုတ္တံ၊ နော စေ ပဗ္ဗဇိဿတိ၊ ပရိနိဗ္ဗာယိဿတီ’’တိ။ သေဋ္ဌိ ‘‘န မယှံ ပုတ္တဿ ဒဟရဿေဝ သတော ပရိနိဗ္ဗာနေန ကိစ္စံ အတ္ထိ၊ ပဗ္ဗာဇေထ န’’န္တိ အာဟ။ တံ သတ္ထာ ပဗ္ဗာဇေတွာ ဥပသမ္ပာဒေတွာ တတ္ထ သတ္တာဟံ ဝသိတွာ ကောဋိဂါမံ ပါပုဏိ၊ သော စ ဂါမော ဂင်္ဂါတီရေ အဟောသိ ။ ကောဋိဂါမဝါသိနော စ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဿ ဘိက္ခုသင်္ဃဿ မဟာဒါနံ ပဝတ္တေသုံ။ ဘဒ္ဒဇိတ္ထေရော သတ္ထာရာ အနုမောဒနာယ အာရဒ္ဓမတ္တာယ ဗဟိဂါမံ ဂန္တွာ ‘‘ဂင်္ဂါတီရေ မဂ္ဂသမီပေ သတ္ထု အာဂတကာလေ ဝုဋ္ဌဟိဿာမီ’’တိ ကာလပရိစ္ဆေဒံ ကတွာ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ သမာပတ္တိံ သမာပဇ္ဇိတွာ နိသီဒိ။ မဟာထေရေသု အာဂစ္ဆန္တေသုပိ အဝုဋ္ဌဟိတွာ သတ္ထု အာဂတကာလေယေဝ ဝုဋ္ဌာသိ။ ပုထုဇ္ဇနာ ဘိက္ခူ – ‘‘အယံ အဓုနာ ပဗ္ဗဇိတော၊ မဟာထေရေသု အာဂစ္ဆန္တေသု မာနထဒ္ဓါ ဟုတွာ န ဝုဋ္ဌာသီ’’တိ ဥဇ္ဈာယိံသု။

ကောဋိဂါမဝါသိနော သတ္ထု ဘိက္ခုသင်္ဃဿ စ ဗဟူ နာဝါသင်္ဃာဋေ ဗန္ဓိံသု။ သတ္ထာ ‘‘ဘဒ္ဒဇိဿာနုဘာဝံ ပကာသေမီ’’တိ နာဝါယ ဌတွာ ‘‘ကဟံ ဘဒ္ဒဇီ’’တိ ပုစ္ဆိ။ ဘဒ္ဒဇိတ္ထေရော – ‘‘သောဟံ၊ ဘန္တေ’’တိ သတ္ထာရံ ဥပသင်္ကမိတွာ အဉ္ဇလိံ ကတွာ အဋ္ဌာသိ။ သတ္ထာ ‘‘ဧဟိ၊ ဘဒ္ဒဇိ၊ အမှေဟိ သဒ္ဓိံ ဧကနာဝံ အဘိရုဟာ’’တိ။ သော ဥပ္ပတိတွာ သတ္ထု ဌိတနာဝါယံ အဋ္ဌာသိ။ သတ္ထာ ဂင်္ဂါယ မဇ္ဈေ ဂတကာလေ၊ ‘‘ဘဒ္ဒဇိ၊ တယာ မဟာပနာဒကာလေ အဇ္ဈာဝုဋ္ဌရတနပါသာဒေါ ကဟ’’န္တိ အာဟ။ ‘‘ဣမသ္မိံ ဌာနေ နိမုဂ္ဂေါ၊ ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘဒ္ဒဇိ၊ သဗြဟ္မစာရီနံ ကင်္ခံ ဆိန္ဒာ’’တိ။ တသ္မိံ ခဏေ ထေရော သတ္ထာရံ ဝန္ဒိတွာ ဣဒ္ဓိဗလေန ဂန္တွာ ပါသာဒထူပိကံ ပါဒင်္ဂုလန္တရေန သန္နိရုဇ္ဈိတွာ ပဉ္စဝီသတိယောဇနံ ပါသာဒံ ဂဟေတွာ အာကာသေ ဥပ္ပတိ၊ ဥပ္ပတန္တော စ ပညာသယောဇနာနိ ဥက္ခိပိ။ အထဿ ပုရိမဘဝေ ဉာတကာ ပါသာဒဂတေန လောဘေန မစ္ဆကစ္ဆပမဏ္ဍူကာ ဟုတွာ နိဗ္ဗတ္တာ တသ္မိံ ပါသာဒေ ဥဋ္ဌဟန္တေ ပရိဝတ္တိတွာ ပတိံသု။ သတ္ထာ တေ သမ္ပတန္တေ ဒိသွာ ‘‘ဉာတကာ တေ၊ ဘဒ္ဒဇိ၊ ကိလမန္တီ’’တိ အာဟ။ ထေရော သတ္ထု ဝစနေန ပါသာဒံ ဝိဿဇ္ဇေသိ။ ပါသာဒေါ ယထာဌာနေယေဝ ပတိဋ္ဌဟိ။ သတ္ထာ ပါရင်္ဂတော ဘိက္ခူဟိ – ‘‘ကဒါ၊ ဘန္တေ၊ ဘဒ္ဒဇိတ္ထေရေန အယံ ပါသာဒေါ အဇ္ဈာဝုဋ္ဌော’’တိ ပုဋ္ဌော မဟာပနာဒဇာတကံ (ဇာ။ ၁။၃။၄၀ အာဒယော) ကထေတွာ ဗဟုဇနံ ဓမ္မာမတံ ပါယေသိ။

၉၈။ ထေရော ပန အရဟတ္တံ ပတ္တော ပုဗ္ဗသမ္ဘာရံ သရိတွာ သောမနဿဇာတော ပုဗ္ဗစရိတာပဒါနံ ပကာသေတုံ ဩဂယှာဟံ ပေါက္ခရဏိန္တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဩဂယှာဟံ ပေါက္ခရဏိန္တိ ပုထုနာနာအနေကမဟောဃေဟိ ခဏိတတ္တာ ‘‘ပေါက္ခရဏီ’’တိ လဒ္ဓနာမံ ဇလာသယံ ဩဂယှ ဩဂဟေတွာ ပဝိသိတွာ အဇ္ဈောဂါဟေတွာ ဃာသဟေတုခါဒနတ္ထာယ တတ္ထ ပေါက္ခရဏိယံ ပဝိသိတွာ ဘိသံ ပဒုမပုဏ္ဍရီကမူလံ ဥဒ္ဓရာမီတိ အတ္ထော။ သေသံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယတ္တာ ဥတ္တာနပဒတ္ထတ္တာ စ နယာနုသာရေန သုဝိညေယျမေဝါတိ။

ဘဒ္ဒဇိတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။

၉။ သိဝကတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ

နဝမာပဒါနေ ဧသနာယ စရန္တဿာတိအာဒိကံ အာယသ္မတော သိဝကတ္ထေရဿ အပဒါနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယာနိ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော ဝိပဿိဿ ဘဂဝတော ကာလေ ကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တိတွာ ဝိညုတံ ပတ္တော ဧကဒိဝသံ ဘဂဝန္တံ ပိဏ္ဍာယ စရန္တံ ဒိသွာ ပသန္နမာနသော ပတ္တံ အာဒါယ ကုမ္မာသဿ ပူရေတွာ အဒါသိ။ သော တေန ပုညကမ္မေန ဒေဝမနုဿေသု သံသရန္တော ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ ရာဇဂဟေ ဗြာဟ္မဏကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တိတွာ သိဝကောတိဿ နာမံ အဟောသိ။ သော ဝယပ္ပတ္တော ဝိဇ္ဇာသိပ္ပေသု နိပ္ဖတ္တိံ ဂတော နေက္ခမ္မဇ္ဈာသယတာယ ကာမေ ပဟာယ တာပသပဗ္ဗဇ္ဇံ ပဗ္ဗဇိတွာ ဝိစရန္တော သတ္ထာရံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဓမ္မံ သုတွာ ပဋိလဒ္ဓသဒ္ဓါ ပဗ္ဗဇိတွာ ဝိပဿနာယ ကမ္မံ ကရောန္တော နစိရဿေဝ အရဟတ္တံ ပါပုဏိ။

၁၁၇။ အရဟတ္တံ ပတွာ သောမနဿဇာတော အတ္တနော ပုဗ္ဗစရိတာပဒါနံ ပကာသေန္တော ဧသနာယ စရန္တဿာတိအာဒိမာဟ။ တံ သဗ္ဗံ သုဝိညေယျမေဝါတိ။

သိဝကတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။

၁၀။ ဥပဝါနတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ

ဒသမာပဒါနေ ပဒုမုတ္တရော နာမ ဇိနောတိအာဒိကံ အာယသ္မတော ဥပဝါနတ္ထေရဿ အပဒါနံ။ အယံ ကိရ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယာနိ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော ကေနစိ ကမ္မစ္ဆိဒ္ဒေန ပဒုမုတ္တရဿ ဘဂဝတော ကာလေ ဒလ္လိဒ္ဒကုလေ နိဗ္ဗတ္တိတွာ ဝိညုတံ ပတ္တော ဘဂဝတိ ပရိနိဗ္ဗုတေ တဿ ဓာတုံ ဂဟေတွာ မနုဿဒေဝနာဂဂရုဠယက္ခကုမ္ဘဏ္ဍဂန္ဓဗ္ဗေဟိ သတ္တရတနမယေ သတ္တယောဇနိကေ ထူပေ ကတေ တတ္ထ သုဓောတံ အတ္တနော ဥတ္တရာသင်္ဂံ ဝေဠဂ္ဂေ အာဗန္ဓိတွာ ဓဇံ ကတွာ ပူဇံ အကာသိ။ တံ ဂဟေတွာ အဘိသမ္မတကော နာမ ယက္ခသေနာပတိ ဒေဝေဟိ စေတိယပူဇာရက္ခဏတ္ထံ ဌပိတော အဒိဿမာနကာယော အာကာသေ ဓာရေန္တော စေတိယံ တိက္ခတ္တုံ ပဒက္ခိဏံ အကာသိ။ တံ ဒိသွာ ဘိယျောသောမတ္တာယ ပသန္နမာနသော အဟောသိ။ သော တေန ပုညကမ္မေန ဒေဝမနုဿေသု သံသရန္တော ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ သာဝတ္ထိယံ ဗြာဟ္မဏကုလေ နိဗ္ဗတ္တိတွာ ဥပဝါနောတိ လဒ္ဓနာမော ဝယပ္ပတ္တော ဇေတဝနပဋိဂ္ဂဟဏေ ဗုဒ္ဓါနုဘာဝံ ဒိသွာ ပဋိလဒ္ဓသဒ္ဓါ ပဗ္ဗဇိတွာ ဝိပဿနာယ ကမ္မံ ကရောန္တော ဆဠဘိညော အဟောသိ။ အထာယသ္မာ ဥပဝါနော ဘဂဝတော ဥပဋ္ဌာကော အဟောသိ ။ တေန စ သမယေန ဘဂဝတော ဝါတာဗာဓော ဥပ္ပဇ္ဇိ။ ထေရဿ ဂိဟိသဟာယော ဒေဝဟိတော နာမ ဗြာဟ္မဏော သာဝတ္ထိယံ ပဋိဝသတိ။ သော ထေရံ စတူဟိ ပစ္စယေဟိ ပဝါရေသိ။ အထာယသ္မာ ဥပဝါနော နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရံ ဂဟေတွာ တဿ ဗြာဟ္မဏဿ နိဝေသနံ ဥပဂဉ္ဆိ။ ဗြာဟ္မဏော ‘‘ကေနစိ မညေ ပယောဇနေန ထေရော အာဂတော ဘဝိဿတီ’’တိ ဉတွာ ‘‘ဝဒေယျာထ၊ ဘန္တေ၊ ကေနတ္ထော’’တိ အာဟ။ ထေရော တဿ ဗြာဟ္မဏဿ ပယောဇနံ အာစိက္ခန္တော –

‘‘အရဟံ သုဂတော လောကေ၊ ဝါတေဟာဗာဓိကော မုနိ၊

သစေ ဥဏှောဒကံ အတ္ထိ၊ မုနိနော ဒေဟိ ဗြာဟ္မဏ။

‘‘ပူဇိတော ပူဇနေယျာနံ၊ သက္ကရေယျာန သက္ကတော၊

အပစိတောပစေယျာနံ၊ တဿ ဣစ္ဆာမိ ဟာတဝေ’’တိ။ (ထေရဂါ။ ၁၈၅-၁၈၆) –

ဂါထာဒွယံ အဘာသိ။

တဿတ္ထော – ယော ဣမသ္မိံ လောကေ ပူဇနေယျာနံ ပူဇေတဗ္ဗေဟိ သက္ကာဒီဟိ ဒေဝေဟိ မဟာဗြဟ္မာဒီဟိ စ ဗြဟ္မေဟိ ပူဇိတော၊ သက္ကရေယျာနံ သက္ကာတဗ္ဗေဟိ ဗိမ္ဗိသာရကောသလရာဇာဒီဟိ သက္ကတော၊ အပစေယျာနံ အပစာယိတဗ္ဗေဟိ မဟေသီဟိ ခီဏာသဝေဟိ အပစိတော၊ ကိလေသေဟိ အာရကတ္တာဒိနာ အရဟံ၊ သောဘနဂမနာဒိနာ သုဂတော သဗ္ဗညူ မုနိ မယှံ သတ္ထာ ဒေဝဒေဝေါ သက္ကာနံ အတိသက္ကော ဗြဟ္မာနံ အတိဗြဟ္မာ၊ သော ဒါနိ ဝါတေဟိ ဝါတဟေတု ဝါတက္ခောဘနိမိတ္တံ အာဗာဓိကော ဇာတော။ သစေ ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဥဏှောဒကံ အတ္ထိ၊ တဿ ဝါတာဗာဓဝူပသမနတ္ထံ တံ ဟာတဝေ ဥပနေတုံ ဣစ္ဆာမီတိ။

တံ သုတွာ ဗြာဟ္မဏော ဥဏှောဒကံ တဒနုရူပံ ဝါတဟရဉ္စ ဘေသဇ္ဇံ ဘဂဝတော ဥပနာမေသိ။ တေန စ သတ္ထု ရောဂေါ ဝူပသမိ။ တဿ ဘဂဝါ အနုမောဒနံ အကာသိ။

၁၂၂။ အထာယသ္မာ ဥပဝါနော အပရဘာဂေ အတ္တနော ပုဗ္ဗကမ္မံ သရိတွာ သောမနဿဇာတော ပုဗ္ဗစရိတာပဒါနံ ပကာသေန္တော ပဒုမုတ္တရော နာမ ဇိနောတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ပဒုမုတ္တရောတိအာဒီနိ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တတ္ထာနေဝ။

၁၂၃။ မဟာဇနာ သမာဂမ္မာတိ သကလဇမ္ဗုဒီပဝါသိနော ရာသိဘူတာတိ အတ္ထော။ စိတကံ ကတွာတိ ယောဇနုဗ္ဗေဓံ စန္ဒနရာသိစိတကံ ကတွာ ဘဂဝတော သရီရံ တတ္ထ အဘိရောပယိံသူတိ သမ္ဗန္ဓော။

၁၂၄။ သရီရကိစ္စံကတွာနာတိ အာဒဟနာတိ အဂ္ဂိနာ ဒဟနကိစ္စံ ကတွာတိ အတ္ထော။

၁၂၇-၂၈။ ဇင်္ဃာ မဏိမယာ အာသီတိ မနုဿေဟိ ကတထူပေ ဇင်္ဃာ ပုပ္ဖဝါဟတ္ထံ စရိတဋ္ဌာနံ မဏိမယာ ဣန္ဒနီလမဏိနာ ကတာတိ အတ္ထော။ မယမ္ပီတိ သဗ္ဗေ ဒေဝါ ထူပံ ကရိဿာမာတိ အတ္ထော။

၁၂၉။ ဓာတု အာဝေဏိကာ နတ္ထီတိ ဒေဝမနုဿေဟိ ဝိသုံ ဝိသုံ စေတိယံ ကာတုံ အာဝေဏိကာ ဝိသုံ ဓာတု နတ္ထိ၊ တံ ဒဿေန္တော သရီရံ ဧကပိဏ္ဍိတန္တိ အာဟ။ အဓိဋ္ဌာနဗလေန သကလသရီရဓာတု ဧကဃနသိလာမယပဋိမာ ဝိယ ဧကမေဝ အဟောသီတိ အတ္ထော။ ဣမမှိ ဗုဒ္ဓထူပမှီတိ သကလဇမ္ဗုဒီပဝါသီဟိ ကတမှိ ဣမမှိ သုဝဏ္ဏထူပမှိ မယံ သဗ္ဗေ သမာဂန္တွာ ကဉ္စုကထူပံ ကရိဿာမာတိ အတ္ထော။

၁၃၃။ ဣန္ဒနီလံ မဟာနီလန္တိ ဣန္ဒီဝရပုပ္ဖဝဏ္ဏာဘံ မဏိ ဣန္ဒနီလမဏိ။ တတော အဓိကဝဏ္ဏတာ မဟာမဏိ ဣန္ဒနီလမဏယော စ မဟာနီလမဏယော စ ဇောတိရသမဏိဇာတိရင်္ဂမဏယော စ ဧကတော သန္နိပါတေတွာ ရာသီ ကတွာ သုဝဏ္ဏထူပေ ကဉ္စုကထူပံ ကတွာ အဆာဒယုန္တိ သမ္ဗန္ဓော။

၁၄၄။ ပစ္စေကံဗုဒ္ဓသေဋ္ဌဿာတိ ဗုဒ္ဓုတ္တမဿ ပတိ ဧကံ ဝိသုံ ဥပရိဆဒနေန ထူပံ အကံသူတိ အတ္ထော။

၁၄၇။ ကုမ္ဘဏ္ဍာ ဂုယှကာတထာတိ ကုမ္ဘမတ္တာနိ အဏ္ဍာနိ ယေသံ ဒေဝါနံ တေ ကုမ္ဘဏ္ဍာ၊ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ နိဂုဟိတွာ ပဋိစ္ဆာဒနတော ဂရုဠာ ဂုယှကာ နာမ ဇာတာ၊ တေ ကုမ္ဘဏ္ဍာ ဂုယှကာပိ ထူပံ အကံသူတိ အတ္ထော။

၁၅၁။ အတိဘောန္တိ န တဿာဘာတိ တဿ စေတိယဿ ပဘံ စန္ဒသူရိယတာရကာနံ ပဘာ န အတိဘောန္တိ၊ န အဇ္ဈောတ္ထရန္တီတိ အတ္ထော။

၁၅၈။ အဟမ္ပိ ကာရံ ကဿာမီတိ တာဒိနော လောကနာထဿ ထူပသ္မိံ အဟမ္ပိ ကာရံ ပုညကိရိယံ ကုသလကမ္မံ ဓဇပဋာကပူဇံ ကရိဿာမီတိ အတ္ထော။

ဥပဝါနတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။

၁၁။ ရဋ္ဌပါလတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ

ဧကာဒသမာပဒါနေ ပဒုမုတ္တရဿ ဘဂဝတောတိအာဒိကံ အာယသ္မတော ရဋ္ဌပါလတ္ထေရဿ အပဒါနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယာနိ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော ပဒုမုတ္တရဿ ဘဂဝတော ကာလေ တဿ ဥပ္ပတ္တိတော ပုရေတရမေဝ ဟံသဝတီနဂရေ ဂဟပတိမဟာသာလကုလေ နိဗ္ဗတ္တိတွာ ဝယပ္ပတ္တော ပိတု အစ္စယေန ဃရာဝါသေ ပတိဋ္ဌိတော ရတနကောဋ္ဌာဂါရကမ္မိကေန ဒဿိတံ အပရိမာဏံ ကုလဝံသာနုဂတံ ဓနံ ဒိသွာ ‘‘ဣမံ ဧတ္တကံ ဓနရာသိံ မယှံ အယျကပယျကာဒယော အတ္တနာ သဒ္ဓိံ ဂဟေတွာ ဂန္တုံ နာသက္ခိံသု၊ မယာ ပန ဂဟေတွာ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ စိန္တေတွာ ကပဏဒ္ဓိကာဒီနံ မဟာဒါနံ ဒေတိ။ သော အဘိညာလာဘိံ ဧကံ တာပသံ ဥပဋ္ဌဟန္တော တေန ဒေဝလောကာဓိပစ္စေ ဥယျောဇိတော ယာဝဇီဝံ ပုညာနိ ကတွာ တတော စုတော ဒေဝေါ ဟုတွာ နိဗ္ဗတ္တိ။ သော တတ္ထ ဒေဝလောကေ ဒေဝရဇ္ဇံ ကရောန္တော ယာဝတာယုကံ ဌတွာ တတော စုတော မနုဿလောကေ ဘိန္နံ ရဋ္ဌံ သန္ဓာရေတုံ သမတ္ထဿ ကုလဿ ဧကပုတ္တော ဟုတွာ နိဗ္ဗတ္တိ။ တေန စ သမယေန ပဒုမုတ္တရော နာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ ပဝတ္တိတဝရဓမ္မစက္ကော ဝေနေယျသတ္တံ နိဗ္ဗာနမဟာနဂရသင်္ခါတခေမန္တဘူမိံ သမ္ပာပေသိ။ အထ သော ကုလပုတ္တော အနုက္ကမေန ဝိညုတံ ပတ္တော ဧကဒိဝသံ ဥပါသကေဟိ သဒ္ဓိံ ဝိဟာရံ ဂတော သတ္ထာရံ ဓမ္မံ ဒေသေန္တံ ဒိသွာ ပသန္နစိတ္တော ပရိသပရိယန္တေ နိသီဒိ။

တေန စ သမယေန သတ္ထာ ဧကံ ဘိက္ခုံ သဒ္ဓါပဗ္ဗဇိတာနံ အဂ္ဂဋ္ဌာနေ ဌပေသိ၊ တံ ဒိသွာ ပသန္နမာနသော တဒတ္ထာယ စိတ္တံ ဌပေတွာ သတသဟဿဘိက္ခုပရိဝါရဿ ဘဂဝတော မဟတာ သက္ကာရေန သတ္တာဟံ မဟာဒါနံ ပဝတ္တေတွာ ပဏိဓာနံ အကာသိ။ သတ္ထာ တဿ အနန္တရာယေန ဣဇ္ဈနဘာဝံ ဒိသွာ ‘‘အနာဂတေ ဂေါတမဿ နာမ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ သာသနေ သဒ္ဓါပဗ္ဗဇိတာနံ အဂ္ဂေါ ဘဝိဿတီ’’တိ ဗျာကာသိ။ သော သတ္ထာရံ ဘိက္ခုသင်္ဃဉ္စ ဝန္ဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမိ။ သော တတ္ထ ယာဝတာယုကံ ပုညာနိ ကတွာ တတော စဝိတွာ ဒေဝမနုဿေသု သံသရန္တော ဣတော ဒွါနဝုတိကပ္ပေ ဖုဿဿ ဘဂဝတော ကာလေ သတ္ထု ဝေမာတိကဘာတိကေသု တီသု ရာဇပုတ္တေသု သတ္ထာရံ ဥပဋ္ဌဟန္တေသု တေသံ ပုညကိရိယာယ သဟာယကိစ္စံ အကာသိ။ ဧဝံ တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ တံ တံ ဗဟုံ ကုသလံ ဥပစိနိတွာ သုဂတီသုယေဝ သံသရန္တော ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ ကုရုရဋ္ဌေ ထုလ္လကောဋ္ဌိကနိဂမေ ရဋ္ဌပါလသေဋ္ဌိဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တိ၊ တဿ ဘိန္နံ ရဋ္ဌံ သန္ဓာရေတုံ သမတ္ထေ ကုလေ နိဗ္ဗတ္တတ္တာ ရဋ္ဌပါလောတိ ဝံသာနုဂတမေဝ နာမံ အဟောသိ။ သော မဟတာ ပရိဝါရေန ဝဍ္ဎန္တော အနုက္ကမေန ယောဗ္ဗနံ ပတ္တော မာတာပိတူဟိ ပတိရူပေန ဒါရေန သံယောဇေတွာ မဟန္တေ စ ယသေ ပတိဋ္ဌာပိတော ဒိဗ္ဗသမ္ပတ္တိသဒိသံ သမ္ပတ္တိံ ပစ္စနုဘောတိ။ အထ ဘဂဝါ ကုရုရဋ္ဌေ ဇနပဒစာရိကံ စရန္တော ထုလ္လကောဋ္ဌိကံ အနုပါပုဏိ။ တံ သုတွာ ရဋ္ဌပါလော ကုလပုတ္တော သတ္ထာရံ ဥပသင်္ကမိတွာ သတ္ထု သန္တိကေ ဓမ္မံ သုတွာ ပဋိလဒ္ဓသဒ္ဓါ သတ္တဝါရေ ဘတ္တစ္ဆေဒေ ကတွာ ကိစ္ဆေန ကသိရေန မာတာပိတရော အနုဇာနာပေတွာ သတ္ထာရံ ဥပသင်္ကမိတွာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ယာစိတွာ သတ္ထု အာဏတ္တိယာ အညတရဿ ထေရဿ သန္တိကေ ပဗ္ဗဇိတွာ ယောနိသောမနသိကာရေန ကမ္မံ ကရောန္တော ဝိပဿနံ ဝဍ္ဎေတွာ အရဟတ္တံ ပါပုဏိ။

၁၇၉-၁၈၀။ အထာယသ္မာ အပရဘာဂေ အတ္တနော ပုဗ္ဗကမ္မံ သရိတွာ သောမနဿဇာတော ပုဗ္ဗစရိတာပဒါနံ ပကာသေန္တော ပဒုမုတ္တရဿ ဘဂဝတောတိအာဒိမာဟ။ သုနာဂေါ သော မယာ ဒိန္နောတိ တဒါ မဟာဓနသေဋ္ဌိ ဟုတွာ သဗ္ဗံ သာပတေယျံ ဒါနမုခေ ဝိဿဇ္ဇနသမယေ သတ္တပ္ပတိဋ္ဌော သုန္ဒရော နာဂေါ ဟတ္ထိရာဇာ မယာ ဒိန္နော အဟောသိ။ တံ ဒဿေန္တော ဤသာဒန္တောတိအာဒိမာဟ။ ဤသာဒန္တော ရထဤသပ္ပမာဏဒန္တော၊ သော မယာ ဒိန္နော ဟတ္ထိနာဂေါ။ ဥရူဠှဝါတိ ရာဇာဝဟနယောဂ္ဂသမတ္ထော၊ ရာဇာရဟော ဝါ။ သေတစ္ဆတ္တောတိ အလင်္ကာရတ္ထာယ ဥပဋ္ဌဟနသေတစ္ဆတ္တသဟိတောတိ အတ္ထော။ ပသောဘိတောတိ အာရောဟပရိဏာဟဝါ ရူပသောဘာဟိ သမ္ပန္နောတိ အတ္ထော။ သကပ္ပနော သဟတ္ထိပေါတိ ဟတ္ထိအလင်္ကာရသဟိတော ဟတ္ထိဂေါပကသဟိတောတိ အတ္ထော။ ဣတ္ထမ္ဘူတော ဟတ္ထိနာဂေါ ပဒုမုတ္တရဿ ဘဂဝတော မယာ ဒိန္နောတိ အတ္ထော။

၁၈၁။ မယာ ဘတ္တံ ကာရေတွာနာတိ မယာ ကာရာပိတဝိဟာရေ ဝသန္တာနံ ကောဋိသင်္ခါနံ ဘိက္ခူနံ နိစ္စဘတ္တံ ပဋ္ဌပေတွာ မဟေသိနော နိယျာဒေသိန္တိ သမ္ဗန္ဓော။

၁၈၃။ ဇလဇုတ္တမနာမကောတိ ဇလတော ဇာတော ဇလဇော၊ ကိံ တံ? ပဒုမံ၊ ပဒုမေန သမာနနာမတ္တာ ဥတ္တမတ္တာ စ ပဒုမုတ္တရော နာမ ဘဂဝါတိ အတ္ထော။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။

ရဋ္ဌပါလတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။

ဆပ္ပညာသမမဟာဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။

ဣတိ ဝိသုဒ္ဓဇနဝိလာသိနိယာ အပဒါန-အဋ္ဌကထာယ

ဧတ္တာဝတာ ဗုဒ္ဓပစ္စေကဗုဒ္ဓသာဝကတ္ထေရာပဒါန-အဋ္ဌကထာ သမတ္တာ။

နိဂမနကထာ

သီဟဠဒီပကေ အပ္ပိစ္ဆတာဒိဂုဏဝန္တာနံ ထေရဝံသပ္ပဒီပါနံ အာနန္ဒတ္ထေရာဒီနံ သဗ္ဗသတ္တာနံ တဏှာမာနဒိဋ္ဌာဒယော ဆေဒနနိဂ္ဂဟဝိဝေစနာဒျတ္ထံ သတ္တဟိ မာသေဟိ အတိဝိယ အာရာဓနေန လဒ္ဓကောသလ္လေန ဗောဓိသမ္ဘာရံ ဂဝေသန္တေန သတိဓိတိဂတိဝီရိယပရက္ကမန္တေန မဟာသမန္တဂုဏသောဘနေန တိပိဋကဓရေန ပဏ္ဍိတေန အာဘတံ ဣမံ အပဒါန-အဋ္ဌကထံ သဗ္ဗော သဒေဝလောကော ဇာနာတူတိ။

အနေန လောဘာဒိမလာ ပဇာနံ၊ စက္ခာဒိရောဂါ ဝိဝိဓာ စ ဒုက္ခာ၊

ကလဟာဒိဘယာ ဒုက္ခိတာ ဇာတာ၊ စောရာဒယောနတ္ထကရာ စ လောကေ။

နဿန္တု မေ ပဉ္စ ဝေရာ စ ပါပါ၊ နဿန္တု ဂိမှေ ယထာ ဝုဋ္ဌိဝါတာ၊

အဋ္ဌင်္ဂိကမဂ္ဂဝရေန ပတွာ၊ နိဗ္ဗာနပုရံ ပဋိပါဒယာမိ။

သဗ္ဗဒိဋ္ဌိဉ္စ မဒ္ဒန္တော၊ ရာဂဒေါသာဒိပါပကေ၊

သံသာရဝဋ္ဋံ ဆိန္ဒိတွာ၊ ဥပေမိ သဂ္ဂမောက္ခကေ။

အာဏာခေတ္တမှိ သဗ္ဗတ္ထ၊ အဝီစိမှိ ဘဝဂ္ဂတော၊

သဗ္ဗေ ဓမ္မာနုယာယန္တု၊ တယော လောကာ ဥတုပိ စာတိ။

အပဒါန-အဋ္ဌကထာ သမတ္တာ။