📜
၇။ သကစိန္တနိယဝဂ္ဂေါ
၁။ သကစိန္တနိယတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ
ပဝနံ ¶ ကာနနံ ဒိသွာတိအာဒိကံ အာယသ္မတော သကစိန္တနိယတ္ထေရဿ အပဒါနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယာနိ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော ဝိပဿိဿ ဘဂဝတော ကာလေ ဧကသ္မိံ ကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တော ဝုဒ္ဓိမနွာယ တဿ ဘဂဝတော အာယုပရိယောသာနေ ဥပ္ပန္နော ¶ ဓရမာနံ ဘဂဝန္တံ အပါပုဏိတွာ ပရိနိဗ္ဗုတကာလေ ဣသိပဗ္ဗဇ္ဇံ ပဗ္ဗဇိတွာ ဟိမဝန္တေ ဝသန္တော ဝိဝေကံ ရမဏီယံ ဧကံ ဝနံ ပတွာ တတ္ထေဝေကာယ ကန္ဒရာယ ပုလိနစေတိယံ ကတွာ ဘဂဝတိ သညံ ကတွာ သဓာတုကသညဉ္စ ကတွာ ဝနပုပ္ဖေဟိ ပူဇေတွာ နမဿမာနော ပရိစရိ။ သော တေန ပုညကမ္မေန ဒေဝမနုဿေသု သံသရန္တော ဒွီသု အဂ္ဂံ အဂ္ဂသမ္ပတ္တိံ အဂ္ဂဉ္စ စက္ကဝတ္တိသမ္ပတ္တိံ အနုဘဝိတွာ ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ ဧကသ္မိံ ကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တော ဝိဘဝသမ္ပန္နော သဒ္ဓါသမ္ပန္နော သတ္ထရိ ပသီဒိတွာ ပဗ္ဗဇိတွာ အရဟာ ဆဠဘိညော အဟောသိ။
၁။ သော အတ္တနော ပုဗ္ဗကမ္မံ သရိတွာ သောမနဿဇာတော ပုဗ္ဗစရိတာပဒါနံ ပကာသေန္တော ပဝနံ ကာနနံ ဒိသွာတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ပဝနန္တိ ပကာရေန ဝနံ ပတ္ထဋံ ဝိတ္ထိဏ္ဏံ ဂဟနဘူတန္တိ ပဝနံ။ ကာနနံ အဝကုစ္ဆိတံ အာနနံ အဝဟနံ သတတံ သီဟဗျဂ္ဃယက္ခရက္ခသမဒ္ဒဟတ္ထိအဿသုပဏ္ဏဥရဂေဟိ ဝိဟင်္ဂဂဏသဒ္ဒကုက္ကုဋကောကိလေဟိ ဝါ ဗဟလန္တိ ကာနနံ၊ တံ ကာနနသင်္ခါတံ ပဝနံ မနုဿသဒ္ဒဝိရဟိတတ္တာ အပ္ပသဒ္ဒံ နိဿဒ္ဒန္တိ အတ္ထော။ အနာဝိလန္တိ န အာဝိလံ ဥပဒ္ဒဝရဟိတန္တိ အတ္ထော။ ဣသီနံ အနုစိဏ္ဏန္တိ ဗုဒ္ဓပစ္စေကဗုဒ္ဓအရဟန္တခီဏာသဝသင်္ခါတာနံ ဣသီနံ အနုစိဏ္ဏံ နိသေဝိတန္တိ အတ္ထော။ အာဟုတီနံ ¶ ပဋိဂ္ဂဟန္တိ အာဟုနံ ဝုစ္စတိ ပူဇာသက္ကာရံ ပဋိဂ္ဂဟံ ဂေဟသဒိသန္တိ အတ္ထော။
၂။ ထူပံ ကတွာန ဝေဠုနာတိ ဝေဠုပေသိကာဟိ စေတိယံ ကတွာတိ အတ္ထော။ နာနာပုပ္ဖံ သမောကိရိန္တိ စမ္ပကာဒီဟိ အနေကေဟိ ပုပ္ဖေဟိ သမောကိရိံ ပူဇေသိန္တိ အတ္ထော။ သမ္မုခါ ဝိယ သမ္ဗုဒ္ဓန္တိ ¶ သဇီဝမာနဿ သမ္ဗုဒ္ဓဿ သမ္မုခါ ဣဝ နိမ္မိတံ ဥပ္ပာဒိတံ စေတိယံ အဟံ အဘိ ဝိသေသေန ဝန္ဒိံ ပဏာမမကာသိန္တိ အတ္ထော။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝါတိ။
သကစိန္တနိယတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။
၂။ အဝေါပုပ္ဖိယတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ
ဝိဟာရာ အဘိနိက္ခမ္မာတိအာဒိကံ အာယသ္မတော အဝေါပုပ္ဖိယတ္ထေရဿ အပဒါနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယာနိ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော သိခိဿ ဘဂဝတော ကာလေ ကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တော ဝိညုတံ ပတ္တော သဒ္ဓါသမ္ပန္နော ဓမ္မံ သုတွာ သောမနဿပ္ပတ္တော နာနာပုပ္ဖာနိ ဥဘောဟိ ဟတ္ထေဟိ ဂဟေတွာ ဗုဒ္ဓဿ ဥပရိ အဗ္ဘုက္ကိရိ။ သော တေန ပုညေန ဒေဝမနုဿေသု သံသရန္တော ¶ သဂ္ဂသမ္ပတ္တိဉ္စ စက္ကဝတ္တိသမ္ပတ္တိဉ္စ အနုဘဝိတွာ သဗ္ဗတ္ထ ပူဇိတော ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ ဧကသ္မိံ ကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတော ဝုဒ္ဓိပ္ပတ္တော သာသနေ ပသီဒိတွာ ပဗ္ဗဇိတွာ နစိရဿေဝ အရဟာ အဟောသိ။ အာ သမန္တတော ကာသတိ ဒိပ္ပတီတိ အာကာသော၊ တသ္မိံ အာကာသေ ပုပ္ဖာနံ အဝကိရိတတ္တာ အဝေါပုပ္ဖိယတ္ထေရောတိ ပါကဋော။
၇။ ဧဝံ ပတ္တသန္တိပဒေါ အတ္တနော ပုဗ္ဗကမ္မံ သရိတွာ သောမနဿဇာတော ပုဗ္ဗစရိတာပဒါနံ ပကာသေန္တော ဝိဟာရာ အဘိနိက္ခမ္မာတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဝိဟာရာတိ ဝိသေသေန ဟရတိ စတူဟိ ဣရိယာပထေဟိ အပတန္တံ အတ္တဘာဝံ အာဟရတိ ပဝတ္တေတိ ဧတ္ထာတိ ဝိဟာရော၊ တသ္မာ ဝိဟာရာ အဘိ ဝိသေသေန နိက္ခမ္မ နိက္ခမိတွာ။ အဗ္ဘုဋ္ဌာသိ စ စင်္ကမေတိ စင်္ကမနတ္ထာယ သဋ္ဌိရတနေ စင်္ကမေ အဘိဝိသေသေန ဥဋ္ဌာသိ၊ အဘိရုဟီတိ အတ္ထော။ စတုသစ္စံ ¶ ပကာသေန္တောတိ တသ္မိံ စင်္ကမေ စင်္ကမန္တော ဒုက္ခသမုဒယနိရောဓမဂ္ဂသစ္စသင်္ခါတံ စတုသစ္စံ ပကာသေန္တော ပါကဋံ ကရောန္တော အမတံ ပဒံ နိဗ္ဗာနံ ဒေသေန္တော ဝိဘဇန္တော ဥတ္တာနီကရောန္တော တသ္မိံ စင်္ကမေတိ သမ္ဗန္ဓော။
၈။ သိခိဿ ဂိရမညာယ၊ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌဿ တာဒိနောတိ သေဋ္ဌဿ တာဒိဂုဏသမင်္ဂိဿ သိခိဿ ဗုဒ္ဓဿ ဂိရံ သဒ္ဒံ ဃောသံ အညာယ ဇာနိတွာ။ နာနာပုပ္ဖံ ဂဟေတွာနာတိ နာဂပုန္နာဂါဒိအနေကာနိ ပုပ္ဖာနိ ဂဟေတွာ အာဟရိတွာ။ အာကာသမှိ သမောကိရိန္တိ စင်္ကမန္တဿ ဘဂဝတော မုဒ္ဓနိ အာကာသေ ဩကိရိံ ပူဇေသိံ။
၉။ တေန ကမ္မေန ဒွိပဒိန္ဒာတိ ဒွိပဒါနံ ဒေဝဗြဟ္မမနုဿာနံ ဣန္ဒ ပဓာနဘူတ။ နရာသဘ နရာနံ ¶ အာသဘဘူတ။ ပတ္တောမှိ အစလံ ဌာနန္တိ တုမှာကံ သန္တိကေ ပဗ္ဗဇိတွာ အစလံ ဌာနံ နိဗ္ဗာနံ ပတ္တော အမှိ ဘဝါမိ။ ဟိတွာ ဇယပရာဇယန္တိ ဒိဗ္ဗမနုဿသမ္ပတ္တိသင်္ခါတံ ဇယဉ္စ စတုရာပါယဒုက္ခသင်္ခါတံ ပရာဇယဉ္စ ဟိတွာ ဆဍ္ဍေတွာ နိဗ္ဗာနံ ပတ္တောသ္မီတိ အတ္ထော။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝါတိ။
အဝေါပုပ္ဖိယတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ သမတ္တော။
၃။ ပစ္စာဂမနိယတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ
သိန္ဓုယာ နဒိယာ တီရေတိအာဒိကံ အာယသ္မတော ပစ္စာဂမနိယတ္ထေရဿ အပဒါနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယာနိ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော ဝိပဿိဿ ဘဂဝတော ကာလေ သိန္ဓုယာ ဂင်္ဂါယ သမီပေ စက္ကဝါကယောနိယံ နိဗ္ဗတ္တော ပုဗ္ဗသမ္ဘာရယုတ္တတ္တာ ပါဏိနော အခါဒန္တော သေဝါလမေဝ ဘက္ခယန္တော စရတိ။ တသ္မိံ သမယေ ဝိပဿိဘဂဝါ သတ္တာနုဂ္ဂဟံ ကရောန္တော တတ္ထ အဂမာသိ။ တသ္မိံ ခဏေ သော စက္ကဝါကော ဝိဇ္ဇောတမာနံ ¶ ဘဂဝန္တံ ဒိသွာ ပသန္နမာနသော တုဏ္ဍေန သာလရုက္ခတော သာလပုပ္ဖံ ဆိန္ဒိတွာ အာဂမ္မ ပူဇေသိ။ သော တေနေဝ စိတ္တပ္ပသာဒေန တတော စုတော ဒေဝလောကေ ဥပ္ပန္နော အပရာပရံ ဆကာမာဝစရသမ္ပတ္တိံ အနုဘဝိတွာ တတော စုတော မနုဿလောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ စက္ကဝတ္တိသမ္ပတ္တိအာဒယော အနုဘဝိတွာ ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ ဧကသ္မိံ ကုလဂေဟေ ¶ နိဗ္ဗတ္တော ဝိညုတံ ပတ္တော ပုဗ္ဗစရိတဝသေန သတ္ထရိ ပသန္နော ပဗ္ဗဇိတွာ နစိရဿေဝ အရဟာ အဟောသိ၊ စက္ကဝါကော ဟုတွာ ဘဂဝန္တံ ဒိသွာ ကတ္ထစိ ဂန္တွာ ပုပ္ဖမာဟရိတွာ ပူဇိတတ္တာ ပုဗ္ဗပုညနာမေန ပစ္စာဂမနိယတ္ထေရောတိ ပါကဋော။
၁၃။ အတ္တနော ပုဗ္ဗကမ္မံ သရိတွာ သောမနဿဇာတော ပုဗ္ဗစရိတာပဒါနံ ပကာသေန္တော သိန္ဓုယာ နဒိယာ တီရေတိအာဒိမာဟ။ သီတိ သဒ္ဒံ ကုရုမာနာ ဓုနာတိ ကမ္ပတီတိ သိန္ဓု၊ နဒတိ သဒ္ဒံ ကရောန္တော ဂစ္ဆတီတိ နဒိ။ စက္ကဝါကော အဟံ တဒါတိ စက္ကံ သီဃံ ဂစ္ဆန္တံ ဣဝ ဥဒကေ ဝါ ထလေ ဝါ အာကာသေ ဝါ သီဃံ ဝါတိ ဂစ္ဆတီတိ စက္ကဝါကော။ တဒါ ဝိပဿိံ ဘဂဝန္တံ ဒဿနကာလေ အဟံ စက္ကဝါကော အဟောသိန္တိ အတ္ထော။ သုဒ္ဓသေဝါလဘက္ခောဟန္တိ အညဂေါစရအမိဿတ္တာ သုဒ္ဓသေဝါလမေဝ ခါဒန္တော အဟံ ဝသာမိ။ ပါပေသု စ သုသညတောတိ ပုဗ္ဗဝါသနာဝသေန ပါပကရဏေ သုဋ္ဌု သညတော တီဟိ ဒွါရေဟိ သညတော သုသိက္ခိတော။
၁၄။ အဒ္ဒသံ ¶ ဝိရဇံ ဗုဒ္ဓန္တိ ရာဂဒေါသမောဟဝိရဟိတတ္တာ ဝိရဇံ နိက္ကိလေသံ ဗုဒ္ဓံ အဒ္ဒသံ အဒ္ဒက္ခိံ။ ဂစ္ဆန္တံ အနိလဉ္ဇသေတိ အနိလဉ္ဇသေ အာကာသပထေ ဂစ္ဆန္တံ ဗုဒ္ဓံ။ တုဏ္ဍေန မယှံ မုခတုဏ္ဍေန တာလံ သာလပုပ္ဖံ ပဂ္ဂယှ ပဂ္ဂဟေတွာ ဝိပဿိဿာဘိရောပယိံ ဝိပဿိဿ ဘဂဝတော ပူဇေသိန္တိ အတ္ထော။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝါတိ။
ပစ္စာဂမနိယတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။
၄။ ပရပ္ပသာဒကတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ
ဥသဘံ ပဝရံ ဝီရန္တိအာဒိကံ အာယသ္မတော ပရပ္ပသာဒကတ္ထေရဿ အပဒါနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယာနိ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော သိဒ္ဓတ္ထဿ ဘဂဝတော ကာလေ ဗြာဟ္မဏကုလေ နိဗ္ဗတ္တော တိဏ္ဏံ ဝေဒါနံ ပါရဂူ ဣတိဟာသပဉ္စမာနံ ပဒကော ဝေယျာကရဏော သနိဃဏ္ဍုကေဋုဘာနံ သာက္ခရပ္ပဘေဒါနံ လောကာယတမဟာပုရိသလက္ခဏေသု အနဝယော နာမေန သေလဗြာဟ္မဏောတိ ပါကဋော သိဒ္ဓတ္ထံ ဘဂဝန္တံ ဒိသွာ ဒွတ္တိံသမဟာပုရိသလက္ခဏေဟိ အသီတိအနုဗျဉ္ဇနေဟိ စာတိ သယံ သောဘမာနံ ဒိသွာ ပသန္နမာနသော အနေကေဟိ ကာရဏေဟိ ¶ အနေကာဟိ ¶ ဥပမာဟိ ထောမနံ ပကာသေသိ။ သော တေန ပုညကမ္မေန ဒေဝလောကေ သက္ကမာရာဒယော ဆ ကာမာဝစရသမ္ပတ္တိယော အနုဘဝိတွာ မနုဿေသု စက္ကဝတ္တိသမ္ပတ္တိံ အနုဘဝိတွာ ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ ဝိဘဝသမ္ပန္နေ ဧကသ္မိံ ကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တော ဝိညုတံ ပတ္တော သတ္ထရိ ပသီဒိသွာ ပဗ္ဗဇိတော နစိရဿေဝ စတုပဋိသမ္ဘိဒါဆဠဘိညပ္ပတ္တော မဟာခီဏာသဝေါ အဟောသိ၊ ဗုဒ္ဓဿ ထုတိယာ သတ္တာနံ သဗ္ဗေသံ စိတ္တပ္ပသာဒကရဏတော ပရပ္ပသာဒကတ္ထေရောတိ ပါကဋော။
၂၀။ ဧကဒိဝသံ အတ္တနော ပုဗ္ဗကမ္မံ သရိတွာ သောမနဿဇာတော ပုဗ္ဗစရိတာပဒါနံ ပကာသေန္တော ဥသဘံ ပဝရံ ဝီရန္တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဥသဘန္တိ ဝသဘော နိသဘော ဝိသဘော အာသဘောတိ စတ္တာရော ဇေဋ္ဌပုင်္ဂဝါ။ တတ္ထ ဂဝသတဇေဋ္ဌကော ဝသဘော၊ ဂဝသဟဿဇေဋ္ဌကော နိသဘော၊ ဂဝသတသဟဿဇေဋ္ဌကော ဝိသဘော၊ ဂဝကောဋိသတသဟဿဇေဋ္ဌကော အာသဘောတိ စ ယဿ ကဿစိ ထုတိံ ကရောန္တာ ဗြာဟ္မဏပဏ္ဍိတာ ဗဟုဿုတာ အတ္တနော အတ္တနော ပညာဝသေန ထုတိံ ကရောန္တိ၊ ဗုဒ္ဓါနံ ပန သဗ္ဗာကာရေန ထုတိံ ကာတုံ သမတ္ထော ဧကောပိ နတ္ထိ။ အပ္ပမေယျော ဟိ ဗုဒ္ဓါ။ ဝုတ္တဉှေတံ –
‘‘ဗုဒ္ဓါပိ ¶ ဗုဒ္ဓဿ ဘဏေယျ ဝဏ္ဏံ၊ ကပ္ပမ္ပိ စေ အညမဘာသမာနော၊
ခီယေထ ကပ္ပော စိရဒီဃမန္တရေ၊ ဝဏ္ဏော န ခီယေထ တထာဂတဿာ’’တိ။ (ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၃၀၄၊ ၃။၁၄၁၊ မ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၂။၄၂၅၊ ဥဒါ။ အဋ္ဌ။ ၅၃) –
အာဒိကံ။ အယမ္ပိ ဗြာဟ္မဏော မုခါရူဠှဝသေန ဧကပသီဒနဝသေန ‘‘အာသဘ’’န္တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ဥသဘ’’န္တိအာဒိမာဟ။ ဝရိတဗ္ဗော ပတ္ထေတဗ္ဗောတိ ဝရော။ အနေကေသု ကပ္ပသတသဟဿေသု ကတဝီရိယတ္တာ ဝီရော။ မဟန္တံ သီလက္ခန္ဓာဒိကံ ဧသတိ ဂဝေသတီတိ မဟေသီ၊ တံ မဟေသိံ ဗုဒ္ဓံ။ ဝိသေသေန ကိလေသခန္ဓမာရာဒယော မာရေ ဇိတဝါတိ ဝိဇိတာဝီ၊ တံ ဝိဇိတာဝိနံ သမ္ဗုဒ္ဓံ။ သုဝဏ္ဏဿ ဝဏ္ဏော ဣဝ ဝဏ္ဏော ယဿ သမ္ဗုဒ္ဓဿ သော သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏော၊ တံ သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏံ သမ္ဗုဒ္ဓံ ဒိသွာ ကော နာမ သတ္တော နပ္ပသီဒတီတိ။
ပရပ္ပသာဒကတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။
၅။ ဘိသဒါယကတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ
ဝေဿဘူ ¶ နာမ နာမေနာတိအာဒိကံ အာယသ္မတော ဘိသဒါယကတ္ထေရဿ အပဒါနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယာနိ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော ဝေဿဘုဿ ဘဂဝတော ကာလေ ဟိမဝန္တသ္မိံ ဟတ္ထိယောနိယံ နိဗ္ဗတ္တော တသ္မိံ ပဋိဝသတိ။ တသ္မိံ သမယေ ဝေဿဘူ ဘဂဝါ ဝိဝေကကာမော ဟိမဝန္တမဂမာသိ။ တံ ဒိသွာ သော ဟတ္ထိနာဂေါ ပသန္နမာနသော ဘိသမုဠာလံ ¶ ဂဟေတွာ ဘဂဝန္တံ ဘောဇေသိ။ သော တေန ပုညကမ္မေန ဟတ္ထိယောနိတော စုတော ဒေဝလောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ တတ္ထ ဆ ကာမာဝစရသမ္ပတ္တိယော အနုဘဝိတွာ မနုဿတ္တမာဂတော မနုဿေသု စက္ကဝတ္တိသမ္ပတ္တိအာဒယော အနုဘဝိတွာ ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ မဟာဘောဂေ အညတရသ္မိံ ကုလေ နိဗ္ဗတ္တော ပုဗ္ဗဝါသနာဗလေန သတ္ထရိ ပသန္နော ပဗ္ဗဇိတွာ နစိရဿေဝ အရဟာ အဟောသိ၊ သော ပုဗ္ဗေ ကတကုသလနာမေန ဘိသဒါယကတ္ထေရောတိ ပါကဋော။
၂၉။ သော အတ္တနော ပုဗ္ဗကမ္မံ သရိတွာ ပုဗ္ဗစရိတာပဒါနံ ဒဿေန္တော ဝေဿဘူ နာမ နာမေနာတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဝေဿဘူတိ ဝေဿံ ဘုနာတိ အတိက္ကမတီတိ ဝေဿဘူ။ အထ ဝါ ဝေဿေ ဝါဏိဇကမ္မေ ဝါ ကာမရာဂါဒိကေ ဝါ ကုသလာဒိကမ္မေ ဝါ ဝတ္ထုကာမကိလေသကာမေ ဝါ ဘုနာတိ အဘိဘဝတီတိ ¶ ဝေဿဘူ၊ သော နာမေန ဝေဿဘူ နာမ ဘဂဝါ။ ဣသီနံ တတိယော အဟူတိ ကုသလဓမ္မေ ဧသတိ ဂဝေသတီတိ ဣသိ၊ ‘‘ဝိပဿီ၊ သိခီ၊ ဝေဿဘူ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ တတိယော ဣသိ တတိယော ဘဂဝါ အဟု အဟောသီတိ အတ္ထော။ ကာနနံ ဝနမောဂ္ဂယှာတိ ကာနနသင်္ခါတံ ဝနံ ဩဂယှ ဩဂဟေတွာ ပါဝိသီတိ အတ္ထော။
၃၀။ ဘိသမုဠာလံ ဂဏှိတွာတိ ဒွိပဒစတုပ္ပဒါနံ ဆာတကံ ဘိသတိ ဟိံသတိ ဝိနာသေတီတိ ဘိသံ၊ ကော သော? ပဒုမကန္ဒော၊ ဘိသဉ္စ မုဠာလဉ္စ ဘိသမုဠာလံ၊ တံ ဘိသမုဠာလံ ဂဟေတွာတိ အတ္ထော။
၃၁။ ကရေန စ ပရာမဋ္ဌောတိ တံ မယာ ဒိန္နဒါနံ၊ ဝေဿဘူဝရဗုဒ္ဓိနာ ဥတ္တမဗုဒ္ဓိနာ ဝေဿဘုနာ ကရေန ဟတ္ထတလေန ပရာမဋ္ဌော ကတသမ္ဖဿော အဟောသိ။ သုခါဟံ နာဘိဇာနာမိ၊ သမံ တေန ကုတောတ္တရိန္တိ တေန သုခေန ¶ သမံ သုခံ နာဘိဇာနာမိ၊ တတော ဥတ္တရိံ တတော ပရံ တတော အဓိကံ သုခံ ကုတောတိ အတ္ထော။ သေသံ နယာနုသာရေန သုဝိညေယျန္တိ။
ဘိသဒါယကတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။
၆။ သုစိန္တိတတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ
ဂိရိဒုဂ္ဂစရော အာသိန္တိအာဒိကံ အာယသ္မတော သုစိန္တိတတ္ထေရဿ အပဒါနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယာနိ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော အတ္ထဒဿိဿ ဘဂဝတော ကာလေ ဟိမဝန္တပ္ပဒေသေ နေသာဒကုလေ ဥပ္ပန္နော မိဂသူကရာဒယော ဝဓိတွာ ခါဒန္တော ဝိဟရတိ။ တဒါ လောကနာထော လောကာနုဂ္ဂဟံ သတ္တာနုဒ္ဒယတဉ္စ ပဋိစ္စ ဟိမဝန္တမဂမာသိ။ တဒါ သော နေသာဒေါ ဘဂဝန္တံ ဒိသွာ ပသန္နမာနသော အတ္တနော ခါဒနတ္ထာယ အာနီတံ ဝရမဓုရမံသံ အဒါသိ။ ပဋိဂ္ဂဟေသိ ဘဂဝါ တဿာနုကမ္ပာယ၊ တံ ဘုဉ္ဇိတွာ အနုမောဒနံ ဝတွာ ပက္ကာမိ။ သော တေနေဝ ပုညေန ¶ တေနေဝ သောမနဿေန တတော စုတော သုဂတီသု သံသရန္တော ဆ ကာမာဝစရသမ္ပတ္တိယော အနုဘဝိတွာ မနုဿေသု စက္ကဝတ္တိသမ္ပတ္တိအာဒယော အနုဘဝိတွာ ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ ကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တော သတ္ထရိ ပသီဒိတွာ ပဗ္ဗဇိတော နစိရဿေဝ အရဟာ အဟောသိ။
၃၆။ စတုပဋိသမ္ဘိဒါပဉ္စာဘိညာဒိဘေဒံ ပတွာ အတ္တနော ပုဗ္ဗကမ္မံ သရိတွာ သောမနဿဇာတော ¶ ပုဗ္ဗစရိတာပဒါနံ ပကာသေန္တော ဂိရိဒုဂ္ဂစရော အာသိန္တိအာဒိမာဟ။ ဂိရတိ သဒ္ဒံ ကရောတီတိ ဂိရိ၊ ကော သော? သိလာပံသုမယပဗ္ဗတော၊ ဒုဋ္ဌု ဒုက္ခေန ဂမနီယံ ဒုဂ္ဂံ၊ ဂိရီဟိ ဒုဂ္ဂံ ဂိရိဒုဂ္ဂံ၊ ဒုဂ္ဂမောတိ အတ္ထော။ တသ္မိံ ဂိရိဒုဂ္ဂေ ပဗ္ဗတန္တရေ စရော စရဏသီလော အာသိံ အဟောသိံ။ အဘိဇာတောဝ ကေသရီတိ အဘိ ဝိသေသေန ဇာတော နိဗ္ဗတ္တော ကေသရီဝ ကေသရသီဟော ဣဝ ဂိရိဒုဂ္ဂသ္မိံ စရာမီတိ အတ္ထော။
၄၀။ ဂိရိဒုဂ္ဂံ ပဝိသိံ အဟန္တိ အဟံ တဒါ တေန မံသဒါနေန ပီတိသောမနဿဇာတော ပဗ္ဗတန္တရံ ပါဝိသိံ။ သေသံ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။
သုစိန္တိတတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။
၇။ ဝတ္ထဒါယကတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ
ပက္ခိဇာတော ¶ တဒါ အာသိန္တိအာဒိကံ အာယသ္မတော ဝတ္ထဒါယကတ္ထေရဿ အပဒါနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယာနိ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော အတ္ထဒဿိဿ ဘဂဝတော ကာလေ သုပဏ္ဏယောနိယံ နိဗ္ဗတ္တော ဂန္ဓမာဒနပဗ္ဗတံ ဂစ္ဆန္တံ အတ္ထဒဿိံ ဘဂဝန္တံ ဒိသွာ ပသန္နမာနသော သုပဏ္ဏဝဏ္ဏံ ဝိဇဟိတွာ မာဏဝကဝဏ္ဏံ နိမ္မိနိတွာ မဟဂ္ဃံ ဒိဗ္ဗဝတ္ထံ အာဒါယ ဘဂဝန္တံ ပူဇေသိ။ သောပိ ဘဂဝါ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ အနုမောဒနံ ဝတွာ ပက္ကာမိ။ သော တေနေဝ သောမနဿေန ဝီတိနာမေတွာ ယာဝတာယုကံ ဌတွာ တတော စုတော ဒေဝလောကေ နိဗ္ဗတ္တော တတ္ထ အပရာပရံ သံသရန္တော ပုညာနိ အနုဘဝိတွာ တတော မနုဿေသု မနုဿသမ္ပတ္တိန္တိ သဗ္ဗတ္ထ မဟဂ္ဃံ ဝတ္ထာဘရဏံ လဒ္ဓံ၊ တတော ဥပ္ပန္နုပ္ပန္နဘဝေ ဝတ္ထစ္ဆာယာယ ဂတဂတဋ္ဌာနေ ဝသန္တော ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ ဧကသ္မိံ ကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တော ဝိညုတံ ပတ္တော သတ္ထရိ ပသီဒိတွာ ပဗ္ဗဇိတော နစိရဿေဝ ဆဠဘိညပ္ပတ္တခီဏာသဝေါ အဟောသိ၊ ပုဗ္ဗေ ကတပုညနာမေန ဝတ္ထဒါယကတ္ထေရောတိ ပါကဋော။
၄၅။ သော အတ္တနော ပုဗ္ဗကမ္မံ သရိတွာ သောမနဿဇာတော ပုဗ္ဗစရိတာပဒါနံ ပကာသေန္တော ပက္ခိဇာတော တဒါ အာသိန္တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ပက္ခိဇာတောတိ ပက္ခန္ဒတိ ဥပလဝတိ သကုဏော ဧတေနာတိ ပက္ခံ၊ ပက္ခမဿ အတ္ထီတိ ပက္ခီ၊ ပက္ခိယောနိယံ ဇာတော နိဗ္ဗတ္တောတိ အတ္ထော။ သုပဏ္ဏောတိ သုန္ဒရံ ပဏ္ဏံ ပတ္တံ ယဿ သော သုပဏ္ဏော၊ ဝါတဂ္ဂါဟသုဝဏ္ဏဝဏ္ဏဇလမာနပတ္တမဟာဘာရောတိ ¶ ¶ အတ္ထော။ ဂရုဠာဓိပေါတိ နာဂေ ဂဏှနတ္ထာယ ဂရုံ ဘာရံ ပါသာဏံ ဂိဠန္တီတိ ဂရုဠာ၊ ဂရုဠာနံ အဓိပေါ ရာဇာတိ ဂရုဠာဓိပေါ၊ ဝိရဇံ ဗုဒ္ဓံ အဒ္ဒသာဟန္တိ သမ္ဗန္ဓော။
ဝတ္ထဒါယကတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။
၈။ အမ္ဗဒါယကတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ
အနောမဒဿီ ဘဂဝါတိအာဒိကံ အာယသ္မတော အမ္ဗဒါယကတ္ထေရဿ အပဒါနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယာနိ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော အနောမဒဿိဿ ဘဂဝတော ကာလေ ဝါနရယောနိယံ ¶ နိဗ္ဗတ္တော ဟိမဝန္တေ ကပိရာဇာ ဟုတွာ ပဋိဝသတိ။ တသ္မိံ သမယေ အနောမဒဿီ ဘဂဝါ တဿာနုကမ္ပာယ ဟိမဝန္တမဂမာသိ။ အထ သော ကပိရာဇာ ဘဂဝန္တံ ဒိသွာ ပသန္နမာနသော သုမဓုရံ အမ္ဗဖလံ ခုဒ္ဒမဓုနာ အဒါသိ။ အထ ဘဂဝါ တဿ ပဿန္တဿေဝ တံ သဗ္ဗံ ပရိဘုဉ္ဇိတွာ အနုမောဒနံ ဝတွာ ပက္ကာမိ။ အထ သော သောမနဿသမ္ပန္နဟဒယော တေနေဝ ပီတိသောမနဿေန ယာဝတာယုကံ ဌတွာ တတော စုတော ဒေဝလောကေ နိဗ္ဗတ္တော အပရာပရံ တတ္ထ ဒိဗ္ဗသုခမနုဘဝိတွာ မနုဿေသု စ မနုဿသမ္ပတ္တိံ အနုဘဝိတွာ ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ ဝိဘဝသမ္ပန္နေ ဧကသ္မိံ ကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တော သတ္ထရိ ပသီဒိတွာ ပဗ္ဗဇိတွာ နစိရဿေဝ ဆဠဘိညပ္ပတ္တော အဟောသိ။ ပုဗ္ဗပုညနာမေန အမ္ဗဒါယကတ္ထေရောတိ ပါကဋော။
၅၃။ သော အပရဘာဂေ အတ္တနာ ကတကုသလဗီဇံ ဒိသွာ သောမနဿဇာတော အတ္တနော ပုဗ္ဗစရိတာပဒါနံ ပကာသေန္တော အနောမဒဿီ ဘဂဝါတိအာဒိမာဟ။ မေတ္တာယ အဖရိ လောကေ၊ အပ္ပမာဏေ နိရူပဓီတိ သော ဘဂဝါ သဗ္ဗလောကေ အပ္ပမာဏေ သတ္တေ ‘‘သုခီ ဟောန္တူ’’တိအာဒိနာ နိရုပဓိ ဥပဓိဝိရဟိတံ ကတွာ မေတ္တာယ မေတ္တစိတ္တေန အဖရိ ပတ္ထရိ ဝဍ္ဎေသီတိ အတ္ထော။
၅၄။ ကပိ အဟံ တဒါ အာသိန္တိ တဒါ တဿာဂမနကာလေ ကပိရာဇာ အဟောသိန္တိ အတ္ထော။
အမ္ဗဒါယကတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။
၉။ သုမနတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ
သုမနော ¶ နာမ နာမေနာတိအာဒိကံ အာယသ္မတော သုမနတ္ထေရဿ အပဒါနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယာနိ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော သိခိဿ ဘဂဝတော ကာလေ မာလာကာရဿ ကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တော ဝုဒ္ဓိမနွာယ သဒ္ဓါဇာတော ဘဂဝတိ ပသန္နမာနသော သုမနမာလာမုဋ္ဌိယော ဂဟေတွာ ဥဘောဟိ ¶ ဟတ္ထေဟိ ပူဇေသိ။ သော တေန ပုညေန ဒေဝမနုဿေသု ဒွေ သမ္ပတ္တိယော အနုဘဝိတွာ ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ ဧကသ္မိံ ကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တော ဝုဒ္ဓိမနွာယ ပုတ္တဒါရေဟိ ဝဍ္ဎိတွာ သုမနနာမေန ¶ ပါကဋော သတ္ထရိ ပသီဒိတွာ ပဗ္ဗဇိတော နစိရဿေဝ အရဟာ အဟောသိ။
၆၂။ သော အရဟာ ဟုတွာ အတ္တနော ပုဗ္ဗကမ္မံ သရိတွာ သောမနဿဇာတော အတ္တနော ပုဗ္ဗစရိတာပဒါနံ ပကာသေန္တော သုမနော နာမ နာမေနာတိအာဒိမာဟ။ သုန္ဒရံ မနံ စိတ္တံ ယဿ သော သုမနော။ သဒ္ဓါပသာဒဗဟုမာနေန ယုတ္တော နာမေန သုမနော နာမ မာလာကာရော တဒါ အဟံ အဟောသိံ။
၆၃။ သိခိနော လောကဗန္ဓုနောတိ သိခါ မုဒ္ဓါ ကာသတီတိ သိခီ။ အထ ဝါ သမ္ပယုတ္တသမ္ပယောဂေ ခါဒတိ ဝိဒ္ဓံသေတီတိ သိခီ၊ ကာ သာ? အဂ္ဂိသိခါ၊ အဂ္ဂိသိခါ ဝိယ သိခါယ ဒိပ္ပနတော သိခီ။ ယထာ အဂ္ဂိသိခါ ဇောတတိ ပါကဋာ ဟောတိ၊ သိခီ ပတ္တတိဏကဋ္ဌပလာသာဒိကေ ဒဟတိ၊ ဧဝမယမ္ပိ ဘဂဝါ နီလပီတာဒိရံသီဟိ ဇောတတိ သကလလောကသန္နိဝါသေ ပါကဋော ဟောတိ။ သကသန္တာနဂတသဗ္ဗကိလေသေ သောသေတိ ဝိဒ္ဓံသေတိ ဈာပေတီတိ ဝေါဟာရနာမံ နာမကမ္မံ နာမဓေယျံ၊ တဿ သိခိနော။ သကလလောကဿ ဗန္ဓုဉာတကောတိ လောကဗန္ဓု၊ တဿ သိခိနော လောကဗန္ဓုနော ဘဂဝတော သုမနပုပ္ဖံ အဘိရောပယိံ ပူဇေသိန္တိ အတ္ထော။
သုမနတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။
၁၀။ ပုပ္ဖစင်္ကောဋိယတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ
အဘီတရူပံ သီဟံ ဝါတိအာဒိကံ အာယသ္မတော ပုပ္ဖစင်္ကောဋိယတ္ထေရဿ အပဒါနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယာနိ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော သိခိဿ ဘဂဝတော ကာလေ ဧကသ္မိံ ကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တော ဝိညုတံ ပတ္တော မဟာဝိဘဝသမ္ပန္နော သတ္ထရိ ပသီဒိတွာ ပသန္နာကာရံ ဒဿေန္တော သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏံ အနောဇပုပ္ဖမောစိနိတွာ စင်္ကောဋကံ ပူရေတွာ ဘဂဝန္တံ ပူဇေတွာ ‘‘ဘဂဝါ ¶ ၊ ဣမဿ နိဿန္ဒေန နိဗ္ဗတ္တနိဗ္ဗတ္တဋ္ဌာနေ သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏော ပူဇနီယော ဟုတွာ နိဗ္ဗာနံ ပါပုဏေယျ’’န္တိ ပတ္ထနမကာသိ။ သော တေန ပုညကမ္မေန ဒေဝမနုဿေသု နိဗ္ဗတ္တော သဗ္ဗတ္ထ ပူဇိတော ¶ သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏော အဘိရူပေါ အဟောသိ။ သော အပရဘာဂေ ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ ဝိဘဝသမ္ပန္နေ ဧကသ္မိံ ကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တော ဝုဒ္ဓိပ္ပတ္တော သတ္ထရိ ပသီဒိတွာ ပဗ္ဗဇိတော ဝိပဿနံ ဝဍ္ဎေတွာ နစိရဿေဝ အရဟာ အဟောသိ။
၆၈-၉။ သော ¶ ပတ္တအရဟတ္တဖလော အတ္တနော ပုဗ္ဗကမ္မံ သရိတွာ သောမနဿဇာတော ပုဗ္ဗစရိတာပဒါနံ ပကာသေန္တော အဘီတရူပံ သီဟံ ဝါတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ သီဟန္တိ ဒွိပဒစတုပ္ပဒါဒယော သတ္တေ အဘိဘဝတိ အဇ္ဈောတ္ထရတီတိ သီဟော၊ အဘီတရူပေါ အဘီတသဘာဝေါ၊ တံ အဘီတရူပံ သီဟံ ဣဝ နိသိန္နံ ပူဇေသိန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ ပက္ခီနံ အဂ္ဂံ ဂရုဠရာဇံ ဣဝ ပဝရံ ဥတ္တမံ ဗျဂ္ဃရာဇံ ဣဝ အဘိ ဝိသေသေန ဇာတံ သဗ္ဗသီဟာနံ ဝိသေသံ ကေသရသီဟံ ဣဝ တိလောကဿ သရဏံ သိခိံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓံ။ ကိံ ဘူတံ? အနေဇံ နိက္ကိလေသံ ခန္ဓမာရာဒီဟိ အပရာဇိတံ နိသိန္နံ သိခိန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ မာရဏာနဂ္ဂန္တိ သဗ္ဗကိလေသာနံ မာရဏေ သောသနေ ဝိဒ္ဓံသနေ အဂ္ဂံ သေဋ္ဌံ ကိလေသေ မာရေန္တာနံ ပစ္စေကဗုဒ္ဓဗုဒ္ဓသာဝကာနံ ဝိဇ္ဇမာနာနမ္ပိ တေသံ အဂ္ဂန္တိ အတ္ထော။ ဘိက္ခုသင်္ဃပုရက္ခတံ ပရိဝါရိတံ ပရိဝါရေတွာ နိသိန္နံ သိခိန္တိ သမ္ဗန္ဓော။
၇၀။ စင်္ကောဋကေ ဌပေတွာနာတိ ဥတ္တမံ အနောဇပုပ္ဖံ ကရဏ္ဍကေ ပူရေတွာ သိခီသမ္ဗုဒ္ဓံ သေဋ္ဌံ သမောကိရိံ ပူဇေသိန္တိ အတ္ထော။
ပုပ္ဖစင်္ကောဋိယတ္ထေရအပဒါနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။
သတ္တမဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။