📜
နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
ခုဒ္ဒကနိကာယေ
ထေရာပဒါနပါဠိ
(ပဌမော ဘာဂေါ)
၁။ ဗုဒ္ဓဝဂ္ဂေါ
၁။ ဗုဒ္ဓအပဒါနံ
တထာဂတံ ¶ ¶ ¶ ဇေတဝနေ ဝသန္တံ၊ အပုစ္ဆိ ဝေဒေဟမုနီ နတင်္ဂေါ၊
‘‘သဗ္ဗညုဗုဒ္ဓါ ကိရ နာမ ဟောန္တိ၊ ဘဝန္တိ တေ ဟေတုဘိ ကေဟိ ဝီရ’’။
တဒါဟ သဗ္ဗညုဝရော မဟေသီ၊ အာနန္ဒဘဒ္ဒံ မဓုရဿရေန၊
‘‘ယေ ပုဗ္ဗဗုဒ္ဓေသု [သဗ္ဗဗုဒ္ဓေသု (သျာ။)] ကတာဓိကာရာ၊ အလဒ္ဓမောက္ခာ ဇိနသာသနေသု။
‘‘တေနေဝ သမ္ဗောဓိမုခေန ဓီရာ၊ အဇ္ဈာသယေနာပိ မဟာဗလေန၊
ပညာယ တေဇေန သုတိက္ခပညာ၊ သဗ္ဗညုဘာဝံ အနုပါပုဏန္တိ။
‘‘အဟမ္ပိ ¶ ¶ ပုဗ္ဗဗုဒ္ဓေသု၊ ဗုဒ္ဓတ္တမဘိပတ္ထယိံ၊
မနသာယေဝ ဟုတွာန၊ ဓမ္မရာဇာ အသင်္ခိယာ။
‘‘အထ ¶ ¶ ဗုဒ္ဓါပဒါနာနိ၊ သုဏာထ သုဒ္ဓမာနသာ၊
တိံသပါရမိသမ္ပုဏ္ဏာ၊ ဓမ္မရာဇာ အသင်္ခိယာ။
‘‘သမ္ဗောဓိံ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌာနံ၊ သသင်္ဃေ လောကနာယကေ၊
ဒသင်္ဂုလီ နမဿိတွာ၊ သိရသာ အဘိဝါဒယိံ [အဘိဝါဒယေ (သျာ။)]။
‘‘ယာဝတာ ဗုဒ္ဓခေတ္တေသု၊ ရတနာ ဝိဇ္ဇန္တိသင်္ခိယာ၊
အာကာသဋ္ဌာ စ ဘူမဋ္ဌာ [ဘုမ္မဋ္ဌာ (သီ။ သျာ။)]၊ မနသာ သဗ္ဗမာဟရိံ။
‘‘တတ္ထ ရူပိယဘူမိယံ၊ ပါသာဒံ မာပယိံ အဟံ၊
နေကဘုမ္မံ ရတနမယံ၊ ဥဗ္ဗိဒ္ဓံ နဘမုဂ္ဂတံ။
‘‘ဝိစိတ္တထမ္ဘံ သုကတံ၊ သုဝိဘတ္တံ မဟာရဟံ၊
ကနကမယသင်္ဃာဋံ၊ ကောန္တစ္ဆတ္တေဟိ မဏ္ဍိတံ။
‘‘ပဌမာ ဝေဠုရိယာ ဘူမိ၊ ဝိမလဗ္ဘသမာ သုဘာ၊
နဠိနဇလဇာကိဏ္ဏာ၊ ဝရကဉ္စနဘူမိယာ။
‘‘ပဝါဠံသာ ပဝါဠဝဏ္ဏာ၊ ကာစိ လောဟိတကာ သုဘာ၊
ဣန္ဒဂေါပကဝဏ္ဏာဘာ၊ ဘူမိ ဩဘာသတီ ဒိသာ။
‘‘သုဝိဘတ္တာ ဃရမုခါ၊ နိယျူဟာ သီဟပဉ္ဇရာ၊
စတုရော ဝေဒိကာ ဇာလာ၊ ဂန္ဓာဝေဠာ မနောရမာ။
‘‘နီလာ ပီတာ လောဟိတကာ၊ ဩဒါတာ သုဒ္ဓကာဠကာ၊
ကူဋာဂါရဝရူပေတာ၊ သတ္တရတနဘူသိတာ။
‘‘ဩလောကမယာ ¶ ပဒုမာ၊ ဝါဠဝိဟင်္ဂသောဘိတာ၊
နက္ခတ္တတာရကာကိဏ္ဏာ၊ စန္ဒသူရေဟိ [စန္ဒသုရိယေဟိ (သီ။ သျာ။)] မဏ္ဍိတာ။
‘‘ဟေမဇာလေန ¶ သဉ္ဆန္နာ၊ သောဏ္ဏကိင်္ကိဏိကာယုတာ၊
ဝါတဝေဂေန ကူဇန္တိ၊ သောဏ္ဏမာလာ မနောရမာ။
‘‘မဉ္ဇေဋ္ဌကံ လောဟိတကံ၊ ပီတကံ ဟရိပိဉ္ဇရံ၊
နာနာရင်္ဂေဟိ သမ္ပီတံ [သံစိတ္တံ (သျာ။)]၊ ဥဿိတဒ္ဓဇမာလိနီ [မာလိနိံ (သီ။)]။
‘‘န နံ [နာနာ (သီ။ သျာ။)] ဗဟူနေကသတာ၊ ဖလိကာ ရဇတာမယာ၊
မဏိမယာ လောဟိတင်္ဂါ၊ မသာရဂလ္လမယာ တထာ၊
နာနာသယနဝိစိတ္တာ၊ သဏှကာသိကသန္ထတာ။
‘‘ကမ္ပလာ ¶ ¶ ဒုကူလာ စီနာ၊ ပဋ္ဋုဏ္ဏာ ပဏ္ဍုပါဝုရာ၊
ဝိဝိဓတ္ထရဏံ သဗ္ဗံ၊ မနသာ ပညပေသဟံ။
‘‘တာသု တာသွေဝ ဘူမီသု၊ ရတနကူဋလင်္ကတံ၊
မဏိဝေရောစနာ ဥက္ကာ၊ ဓာရယန္တာ သုတိဋ္ဌရေ။
‘‘သောဘန္တိ ဧသိကာ ထမ္ဘာ၊ သုဘာ ကဉ္စနတောရဏာ၊
ဇမ္ဗောနဒါ သာရမယာ၊ အထော ရဇတမယာပိ စ။
‘‘နေကာ သန္ဓီ သုဝိဘတ္တာ၊ ကဝါဋဂ္ဂဠစိတ္တိတာ၊
ဥဘတော ပုဏ္ဏဃဋာနေကာ၊ ပဒုမုပ္ပလသံယုတာ။
‘‘အတီတေ သဗ္ဗဗုဒ္ဓေ စ၊ သသင်္ဃေ လောကနာယကေ၊
ပကတိဝဏ္ဏရူပေန၊ နိမ္မိနိတွာ သသာဝကေ။
‘‘တေန ဒွါရေန ပဝိသိတွာ၊ သဗ္ဗေ ဗုဒ္ဓါ သသာဝကာ၊
သဗ္ဗသောဏ္ဏမယေ ပီဌေ၊ နိသိန္နာ အရိယမဏ္ဍလာ။
‘‘ယေ စ ဧတရဟိ အတ္ထိ၊ ဗုဒ္ဓါ လောကေ အနုတ္တရာ၊
အတီတေ ¶ ဝတ္တမာနာ စ၊ ဘဝနံ သဗ္ဗေ သမာဟရိံ။
‘‘ပစ္စေကဗုဒ္ဓေနေကသတေ၊ သယမ္ဘူ အပရာဇိတေ၊
အတီတေ ဝတ္တမာနေ စ၊ ဘဝနံ သဗ္ဗေ သမာဟရိံ။
‘‘ကပ္ပရုက္ခာ ဗဟူ အတ္ထိ၊ ယေ ဒိဗ္ဗာ ယေ စ မာနုသာ၊
သဗ္ဗံ ဒုဿံ သမာဟန္တာ၊ အစ္ဆာဒေမိ တိစီဝရံ။
‘‘ခဇ္ဇံ ဘောဇ္ဇံ သာယနီယံ၊ သမ္ပန္နံ ပါနဘောဇနံ၊
မဏိမယေ သုဘေ ပတ္တေ၊ သံပူရေတွာ အဒါသဟံ။
‘‘ဒိဗ္ဗဝတ္ထသမာ ဟုတွာ၊ မဋ္ဌာ [မဋ္ဋာ (သီ။)] စီဝရသံယုတာ၊
မဓုရာ သက္ခရာ စေဝ၊ တေလာ စ မဓုဖာဏိတာ။
‘‘တပ္ပိတာ ပရမန္နေန၊ သဗ္ဗေ တေ အရိယမဏ္ဍလာ၊
ရတနဂဗ္ဘံ ¶ ပဝိသိတွာ၊ ကေသရီဝ ဂုဟာသယာ။
‘‘မဟာရဟမှိ သယနေ၊ သီဟသေယျမကပ္ပယုံ၊
သမ္ပဇာနာ သမုဋ္ဌာယ၊ သယနေ [သေယျေ (သျာ။)] ပလ္လင်္ကမာဘုဇုံ။
‘‘ဂေါစရံ ¶ သဗ္ဗဗုဒ္ဓါနံ၊ ဈာနရတိသမပ္ပိတာ၊
အညေ ဓမ္မာနိ ဒေသေန္တိ၊ အညေ ကီဠန္တိ ဣဒ္ဓိယာ။
‘‘အညေ ¶ အဘိညာ အပ္ပေန္တိ၊ အဘိညာ ဝသိဘာဝိတာ၊
ဝိကုဗ္ဗနာ ဝိကုဗ္ဗန္တိ၊ အညေနေကသဟဿိယော။
‘‘ဗုဒ္ဓါပိ ဗုဒ္ဓေ ပုစ္ဆန္တိ၊ ဝိသယံ သဗ္ဗညုမာလယံ၊
ဂမ္ဘီရံ နိပုဏံ ဌာနံ၊ ပညာယ ဝိနိဗုဇ္ဈရေ။
‘‘သာဝကာ ဗုဒ္ဓေ ပုစ္ဆန္တိ၊ ဗုဒ္ဓါ ပုစ္ဆန္တိ သာဝကေ၊
အညမညဉ္စ ¶ ပုစ္ဆိတွာ [ပုစ္ဆန္တိ (သီ။ သျာ။)]၊ အညောညံ ဗျာကရောန္တိ တေ။
‘‘ဗုဒ္ဓါ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ စ၊ သာဝကာ ပရိစာရကာ၊
ဧဝံ သကာယ ရတိယာ၊ ပါသာဒေဘိရမန္တိ တေ။
‘‘ဆတ္တာ တိဋ္ဌန္တု ရတနာ၊ ကဉ္စနာဝေဠပန္တိကာ၊
မုတ္တာဇာလပရိက္ခိတ္တာ၊ သဗ္ဗေ ဓာရေန္တု [ဓာရေန္တိ (က။)] မတ္ထကေ။
‘‘ဘဝန္တု စေဠဝိတာနာ၊ သောဏ္ဏတာရကစိတ္တိတာ၊
ဝိစိတ္တမလျဝိတတာ၊ သဗ္ဗေ ဓာရေန္တု မတ္ထကေ။
‘‘ဝိတတာ မလျဒါမေဟိ၊ ဂန္ဓဒါမေဟိ သောဘိတာ၊
ဒုဿဒါမပရိကိဏ္ဏာ၊ ရတနဒါမဘူသိတာ။
‘‘ပုပ္ဖာဘိကိဏ္ဏာ သုစိတ္တာ၊ သုရဘိဂန္ဓဘူသိတာ၊
ဂန္ဓပဉ္စင်္ဂုလိကတာ [ဂန္ဓပဉ္စင်္ဂုလံ ကတာ (အဋ္ဌ။)]၊ ဟေမစ္ဆဒနဆာဒိတာ။
‘‘စတုဒ္ဒိသာ ပေါက္ခရညော၊ ပဒုမုပ္ပလသန္ထတာ၊
သောဝဏ္ဏရူပါ ခါယန္တု၊ ပဒ္မံရေဏုရဇုဂ္ဂတာ။
‘‘ပုပ္ဖန္တု ပါဒပါ သဗ္ဗေ၊ ပါသာဒဿ သမန္တတော၊
သယဉ္စ ပုပ္ဖာ မုဉ္စိတွာ၊ ဂန္တွာ ဘဝနမောကိရုံ။
‘‘သိခိနော တတ္ထ နစ္စန္တု၊ ဒိဗ္ဗဟံသာ ပကူဇရေ၊
ကရဝီကာ စ ဂါယန္တု၊ ဒိဇသင်္ဃာ သမန္တတော။
‘‘ဘေရိယော သဗ္ဗာ ဝဇ္ဇန္တု၊ ဝီဏာ သဗ္ဗာ ရသန္တု [ရဝန္တု (သီ။ သျာ။)] တာ၊
သဗ္ဗာ သင်္ဂီတိ ဝတ္တန္တု၊ ပါသာဒဿ သမန္တတော။
‘‘ယာဝတာ ¶ ¶ ¶ ဗုဒ္ဓခေတ္တမှိ၊ စက္ကဝါဠေ တတော ပရေ၊
မဟန္တာ ဇောတိသမ္ပန္နာ၊ အစ္ဆိန္နာ ရတနာမယာ။
‘‘တိဋ္ဌန္တု သောဏ္ဏပလ္လင်္ကာ၊ ဒီပရုက္ခာ ဇလန္တု တေ၊
ဘဝန္တု ဧကပဇ္ဇောတာ၊ ဒသသဟဿိပရမ္ပရာ။
‘‘ဂဏိကာ လာသိကာ စေဝ၊ နစ္စန္တု အစ္ဆရာဂဏာ၊
နာနာရင်္ဂါ ပဒိဿန္တု၊ ပါသာဒဿ သမန္တတော။
‘‘ဒုမဂ္ဂေ ¶ ပဗ္ဗတဂ္ဂေ ဝါ၊ သိနေရုဂိရိမုဒ္ဓနိ၊
ဥဿာပေမိ ဓဇံ သဗ္ဗံ၊ ဝိစိတ္တံ ပဉ္စဝဏ္ဏိကံ။
‘‘နရာ နာဂါ စ ဂန္ဓဗ္ဗာ၊ သဗ္ဗေ ဒေဝါ ဥပေန္တု တေ၊
နမဿန္တာ ပဉ္ဇလိကာ၊ ပါသာဒံ ပရိဝါရယုံ။
‘‘ယံ ကိဉ္စိ ကုသလံ ကမ္မံ၊ ကတ္တဗ္ဗံ ကိရိယံ မမ၊
ကာယေန ဝါစာ မနသာ၊ တိဒသေ သုကတံ ကတံ။
‘‘ယေ သတ္တာ သညိနော အတ္ထိ၊ ယေ စ သတ္တာ အသညိနော၊
ကတံ ပုညဖလံ မယှံ၊ သဗ္ဗေ ဘာဂီ ဘဝန္တု တေ။
‘‘ယေသံ ကတံ သုဝိဒိတံ၊ ဒိန္နံ ပုညဖလံ မယာ၊
ယေ စ တတ္ထ [တသ္မိံ (သီ။ က။)] န ဇာနန္တိ၊ ဒေဝါ ဂန္တွာ နိဝေဒယုံ။
‘‘သဗ္ဗလောကမှိ [သဗ္ဗေ လောကမှိ (သျာ။ က။)] ယေ သတ္တာ၊ ဇီဝန္တာဟာရဟေတုကာ၊
မနုညံ ဘောဇနံ သဗ္ဗံ [သဗ္ဗေ (သျာ။)]၊ လဘန္တု မမ စေတသာ။
‘‘မနသာ ဒါနံ မယာ ဒိန္နံ၊ မနသာ ပသာဒမာဝဟိံ၊
ပူဇိတာ သဗ္ဗသမ္ဗုဒ္ဓါ၊ ပစ္စေကာ ဇိနသာဝကာ။
‘‘တေန ¶ ကမ္မေန သုကတေန၊ စေတနာပဏိဓီဟိ စ၊
ဇဟိတွာ မာနုသံ ဒေဟံ၊ တာဝတိံသမဂစ္ဆဟံ။
‘‘ဒုဝေ ဘဝေ ပဇာနာမိ၊ ဒေဝတ္တေ အထ မာနုသေ၊
အညံ ဂတိံ န ဇာနာမိ၊ မနသာ ပတ္ထနာဖလံ။
‘‘ဒေဝါနံ အဓိကော ဟောမိ၊ ဘဝါမိ မနုဇာဓိပေါ၊
ရူပလက္ခဏသမ္ပန္နော၊ ပညာယ အသမော ဘဝေ။
‘‘ဘောဇနံ ဝိဝိဓံ သေဋ္ဌံ၊ ရတနဉ္စ အနပ္ပကံ၊
ဝိဝိဓာနိ စ ဝတ္ထာနိ၊ နဘာ [နဘသာ (သျာ။)] ခိပ္ပံ ဥပေန္တိ မံ။
‘‘ပထဗျာ ¶ ပဗ္ဗတေ စေဝ၊ အာကာသေ ဥဒကေ ဝနေ၊
ယံ ယံ ဟတ္ထံ ပသာရေမိ၊ ဒိဗ္ဗာ ဘက္ခာ ဥပေန္တိ မံ။
‘‘ပထဗျာ ¶ ပဗ္ဗတေ စေဝ၊ အာကာသေ ဥဒကေ ဝနေ၊
ယံ ယံ ဟတ္ထံ ပသာရေမိ၊ ရတနာ သဗ္ဗေ ဥပေန္တိ မံ။
‘‘ပထဗျာ ¶ ပဗ္ဗတေ စေဝ၊ အာကာသေ ဥဒကေ ဝနေ၊
ယံ ယံ ဟတ္ထံ ပသာရေမိ၊ သဗ္ဗေ ဂန္ဓာ ဥပေန္တိ မံ။
‘‘ပထဗျာ ပဗ္ဗတေ စေဝ၊ အာကာသေ ဥဒကေ ဝနေ၊
ယံ ယံ [ယတ္ထ (သျာ။)၊ ယညံ (က။)] ဟတ္ထံ ပသာရေမိ၊ သဗ္ဗေ ယာနာ ဥပေန္တိ မံ။
‘‘ပထဗျာ ပဗ္ဗတေ စေဝ၊ အာကာသေ ဥဒကေ ဝနေ၊
ယံ ယံ ဟတ္ထံ ပသာရေမိ၊ သဗ္ဗေ မာလာ ဥပေန္တိ မံ။
‘‘ပထဗျာ ပဗ္ဗတေ စေဝ၊ အာကာသေ ဥဒကေ ဝနေ၊
ယံ ယံ ဟတ္ထံ ပသာရေမိ၊ အလင်္ကာရာ ဥပေန္တိ မံ။
‘‘ပထဗျာ ¶ ပဗ္ဗတေ စေဝ၊ အာကာသေ ဥဒကေ ဝနေ၊
ယံ ယံ ဟတ္ထံ ပသာရေမိ၊ သဗ္ဗာ ကညာ ဥပေန္တိ မံ။
‘‘ပထဗျာ ပဗ္ဗတေ စေဝ၊ အာကာသေ ဥဒကေ ဝနေ၊
ယံ ယံ ဟတ္ထံ ပသာရေမိ၊ မဓုသက္ခရာ ဥပေန္တိ မံ။
‘‘ပထဗျာ ပဗ္ဗတေ စေဝ၊ အာကာသေ ဥဒကေ ဝနေ၊
ယံ ယံ ဟတ္ထံ ပသာရေမိ၊ သဗ္ဗေ ခဇ္ဇာ ဥပေန္တိ မံ။
‘‘အဓနေ အဒ္ဓိက [အဒ္ဓိကေ (သျာ။)] ဇနေ၊ ယာစကေ စ ပထာဝိနော၊
ဒဒါမိဟံ [ဒဒါမိဟ (သီ။) ဒဒါမိ တံ (သျာ။)] ဒါနဝရံ၊ သမ္ဗောဓိဝရပတ္တိယာ။
‘‘နာဒေန္တော ပဗ္ဗတံ သေလံ၊ ဂဇ္ဇေန္တော ဗဟလံ ဂိရိံ၊
သဒေဝကံ ဟာသယန္တော၊ ဗုဒ္ဓါ လောကေ ဘဝါမဟံ။
‘‘ဒိသာ ဒသဝိဓာ လောကေ၊ ယာယတော နတ္ထိ အန္တကံ၊
တသ္မိဉ္စ ဒိသာဘာဂမှိ၊ ဗုဒ္ဓခေတ္တာ အသင်္ခိယာ။
‘‘ပဘာ ပကိတ္တိတာ မယှံ၊ ယမကာ ရံသိဝါဟနာ၊
ဧတ္ထန္တရေ ရံသိဇာလံ၊ အာလောကော ဝိပုလော ဘဝေ။
‘‘ဧတ္တကေ ¶ လောကဓာတုမှိ၊ သဗ္ဗေ ပဿန္တု မံ ဇနာ၊
သဗ္ဗေ မံ အနုဝတ္တန္တု၊ ယာဝ ဗြဟ္မနိဝေသနံ [သဗ္ဗေဝ သုမနာ ဟောန္တု၊ သဗ္ဗေ မံ အနုဝတ္တရေ (သီ။ သျာ။)]။
‘‘ဝိသိဋ္ဌမဓုနာဒေန၊ အမတဘေရိမာဟနိံ၊
ဧတ္ထန္တရေ ဇနာ သဗ္ဗေ၊ သုဏန္တု မဓုရံ ဂိရံ။
‘‘ဓမ္မမေဃေန ဝဿန္တေ၊ သဗ္ဗေ ဟောန္တု အနာသဝါ၊
ယေတ္ထ ပစ္ဆိမကာ သတ္တာ၊ သောတာပန္နာ ဘဝန္တု တေ။
‘‘ဒတွာ ¶ ¶ ဒါတဗ္ဗကံ ဒါနံ၊ သီလံ ပူရေတွာ အသေသတော၊
နေက္ခမ္မပါရမိံ ဂန္တွာ၊ ပတ္တော သမ္ဗောဓိမုတ္တမံ။
‘‘ပဏ္ဍိတေ ¶ ပရိပုစ္ဆိတွာ၊ ကတွာ ဝီရိယမုတ္တမံ၊
ခန္တိယာ ပါရမိံ ဂန္တွာ၊ ပတ္တော သမ္ဗောဓိမုတ္တမံ။
‘‘ကတွာ ဒဠှမဓိဋ္ဌာနံ၊ သစ္စပါရမိ ပူရိယ၊
မေတ္တာယ ပါရမိံ ဂန္တွာ၊ ပတ္တော သမ္ဗောဓိမုတ္တမံ။
‘‘လာဘာလာဘေ သုခေ ဒုက္ခေ၊ သမ္မာနေ စာဝမာနနေ [သမ္မာနေ စ ဝိမာနနေ (က။) သမ္မာနနေ ဝိမာနနေ (သျာ။)]၊
သဗ္ဗတ္ထ သမကော ဟုတွာ၊ ပတ္တော သမ္ဗောဓိမုတ္တမံ။
‘‘ကောသဇ္ဇံ ဘယတော ဒိသွာ၊ ဝီရိယံ စာပိ ခေမတော၊
အာရဒ္ဓဝီရိယာ ဟောထ၊ ဧသာ ဗုဒ္ဓါနုသာသနီ။
‘‘ဝိဝါဒံ ဘယတော ဒိသွာ၊ အဝိဝါဒဉ္စ ခေမတော၊
သမဂ္ဂါ သခိလာ ဟောထ၊ ဧသာ ဗုဒ္ဓါနုသာသနီ။
‘‘ပမာဒံ ဘယတော ဒိသွာ၊ အပ္ပမာဒဉ္စ ခေမတော၊
ဘာဝေထဋ္ဌင်္ဂိကံ မဂ္ဂံ၊ ဧသာ ဗုဒ္ဓါနုသာသနီ။
‘‘သမာဂတာ ဗဟူ ဗုဒ္ဓါ၊ အရဟန္တာ [အရဟန္တော (သျာ။)] စ သဗ္ဗသော၊
သမ္ဗုဒ္ဓေ အရဟန္တေ စ၊ ဝန္ဒမာနာ နမဿထ။
‘‘ဧဝံ အစိန္တိယာ ဗုဒ္ဓါ၊ ဗုဒ္ဓဓမ္မာ အစိန္တိယာ၊
အစိန္တိယေ ပသန္နာနံ၊ ဝိပါကော ဟောတိ အစိန္တိယော’’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ ဘဂဝါ အတ္တနော ဗုဒ္ဓစရိယံ သမ္ဘာဝယမာနော ဗုဒ္ဓါပဒါနိယံ [ဗုဒ္ဓစရိယံ (သီ။) ဗုဒ္ဓစရိတံ (သျာ။)] နာမ ဓမ္မပရိယာယံ အဘာသိတ္ထာတိ။
ဗုဒ္ဓါပဒါနံ သမတ္တံ။
၂။ ပစ္စေကဗုဒ္ဓအပဒါနံ
အထ ¶ ¶ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါပဒါနံ သုဏာထ –
‘‘တထာဂတံ ¶ ဇေတဝနေ ဝသန္တံ၊ အပုစ္ဆိ ဝေဒေဟမုနီ နတင်္ဂေါ၊
‘ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ ကိရ နာမ ဟောန္တိ၊ ဘဝန္တိ တေ ဟေတုဘိ ကေဟိ ဝီရ’ [ဓီရ (သီ။) ဓီရာ (သျာ။)]။
‘‘တဒါဟ ¶ သဗ္ဗညုဝရော မဟေသီ၊ အာနန္ဒဘဒ္ဒံ မဓုရဿရေန၊
‘ယေ ပုဗ္ဗဗုဒ္ဓေသု [သဗ္ဗဗုဒ္ဓေသု (သျာ။ က။)] ကတာဓိကာရာ၊ အလဒ္ဓမောက္ခာ ဇိနသာသနေသု။
‘‘‘တေနေဝ သံဝေဂမုခေန ဓီရာ၊ ဝိနာပိ ဗုဒ္ဓေဟိ သုတိက္ခပညာ၊
အာရမ္မဏေနာပိ ပရိတ္တကေန၊ ပစ္စေကဗောဓိံ အနုပါပုဏန္တိ။
‘‘‘သဗ္ဗမှိ လောကမှိ မမံ ဌပေတွာ၊ ပစ္စေကဗုဒ္ဓေဟိ သမောဝ နတ္ထိ၊
တေသံ ဣမံ ဝဏ္ဏပဒေသမတ္တံ၊ ဝက္ခာမဟံ သာဓု မဟာမုနီနံ။
‘‘‘သယမေဝ ¶ ဗုဒ္ဓါနံ မဟာဣသီနံ၊ သာဓူနိ ဝါကျာနိ မဓူဝ [မဓုံဝ (သီ။)] ခုဒ္ဒံ၊
အနုတ္တရံ ဘေသဇံ ပတ္ထယန္တာ၊ သုဏာထ သဗ္ဗေသု ပသန္နစိတ္တာ။
‘‘‘ပစ္စေကဗုဒ္ဓါနံ သမာဂတာနံ၊ ပရမ္ပရံ ဗျာကရဏာနိ ယာနိ၊
အာဒီနဝေါ ယဉ္စ ဝိရာဂဝတ္ထုံ၊ ယထာ စ ဗောဓိံ အနုပါပုဏိံသု။
‘‘‘သရာဂဝတ္ထူသု ¶ ¶ ဝိရာဂသညီ၊ ရတ္တမှိ လောကမှိ ဝိရတ္တစိတ္တာ၊
ဟိတွာ ပပဉ္စေ ဇိတဖန္ဒိတာနိ [ဝိဒိယ ဖန္ဒိတာနိ (သီ။) ဇိတဗန္ဓိတာနိ (က။)]၊ တထေဝ ဗောဓိံ အနုပါပုဏိံသု။
‘‘‘သဗ္ဗေသု ဘူတေသု နိဓာယ ဒဏ္ဍံ၊ အဝိဟေဌယံ အညတရမ္ပိ တေသံ၊
မေတ္တေန စိတ္တေန ဟိတာနုကမ္ပီ၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘သဗ္ဗေသု ဘူတေသု နိဓာယ ဒဏ္ဍံ၊ အဝိဟေဌယံ အညတရမ္ပိ တေသံ၊
န ပုတ္တမိစ္ဆေယျ ကုတော သဟာယံ၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘သံသဂ္ဂဇာတဿ ¶ ဘဝန္တိ သ္နေဟာ၊ သ္နေဟနွယံ ဒုက္ခမိဒံ ပဟောတိ၊
အာဒီနဝံ သ္နေဟဇံ ပေက္ခမာနော၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘မိတ္တေ သုဟဇ္ဇေ အနုကမ္ပမာနော၊ ဟာပေတိ အတ္ထံ ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော၊
ဧတံ ဘယံ သန္ထဝေ ပေက္ခမာနော၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘ဝံသော ဝိသာလောဝ ယထာ ဝိသတ္တော၊ ပုတ္တေသု ဒါရေသု စ ယာ အပေက္ခာ၊
ဝံသေ ကဠီရောဝ အသဇ္ဇမာနော၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘မိဂေါ အရညမှိ ယထာ အဗဒ္ဓါ၊ ယေနိစ္ဆကံ ဂစ္ဆတိ ဂေါစရာယ၊
ဝိညူ နရော သေရိတံ ပေက္ခမာနော၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘အာမန္တနာ ¶ ဟောတိ သဟာယမဇ္ဈေ၊ ဝါသေ စ [ဝါသေ (သီ။ သျာ။) သုတ္တနိပါတေပိ ‘‘စ‘‘ကာရော နတ္ထိ] ဌာနေ ဂမနေ စာရိကာယ၊
အနဘိဇ္ဈိတံ သေရိတံ ပေက္ခမာနော၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘ခိဍ္ဍာ ¶ ရတီ ဟောတိ သဟာယမဇ္ဈေ၊ ပုတ္တေသု ပေမံ ဝိပုလဉ္စ ဟောတိ၊
ပိယဝိပ္ပယောဂံ ¶ ဝိဇိဂုစ္ဆမာနော၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘စာတုဒ္ဒိသော ¶ အပ္ပဋိဃော စ ဟောတိ၊ သန္တုဿမာနော ဣတရီတရေန၊
ပရိဿယာနံ သဟိတာ အဆမ္ဘီ၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘ဒုဿင်္ဂဟာ ပဗ္ဗဇိတာပိ ဧကေ၊ အထော ဂဟဋ္ဌာ ဃရမာဝသန္တာ၊
အပ္ပောဿုက္ကော ပရပုတ္တေသု ဟုတွာ၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘ဩရောပယိတွာ ဂိဟိဗျဉ္ဇနာနိ၊ သဉ္ဆိန္နပတ္တော ယထာ ကောဝိဠာရော၊
ဆေတွာန ဝီရော ဂိဟိဗန္ဓနာနိ၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘သစေ လဘေထ နိပကံ သဟာယံ၊ သဒ္ဓိံ စရံ သာဓုဝိဟာရိဓီရံ၊
အဘိဘုယျ သဗ္ဗာနိ ပရိဿယာနိ၊ စရေယျ တေနတ္တမနော သတီမာ။
‘‘‘နော ¶ စေ လဘေထ နိပကံ သဟာယံ၊ သဒ္ဓိံ စရံ သာဓုဝိဟာရိဓီရံ၊
ရာဇာဝ ရဋ္ဌံ ဝိဇိတံ ပဟာယ၊ ဧကော စရေ မာတင်္ဂရညေဝ နာဂေါ။
‘‘‘အဒ္ဓါ ¶ ပသံသာမ သဟာယသမ္ပဒံ၊ သေဋ္ဌာ သမာ သေဝိတဗ္ဗာ သဟာယာ၊
ဧတေ အလဒ္ဓါ အနဝဇ္ဇဘောဇီ၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘ဒိသွာ သုဝဏ္ဏဿ ပဘဿရာနိ၊ ကမ္မာရပုတ္တေန သုနိဋ္ဌိတာနိ၊
သင်္ဃဋ္ဋမာနာနိ ဒုဝေ ဘုဇသ္မိံ၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘ဧဝံ ဒုတီယေန သဟာ မမဿ၊ ဝါစာဘိလာပေါ အဘိသဇ္ဇနာ ဝါ၊
ဧတံ ဘယံ အာယတိံ ပေက္ခမာနော၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘ကာမာ ¶ ဟိ စိတြာ မဓုရာ မနောရမာ၊ ဝိရူပရူပေန မထေန္တိ စိတ္တံ၊
အာဒီနဝံ ကာမဂုဏေသု ဒိသွာ၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘ဤတီ ¶ စ ဂဏ္ဍော စ ဥပဒ္ဒဝေါ စ၊ ရောဂေါ စ သလ္လဉ္စ ဘယဉ္စ မေတံ၊
ဧတံ ဘယံ ကာမဂုဏေသု ဒိသွာ၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘သီတဉ္စ ဥဏှဉ္စ ခုဒံ ပိပါသံ၊ ဝါတာတပေ ဍံသသရီသပေ [ဍံသသိရိံသပေ (သီ။ သျာ။)] စ၊
သဗ္ဗာနိပေတာနိ အဘိဗ္ဘဝိတွာ [အဘိသံဘဝိတွာ (သုတ္တနိပါတေ)]၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘နာဂေါဝ ယူထာနိ ဝိဝဇ္ဇယိတွာ၊ သဉ္ဇာတခန္ဓော ပဒုမီ ဥဠာရော၊
ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရံ အရညေ၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘အဋ္ဌာနတံ ¶ သင်္ဂဏိကာရတဿ၊ ယံ ဖဿယေ [ဖုဿယေ (သျာ။)] သာမယိကံ ဝိမုတ္တိံ၊
အာဒိစ္စဗန္ဓုဿ ဝစော နိသမ္မ၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘ဒိဋ္ဌီဝိသူကာနိ ဥပါတိဝတ္တော၊ ပတ္တော နိယာမံ ပဋိလဒ္ဓမဂ္ဂေါ၊
ဥပ္ပန္နဉာဏောမှိ အနညနေယျော၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘နိလ္လောလုပေါ ¶ ¶ နိက္ကုဟော နိပ္ပိပါသော၊ နိမ္မက္ခ [နိမ္မက္ခော (သျာ။)] နိဒ္ဓန္တကသာဝမောဟော၊
နိရာသယော [နိရာသာသော (က။)] သဗ္ဗလောကေ ဘဝိတွာ၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘ပါပံ သဟာယံ ပရိဝဇ္ဇယေထ၊ အနတ္ထဒဿိံ ဝိသမေ နိဝိဋ္ဌံ၊
သယံ န သေဝေ ပသုတံ ပမတ္တံ၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘ဗဟုဿုတံ ဓမ္မဓရံ ဘဇေထ၊ မိတ္တံ ဥဠာရံ ပဋိဘာနဝန္တံ၊
အညာယ ¶ အတ္ထာနိ ဝိနေယျ ကင်္ခံ၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘ခိဍ္ဍံ ရတိံ ကာမသုခဉ္စ လောကေ၊ အနလင်္ကရိတွာ အနပေက္ခမာနော၊
ဝိဘူသဋ္ဌာနာ ဝိရတော သစ္စဝါဒီ၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘ပုတ္တဉ္စ ဒါရံ ပိတရဉ္စ မာတရံ၊ ဓနာနိ ဓညာနိ စ ဗန္ဓဝါနိ၊
ဟိတွာန ကာမာနိ ယထောဓိကာနိ၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘သင်္ဂေါ ¶ ¶ ဧသော ပရိတ္တမေတ္ထ သောချံ၊ အပ္ပဿာဒေါ ဒုက္ခမေဝေတ္ထ ဘိယျော၊
ဂဠော [ဂါဟော (သီ။) ကဏ္ဍော (သျာ။) ဂါဠှော (က။)] ဧသော ဣတိ ဉတွာ မတိမာ၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘သန္ဒာလယိတွာန သံယောဇနာနိ၊ ဇာလံဝ ဘေတွာ သလိလမ္ဗုစာရီ၊
အဂ္ဂီဝ ဒဍ္ဎံ အနိဝတ္တမာနော၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘ဩက္ခိတ္တစက္ခူ န စ ပါဒလောလော၊ ဂုတ္တိန္ဒြိယော ရက္ခိတမာနသာနော၊
အနဝဿုတော အပရိဍယှမာနော၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘ဩဟာရယိတွာ ဂိဟိဗျဉ္ဇနာနိ၊ သဉ္ဆန္နပတ္တော ယထာ ပါရိဆတ္တော၊
ကာသာယဝတ္ထော အဘိနိက္ခမိတွာ၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘ရသေသု ဂေဓံ အကရံ အလောလော၊ အနညပေါသီ သပဒါနစာရီ၊
ကုလေ ကုလေ အပ္ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘ပဟာယ ¶ ပဉ္စာဝရဏာနိ စေတသော၊ ဥပက္ကိလေသေ ဗျပနုဇ္ဇ သဗ္ဗေ၊
အနိဿိတော ဆေဇ္ဇ သိနေဟဒေါသံ၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘ဝိပိဋ္ဌိကတွာန ¶ သုခဉ္စ ဒုက္ခံ၊ ပုဗ္ဗေဝ သောမနဿဒေါမနဿံ၊
လဒ္ဓါနုပေက္ခံ သမထံ ဝိသုဒ္ဓံ၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘အာရဒ္ဓဝီရိယော ¶ ပရမတ္ထပတ္တိယာ၊ အလီနစိတ္တော အကုသီတဝုတ္တိ၊
ဒဠှနိက္ကမော ထာမဗလူပပန္နော၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘ပဋိသလ္လာနံ ဈာနမရိဉ္စမာနော၊ ဓမ္မေသု နိစ္စံ အနုဓမ္မစာရီ၊
အာဒီနဝံ သမ္မသိတာ ဘဝေသု၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘တဏှက္ခယံ ¶ ပတ္ထယမပ္ပမတ္တော၊ အနေဠမူဂေါ သုတဝါ သတီမာ၊
သင်္ခါတဓမ္မော နိယတော ပဓာနဝါ၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘သီဟောဝ ¶ သဒ္ဒေသု အသန္တသန္တော၊ ဝါတောဝ ဇာလမှိ အသဇ္ဇမာနော၊
ပဒုမံဝ တောယေန အလိမ္ပမာနော၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘သီဟော ယထာ ဒါဌဗလီ ပသယှ၊ ရာဇာ မိဂါနံ အဘိဘုယျ စာရီ၊
သေဝေထ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘မေတ္တံ ဥပေက္ခံ ကရုဏံ ဝိမုတ္တိံ၊ အာသေဝမာနော မုဒိတဉ္စ ကာလေ၊
သဗ္ဗေန လောကေန အဝိရုဇ္ဈမာနော၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘ရာဂဉ္စ ဒေါသဉ္စ ပဟာယ မောဟံ၊ သန္ဒာလယိတွာန သံယောဇနာနိ၊
အသန္တသံ ဇီဝိတသင်္ခယမှိ၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘ဘဇန္တိ ¶ ¶ သေဝန္တိ စ ကာရဏတ္ထာ၊ နိက္ကာရဏာ ဒုလ္လဘာ အဇ္ဇ မိတ္တာ၊
အတ္တတ္ထပညာ အသုစီမနုဿာ၊ ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပော။
‘‘‘ဝိသုဒ္ဓသီလာ ¶ သုဝိသုဒ္ဓပညာ၊ သမာဟိတာ ဇာဂရိယာနုယုတ္တာ၊
ဝိပဿကာ ဓမ္မဝိသေသဒဿီ၊ မဂ္ဂင်္ဂဗောဇ္ဈင်္ဂဂတေ ဝိဇညာ။
‘‘‘သုညပ္ပဏိဓိဉ္စ တထာနိမိတ္တံ [သုညတပ္ပဏီဟိတဉ္စာနိမိတ္တံ (သီ။)]၊ အာသေဝယိတွာ ဇိနသာသနမှိ၊
ယေ သာဝကတ္တံ န ဝဇန္တိ ဓီရာ၊ ဘဝန္တိ ပစ္စေကဇိနာ သယမ္ဘူ။
‘‘‘မဟန္တဓမ္မာ ဗဟုဓမ္မကာယာ၊ စိတ္တိဿရာ သဗ္ဗဒုက္ခောဃတိဏ္ဏာ၊
ဥဒဂ္ဂစိတ္တာ ပရမတ္ထဒဿီ၊ သီဟောပမာ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပာ။
‘‘‘သန္တိန္ဒြိယာ သန္တမနာ သမာဓီ၊ ပစ္စန္တသတ္တေသု ပတိပ္ပစာရာ [ပစ္စတ္တဂမ္ဘီရမတပ္ပစာရာ (သီ။)]၊
ဒီပါ ပရတ္ထ ဣဓ ဝိဇ္ဇလန္တာ၊ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ သတတံ ဟိတာမေ။
‘‘‘ပဟီနသဗ္ဗာဝရဏာ ဇနိန္ဒာ၊ လောကပ္ပဒီပါ ဃနကဉ္စနာဘာ၊
နိဿံသယံ လောကသုဒက္ခိဏေယျာ၊ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ သတတပ္ပိတာမေ။
‘‘‘ပစ္စေကဗုဒ္ဓါနံ ¶ သုဘာသိတာနိ၊ စရန္တိ လောကမှိ သဒေဝကမှိ၊
သုတွာ တထာ ယေ န ကရောန္တိ ဗာလာ၊ စရန္တိ ဒုက္ခေသု ပုနပ္ပုနံ တေ။
‘‘‘ပစ္စေကဗုဒ္ဓါနံ ¶ သုဘာသိတာနိ၊ မဓုံ ယထာ ခုဒ္ဒမဝဿဝန္တံ၊
သုတွာ တထာ ယေ ပဋိပတ္တိယုတ္တာ၊ ဘဝန္တိ တေ သစ္စဒသာ သပညာ’။
‘‘ပစ္စေကဗုဒ္ဓေဟိ ¶ ဇိနေဟိ ဘာသိတာ၊ ကထာ [ဂါထာ (သီ။ သျာ။)] ဥဠာရာ အဘိနိက္ခမိတွာ၊
တာ သကျသီဟေန နရုတ္တမေန၊ ပကာသိတာ ဓမ္မဝိဇာနနတ္ထံ။
‘‘လောကာနုကမ္ပာယ ¶ ဣမာနိ တေသံ၊ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါန ဝိကုဗ္ဗိတာနိ၊
သံဝေဂသင်္ဂမတိဝဍ္ဎနတ္ထံ၊ သယမ္ဘုသီဟေန ပကာသိတာနီ’’တိ။
ပစ္စေကဗုဒ္ဓါပဒါနံ သမတ္တံ။
၃-၁။ သာရိပုတ္တတ္ထေရအပဒါနံ
အထ ထေရာပဒါနံ သုဏာထ –
‘‘ဟိမဝန္တဿ ¶ ¶ အဝိဒူရေ၊ လမ္ဗကော နာမ ပဗ္ဗတော၊
အဿမော သုကတော မယှံ၊ ပဏ္ဏသာလာ သုမာပိတာ။
‘‘ဥတ္တာနကူလာ နဒိကာ၊ သုပတိတ္ထာ မနောရမာ၊
သုသုဒ္ဓပုဠိနာကိဏ္ဏာ၊ အဝိဒူရေ မမဿမံ။
‘‘အသက္ခရာ အပဗ္ဘာရာ၊ သာဒု အပ္ပဋိဂန္ဓိကာ၊
သန္ဒတီ နဒိကာ တတ္ထ၊ သောဘယန္တာ မမဿမံ။
‘‘ကုမ္ဘီလာ မကရာ စေတ္ထ၊ သုသုမာရာ [သုံသုမာရာ (သီ။ သျာ။ )] စ ကစ္ဆပါ၊
စရန္တိ နဒိယာ တတ္ထ၊ သောဘယန္တာ မမဿမံ။
‘‘ပါဌီနာ ပါဝုသာ မစ္ဆာ၊ ဗလဇာ [ဝဇလာ (သီ။ သျာ။) ဇလဇာ (ပီ။)] မုဉ္ဇရောဟိတာ၊
ဝဂ္ဂဠာ [ဝဂ္ဂုလာ (သီ။) ဝဂ္ဂုဠာ (သျာ။) မဂ္ဂုရာ (ထေရဂါထာ)] ပပတာယန္တာ၊ သောဘယန္တိ [ပပတာယန္တိ၊ သောဘယန္တာ (က။)] မမဿမံ။
‘‘ဥဘော ¶ ကူလေသု နဒိယာ၊ ပုပ္ဖိနော ဖလိနော ဒုမာ၊
ဥဘတော အဘိလမ္ဗန္တာ၊ သောဘယန္တိ [အဘိလမ္ဗန္တိ သောဘယန္တာ (က။)] မမဿမံ။
‘‘အမ္ဗာ သာလာ စ တိလကာ၊ ပါဋလီ သိန္ဒုဝါရကာ [သိန္ဒုဝါရိကာ (ဗဟူသု)]၊
ဒိဗ္ဗဂန္ဓာ သမ္ပဝန္တိ၊ ပုပ္ဖိတာ မမ အဿမေ။
‘‘စမ္ပကာ သဠလာ နီပါ [နိမ္ဗာ (က။)]၊ နာဂပုန္နာဂကေတကာ၊
ဒိဗ္ဗဂန္ဓာ သမ္ပဝန္တိ၊ ပုပ္ဖိတာ မမ အဿမေ။
‘‘အတိမုတ္တာ ¶ အသောကာ စ၊ ဘဂိနီမာလာ စ ပုပ္ဖိတာ၊
အင်္ကောလာ ဗိမ္ဗိဇာလာ [ဗိမ္ဗဇာလာ (က။)] စ၊ ပုပ္ဖိတာ မမ အဿမေ။
‘‘ကေတကာ ¶ ကန္ဒလိ [ကဒလီ (သျာ။)] စေဝ၊ ဂေါဓုကာ တိဏသူလိကာ၊
ဒိဗ္ဗဂန္ဓံ သမ္ပဝန္တာ၊ သောဘယန္တိ မမဿမံ။
‘‘ကဏိကာရာ ¶ ကဏ္ဏိကာ စ၊ အသနာ အဇ္ဇုနာ ဗဟူ၊
ဒိဗ္ဗဂန္ဓံ သမ္ပဝန္တာ၊ သောဘယန္တိ မမဿမံ။
‘‘ပုန္နာဂါ ဂိရိပုန္နာဂါ၊ ကောဝိဠာရာ စ ပုပ္ဖိတာ၊
ဒိဗ္ဗဂန္ဓံ သမ္ပဝန္တာ၊ သောဘယန္တိ မမဿမံ။
‘‘ဥဒ္ဓါလကာ စ ကုဋဇာ၊ ကဒမ္ဗာ ဝကုလာ ဗဟူ၊
ဒိဗ္ဗဂန္ဓံ သမ္ပဝန္တာ၊ သောဘယန္တိ မမဿမံ။
‘‘အာဠကာ ဣသိမုဂ္ဂါ စ၊ ကဒလိမာတုလုင်္ဂိယော၊
ဂန္ဓောဒကေန သံဝဍ္ဎာ၊ ဖလာနိ ဓာရယန္တိ တေ။
‘‘အညေ ပုပ္ဖန္တိ ပဒုမာ၊ အညေ ဇာယန္တိ ကေသရီ၊
အညေ ဩပုပ္ဖာ ပဒုမာ၊ ပုပ္ဖိတာ တဠာကေ တဒါ။
‘‘ဂဗ္ဘံ ဂဏှန္တိ ပဒုမာ၊ နိဒ္ဓါဝန္တိ မုလာဠိယော၊
သိံဃာဋိပတ္တမာကိဏ္ဏာ၊ သောဘန္တိ တဠာကေ တဒါ။
‘‘နယိတာ အမ္ဗဂန္ဓီ စ၊ ဥတ္တလီ ဗန္ဓုဇီဝကာ၊
ဒိဗ္ဗဂန္ဓာ သမ္ပဝန္တိ၊ ပုပ္ဖိတာ တဠာကေ တဒါ။
‘‘ပါဌီနာ ပါဝုသာ မစ္ဆာ၊ ဗလဇာ မုဉ္ဇရောဟိတာ၊
သံဂုလာ မဂ္ဂုရာ [မင်္ဂုရာ (သီ။ က။)] စေဝ၊ ဝသန္တိ တဠာကေ တဒါ။
‘‘ကုမ္ဘီလာ ¶ ¶ သုသုမာရာ စ၊ တန္တိဂါဟာ စ ရက္ခသာ၊
ဩဂုဟာ [ဩဂါဟာ (သျာ။)] အဇဂရာ စ၊ ဝသန္တိ တဠာကေ တဒါ။
‘‘ပါရေဝတာ ရဝိဟံသာ၊ စက္ကဝါကာ နဒီစရာ၊
ကောကိလာ သုကသာဠိကာ၊ ဥပဇီဝန္တိ တံ သရံ။
‘‘ကုက္ကုတ္ထကာ ကုဠီရကာ၊ ဝနေ ပေါက္ခရသာတကာ၊
ဒိန္ဒိဘာ သုဝပေါတာ စ၊ ဥပဇီဝန္တိ တံ သရံ။
‘‘ဟံသာ ¶ ကောဉ္စာ မယူရာ စ၊ ကောကိလာ တမ္ဗစူဠကာ [တမ္ဗစူဠိကာ (သီ။)]၊
ပမ္ပကာ ဇီဝံဇီဝါ စ၊ ဥပဇီဝန္တိ တံ သရံ။
‘‘ကောသိကာ ပေါဋ္ဌသီသာ စ၊ ကုရရာ သေနကာ ဗဟူ၊
မဟာကာဠာ စ သကုဏာ၊ ဥပဇီဝန္တိ တံ သရံ။
‘‘ပသဒါ စ ဝရာဟာ စ၊ စမရာ ဂဏ္ဍကာ ဗဟူ [ဝကာ ဘေရဏ္ဍကာ ဗဟူ (သီ။ သျာ။)]၊
ရောဟိစ္စာ သုကပေါတာ [သုတ္တပေါတာ (သျာ။)] စ၊ ဥပဇီဝန္တိ တံ သရံ။
‘‘သီဟဗျဂ္ဃာ ¶ စ ဒီပီ စ၊ အစ္ဆကောကတရစ္ဆကာ၊
တိဓာ ပဘိန္နမာတင်္ဂါ၊ ဥပဇီဝန္တိ တံ သရံ။
‘‘ကိန္နရာ ဝါနရာ စေဝ၊ အထောပိ ဝနကမ္မိကာ၊
စေတာ စ လုဒ္ဒကာ စေဝ၊ ဥပဇီဝန္တိ တံ သရံ။
‘‘တိန္ဒုကာနိ ပိယာလာနိ၊ မဓုကာ ကာသုမာရယော [ကာသမာရိယော (သျာ။)]၊
ဓုဝံ ဖလာနိ ဓာရေန္တိ၊ အဝိဒူရေ မမဿမံ။
‘‘ကောသမ္ဗာ [ကောသုမ္ဘာ (သီ။ သျာ။)] သဠလာ နိမ္ဗာ [သဠလာ နီပါ (သီ။ သျာ။) ပနသာ အမ္ဗာ (?)]၊ သာဒုဖလသမာယုတာ၊
ဓုဝံ ဖလာနိ ဓာရေန္တိ၊ အဝိဒူရေ မမဿမံ။
‘‘ဟရီတကာ ¶ အာမလကာ၊ အမ္ဗဇမ္ဗုဝိဘီတကာ၊
ကောလာ ဘလ္လာတကာ ဗိလ္လာ၊ ဖလာနိ ဓာရယန္တိ တေ။
‘‘အာလုဝါ စ ကဠမ္ဗာ စ၊ ဗိဠာလီတက္ကဠာနိ စ၊
ဇီဝကာ သုတကာ စေဝ၊ ဗဟုကာ မမ အဿမေ။
‘‘အဿမဿာဝိဒူရမှိ၊ တဠာကာသုံ သုနိမ္မိတာ၊
အစ္ဆောဒကာ သီတဇလာ၊ သုပတိတ္ထာ မနောရမာ။
‘‘ပဒုမုပ္ပလသဉ္ဆန္နာ ¶ ၊ ပုဏ္ဍရီကသမာယုတာ၊
မန္ဒာလကေဟိ သဉ္ဆန္နာ၊ ဒိဗ္ဗဂန္ဓော ပဝါယတိ။
‘‘ဧဝံ သဗ္ဗင်္ဂသမ္ပန္နေ၊ ပုပ္ဖိတေ ဖလိတေ ဝနေ၊
သုကတေ အဿမေ ရမ္မေ၊ ဝိဟရာမိ အဟံ တဒါ။
‘‘သီလဝါ ဝတသမ္ပန္နော [ဝတ္တသမ္ပန္နော (သျာ။)]၊ ဈာယီ ဈာနရတော သဒါ၊
ပဉ္စာဘိညာဗလပ္ပတ္တော၊ သုရုစိ နာမ တာပသော။
‘‘စတုဝီသသဟဿာနိ၊ သိဿာ မယှံ ဥပဋ္ဌဟု၊
သဗ္ဗေဝ ဗြာဟ္မဏာ ဧတေ၊ ဇာတိမန္တော ယသဿိနော။
‘‘လက္ခဏေ ဣတိဟာသေ စ၊ သနိဃဏ္ဋုသကေဋုဘေ၊
ပဒကာ ဝေယျာကရဏာ၊ သဓမ္မေ ပါရမိံ ဂတာ။
‘‘ဥပ္ပာတေသု ¶ နိမိတ္တေသု၊ လက္ခဏေသု စ ကောဝိဒါ၊
ပထဗျာ ဘူမန္တလိက္ခေ၊ မမ သိဿာ သုသိက္ခိတာ။
‘‘အပ္ပိစ္ဆာ နိပကာ ဧတေ၊ အပ္ပာဟာရာ အလောလုပါ၊
လာဘာလာဘေန သန္တုဋ္ဌာ၊ ပရိဝါရေန္တိ မံ သဒါ။
‘‘ဈာယီ ¶ ¶ ဈာနရတာ ဓီရာ၊ သန္တစိတ္တာ သမာဟိတာ၊
အာကိဉ္စညံ ပတ္ထယန္တာ၊ ပရိဝါရေန္တိ မံ သဒါ။
‘‘အဘိညာပါရမိပ္ပတ္တာ၊ ပေတ္တိကေ ဂေါစရေ ရတာ၊
အန္တလိက္ခစရာ ဓီရာ၊ ပရိဝါရေန္တိ မံ သဒါ။
‘‘သံဝုတာ ဆသု ဒွါရေသု၊ အနေဇာ ရက္ခိတိန္ဒြိယာ၊
အသံသဋ္ဌာ စ တေ ဓီရာ၊ မမ သိဿာ ဒုရာသဒါ။
‘‘ပလ္လင်္ကေန နိသဇ္ဇာယ၊ ဌာနစင်္ကမနေန စ၊
ဝီတိနာမေန္တိ တေ ရတ္တိံ၊ မမ သိဿာ ဒုရာသဒါ။
‘‘ရဇနီယေ န ရဇ္ဇန္တိ၊ ဒုဿနီယေ န ဒုဿရေ၊
မောဟနီယေ န မုယှန္တိ၊ မမ သိဿာ ဒုရာသဒါ။
‘‘ဣဒ္ဓိံ ဝီမံသမာနာ တေ၊ ဝတ္တန္တိ နိစ္စကာလိကံ၊
ပထဝိံ [ပဌဝိံ (သီ။ သျာ။)] တေ ပကမ္ပေန္တိ၊ သာရမ္ဘေန ဒုရာသဒါ။
‘‘ကီဠမာနာ စ တေ သိဿာ၊ ကီဠန္တိ ဈာနကီဠိတံ၊
ဇမ္ဗုတော ဖလမာနေန္တိ၊ မမ သိဿာ ဒုရာသဒါ။
‘‘အညေ ¶ ဂစ္ဆန္တိ ဂေါယာနံ၊ အညေ ပုဗ္ဗဝိဒေဟကံ [ပုဗ္ဗဝိဒေဟနံ (သျာ။ က။)]၊
အညေ စ ဥတ္တရကုရုံ၊ ဧသနာယ ဒုရာသဒါ။
‘‘ပုရတော ပေသေန္တိ ခါရိံ၊ ပစ္ဆတော စ ဝဇန္တိ တေ၊
စတုဝီသသဟဿေဟိ၊ ဆာဒိတံ ဟောတိ အမ္ဗရံ။
‘‘အဂ္ဂိပါကီ အနဂ္ဂီ စ၊ ဒန္တောဒုက္ခလိကာပိ စ၊
အသ္မေန ကောဋ္ဋိတာ ကေစိ၊ ပဝတ္တဖလဘောဇနာ။
‘‘ဥဒကောရောဟဏာ ¶ ကေစိ၊ သာယံ ပါတော သုစီရတာ၊
တောယာဘိသေစနကရာ၊ မမ သိဿာ ဒုရာသဒါ။
‘‘ပရူဠှကစ္ဆနခလောမာ၊ ပင်္ကဒန္တာ ရဇဿိရာ၊
ဂန္ဓိတာ သီလဂန္ဓေန၊ မမ သိဿာ ဒုရာသဒါ။
‘‘ပါတောဝ ¶ သန္နိပတိတွာ၊ ဇဋိလာ ဥဂ္ဂတာပနာ၊
လာဘာလာဘံ ပကိတ္တေတွာ၊ ဂစ္ဆန္တိ အမ္ဗရေ တဒါ။
‘‘ဧတေသံ ပက္ကမန္တာနံ၊ မဟာသဒ္ဒေါ ပဝတ္တတိ၊
အဇိနစမ္မသဒ္ဒေန၊ မုဒိတာ ဟောန္တိ ဒေဝတာ။
‘‘ဒိသောဒိသံ ¶ ပက္ကမန္တိ၊ အန္တလိက္ခစရာ ဣသီ၊
သကေ ဗလေနုပတ္ထဒ္ဓါ၊ တေ ဂစ္ဆန္တိ ယဒိစ္ဆကံ။
‘‘ပထဝီကမ္ပကာ ဧတေ၊ သဗ္ဗေဝ နဘစာရိနော၊
ဥဂ္ဂတေဇာ ဒုပ္ပသဟာ၊ သာဂရောဝ အခေါဘိယာ။
‘‘ဌာနစင်္ကမိနော ကေစိ၊ ကေစိ နေသဇ္ဇိကာ ဣသီ၊
ပဝတ္တဘောဇနာ ကေစိ၊ မမ သိဿာ ဒုရာသဒါ။
‘‘မေတ္တာဝိဟာရိနော ဧတေ၊ ဟိတေသီ သဗ္ဗပါဏိနံ၊
အနတ္တုက္ကံသကာ သဗ္ဗေ၊ န တေ ဝမ္ဘေန္တိ ကဿစိ။
‘‘သီဟရာဇာဝသမ္ဘီတာ၊ ဂဇရာဇာဝ ထာမဝါ၊
ဒုရာသဒါ ဗျဂ္ဃာရိဝ၊ အာဂစ္ဆန္တိ မမန္တိကေ။
‘‘ဝိဇ္ဇာဓရာ ဒေဝတာ စ၊ နာဂဂန္ဓဗ္ဗရက္ခသာ၊
ကုမ္ဘဏ္ဍာ ဒါနဝါ ဂရုဠာ၊ ဥပဇီဝန္တိ တံ သရံ။
‘‘တေ ¶ ¶ ဇဋာခါရိဘရိတာ၊ အဇိနုတ္တရဝါသနာ၊
အန္တလိက္ခစရာ သဗ္ဗေ၊ ဥပဇီဝန္တိ တံ သရံ။
‘‘သဒါနုစ္ဆဝိကာ [တဒါနုစ္ဆဝိကာ (သျာ။ က။)] ဧတေ၊ အညမညံ သဂါရဝါ၊
စတုဗ္ဗီသသဟဿာနံ၊ ခိပိတသဒ္ဒေါ န ဝိဇ္ဇတိ။
‘‘ပါဒေ ပါဒံ နိက္ခိပန္တာ၊ အပ္ပသဒ္ဒါ သုသံဝုတာ၊
ဥပသင်္ကမ္မ သဗ္ဗေဝ [သဗ္ဗေ တေ (သျာ။)]၊ သိရသာ ဝန္ဒရေ မမံ။
‘‘တေဟိ သိဿေဟိ ပရိဝုတော၊ သန္တေဟိ စ တပဿိဘိ၊
ဝသာမိ အဿမေ တတ္ထ၊ ဈာယီ ဈာနရတော အဟံ။
‘‘ဣသီနံ သီလဂန္ဓေန၊ ပုပ္ဖဂန္ဓေန စူဘယံ၊
ဖလီနံ ဖလဂန္ဓေန၊ ဂန္ဓိတော ဟောတိ အဿမော။
‘‘ရတ္တိန္ဒိဝံ န ဇာနာမိ၊ အရတိ မေ န ဝိဇ္ဇတိ၊
သကေ သိဿေ ဩဝဒန္တော၊ ဘိယျော ဟာသံ လဘာမဟံ။
‘‘ပုပ္ဖာနံ ပုပ္ဖမာနာနံ၊ ဖလာနဉ္စ ဝိပစ္စတံ၊
ဒိဗ္ဗဂန္ဓာ ပဝါယန္တိ၊ သောဘယန္တာ မမဿမံ။
‘‘သမာဓိမှာ ¶ ဝုဋ္ဌဟိတွာ၊ အာတာပီ နိပကော အဟံ၊
ခါရိဘာရံ ဂဟေတွာန၊ ဝနံ အဇ္ဈောဂဟိံ အဟံ။
‘‘ဥပ္ပာတေ ¶ သုပိနေ စာပိ၊ လက္ခဏေသု သုသိက္ခိတော၊
ပဝတ္တမာနံ [ဝတ္တမာနံ (က။)] မန္တပဒံ၊ ဓာရယာမိ အဟံ တဒါ။
‘‘အနောမဒဿီ ဘဂဝါ၊ လောကဇေဋ္ဌော နရာသဘော၊
ဝိဝေကကာမော သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ ဟိမဝန္တမုပါဂမိ။
‘‘အဇ္ဈောဂါဟေတွာ ¶ ဟိမဝန္တံ၊ အဂ္ဂေါ ကာရုဏိကော မုနိ၊
ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာန၊ နိသီဒိ ပုရိသုတ္တမော။
‘‘တမဒ္ဒသာဟံ သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ သပ္ပဘာသံ မနောရမံ၊
ဣန္ဒီဝရံဝ ဇလိတံ၊ အာဒိတ္တံဝ ဟုတာသနံ။
‘‘ဇလန္တံ ဒီပရုက္ခံဝ၊ ဝိဇ္ဇုတံ ဂဂဏေ ယထာ၊
သုဖုလ္လံ သာလရာဇံဝ၊ အဒ္ဒသံ လောကနာယကံ။
‘‘အယံ ¶ နာဂေါ မဟာဝီရော၊ ဒုက္ခဿန္တကရော မုနိ၊
ဣမံ ဒဿနမာဂမ္မ၊ သဗ္ဗဒုက္ခာ ပမုစ္စရေ။
‘‘ဒိသွာနာဟံ ဒေဝဒေဝံ၊ လက္ခဏံ ဥပဓာရယိံ၊
ဗုဒ္ဓါ နု ခေါ န ဝါ ဗုဒ္ဓါ၊ ဟန္ဒ ပဿာမိ စက္ခုမံ။
‘‘သဟဿာရာနိ စက္ကာနိ၊ ဒိဿန္တိ စရဏုတ္တမေ၊
လက္ခဏာနိဿ ဒိသွာန၊ နိဋ္ဌံ ဂစ္ဆိံ တထာဂတေ။
‘‘သမ္မဇ္ဇနိံ ဂဟေတွာန၊ သမ္မဇ္ဇိတွာနဟံ တဒါ၊
အထ ပုပ္ဖေ သမာနေတွာ၊ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌံ အပူဇယိံ။
‘‘ပူဇယိတွာန တံ ဗုဒ္ဓံ၊ ဩဃတိဏ္ဏမနာသဝံ၊
ဧကံသံ အဇိနံ ကတွာ၊ နမဿိံ လောကနာယကံ။
‘‘ယေန ဉာဏေန သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ ဝိဟရတိ [ဝိဟရိတ္ထ (သီ။)၊ ဝိဟရေတိ (က။)] အနာသဝေါ၊
တံ ဉာဏံ ကိတ္တယိဿာမိ၊ သုဏာထ မမ ဘာသတော။
‘‘‘သမုဒ္ဓရသိမံ [သမုဒ္ဓရယိမံ (သျာ။)] လောကံ၊ သယမ္ဘူ အမိတောဒယ၊
တဝ ဒဿနမာဂမ္မ၊ ကင်္ခါသောတံ တရန္တိ တေ။
‘‘‘တုဝံ ¶ သတ္ထာ စ ကေတု စ၊ ဓဇော ယူပေါ စ ပါဏိနံ၊
ပရာယဏော [ပရာယနော (သျာ။ က။)] ပတိဋ္ဌာ စ၊ ဒီပေါ စ ဒွိပဒုတ္တမော။
‘‘‘သက္ကာ သမုဒ္ဒေ ဥဒကံ၊ ပမေတုံ အာဠှကေန ဝါ၊
န တွေဝ တဝ သဗ္ဗညု၊ ဉာဏံ သက္ကာ ပမေတဝေ။
‘‘‘ဓာရေတုံ ¶ ပထဝိံ သက္ကာ၊ ဌပေတွာ တုလမဏ္ဍလေ၊
န တွေဝ တဝ သဗ္ဗညု၊ ဉာဏံ သက္ကာ ဓရေတဝေ။
‘‘‘အာကာသော ¶ မိနိတုံ သက္ကာ၊ ရဇ္ဇုယာ အင်္ဂုလေန ဝါ၊
န တွေဝ တဝ သဗ္ဗညု၊ ဉာဏံ သက္ကာ ပမေတဝေ။
‘‘‘မဟာသမုဒ္ဒေ ဥဒကံ၊ ပထဝီ စာခိလာ ဇဋံ [ပထဝိံ စာခိလဉ္ဇဟေ (သျာ။)]၊
ဗုဒ္ဓဉာဏံ ဥပါဒါယ၊ ဥပမာတော န ယုဇ္ဇရေ။
‘‘‘သဒေဝကဿ လောကဿ၊ စိတ္တံ ယေသံ ပဝတ္တတိ၊
အန္တောဇာလီကတာ [အန္တောဇာလဂတာ (ပီ။)] ဧတေ၊ တဝ ဉာဏမှိ စက္ခုမ။
‘‘‘ယေန ¶ ဉာဏေန ပတ္တောသိ၊ ကေဝလံ ဗောဓိမုတ္တမံ၊
တေန ဉာဏေန သဗ္ဗညု၊ မဒ္ဒသီ ပရတိတ္ထိယေ’။
‘‘ဣမာ ဂါထာ ထဝိတွာန၊ သုရုစိ နာမ တာပသော၊
အဇိနံ ပတ္ထရိတွာန၊ ပထဝိယံ နိသီဒိ သော။
‘‘စုလ္လာသီတိသဟဿာနိ၊ အဇ္ဈောဂါဠှော မဟဏ္ဏဝေ၊
အစ္စုဂတော တာဝဒေဝ၊ ဂိရိရာဇာ ပဝုစ္စတိ။
‘‘တာဝ အစ္စုဂ္ဂတော နေရု၊ အာယတော ဝိတ္ထတော စ သော၊
စုဏ္ဏိတော အဏုဘေဒေန၊ ကောဋိသတသဟဿသော [သဟဿိယော (သျာ။ က။)]။
‘‘လက္ခေ ¶ ဌပိယမာနမှိ၊ ပရိက္ခယမဂစ္ဆထ၊
န တွေဝ တဝ သဗ္ဗညု၊ ဉာဏံ သက္ကာ ပမေတဝေ။
‘‘သုခုမစ္ဆိကေန ဇာလေန၊ ဥဒကံ ယော ပရိက္ခိပေ၊
ယေ ကေစိ ဥဒကေ ပါဏာ၊ အန္တောဇာလီကတာ သိယုံ။
‘‘တထေဝ ဟိ မဟာဝီရ၊ ယေ ကေစိ ပုထုတိတ္ထိယာ၊
ဒိဋ္ဌိဂဟနပက္ခန္ဒာ [ပက္ခန္တာ (သီ။ သျာ။)]၊ ပရာမာသေန မောဟိတာ။
‘‘တဝ သုဒ္ဓေန ဉာဏေန၊ အနာဝရဏဒဿိနာ၊
အန္တောဇာလီကတာ ဧတေ၊ ဉာဏံ တေ နာတိဝတ္တရေ။
‘‘ဘဂဝါ တမှိ သမယေ၊ အနောမဒဿီ မဟာယသော၊
ဝုဋ္ဌဟိတွာ သမာဓိမှာ၊ ဒိသံ ဩလောကယီ ဇိနော။
‘‘အနောမဒဿိမုနိနော၊ နိသဘော နာမ သာဝကော၊
ပရိဝုတော သတသဟဿေဟိ၊ သန္တစိတ္တေဟိ တာဒိဘိ။
‘‘ခီဏာသဝေဟိ ¶ သုဒ္ဓေဟိ၊ ဆဠဘိညေဟိ ဈာယိဘိ၊
စိတ္တမညာယ ဗုဒ္ဓဿ၊ ဥပေသိ လောကနာယကံ။
‘‘အန္တလိက္ခေ ဌိတာ တတ္ထ၊ ပဒက္ခိဏမကံသု တေ၊
နမဿန္တာ ပဉ္ဇလိကာ၊ ဩတရုံ [ဩရုဟုံ (သျာ။)] ဗုဒ္ဓသန္တိကေ။
‘‘အနောမဒဿီ ဘဂဝါ၊ လောကဇေဋ္ဌော နရာသဘော၊
ဘိက္ခုသင်္ဃေ နိသိဒိတွာ၊ သိတံ ပါတုကရီ ဇိနော။
‘‘ဝရုဏော ¶ နာမုပဋ္ဌာကော၊ အနောမဒဿိဿ သတ္ထုနော၊
ဧကံသံ စီဝရံ ကတွာ၊ အပုစ္ဆိ လောကနာယကံ။
‘‘‘ကော ¶ ¶ နု ခေါ ဘဂဝါ ဟေတု၊ သိတကမ္မဿ သတ္ထုနော၊
န ဟိ ဗုဒ္ဓါ အဟေတူဟိ၊ သိတံ ပါတုကရောန္တိ တေ’။
‘‘အနောမဒဿီ ဘဂဝါ၊ လောကဇေဋ္ဌော နရာသဘော၊
ဘိက္ခုမဇ္ဈေ နိသီဒိတွာ၊ ဣမံ ဂါထံ အဘာသထ။
‘‘‘ယော မံ ပုပ္ဖေန ပူဇေသိ၊ ဉာဏဉ္စာပိ အနုတ္ထဝိ၊
တမဟံ ကိတ္တယိဿာမိ၊ သုဏောထ မမ ဘာသတော။
‘‘‘ဗုဒ္ဓဿ ဂိရမညာယ၊ သဗ္ဗေ ဒေဝါ သမာဂတာ၊
သဒ္ဓမ္မံ သောတုကာမာ တေ၊ သမ္ဗုဒ္ဓမုပသင်္ကမုံ။
‘‘‘ဒသသု လောကဓာတူသု၊ ဒေဝကာယာ မဟိဒ္ဓိကာ၊
သဒ္ဓမ္မံ သောတုကာမာ တေ၊ သမ္ဗုဒ္ဓမုပသင်္ကမုံ။
‘‘‘ဟတ္ထီ အဿာ ရထာ ပတ္တီ၊ သေနာ စ စတုရင်္ဂိနီ၊
ပရိဝါရေဿန္တိမံ နိစ္စံ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
‘‘‘သဋ္ဌိတူရိယသဟဿာနိ၊ ဘေရိယော သမလင်္ကတာ၊
ဥပဋ္ဌိဿန္တိမံ နိစ္စံ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
‘‘‘သောဠသိတ္ထိသဟဿာနိ၊ နာရိယော သမလင်္ကတာ၊
ဝိစိတ္တဝတ္ထာဘရဏာ၊ အာမုတ္တမဏိကုဏ္ဍလာ။
‘‘‘အဠာရပမှာ ဟသုလာ၊ သုသညာ တနုမဇ္ဈိမာ၊
ပရိဝါရေဿန္တိမံ နိစ္စံ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
‘‘‘ကပ္ပသတသဟဿာနိ၊ ဒေဝလောကေ ရမိဿတိ၊
သဟဿက္ခတ္တုံ စက္ကဝတ္တီ၊ ရာဇာ ရဋ္ဌေ ဘဝိဿတိ။
‘‘‘သဟဿက္ခတ္တုံ ¶ ¶ ဒေဝိန္ဒော၊ ဒေဝရဇ္ဇံ ကရိဿတိ၊
ပဒေသရဇ္ဇံ ဝိပုလံ၊ ဂဏနာတော အသင်္ခိယံ [အသင်္ခယံ (သျာ။ က။) ဧဝမုပရိပိ]။
‘‘‘ပစ္ဆိမေ ဘဝသမ္ပတ္တေ [ပစ္ဆိမဘဝေ သမ္ပတ္တေ (သီ။)]၊ မနုဿတ္တံ ဂမိဿတိ၊
ဗြာဟ္မဏီ သာရိယာ နာမ၊ ဓာရယိဿတိ ကုစ္ဆိနာ။
‘‘‘မာတုယာ ¶ နာမဂေါတ္တေန၊ ပညာယိဿတိယံ နရော၊
သာရိပုတ္တောတိ နာမေန၊ တိက္ခပညော ဘဝိဿတိ။
‘‘‘အသီတိကောဋီ ဆဍ္ဍေတွာ၊ ပဗ္ဗဇိဿတိကိဉ္စနော၊
ဂဝေသန္တော သန္တိပဒံ၊ စရိဿတိ မဟိံ ဣမံ။
‘‘‘အပ္ပရိမေယျေ ဣတော ကပ္ပေ၊ ဩက္ကာကကုလသမ္ဘဝေါ၊
ဂေါတမော နာမ ဂေါတ္တေန၊ သတ္ထာ လောကေ ဘဝိဿတိ။
‘‘‘တဿ ဓမ္မေသု ဒါယာဒေါ၊ ဩရသော ဓမ္မနိမ္မိတော၊
သာရိပုတ္တောတိ နာမေန၊ ဟေဿတိ အဂ္ဂသာဝကော။
‘‘‘အယံ ¶ ဘာဂီရထီ [ဘာဂီရသီ (သျာ။ က။)] ဂင်္ဂါ၊ ဟိမဝန္တာ ပဘာဝိတာ၊
မဟာသမုဒ္ဒမပ္ပေတိ၊ တပ္ပယန္တီ မဟောဒဓိံ [မဟောဒဓီ (?) ဂင်္ဂါဒိမဟာနဒိယောတိ အတ္ထော]။
‘‘‘တထေဝါယံ သာရိပုတ္တော၊ သကေ တီသု ဝိသာရဒေါ၊
ပညာယ ပါရမိံ ဂန္တွာ၊ တပ္ပယိဿတိ ပါဏိနေ [ပါဏိနော (သီ။ သျာ။)]။
‘‘‘ဟိမဝန္တမုပါဒါယ၊ သာဂရဉ္စ မဟောဒဓိံ၊
ဧတ္ထန္တရေ ယံ ပုလိနံ၊ ဂဏနာတော အသင်္ခိယံ။
‘‘‘တမ္ပိ သက္ကာ အသေသေန၊ သင်္ခါတုံ ဂဏနာ ယထာ၊
န တွေဝ သာရိပုတ္တဿ၊ ပညာယန္တော ဘဝိဿတိ။
‘‘‘လက္ခေ ¶ ဌပိယမာနမှိ၊ ခီယေ ဂင်္ဂါယ ဝါလုကာ၊
န တွေဝ သာရိပုတ္တဿ၊ ပညာယန္တော ဘဝိဿတိ။
‘‘‘မဟာသမုဒ္ဒေ ဦမိယော၊ ဂဏနာတော အသင်္ခိယာ၊
တထေဝ သာရိပုတ္တဿ၊ ပညာယန္တော န ဟေဿတိ။
‘‘‘အာရာဓယိတွာ သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ ဂေါတမံ သကျပုင်္ဂဝံ၊
ပညာယ ပါရမိံ ဂန္တွာ၊ ဟေဿတိ အဂ္ဂသာဝကော။
‘‘‘ပဝတ္တိတံ ဓမ္မစက္ကံ၊ သကျပုတ္တေန တာဒိနာ၊
အနုဝတ္တေဿတိ သမ္မာ၊ ဝဿေန္တော ဓမ္မဝုဋ္ဌိယော။
‘‘‘သဗ္ဗမေတံ ¶ အဘိညာယ၊ ဂေါတမော သကျပုင်္ဂဝေါ၊
ဘိက္ခုသင်္ဃေ နိသီဒိတွာ၊ အဂ္ဂဋ္ဌာနေ ဌပေဿတိ’။
‘‘အဟော ¶ မေ သုကတံ ကမ္မံ၊ အနောမဒဿိဿ သတ္ထုနော၊
ယဿာဟံ ကာရံ [ယဿာဓိကာရံ (သျာ။)] ကတွာန၊ သဗ္ဗတ္ထ ပါရမိံ ဂတော။
‘‘အပရိမေယျေ ကတံ ကမ္မံ၊ ဖလံ ဒဿေသိ မေ ဣဓ၊
သုမုတ္တော သရဝေဂေါဝ၊ ကိလေသေ ဈာပယိံ အဟံ။
‘‘အသင်္ခတံ ဂဝေသန္တော၊ နိဗ္ဗာနံ အစလံ ပဒံ၊
ဝိစိနံ တိတ္ထိယေ သဗ္ဗေ၊ ဧသာဟံ သံသရိံ ဘဝေ။
‘‘ယထာပိ ဗျာဓိတော ပေါသော၊ ပရိယေသေယျ ဩသဓံ၊
ဝိစိနေယျ ဝနံ [ဓနံ (သျာ။ က။)] သဗ္ဗံ၊ ဗျာဓိတော ပရိမုတ္တိယာ။
‘‘အသင်္ခတံ ဂဝေသန္တော၊ နိဗ္ဗာနံ အမတံ ပဒံ၊
အဗ္ဗောကိဏ္ဏံ [အဗ္ဗောစ္ဆိန္နံ (အဋ္ဌ။)] ပဉ္စသတံ၊ ပဗ္ဗဇိံ ဣသိပဗ္ဗဇံ။
‘‘ဇဋာဘာရေန ¶ ဘရိတော၊ အဇိနုတ္တရနိဝါသနော၊
အဘိညာပါရမိံ ဂန္တွာ၊ ဗြဟ္မလောကံ အဂစ္ဆိဟံ။
‘‘နတ္ထိ ¶ ဗာဟိရကေ သုဒ္ဓိ၊ ဌပေတွာ ဇိနသာသနံ၊
ယေ ကေစိ ဗုဒ္ဓိမာ သတ္တာ၊ သုဇ္ဈန္တိ ဇိနသာသနေ။
‘‘အတ္တကာရမယံ [အတ္ထကာရမယံ (က။)] ဧတံ၊ နယိဒံ ဣတိဟီတိဟံ၊
အသင်္ခတံ ဂဝေသန္တော၊ ကုတိတ္ထေ [ကုတိတ္ထံ (သီ။ သျာ။)] သဉ္စရိံ အဟံ။
‘‘ယထာ သာရတ္ထိကော ပေါသော၊ ကဒလိံ ဆေတွာန ဖာလယေ၊
န တတ္ထ သာရံ ဝိန္ဒေယျ၊ သာရေန ရိတ္တကော ဟိ သော။
‘‘တထေဝ တိတ္ထိယာ လောကေ၊ နာနာဒိဋ္ဌီ ဗဟုဇ္ဇနာ၊
အသင်္ခတေန ရိတ္တာသေ၊ သာရေန ကဒလီ ယထာ။
‘‘ပစ္ဆိမေ ဘဝသမ္ပတ္တေ၊ ဗြဟ္မဗန္ဓု အဟောသဟံ၊
မဟာဘောဂံ ဆဍ္ဍေတွာန၊ ပဗ္ဗဇိံ အနဂါရိယံ။
ပဌမဘာဏဝါရံ။
‘‘အဇ္ဈာယကော မန္တဓရော၊ တိဏ္ဏံ ဝေဒါန ပါရဂူ၊
ဗြာဟ္မဏော သဉ္စယော [သဉ္ဇယော (သီ။ သျာ။ ပီ။)] နာမ၊ တဿ မူလေ ဝသာမဟံ။
‘‘သာဝကော ¶ တေ မဟာဝီရ၊ အဿဇိ နာမ ဗြာဟ္မဏော၊
ဒုရာသဒေါ ဥဂ္ဂတေဇော၊ ပိဏ္ဍာယ စရတီ တဒါ။
‘‘တမဒ္ဒသာသိံ ¶ သပ္ပညံ၊ မုနိံ မောနေ သမာဟိတံ၊
သန္တစိတ္တံ မဟာနာဂံ၊ သုဖုလ္လံ ပဒုမံ ယထာ။
‘‘ဒိသွာ ¶ မေ စိတ္တမုပ္ပဇ္ဇိ၊ သုဒန္တံ သုဒ္ဓမာနသံ၊
ဥသဘံ ပဝရံ ဝီရံ၊ အရဟာယံ ဘဝိဿတိ။
‘‘ပါသာဒိကော ဣရိယတိ၊ အဘိရူပေါ သုသံဝုတော၊
ဥတ္တမေ ဒမထေ ဒန္တော၊ အမတဒဿီ ဘဝိဿတိ။
‘‘ယံနူနာဟံ ဥတ္တမတ္ထံ၊ ပုစ္ဆေယျံ တုဋ္ဌမာနသံ၊
သော မေ ပုဋ္ဌော ကထေဿတိ၊ ပဋိပုစ္ဆာမဟံ တဒါ။
‘‘ပိဏ္ဍပါတံ [ပိဏ္ဍစာရံ (သျာ။)] စရန္တဿ၊ ပစ္ဆတော အဂမာသဟံ၊
ဩကာသံ ပဋိမာနေန္တော၊ ပုစ္ဆိတုံ အမတံ ပဒံ။
‘‘ဝီထိန္တရေ အနုပ္ပတ္တံ၊ ဥပဂန္တွာန ပုစ္ဆဟံ၊
‘ကထံ ဂေါတ္တောသိ တွံ ဝီရ၊ ကဿ သိဿောသိ မာရိသ’။
‘‘သော မေ ပုဋ္ဌော ဝိယာကာသိ၊ အသမ္ဘီတောဝ ကေသရီ၊
‘ဗုဒ္ဓါ လောကေ သမုပ္ပန္နော၊ တဿ သိဿောမှိ အာဝုသော’။
‘‘‘ကီဒိသံ ¶ တေ မဟာဝီရ၊ အနုဇာတ မဟာယသ၊
ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ ဓမ္မံ၊ သာဓု မေ ကထယဿု ဘော’။
‘‘သော မေ ပုဋ္ဌော ကထီ သဗ္ဗံ၊ ဂမ္ဘီရံ နိပုဏံ ပဒံ၊
တဏှာသလ္လဿ ဟန္တာရံ၊ သဗ္ဗဒုက္ခာပနူဒနံ။
‘‘‘ယေ ဓမ္မာ ဟေတုပ္ပဘဝါ၊ တေသံ ဟေတုံ တထာဂတော အာဟ၊
တေသဉ္စ ယော နိရောဓော၊ ဧဝံ ဝါဒီ မဟာသမဏော’။
‘‘သောဟံ ဝိဿဇ္ဇိတေ ပဉှေ၊ ပဌမံ ဖလမဇ္ဈဂံ၊
ဝိရဇော ဝိမလော အာသိံ၊ သုတွာန ဇိနသာသနံ။
‘‘သုတွာန ¶ မုနိနော ဝါကျံ၊ ပဿိတွာ ဓမ္မမုတ္တမံ၊
ပရိယောဂါဠှသဒ္ဓမ္မော၊ ဣမံ ဂါထမဘာသဟံ။
‘‘‘ဧသေဝ ¶ ဓမ္မော ယဒိ တာဝဒေဝ၊ ပစ္စဗျထပဒမသောကံ၊
အဒိဋ္ဌံ အဗ္ဘတီတံ၊ ဗဟုကေဟိ ကပ္ပနဟုတေဟိ’။
‘‘သွာဟံ ဓမ္မံ ဂဝေသန္တော၊ ကုတိတ္ထေ သဉ္စရိံ အဟံ၊
သော မေ အတ္ထော အနုပ္ပတ္တော၊ ကာလော မေ နပ္ပမဇ္ဇိတုံ။
‘‘တောသိတောဟံ ¶ အဿဇိနာ၊ ပတွာန အစလံ ပဒံ၊
သဟာယကံ ဂဝေသန္တော၊ အဿမံ အဂမာသဟံ။
‘‘ဒူရတောဝ မမံ ဒိသွာ၊ သဟာယော မေ သုသိက္ခိတော၊
ဣရိယာပထသမ္ပန္နော [ဣရိယာပထံ မမံ ဒိသွာ (က။)]၊ ဣဒံ ဝစနမဗြဝိ။
‘‘‘ပသန္နမုခနေတ္တောသိ၊ မုနိဘာဝေါဝ ဒိဿတိ၊
အမတာဓိဂတော ကစ္စိ၊ နိဗ္ဗာနမစ္စုတံ ပဒံ။
‘‘‘သုဘာနုရူပေါ အာယာသိ၊ အာနေဉ္ဇကာရိတော ဝိယ၊
ဒန္တောဝ ဒန္တဒမထော [ဒန္တောဝုတ္တမဒမထော (သီ။) ဒန္တောဝ ဒန္တ ဒမထေ (သျာ။)]၊ ဥပသန္တောသိ ဗြာဟ္မဏ။
‘‘‘အမတံ မယာဓိဂတံ၊ သောကသလ္လာပနူဒနံ၊
တွမ္ပိ တံ အဓိဂစ္ဆေသိ [အဓိဂစ္ဆာဟိ (သီ။)၊ အဓိဂစ္ဆေဟိ (သျာ။)၊ အဓိဂတောသိ (?)]၊ ဂစ္ဆာမ ဗုဒ္ဓသန္တိကံ’။
‘‘သာဓူတိ သော ပဋိဿုတွာ၊ သဟာယော မေ သုသိက္ခိတော၊
ဟတ္ထေန ဟတ္ထံ ဂဏှိတွာ၊ ဥပဂမ္မ [ဥပါဂမိ (သီ။)၊ ဥပါဂမ္မ (သျာ။)] တဝန္တိကံ။
‘‘ဥဘောပိ ပဗ္ဗဇိဿာမ၊ သကျပုတ္တ တဝန္တိကေ၊
တဝ သာသနမာဂမ္မ၊ ဝိဟရာမ အနာသဝါ။
‘‘ကောလိတော ¶ ဣဒ္ဓိယာ သေဋ္ဌော၊ အဟံ ပညာယ ပါရဂေါ၊
ဥဘောဝ ဧကတော ဟုတွာ၊ သာသနံ သောဘယာမသေ။
‘‘အပရိယောသိတသင်္ကပ္ပော ¶ ၊ ကုတိတ္ထေ သဉ္စရိံ အဟံ၊
တဝ ဒဿနမာဂမ္မ၊ သင်္ကပ္ပော ပူရိတော မမ။
‘‘ပထဝိယံ ပတိဋ္ဌာယ၊ ပုပ္ဖန္တိ သမယေ ဒုမာ၊
ဒိဗ္ဗဂန္ဓာ သမ္ပဝန္တိ၊ တောသေန္တိ သဗ္ဗပါဏိနံ။
‘‘တထေဝါဟံ မဟာဝီရ၊ သကျပုတ္တ မဟာယသ၊
သာသနေ တေ ပတိဋ္ဌာယ၊ သမယေသာမိ ပုပ္ဖိတုံ။
‘‘ဝိမုတ္တိပုပ္ဖံ ¶ ဧသန္တော၊ ဘဝသံသာရမောစနံ၊
ဝိမုတ္တိပုပ္ဖလာဘေန၊ တောသေမိ သဗ္ဗပါဏိနံ။
‘‘ယာဝတာ ဗုဒ္ဓခေတ္တမှိ၊ ဌပေတွာန မဟာမုနိံ၊
ပညာယ သဒိသော နတ္ထိ၊ တဝ ပုတ္တဿ စက္ခုမ။
‘‘သုဝိနီတာ စ တေ သိဿာ၊ ပရိသာ စ သုသိက္ခိတာ၊
ဥတ္တမေ ဒမထေ ဒန္တာ၊ ပရိဝါရေန္တိ တံ သဒါ။
‘‘ဈာယီ ¶ ဈာနရတာ ဓီရာ၊ သန္တစိတ္တာ သမာဟိတာ၊
မုနီ မောနေယျသမ္ပန္နာ၊ ပရိဝါရေန္တိ တံ သဒါ။
‘‘အပ္ပိစ္ဆာ နိပကာ ဓီရာ၊ အပ္ပာဟာရာ အလောလုပါ၊
လာဘာလာဘေန သန္တုဋ္ဌာ၊ ပရိဝါရေန္တိ တံ သဒါ။
‘‘အာရညိကာ ဓုတရတာ၊ ဈာယိနော လူခစီဝရာ၊
ဝိဝေကာဘိရတာ ဓီရာ၊ ပရိဝါရေန္တိ တံ သဒါ။
‘‘ပဋိပန္နာ ¶ ဖလဋ္ဌာ စ၊ သေခါ ဖလသမင်္ဂိနော၊
အာသီသကာ [အာသိံသကာ (သီ။ သျာ။)] ဥတ္တမတ္ထံ၊ ပရိဝါရေန္တိ တံ သဒါ။
‘‘သောတာပန္နာ စ ဝိမလာ၊ သကဒါဂါမိနော စ ယေ၊
အနာဂါမီ စ အရဟာ၊ ပရိဝါရေန္တိ တံ သဒါ။
‘‘သတိပဋ္ဌာနကုသလာ၊ ဗောဇ္ဈင်္ဂဘာဝနာရတာ၊
သာဝကာ တေ ဗဟူ သဗ္ဗေ၊ ပရိဝါရေန္တိ တံ သဒါ။
‘‘ဣဒ္ဓိပါဒေသု ကုသလာ၊ သမာဓိဘာဝနာရတာ၊
သမ္မပ္ပဓာနာနုယုတ္တာ၊ ပရိဝါရေန္တိ တံ သဒါ။
‘‘တေဝိဇ္ဇာ ဆဠဘိညာ စ၊ ဣဒ္ဓိယာ ပါရမိံ ဂတာ၊
ပညာယ ပါရမိံ ပတ္တာ၊ ပရိဝါရေန္တိ တံ သဒါ။
‘‘ဧဒိသာ တေ မဟာဝီရ၊ တဝ သိဿာ သုသိက္ခိတာ၊
ဒုရာသဒါ ဥဂ္ဂတေဇာ၊ ပရိဝါရေန္တိ တံ သဒါ။
‘‘တေဟိ သိဿေဟိ ပရိဝုတော၊ သညတေဟိ တပဿိဘိ၊
မိဂရာဇာဝသမ္ဘီတော၊ ဥဠုရာဇာဝ သောဘသိ။
‘‘ပထဝိယံ ပတိဋ္ဌာယ၊ ရုဟန္တိ ဓရဏီရုဟာ၊
ဝေပုလ္လတံ ပါပုဏန္တိ၊ ဖလဉ္စ ဒဿယန္တိ တေ။
‘‘ပထဝီသဒိသော ¶ ¶ တွံသိ၊ သကျပုတ္တ မဟာယသ၊
သာသနေ တေ ပတိဋ္ဌာယ၊ လဘန္တိ အမတံ ဖလံ။
‘‘သိန္ဓု သရဿတီ စေဝ၊ နဒိယော စန္ဒဘာဂိကာ၊
ဂင်္ဂါ စ ယမုနာ စေဝ၊ သရဘူ စ အထော မဟီ။
‘‘ဧတာသံ ¶ သန္ဒမာနာနံ၊ သာဂရော သမ္ပဋိစ္ဆတိ၊
ဇဟန္တိ ပုရိမံ နာမံ၊ သာဂရောတေဝ ဉာယတိ။
‘‘တထေဝိမေ ¶ စတုဗ္ဗဏ္ဏာ၊ ပဗ္ဗဇိတွာ တဝန္တိကေ၊
ဇဟန္တိ ပုရိမံ နာမံ၊ ဗုဒ္ဓပုတ္တာတိ ဉာယရေ။
‘‘ယထာပိ စန္ဒော ဝိမလော၊ ဂစ္ဆံ အာကာသဓာတုယာ၊
သဗ္ဗေ တာရဂဏေ လောကေ၊ အာဘာယ အတိရောစတိ။
‘‘တထေဝ တွံ မဟာဝီရ၊ ပရိဝုတော ဒေဝမာနုသေ၊
ဧတေ သဗ္ဗေ အတိက္ကမ္မ၊ ဇလသိ သဗ္ဗဒါ တုဝံ။
‘‘ဂမ္ဘီရေ ဥဋ္ဌိတာ ဦမီ၊ န ဝေလမတိဝတ္တရေ၊
သဗ္ဗာ ဝေလံဝ ဖုသန္တိ [သဗ္ဗာဝ ဝေလံ ဖုသန္တိ (သီ။)၊ သဗ္ဗာ ဝေလံ ပဖုဿန္တိ (သျာ။)]၊ သဉ္စုဏ္ဏာ ဝိကိရန္တိ တာ။
‘‘တထေဝ တိတ္ထိယာ လောကေ၊ နာနာဒိဋ္ဌီ ဗဟုဇ္ဇနာ၊
ဓမ္မံ ဝါဒိတုကာမာ တေ၊ နာတိဝတ္တန္တိ တံ မုနိံ။
‘‘သစေ စ တံ ပါပုဏန္တိ၊ ပဋိဝါဒေဟိ စက္ခုမ၊
တဝန္တိကံ ဥပါဂန္တွာ၊ သဉ္စုဏ္ဏာဝ ဘဝန္တိ တေ။
‘‘ယထာပိ ဥဒကေ ဇာတာ၊ ကုမုဒါ မန္ဒာလကာ ဗဟူ၊
ဥပလိမ္ပန္တိ [ဥပလိပ္ပန္တိ (?)] တောယေန၊ ကဒ္ဒမကလလေန စ။
‘‘တထေဝ ဗဟုကာ သတ္တာ၊ လောကေ ဇာတာ ဝိရူဟရေ၊
အဋ္ဋိတာ ရာဂဒေါသေန၊ ကဒ္ဒမေ ကုမုဒံ ယထာ။
‘‘ယထာပိ ပဒုမံ ဇလဇံ၊ ဇလမဇ္ဈေ ဝိရူဟတိ၊
န သော လိမ္ပတိ တောယေန၊ ပရိသုဒ္ဓါ ဟိ ကေသရီ။
‘‘တထေဝ ¶ တွံ မဟာဝီရ၊ လောကေ ဇာတော မဟာမုနိ၊
နောပလိမ္ပသိ လောကေန၊ တောယေန ပဒုမံ ယထာ။
‘‘ယထာပိ ရမ္မကေ မာသေ၊ ဗဟူ ပုပ္ဖန္တိ ဝါရိဇာ၊
နာတိက္ကမန္တိ တံ မာသံ၊ သမယော ပုပ္ဖနာယ သော။
‘‘တထေဝ ¶ ¶ ¶ တွံ မဟာဝီရ၊ ပုပ္ဖိတော တေ ဝိမုတ္တိယာ၊
သာသနံ နာတိဝတ္တန္တိ၊ ပဒုမံ ဝါရိဇံ ယထာ။
‘‘သုပုပ္ဖိတော သာလရာဇာ၊ ဒိဗ္ဗဂန္ဓံ ပဝါယတိ၊
အညသာလေဟိ ပရိဝုတော၊ သာလရာဇာဝ သောဘတိ။
‘‘တထေဝ တွံ မဟာဝီရ၊ ဗုဒ္ဓဉာဏေန ပုပ္ဖိတော၊
ဘိက္ခုသင်္ဃပရိဝုတော၊ သာလရာဇာဝ သောဘသိ။
‘‘ယထာပိ သေလော ဟိမဝါ၊ ဩသဓော သဗ္ဗပါဏိနံ၊
နာဂါနံ အသုရာနဉ္စ၊ ဒေဝတာနဉ္စ အာလယော။
‘‘တထေဝ တွံ မဟာဝီရ၊ ဩသဓော ဝိယ ပါဏိနံ၊
တေဝိဇ္ဇာ ဆဠဘိညာ စ၊ ဣဒ္ဓိယာ ပါရမိံ ဂတာ။
‘‘အနုသိဋ္ဌာ မဟာဝီရ၊ တယာ ကာရုဏိကေန တေ၊
ရမန္တိ ဓမ္မရတိယာ၊ ဝသန္တိ တဝ သာသနေ။
‘‘မိဂရာဇာ ယထာ သီဟော၊ အဘိနိက္ခမ္မ အာသယာ၊
စတုဒ္ဒိသာနုဝိလောကေတွာ [ဝိလောကေတွာ (သီ။ သျာ။)၊ နုလောကေတွာ (က။)]၊
တိက္ခတ္တုံ အဘိနာဒတိ။
‘‘သဗ္ဗေ မိဂါ ဥတ္တသန္တိ၊ မိဂရာဇဿ ဂဇ္ဇတော၊
တထာ ဟိ ဇာတိမာ ဧသော၊ ပသူ တာသေတိ သဗ္ဗဒါ။
‘‘ဂဇ္ဇတော ¶ တေ မဟာဝီရ၊ ဝသုဓာ သမ္ပကမ္ပတိ၊
ဗောဓနေယျာဝဗုဇ္ဈန္တိ၊ တသန္တိ မာရကာယိကာ။
‘‘တသန္တိ တိတ္ထိယာ သဗ္ဗေ၊ နဒတော တေ မဟာမုနိ၊
ကာကာ သေနာဝ ဝိဗ္ဘန္တာ၊ မိဂရညာ ယထာ မိဂါ။
‘‘ယေ ကေစိ ဂဏိနော လောကေ၊ သတ္ထာရောတိ ပဝုစ္စရေ၊
ပရမ္ပရာဂတံ ဓမ္မံ၊ ဒေသေန္တိ ပရိသာယ တေ။
‘‘န ဟေဝံ တွံ မဟာဝီရ၊ ဓမ္မံ ဒေသေသိ ပါဏိနံ၊
သာမံ သစ္စာနိ ဗုဇ္ဈိတွာ၊ ကေဝလံ ဗောဓိပက္ခိယံ။
‘‘အာသယာနုသယံ ဉတွာ၊ ဣန္ဒြိယာနံ ဗလာဗလံ၊
ဘဗ္ဗာဘဗ္ဗေ ဝိဒိတွာန၊ မဟာမေဃောဝ ဂဇ္ဇသိ။
‘‘စက္ကဝါဠပရိယန္တာ ¶ ၊ နိသိန္နာ ပရိသာ ဘဝေ၊
နာနာဒိဋ္ဌီ ဝိစိနန္တာ [ဝိစိန္တေန္တိ (သျာ။)၊ ဝိစိနန္တံ (က။)]၊ ဝိမတိစ္ဆေဒနာယ တံ။
‘‘သဗ္ဗေသံ ¶ စိတ္တမညာယ၊ ဩပမ္မကုသလော မုနိ၊
ဧကံ ပဉှံ ကထေန္တောဝ၊ ဝိမတိံ ဆိန္ဒသိ [ဆိန္ဒိ (သျာ။ က။)] ပါဏိနံ။
‘‘ဥပတိဿသဒိသေဟေဝ၊ ဝသုဓာ ပူရိတာ ဘဝေ၊
သဗ္ဗေဝ တေ ပဉ္ဇလိကာ၊ ကိတ္တယုံ လောကနာယကံ။
‘‘ကပ္ပံ ဝါ တေ ကိတ္တယန္တာ၊ နာနာဝဏ္ဏေဟိ ကိတ္တယုံ၊
ပရိမေတုံ န သက္ကေယျုံ [န ကပ္ပေယျုံ (သျာ။)၊ န ပပ္ပေယျုံ (က။)]၊ အပ္ပမေယျော တထာဂတော။
‘‘ယထာသကေန ¶ ထာမေန၊ ကိတ္တိတော ဟိ မယာ ဇိနော၊
ကပ္ပကောဋီပိ ကိတ္တေန္တာ၊ ဧဝမေဝ ပကိတ္တယုံ။
‘‘သစေ ¶ ဟိ ကောစိ ဒေဝေါ ဝါ၊ မနုဿော ဝါ သုသိက္ခိတော၊
ပမေတုံ ပရိကပ္ပေယျ၊ ဝိဃာတံဝ လဘေယျ သော။
‘‘သာသနေ တေ ပတိဋ္ဌာယ၊ သကျပုတ္တ မဟာယသ၊
ပညာယ ပါရမိံ ဂန္တွာ၊ ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
‘‘တိတ္ထိယေ သမ္ပမဒ္ဒါမိ၊ ဝတ္တေမိ ဇိနသာသနံ၊
ဓမ္မသေနာပတိ အဇ္ဇ၊ သကျပုတ္တဿ သာသနေ။
‘‘အပရိမေယျေ ကတံ ကမ္မံ၊ ဖလံ ဒဿေသိ မေ ဣဓ၊
သုခိတ္တော သရဝေဂေါဝ၊ ကိလေသေ ဈာပယီ မမ [ဈာပယိံ မမ (သျာ။)၊ ဈာပယိံ အဟံ (က။)]။
‘‘ယော ကောစိ မနုဇော ဘာရံ၊ ဓာရေယျ မတ္ထကေ သဒါ၊
ဘာရေန ဒုက္ခိတော အဿ၊ ဘာရေဟိ ဘရိတော တထာ။
‘‘ဍယှမာနော တီဟဂ္ဂီဟိ၊ ဘဝေသု သံသရိံ အဟံ၊
ဘရိတော ဘဝဘာရေန၊ ဂိရိံ ဥစ္စာရိတော ယထာ။
‘‘ဩရောပိတော စ မေ ဘာရော၊ ဘဝါ ဥဂ္ဃာဋိတာ မယာ၊
ကရဏီယံ ကတံ သဗ္ဗံ၊ သကျပုတ္တဿ သာသနေ။
‘‘ယာဝတာ ဗုဒ္ဓခေတ္တမှိ၊ ဌပေတွာ သကျပုင်္ဂဝံ၊
အဟံ အဂ္ဂေါမှိ ပညာယ၊ သဒိသော မေ န ဝိဇ္ဇတိ။
‘‘သမာဓိမှိ ¶ သုကုသလော၊ ဣဒ္ဓိယာ ပါရမိံ ဂတော၊
ဣစ္ဆမာနော စဟံ အဇ္ဇ၊ သဟဿံ အဘိနိမ္မိနေ။
‘‘အနုပုဗ္ဗဝိဟာရဿ ¶ ၊ ဝသီဘူတော မဟာမုနိ၊
ကထေသိ သာသနံ မယှံ၊ နိရောဓော သယနံ မမ။
‘‘ဒိဗ္ဗစက္ခု ¶ ဝိသုဒ္ဓံ မေ၊ သမာဓိကုသလော အဟံ၊
သမ္မပ္ပဓာနာနုယုတ္တော၊ ဗောဇ္ဈင်္ဂဘာဝနာရတော။
‘‘သာဝကေန ဟိ ပတ္တဗ္ဗံ၊ သဗ္ဗမေဝ ကတံ မယာ၊
လောကနာထံ ဌပေတွာန၊ သဒိသော မေ န ဝိဇ္ဇတိ။
‘‘သမာပတ္တီနံ ကုသလော [သမာပတ္တိနယကုသလော (သီ။)]၊ ဈာနဝိမောက္ခာန ခိပ္ပပဋိလာဘီ၊
ဗောဇ္ဈင်္ဂဘာဝနာရတော၊ သာဝကဂုဏပါရမိဂတောသ္မိ။
‘‘သာဝကဂုဏေနပိ ¶ ဖုဿေန [သာဝကဂုဏဖုဿေန (သျာ။)]၊ ဗုဒ္ဓိယာ ပရိသုတ္တမဘာရဝါ [ပုရိသုတ္တမဂါရဝါ (သျာ။)၊ ပုရိသုတ္တမဘာရဝါ (က။)]၊
ယံ သဒ္ဓါသင်္ဂဟိတံ [သဒ္ဓါယ သင်္ဂဟိတံ (သီ။)၊ သဒ္ဒါသင်္ဂဟိတံ (သျာ။)] စိတ္တံ၊ သဒါ သဗြဟ္မစာရီသု။
‘‘ဥဒ္ဓတဝိသောဝ သပ္ပော၊ ဆိန္နဝိသာဏောဝ ဥသဘော၊
နိက္ခိတ္တမာနဒပ္ပောဝ [ဒဗ္ဗောဝ (က။)]၊ ဥပေမိ ဂရုဂါရဝေန ဂဏံ။
‘‘ယဒိ ရူပိနီ ဘဝေယျ၊ ပညာ မေ ဝသုမတီပိ [ဝသုမတီ (သီ။ က။) ဝသုပတီနံ (သျာ။)] န သမေယျ၊
အနောမဒဿိဿ [အနောမဒဿိ (?)] ဘဂဝတော၊ ဖလမေတံ ဉာဏထဝနာယ။
‘‘ပဝတ္တိတံ ဓမ္မစက္ကံ၊ သကျပုတ္တေန တာဒိနာ၊
အနုဝတ္တေမဟံ သမ္မာ၊ ဉာဏထဝနာယိဒံ ဖလံ။
‘‘မာ မေ ကဒါစိ ပါပိစ္ဆော၊ ကုသီတော ဟီနဝီရိယော၊
အပ္ပဿုတော အနာဒရော [အနာစာရော (သဗ္ဗတ္ထ) ထေရဂါ။ ၉၈၇ ပဿိတဗ္ဗာ]၊ သမေတော အဟု ကတ္ထစိ။
‘‘ဗဟုဿုတော စ မေဓာဝီ၊ သီလေသု သုသမာဟိတော၊
စေတောသမထာနုယုတ္တော၊ အပိ မုဒ္ဓနိ တိဋ္ဌတု။
‘‘တံ ဝေါ ဝဒါမိ ဘဒ္ဒန္တေ၊ ယာဝန္တေတ္ထ သမာဂတာ၊
အပ္ပိစ္ဆာ ဟောထ သန္တုဋ္ဌာ၊ ဈာယီ ဈာနရတာ သဒါ။
‘‘ယမဟံ ¶ ¶ ¶ ပဌမံ ဒိသွာ၊ ဝိရဇော ဝိမလော အဟုံ၊
သော မေ အာစရိယော ဓီရော၊ အဿဇိ နာမ သာဝကော။
‘‘တဿာဟံ ဝါဟသာ အဇ္ဇ၊ ဓမ္မသေနာပတီ အဟုံ၊
သဗ္ဗတ္ထ ပါရမိံ ပတွာ၊ ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
‘‘ယော မေ အာစရိယော အာသိ၊ အဿဇိ နာမ သာဝကော၊
ယဿံ ဒိသာယံ ဝသတိ၊ ဥဿီသမှိ ကရောမဟံ။
‘‘မမ ကမ္မံ သရိတွာန၊ ဂေါတမော သကျပုင်္ဂဝေါ၊
ဘိက္ခုသင်္ဃေ နိသီဒိတွာ၊ အဂ္ဂဋ္ဌာနေ ဌပေသိ မံ။
[ဣမာ ဒွေ ဂါထာယော သျာမပေါတ္ထကေ န သန္တိ]
ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ၊ ဘဝါ သဗ္ဗေ သမူဟတာ။
နာဂေါဝ ဗန္ဓနံ ဆေတွာ၊ ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ၊ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌဿ သန္တိကေ၊
တိဿော ဝိဇ္ဇာ အနုပ္ပတ္တာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ [ဣမာ ဒွေ ဂါထာရော သျာမပေါတ္ထကေ န သန္တိ]။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ ¶ စတဿော [စတဿော စ (သီ။)]၊ ဝိမောက္ခာပိ စ အဋ္ဌိမေ၊
ဆဠဘိညာ သစ္ဆိကတာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော
အဘာသိတ္ထာတိ။
သာရိပုတ္တတ္ထေရဿာပဒါနံ ပဌမံ။
၃-၂။ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘အနောမဒဿီ ဘဂဝါ၊ လောကဇေဋ္ဌော နရာသဘော၊
ဝိဟာသိ ဟိမဝန္တမှိ၊ ဒေဝသင်္ဃပုရက္ခတော။
‘‘ဝရုဏော နာမ နာမေန၊ နာဂရာဇာ အဟံ တဒါ၊
ကာမရူပီ ဝိကုဗ္ဗာမိ၊ မဟောဒဓိနိဝါသဟံ။
‘‘သင်္ဂဏိယံ ¶ ဂဏံ ဟိတွာ၊ တူရိယံ ပဋ္ဌပေသဟံ၊
သမ္ဗုဒ္ဓံ ပရိဝါရေတွာ၊ ဝါဒေသုံ အစ္ဆရာ တဒါ။
‘‘ဝဇ္ဇမာနေသု ¶ တူရေသု၊ ဒေဝါ တူရာနိ [တုရိယေသု၊ ဒေဝါ တုရိယာနိ (သီ။ သျာ။)] ဝဇ္ဇယုံ၊
ဥဘိန္နံ သဒ္ဒံ သုတွာန၊ ဗုဒ္ဓါပိ သမ္ပဗုဇ္ဈထ။
‘‘နိမန္တေတွာန သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ သကံ ဘဝနုပါဂမိံ၊
အာသနံ ပညပေတွာန၊ ကာလမာရောစယိံ အဟံ။
‘‘ခီဏာသဝသဟဿေဟိ၊ ပရိဝုတော လောကနာယကော၊
ဩဘာသေန္တော ဒိသာ သဗ္ဗာ၊ ဘဝနံ မေ ဥပါဂမိ။
‘‘ဥပဝိဋ္ဌံ ¶ မဟာဝီရံ၊ ဒေဝဒေဝံ နရာသဘံ၊
သဘိက္ခုသင်္ဃံ တပ္ပေသိံ [သန္တပ္ပေသိံ (သျာ။)၊ တပ္ပေမိ (က။)]၊ အန္နပါနေနဟံ တဒါ။
‘‘အနုမောဒိ မဟာဝီရော၊ သယမ္ဘူ အဂ္ဂပုဂ္ဂလော၊
ဘိက္ခုသင်္ဃေ နိသီဒိတွာ၊ ဣမာ ဂါထာ အဘာသထ။
‘‘‘ယော သော [ယံ သော (က။)] သင်္ဃံ အပူဇေသိ၊ ဗုဒ္ဓဉ္စ လောကနာယကံ၊
တေန စိတ္တပ္ပသာဒေန၊ ဒေဝလောကံ ဂမိဿတိ။
‘‘‘သတ္တသတ္တတိက္ခတ္တုဉ္စ၊ ဒေဝရဇ္ဇံ ကရိဿတိ၊
ပထဗျာ ရဇ္ဇံ အဋ္ဌသတံ၊ ဝသုဓံ အာဝသိဿတိ။
‘‘‘ပဉ္စပညာသက္ခတ္တုဉ္စ၊ စက္ကဝတ္တီ ဘဝိဿတိ၊
ဘောဂါ အသင်္ခိယာ တဿ၊ ဥပ္ပဇ္ဇိဿန္တိ တာဝဒေ။
‘‘‘အပရိမေယျေ ¶ ဣတော ကပ္ပေ၊ ဩက္ကာကကုလသမ္ဘဝေါ၊
ဂေါတမော နာမ ဂေါတ္တေန [နာမေန (သီ။)]၊ သတ္ထာ လောကေ ဘဝိဿတိ။
‘‘‘နိရယာ ¶ သော စဝိတွာန၊ မနုဿတံ ဂမိဿတိ၊
ကောလိတော နာမ နာမေန၊ ဗြဟ္မဗန္ဓု ဘဝိဿတိ။
‘‘‘သော ပစ္ဆာ ပဗ္ဗဇိတွာန၊ ကုသလမူလေန စောဒိတော၊
ဂေါတမဿ ဘဂဝတော၊ ဒုတိယော ဟေဿတိ သာဝကော။
‘‘‘အာရဒ္ဓဝီရိယော ပဟိတတ္တော၊ ဣဒ္ဓိယာ ပါရမိံ ဂတော၊
သဗ္ဗာသဝေ ပရိညာယ၊ နိဗ္ဗာယိဿတိနာသဝေါ’။
‘‘ပါပမိတ္တောပနိဿာယ၊ ကာမရာဂဝသံ ဂတော၊
မာတရံ ပိတရဉ္စာပိ၊ ဃာတယိံ ဒုဋ္ဌမာနသော။
‘‘ယံ ¶ ယံ ယောနုပပဇ္ဇာမိ၊ နိရယံ အထ မာနုသံ၊
ပါပကမ္မသမင်္ဂိတာ၊ ဘိန္နသီသော မရာမဟံ။
‘‘ဣဒံ ပစ္ဆိမကံ မယှံ၊ စရိမော ဝတ္တတေ ဘဝေါ၊
ဣဓာပိ ဧဒိသော မယှံ၊ မရဏကာလေ ဘဝိဿတိ။
‘‘ပဝိဝေကမနုယုတ္တော၊ သမာဓိဘာဝနာရတော၊
သဗ္ဗာသဝေ ပရိညာယ၊ ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
‘‘ဓရဏိမ္ပိ သုဂမ္ဘီရံ၊ ဗဟလံ ဒုပ္ပဓံသိယံ၊
ဝါမင်္ဂုဋ္ဌေန ခေါဘေယျံ၊ ဣဒ္ဓိယာ ပါရမိံ ဂတော။
‘‘အသ္မိမာနံ န ပဿာမိ၊ မာနော မယှံ န ဝိဇ္ဇတိ၊
သာမဏေရေ ဥပါဒါယ၊ ဂရုစိတ္တံ ကရောမဟံ။
‘‘အပရိမေယျေ ဣတော ကပ္ပေ၊ ယံ ကမ္မမဘိနီဟရိံ၊
တာဟံ ဘူမိမနုပ္ပတ္တော၊ ပတ္တောမှိ အာသဝက္ခယံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ ¶ ¶ စတဿော၊ ဝိမောက္ခာပိ စ အဋ္ဌိမေ၊
ဆဠဘိညာ သစ္ဆိကတာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
မဟာမောဂ္ဂလ္လာနတ္ထေရဿာပဒါနံ ဒုတိယံ။
၃-၃။ မဟာကဿပတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘ပဒုမုတ္တရဿ ¶ ဘဂဝတော၊ လောကဇေဋ္ဌဿ တာဒိနော၊
နိဗ္ဗုတေ လောကနာထမှိ၊ ပူဇံ ကုဗ္ဗန္တိ သတ္ထုနော။
‘‘ဥဒဂ္ဂစိတ္တာ ဇနတာ၊ အာမောဒိတပမောဒိတာ၊
တေသု သံဝေဂဇာတေသု၊ ပီတိ မေ ဥဒပဇ္ဇထ။
‘‘ဉာတိမိတ္တေ သမာနေတွာ၊ ဣဒံ ဝစနမဗြဝိံ၊
ပရိနိဗ္ဗုတော မဟာဝီရော၊ ဟန္ဒ ပူဇံ ကရောမသေ။
‘‘သာဓူတိ တေ ပဋိဿုတွာ၊ ဘိယျော ဟာသံ ဇနိံသု မေ၊
ဗုဒ္ဓသ္မိံ လောကနာထမှိ၊ ကာဟာမ ပုညသဉ္စယံ။
‘‘အဂ္ဃိယံ ¶ သုကတံ ကတွာ၊ သတဟတ္ထသမုဂ္ဂတံ၊
ဒိယဍ္ဎဟတ္ထပတ္ထဋံ၊ ဝိမာနံ နဘမုဂ္ဂတံ။
‘‘ကတွာန ဟမ္မိယံ တတ္ထ၊ တာလပန္တီဟိ စိတ္တိတံ၊
သကံ စိတ္တံ ပသာဒေတွာ၊ စေတိယံ ပူဇယုတ္တမံ။
‘‘အဂ္ဂိက္ခန္ဓောဝ ¶ ဇလိတော၊ ကိံသုကော ဣဝ [သာလရာဇာဝ (သီ။)] ဖုလ္လိတော၊
ဣန္ဒလဋ္ဌီဝ အာကာသေ၊ ဩဘာသေတိ စတုဒ္ဒိသာ။
‘‘တတ္ထ စိတ္တံ ပသာဒေတွာ၊ ကတွာန ကုသလံ ဗဟုံ၊
ပုဗ္ဗကမ္မံ သရိတွာန၊ တိဒသံ ဥပပဇ္ဇဟံ။
‘‘သဟဿယုတ္တံ ¶ ဟယဝါဟိံ၊ ဒိဗ္ဗယာနမဓိဋ္ဌိတော၊
ဥဗ္ဗိဒ္ဓံ ဘဝနံ မယှံ၊ သတ္တဘူမံ သမုဂ္ဂတံ။
‘‘ကူဋာဂါရသဟဿာနိ၊ သဗ္ဗသောဏ္ဏမယာ အဟုံ၊
ဇလန္တိ သကတေဇေန၊ ဒိသာ သဗ္ဗာ ပဘာသယံ။
‘‘သန္တိ အညေပိ နိယျူဟာ၊ လောဟိတင်္ဂမယာ တဒါ၊
တေပိ ဇောတန္တိ အာဘာယ၊ သမန္တာ စတုရော ဒိသာ။
‘‘ပုညကမ္မာဘိနိဗ္ဗတ္တာ၊ ကူဋာဂါရာ သုနိမ္မိတာ၊
မဏိမယာပိ ဇောတန္တိ၊ ဒိသာ ဒသ [ဒိသောဒိသံ (သျာ။)] သမန္တတော။
‘‘တေသံ ဥဇ္ဇောတမာနာနံ၊ ဩဘာသော ဝိပုလော အဟု၊
သဗ္ဗေ ဒေဝေ အဘိဘောမိ၊ ပုညကမ္မဿိဒံ ဖလံ။
‘‘သဋ္ဌိကပ္ပသဟဿမှိ ¶ ၊ ဥဗ္ဗိဒ္ဓါ နာမ ခတ္တိယော၊
စာတုရန္တော ဝိဇိတာဝီ၊ ပထဝိံ အာဝသိံ အဟံ။
‘‘တထေဝ ဘဒ္ဒကေ ကပ္ပေ၊ တိံသက္ခတ္တုံ အဟောသဟံ၊
သကကမ္မာဘိရဒ္ဓါမှိ၊ စက္ကဝတ္တီ မဟဗ္ဗလော။
‘‘သတ္တရတနသမ္ပန္နော၊ စတုဒီပမှိ ဣဿရော၊
တတ္ထာပိ ဘဝနံ မယှံ၊ ဣန္ဒလဋ္ဌီဝ ဥဂ္ဂတံ။
‘‘အာယာမတော ¶ ¶ စတုဗ္ဗီသံ၊ ဝိတ္ထာရေန စ ဒွါဒသ၊
ရမ္မဏံ [ရမ္မကံ (သီ။ သျာ။)] နာမ နဂရံ၊ ဒဠှပါကာရတောရဏံ။
‘‘အာယာမတော ပဉ္စသတံ၊ ဝိတ္ထာရေန တဒဍ္ဎကံ၊
အာကိဏ္ဏံ ဇနကာယေဟိ၊ တိဒသာနံ ပုရံ ဝိယ။
‘‘ယထာ သူစိဃရေ သူစီ၊ ပက္ခိတ္တာ ပဏ္ဏဝီသတိ၊
အညမညံ ပဃဋ္ဋေန္တိ၊ အာကိဏ္ဏံ ဟောတိ လင်္ကတံ [တံ တဒါ (သီ။)၊ သတတာ (သျာ။)၊ သင်္ကရံ (?)]။
‘‘ဧဝမ္ပိ နဂရံ မယှံ၊ ဟတ္ထိဿရထသံကုလံ၊
မနုဿေဟိ သဒါကိဏ္ဏံ၊ ရမ္မဏံ နဂရုတ္တမံ။
‘‘တတ္ထ ဘုတွာ ပိဝိတွာ စ၊ ပုန ဒေဝတ္တနံ ဂတော [ပုနပိ ဒေဝတင်္ဂတော (က။)]။
ဘဝေ ပစ္ဆိမကေ မယှံ၊ အဟောသိ ကုလသမ္ပဒါ။
‘‘ဗြာဟ္မညကုလသမ္ဘူတော ¶ ၊ မဟာရတနသဉ္စယော၊
အသီတိကောဋိယော ဟိတွာ၊ ဟိရညဿာပိ ပဗ္ဗဇိံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော၊ ဝိမောက္ခာပိ စ အဋ္ဌိမေ၊
ဆဠဘိညာ သစ္ဆိကတာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
မဟာကဿပတ္ထေရဿာပဒါနံ တတိယံ။
၃-၄။ အနုရုဒ္ဓတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘သုမေဓံ ¶ ဘဂဝန္တာဟံ၊ လောကဇေဋ္ဌံ နရာသဘံ၊
ဝူပကဋ္ဌံ ဝိဟရန္တံ၊ အဒ္ဒသံ လောကနာယကံ။
‘‘ဥပဂန္တွာန သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ သုမေဓံ လောကနာယကံ၊
အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာန၊ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌမယာစဟံ။
‘‘အနုကမ္ပ ¶ မဟာဝီရ၊ လောကဇေဋ္ဌ နရာသဘ၊
ပဒီပံ တေ ပဒဿာမိ၊ ရုက္ခမူလမှိ ဈာယတော။
‘‘အဓိဝါသေသိ သော ဓီရော၊ သယမ္ဘူ ဝဒတံ ဝရော၊
ဒုမေသု ဝိနိဝိဇ္ဈိတွာ၊ ယန္တံ ယောဇိယဟံ တဒါ။
‘‘သဟဿဝဋ္ဋိံ ¶ ပါဒါသိံ၊ ဗုဒ္ဓဿ လောကဗန္ဓုနော၊
သတ္တာဟံ ပဇ္ဇလိတွာန၊ ဒီပါ ဝူပသမိံသု မေ။
‘‘တေန စိတ္တပ္ပသာဒေန၊ စေတနာပဏိဓီဟိ စ၊
ဇဟိတွာ မာနုသံ ဒေဟံ၊ ဝိမာနမုပပဇ္ဇဟံ။
‘‘ဥပပန္နဿ ဒေဝတ္တံ၊ ဗျမှံ အာသိ သုနိမ္မိတံ၊
သမန္တတော ပဇ္ဇလတိ၊ ဒီပဒါနဿိဒံ ဖလံ။
‘‘သမန္တာ ¶ ယောဇနသတံ၊ ဝိရောစေသိမဟံ တဒါ၊
သဗ္ဗေ ဒေဝေ အဘိဘောမိ၊ ဒီပဒါနဿိဒံ ဖလံ။
‘‘တိံသကပ္ပာနိ ¶ ဒေဝိန္ဒော၊ ဒေဝရဇ္ဇမကာရယိံ၊
န မံ ကေစီတိမညန္တိ၊ ဒီပဒါနဿိဒံ ဖလံ။
‘‘အဋ္ဌဝီသတိက္ခတ္တုဉ္စ၊ စက္ကဝတ္တီ အဟောသဟံ၊
ဒိဝါ ရတ္တိဉ္စ ပဿာမိ၊ သမန္တာ ယောဇနံ တဒါ။
‘‘သဟဿလောကံ ဉာဏေန၊ ပဿာမိ သတ္ထု သာသနေ၊
ဒိဗ္ဗစက္ခုမနုပ္ပတ္တော၊ ဒီပဒါနဿိဒံ ဖလံ။
‘‘သုမေဓော နာမ သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ တိံသကပ္ပသဟဿိတော၊
တဿ ဒီပေါ မယာ ဒိန္နော၊ ဝိပ္ပသန္နေန စေတသာ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော၊ ဝိမောက္ခာပိ စ အဋ္ဌိမေ၊
ဆဠဘိညာ သစ္ဆိကတာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ အနုရုဒ္ဓါ ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
အနုရုဒ္ဓတ္ထေရဿာပဒါနံ စတုတ္ထံ။
၃-၅။ ပုဏ္ဏမန္တာဏိပုတ္တတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘အဇ္ဈာယကော မန္တဓရော၊ တိဏ္ဏံ ဝေဒါန ပါရဂူ၊
ပုရက္ခတောမှိ သိဿေဟိ၊ ဥပဂစ္ဆိံ နရုတ္တမံ။
‘‘ပဒုမုတ္တရော ¶ လောကဝိဒူ၊ အာဟုတီနံ ပဋိဂ္ဂဟော၊
မမ ကမ္မံ ပကိတ္တေသိ၊ သင်္ခိတ္တေန မဟာမုနိ။
‘‘တာဟံ ¶ ဓမ္မံ သုဏိတွာန၊ အဘိဝါဒေတွာန သတ္ထုနော၊
အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာန၊ ပက္ကမိံ [ပက္ကာမိံ (သီ။ သျာ။)] ဒက္ခိဏာမုခေါ။
‘‘သင်္ခိတ္တေန ¶ သုဏိတွာန၊ ဝိတ္ထာရေန အဘာသယိံ [အဒေသယိံ (သီ။ သျာ။)]၊
သဗ္ဗေ သိဿာ အတ္တမနာ၊ သုတွာန မမ ဘာသတော၊
သကံ ဒိဋ္ဌိံ ဝိနောဒေတွာ၊ ဗုဒ္ဓေ စိတ္တံ ပသာဒယုံ။
‘‘သင်္ခိတ္တေနပိ ဒေသေမိ၊ ဝိတ္ထာရေန တထေဝဟံ [ဒေသေသိံ ဝိတ္ထာရေနပိ ဘာသယိံ (က။)]၊
အဘိဓမ္မနယညူဟံ ¶ ၊ ကထာဝတ္ထုဝိသုဒ္ဓိယာ၊
သဗ္ဗေသံ ဝိညာပေတွာန၊ ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
‘‘ဣတော ပဉ္စသတေ ကပ္ပေ၊ စတုရော သုပ္ပကာသကာ၊
သတ္တရတနသမ္ပန္နာ၊ စတုဒီပမှိ ဣဿရာ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော၊ ဝိမောက္ခာပိ စ အဋ္ဌိမေ၊
ဆဠဘိညာ သစ္ဆိကတာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ပုဏ္ဏော မန္တာဏိပုတ္တော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
ပုဏ္ဏမန္တာဏိပုတ္တတ္ထေရဿာပဒါနံ ပဉ္စမံ။
၃-၆။ ဥပါလိတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘နဂရေ ဟံသဝတိယာ၊ သုဇာတော နာမ ဗြာဟ္မဏော၊
အသီတိကောဋိနိစယော၊ ပဟူတဓနဓညဝါ။
‘‘အဇ္ဈာယကော မန္တဓရော၊ တိဏ္ဏံ ဝေဒါန ပါရဂူ၊
လက္ခဏေ ဣတိဟာသေ စ၊ သဓမ္မေ ပါရမိံ ဂတော။
‘‘ပရိဗ္ဗာဇာ ¶ ဧကသိခါ [ဧကဘိက္ခာ (က။)]၊ ဂေါတမာ
ဗုဒ္ဓသာဝကာ [သဗ္ဗတ္ထပိ ဧဝမေဝ ဒိဿတိ]။
စရကာ တာပသာ စေဝ၊ စရန္တိ မဟိယာ တဒါ။
‘‘တေပိ မံ ပရိဝါရေန္တိ၊ ဗြာဟ္မဏော ဝိဿုတော ဣတိ၊
ဗဟုဇ္ဇနော မံ ပူဇေတိ၊ နာဟံ ပူဇေမိ ကိဉ္စနံ။
‘‘ပူဇာရဟံ ¶ န ပဿာမိ၊ မာနတ္ထဒ္ဓါ အဟံ တဒါ၊
ဗုဒ္ဓါတိ ဝစနံ နတ္ထိ၊ တာဝ နုပ္ပဇ္ဇတေ ဇိနော။
‘‘အစ္စယေန ¶ အဟောရတ္တံ၊ ပဒုမုတ္တရနာမကော [နာယကော (သီ။ သျာ။)]၊
သဗ္ဗံ တမံ ဝိနောဒေတွာ၊ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိ စက္ခုမာ။
‘‘ဝိတ္ထာရိကေ ဗာဟုဇညေ၊ ပုထုဘူတေ စ သာသနေ၊
ဥပါဂမိ တဒါ ဗုဒ္ဓါ၊ နဂရံ ဟံသသဝှယံ။
‘‘ပိတု အတ္ထာယ ¶ သော ဗုဒ္ဓါ၊ ဓမ္မံ ဒေသေသိ စက္ခုမာ၊
တေန ကာလေန ပရိသာ၊ သမန္တာ ယောဇနံ တဒါ။
‘‘သမ္မတော မနုဇာနံ သော၊ သုနန္ဒော နာမ တာပသော၊
ယာဝတာ ဗုဒ္ဓပရိသာ၊ ပုပ္ဖေဟစ္ဆာဒယီ တဒါ။
‘‘စတုသစ္စံ ပကာသေန္တေ၊ သေဋ္ဌေ စ [ဟေဋ္ဌာ စ (က။)] ပုပ္ဖမဏ္ဍပေ၊
ကောဋိသတသဟဿာနံ၊ ဓမ္မာဘိသမယော အဟု။
‘‘သတ္တရတ္တိန္ဒိဝံ ဗုဒ္ဓါ၊ ဝဿေတွာ ဓမ္မဝုဋ္ဌိယော၊
အဋ္ဌမေ ဒိဝသေ ပတ္တေ၊ သုနန္ဒံ ကိတ္တယီ ဇိနော။
‘‘ဒေဝလောကေ မနုဿေ ဝါ၊ သံသရန္တော အယံ ဘဝေ၊
သဗ္ဗေသံ ပဝရော ဟုတွာ၊ ဘဝေသု သံသရိဿတိ။
‘‘ကပ္ပသတသဟဿမှိ ¶ ၊ ဩက္ကာကကုလသမ္ဘဝေါ၊
ဂေါတမော နာမ ဂေါတ္တေန၊ သတ္ထာ လောကေ ဘဝိဿတိ။
‘‘တဿ ဓမ္မေသု ဒါယာဒေါ၊ ဩရသော ဓမ္မနိမ္မိတော၊
မန္တာဏိပုတ္တော ပုဏ္ဏောတိ၊ ဟေဿတိ သတ္ထု သာဝကော။
‘‘ဧဝံ ကိတ္တယိ သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ သုနန္ဒံ တာပသံ တဒါ၊
ဟာသယန္တော ဇနံ သဗ္ဗံ၊ ဒဿယန္တော သကံ ဗလံ။
‘‘ကတဉ္ဇလီ နမဿန္တိ၊ သုနန္ဒံ တာပသံ ဇနာ၊
ဗုဒ္ဓေ ကာရံ ကရိတွာန၊ သောဓေသိ ဂတိမတ္တနော။
‘‘တတ္ထ မေ အဟု သင်္ကပ္ပော၊ သုတွာန မုနိနော ဝစံ၊
အဟမ္ပိ ကာရံ ကဿာမိ၊ ယထာ ပဿာမိ ဂေါတမံ။
‘‘ဧဝါဟံ ¶ စိန္တယိတွာန၊ ကိရိယံ စိန္တယိံ မမ၊
ကျာဟံ ကမ္မံ အာစရာမိ၊ ပုညက္ခေတ္တေ အနုတ္တရေ။
‘‘အယဉ္စ ပါဌိကော ဘိက္ခု၊ သဗ္ဗပါဌိဿ သာသနေ၊
ဝိနယေ အဂ္ဂနိက္ခိတ္တော၊ တံ ဌာနံ ပတ္ထယေ အဟံ။
‘‘ဣဒံ ¶ မေ အမိတံ ဘောဂံ၊ အက္ခောဘံ သာဂရူပမံ၊
တေန ဘောဂေန ဗုဒ္ဓဿ၊ အာရာမံ မာပယေ အဟံ။
‘‘သောဘနံ နာမ အာရာမံ၊ နဂရဿ ပုရတ္ထတော၊
ကိဏိတွာ [ကီတွာ (သီ။)၊ ကိတွာ (က။)] သတသဟဿေန၊ သင်္ဃာရာမံ အမာပယိံ။
‘‘ကူဋာဂါရေ ¶ စ ပါသာဒေ၊ မဏ္ဍပေ ဟမ္မိယေ ဂုဟာ၊
စင်္ကမေ သုကတေ ကတွာ၊ သင်္ဃာရာမံ အမာပယိံ။
‘‘ဇန္တာဃရံ ¶ အဂ္ဂိသာလံ၊ အထော ဥဒကမာဠကံ၊
နှာနဃရံ မာပယိတွာ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃဿဒါသဟံ။
‘‘အာသန္ဒိယော ပီဌကေ စ၊ ပရိဘောဂေ စ ဘာဇနေ၊
အာရာမိကဉ္စ ဘေသဇ္ဇံ၊ သဗ္ဗမေတံ အဒါသဟံ။
‘‘အာရက္ခံ ပဋ္ဌပေတွာန၊ ပါကာရံ ကာရယိံ ဒဠှံ၊
မာ နံ ကောစိ ဝိဟေဌေသိ၊ သန္တစိတ္တာန တာဒိနံ။
‘‘သတသဟဿေနာဝါသံ [အာဝါသံ သတသဟဿေန (သီ။)၊ အာဝါသေ သတသဟဿေ (သျာ။)]၊ သင်္ဃာရာမေ အမာပယိံ၊
ဝေပုလ္လံ တံ မာပယိတွာ [ဝေပုလ္လတံ ပါပယိတွာ (သီ။)]၊ သမ္ဗုဒ္ဓံ ဥပနာမယိံ။
‘‘နိဋ္ဌာပိတော မယာရာမော၊ သမ္ပဋိစ္ဆ တုဝံ မုနိ၊
နိယျာဒေဿာမိ တံ ဝီရ [တေ ဝီရ (သီ။)၊ တံ ဓီရ (သျာ။)]၊ အဓိဝါသေဟိ စက္ခုမ။
‘‘ပဒုမုတ္တရော လောကဝိဒူ၊ အာဟုတီနံ ပဋိဂ္ဂဟော၊
မမ သင်္ကပ္ပမညာယ၊ အဓိဝါသေသိ နာယကော။
‘‘အဓိဝါသနမညာယ၊ သဗ္ဗညုဿ မဟေသိနော၊
ဘောဇနံ ပဋိယာဒေတွာ၊ ကာလမာရောစယိံ အဟံ။
‘‘အာရောစိတမှိ ကာလမှိ၊ ပဒုမုတ္တရနာယကော၊
ခီဏာသဝသဟဿေဟိ၊ အာရာမံ မေ ဥပါဂမိ။
‘‘နိသိန္နံ ¶ ကာလမညာယ၊ အန္နပါနေန တပ္ပယိံ၊
ဘုတ္တာဝိံ ကာလမညာယ၊ ဣဒံ ဝစနမဗြဝိံ။
‘‘ကီတော သတသဟဿေန၊ တတ္တကေနေဝ ကာရိတော၊
သောဘနော နာမ အာရာမော၊ သမ္ပဋိစ္ဆ တုဝံ မုနိ။
‘‘ဣမိနာရာမဒါနေန ¶ ၊ စေတနာပဏိဓီဟိ စ၊
ဘဝေ နိဗ္ဗတ္တမာနောဟံ၊ လဘာမိ မမ ပတ္ထိတံ။
‘‘ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ¶ သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ သင်္ဃာရာမံ သုမာပိတံ၊
ဘိက္ခုသင်္ဃေ နိသီဒိတွာ၊ ဣဒံ ဝစနမဗြဝိ။
‘‘ယော သော ဗုဒ္ဓဿ ပါဒါသိ၊ သင်္ဃာရာမံ သုမာပိတံ၊
တမဟံ ကိတ္တယိဿာမိ၊ သုဏာထ မမ ဘာသတော။
‘‘ဟတ္ထီ ¶ အဿာ ရထာ ပတ္တီ၊ သေနာ စ စတုရင်္ဂိနီ၊
ပရိဝါရေဿန္တိမံ နိစ္စံ၊ သင်္ဃာရာမဿိဒံ ဖလံ။
‘‘သဋ္ဌိ တူရသဟဿာနိ [တုရိယသဟဿာနိ (သီ။ သျာ။)]၊ ဘေရိယော သမလင်္ကတာ၊
ပရိဝါရေဿန္တိမံ နိစ္စံ၊ သင်္ဃာရာမဿိဒံ ဖလံ။
‘‘ဆဠသီတိသဟဿာနိ၊ နာရိယော သမလင်္ကတာ၊
ဝိစိတ္တဝတ္ထာဘရဏာ၊ အာမုတ္တမဏိကုဏ္ဍလာ။
‘‘အဠာရပမှာ ဟသုလာ၊ သုသညာ တနုမဇ္ဈိမာ၊
ပရိဝါရေဿန္တိမံ နိစ္စံ၊ သင်္ဃာရာမဿိဒံ ဖလံ။
‘‘တိံသကပ္ပသဟဿာနိ၊ ဒေဝလောကေ ရမိဿတိ၊
သဟဿက္ခတ္တုံ ဒေဝိန္ဒော၊ ဒေဝရဇ္ဇံ ကရိဿတိ။
‘‘ဒေဝရာဇေန ပတ္တဗ္ဗံ၊ သဗ္ဗံ ပဋိလဘိဿတိ၊
အနူနဘောဂေါ ဟုတွာန၊ ဒေဝရဇ္ဇံ ကရိဿတိ။
‘‘သဟဿက္ခတ္တုံ စက္ကဝတ္တီ၊ ရာဇာ ရဋ္ဌေ ဘဝိဿတိ၊
ပထဗျာ ရဇ္ဇံ ဝိပုလံ၊ ဂဏနာတော အသင်္ခိယံ။
‘‘ကပ္ပသတသဟဿမှိ ¶ ၊ ဩက္ကာကကုလသမ္ဘဝေါ၊
ဂေါတမော နာမ ဂေါတ္တေန၊ သတ္ထာ လောကေ ဘဝိဿတိ။
‘‘တဿ ¶ ဓမ္မေသု ဒါယာဒေါ၊ ဩရသော ဓမ္မနိမ္မိတော၊
ဥပါလိ နာမ နာမေန၊ ဟေဿတိ သတ္ထု သာဝကော။
‘‘ဝိနယေ ပါရမိံ ပတွာ၊ ဌာနာဌာနေ စ ကောဝိဒေါ၊
ဇိနသာသနံ ဓာရေန္တော၊ ဝိဟရိဿတိနာသဝေါ။
‘‘သဗ္ဗမေတံ အဘိညာယ၊ ဂေါတမော သကျပုင်္ဂဝေါ၊
ဘိက္ခုသင်္ဃေ နိသီဒိတွာ၊ ဧတဒဂ္ဂေ ဌပေဿတိ။
‘‘အပရိမေယျုပါဒါယ၊ ပတ္ထေမိ တဝ သာသနံ၊
သော မေ အတ္ထော အနုပ္ပတ္တော၊ သဗ္ဗသံယောဇနက္ခယော။
‘‘ယထာ ¶ သူလာဝုတော ပေါသော၊ ရာဇဒဏ္ဍေန တဇ္ဇိတော၊
သူလေ သာတံ အဝိန္ဒန္တော၊ ပရိမုတ္တိံဝ ဣစ္ဆတိ။
‘‘တထေဝါဟံ ¶ မဟာဝီရ၊ ဘဝဒဏ္ဍေန တဇ္ဇိတော၊
ကမ္မသူလာဝုတော သန္တော၊ ပိပါသာဝေဒနဋ္ဋိတော။
‘‘ဘဝေ သာတံ န ဝိန္ဒာမိ၊ ဍယှန္တော တီဟိ အဂ္ဂိဘိ၊
ပရိမုတ္တိံ ဂဝေသာမိ၊ ယထာပိ ရာဇဒဏ္ဍိတော။
‘‘ယထာ ¶ ဝိသာဒေါ ပုရိသော၊ ဝိသေန ပရိပီဠိတော၊
အဂဒံ သော ဂဝေသေယျ၊ ဝိသဃာတာယုပါလနံ [ဝိသဃာတာယုပါယနံ (သျာ။ က။)]။
‘‘ဂဝေသမာနော ပဿေယျ၊ အဂဒံ ဝိသဃာတကံ၊
တံ ပိဝိတွာ သုခီ အဿ၊ ဝိသမှာ ပရိမုတ္တိယာ။
‘‘တထေဝါဟံ မဟာဝီရ၊ ယထာ ဝိသဟတော နရော၊
သမ္ပီဠိတော အဝိဇ္ဇာယ၊ သဒ္ဓမ္မာဂဒမေသဟံ။
‘‘ဓမ္မာဂဒံ ဂဝေသန္တော၊ အဒ္ဒက္ခိံ သကျသာသနံ၊
အဂ္ဂံ သဗ္ဗောသဓာနံ တံ၊ သဗ္ဗသလ္လဝိနောဒနံ။
‘‘ဓမ္မောသဓံ ပိဝိတွာန၊ ဝိသံ သဗ္ဗံ သမူဟနိံ၊
အဇရာမရံ သီတိဘာဝံ၊ နိဗ္ဗာနံ ဖဿယိံ အဟံ။
‘‘ယထာ ဘူတဋ္ဋိတော ပေါသော၊ ဘူတဂ္ဂါဟေန ပီဠိတော၊
ဘူတဝေဇ္ဇံ ဂဝေသေယျ၊ ဘူတသ္မာ ပရိမုတ္တိယာ။
‘‘ဂဝေသမာနော ¶ ပဿေယျ၊ ဘူတဝိဇ္ဇာသု ကောဝိဒံ၊
တဿ သော ဝိဟနေ ဘူတံ၊ သမူလဉ္စ ဝိနာသယေ။
‘‘တထေဝါဟံ ¶ မဟာဝီရ၊ တမဂ္ဂါဟေန ပီဠိတော၊
ဉာဏာလောကံ ဂဝေသာမိ၊ တမတော ပရိမုတ္တိယာ။
‘‘အထဒ္ဒသံ သကျမုနိံ၊ ကိလေသတမသောဓနံ၊
သော မေ တမံ ဝိနောဒေသိ၊ ဘူတဝေဇ္ဇောဝ ဘူတကံ။
‘‘သံသာရသောတံ သဉ္ဆိန္ဒိံ၊ တဏှာသောတံ နိဝါရယိံ၊
ဘဝံ ဥဂ္ဃာဋယိံ သဗ္ဗံ၊ ဘူတဝေဇ္ဇောဝ မူလတော။
‘‘ဂရုဠော ယထာ ဩပတတိ၊ ပန္နဂံ ဘက္ခမတ္တနော၊
သမန္တာ ယောဇနသတံ၊ ဝိက္ခောဘေတိ မဟာသရံ။
‘‘ပန္နဂံ ¶ သော ဂဟေတွာန၊ အဓောသီသံ ဝိဟေဌယံ၊
အာဒါယ သော ပက္ကမတိ၊ ယေနကာမံ ဝိဟင်္ဂမော။
‘‘တထေဝါဟံ မဟာဝီရ၊ ယထာပိ ဂရုဠော ဗလီ၊
အသင်္ခတံ ဂဝေသန္တော၊ ဒေါသေ ဝိက္ခာလယိံ အဟံ။
‘‘ဒိဋ္ဌော အဟံ ဓမ္မဝရံ၊ သန္တိပဒမနုတ္တရံ၊
အာဒါယ ဝိဟရာမေတံ၊ ဂရုဠော ပန္နဂံ ယထာ။
‘‘အာသာဝတီ နာမ လတာ၊ ဇာတာ စိတ္တလတာဝနေ၊
တဿာ ဝဿသဟဿေန၊ ဧကံ နိဗ္ဗတ္တတေ ဖလံ။
‘‘တံ ¶ ဒေဝါ ပယိရုပါသန္တိ၊ တာဝဒူရဖလေ သတိ၊
ဒေဝါနံ သာ ပိယာ ဧဝံ၊ အာသာဝတီ လတုတ္တမာ။
‘‘သတသဟဿုပါဒါယ၊ တာဟံ ပရိစရေ မုနိ၊
သာယံ ပါတံ နမဿာမိ၊ ဒေဝါ အာသာဝတိံ ယထာ။
‘‘အဝဉ္ဈာ ပါရိစရိယာ၊ အမောဃာ စ နမဿနာ၊
ဒူရာဂတမ္ပိ မံ သန္တံ၊ ခဏောယံ န ဝိရာဓယိ။
‘‘ပဋိသန္ဓိံ န ပဿာမိ၊ ဝိစိနန္တော ဘဝေ အဟံ၊
နိရူပဓိ ဝိပ္ပမုတ္တော [ဝိပ္ပယုတ္တော (က။)]၊ ဥပသန္တော စရာမဟံ။
‘‘ယထာပိ ¶ ပဒုမံ နာမ၊ သူရိယရံသေန ပုပ္ဖတိ၊
တထေဝါဟံ မဟာဝီရ၊ ဗုဒ္ဓရံသေန ပုပ္ဖိတော။
‘‘ယထာ ဗလာကယောနိမှိ၊ န ဝိဇ္ဇတိ ပုမော [ပုမာ (သီ။ သျာ။)] သဒါ၊
မေဃေသု ဂဇ္ဇမာနေသု၊ ဂဗ္ဘံ ဂဏှန္တိ တာ သဒါ။
‘‘စိရမ္ပိ ဂဗ္ဘံ ဓာရေန္တိ၊ ယာဝ မေဃော န ဂဇ္ဇတိ၊
ဘာရတော ပရိမုစ္စန္တိ၊ ယဒါ မေဃော ပဝဿတိ။
‘‘ပဒုမုတ္တရဗုဒ္ဓဿ ¶ ၊ ဓမ္မမေဃေန ဂဇ္ဇတော၊
သဒ္ဒေန ဓမ္မမေဃဿ၊ ဓမ္မဂဗ္ဘံ အဂဏှဟံ။
သတသဟဿုပါဒါယ၊ ပုညဂဗ္ဘံ ဓရေမဟံ၊
နပ္ပမုစ္စာမိ ဘာရတော၊ ဓမ္မမေဃော န ဂဇ္ဇတိ။
‘‘ယဒါ တုဝံ သကျမုနိ၊ ရမ္မေ ကပိလဝတ္ထဝေ၊
ဂဇ္ဇသိ ဓမ္မမေဃေန၊ ဘာရတော ပရိမုစ္စဟံ။
‘‘သုညတံ ¶ အနိမိတ္တဉ္စ၊ တထာပ္ပဏိဟိတမ္ပိ စ၊
စတုရော စ ဖလေ သဗ္ဗေ၊ ဓမ္မေဝံ ဝိဇနယိံ [ဝိဇဋယိံ (က။) ဗလာကာနံ ဝိဇာယနူပမာယ သံသန္ဒေတွာ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော] အဟံ။
ဒုတိယဘာဏဝါရံ။
‘‘အပရိမေယျုပါဒါယ၊ ပတ္ထေမိ တဝ သာသနံ၊
သော မေ အတ္ထော အနုပ္ပတ္တော၊ သန္တိပဒမနုတ္တရံ။
‘‘ဝိနယေ ¶ ပါရမိံ ပတ္တော၊ ယထာပိ ပါဌိကော ဣသိ၊
န မေ သမသမော အတ္ထိ၊ ဓာရေမိ သာသနံ အဟံ။
‘‘ဝိနယေ ခန္ဓကေ စာပိ၊ တိကစ္ဆေဒေ စ ပဉ္စကေ [ပဉ္စမေ (သီ။)]၊
ဧတ္ထ မေ ဝိမတိ နတ္ထိ၊ အက္ခရေ ဗျဉ္ဇနေပိ ဝါ။
‘‘နိဂ္ဂဟေ ပဋိကမ္မေ စ၊ ဌာနာဌာနေ စ ကောဝိဒေါ၊
ဩသာရဏေ ဝုဋ္ဌာပနေ၊ သဗ္ဗတ္ထ ပါရမိံ ဂတော။
‘‘ဝိနယေ ခန္ဓကေ ဝါပိ၊ နိက္ခိပိတွာ ပဒံ အဟံ၊
ဥဘတော ဝိနိဝေဌေတွာ၊ ရသတော ဩသရေယျဟံ။
‘‘နိရုတ္တိယာ ¶ ¶ သုကုသလော၊ အတ္ထာနတ္ထေ စ ကောဝိဒေါ၊
အနညာတံ မယာ နတ္ထိ၊ ဧကဂ္ဂေါ သတ္ထု သာသနေ။
‘‘ရူပဒက္ခော [ရူပရက္ခော (?) မိလိန္ဒပဉှော ဓမ္မနဂရာဓိကာရေ ပဿိတဗ္ဗံ] အဟံ အဇ္ဇ၊ သကျပုတ္တဿ သာသနေ၊
ကင်္ခံ သဗ္ဗံ ဝိနောဒေမိ၊ ဆိန္ဒာမိ သဗ္ဗသံသယံ။
‘‘ပဒံ အနုပဒဉ္စာပိ၊ အက္ခရဉ္စာပိ ဗျဉ္ဇနံ၊
နိဒါနေ ပရိယောသာနေ၊ သဗ္ဗတ္ထ ကောဝိဒေါ အဟံ။
‘‘ယထာပိ ရာဇာ ဗလဝါ၊ နိဂ္ဂဏှိတွာ ပရန္တပေ၊
ဝိဇိနိတွာန သင်္ဂါမံ၊ နဂရံ တတ္ထ မာပယေ။
‘‘ပါကာရံ ပရိခဉ္စာပိ၊ ဧသိကံ ဒွါရကောဋ္ဌကံ၊
အဋ္ဋာလကေ စ ဝိဝိဓေ၊ ကာရယေ နဂရေ ဗဟူ။
‘‘သိင်္ဃာဋကံ စစ္စရဉ္စ၊ သုဝိဘတ္တန္တရာပဏံ၊
ကာရယေယျ သဘံ တတ္ထ၊ အတ္ထာနတ္ထဝိနိစ္ဆယံ။
‘‘နိဂ္ဃာတတ္ထံ အမိတ္တာနံ၊ ဆိဒ္ဒါဆိဒ္ဒဉ္စ ဇာနိတုံ၊
ဗလကာယဿ ရက္ခာယ၊ သေနာပစ္စံ ဌပေတိ [ထပေသိ (က။)] သော။
‘‘အာရက္ခတ္ထာယ ¶ ဘဏ္ဍဿ၊ နိဓာနကုသလံ နရံ၊
မာ မေ ဘဏ္ဍံ ဝိနဿီတိ၊ ဘဏ္ဍရက္ခံ ဌပေတိ သော။
‘‘မမတ္တော [မာမကော (သီ။)၊ သမဂ္ဂေါ (သျာ။)]
ဟောတိ ယော ရညော၊ ဝုဒ္ဓိံ ယဿ စ ဣစ္ဆတိ။
တဿာဓိကရဏံ ဒေတိ၊ မိတ္တဿ ပဋိပဇ္ဇိတုံ။
‘‘ဥပ္ပာတေသု နိမိတ္တေသု၊ လက္ခဏေသု စ ကောဝိဒံ၊
အဇ္ဈာယကံ မန္တဓရံ၊ ပေါရောဟိစ္စေ ဌပေတိ သော။
‘‘ဧတေဟင်္ဂေဟိ ¶ ¶ သမ္ပန္နော၊ ခတ္တိယောတိ ပဝုစ္စတိ၊
သဒါ ရက္ခန္တိ ရာဇာနံ၊ စက္ကဝါကောဝ ဒုက္ခိတံ။
‘‘တထေဝ တွံ မဟာဝီရ၊ ဟတာမိတ္တောဝ ခတ္တိယော၊
သဒေဝကဿ လောကဿ၊ ဓမ္မရာဇာတိ ဝုစ္စတိ။
‘‘တိတ္ထိယေ နိဟနိတွာန [နီဟရိတွာန (သျာ။ က။)]၊ မာရဉ္စာပိ သသေနကံ၊
တမန္ဓကာရံ ဝိဓမိတွာ၊ ဓမ္မနဂရံ အမာပယိ။
‘‘သီလံ ¶ ပါကာရကံ တတ္ထ၊ ဉာဏံ တေ ဒွါရကောဋ္ဌကံ၊
သဒ္ဓါ တေ ဧသိကာ ဝီရ၊ ဒွါရပါလော စ သံဝရော။
‘‘သတိပဋ္ဌာနမဋ္ဋာလံ၊ ပညာ တေ စစ္စရံ မုနေ၊
ဣဒ္ဓိပါဒဉ္စ သိင်္ဃာဋံ၊ ဓမ္မဝီထိ သုမာပိတာ။
‘‘သုတ္တန္တံ အဘိဓမ္မဉ္စ၊ ဝိနယဉ္စာပိ ကေဝလံ၊
နဝင်္ဂံ ဗုဒ္ဓဝစနံ၊ ဧသာ ဓမ္မသဘာ တဝ။
‘‘သုညတံ အနိမိတ္တဉ္စ၊ ဝိဟာရဉ္စပ္ပဏီဟိတံ၊
အာနေဉ္ဇဉ္စ နိရောဓော စ၊ ဧသာ ဓမ္မကုဋီ တဝ။
‘‘ပညာယ အဂ္ဂေါ နိက္ခိတ္တော [အဂ္ဂနိက္ခိတ္တော (သီ။)]၊ ပဋိဘာနေ စ ကောဝိဒေါ၊
သာရိပုတ္တောတိ နာမေန၊ ဓမ္မသေနာပတီ တဝ။
‘‘စုတူပပါတကုသလော၊ ဣဒ္ဓိယာ ပါရမိံ ဂတော၊
ကောလိတော နာမ နာမေန၊ ပေါရောဟိစ္စော တဝံ မုနေ။
‘‘ပေါရာဏကဝံသဓရော၊ ဥဂ္ဂတေဇော ဒုရာသဒေါ၊
ဓုတဝါဒီဂုဏေနဂ္ဂေါ၊ အက္ခဒဿော တဝံ မုနေ။
‘‘ဗဟုဿုတော ¶ ဓမ္မဓရော၊ သဗ္ဗပါဌီ စ သာသနေ၊
အာနန္ဒော နာမ နာမေန၊ ဓမ္မာရက္ခော [ဓမ္မရက္ခော (သျာ။)] တဝံ မုနေ။
‘‘ဧတေ ¶ သဗ္ဗေ အတိက္ကမ္မ၊ ပမေသိ ဘဂဝါ မမံ၊
ဝိနိစ္ဆယံ မေ ပါဒါသိ၊ ဝိနယေ ဝိညုဒေသိတံ။
‘‘ယော ကောစိ ဝိနယေ ပဉှံ၊ ပုစ္ဆတိ ဗုဒ္ဓသာဝကော၊
တတ္ထ မေ စိန္တနာ နတ္ထိ၊ တညေဝတ္ထံ ကထေမဟံ။
‘‘ယာဝတာ ဗုဒ္ဓခေတ္တမှိ၊ ဌပေတွာ တံ မဟာမုနိ၊
ဝိနယေ မာဒိသော နတ္ထိ၊ ကုတော ဘိယျော ဘဝိဿတိ။
‘‘ဘိက္ခုသင်္ဃေ ¶ နိသီဒိတွာ၊ ဧဝံ ဂဇ္ဇတိ ဂေါတမော၊
ဥပါလိဿ သမော နတ္ထိ၊ ဝိနယေ ခန္ဓကေသု စ။
‘‘ယာဝတာ ဗုဒ္ဓဘဏိတံ၊ နဝင်္ဂံ သတ္ထုသာသနံ၊
ဝိနယောဂဓံ တံ [ဝိနယောဂဓိတံ (သီ။ အဋ္ဌ။)၊ ဝိနယေ ကထိတံ (သျာ။)] သဗ္ဗံ၊
ဝိနယမူလပဿိနော [ဝိနယံ မူလန္တိ ပဿတော (သီ။)]။
‘‘မမ ¶ ကမ္မံ သရိတွာန၊ ဂေါတမော သကျပုင်္ဂဝေါ၊
ဘိက္ခုသင်္ဃေ နိသီဒိတွာ၊ ဧတဒဂ္ဂေ ဌပေသိ မံ။
‘‘သတသဟဿုပါဒါယ၊ ဣမံ ဌာနံ အပတ္ထယိံ၊
သော မေ အတ္ထော အနုပ္ပတ္တော၊ ဝိနယေ ပါရမိံ ဂတော။
‘‘သကျာနံ နန္ဒိဇနနော၊ ကပ္ပကော အာသဟံ ပုရေ၊
ဝိဇဟိတွာန တံ ဇာတိံ၊ ပုတ္တော ဇာတော မဟေသိနော။
‘‘ဣတော ဒုတိယကေ ကပ္ပေ၊ အဉ္ဇသော နာမ ခတ္တိယော၊
အနန္တတေဇော အမိတယသော၊ ဘူမိပါလော မဟဒ္ဓနော။
‘‘တဿ ¶ ရညော အဟံ ပုတ္တော၊ စန္ဒနော နာမ ခတ္တိယော၊
ဇာတိမဒေနုပတ္ထဒ္ဓါ၊ ယသဘောဂမဒေန စ။
‘‘နာဂသတသဟဿာနိ၊ သဗ္ဗာလင်္ကာရဘူသိတာ၊
တိဓာပဘိန္နာ မာတင်္ဂါ၊ ပရိဝါရေန္တိ မံ သဒါ။
‘‘သဗလေဟိ ပရေတောဟံ၊ ဥယျာနံ ဂန္တုကာမကော၊
အာရုယှ သိရိကံ နာဂံ၊ နဂရာ နိက္ခမိံ တဒါ။
‘‘စရဏေန စ သမ္ပန္နော၊ ဂုတ္တဒွါရော သုသံဝုတော၊
ဒေဝလော နာမ သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ အာဂစ္ဆိ ပုရတော မမ။
‘‘ပေသေတွာ သိရိကံ နာဂံ၊ ဗုဒ္ဓံ အာသာဒယိံ တဒါ၊
တတော သဉ္ဇာတကောပေါ သော [ဇာတကောပေါဝ (သျာ။)]၊ နာဂေါ နုဒ္ဓရတေ ပဒံ။
‘‘နာဂံ ¶ ရုဏ္ဏမနံ [ရုဋ္ဌမနံ (ပီ။ အဋ္ဌ။)၊ ဒုဋ္ဌမနံ (သီ။ အဋ္ဌ။)၊ ရုဒ္ဓပဒံ (?)] ဒိသွာ၊ ဗုဒ္ဓေ ကောဓံ အကာသဟံ၊
ဝိဟေသယိတွာ သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ ဥယျာနံ အဂမာသဟံ။
‘‘သာတံ တတ္ထ န ဝိန္ဒာမိ၊ သိရော ပဇ္ဇလိတော ယထာ၊
ပရိဠာဟေန ဍယှာမိ၊ မစ္ဆောဝ ဗဠိသာဒကော။
‘‘သသာဂရန္တာ ¶ ပထဝီ၊ အာဒိတ္တာ ဝိယ ဟောတိ မေ၊
ပိတု သန္တိကုပါဂမ္မ၊ ဣဒံ ဝစနမဗြဝိံ။
‘‘အာသီဝိသံဝ ကုပိတံ၊ အဂ္ဂိက္ခန္ဓံဝ အာဂတံ၊
မတ္တံဝ ကုဉ္ဇရံ ဒန္တိံ၊ ယံ သယမ္ဘုမသာဒယိံ။
‘‘အာသာဒိတော ¶ မယာ ဗုဒ္ဓါ၊ ဃောရော ဥဂ္ဂတပေါ ဇိနော၊
ပုရာ သဗ္ဗေ ဝိနဿာမ၊ ခမာပေဿာမ တံ မုနိံ။
‘‘နော ¶ စေ တံ နိဇ္ဈာပေဿာမ၊ အတ္တဒန္တံ သမာဟိတံ၊
ဩရေန သတ္တဒိဝသာ၊ ရဋ္ဌံ မေ ဝိဓမိဿတိ။
‘‘သုမေခလော ကောသိယော စ၊ သိဂ္ဂဝေါ စာပိ သတ္တကော [သတ္တုကော (သီ။)]၊
အာသာဒယိတွာ ဣသယော၊ ဒုဂ္ဂတာ တေ သရဋ္ဌကာ။
‘‘ယဒါ ကုပ္ပန္တိ ဣသယော၊ သညတာ ဗြဟ္မစာရိနော၊
သဒေဝကံ ဝိနာသေန္တိ၊ သသာဂရံ သပဗ္ဗတံ။
‘‘တိယောဇနသဟဿမှိ၊ ပုရိသေ သန္နိပါတယိံ၊
အစ္စယံ ဒေသနတ္ထာယ၊ သယမ္ဘုံ ဥပသင်္ကမိံ။
‘‘အလ္လဝတ္ထာ အလ္လသိရာ၊ သဗ္ဗေဝ ပဉ္ဇလီကတာ၊
ဗုဒ္ဓဿ ပါဒေ နိပတိတွာ၊ ဣဒံ ဝစနမဗြဝုံ [မဗြဝိံ (က။)]။
‘‘ခမဿု တွံ မဟာဝီရ၊ အဘိယာစတိ တံ ဇနော၊
ပရိဠာဟံ ဝိနောဒေဟိ၊ မာ နော ရဋ္ဌံ ဝိနာသယ။
‘‘သဒေဝမာနုသာ သဗ္ဗေ၊ သဒါနဝါ သရက္ခသာ၊
အယောမယေန ကုဋေန၊ သိရံ ဘိန္ဒေယျု မေ သဒါ။
‘‘ဒကေ [ဥဒကေ (သီ။ သျာ။)] အဂ္ဂိ န သဏ္ဌာတိ၊ ဗီဇံ သေလေ န ရူဟတိ၊
အဂဒေ ကိမိ န သဏ္ဌာတိ၊ ကောပေါ ဗုဒ္ဓေ န ဇာယတိ။
‘‘ယထာ စ ဘူမိ အစလာ၊ အပ္ပမေယျော စ သာဂရော၊
အနန္တကော စ အာကာသော၊ ဧဝံ ဗုဒ္ဓါ အခေါဘိယာ။
‘‘သဒါ ¶ ခန္တာ မဟာဝီရာ၊ ခမိတာ စ တပဿိနော၊
ခန္တာနံ ခမိတာနဉ္စ၊ ဂမနံ တံ [ဝေါ (သျာ။)] န ဝိဇ္ဇတိ။
‘‘ဣဒံ ¶ ဝတွာန သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ ပရိဠာဟံ ဝိနောဒယံ၊
မဟာဇနဿ ပုရတော၊ နဘံ အဗ္ဘုဂ္ဂမိ တဒါ။
‘‘တေန ¶ ကမ္မေနဟံ ဝီရ၊ ဟီနတ္တံ အဇ္ဈုပါဂတော၊
သမတိက္ကမ္မ တံ ဇာတိံ၊ ပါဝိသိံ အဘယံ ပုရံ။
‘‘တဒါပိ ¶ မံ မဟာဝီရ၊ ဍယှမာနံ သုသဏ္ဌိတံ၊
ပရိဠာဟံ ဝိနောဒေသိ၊ သယမ္ဘုဉ္စ ခမာပယိံ။
‘‘အဇ္ဇာပိ မံ မဟာဝီရ၊ ဍယှမာနံ တိဟဂ္ဂိဘိ၊
နိဗ္ဗာပေသိ တယော အဂ္ဂီ၊ သီတိဘာဝဉ္စ ပါပယိံ [ပါပယီ (သီ။)]။
ယေသံ သောတာဝဓာနတ္ထိ၊ သုဏာထ မမ ဘာသတော၊
အတ္ထံ တုမှံ ပဝက္ခာမိ၊ ယထာ ဒိဋ္ဌံ ပဒံ မမ။
‘‘သယမ္ဘုံ တံ ဝိမာနေတွာ၊ သန္တစိတ္တံ သမာဟိတံ၊
တေန ကမ္မေနဟံ အဇ္ဇ၊ ဇာတောမှိ နီစယောနိယံ။
‘‘မာ ဝေါ ခဏံ ဝိရာဓေထ၊ ခဏာတီတာ ဟိ သောစရေ၊
သဒတ္ထေ ဝါယမေယျာထ၊ ခဏော ဝေါ ပဋိပါဒိတော။
‘‘ဧကစ္စာနဉ္စ ဝမနံ၊ ဧကစ္စာနံ ဝိရေစနံ၊
ဝိသံ ဟလာဟလံ ဧကေ၊ ဧကစ္စာနဉ္စ ဩသဓံ။
‘‘ဝမနံ ပဋိပန္နာနံ၊ ဖလဋ္ဌာနံ ဝိရေစနံ၊
ဩသဓံ ဖလလာဘီနံ၊ ပုညက္ခေတ္တံ ဂဝေသိနံ။
‘‘သာသနေန ဝိရုဒ္ဓါနံ၊ ဝိသံ ဟလာဟလံ ယထာ၊
အာသီဝိသော ဒိဋ္ဌဝိသော [ဒဋ္ဌဝိသော (သျာ။ အဋ္ဌ။)]၊ ဧဝံ ဈာပေတိ တံ နရံ။
‘‘သကိံ ¶ ပီတံ ဟလာဟလံ၊ ဥပရုန္ဓတိ ဇီဝိတံ၊
သာသနေန ဝိရုဇ္ဈိတွာ၊ ကပ္ပကောဋိမှိ ဍယှတိ။
‘‘ခန္တိယာ အဝိဟိံသာယ၊ မေတ္တစိတ္တဝတာယ စ၊
သဒေဝကံ သော တာရတိ၊ တသ္မာ တေ အဝိရာဓိယာ [အဝိရောဓိယော (သီ။)၊ တေ အဝိရောဓိယာ (သျာ။)]။
‘‘လာဘာလာဘေ န သဇ္ဇန္တိ၊ သမ္မာနနဝိမာနနေ၊
ပထဝီသဒိသာ ဗုဒ္ဓါ၊ တသ္မာ တေ န ဝိရာဓိယာ [တေ န ဝိရောဓိယာ (သီ။ သျာ။)]။
‘‘ဒေဝဒတ္တေ ¶ စ ဝဓကေ၊ စောရေ အင်္ဂုလိမာလကေ၊
ရာဟုလေ ဓနပါလေ စ၊ သဗ္ဗေသံ သမကော မုနိ။
‘‘ဧတေသံ ¶ ပဋိဃော နတ္ထိ၊ ရာဂေါမေသံ န ဝိဇ္ဇတိ၊
သဗ္ဗေသံ သမကော ဗုဒ္ဓါ၊ ဝဓကဿောရသဿ စ။
‘‘ပန္ထေ ¶ ဒိသွာန ကာသာဝံ၊ ဆဍ္ဍိတံ မီဠှမက္ခိတံ၊
သိရသ္မိံ အဉ္ဇလိံ ကတွာ၊ ဝန္ဒိတဗ္ဗံ ဣသိဒ္ဓဇံ။
‘‘အဗ္ဘတီတာ စ ယေ ဗုဒ္ဓါ၊ ဝတ္တမာနာ အနာဂတာ၊
ဓဇေနာနေန သုဇ္ဈန္တိ၊ တသ္မာ ဧတေ နမဿိယာ။
‘‘သတ္ထုကပ္ပံ သုဝိနယံ၊ ဓာရေမိ ဟဒယေနဟံ၊
နမဿမာနော ဝိနယံ၊ ဝိဟရိဿာမိ သဗ္ဗဒါ။
‘‘ဝိနယော အာသယော မယှံ၊ ဝိနယော ဌာနစင်္ကမံ၊
ကပ္ပေမိ ဝိနယေ ဝါသံ၊ ဝိနယော မမ ဂေါစရော။
‘‘ဝိနယေ ပါရမိပ္ပတ္တော၊ သမထေ စာပိ ကောဝိဒေါ၊
ဥပါလိ တံ မဟာဝီရ၊ ပါဒေ ဝန္ဒတိ သတ္ထုနော။
‘‘သော ¶ အဟံ ဝိစရိဿာမိ၊ ဂါမာ ဂါမံ ပုရာ ပုရံ၊
နမဿမာနော သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ ဓမ္မဿ စ သုဓမ္မတံ။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ၊ ဘဝါ သဗ္ဗေ သမူဟတာ၊
သဗ္ဗာသဝါ ပရိက္ခီဏာ၊ နတ္ထိ ဒါနိ ပုနဗ္ဘဝေါ။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ၊ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌဿ သန္တိကေ၊
တိဿော ဝိဇ္ဇာ အနုပ္ပတ္တာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော၊ ဝိမောက္ခာပိ စ အဋ္ဌိမေ၊
ဆဠဘိညာ သစ္ဆိကတာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ဥပါလိ ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
ဥပါလိတ္ထေရဿာပဒါနံ ဆဋ္ဌံ။
၃-၇။ အညာသိကောဏ္ဍညတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘ပဒုမုတ္တရသမ္ဗုဒ္ဓံ၊ လောကဇေဋ္ဌံ ဝိနာယကံ၊
ဗုဒ္ဓဘူမိမနုပ္ပတ္တံ၊ ပဌမံ အဒ္ဒသံ အဟံ။
‘‘ယာဝတာ ¶ ဗောဓိယာ မူလေ၊ ယက္ခာ သဗ္ဗေ သမာဂတာ၊
သမ္ဗုဒ္ဓံ ပရိဝါရေတွာ၊ ဝန္ဒန္တိ ပဉ္ဇလီကတာ။
‘‘သဗ္ဗေ ¶ ¶ ဒေဝါ တုဋ္ဌမနာ၊ အာကာသေ သဉ္စရန္တိ တေ၊
ဗုဒ္ဓါ အယံ အနုပ္ပတ္တော၊ အန္ဓကာရတမောနုဒေါ။
‘‘တေသံ ¶ ဟာသပရေတာနံ၊ မဟာနာဒေါ အဝတ္တထ၊
ကိလေသေ ဈာပယိဿာမ၊ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသာသနေ။
‘‘ဒေဝါနံ ဂိရမညာယ၊ ဝါစာသဘိမုဒီရိဟံ၊
ဟဋ္ဌော ဟဋ္ဌေန စိတ္တေန၊ အာဒိဘိက္ခမဒါသဟံ။
‘‘မမ သင်္ကပ္ပမညာယ၊ သတ္ထာ လောကေ အနုတ္တရော၊
ဒေဝသင်္ဃေ နိသီဒိတွာ၊ ဣမာ ဂါထာ အဘာသထ။
‘‘‘သတ္တာဟံ အဘိနိက္ခမ္မ၊ ဗောဓိံ အဇ္ဈဂမံ အဟံ၊
ဣဒံ မေ ပဌမံ ဘတ္တံ၊ ဗြဟ္မစာရိဿ ယာပနံ။
‘‘‘တုသိတာ ဟိ ဣဓာဂန္တွာ၊ ယော မေ ဘိက္ခံ ဥပါနယိ၊
တမဟံ ကိတ္တယိဿာမိ၊ သုဏောထ မမ ဘာသတော။
‘‘‘တိံသကပ္ပသဟဿာနိ [တိံသမတ္တေ ကပ္ပသဂဿေ (သျာ။ က။)]၊ ဒေဝရဇ္ဇံ ကရိဿတိ၊
သဗ္ဗေ ဒေဝေ အဘိဘောတွာ၊ တိဒိဝံ အာဝသိဿတိ။
‘‘‘ဒေဝလောကာ စဝိတွာန၊ မနုဿတ္တံ ဂမိဿတိ၊
သဟဿဓာ စက္ကဝတ္တီ၊ တတ္ထ ရဇ္ဇံ ကရိဿတိ။
‘‘‘ကပ္ပသတသဟဿမှိ၊ ဩက္ကာကကုလသမ္ဘဝေါ၊
ဂေါတမော နာမ ဂေါတ္တေန၊ သတ္ထာ လောကေ ဘဝိဿတိ။
‘‘‘တိဒသာ သော စဝိတွာန၊ မနုဿတ္တံ ဂမိဿတိ၊
အဂါရာ ပဗ္ဗဇိတွာန၊ ဆဗ္ဗဿာနိ ဝသိဿတိ။
‘‘‘တတော သတ္တမကေ ဝဿေ၊ ဗုဒ္ဓါ သစ္စံ ကထေဿတိ၊
ကောဏ္ဍညော နာမ နာမေန၊ ပဌမံ သစ္ဆိကာဟိတိ’။
‘‘နိက္ခန္တေနာနုပဗ္ဗဇိံ ¶ ၊ ပဓာနံ သုကတံ မယာ၊
ကိလေသေ ဈာပနတ္ထာယ၊ ပဗ္ဗဇိံ အနဂါရိယံ။
‘‘အဘိဂန္တွာန သဗ္ဗညူ၊ ဗုဒ္ဓါ လောကေ သဒေဝကေ၊
ဣသိနာမေ မိဂါရညေ [ဣမိနာ မေ မဟာရညံ (သျာ။)၊ ဣမိနာ မေ မိဂါရညံ (က။)]၊ အမတဘေရိမာဟနိ။
‘‘သော ¶ ¶ ဒါနိ ပတ္တော အမတံ၊ သန္တိပဒမနုတ္တရံ၊
သဗ္ဗာသဝေ ပရိညာယ၊ ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ ¶ စတဿော၊ ဝိမောက္ခာပိ စ အဋ္ဌိမေ၊
ဆဠဘိညာ သစ္ဆိကတာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ အညာသိကောဏ္ဍညော [အညာတကောဏ္ဍညော (သီ။)၊ အညာ ကောဏ္ဍညော (သျာ။)] ထေရော ဣမာ
ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
အညာသိကောဏ္ဍညတ္ထေရဿာပဒါနံ သတ္တမံ။
၃-၈။ ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘ပဒုမုတ္တရော နာမ ဇိနော၊ သယမ္ဘူ အဂ္ဂပုဂ္ဂလော၊
ပုရတော ဟိမဝန္တဿ၊ စိတ္တကူဋေ ဝသီ တဒါ။
‘‘အဘီတရူပေါ တတ္ထာသိံ၊ မိဂရာဇာ စတုက္ကမော၊
တဿ သဒ္ဒံ သုဏိတွာန၊ ဝိက္ခမ္ဘန္တိ ဗဟုဇ္ဇနာ။
‘‘သုဖုလ္လံ ပဒုမံ ဂယှ၊ ဥပဂစ္ဆိံ နရာသဘံ၊
ဝုဋ္ဌိတဿ သမာဓိမှာ၊ ဗုဒ္ဓဿ အဘိရောပယိံ။
‘‘စာတုဒ္ဒိသံ ¶ နမဿိတွာ၊ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌံ နရုတ္တမံ၊
သကံ စိတ္တံ ပသာဒေတွာ၊ သီဟနာဒံ နဒိံ အဟံ [တဒါ (သျာ။)]။
‘‘ပဒုမုတ္တရော လောကဝိဒူ၊ အာဟုတီနံ ပဋိဂ္ဂဟော၊
သကာသနေ နိသီဒိတွာ၊ ဣမာ ဂါထာ အဘာသထ။
‘‘‘ဗုဒ္ဓဿ ဂိရမညာယ၊ သဗ္ဗေ ဒေဝါ သမာဂတာ၊
အာဂတော ဝဒတံ သေဋ္ဌော၊ ဓမ္မံ သောဿာမ တံ မယံ။
‘‘‘တေသံ ဟာသပရေတာနံ၊ ပုရတော လောကနာယကော၊
မမ သဒ္ဒံ [ကမ္မံ (?)] ပကိတ္တေသိ၊ ဒီဃဒဿီ မဟာမုနိ’။
‘‘ယေနိဒံ ပဒုမံ ဒိန္နံ၊ သီဟနာဒေါ စ နာဒိတော၊
တမဟံ ကိတ္တယိဿာမိ၊ သုဏာထ မမ ဘာသတော။
‘‘‘ဣတော ¶ အဋ္ဌမကေ ကပ္ပေ၊ စက္ကဝတ္တီ ဘဝိဿတိ၊
သတ္တရတနသမ္ပန္နော စတုဒီပမှိ ဣဿရော။
‘‘‘ကာရယိဿတိ ဣဿရိယံ [ဣဿရံ (သျာ။ က။)]၊ မဟိယာ စတုသဋ္ဌိယာ၊
ပဒုမော နာမ နာမေန၊ စက္ကဝတ္တီ မဟဗ္ဗလော။
‘‘ကပ္ပသတသဟဿမှိ ¶ ¶ ၊ ဩက္ကာကကုလသမ္ဘဝေါ၊
ဂေါတမော နာမ ဂေါတ္တေန၊ သတ္ထာ လောကေ ဘဝိဿတိ။
‘ပကာသိတေ ပါဝစနေ၊ ဗြဟ္မဗန္ဓု ဘဝိဿတိ၊
ဗြဟ္မညာ အဘိနိက္ခမ္မ၊ ပဗ္ဗဇိဿတိ တာဝဒေ’။
‘‘ပဓာနပဟိတတ္တော သော၊ ဥပသန္တော နိရူပဓိ၊
သဗ္ဗာသဝေ ပရိညာယ၊ နိဗ္ဗာယိဿတိနာသဝေါ။
‘‘ဝိဇနေ ¶ ပန္တသေယျမှိ၊ ဝါဠမိဂသမာကုလေ၊
သဗ္ဗာသဝေ ပရိညာယ၊ နိဗ္ဗာယိဿတိနာသဝေါ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော၊ ဝိမောက္ခာပိ စ အဋ္ဌိမေ၊
ဆဠဘိညာ သစ္ဆိကတာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇတ္ထေရဿာပဒါနံ အဋ္ဌမံ။
၃-၉။ ခဒိရဝနိယရေဝတတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘ဂင်္ဂါ ဘာဂီရထီ နာမ၊ ဟိမဝန္တာ ပဘာဝိတာ၊
ကုတိတ္ထေ နာဝိကော အာသိံ၊ ဩရိမေ စ တရိံ [ဩရိမံ စ တရေ (သျာ။)] အဟံ။
‘‘ပဒုမုတ္တရော နာယကော၊ သမ္ဗုဒ္ဓါ ဒွိပဒုတ္တမော၊
ဝသီ သတသဟဿေဟိ၊ ဂင်္ဂါတီရမုပါဂတော [ပုဗ္ဗေ မယှံ သုတံ အာသိ၊§‘‘ပဒုမုတ္တရနာယကော၊ ဝသီသတသဟဿေဟိ၊ ဂင်္ဂါသောတံ တရိဿတိ‘‘၊ (သီ။)]။
‘‘ဗဟူ နာဝါ သမာနေတွာ၊ ဝဍ္ဎကီဟိ [စမ္မကေဟိ (က။)] သုသင်္ခတံ၊
နာဝါယ [နာဝါနံ (က။)] ဆဒနံ ကတွာ၊ ပဋိမာနိံ နရာသဘံ။
‘‘အာဂန္တွာန ¶ စ သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ အာရူဟိ တဉ္စ နာဝကံ၊
ဝါရိမဇ္ဈေ ဌိတော သတ္ထာ၊ ဣမာ ဂါထာ အဘာသထ။
‘‘‘ယော သော တာရေသိ သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ သင်္ဃဉ္စာပိ အနာသဝံ၊
တေန စိတ္တပ္ပသာဒေန၊ ဒေဝလောကေ ရမိဿတိ။
‘‘‘နိဗ္ဗတ္တိဿတိ တေ ဗျမှံ၊ သုကတံ နာဝသဏ္ဌိတံ၊
အာကာသေ ပုပ္ဖဆဒနံ၊ ဓာရယိဿတိ သဗ္ဗဒါ။
‘‘‘အဋ္ဌပညာသကပ္ပမှိ ¶ ၊ တာရကော [တာရဏော (သျာ။)] နာမ ခတ္တိယော၊
စာတုရန္တော ဝိဇိတာဝီ၊ စက္ကဝတ္တီ ဘဝိဿတိ။
‘‘‘သတ္တပညာသကပ္ပမှိ ¶ ¶ ၊ စမ္မကော [စမ္ပကော (သီ။)၊ စမ္ဗကော (သျာ။)] နာမ ခတ္တိယော၊
ဥဂ္ဂစ္ဆန္တောဝ သူရိယော၊ ဇောတိဿတိ မဟဗ္ဗလော။
‘‘‘ကပ္ပသတသဟဿမှိ၊ ဩက္ကာကကုလသမ္ဘဝေါ၊
ဂေါတမော နာမ ဂေါတ္တေန၊ သတ္ထာ လောကေ ဘဝိဿတိ။
‘‘‘တိဒသာ သော စဝိတွာန၊ မနုဿတ္တံ ဂမိဿတိ၊
ရေဝတော နာမ နာမေန၊ ဗြဟ္မဗန္ဓု ဘဝိဿတိ။
‘‘‘အဂါရာ နိက္ခမိတွာန၊ သုက္ကမူလေန စောဒိတော၊
ဂေါတမဿ ဘဂဝတော၊ သာသနေ ပဗ္ဗဇိဿတိ။
‘‘‘သော ပစ္ဆာ ပဗ္ဗဇိတွာန၊ ယုတ္တယောဂေါ ဝိပဿကော၊
သဗ္ဗာသဝေ ပရိညာယ၊ နိဗ္ဗာယိဿတိနာသဝေါ’။
‘‘ဝီရိယံ [ဝိရိယံ (သီ။ သျာ။)] မေ ဓုရဓောရယှံ၊ ယောဂက္ခေမာဓိဝါဟနံ၊
ဓာရေမိ အန္တိမံ ဒေဟံ၊ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသာသနေ။
‘‘သတသဟဿေ ကတံ ကမ္မံ၊ ဖလံ ဒဿေသိ မေ ဣဓ၊
သုမုတ္တော သရဝေဂေါဝ၊ ကိလေသေ ဈာပယီ မမ။
‘‘တတော မံ ဝနနိရတံ၊ ဒိသွာ လောကန္တဂူ မုနိ၊
ဝနဝါသိဘိက္ခူနဂ္ဂံ၊ ပညပေသိ မဟာမတိ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော၊ ဝိမောက္ခာပိ စ အဋ္ဌိမေ၊
ဆဠဘိညာ သစ္ဆိကတာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ ¶ သုဒံ အာယသ္မာ ခဒိရဝနိယော ရေဝတော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
ခဒိရဝနိယရေဝတတ္ထေရဿာပဒါနံ နဝမံ။
၃-၁၀။ အာနန္ဒတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘အာရာမဒွါရာ ¶ နိက္ခမ္မ၊ ပဒုမုတ္တရော မဟာမုနိ၊
ဝဿေန္တော အမတံ ဝုဋ္ဌိံ၊ နိဗ္ဗာပေသိ မဟာဇနံ။
‘‘သတသဟဿံ တေ ဓီရာ၊ ဆဠဘိညာ မဟိဒ္ဓိကာ၊
ပရိဝါရေန္တိ သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ ဆာယာဝ အနပါယိနီ [အနုပါယိနီ (သျာ။ က။)]။
‘‘ဟတ္ထိက္ခန္ဓဂတော အာသိံ၊ သေတစ္ဆတ္တံ ဝရုတ္တမံ၊
သုစာရုရူပံ ဒိသွာန၊ ဝိတ္တိ မေ ဥဒပဇ္ဇထ။
‘‘ဩရုယှ ¶ ဟတ္ထိခန္ဓမှာ၊ ဥပဂစ္ဆိံ နရာသဘံ၊
ရတနာမယဆတ္တံ မေ၊ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌဿ ဓာရယိံ။
‘‘မမ ¶ သင်္ကပ္ပမညာယ၊ ပဒုမုတ္တရော မဟာဣသိ၊
တံ ကထံ ဌပယိတွာန၊ ဣမာ ဂါထာ အဘာသထ။
‘‘‘ယော သော ဆတ္တမဓာရေသိ၊ သောဏ္ဏာလင်္ကာရဘူသိတံ၊
တမဟံ ကိတ္တယိဿာမိ၊ သုဏောထ မမ ဘာသတော။
‘‘‘ဣတော ဂန္တွာ အယံ ပေါသော၊ တုသိတံ အာဝသိဿတိ၊
အနုဘောဿတိ သမ္ပတ္တိံ၊ အစ္ဆရာဟိ ပုရက္ခတော။
‘‘‘စတုတ္တိံသတိက္ခတ္တုဉ္စ၊ ဒေဝရဇ္ဇံ ကရိဿတိ၊
ဗလာဓိပေါ အဋ္ဌသတံ၊ ဝသုဓံ အာဝသိဿတိ။
‘‘‘အဋ္ဌပညာသက္ခတ္တုဉ္စ၊ စက္ကဝတ္တီ ဘဝိဿတိ၊
ပဒေသရဇ္ဇံ ဝိပုလံ၊ မဟိယာ ကာရယိဿတိ။
‘‘‘ကပ္ပသတသဟဿမှိ ¶ ၊ ဩက္ကာကကုလသမ္ဘဝေါ၊
ဂေါတမော နာမ ဂေါတ္တေန၊ သတ္ထာ လောကေ ဘဝိဿတိ။
‘‘‘သကျာနံ ¶ ကုလကေတုဿ၊ ဉာတိဗန္ဓု ဘဝိဿတိ၊
အာနန္ဒော နာမ နာမေန၊ ဥပဋ္ဌာကော မဟေသိနော။
‘‘‘အာတာပီ နိပကော စာပိ၊ ဗာဟုသစ္စေ သုကောဝိဒေါ၊
နိဝါတဝုတ္တိ အတ္ထဒ္ဓါ၊ သဗ္ဗပါဌီ ဘဝိဿတိ။
‘‘‘ပဓာနပဟိတတ္တော သော၊ ဥပသန္တော နိရူပဓိ၊
သဗ္ဗာသဝေ ပရိညာယ၊ နိဗ္ဗာယိဿတိနာသဝေါ။
‘‘‘သန္တိ အာရညကာ နာဂါ၊ ကုဉ္ဇရာ သဋ္ဌိဟာယနာ၊
တိဓာပဘိန္နာ မာတင်္ဂါ၊ ဤသာဒန္တာ ဥရူဠှဝါ။
‘‘‘အနေကသတသဟဿာ၊ ပဏ္ဍိတာပိ မဟိဒ္ဓိကာ၊
သဗ္ဗေ တေ ဗုဒ္ဓနာဂဿ၊ န ဟောန္တု ပဏိဓိမှိ တေ’ [န ဟောန္တိ ပရိဝိမ္ဘိတာ (သျာ။)၊ န ဟောန္တိ ပဏိဓိမှိ တေ (က။)]။
‘‘အာဒိယာမေ နမဿာမိ၊ မဇ္ဈိမေ အထ ပစ္ဆိမေ၊
ပသန္နစိတ္တော သုမနော၊ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌံ ဥပဋ္ဌဟိံ။
‘‘အာတာပီ နိပကော စာပိ၊ သမ္ပဇာနော ပတိဿတော၊
သောတာပတ္တိဖလံ ပတ္တော၊ သေခဘူမီသု ကောဝိဒေါ။
‘‘သတသဟဿိတော ¶ ကပ္ပေ၊ ယံ ကမ္မမဘိနီဟရိံ၊
တာဟံ ဘူမိမနုပ္ပတ္တော၊ ဌိတာ သဒ္ဓမ္မမာစလာ [ဌိတော သဒ္ဓမ္မမာစလော (သီ။)၊ ဌိတာ သဒ္ဓါ မဟပ္ဖလာ (သျာ။)]။
‘‘သွာဂတံ ¶ ဝတ မေ အာသိ၊ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌဿ သန္တိကေ၊
တိဿော ဝိဇ္ဇာ အနုပ္ပတ္တာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ ¶ စတဿော၊ ဝိမောက္ခာပိ စ အဋ္ဌိမေ၊
ဆဠဘိညာ သစ္ဆိကတာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
အာနန္ဒတ္ထေရဿာပဒါနံ ဒသမံ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ဗုဒ္ဓါ ¶ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ စ၊ သာရိပုတ္တော စ ကောလိတော၊
ကဿပေါ အနုရုဒ္ဓါ စ၊ ပုဏ္ဏတ္ထေရော ဥပါလိ စ။
အညာသိကောဏ္ဍညော ပိဏ္ဍောလော၊ ရေဝတာနန္ဒပဏ္ဍိတော၊
ဆသတာနိ စ ပညာသ၊ ဂါထာယော သဗ္ဗပိဏ္ဍိတာ။
အပဒါနေ ဗုဒ္ဓဝဂ္ဂေါ ပဌမော။