📜
၂၇။ ပဒုမုက္ခိပဝဂ္ဂေါ
၁။ အာကာသုက္ခိပိယတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏံ ¶ ¶ သိဒ္ဓတ္ထံ၊ ဂစ္ဆန္တံ အန္တရာပဏေ၊
ဇလဇဂ္ဂေ ဒုဝေ ဂယှ၊ ဥပါဂစ္ဆိံ နရာသဘံ။
‘‘ဧကဉ္စ ပုပ္ဖံ ပါဒေသု၊ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌဿ နိက္ခိပိံ၊
ဧကဉ္စ ပုပ္ဖံ ပဂ္ဂယှ၊ အာကာသေ ဥက္ခိပိံ အဟံ။
‘‘စတုန္နဝုတိတော ကပ္ပေ၊ ယံ ပုပ္ဖမဘိရောပယိံ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ပုပ္ဖဒါနဿိဒံ ဖလံ။
‘‘ဣတော ဆတ္တိံသကပ္ပမှိ၊ ဧကော အာသိံ မဟီပတိ၊
အန္တလိက္ခကရော နာမ၊ စက္ကဝတ္တီ မဟဗ္ဗလော။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော၊ ဝိမောက္ခာပိ စ အဋ္ဌိမေ၊
ဆဠဘိညာ သစ္ဆိကတာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ အာကာသုက္ခိပိယော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
အာကာသုက္ခိပိယတ္ထေရဿာပဒါနံ ပဌမံ။
၂။ တေလမက္ခိယတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘သိဒ္ဓတ္ထမှိ ¶ ဘဂဝတိ၊ နိဗ္ဗုတမှိ နရာသဘေ၊
ဗောဓိယာ ဝေဒိကာယာဟံ၊ တေလံ မက္ခေသိ တာဝဒေ။
‘‘စတုန္နဝုတိတော ¶ ကပ္ပေ၊ ယံ တေလံ မက္ခယိံ တဒါ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ မက္ခနာယ ဣဒံ ဖလံ။
‘‘စတုဝီသေ ဣတော ကပ္ပေ၊ သုစ္ဆဝိ နာမ ခတ္တိယော၊
သတ္တရတနသမ္ပန္နော၊ စက္ကဝတ္တီ မဟဗ္ဗလော။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ ¶ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ တေလမက္ခိယော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
တေလမက္ခိယတ္ထေရဿာပဒါနံ ဒုတိယံ။
၃။ အဍ္ဎစန္ဒိယတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘တိဿဿ ¶ ခေါ ဘဂဝတော၊ ဗောဓိယာ ပါဒပုတ္တမေ၊
အဍ္ဎစန္ဒံ မယာ ဒိန္နံ၊ ဓရဏီရုဟပါဒပေ။
‘‘ဒွေနဝုတေ ဣတော ကပ္ပေ၊ ယံ စန္ဒ [ယံ ပုပ္ဖ (က။)] မဘိရောပယိံ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဗောဓိပူဇာယိဒံ ဖလံ။
‘‘ပဉ္စဝီသေ ¶ ဣတော ကပ္ပေ၊ ဒေဝလော နာမ ခတ္တိယော၊
သတ္တရတနသမ္ပန္နော၊ စက္ကဝတ္တီ မဟဗ္ဗလော။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ အဍ္ဎစန္ဒိယော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
အဍ္ဎစန္ဒိယတ္ထေရဿာပဒါနံ တတိယံ။
၄။ ပဒီပဒါယကတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘ဒေဝဘူတော အဟံ သန္တော၊ ဩရုယှ ပထဝိံ တဒါ၊
ပဒီပေ ပဉ္စ ပါဒါသိံ၊ ပသန္နော သေဟိ ပါဏိဘိ။
‘‘စတုန္နဝုတိတော ကပ္ပေ၊ ယံ ပဒီပမဒံ တဒါ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဒီပဒါနဿိဒံ ဖလံ။
‘‘ပဉ္စပညာသကေ ကပ္ပေ၊ ဧကော အာသိံ မဟီပတိ၊
သမန္တစက္ခုနာမေန၊ စက္ကဝတ္တီ မဟဗ္ဗလော။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ပဒီပဒါယကော [အပဏ္ဏဒီပိယော (သီ။ က။)] ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
ပဒီပဒါယကတ္ထေရဿာပဒါနံ စတုတ္ထံ။
၅။ ဗိဠာလိဒါယကတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘ဟိမဝန္တဿာဝိဒူရေ ¶ ¶ ¶ ၊ ရောမသော နာမ ပဗ္ဗတော၊
တမှိ ပဗ္ဗတပါဒမှိ၊ သမဏော ဘာဝိတိန္ဒြိယော။
‘‘ဗိဠာလိယော ¶ ဂဟေတွာန၊ သမဏဿ အဒါသဟံ၊
အနုမောဒိ မဟာဝီရော၊ သယမ္ဘူ အပရာဇိတော။
‘‘ဗိဠာလီ တေ မမ ဒိန္နာ၊ ဝိပ္ပသန္နေန စေတသာ၊
ဘဝေ နိဗ္ဗတ္တမာနမှိ၊ ဖလံ နိဗ္ဗတ္တတံ တဝ။
‘‘စတုန္နဝုတိတော ကပ္ပေ၊ ယံ ဗိဠာလိမဒါသဟံ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဗိဠာလိယာ ဣဒံ ဖလံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ဗိဠာလိဒါယကော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
ဗိဠာလိဒါယကတ္ထေရဿာပဒါနံ ပဉ္စမံ။
၆။ မစ္ဆဒါယကတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘စန္ဒဘာဂါနဒီတီရေ၊ ဥက္ကုသော အာသဟံ တဒါ၊
မဟန္တံ မစ္ဆံ ပဂ္ဂယှ၊ သိဒ္ဓတ္ထမုနိနော အဒံ။
‘‘စတုန္နဝုတိတော ¶ ကပ္ပေ၊ ယံ မစ္ဆမဒဒိံ တဒါ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ မစ္ဆဒါနဿိဒံ ဖလံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ မစ္ဆဒါယကော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
မစ္ဆဒါယကတ္ထေရဿာပဒါနံ ဆဋ္ဌံ။
၇။ ဇဝဟံသကတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘စန္ဒဘာဂါနဒီတီရေ၊ အာသိံ ဝနစရော တဒါ၊
သိဒ္ဓတ္ထံ အဒ္ဒသံ ဗုဒ္ဓံ၊ ဂစ္ဆန္တံ အနိလဉ္ဇသေ။
‘‘အဉ္ဇလိံ ¶ ပဂ္ဂဟေတွာန၊ ဥလ္လောကေန္တော မဟာမုနိံ၊
သကံ စိတ္တံ ပသာဒေတွာ၊ အဝန္ဒိံ နာယကံ အဟံ။
‘‘စတုန္နဝုတိတော ¶ ¶ ကပ္ပေ၊ ယမဝန္ဒိံ နရာသဘံ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဝန္ဒနာယ ဣဒံ ဖလံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ဇဝဟံသကော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
ဇဝဟံသကတ္ထေရဿာပဒါနံ သတ္တမံ။
၈။ သဠလပုပ္ဖိယတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘စန္ဒဘာဂါနဒီတီရေ ¶ ၊ အဟောသိံ ကိန္နရော တဒါ၊
ဝိပဿိံ အဒ္ဒသံ ဗုဒ္ဓံ၊ ရံသိဇာလသမာကုလံ။
‘‘ပသန္နစိတ္တော သုမနော၊ ပရမာယ စ ပီတိယာ၊
ပဂ္ဂယှ သဠလံ ပုပ္ဖံ၊ ဝိပဿိံ ဩကိရိံ အဟံ။
‘‘ဧကနဝုတိတော ကပ္ပေ၊ ယံ ပုပ္ဖမဘိပူဇယိံ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ သဠလပုပ္ဖိယော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
သဠလပုပ္ဖိယတ္ထေရဿာပဒါနံ အဋ္ဌမံ။
၉။ ဥပါဂတာသယတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘ဟိမဝန္တဿ ဝေမဇ္ဈေ၊ သရော အာသိ သုနိမ္မိတော၊
တတ္ထာဟံ ရက္ခသော အာသိံ၊ ဟေဌသီလော ဘယာနကော။
‘‘အနုကမ္ပကော ကာရုဏိကော၊ ဝိပဿီ လောကနာယကော၊
မမုဒ္ဓရိတုကာမော သော၊ အာဂစ္ဆိ မမ သန္တိကံ။
‘‘ဥပါဂတံ ¶ မဟာဝီရံ၊ ဒေဝဒေဝံ နရာသဘံ၊
အာသယာ အဘိနိက္ခမ္မ၊ အဝန္ဒိံ သတ္ထုနော အဟံ။
‘‘ဧကနဝုတိတော ¶ ¶ ကပ္ပေ၊ ယံ ဝန္ဒိံ ပုရိသုတ္တမံ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဝန္ဒနာယ ဣဒံ ဖလံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ဥပါဂတာသယော [ဥပါဂတဟာသနိယော (သျာ။)၊ ဥပါဂတာဟာသနိယော (က။)] ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
ဥပါဂတာသယတ္ထေရဿာပဒါနံ နဝမံ။
၁၀။ တရဏိယတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏော ¶ သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ ဝိပဿီ ဒက္ခိဏာရဟော၊
နဒီတီရေ ဌိတော သတ္ထာ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃပုရက္ခတော။
‘‘နာဝါ န ဝိဇ္ဇတေ တတ္ထ၊ သန္တာရဏီ မဟဏ္ဏဝေ၊
နဒိယာ အဘိနိက္ခမ္မ၊ တာရေသိံ လောကနာယကံ။
‘‘ဧကနဝုတိတော ကပ္ပေ၊ ယံ တာရေသိံ နရုတ္တမံ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ တရဏာယ ဣဒံ ဖလံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ ¶ သုဒံ အာယသ္မာ တရဏိယော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
တရဏိယတ္ထေရဿာပဒါနံ ဒသမံ။
ပဒုမုက္ခိပဝဂ္ဂေါ သတ္တဝီသတိမော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ဥက္ခိပီ တေလစန္ဒီ စ၊ ဒီပဒေါ စ ဗိဠာလိဒေါ၊
မစ္ဆော ဇဝေါ သဠလဒေါ၊ ရက္ခသော တရဏော ဒသ၊
ဂါထာယော စေတ္ထ သင်္ခါတာ၊ တာလီသံ စေကမေဝ စာတိ။