📜
၄။ ကုဏ္ဍဓာနဝဂ္ဂေါ
၁။ ကုဏ္ဍဓာနတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘သတ္တာဟံ ¶ ¶ ပဋိသလ္လီနံ၊ သယမ္ဘုံ အဂ္ဂပုဂ္ဂလံ၊
ပသန္နစိတ္တော သုမနော၊ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌံ ဥပဋ္ဌဟိံ။
‘‘ဝုဋ္ဌိတံ ကာလမညာယ၊ ပဒုမုတ္တရံ မဟာမုနိံ၊
မဟန္တိံ ကဒလီကဏ္ဏိံ၊ ဂဟေတွာ ဥပဂစ္ဆဟံ။
‘‘ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ¶ [ပဋိဂ္ဂဟေသိ (သျာ။ က။)] ဘဂဝါ၊ သဗ္ဗညူ [တံ ဖလံ (သီ။)] လောကနာယကော၊
မမ စိတ္တံ ပသာဒေန္တော၊ ပရိဘုဉ္ဇိ မဟာမုနိ။
‘‘ပရိဘုဉ္ဇိတွာ သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ သတ္ထဝါဟော အနုတ္တရော၊
သကာသနေ နိသီဒိတွာ၊ ဣမာ ဂါထာ အဘာသထ။
‘‘‘ယေ ¶ စ သန္တိ သမိတာရော [ယေ ဝသန္တိ သမေတာရော (သီ။)]၊ ယက္ခာ ဣမမှိ ပဗ္ဗတေ၊
အရညေ ဘူတဘဗျာနိ [ဘူတဂဏာ သဗ္ဗေ (သျာ။)]၊ သုဏန္တု ဝစနံ မမ’။
‘‘ယော သော ဗုဒ္ဓံ ဥပဋ္ဌာသိ၊ မိဂရာဇံဝ ကေသရိံ [မိဂရာဇာဝ ကေသရီ (သီ။)]၊
တမဟံ ကိတ္တယိဿာမိ၊ သုဏာထ မမ ဘာသတော။
‘‘‘ဧကာဒသဉ္စက္ခတ္တုံ၊ သော [သောယမေကာဒသက္ခတ္တုံ (သီ။)] ဒေဝရာဇာ ဘဝိဿတိ၊
စတုတိံသတိက္ခတ္တုဉ္စ၊ စက္ကဝတ္တီ ဘဝိဿတိ။
‘‘‘ကပ္ပသတသဟဿမှိ၊ ဩက္ကာကကုလသမ္ဘဝေါ၊
ဂေါတမော နာမ ဂေါတ္တေန၊ သတ္ထာ လောကေ ဘဝိဿတိ။
‘‘‘အက္ကောသိတွာန သမဏေ၊ သီလဝန္တေ အနာသဝေ၊
ပါပကမ္မဝိပါကေန၊ နာမဓေယျံ လဘိဿတိ [ဘဝိဿတိ (က။)]။
‘‘‘တဿ ဓမ္မေသု ဒါယာဒေါ၊ ဩရသော ဓမ္မနိမ္မိတော၊
ကုဏ္ဍဓာနောတိ နာမေန၊ သာဝကော သော ဘဝိဿတိ’။
‘‘ပဝိဝေကမနုယုတ္တော၊ ဈာယီ ဈာနရတော အဟံ၊
တောသယိတွာန သတ္ထာရံ၊ ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
‘‘သာဝကေဟိ ¶ ¶ [သာဝကဂ္ဂေဟိ (သီ။)] ပရိဝုတော၊ ဘိက္ခုသင်္ဃပုရက္ခတော၊
ဘိက္ခုသင်္ဃေ နိသီဒိတွာ၊ သလာကံ ဂါဟယီ ဇိနော။
‘‘ဧကံသံ ¶ စီဝရံ ကတွာ၊ ဝန္ဒိတွာ လောကနာယကံ၊
ဝဒတံ ဝရဿ ပုရတော၊ ပဌမံ အဂ္ဂဟေသဟံ။
‘‘တေန ကမ္မေန ဘဂဝါ၊ ဒသသဟဿီကမ္ပကော၊
ဘိက္ခုသင်္ဃေ နိသီဒိတွာ၊ အဂ္ဂဋ္ဌာနေ ဌပေသိ မံ။
‘‘ဝီရိယံ မေ ဓုရဓောရယှံ၊ ယောဂက္ခေမာဓိဝါဟနံ၊
ဓာရေမိ အန္တိမံ ဒေဟံ၊ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသာသနေ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော၊ ဝိမောက္ခာပိ စ အဋ္ဌိမေ၊
ဆဠဘိညာ သစ္ဆိကတာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ကုဏ္ဍဓာနော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
ကုဏ္ဍဓာနတ္ထေရဿာပဒါနံ ပဌမံ။
၂။ သာဂတတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘သောဘိတော ¶ နာမ နာမေန၊ အဟောသိံ ဗြာဟ္မဏော တဒါ၊
ပုရက္ခတော သသိဿေဟိ၊ အာရာမံ အဂမာသဟံ။
‘‘ဘဂဝါ တမှိ သမယေ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃပုရက္ခတော၊
အာရာမဒွါရာ နိက္ခမ္မ၊ အဋ္ဌာသိ ပုရိသုတ္တမော။
‘‘တမဒ္ဒသာသိံ သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ ဒန္တံ ဒန္တပုရက္ခတံ၊
သကံ စိတ္တံ ပသာဒေတွာ၊ သန္ထဝိံ လောကနာယကံ။
‘‘ယေ ကေစိ ပါဒပါ သဗ္ဗေ၊ မဟိယာ တေ ဝိရူဟရေ၊
ဗုဒ္ဓိမန္တော ¶ တထာ သတ္တာ၊ ရုဟန္တိ ဇိနသာသနေ။
‘‘သတ္ထဝါဟောသိ သပ္ပညော၊ မဟေသိ ဗဟုကေ ဇနေ၊
ဝိပထာ ဥဒ္ဓရိတွာန၊ ပထံ အာစိက္ခသေ တုဝံ။
‘‘ဒန္တော ¶ ဒန္တပရိကိဏ္ဏော [ပုရက္ခတော (သျာ။)]၊ ဈာယီ ဈာနရတေဟိ စ၊
အာတာပီ ပဟိတတ္တေဟိ၊ ဥပသန္တေဟိ တာဒိဘိ။
‘‘အလင်္ကတော ပရိသာဟိ၊ ပုညဉာဏေဟိ သောဘတိ၊
ပဘာ နိဒ္ဓါဝတေ တုယှံ၊ သူရိယောဒယနေ ယထာ။
‘‘ပသန္နစိတ္တံ ¶ ဒိသွာန၊ မဟေသီ ပဒုမုတ္တရော၊
ဘိက္ခုသင်္ဃေ ဌိတော သတ္ထာ၊ ဣမာ ဂါထာ အဘာသထ။
‘‘‘ယော သော ဟာသံ ဇနေတွာန၊ မမံ ကိတ္တေသိ ဗြာဟ္မဏော၊
ကပ္ပာနံ သတသဟဿံ၊ ဒေဝလောကေ ရမိဿတိ။
‘‘‘တုသိတာ ဟိ စဝိတွာန၊ သုက္ကမူလေန စောဒိတော၊
ဂေါတမဿ ဘဂဝတော၊ သာသနေ ပဗ္ဗဇိဿတိ။
‘‘‘တေန ကမ္မေန သုကတေန၊ အရဟတ္တံ [တုဋ္ဌဟဋ္ဌံ (သျာ။ က။)] လဘိဿတိ၊
သာဂတော နာမ နာမေန၊ ဟေဿတိ သတ္ထု သာဝကော’။
‘‘ပဗ္ဗဇိတွာန ကာယေန၊ ပါပကမ္မံ ဝိဝဇ္ဇယိံ၊
ဝစီဒုစ္စရိတံ ဟိတွာ၊ အာဇီဝံ ပရိသောဓယိံ။
‘‘ဧဝံ ¶ ဝိဟရမာနောဟံ၊ တေဇောဓာတူသု ကောဝိဒေါ၊
သဗ္ဗာသဝေ ပရိညာယ၊ ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ ¶ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ သာဂတော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
သာဂတတ္ထေရဿာပဒါနံ ဒုတိယံ။
၃။ မဟာကစ္စာနတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘ပဒုမုတ္တရနာထဿ၊ ပဒုမံ နာမ စေတိယံ၊
သိလာသနံ [သီဟာသနံ (က။)] ကာရယိတွာ၊ သုဝဏ္ဏေနာဘိလေပယိံ။
‘‘ရတနာမယဆတ္တဉ္စ၊ ပဂ္ဂယှ ဝါဠဗီဇနိံ [ဝါဠဗီဇနီ (သီ။ သျာ။)]၊
ဗုဒ္ဓဿ အဘိရောပေသိံ၊ လောကဗန္ဓုဿ တာဒိနော။
‘‘ယာဝတာ ¶ ဒေဝတာ ဘုမ္မာ [ဘူမာ (က။)]၊ သဗ္ဗေ သန္နိပတုံ တဒါ၊
ရတနာမယဆတ္တာနံ၊ ဝိပါကံ ကထယိဿတိ။
‘‘တဉ္စ သဗ္ဗံ သုဏိဿာမ၊ ကထယန္တဿ သတ္ထုနော၊
ဘိယျော ဟာသံ ဇနေယျာမ၊ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသာသနေ။
‘‘ဟေမာသနေ နိသီဒိတွာ၊ သယမ္ဘူ အဂ္ဂပုဂ္ဂလော၊
ဘိက္ခုသင်္ဃပရိဗျူဠှော [ပရိဗ္ဗူဠှော (သီ။)]၊ ဣမာ ဂါထာ အဘာသထ။
‘‘‘ယေနိဒံ ¶ အာသနံ ဒိန္နံ၊ သောဝဏ္ဏံ ရတနာမယံ၊
တမဟံ ကိတ္တယိဿာမိ၊ သုဏာထ မမ ဘာသတော။
‘‘‘တိံသကပ္ပာနိ ¶ ဒေဝိန္ဒော၊ ဒေဝရဇ္ဇံ ကရိဿတိ၊
သမန္တာ ယောဇနသတံ၊ အာဘာယာဘိဘဝိဿတိ။
‘‘‘မနုဿလောကမာဂန္တွာ၊ စက္ကဝတ္တီ ဘဝိဿတိ၊
ပဘဿရောတိ နာမေန၊ ဥဂ္ဂတေဇော ဘဝိဿတိ။
‘‘‘ဒိဝါ ဝါ ယဒိ ဝါ ရတ္တိံ၊ သတရံသီဝ ဥဂ္ဂတော၊
သမန္တာ အဋ္ဌရတနံ၊ ဥဇ္ဇောတိဿတိ ခတ္တိယော။
‘‘‘ကပ္ပသတသဟဿမှိ၊ ဩက္ကာကကုလသမ္ဘဝေါ၊
ဂေါတမော နာမ ဂေါတ္တေန၊ သတ္ထာ လောကေ ဘဝိဿတိ။
‘‘‘တုသိတာ ¶ ဟိ စဝိတွာန၊ သုက္ကမူလေန စောဒိတော၊
ကစ္စာနော နာမ နာမေန၊ ဗြဟ္မဗန္ဓု ဘဝိဿတိ။
‘‘‘သော ပစ္ဆာ ပဗ္ဗဇိတွာန၊ အရဟာ ဟေဿတိနာသဝေါ၊
ဂေါတမော လောကပဇ္ဇောတော၊ အဂ္ဂဋ္ဌာနေ ဌပေဿတိ။
‘‘‘သံခိတ္တပုစ္ဆိတံ [သံခိတ္တံ ပုစ္ဆိတံ (သျာ။ က။)] ပဉှံ၊ ဝိတ္ထာရေန ကထေဿတိ၊
ကထယန္တော စ တံ ပဉှံ၊ အဇ္ဈာသယံ [အဇ္ဈာသံ (သီ။)၊ အဗ္ဘာသံ (က။)] ပူရယိဿတိ’။
‘‘အဍ္ဎေ ကုလေ အဘိဇာတော၊ ဗြာဟ္မဏော မန္တပါရဂူ၊
ဩဟာယ ဓနဓညာနိ၊ ပဗ္ဗဇိံ အနဂါရိယံ။
‘‘သံခိတ္တေနပိ ပုစ္ဆန္တေ၊ ဝိတ္ထာရေန ကထေမဟံ၊
အဇ္ဈာသယံ တေသံ ပူရေမိ၊ တောသေမိ ဒွိပဒုတ္တမံ။
‘‘တောသိတော ¶ မေ မဟာဝီရော၊ သယမ္ဘူ အဂ္ဂပုဂ္ဂလော၊
ဘိက္ခုသင်္ဃေ နိသီဒိတွာ၊ ဧတဒဂ္ဂေ ဌပေသိ မံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ ¶ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
မဟာကစ္စာနတ္ထေရဿာပဒါနံ တတိယံ။
၄။ ကာဠုဒါယိတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘ပဒုမုတ္တရဗုဒ္ဓဿ ¶ ၊ လောကဇေဋ္ဌဿ တာဒိနော၊
အဒ္ဓါနံ ပဋိပန္နဿ၊ စရတော စာရိကံ တဒါ။
‘‘သုဖုလ္လံ ပဒုမံ ဂယှ၊ ဥပ္ပလံ မလ္လိကဉ္စဟံ၊
ပရမန္နံ ဂဟေတွာန၊ အဒါသိံ သတ္ထုနော အဟံ။
‘‘ပရိဘုဉ္ဇိ မဟာဝီရော၊ ပရမန္နံ သုဘောဇနံ၊
တဉ္စ ပုပ္ဖံ ဂဟေတွာန၊ ဇနဿ သမ္ပဒဿယိ။
‘‘ဣဋ္ဌံ ကန္တံ [ကန္တယိဒံ (သျာ။)]၊ ပိယံ လောကေ၊ ဇလဇံ ပုပ္ဖမုတ္တမံ၊
သုဒုက္ကရံ ကတံ တေန၊ ယော မေ ပုပ္ဖံ အဒါသိဒံ။
‘‘ယော ¶ ပုပ္ဖမဘိရောပေသိ၊ ပရမန္နဉ္စဒါသိ မေ၊
တမဟံ ကိတ္တယိဿာမိ၊ သုဏာထ မမ ဘာသတော။
‘‘‘ဒသ အဋ္ဌ စက္ခတ္တုံ [ဒသ စဋ္ဌက္ခတ္တုံ (သီ။)၊ ဒသမဋ္ဌက္ခတ္တုံ (သျာ။)] သော၊ ဒေဝရဇ္ဇံ ကရိဿတိ၊
ဥပ္ပလံ ပဒုမဉ္စာပိ၊ မလ္လိကဉ္စ တဒုတ္တရိ။
‘‘‘အဿ ¶ ပုညဝိပါကေန၊ ဒိဗ္ဗဂန္ဓသမာယုတံ၊
အာကာသေ ဆဒနံ ကတွာ၊ ဓာရယိဿတိ တာဝဒေ။
‘‘‘ပဉ္စဝီသတိက္ခတ္တုဉ္စ၊ စက္ကဝတ္တီ ဘဝိဿတိ၊
ပထဗျာ ရဇ္ဇံ ပဉ္စသတံ၊ ဝသုဓံ အာဝသိဿတိ။
‘‘‘ကပ္ပသတသဟဿမှိ၊ ဩက္ကာကကုလသမ္ဘဝေါ၊
ဂေါတမော နာမ ဂေါတ္တေန [နာမေန (သီ။ သျာ။ က။)]၊ သတ္ထာ လောကေ ဘဝိဿတိ။
‘‘‘သကကမ္မာဘိရဒ္ဓါ ¶ သော၊ သုက္ကမူလေန စောဒိတော၊
သကျာနံ နန္ဒိဇနနော၊ ဉာတိဗန္ဓု ဘဝိဿတိ။
‘‘‘သော ပစ္ဆာ ပဗ္ဗဇိတွာန၊ သုက္ကမူလေန စောဒိတော၊
သဗ္ဗာသဝေ ပရိညာယ၊ နိဗ္ဗာယိဿတိနာသဝေါ။
‘‘‘ပဋိသမ္ဘိဒမနုပ္ပတ္တံ၊ ကတကိစ္စမနာသဝံ၊
ဂေါတမော လောကဗန္ဓု တံ [သော (သီ။)]၊ ဧတဒဂ္ဂေ ဌပေဿတိ။
‘‘‘ပဓာနပဟိတတ္တော သော၊ ဥပသန္တော နိရူပဓိ၊
ဥဒါယီ နာမ နာမေန၊ ဟေဿတိ သတ္ထု သာဝကော’။
‘‘ရာဂေါ ¶ ဒေါသော စ မောဟော စ၊ မာနော မက္ခော စ ဓံသိတော၊
သဗ္ဗာသဝေ ပရိညာယ၊ ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
‘‘တောသယိဉ္စာပိ သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ အာတာပီ နိပကော အဟံ၊
ပသာဒိတော [ပမောဒိတော (သီ။)] စ သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ ဧတဒဂ္ဂေ ဌပေသိ မံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ ¶ သုဒံ အာယသ္မာ ကာဠုဒါယီ ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ၊
ကာဠုဒါယီထေရဿာပဒါနံ စတုတ္ထံ။
၅။ မောဃရာဇတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘အတ္ထဒဿီ ¶ တု ဘဂဝါ၊ သယမ္ဘူ အပရာဇိတော၊
ဘိက္ခုသင်္ဃပရိဗျူဠှော၊ ရထိယံ ပဋိပဇ္ဇထ။
‘‘သိဿေဟိ သမ္ပရိဝုတော၊ ဃရမှာ အဘိနိက္ခမိံ၊
နိက္ခမိတွာနဟံ တတ္ထ၊ အဒ္ဒသံ လောကနာယကံ။
‘‘အဘိဝါဒိယ သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ သိရေ ကတွာန အဉ္ဇလိံ၊
သကံ စိတ္တံ ပသာဒေတွာ၊ သန္ထဝိံ လောကနာယကံ။
‘‘ယာဝတာ ရူပိနော သတ္တာ၊ အရူပီ ဝါ အသညိနော၊
သဗ္ဗေ တေ တဝ ဉာဏမှိ၊ အန္တော ဟောန္တိ သမောဂဓာ။
‘‘သုခုမစ္ဆိကဇာလေန ¶ ၊ ဥဒကံ ယော ပရိက္ခိပေ၊
ယေ ကေစိ ဥဒကေ ပါဏာ၊ အန္တောဇာလေ ဘဝန္တိ တေ။
‘‘ယေသဉ္စ စေတနာ အတ္ထိ၊ ရူပိနော စ အရူပိနော၊
သဗ္ဗေ တေ တဝ ဉာဏမှိ၊ အန္တော ဟောန္တိ သမောဂဓာ။
‘‘သမုဒ္ဓရသိမံ လောကံ၊ အန္ဓကာရသမာကုလံ၊
တဝ ဓမ္မံ သုဏိတွာန၊ ကင်္ခါသောတံ တရန္တိ တေ။
‘‘အဝိဇ္ဇာနိဝုတေ လောကေ၊ အန္ဓကာရေန ဩတ္ထဋေ၊
တဝ ¶ ဉာဏမှိ ဇောတန္တေ၊ အန္ဓကာရာ ပဓံသိတာ။
‘‘တုဝံ စက္ခူသိ သဗ္ဗေသံ၊ မဟာတမပနူဒနော၊
တဝ ဓမ္မံ သုဏိတွာန၊ နိဗ္ဗာယတိ ဗဟုဇ္ဇနော။
‘‘ပုဋကံ ¶ ပူရယိတွာန [ပီဌရံ (သီ။)၊ ပုတရံ (သျာ။)]၊ မဓုခုဒ္ဒမနေဠကံ၊
ဥဘော ဟတ္ထေဟိ ပဂ္ဂယှ၊ ဥပနေသိံ မဟေသိနော။
‘‘ပဋိဂ္ဂဏှိ မဟာဝီရော၊ သဟတ္ထေန မဟာ ဣသီ၊
ဘုဉ္ဇိတွာ တဉ္စ သဗ္ဗညူ၊ ဝေဟာသံ နဘမုဂ္ဂမိ။
‘‘အန္တလိက္ခေ ဌိတော သတ္ထာ၊ အတ္ထဒဿီ နရာသဘော၊
မမ စိတ္တံ ပသာဒေန္တော၊ ဣမာ ဂါထာ အဘာသထ။
‘‘‘ယေနိဒံ ထဝိတံ ဉာဏံ၊ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌော စ ထောမိတော၊
တေန စိတ္တပ္ပသာဒေန၊ ဒုဂ္ဂတိံ သော န ဂစ္ဆတိ။
‘‘‘စတုဒ္ဒသဉ္စက္ခတ္တုံ [စတုသဋ္ဌိဉ္စ (သျာ။)] သော၊ ဒေဝရဇ္ဇံ ကရိဿတိ၊
ပထဗျာ ရဇ္ဇံ အဋ္ဌသတံ၊ ဝသုဓံ အာဝသိဿတိ။
‘‘‘ပဉ္စေဝ ¶ သတက္ခတ္တုဉ္စ [အထ ပဉ္စသတက္ခတ္တုံ (သီ။)]၊ စက္ကဝတ္တီ ဘဝိဿတိ၊
ပဒေသရဇ္ဇံ အသင်္ခေယျံ၊ မဟိယာ ကာရယိဿတိ။
‘‘‘အဇ္ဈာယကော မန္တဓရော၊ တိဏ္ဏံ ဝေဒါန ပါရဂူ၊
ဂေါတမဿ ဘဂဝတော၊ သာသနေ ပဗ္ဗဇိဿတိ။
‘‘‘ဂမ္ဘီရံ နိပုဏံ အတ္ထံ၊ ဉာဏေန ဝိစိနိဿတိ၊
မောဃရာဇာတိ နာမေန၊ ဟေဿတိ သတ္ထု သာဝကော။
‘‘‘တီဟိ ¶ ဝိဇ္ဇာဟိ သမ္ပန္နံ၊ ကတကိစ္စမနာသဝံ၊
ဂေါတမော ¶ သတ္ထဝါဟဂ္ဂေါ၊ ဧတဒဂ္ဂေ ဌပေဿတိ’။
‘‘ဟိတွာ မာနုသကံ ယောဂံ၊ ဆေတွာန ဘဝဗန္ဓနံ၊
သဗ္ဗာသဝေ ပရိညာယ၊ ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ ¶ သုဒံ အာယသ္မာ မောဃရာဇော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ၊
မောဃရာဇတ္ထေရဿာပဒါနံ ပဉ္စမံ။
၆။ အဓိမုတ္တတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘နိဗ္ဗုတေ လောကနာထမှိ၊ အတ္ထဒဿီနရုတ္တမေ၊
ဥပဋ္ဌဟိံ ဘိက္ခုသင်္ဃံ၊ ဝိပ္ပသန္နေန စေတသာ။
‘‘နိမန္တေတွာ ¶ ဘိက္ခုသင်္ဃံ [သံဃရတနံ (သီ။ သျာ။)]၊ ဥဇုဘူတံ သမာဟိတံ၊
ဥစ္ဆုနာ မဏ္ဍပံ ကတွာ၊ ဘောဇေသိံ သင်္ဃမုတ္တမံ။
‘‘ယံ ယံ ယောနုပပဇ္ဇာမိ၊ ဒေဝတ္တံ အထ မာနုသံ၊
သဗ္ဗေ သတ္တေ အဘိဘောမိ [အတိဘောမိ (သီ။ က။)]၊ ပုညကမ္မဿိဒံ ဖလံ။
‘‘အဋ္ဌာရသေ ကပ္ပသတေ၊ ယံ ဒါနမဒဒိံ တဒါ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဥစ္ဆုဒါနဿိဒံ ဖလံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ အဓိမုတ္တော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ၊
အဓိမုတ္တတ္ထေရဿာပဒါနံ ဆဋ္ဌံ။
၇။ လသုဏဒါယကတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘ဟိမဝန္တဿာဝိဒူရေ ¶ ၊ တာပသော အာသဟံ တဒါ၊
လသုဏံ ဥပဇီဝါမိ၊ လသုဏံ မယှဘောဇနံ။
‘‘ခါရိယော ¶ ပူရယိတွာန၊ သင်္ဃာရာမမဂစ္ဆဟံ၊
ဟဋ္ဌော ဟဋ္ဌေန စိတ္တေန၊ သင်္ဃဿ လသုဏံ အဒံ။
‘‘ဝိပဿိဿ နရဂ္ဂဿ၊ သာသနေ နိရတဿဟံ၊
သင်္ဃဿ လသုဏံ ဒတွာ၊ ကပ္ပံ သဂ္ဂမှိ မောဒဟံ။
‘‘ဧကနဝုတိတော ကပ္ပေ၊ လသုဏံ ယမဒံ တဒါ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ လသုဏဿ ဣဒံ ဖလံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ လသုဏဒါယကော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ၊
လသုဏဒါယကတ္ထေရဿာပဒါနံ သတ္တမံ။
၈။ အာယာဂဒါယကတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘နိဗ္ဗုတေ ¶ လောကနာထမှိ၊ သိခိမှိ ဝဒတံ ဝရေ၊
ဟဋ္ဌော ဟဋ္ဌေန စိတ္တေန၊ အဝန္ဒိံ ထူပမုတ္တမံ။
‘‘ဝဍ္ဎကီဟိ ¶ ကထာပေတွာ၊ မူလံ ဒတွာနဟံ တဒါ၊
ဟဋ္ဌော ဟဋ္ဌေန စိတ္တေန၊ အာယာဂံ ကာရပေသဟံ။
‘‘အဋ္ဌ ကပ္ပာနိ ဒေဝေသု၊ အဗ္ဗောကိဏ္ဏံ [အဗ္ဗောစ္ဆိန္နံ (သီ။)] ဝသိံ အဟံ၊
အဝသေသေသု ကပ္ပေသု၊ ဝေါကိဏ္ဏံ သံသရိံ အဟံ။
‘‘ကာယေ ဝိသံ န ကမတိ၊ သတ္ထာနိ န စ ဟန္တိ မေ၊
ဥဒကေဟံ န မိယျာမိ၊ အာယာဂဿ ဣဒံ ဖလံ။
‘‘ယဒိစ္ဆာမိ အဟံ ဝဿံ၊ မဟာမေဃော ပဝဿတိ၊
ဒေဝါပိ မေ ဝသံ ဧန္တိ၊ ပုညကမ္မဿိဒံ ဖလံ။
‘‘သတ္တရတနသမ္ပန္နော၊ တိသက္ခတ္တုံ အဟောသဟံ၊
န မံ ကေစာဝဇာနန္တိ၊ ပုညကမ္မဿိဒံ ဖလံ။
‘‘ဧကတ္တိံသေ ¶ ဣတော ကပ္ပေ၊ အာယာဂံ ယမကာရယိံ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ အာယာဂဿ ဣဒံ ဖလံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ ¶ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ အာယာဂဒါယကော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
အာယာဂဒါယကတ္ထေရဿာပဒါနံ အဋ္ဌမံ။
၉။ ဓမ္မစက္ကိကတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘သိဒ္ဓတ္ထဿ ¶ ဘဂဝတော၊ သီဟာသနဿ သမ္မုခါ၊
ဓမ္မစက္ကံ မေ ဌပိတံ၊ သုကတံ ဝိညုဝဏ္ဏိတံ။
‘‘စာရုဝဏ္ဏောဝ သောဘာမိ၊ သယောဂ္ဂဗလဝါဟနော၊
ပရိဝါရေန္တိ မံ နိစ္စံ၊ အနုယန္တာ ဗဟုဇ္ဇနာ။
‘‘သဋ္ဌိတူရိယသဟဿေဟိ၊ ပရိစာရေမဟံ သဒါ၊
ပရိဝါရေန သောဘာမိ၊ ပုညကမ္မဿိဒံ ဖလံ။
‘‘စတုန္နဝုတိတော ကပ္ပေ၊ ယံ စက္ကံ ဌပယိံ အဟံ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဓမ္မစက္ကဿိဒံ ဖလံ။
‘‘ဣတော ဧကာဒသေ ကပ္ပေ၊ အဋ္ဌာသိံသု ဇနာဓိပါ၊
သဟဿရာဇနာမေန၊ စက္ကဝတ္တီ မဟဗ္ဗလာ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ ¶ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ဓမ္မစက္ကိကော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
ဓမ္မစက္ကိကတ္ထေရဿာပဒါနံ နဝမံ။
၁၀။ ကပ္ပရုက္ခိယတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘သိဒ္ဓတ္ထဿ ဘဂဝတော၊ ထူပသေဋ္ဌဿ သမ္မုခါ၊
ဝိစိတ္တဒုဿေ လဂေတွာ [လဂ္ဂေတွာ (သီ။ သျာ။)]၊ ကပ္ပရုက္ခံ ဌပေသဟံ။
‘‘ယံ ¶ ¶ ယံ ယောနုပပဇ္ဇာမိ၊ ဒေဝတ္တံ အထ မာနုသံ၊
သောဘယန္တော မမ ဒွါရံ၊ ကပ္ပရုက္ခော ပတိဋ္ဌတိ။
‘‘အဟဉ္စ ¶ ပရိသာ စေဝ၊ ယေ ကေစိ မမ ဝဿိတာ [နိဿိတာ (သီ။)]၊
တမှာ ဒုဿံ ဂဟေတွာန၊ နိဝါသေမ မယံ သဒါ [တဒါ (သျာ။)]။
‘‘စတုန္နဝုတိတော ကပ္ပေ၊ ယံ ရုက္ခံ ဌပယိံ အဟံ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ကပ္ပရုက္ခဿိဒံ ဖလံ။
‘‘ဣတော စ သတ္တမေ ကပ္ပေ၊ သုစေဠာ အဋ္ဌ ခတ္တိယာ၊
သတ္တရတနသမ္ပန္နာ၊ စက္ကဝတ္တီ မဟဗ္ဗလာ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ကပ္ပရုက္ခိယော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
ကပ္ပရုက္ခိယတ္ထေရဿာပဒါနံ ဒသမံ။
ကုဏ္ဍဓာနဝဂ္ဂေါ စတုတ္ထော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ကုဏ္ဍသာဂတကစ္စာနာ၊ ဥဒါယီ မောဃရာဇကော၊
အဓိမုတ္တော လသုဏဒေါ၊ အာယာဂီ ဓမ္မစက္ကိကော၊
ကပ္ပရုက္ခီ စ ဒသမော၊ ဂါထာ ဒွယဒသသတံ [ဂါထာယော ဒွါဒသသတံ (သီ။)]။