📜
၁။ သုမေဓာဝဂ္ဂေါ
၁။ သုမေဓာထေရီအပဒါနံ
အထ ထေရိကာပဒါနာနိ သုဏာထ –
‘‘ဘဂဝတိ ¶ ¶ ¶ ¶ ကောဏာဂမနေ၊ သင်္ဃာရာမမှိ နဝနိဝေသနမှိ [နိဝေသမှိ (သျာ။)]၊
သခိယော တိဿော ဇနိယော၊ ဝိဟာရဒါနံ အဒါသိမှ။
‘‘ဒသက္ခတ္တုံ သတက္ခတ္တုံ၊ ဒသသတက္ခတ္တုံ သတာနဉ္စ သတက္ခတ္တုံ [သတာနိ စ သတ္တက္ခတ္တုံ (သီ။ က။)]၊
ဒေဝေသု ဥပပဇ္ဇိမှ၊ ကော ဝါဒေါ မာနုသေ ဘဝေ။
‘‘ဒေဝေ ¶ မဟိဒ္ဓိကာ အဟုမှ၊ မာနုသကမှိ ကော ဝါဒေါ၊
သတ္တရတနမဟေသီ [သတ္တရတနဿ မဟေသီ (သီ။ ပီ။)]၊ ဣတ္ထိရတနံ အဟံ ဘဝိံ။
‘‘ဣဓ သဉ္စိတကုသလာ [တတ္ထ သဉ္စိတံ ကုသလံ (သျာ။)]၊ သုသမိဒ္ဓကုလပ္ပဇာ၊
ဓနဉ္ဇာနီ စ ခေမာ စ၊ အဟမ္ပိ စ တယော ဇနာ။
‘‘အာရာမံ သုကတံ ကတွာ၊ သဗ္ဗာဝယဝမဏ္ဍိတံ၊
ဗုဒ္ဓပ္ပမုခသင်္ဃဿ၊ နိယျာဒေတွာ သမောဒိတာ။
‘‘ယတ္ထ ¶ ယတ္ထူပပဇ္ဇာမိ၊ တဿ ကမ္မဿ ဝါဟသာ၊
ဒေဝေသု အဂ္ဂတံ ပတ္တာ၊ မနုဿေသု တထေဝ စ။
‘‘ဣမသ္မိံယေဝ ကပ္ပမှိ၊ ဗြဟ္မဗန္ဓု မဟာယသော၊
ကဿပေါ နာမ ဂေါတ္တေန၊ ဥပ္ပဇ္ဇိ ဝဒတံ ဝရော။
‘‘ဥပဋ္ဌာကော ¶ မဟေသိဿ၊ တဒါ အာသိ နရိဿရော၊
ကာသိရာဇာ ကိကီ နာမ၊ ဗာရာဏသိပုရုတ္တမေ။
‘‘တဿာသုံ သတ္တ ဓီတရော၊ ရာဇကညာ သုခေဓိတာ [သုခေထိတာ (သျာ။)]၊
ဗုဒ္ဓါပဋ္ဌာနနိရတာ၊ ဗြဟ္မစရိယံ စရိံသု တာ။
‘‘တာသံ သဟာယိကာ ဟုတွာ၊ သီလေသု သုသမာဟိတာ၊
ဒတွာ ဒါနာနိ သက္ကစ္စံ၊ အဂါရေဝ ဝတံ [အဂါရေဝ ဝတ္တံ (သျာ။)] စရိံ။
‘‘တေန ကမ္မေန သုကတေန၊ စေတနာပဏိဓီဟိ စ၊
ဇဟိတွာ မာနုသံ ဒေဟံ၊ တာဝတိံသူပဂါ အဟံ။
‘‘တတော စုတာ ယာမမဂံ [ယာမသဂ္ဂံ (သျာ။)]၊ တတောဟံ တုသိတံ ဂတာ၊
တတော စ နိမ္မာနရတိံ၊ ဝသဝတ္တိပုရံ တတော။
‘‘ယတ္ထ ယတ္ထူပပဇ္ဇာမိ၊ ပုညကမ္မသမောဟိတာ၊
တတ္ထ တတ္ထေဝ ရာဇူနံ၊ မဟေသိတ္တမကာရယိံ။
‘‘တတော ¶ စုတာ မနုဿတ္တေ၊ ရာဇူနံ စက္ကဝတ္တိနံ၊
မဏ္ဍလီနဉ္စ ရာဇူနံ၊ မဟေသိတ္တမကာရယိံ။
‘‘သမ္ပတ္တိမနုဘောတွာန၊ ဒေဝေသု မာနုသေသု စ၊
သဗ္ဗတ္ထ သုခိတာ ဟုတွာ၊ နေကဇာတီသု သံသရိံ။
‘‘သော ဟေတု စ သော ပဘဝေါ၊ တမ္မူလံ သာသနေ ခမံ [တမ္မူလံ သာ စ သာသနေ ခန္တိ (သီ။ ပီ။ က။)]၊
ပဌမံ တံ သမောဓာနံ၊ တံ ဓမ္မရတာယ နိဗ္ဗာနံ [နိဗ္ဗုတံ (သျာ။)]။
‘‘ကိလေသာ ¶ ဈာပိတာ မယှံ၊ ဘဝါ သဗ္ဗေ သမူဟတာ၊
နာဂီဝ ဗန္ဓနံ ဆေတွာ၊ ဝိဟရာမိ အနာသဝါ။
‘‘သွာဂတံ ¶ ဝတ မေ အာသိ၊ မမ ဗုဒ္ဓဿ [ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌဿ (သီ။ သျာ။ က။)] သန္တိကေ၊
တိဿော ဝိဇ္ဇာ အနုပ္ပတ္တာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ ¶ စတဿော၊ ဝိမောက္ခာပိ စ အဋ္ဌိမေ၊
ဆဠဘိညာ သစ္ဆိကတာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ သုမေဓာ ဘိက္ခုနီ ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
သုမေဓာထေရိယာပဒါနံ ပဌမံ။
၂။ မေခလာဒါယိကာထေရီအပဒါနံ
‘‘သိဒ္ဓတ္ထဿ ဘဂဝတော၊ ထူပကာရာပိကာ အဟုံ [ထူပကာရ မကာသဟံ (သျာ။)]၊
မေခလိကာ မယာ ဒိန္နာ၊ နဝကမ္မာယ သတ္ထုနော။
‘‘နိဋ္ဌိတေ စ မဟာထူပေ၊ မေခလံ ပုနဒါသဟံ၊
လောကနာထဿ မုနိနော၊ ပသန္နာ သေဟိ ပါဏိဘိ။
‘‘စတုန္နဝုတိတော ကပ္ပေ၊ ယံ မေခလမဒံ တဒါ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ထူပကာရဿိဒံ ဖလံ။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ…ပေ… ဝိဟရာမိ အနာသဝါ။
‘‘သွာဂတံ ¶ ဝတ မေ အာသိ…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ ¶ သုဒံ မေခလာဒါယိကာ ဘိက္ခုနီ ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
မေခလာဒါယိကာထေရိယာပဒါနံ ဒုတိယံ။
၃။ မဏ္ဍပဒါယိကာထေရီအပဒါနံ
‘‘ကောဏာဂမနဗုဒ္ဓဿ ¶ ၊ မဏ္ဍပေါ ကာရိတော မယာ၊
ဓုဝံ တိစီဝရံဒါသိံ [ထူပဉ္စ ပဝရမဒံ (သျာ။)၊ ဓုဝဉ္စ စီဝရံ အဒံ (ပီ။)]၊ ဗုဒ္ဓဿ လောကဗန္ဓုနော။
‘‘ယံ ယံ ဇနပဒံ ယာမိ၊ နိဂမေ ရာဇဓာနိယော၊
သဗ္ဗတ္ထ ပူဇိတော ဟောမိ၊ ပုညကမ္မဿိဒံ ဖလံ။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ…ပေ… ဝိဟရာမိ အနာသဝါ။
‘‘သွာဂတံ ¶ ဝတ မေ အာသိ…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ မဏ္ဍပဒါယိကာ ဘိက္ခုနီ ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
မဏ္ဍပဒါယိကာထေရိယာပဒါနံ တတိယံ။
၄။ သင်္ကမနတ္ထာထေရီအပဒါနံ
‘‘ဝိပဿိဿ ဘဂဝတော [ကောဏ္ဍညဿ ဘဂဝတော (သျာ။ ပီ။)]၊ လောကဇေဋ္ဌဿ တာဒိနော၊
ရထိယံ ပဋိပန္နဿ၊ တာရယန္တဿ ပါဏိနော။
‘‘ဃရတော ¶ နိက္ခမိတွာန၊ အဝကုဇ္ဇာ နိပဇ္ဇဟံ၊
အနုကမ္ပကော လောကနာထော၊ သိရသိ [သီသန္တေ (သီ။ က။)] အက္ကမီ မမ [တဒါ (သျာ။ ပီ။)]။
‘‘အက္ကမိတွာန သိရသိ [သမ္ဗုဒ္ဓါ (က။)]၊ အဂမာ လောကနာယကော၊
တေန စိတ္တပ္ပသာဒေန၊ တုသိတံ အဂမာသဟံ။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ…ပေ… ဝိဟရာမိ အနာသဝါ။
‘‘သွာဂတံ ¶ ဝတ မေ အာသိ…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ သင်္ကမနတ္ထာ [သင်္ကမနဒါ (သျာ။)] ဘိက္ခုနီ ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
သင်္ကမနတ္ထာထေရိယာပဒါနံ စတုတ္ထံ။
၅။ နဠမာလိကာထေရီအပဒါနံ
‘‘စန္ဒဘာဂါနဒီတီရေ ¶ ၊ အဟောသိံ ကိန္နရီ တဒါ၊
အဒ္ဒသံ ဝိရဇံ ဗုဒ္ဓံ၊ သယမ္ဘုံ အပရာဇိတံ။
‘‘ပသန္နစိတ္တာ သုမနာ၊ ဝေဒဇာတာ ကတဉ္ဇလီ၊
နဠမာလံ ဂဟေတွာန၊ သယမ္ဘုံ အဘိပူဇယိံ။
‘‘တေန ¶ ကမ္မေန သုကတေန၊ စေတနာပဏိဓီဟိ စ၊
ဇဟိတွာ ကိန္နရီဒေဟံ၊ အဂစ္ဆိံ တိဒသံ ဂတိံ။
‘‘ဆတ္တိံသဒေဝရာဇူနံ ¶ ၊ မဟေသိတ္တမကာရယိံ၊
ဒသန္နံ စက္ကဝတ္တီနံ၊ မဟေသိတ္တမကာရယိံ၊
သံဝေဇေတွာန မေ စိတ္တံ [ဝေဒယိတွာန ကုသလံ (သျာ။)၊ သံဝေဒယိတွာ ကုသလံ (ပီ။)]၊ ပဗ္ဗဇိံ အနဂါရိယံ။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ၊ ဘဝါ သဗ္ဗေ သမူဟတာ [ဘဝါ သံဃာတိတာ မမ (က။)]၊
သဗ္ဗာသဝပရိက္ခီဏာ၊ နတ္ထိ ဒါနိ ပုနဗ္ဘဝေါ။
‘‘စတုန္နဝုတိတော ကပ္ပေ၊ ယံ ပုပ္ဖမဘိပူဇယိံ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ပုပ္ဖပူဇာယိဒံ ဖလံ။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ…ပေ… ဝိဟရာမိ အနာသဝါ။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ နဠမာလိကာ ထေရီ ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
နဠမာလိကာထေရိယာပဒါနံ ပဉ္စမံ။
၆။ ဧကပိဏ္ဍပါတဒါယိကာထေရီအပဒါနံ
‘‘နဂရေ ဗန္ဓုမတိယာ၊ ဗန္ဓုမာ နာမ ခတ္တိယော၊
တဿ ရညော အဟုံ ဘရိယာ၊ ဧကဇ္ဈံ စာရယာမဟံ [ဧကစ္စံ ဝါဒယာမဟံ (သျာ။)]။
‘‘ရဟောဂတာ ¶ ¶ နိသီဒိတွာ၊ ဧဝံ စိန္တေသဟံ တဒါ၊
‘အာဒါယ ဂမနီယဉှိ၊ ကုသလံ နတ္ထိ မေ ကတံ။
‘‘‘မဟာဘိတာပံ ¶ ကဋုကံ၊ ဃောရရူပံ သုဒါရုဏံ၊
နိရယံ နူန ဂစ္ဆာမိ၊ ဧတ္ထ မေ နတ္ထိ သံသယော’။
‘‘ရာဇာနံ ဥပသင်္ကမ္မ၊ ဣဒံ ဝစနမဗြဝိံ၊
‘ဧကံ မေ သမဏံ ဒေဟိ၊ ဘောဇယိဿာမိ ခတ္တိယ’။
‘‘အဒါသိ မေ မဟာရာဇာ၊ သမဏံ ဘာဝိတိန္ဒြိယံ၊
တဿ ပတ္တံ ဂဟေတွာန၊ ပရမန္နေန ပူရယိံ [တပ္ပယိံ (သီ။)]။
‘‘ပူရယိတွာ ¶ ပရမန္နံ၊ ဂန္ဓာလေပံ အကာသဟံ၊
ဇာလေန ပိဒဟိတွာန၊ ဝတ္ထယုဂေန [ပီတစောဠေန (သျာ။)၊ မဟာနေလေန (ပီ။)] ဆာဒယိံ။
‘‘အာရမ္မဏံ မမံ ဧတံ၊ သရာမိ ယာဝဇီဝိဟံ၊
တတ္ထ စိတ္တံ ပသာဒေတွာ၊ တာဝတိံသမဂစ္ဆဟံ။
‘‘တိံသာနံ ဒေဝရာဇူနံ၊ မဟေသိတ္တမကာရယိံ၊
မနသာ ပတ္ထိတံ မယှံ၊ နိဗ္ဗတ္တတိ ယထိစ္ဆိတံ [ယတိစ္ဆကံ (သျာ။)၊ ယဒိစ္ဆကံ (ပီ။ က။)]။
‘‘ဝီသာနံ စက္ကဝတ္တီနံ၊ မဟေသိတ္တမကာရယိံ၊
ဩစိတတ္တာဝ [ဥပစိတတ္တာ (သျာ။)] ဟုတွာန၊ သံသရာမိ ဘဝေသွဟံ။
‘‘သဗ္ဗဗန္ဓနမုတ္တာဟံ၊ အပေတာ မေ ဥပါဒိကာ၊
သဗ္ဗာသဝပရိက္ခီဏာ၊ နတ္ထိ ဒါနိ ပုနဗ္ဘဝေါ။
‘‘ဧကနဝုတိတော ကပ္ပေ၊ ယံ ဒါနမဒဒိံ တဒါ၊
ဒုဂ္ဂတိံ ¶ နာဘိဇာနာမိ၊ ပိဏ္ဍပါတဿိဒံ ဖလံ။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ…ပေ… ဝိဟရာမိ အနာသဝါ။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ ဧကပိဏ္ဍပါတဒါယိကာ ဘိက္ခုနီ ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
ဧကပိဏ္ဍပါတဒါယိကာထေရိယာပဒါနံ ဆဋ္ဌံ။
၇။ ကဋစ္ဆုဘိက္ခာဒါယိကာထေရီအပဒါနံ
‘‘ပိဏ္ဍစာရံ ¶ စရန္တဿ၊ တိဿနာမဿ သတ္ထုနော၊
ကဋစ္ဆုဘိက္ခံ ပဂ္ဂယှ၊ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌဿ ဒါသဟံ။
‘‘ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ¶ သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ တိဿော လောကဂ္ဂနာယကော၊
ဝီထိယာ သဏ္ဌိတော သတ္ထာ၊ အကာ မေ အနုမောဒနံ။
‘‘‘ကဋစ္ဆုဘိက္ခံ ¶ ဒတွာန၊ တာဝတိံသံ ဂမိဿသိ၊
ဆတ္တိံသဒေဝရာဇူနံ၊ မဟေသိတ္တံ ကရိဿသိ။
‘‘‘ပညာသံ စက္ကဝတ္တီနံ၊ မဟေသိတ္တံ ကရိဿသိ၊
မနသာ ပတ္ထိတံ သဗ္ဗံ၊ ပဋိလစ္ဆသိ သဗ္ဗဒါ။
‘‘‘သမ္ပတ္တိံ ¶ အနုဘောတွာန၊ ပဗ္ဗဇိဿသိကိဉ္စနာ၊
သဗ္ဗာသဝေ ပရိညာယ၊ နိဗ္ဗာယိဿသိနာသဝါ’။
‘‘ဣဒံ ဝတွာန သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ တိဿော လောကဂ္ဂနာယကော၊
နဘံ အဗ္ဘုဂ္ဂမီ ဝီရော၊ ဟံသရာဇာဝ အမ္ဗရေ။
‘‘သုဒိန္နံ မေ ဒါနဝရံ [သုဒိန္နမေဝ မေ ဒါနံ (သျာ။)]၊ သုယိဋ္ဌာ ယာဂသမ္ပဒါ၊
ကဋစ္ဆုဘိက္ခံ ဒတွာန၊ ပတ္တာဟံ အစလံ ပဒံ။
‘‘ဒွေနဝုတေ ဣတော ကပ္ပေ၊ ယံ ဒါနမဒဒိံ တဒါ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဘိက္ခာဒါနဿိဒံ ဖလံ။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ…ပေ… ဝိဟရာမိ အနာသဝါ။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ ကဋစ္ဆုဘိက္ခာဒါယိကာ ဘိက္ခုနီ ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
ကဋစ္ဆုဘိက္ခာဒါယိကာထေရိယာပဒါနံ သတ္တမံ။
၈။ သတ္တုပ္ပလမာလိကာထေရီအပဒါနံ
‘‘နဂရေ ¶ အရုဏဝတိယာ၊ အရုဏော နာမ [အရုဏဝါ နာမ (သီ။ ပီ။)] တ္တိယော၊
တဿ ရညော အဟုံ ဘရိယာ၊ ဝါရိတံ ဝါရယာမဟံ [စာရိကံ စာရယာမဟံ (သီ။)၊ န ဂုလံ ပါဒယာမဟံ (သျာ။)၊ န မာလံ ပါဒယာမဟံ (ပီ။)]။
‘‘သတ္တမာလံ ¶ ဂဟေတွာန၊ ဥပ္ပလာ ဒေဝဂန္ဓိကာ၊
နိသဇ္ဇ ပါသာဒဝရေ၊ ဧဝံ စိန္တေသိ တာဝဒေ။
‘‘‘ကိံ ¶ မေ ဣမာဟိ မာလာဟိ၊ သိရသာရောပိတာဟိ မေ၊
ဝရံ မေ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌဿ၊ ဉာဏမှိ အဘိရောပိတံ’။
‘‘သမ္ဗုဒ္ဓံ ¶ ပဋိမာနေန္တီ၊ ဒွါရာသန္နေ နိသီဒဟံ၊
‘ယဒါ ဧဟိတိ သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ ပူဇယိဿံ မဟာမုနိံ’။
‘‘ကကုဓော ဝိလသန္တောဝ၊ မိဂရာဇာဝ ကေသရီ၊
ဘိက္ခုသင်္ဃေန သဟိတော၊ အာဂစ္ဆိ ဝီထိယာ ဇိနော။
‘‘ဗုဒ္ဓဿ ရံသိံ ဒိသွာန၊ ဟဋ္ဌာ သံဝိဂ္ဂမာနသာ၊
ဒွါရံ အဝါပုရိတွာန [အပါပုဏိတွာ (သျာ။)]၊ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌမပူဇယိံ။
‘‘သတ္တ ဥပ္ပလပုပ္ဖာနိ၊ ပရိကိဏ္ဏာနိ [သုဝိတ္ထိဏ္ဏာနိ (သျာ။)] အမ္ဗရေ၊
ဆဒိံ ကရောန္တော ဗုဒ္ဓဿ၊ မတ္ထကေ ဓာရယန္တိ တေ။
‘‘ဥဒဂ္ဂစိတ္တာ သုမနာ၊ ဝေဒဇာတာ ကတဉ္ဇလီ၊
တတ္ထ စိတ္တံ ပသာဒေတွာ၊ တာဝတိံသမဂစ္ဆဟံ။
‘‘မဟာနေလဿ ဆာဒနံ၊ ဓာရေန္တိ မမ မုဒ္ဓနိ၊
ဒိဗ္ဗဂန္ဓံ ပဝါယာမိ၊ သတ္တုပ္ပလဿိဒံ ဖလံ။
‘‘ကဒါစိ နီယမာနာယ၊ ဉာတိသင်္ဃေန မေ တဒါ၊
ယာဝတာ ပရိသာ မယှံ၊ မဟာနေလံ ဓရီယတိ။
‘‘သတ္တတိ ဒေဝရာဇူနံ၊ မဟေသိတ္တမကာရယိံ၊
သဗ္ဗတ္ထ ဣဿရာ ဟုတွာ၊ သံသရာမိ ဘဝါဘဝေ။
‘‘တေသဋ္ဌိ ¶ စက္ကဝတ္တီနံ၊ မဟေသိတ္တမကာရယိံ၊
သဗ္ဗေ မမနုဝတ္တန္တိ၊ အာဒေယျဝစနာ အဟုံ။
‘‘ဥပ္ပလဿေဝ မေ ဝဏ္ဏော၊ ဂန္ဓော စေဝ ပဝါယတိ၊
ဒုဗ္ဗဏ္ဏိယံ န ဇာနာမိ [ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ (သျာ။ ပီ။)]၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
‘‘ဣဒ္ဓိပါဒေသု ¶ ကုသလာ၊ ဗောဇ္ဈင်္ဂဘာဝနာ ရတာ၊
အဘိညာပါရမိပ္ပတ္တာ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
‘‘သတိပဋ္ဌာနကုသလာ၊ သမာဓိဈာနဂေါစရာ၊
သမ္မပ္ပဓာနမနုယုတ္တာ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
‘‘ဝီရိယံ ¶ မေ ဓုရဓောရယှံ၊ ယောဂက္ခေမာဓိဝါဟနံ၊
သဗ္ဗာသဝပရိက္ခီဏာ၊ နတ္ထိ ဒါနိ ပုနဗ္ဘဝေါ။
‘‘ဧကတိံသေ ¶ ဣတော ကပ္ပေ၊ ယံ ပုပ္ဖမဘိပူဇယိံ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ…ပေ… ဝိဟရာမိ အနာသဝါ။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ သတ္တုပ္ပလမာလိကာ ဘိက္ခုနီ ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
သတ္တုပ္ပလမာလိကာထေရိယာပဒါနံ အဋ္ဌမံ။
၉။ ပဉ္စဒီပိကာထေရီအပဒါနံ
‘‘နဂရေ ¶ ဟံသဝတိယာ၊ စာရိကီ [စာရိနိံ (သျာ။)] အာသဟံ တဒါ၊
အာရာမေန စ အာရာမံ၊ စရာမိ ကုသလတ္ထိကာ။
‘‘ကာဠပက္ခမှိ ဒိဝသေ၊ အဒ္ဒသံ ဗောဓိမုတ္တမံ၊
တတ္ထ စိတ္တံ ပသာဒေတွာ၊ ဗောဓိမူလေ နိသီဒဟံ။
‘‘ဂရုစိတ္တံ ဥပဋ္ဌေတွာ၊ သိရေ ကတွာန အဉ္ဇလိံ၊
သောမနဿံ ပဝေဒေတွာ၊ ဧဝံ စိန္တေသိ တာဝဒေ။
‘‘‘ယဒိ ဗုဒ္ဓါ အမိတဂုဏော၊ အသမပ္ပဋိပုဂ္ဂလော၊
ဒဿေတု ပါဋိဟီရံ မေ၊ ဗောဓိ ဩဘာသတု အယံ’။
‘‘သဟ အာဝဇ္ဇိတေ မယှံ၊ ဗောဓိ ပဇ္ဇလိ တာဝဒေ၊
သဗ္ဗသောဏ္ဏမယာ အာသိ၊ ဒိသာ သဗ္ဗာ ဝိရောစတိ။
‘‘သတ္တရတ္တိန္ဒိဝံ ¶ [သတ္တရတ္တိဒိဝံ (ပီ။ က။)] တတ္ထ၊ ဗောဓိမူလေ နိသီဒဟံ၊
သတ္တမေ ဒိဝသေ ပတ္တေ၊ ဒီပပူဇံ အကာသဟံ။
‘‘အာသနံ ပရိဝါရေတွာ၊ ပဉ္စဒီပါနိ ပဇ္ဇလုံ၊
ယာဝ ဥဒေတိ သူရိယော၊ ဒီပါ မေ ပဇ္ဇလုံ တဒါ။
‘‘တေန ¶ ကမ္မေန သုကတေန၊ စေတနာပဏိဓီဟိ စ၊
ဇဟိတွာ မာနုသံ ဒေဟံ၊ တာဝတိံသမဂစ္ဆဟံ။
‘‘တတ္ထ မေ သုကတံ ဗျမှံ၊ ပဉ္စဒီပါတိ ဝုစ္စတိ၊
သဋ္ဌိယောဇနမုဗ္ဗေဓံ [သတယောဇနမုဗ္ဗေဓံ (သီ။ သျာ။ ပီ။)]၊ တိံသယောဇနဝိတ္ထတံ [သဋ္ဌိ… (သျာ။ ပီ။)]။
‘‘အသင်္ခိယာနိ ¶ ဒီပါနိ၊ ပရိဝါရေ ဇလန္တိ မေ၊
ယာဝတာ ဒေဝဘဝနံ၊ ဒီပါလောကေန ဇောတတိ။
‘‘ပရမ္မုခါ ¶ နိသီဒိတွာ [ပုရတ္ထာဘိမုခါ သန္တိ (သျာ။)၊ ပုရတ္ထာဘိမုခါ ထိတာ (ပီ။)]၊ ယဒိ ဣစ္ဆာမိ ပဿိတုံ၊
ဥဒ္ဓံ အဓော စ တိရိယံ၊ သဗ္ဗံ ပဿာမိ စက္ခုနာ။
‘‘ယာဝတာ အဘိကင်္ခါမိ၊ ဒဋ္ဌုံ သုဂတဒုဂ္ဂတေ [သုကတဒုက္ကတေ (ပီ။]၊
တတ္ထ အာဝရဏံ နတ္ထိ၊ ရုက္ခေသု ပဗ္ဗတေသု ဝါ။
‘‘အသီတိ ဒေဝရာဇူနံ၊ မဟေသိတ္တမကာရယိံ၊
သတာနံ စက္ကဝတ္တီနံ၊ မဟေသိတ္တမကာရယိံ။
‘‘ယံ ယံ ယောနုပပဇ္ဇာမိ၊ ဒေဝတ္တံ အထ မာနုသံ၊
ဒီပသတသဟဿာနိ၊ ပရိဝါရေ ဇလန္တိ မေ။
‘‘ဒေဝလောကာ စဝိတွာန၊ ဥပ္ပဇ္ဇိံ မာတုကုစ္ဆိယံ၊
မာတုကုစ္ဆိဂတာ သန္တီ [မာတုကုစ္ဆိဂတံ သန္တိံ (သီ။)]၊ အက္ခိ မေ န နိမီလတိ။
‘‘ဒီပသတသဟဿာနိ၊ ပုညကမ္မသမင်္ဂိတာ၊
ဇလန္တိ သူတိကာဂေဟေ [သူတိဃရေ ပဇ္ဇလန္တိ (သဗ္ဗတ္ထ)]၊ ပဉ္စဒီပါနိဒံ ဖလံ။
‘‘ပစ္ဆိမေ ဘဝေ သမ္ပတ္တေ၊ မာနသံ ဝိနိဝတ္တယိံ၊
အဇရာမတံ သီတိဘာဝံ၊ နိဗ္ဗာနံ ဖဿယိံ အဟံ။
‘‘ဇာတိယာ သတ္တဝဿာဟံ၊ အရဟတ္တမပါပုဏိံ၊
ဥပသမ္ပာဒယီ ဗုဒ္ဓါ၊ ဂုဏမညာယ ဂေါတမော။
‘‘မဏ္ဍပေ ရုက္ခမူလေ ဝါ၊ ပါသာဒေသု ဂုဟာသု ဝါ၊
သုညာဂါရေ ¶ ဝသန္တိယာ [စ ဈာယန္တေ (သီ။)၊ စ ဈာယန္တာ (ပီ။)၊ ပဇ္ဈာယန္တာ (သျာ။)]၊ ပဉ္စဒီပါ ဇလန္တိ မေ။
‘‘ဒိဗ္ဗစက္ခု ¶ ¶ ဝိသုဒ္ဓံ မေ၊ သမာဓိကုသလာ အဟံ၊
အဘိညာပါရမိပ္ပတ္တာ၊ ပဉ္စဒီပါနိဒံ ဖလံ။
‘‘သဗ္ဗဝေါသိတဝေါသာနာ၊ ကတကိစ္စာ အနာသဝါ၊
ပဉ္စဒီပါ မဟာဝီရ၊ ပါဒေ ဝန္ဒာမိ [ဝန္ဒတိ (သီ။ က။)] စက္ခုမ။
‘‘သတသဟဿိတော ကပ္ပေ၊ ယံ ဒီပမဒဒိံ တဒါ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ပဉ္စဒီပါနိဒံ ဖလံ။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ…ပေ… ဝိဟရာမိ အနာသဝါ။
‘‘သွာဂတံ ¶ ဝတ မေ အာသိ…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ ပဉ္စဒီပိကာ ဘိက္ခုနီ ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
ပဉ္စဒီပိကာထေရိယာပဒါနံ နဝမံ။
၁၀။ ဥဒကဒါယိကာထေရီအပဒါနံ
‘‘နဂရေ ဗန္ဓုမတိယာ၊ အဟောသိံ ဥဒဟာရိကာ၊
ဥဒဟာရေန ဇီဝါမိ၊ တေန ပေါသေမိ ဒါရကေ။
‘‘ဒေယျဓမ္မော စ မေ နတ္ထိ၊ ပုညက္ခေတ္တေ အနုတ္တရေ၊
ကောဋ္ဌကံ ဥပသင်္ကမ္မ၊ ဥဒကံ ပဋ္ဌပေသဟံ။
‘‘တေန ¶ ကမ္မေန သုကတေန၊ တာဝတိံသမဂစ္ဆဟံ၊
တတ္ထ မေ သုကတံ ဗျမှံ၊ ဥဒဟာရေန နိမ္မိတံ။
‘‘အစ္ဆရာနံ သဟဿဿ၊ အဟဉှိ ပဝရာ တဒါ၊
ဒသဋ္ဌာနေဟိ တာ သဗ္ဗာ၊ အဘိဘောမိ သဒါ အဟံ။
‘‘ပညာသံ ဒေဝရာဇူနံ၊ မဟေသိတ္တမကာရယိံ၊
ဝီသတိစက္ကဝတ္တီနံ၊ မဟေသိတ္တမကာရယိံ။
‘‘ဒုဝေ ဘဝေ သံသရာမိ၊ ဒေဝတ္တေ အထ မာနုသေ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဒကဒါနဿိဒံ ဖလံ။
‘‘ပဗ္ဗတဂ္ဂေ ¶ ¶ ဒုမဂ္ဂေ ဝါ၊ အန္တလိက္ခေ စ ဘူမိယံ၊
ယဒါ ဥဒကမိစ္ဆာမိ၊ ခိပ္ပံ ပဋိလဘာမဟံ။
‘‘အဝုဋ္ဌိကာ ဒိသာ နတ္ထိ၊ သန္တတ္တာ ကုထိတာပိ [သန္တတ္တာ ကုထိတာ န စ (သီ။ ပီ။)၊ သန္တတ္တာ ခုပ္ပိတာ ဟိ မေ (သျာ။)] စ၊
မမ သင်္ကပ္ပမညာယ၊ မဟာမေဃော ပဝဿတိ။
‘‘ကဒါစိ နီယမာနာယ၊ ဉာတိသင်္ဃေန မေ တဒါ၊
ယဒါ ဣစ္ဆာမဟံ ဝဿံ၊ မဟာမေဃော အဇာယထ။
‘‘ဥဏှံ ဝါ ပရိဠာဟော ဝါ၊ သရီရေ မေ န ဝိဇ္ဇတိ၊
ကာယေ စ မေ ရဇော နတ္ထိ၊ ဒကဒါနဿိဒံ ဖလံ။
‘‘ဝိသုဒ္ဓမနသာ ¶ အဇ္ဇ၊ အပေတမနပါပိကာ၊
သဗ္ဗာသဝပရိက္ခီဏာ၊ နတ္ထိ ဒါနိ ပုနဗ္ဘဝေါ။
‘‘ဧကနဝုတိတော ကပ္ပေ၊ ယံ ဒကံ အဒဒိံ တဒါ၊
ဒုဂ္ဂတိံ ¶ နာဘိဇာနာမိ၊ ဒကဒါနဿိဒံ ဖလံ။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ…ပေ… ဝိဟရာမိ အနာသဝါ။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ ဥဒကဒါယိကာ ဘိက္ခုနီ ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
ဥဒကဒါယိကာထေရိယာပဒါနံ ဒသမံ။
သုမေဓာဝဂ္ဂေါ ပဌမော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
သုမေဓာ မေခလာဒါယီ၊ မဏ္ဍပံ သင်္ကမံ ဒဒါ၊
နဠမာလီ ပိဏ္ဍဒဒါ၊ ကဋစ္ဆု ဥပ္ပလပ္ပဒါ။
ဒီပဒါ ဒကဒါ စေဝ၊ ဂါထာယော ဂဏိတာ ဣဟ၊
ဧကဂါထာသတဉ္စေဝ၊ တိံသတိ စ တဒုတ္တရိ [သတ္တရသံ တဒုတ္တရိ (သျာ။)၊ သတ္တာဒသ တဒုတ္တရိံ (ပီ။)]။