📜
၄၅။ ဝိဘီတကဝဂ္ဂေါ
၁။ ဝိဘီတကမိဉ္ဇိယတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘ကကုသန္ဓော ¶ ¶ ¶ မဟာဝီရော၊ သဗ္ဗဓမ္မာန ပါရဂူ၊
ဂဏမှာ ဝူပကဋ္ဌော သော၊ အဂမာသိ ဝနန္တရံ။
‘‘ဗီဇမိဉ္ဇံ ဂဟေတွာန၊ လတာယ အာဝုဏိံ အဟံ၊
ဘဂဝါ တမှိ သမယေ၊ ဈာယတေ ပဗ္ဗတန္တရေ။
‘‘ဒိသွာနဟံ ဒေဝဒေဝံ၊ ဝိပ္ပသန္နေန စေတသာ၊
ဒက္ခိဏေယျဿ ဝီရဿ၊ ဗီဇမိဉ္ဇမဒါသဟံ။
‘‘ဣမသ္မိံယေဝ ကပ္ပမှိ၊ ယံ မိဉ္ဇမဒဒိံ [ဖလမဒဒိံ (သီ။ ပီ။)၊ ဗီဇမဒဒိံ (သျာ။)] တဒါ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဗီဇမိဉ္ဇဿိဒံ ဖလံ။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ၊ ဘဝါ သဗ္ဗေ သမူဟတာ၊
နာဂေါဝ ဗန္ဓနံ ဆေတွာ၊ ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ၊ မမ ဗုဒ္ဓဿ သန္တိကေ၊
တိဿော ဝိဇ္ဇာ အနုပ္ပတ္တာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော၊ ဝိမောက္ခာပိ စ အဋ္ဌိမေ၊
ဆဠဘိညာ သစ္ဆိကတာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ဝိဘီတကမိဉ္ဇိယော [ဝိဘေဒက… (သျာ။ က။)] ထေရော ဣမာ
ဂါထာယော အဘာသိတ္ထာတိ။
ဝိဘီတကမိဉ္ဇိယတ္ထေရဿာပဒါနံ ပဌမံ။
၂။ ကောလဒါယကတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘အဇိနေန ¶ ¶ ¶ နိဝတ္ထောဟံ၊ ဝါကစီရဓရော တဒါ၊
ခါရိယာ ပူရယိတွာန၊ ကောလံဟာသိံ မမဿမံ [ခါရိဘာရံ ဟရိတွာန၊ ကောလမာဟရိမဿမံ (သီ။ ပီ။)]။
‘‘တမှိ ¶ ကာလေ သိခီ ဗုဒ္ဓါ၊ ဧကော အဒုတိယော အဟု၊
မမဿမံ ဥပါဂစ္ဆိ၊ ဇာနန္တော သဗ္ဗကာလိကံ။
‘‘သကံ စိတ္တံ ပသာဒေတွာ၊ ဝန္ဒိတွာန စ သုဗ္ဗတံ၊
ဥဘော ဟတ္ထေဟိ ပဂ္ဂယှ၊ ကောလံ ဗုဒ္ဓဿဒါသဟံ။
‘‘ဧကတိံသေ ဣတော ကပ္ပေ၊ ယံ ဖလမဒဒိံ တဒါ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ကောလဒါနဿိဒံ ဖလံ။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ…ပေ… ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ကောလဒါယကော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော
အဘာသိတ္ထာတိ။
ကောလဒါယကတ္ထေရဿာပဒါနံ ဒုတိယံ။
၃။ ဗိလ္လိယတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘စန္ဒဘာဂါနဒီတီရေ ¶ ၊ အဿမော သုကတော မမ၊
ဗိလ္လရုက္ခေဟိ [ဗေလုဝရုက္ခေဟိ (သျာ။)] အာကိဏ္ဏော၊ နာနာဒုမနိသေဝိတော။
‘‘သုဂန္ဓံ ဗေလုဝံ ဒိသွာ၊ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌမနုဿရိံ၊
ခါရိဘာရံ ပူရယိတွာ၊ တုဋ္ဌော သံဝိဂ္ဂမာနသော။
‘‘ကကုသန္ဓံ ဥပါဂမ္မ၊ ဗိလ္လပက္ကမဒါသဟံ၊
ပုညက္ခေတ္တဿ ဝီရဿ၊ ဝိပ္ပသန္နေန စေတသာ။
‘‘ဣမသ္မိံယေဝ ကပ္ပသ္မိံ၊ ယံ ဖလမဒဒိံ တဒါ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဖလဒါနဿိဒံ ဖလံ။
‘‘ကိလေသာ ¶ ဈာပိတာ မယှံ…ပေ… ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ ¶ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ဗိလ္လိယော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော
အဘာသိတ္ထာတိ။
ဗိလ္လိယတ္ထေရဿာပဒါနံ တတိယံ။
၄။ ဘလ္လာတဒါယကတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏံ ¶ ¶ သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ ဒွတ္တိံသဝရလက္ခဏံ၊
ဝိပိနဂ္ဂေန [ပဝနဂ္ဂေန (သီ။ သျာ။ ပီ။)] ဂစ္ဆန္တံ၊ သာလရာဇံဝ ဖုလ္လိတံ။
‘‘တိဏတ္ထရံ ပညာပေတွာ၊ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌံ အယာစဟံ၊
‘အနုကမ္ပတု မံ ဗုဒ္ဓါ၊ ဘိက္ခံ ဣစ္ဆာမိ ဒါတဝေ’။
‘‘အနုကမ္ပကော ကာရုဏိကော၊ အတ္ထဒဿီ မဟာယသော၊
မမ သင်္ကပ္ပမညာယ၊ ဩရူဟိ မမ အဿမေ။
‘‘ဩရောဟိတွာန သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ နိသီဒိ ပဏ္ဏသန္ထရေ၊
ဘလ္လာတကံ ဂဟေတွာန၊ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌဿဒါသဟံ။
‘‘မမ နိဇ္ဈာယမာနဿ၊ ပရိဘုဉ္ဇိ တဒါ ဇိနော၊
တတ္ထ စိတ္တံ ပသာဒေတွာ၊ အဘိဝန္ဒိံ တဒါ ဇိနံ။
‘‘အဋ္ဌာရသေ ကပ္ပသတေ၊ ယံ ဖလမဒဒိံ တဒါ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဖလဒါနဿိဒံ ဖလံ။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ…ပေ… ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ ¶ သုဒံ အာယသ္မာ ဘလ္လာတဒါယကော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော
အဘာသိတ္ထာတိ။
ဘလ္လာတဒါယကတ္ထေရဿာပဒါနံ စတုတ္ထံ။
၅။ ဥတ္တလိပုပ္ဖိယတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘နိဂြောဓေ ¶ ¶ ဟရိတောဘာသေ၊ သံဝိရုဠှမှိ ပါဒပေ၊
ဥတ္တလိမာလံ [ဥမ္မာ မာလံ ဟိ (သျာ။)] ပဂ္ဂယှ၊ ဗောဓိယာ အဘိရောပယိံ။
‘‘ဣမသ္မိံယေဝ ကပ္ပမှိ၊ ယံ ဗောဓိမဘိပူဇယိံ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဗောဓိပူဇာယိဒံ ဖလံ။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ…ပေ… ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ဥတ္တလိပုပ္ဖိယော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော
အဘာသိတ္ထာတိ။
ဥတ္တလိပုပ္ဖိယတ္ထေရဿာပဒါနံ ပဉ္စမံ။
၆။ အမ္ဗာဋကိယတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘သုပုပ္ဖိတံ ¶ သာလဝနံ၊ ဩဂယှ ဝေဿဘူ မုနိ၊
နိသီဒိ ဂိရိဒုဂ္ဂေသု၊ အဘိဇာတောဝ ကေသရီ။
‘‘ပသန္နစိတ္တော ¶ သုမနော၊ အမ္ဗာဋကမပူဇယိံ၊
ပုညက္ခေတ္တံ အနုတ္တရံ [မဟာဝီရံ (သီ။ သျာ။)]၊ ပသန္နော သေဟိ ပါဏိဘိ။
‘‘ဧကတိံသေ ဣတော ကပ္ပေ၊ ယံ ပုပ္ဖမဘိရောပယိံ၊
ဒုဂ္ဂတိ နာဘိဇာနာမိ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ…ပေ… ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ အမ္ဗာဋကိယော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော
အဘာသိတ္ထာတိ။
အမ္ဗာဋကိယတ္ထေရဿာပဒါနံ ဆဋ္ဌံ။
၇။ သီဟာသနိကတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘ပဒုမုတ္တရဿ ¶ ¶ ဘဂဝတော၊ သဗ္ဗဘူတဟိတေသိနော၊
ပသန္နစိတ္တော သုမနော၊ သီဟာသနမဒါသဟံ။
‘‘ဒေဝလောကေ မနုဿေ ဝါ၊ ယတ္ထ ယတ္ထ ဝသာမဟံ၊
လဘာမိ ဝိပုလံ ဗျမှံ၊ သီဟာသနဿိဒံ ဖလံ။
‘‘သောဏ္ဏမယာ ရူပိမယာ၊ လောဟိတင်္ဂမယာ [လောဟိတင်္ကမယာ (သီ။ သျာ။ ပီ။)] ဗဟူ၊
မဏိမယာ စ ပလ္လင်္ကာ၊ နိဗ္ဗတ္တန္တိ မမံ သဒါ။
‘‘ဗောဓိယာ ¶ အာသနံ ကတွာ၊ ဇလဇုတ္တမနာမိနော၊
ဥစ္စေ ကုလေ ပဇာယာမိ၊ အဟော ဓမ္မသုဓမ္မတာ။
‘‘သတသဟဿိတော ကပ္ပေ၊ သီဟာသနမကာသဟံ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ သီဟာသနဿိဒံ ဖလံ။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ…ပေ… ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ သီဟာသနိကော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော
အဘာသိတ္ထာတိ။
သီဟာသနိကတ္ထေရဿာပဒါနံ သတ္တမံ။
၈။ ပါဒပီဌိယတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘သုမေဓော ¶ နာမ သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ အဂ္ဂေါ ကာရုဏိကော မုနိ၊
တာရယိတွာ ဗဟူ သတ္တေ၊ နိဗ္ဗုတော သော မဟာယသော။
‘‘သီဟာသနဿ သာမန္တာ၊ သုမေဓဿ မဟေသိနော၊
ပသန္နစိတ္တော သုမနော၊ ပါဒပီဌမကာရယိံ။
‘‘ကတွာန ကုသလံ ကမ္မံ၊ သုခပါကံ သုခုဒြယံ၊
ပုညကမ္မေန သံယုတ္တော၊ တာဝတိံသမဂစ္ဆဟံ။
‘‘တတ္ထ ¶ ¶ ¶ မေ ဝသမာနဿ၊ ပုညကမ္မသမင်္ဂိနော၊
ပဒါနိ ဥဒ္ဓရန္တဿ၊ သောဏ္ဏပီဌာ ဘဝန္တိ မေ။
‘‘လာဘာ တေသံ သုလဒ္ဓံ ဝေါ၊ ယေ လဘန္တိ ဥပဿုတိံ၊
နိဗ္ဗုတေ ကာရံ ကတွာန၊ လဘန္တိ ဝိပုလံ သုခံ။
‘‘မယာပိ သုကတံ ကမ္မံ၊ ဝါဏိဇ္ဇံ သုပ္ပယောဇိတံ၊
ပါဒပီဌံ ကရိတွာန၊ သောဏ္ဏပီဌံ လဘာမဟံ။
‘‘ယံ ယံ ဒိသံ ပက္ကမာမိ၊ ကေနစိ ကိစ္စယေနဟံ [ပစ္စယေနဟံ (သီ။ ပီ။)]၊
သောဏ္ဏပီဌေ အက္ကမာမိ [သောဏ္ဏပီဌေန ကမာမိ (က။)]၊ ပုညကမ္မဿိဒံ ဖလံ။
‘‘တိံသကပ္ပသဟဿမှိ၊ ယံ ကမ္မမကရိံ တဒါ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ပါဒပီဌဿိဒံ ဖလံ။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ…ပေ… ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ပါဒပီဌိယော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော
အဘာသိတ္ထာတိ။
ပါဒပီဌိယတ္ထေရဿာပဒါနံ အဋ္ဌမံ။
၉။ ဝေဒိကာရကတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘ပဒုမုတ္တရဿ ¶ ဘဂဝတော၊ ဗောဓိယာ ပါဒပုတ္တမေ၊
ဝေဒိကံ သုကတံ ကတွာ၊ သကံ စိတ္တံ ပသာဒယိံ။
‘‘အတောဠာရာနိ [အထောဠာရာနိ (သီ။ ပီ။)၊ အဂ္ဂေါဠာရာနိ (သျာ။)] ဘဏ္ဍာနိ၊ ကတာနိ အကတာနိ စ၊
အန္တလိက္ခာ ပဝဿန္တိ၊ ဝေဒိကာယ ဣဒံ ဖလံ။
‘‘ဥဘတော ဗျူဠှသင်္ဂါမေ၊ ပက္ခန္ဒန္တော ဘယာနကေ၊
ဘယဘေရဝံ န ပဿာမိ၊ ဝေဒိကာယ ဣဒံ ဖလံ။
‘‘မမ ¶ ¶ သင်္ကပ္ပမညာယ၊ ဗျမှံ နိဗ္ဗတ္တတေ သုဘံ၊
သယနာနိ မဟဂ္ဃာနိ၊ ဝေဒိကာယ ဣဒံ ဖလံ။
‘‘သတသဟဿိတော ¶ ကပ္ပေ၊ ယံ ဝေဒိကမကာရယိံ၊
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဝေဒိကာယ ဣဒံ ဖလံ။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ…ပေ… ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ဝေဒိကာရကော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော
အဘာသိတ္ထာတိ။
ဝေဒိကာရကတ္ထေရဿာပဒါနံ နဝမံ။
၁၀။ ဗောဓိဃရဒါယကတ္ထေရအပဒါနံ
‘‘သိဒ္ဓတ္ထဿ ¶ ဘဂဝတော၊ ဒွိပဒိန္ဒဿ တာဒိနော၊
ပသန္နစိတ္တော သုမနော၊ ဗောဓိဃရမကာရယိံ။
‘‘တုသိတံ ဥပပန္နောမှိ၊ ဝသာမိ ရတနေ ဃရေ၊
န မေ သီတံ ဝါ ဥဏှံ ဝါ၊ ဝါတော ဂတ္တေ န သမ္ဖုသေ။
‘‘ပဉ္စသဋ္ဌိမှိတော ကပ္ပေ၊ စက္ကဝတ္တီ အဟောသဟံ၊
ကာသိကံ နာမ နဂရံ၊ ဝိဿကမ္မေန [ဝိသုကမ္မေန (သျာ။ က။)] မာပိတံ။
‘‘ဒသယောဇနအာယာမံ၊ အဋ္ဌယောဇနဝိတ္ထတံ၊
န တမှိ နဂရေ အတ္ထိ၊ ကဋ္ဌံ ဝလ္လီ စ မတ္တိကာ။
‘‘တိရိယံ ယောဇနံ အာသိ၊ အဒ္ဓယောဇနဝိတ္ထတံ၊
မင်္ဂလော နာမ ပါသာဒေါ၊ ဝိဿကမ္မေန မာပိတော။
‘‘စုလ္လာသီတိသဟဿာနိ၊ ထမ္ဘာ သောဏ္ဏမယာ အဟုံ၊
မဏိမယာ စ နိယျူဟာ၊ ဆဒနံ ရူပိယံ အဟု။
‘‘သဗ္ဗသောဏ္ဏမယံ ¶ ဃရံ၊ ဝိဿကမ္မေန မာပိတံ၊
အဇ္ဈာဝုတ္ထံ မယာ ဧတံ၊ ဃရဒါနဿိဒံ ဖလံ။
‘‘တေ သဗ္ဗေ အနုဘောတွာန၊ ဒေဝမာနုသကေ ဘဝေ၊
အဇ္ဈပတ္တောမှိ နိဗ္ဗာနံ၊ သန္တိပဒမနုတ္တရံ။
‘‘တိံသကပ္ပသဟဿမှိ၊ ဗောဓိဃရမကာရယိံ၊
ဒုဂ္ဂတိံ ¶ နာဘိဇာနာမိ၊ ဃရဒါနဿိဒံ ဖလံ။
‘‘ကိလေသာ ¶ ဈာပိတာ မယှံ…ပေ… ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ ¶ စတဿော…ပေ… ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ဗောဓိဃရဒါယကော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော
အဘာသိတ္ထာတိ။
ဗောဓိဃရဒါယကတ္ထေရဿာပဒါနံ ဒသမံ။
ဝိဘီတကဝဂ္ဂေါ ပဉ္စစတ္တာလီသမော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ဝိဘီတကီ ကောလဖလီ၊ ဗိလ္လဘလ္လာတကပ္ပဒေါ၊
ဥတ္တလမ္ဗဋကီ စေဝ၊ အာသနီ ပါဒပီဌကော။
ဝေဒိကော ဗောဓိဃရိကော၊ ဂါထာယော ဂဏိတာပိ စ၊
ဧကူနာသီတိကာ သဗ္ဗာ၊ အသ္မိံ ဝဂ္ဂေ ပကိတ္တိတာ။