📜
နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
ခုဒ္ဒကနိကာယေ
ဗုဒ္ဓဝံသ-အဋ္ဌကထာ
ဂန္ထာရမ္ဘကထာ
အနန္တဉာဏံ ¶ ¶ ¶ ကရုဏာလယံ လယံ၊ မလဿ ဗုဒ္ဓံ သုသမာဟိတံ ဟိတံ၊
နမာမိ ဓမ္မံ ဘဝသံဝရံ ဝရံ၊ ဂုဏာကရဉ္စေဝ နိရင်္ဂဏံ ဂဏံ။
ပညာယ သေဋ္ဌော ဇိနသာဝကာနံ၊ ယံ ဓမ္မသေနာပတိ ဓမ္မရာဇံ၊
အပုစ္ဆိ သတ္ထာရမပါရပါရဂုံ၊ နိရင်္ဂဏံ ဉာတိဂဏဿ မဇ္ဈေ။
သုဗုဒ္ဓဝံသေနိဓ ဗုဒ္ဓဝံသော၊ ဝိသုဒ္ဓဝံသေန ဝိနာယကေန၊
ဟတာဝကာသေန ပကာသိတော ယော၊ သမာဓိဝါသေန တထာဂတေန။
ယာဝဇ္ဇကာလာ ¶ အဝိနာသယန္တာ၊ ပါဠိက္ကမဉ္စေဝ စ ပါဠိယတ္ထံ၊
ကထာနုသန္ဓိံ သုဂတဿ ပုတ္တာ၊ ယထာသုတံယေဝ သမာဟရိံသု။
တဿေဝ ¶ သမ္ဗုဒ္ဓဝရနွယဿ၊ သဒါ ဇနာနံ သဝနာမတဿ၊
ပသာဒပညာဇနနဿ ယသ္မာ၊ သံဝဏ္ဏနာနုက္ကမတော ပဝတ္တာ။
သက္ကစ္စသဒ္ဓမ္မရတေန ဗုဒ္ဓသီဟေန သီလာဒိဂုဏောဒိတေန၊
အာယာစိတောဟံ သုစိရမ္ပိ ကာလံ၊ တသ္မာဿ သံဝဏ္ဏနမာရဘိဿံ။
သဒါ ¶ ဇနာနံ ကလိနာသနဿ၊ စိရဋ္ဌိတတ္ထံ ဇိနသာသနဿ၊
မမာပိ ပုညောဒယဝုဒ္ဓိယတ္ထံ၊ ပသာဒနတ္ထဉ္စ မဟာဇနဿ။
မဟာဝိဟာရာဂတပါဠိမဂ္ဂသန္နိဿိတာ သင်္ကရဒေါသဟီနာ၊
သမာသတောယံ ပန ဗုဒ္ဓဝံသသံဝဏ္ဏနာ ဟေဿတိ သာရဘူတာ။
သောတဗ္ဗရူပံ ပန ဗုဒ္ဓဝံသကထာယ အညံ ဣဓ နတ္ထိ ယသ္မာ၊
ပသာဒနံ ဗုဒ္ဓဂုဏေ ရတာနံ၊ ပဝါဟနံ ပါပမဟာမလဿ။
တသ္မာ ဟိ သက္ကစ္စသမာဓိယုတ္တာ၊ ဝိဟာယ ဝိက္ခေပမနညစိတ္တာ၊
သံဝဏ္ဏနံ ဝဏ္ဏယတော သုဝဏ္ဏံ၊ နိဓာယ ကဏ္ဏံ မဓုရံ သုဏာထ။
သဗ္ဗမ္ပိ ဟိတွာ ပန ကိစ္စမညံ၊ သက္ကစ္စ မစ္စေနိဓ နိစ္စကာလံ၊
သောတုံ ကထေတုမ္ပိ ဗုဓေန ယုတ္တာ၊ ကထာ ပနာယံ အတိဒုလ္လဘာတိ။
တတ္ထ ¶ ‘‘ဗုဒ္ဓဝံသသံဝဏ္ဏနာ ဟေဿတိ သာရဘူတာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ဗုဒ္ဓဝံသော တာဝ ဝဝတ္ထပေတဗ္ဗော။ တတြိဒံ ဝဝတ္ထာနံ – ဣတော ဟေဋ္ဌာ ကပ္ပသတသဟဿာဓိကေသု စတူသု အသင်္ချေယျေသု ဥပ္ပန္နာနံ ပဉ္စဝီသတိယာ ဗုဒ္ဓါနံ ဥပ္ပန္နကပ္ပာဒိပရိစ္ဆေဒဝသေန ပဝေဏိဝိတ္ထာရကထာ ‘‘ဗုဒ္ဓဝံသော နာမာ’’တိ ဝေဒိတဗ္ဗော။
သွာယံ ကပ္ပပရိစ္ဆေဒေါ နာမပရိစ္ဆေဒေါ ဂေါတ္တပရိစ္ဆေဒေါ ဇာတိပရိစ္ဆေဒေါ နဂရပရိစ္ဆေဒေါ ပိတုပရိစ္ဆေဒေါ ¶ မာတုပရိစ္ဆေဒေါ ဗောဓိရုက္ခပရိစ္ဆေဒေါ ဓမ္မစက္ကပ္ပဝတ္တနပရိစ္ဆေဒေါ အဘိသမယပရိစ္ဆေဒေါ သာဝကသန္နိပါတပရိစ္ဆေဒေါ အဂ္ဂသာဝကပရိစ္ဆေဒေါ ဥပဋ္ဌာကပရိစ္ဆေဒေါ အဂ္ဂသာဝိကာပရိစ္ဆေဒေါ ပရိဝါရဘိက္ခုပရိစ္ဆေဒေါ ရံသိပရိစ္ဆေဒေါ သရီရပ္ပမာဏပရိစ္ဆေဒေါ ဗောဓိသတ္တာဓိကာရပရိစ္ဆေဒေါ ဗျာကရဏပရိစ္ဆေဒေါ ဗောဓိသတ္တပဓာနပရိစ္ဆေဒေါ အာယုပရိစ္ဆေဒေါ ပရိနိဗ္ဗာနပရိစ္ဆေဒေါတိ ဣမေဟိ ပါဠိယာ အာဂတေဟိ ဗာဝီသတိယာ ပရိစ္ဆေဒေဟိ ပရိစ္ဆိန္နော ဝဝတ္ထိတော။
ပါဠိအနာရုဠှော ပန သမ္ဗဟုလဝါရောပေတ္ထ အာနေတဗ္ဗော။ သော အဂါရဝါသပရိစ္ဆေဒေါ ပါသာဒတ္တယပရိစ္ဆေဒေါ နာဋကိတ္ထိပရိစ္ဆေဒေါ အဂ္ဂမဟေသိပရိစ္ဆေဒေါ ပုတ္တပရိစ္ဆေဒေါ ယာနပရိစ္ဆေဒေါ အဘိနိက္ခမနပရိစ္ဆေဒေါ ¶ ပဓာနပရိစ္ဆေဒေါ ဥပဋ္ဌာကပရိစ္ဆေဒေါ ဝိဟာရပရိစ္ဆေဒေါတိ ဒသဓာ ဝဝတ္ထိတော ဟောတိ။
တံ သမ္ဗဟုလဝါရမ္ပိ၊ ယထာဋ္ဌာနေ မယံ ပန၊
ဒဿေတွာဝ ဂမိဿာမ၊ တတ္ထ တတ္ထ သမာသတော။
သော ဧဝံ ဝဝတ္ထိတော ပန –
ကေနာယံ ဒေသိတော ကတ္ထ၊ ကဿတ္ထာယ စ ဒေသိတော၊
ကိမတ္ထာယ ကဒါ ကဿ၊ ဝစနံ ကေန စာဘတော။
သဗ္ဗမေတံ ဝိဓိံ ဝတွာ၊ ပုဗ္ဗမေဝ သမာသတော၊
ပစ္ဆာဟံ ဗုဒ္ဓဝံသဿ၊ ကရိဿာမတ္ထဝဏ္ဏနန္တိ။
တတ္ထ ကေနာယံ ဒေသိတောတိ အယံ ဗုဒ္ဓဝံသော ကေန ဒေသိတော? သဗ္ဗဓမ္မေသု အပ္ပဋိဟတဉာဏစာရေန ဒသဗလေန စတုဝေသာရဇ္ဇဝိသာရဒေန ဓမ္မရာဇေန ¶ ဓမ္မဿာမိနာ တထာဂတေန သဗ္ဗညုနာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဒေသိတော။
ကတ္ထ ဒေသိတောတိ? ကပိလဝတ္ထုမဟာနဂရေ နိဂြောဓာရာမမဟာဝိဟာရေ ပရမရုစိရသန္ဒဿနေ ဒေဝမနုဿနယနနိပါတဘူတေ ရတနစင်္ကမေ စင်္ကမန္တေန ဒေသိတော။
ကဿတ္ထာယ ¶ စ ဒေသိတောတိ? ဒွါသီတိယာ ဉာတိသဟဿာနံ အနေကကောဋီနဉ္စ ဒေဝမနုဿာနံ အတ္ထာယ ဒေသိတော။
ကိမတ္ထာယ ဒေသိတောတိ? စတုရောဃနိတ္ထရဏတ္ထာယ ဒေသိတော။
ကဒါ ဒေသိတောတိ ဘဂဝါ ဟိ ပဌမဗောဓိယံ ဝီသတိဝဿာနိ အနိဗဒ္ဓဝါသော ဟုတွာ ယတ္ထ ယတ္ထ ဖာသုကံ ဟောတိ၊ တတ္ထ တတ္ထေဝ ဂန္တွာ ဝသိ။ ကထံ? ပဌမံ ဝဿံ ဣသိပတနေ ဓမ္မစက္ကံ (သံ။ နိ။ ၅။၁၀၈၁၊ မဟာဝ။ ၁၃ အာဒယော၊ ပဋိ။ မ။ ၂။၃၀) ပဝတ္တေတွာ အဋ္ဌာရသ ဗြဟ္မကောဋိယော အမတပါနံ ပါယေတွာ ဗာရာဏသိံ ဥပနိဿာယ ဣသိပတနေ မိဂဒါယေ ဝသိ။ ဒုတိယံ ဝဿံ ရာဇဂဟံ ဥပနိဿာယ ဝေဠုဝနေ မဟာဝိဟာရေ။ တတိယစတုတ္ထာနိပိ တတ္ထေဝ။ ပဉ္စမံ ဝေသာလိံ ဥပနိဿာယ မဟာဝနေ ကူဋာဂါရသာလာယံ။ ဆဋ္ဌံ မကုလပဗ္ဗတေ။ သတ္တမံ တာဝတိံသဘဝနေ။ အဋ္ဌမံ ဘဂ္ဂေသု သံသုမာရဂိရိံ ဥပနိဿာယ ဘေသကဠာဝနေ။ နဝမံ ကောသမ္ဗိယံ။ ဒသမံ ပါလိလေယျကဝနသဏ္ဍေ။ ဧကာဒသမံ နာဠာယံ ဗြာဟ္မဏဂါမေ။ ဒွါဒသမံ ဝေရဉ္ဇာယံ။ တေရသမံ စာလိယပဗ္ဗတေ။ စုဒ္ဒသမံ ဇေတဝနမဟာဝိဟာရေ။ ပဉ္စဒသမံ ကပိလဝတ္ထုမဟာနဂရေ။ သောဠသမံ အာဠဝကံ ဒမေတွာ စတုရာသီတိပါဏသဟဿာနိ အမတပါနံ ပါယေတွာ အာဠဝိယံ။ သတ္တရသမံ ရာဇဂဟေယေဝ။ အဋ္ဌာရသမံ စာလိယပဗ္ဗတေယေဝ။ တထာ ဧကူနဝီသတိမံ ဝီသတိမံ ပန ဝဿံ ရာဇဂဟေယေဝ ဝသိ။ တေန ¶ ဝုတ္တံ – ‘‘ဘဂဝါ ဟိ ပဌမဗောဓိယံ ဝီသတိဝဿာနိ အနိဗဒ္ဓဝါသော ဟုတွာ ယတ္ထ ယတ္ထ ဖာသုကံ ဟောတိ၊ တတ္ထ တတ္ထေဝ ဂန္တွာ ဝသီ’’တိ။ တတော ပဋ္ဌာယ ပန သာဝတ္ထိံယေဝ ဥပနိဿာယ ဇေတဝနမဟာဝိဟာရေ စ ပုဗ္ဗာရာမေ စ ဓုဝပရိဘောဂဝသေန ဝသိ။
ယဒါ ပန သတ္ထာ ဗုဒ္ဓါ ဟုတွာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတနေ မိဂဒါယေ ပဌမံ ဝဿံ ဝသိတွာ ဝုဋ္ဌဝဿော ပဝါရေတွာ ဥရုဝေလံ ဂန္တွာ တတ္ထ တယော မာသေ ဝသန္တော တေဘာတိကဇဋိလေ ဒမေတွာ ဘိက္ခုသဟဿေဟိ ကတပရိဝါရော ¶ ဖုဿမာသပုဏ္ဏမာယံ ရာဇဂဟံ ဂန္တွာ ဒွေ မာသေ တတ္ထေဝ ဝသိ၊ တဒါ ဗာရာဏသိတော နိက္ခန္တဿ ပနဿ ပဉ္စ မာသာ ဇာတာ။ သကလော ဟေမန္တော အတိက္ကန္တော။ ဥဒါယိတ္ထေရဿ အာဂတဒိဝသတော သတ္တဋ္ဌဒိဝသာ ဝီတိဝတ္တာ။ သော ပန ဖဂ္ဂုနီပုဏ္ဏမာသိယံ စိန္တေသိ – ‘‘အတိက္ကန္တော ဟေမန္တော၊ ဝသန္တကာလော အနုပ္ပတ္တော၊ သမယော တထာဂတဿ ကပိလပုရံ ဂန္တု’’န္တိ။ သော ဧဝံ စိန္တေတွာ ကုလနဂရဂမနတ္ထာယ သဋ္ဌိမတ္တာဟိ ဂါထာဟိ ဂမနဝဏ္ဏံ ဝဏ္ဏေသိ။ အထ သတ္ထာ စဿ ဝစနံ သုတွာ ဉာတိသင်္ဂဟံ ကာတုကာမော ဟုတွာ အင်္ဂမဂဓဝါသီနံ ကုလပုတ္တာနံ ဒသဟိ သဟဿေဟိ ကပိလဝတ္ထုဝါသီနံ ဒသဟိ သဟဿေဟီတိ သဗ္ဗေဟေဝ ဝီသတိယာ ခီဏာသဝသဟဿေဟိ ပရိဝုတော ရာဇဂဟတော နိက္ခမိတွာ ဒိဝသေ ဒိဝသေ ယောဇနံ ဂစ္ဆန္တော ရာဇဂဟတော သဋ္ဌိယောဇနံ ကပိလဝတ္ထုပုရံ ¶ ဒွီဟိ မာသေဟိ သမ္ပာပုဏိတွာ တတ္ထ ဉာတီနံ ဝန္ဒာပနတ္ထံ ယမကပါဋိဟာရိယံ အကာသိ။ တဒါယံ ဗုဒ္ဓဝံသော ဒေသိတော။
ကဿ ဝစနန္တိ? သာဝကပစ္စေကဗုဒ္ဓါနံ အသာဓာရဏံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿေဝ ဝစနံ။
ကေနာဘတောတိ? အာစရိယပရမ္ပရာယ အာဘတော။ အယဉှိ သာရိပုတ္တတ္ထေရော ဘဒ္ဒဇီ တိဿော ကောသိယပုတ္တော သိဂ္ဂဝေါ မောဂ္ဂလိပုတ္တော သုဒတ္တော ဓမ္မိကော ဒါသကော သောဏကော ရေဝတောတိ ဧဝမာဒီဟိ ယာဝ တတိယသင်္ဂီတိကာလာ အာဘတော၊ တတော ဥဒ္ဓမ္ပိ တေသံယေဝ သိဿာနုသိဿေဟီတိ ဧဝံ တာဝ အာစရိယပရမ္ပရာယ ယာဝဇ္ဇကာလာ အာဘတောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။
ဧတ္တာဝတာ –
‘‘ကေနာယံ ဒေသိတော ကတ္ထ၊ ကဿတ္ထာယ စ ဒေသိတော၊
ကိမတ္ထာယ ကဒါ ကဿ၊ ဝစနံ ကေန စာဘတော’’တိ။ –
အယံ ဂါထာ ဝုတ္တတ္ထာ ဟောတိ။
နိဒါနကထာ
ဗာဟိရနိဒါနံ
ဧဝံ ¶ ¶ အာဘတဿ ပနဿ ဣဒါနိ အတ္ထဝဏ္ဏနာ ဟောတိ၊ သာ ပနာယံ အတ္ထဝဏ္ဏနာ ယသ္မာ ဒူရေနိဒါနံ အဝိဒူရေနိဒါနံ သန္တိကေနိဒါနန္တိ၊ ဣမာနိ တီဏိ နိဒါနာနိ ဒဿေတွာဝ ဝဏ္ဏိတာ သုဝဏ္ဏိတာ နာမ ဟောတိ။ ယေ စ နံ သုဏန္တိ၊ တေဟိ သမုဒါဂမတော ¶ ပဋ္ဌာယ ဝိညာတတ္တာ သုဝိညာတာဝ ဟောတိ၊ တသ္မာ တာနိ နိဒါနာနိ ဒဿေတွာဝ ဝဏ္ဏယိဿာမ။
တတ္ထ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ တာဝ တေသံ နိဒါနာနံ ပရိစ္ဆေဒေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ တတြာယံ သင်္ခေပတော အတ္ထဒီပနာ – ဒီပင်္ကရဒသဗလဿ ပါဒမူလေ ကတာဘိနီဟာရဿ မဟာသတ္တဿ ယာဝ ဝေဿန္တရတ္တဘာဝါ စဝိတွာ တုသိတဘဝနေ နိဗ္ဗတ္တိ၊ တာဝ ပဝတ္တာ ကထာ ဒူရေနိဒါနံ နာမ။ တုသိတဘဝနတော စဝိတွာ ယာဝ ဗောဓိမဏ္ဍေ သဗ္ဗညုတညာဏပ္ပတ္တိ၊ တာဝ ပဝတ္တာ ကထာ အဝိဒူရေနိဒါနံ နာမ။ ‘‘ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ’’တိ စ၊ ‘‘ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ’’တိ စ၊ ‘‘ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ မဟာဝနေ ကူဋာဂါရသာလာယ’’န္တိ စ ဧဝံ မဟာဗောဓိမဏ္ဍေ သဗ္ဗညုတညာဏပ္ပတ္တိတော ယာဝ ပရိနိဗ္ဗာနမဉ္စာ ဧတသ္မိံ အန္တရေ ဘဂဝါ ယတ္ထ ယတ္ထ ဝိဟာသိ၊ တံ တံ သန္တိကေနိဒါနံ နာမာတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧတ္တာဝတာ သင်္ခေပေနေဝ တိဏ္ဏံ ဒူရာဝိဒူရသန္တိကေနိဒါနာနံ ဝသေန ဗာဟိရနိဒါနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ ဟောတီတိ။
အဗ္ဘန္တရနိဒါနံ