📜

၁၀။ ပဒုမဗုဒ္ဓဝံသဝဏ္ဏနာ

အနောမဒဿိဿ ပန ဘဂဝတော အပရဘာဂေ ဝဿသတသဟဿာယုကာ မနုဿာ အနုက္ကမေန ပရိဟာယိတွာ ဒသဝဿာယုကာ ဟုတွာ ပုန အနုက္ကမေန ဝဍ္ဎိတွာ အသင်္ချေယျာယုကာ ဟုတွာ ပုန ပရိဟာယမာနာ ဝဿသတသဟဿာယုကာ အဟေသုံ။ တထာ ပဒုမော နာမ သတ္ထာ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိ။ သောပိ ပါရမိယော ပူရေတွာ တုသိတပုရေ နိဗ္ဗတ္တိတွာ တတော စဝိတွာ စမ္ပကနဂရေ အသမဿ နာမ ရညော ကုလေ ရူပါဒီဟိ အသမာယ အသမာယ နာမ အဂ္ဂမဟေသိယာ ကုစ္ဆိသ္မိံ ပဋိသန္ဓိံ အဂ္ဂဟေသိ။ သော ဒသန္နံ မာသာနံ အစ္စယေန စမ္ပကုယျာနေ မာတုကုစ္ဆိတော နိက္ခမိ။ ဇာတေ ပန ကုမာရေ အာကာသတော သကလဇမ္ဗုဒီပေ သမုဒ္ဒပရိယန္တေ ပဒုမဝဿံ နိပတိ။ တေနဿ နာမဂ္ဂဟဏဒိဝသေ နာမံ ဂဏှန္တာ နေမိတ္တကာ စ ဉာတကာ စ ‘‘မဟာပဒုမကုမာရော’’တွေဝ နာမမကံသု။ သော ဒသဝဿသဟဿာနိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသိ။ နန္ဒုတ္တရ-ဝသုတ္တရ-ယသုတ္တရာနာမကာ တယော ပါသာဒါ အဟေသုံ။ ဥတ္တရာဒေဝိပ္ပမုခါနိ တေတ္တိံသ ဣတ္ထိသဟဿာနိ ပစ္စုပဋ္ဌိတာနိ အဟေသုံ။

အထ မဟာသတ္တော ဥတ္တရာယ နာမ မဟာဒေဝိယာ ရမ္မကုမာရေ နာမ ဥပ္ပန္နေ စတ္တာရိ နိမိတ္တာနိ ဒိသွာ အာဇညရထေန မဟာဘိနိက္ခမနံ နိက္ခမိ။ တံ ပဗ္ဗဇန္တံ ဧကာ ပုရိသကောဋိ အနုပဗ္ဗဇိ။ သော တေဟိ ပရိဝုတော အဋ္ဌ မာသေ ပဓာနစရိယံ စရိတွာ ဝိသာခပုဏ္ဏမာယ ဓညဝတီနဂရေ သုဓညသေဋ္ဌိဿ ဓီတာယ ဓညဝတိယာ နာမ ဒိန္နံ မဓုပါယာသံ ပရိဘုဉ္ဇိတွာ မဟာသာလဝနေ ဒိဝါဝိဟာရံ ဝီတိနာမေတွာ သာယနှသမယေ တိတ္ထကာဇီဝကေန ဒိန္နာ အဋ္ဌ တိဏမုဋ္ဌိယော ဂဟေတွာ မဟာသောဏဗောဓိံ ဥပသင်္ကမိတွာ အဋ္ဌတ္တိံသဟတ္ထဝိတ္ထတံ တိဏသန္ထရကံ ပညပေတွာ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ စတုရင်္ဂဝီရိယံ အဓိဋ္ဌာယ မာရဗလံ ဝိဓမိတွာ တီသု ယာမေသု တိဿော ဝိဇ္ဇာ သစ္ဆိကတွာ – ‘‘အနေကဇာတိသံသာရံ…ပေ… တဏှာနံ ခယမဇ္ဈဂါ’’တိ (ဓ။ ပ။ ၁၅၃-၁၅၄) ဥဒါနံ ဥဒါနေတွာ သတ္တသတ္တာဟံ ဗောဓိသမီပေယေဝ ဝီတိနာမေတွာ ဗြဟ္မုနော အာယာစနံ အဓိဝါသေတွာ ဓမ္မဒေသနာယ ဘာဇနဘူတေ ပုဂ္ဂလေ ဥပပရိက္ခန္တော အတ္တနာ သဟ ပဗ္ဗဇိတေ ကောဋိသင်္ခေ ဘိက္ခူ ဒိသွာ တင်္ခဏေယေဝ အနိလပထေန ဂန္တွာ ဓညဝတီနဂရသမီပေ ဓနဉ္ဇယုယျာနေ ဩတရိတွာ တေဟိ ပရိဝုတော တေသံ မဇ္ဈေ ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တေသိ။ တဒါ ကောဋိသတာနံ အဘိသမယော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၁။

‘‘အနောမဒဿိဿ အပရေန၊ သမ္ဗုဒ္ဓါ ဒွိပဒုတ္တမော၊

ပဒုမော နာမ နာမေန၊ အသမော အပ္ပဋိပုဂ္ဂလော။

၂။

‘‘တဿာပိ အသမံ သီလံ၊ သမာဓိပိ အနန္တကော၊

အသင်္ချေယျံ ဉာဏဝရံ၊ ဝိမုတ္တိပိ အနူပမာ။

၃။

‘‘တဿာပိ အတုလတေဇဿ၊ ဓမ္မစက္ကပ္ပဝတ္တနေ၊

အဘိသမယာ တယော အာသုံ၊ မဟာတမပဝါဟနာ’’တိ။

တတ္ထ အသမံ သီလန္တိ အညေသံ သီလေန အသဒိသံ၊ ဥတ္တမံ သေဋ္ဌန္တိ အတ္ထော။ သမာဓိပိ အနန္တကောတိ သမာဓိပိ အပ္ပမေယျော၊ တဿ အနန္တဘာဝေါ လောကဝိဝရဏယမကပါဋိဟာရိယာဒီသု ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ဉာဏဝရန္တိ သဗ္ဗညုတညာဏံ၊ အသာဓာရဏဉာဏာနိ ဝါ။ ဝိမုတ္တိပီတိ အရဟတ္တဖလဝိမုတ္တိပိ ဘဂဝတော။ အနူပမာတိ ဥပမာဝိရဟိတာ။ အတုလတေဇဿာတိ အတုလဉာဏတေဇဿ။ ‘‘အတုလဉာဏတေဇာ’’တိပိ ပါဌော။ တဿ ‘‘တယော အဘိသမယာ’’တိ ဣမိနာ ဥတ္တရပဒေန သမ္ဗန္ဓော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ မဟာတမပဝါဟနာတိ မဟာမောဟဝိနာသကာ၊ မောဟန္ဓကာရဝိဒ္ဓံသကာတိ အတ္ထော။

အထာပရေန သမယေန ပဒုမော ဘဂဝါ အတ္တနော ကနိဋ္ဌဘာတရံ သာလကုမာရဉ္စ ဥပသာလကုမာရဉ္စ ဉာတိသမာဂမေ သပရိဝါရေ ပဗ္ဗာဇေတွာ တေသံ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော နဝုတိ ကောဋိယော ဓမ္မာမတံ ပါယေသိ။ ယဒါ ပန ရမ္မတ္ထေရဿ ဓမ္မံ ဒေသေသိ၊ တဒါ အသီတိကောဋီနံ တတိယော အဘိသမယော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၄။

‘‘ပဌမာဘိသမယေ ဗုဒ္ဓါ၊ ကောဋိသတမဗောဓယိ၊

ဒုတိယာဘိသမယေ ဓီရော၊ နဝုတိကောဋိမဗောဓယိ။

၅။

‘‘ယဒါ စ ပဒုမော ဗုဒ္ဓါ၊ ဩဝဒီ သကမတြဇံ၊

တဒါ အသီတိကောဋီနံ၊ တတိယာဘိသမယော အဟူ’’တိ။

ယဒါ ပန သုဘာဝိတတ္တော နာမ ရာဇာ ပဒုမဿ ဗုဒ္ဓဿ ဗုဒ္ဓပဒုမဝဒနဿ သန္တိကေ ကောဋိသတသဟဿပရိဝါရော ဧဟိဘိက္ခုပဗ္ဗဇ္ဇာယ ပဗ္ဗဇိတော၊ တသ္မိံ သန္နိပါတေ ဘဂဝါ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိ၊ သော ပန ပဌမော သန္နိပါတော အဟောသိ။

အထာပရေန သမယေန မဟာပဒုမော မုနိဝသဘော ဥသဘသမဂတီ ဥသဘဝတီနဂရံ ဥပနိဿာယ ဝဿံ ဥပဂဉ္ဆိ။ နဂရဝါသိနော မနုဿာ ဘဂဝန္တံ ဒဿနကာမာ ဥပသင်္ကမိံသု။ တေသံ ဘဂဝါ ဓမ္မံ ဒေသေသိ။ တတ္ထ စ ဗဟဝေါ မနုဿာ ပသန္နစိတ္တာ ပဗ္ဗဇိံသု။ တတော ဒသဗလော တေဟိ စ အညေဟိ စ တီဟိ ဘိက္ခုသတသဟဿေဟိ သဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိပဝါရဏံ ပဝါရေသိ။ သော ဒုတိယော သန္နိပါတော အဟောသိ။ ယေ ပန တတ္ထ န ပဗ္ဗဇိံသု၊ တေ ကထိနာနိသံသံ သုတွာ ပါဋိပဒေ ပဉ္စသု မာသေသု ပဉ္စာနိသံသဒါယကံ ကထိနစီဝရမဒံသု။ တတော တံ ဘိက္ခူ ဓမ္မသေနာပတိံ အဂ္ဂသာဝကံ ဝိသာလမတိံ သာလတ္ထေရံ ကထိနတ္ထာရတ္ထံ ယာစိတွာ ကထိနစီဝရံ တဿာဒံသု။ ထေရဿ ကထိနစီဝရေ ကယိရမာနေ ဘိက္ခူ သိဗ္ဗနေ သဟာယကာ အဟေသုံ။ ပဒုမော ပန သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ သူစိစ္ဆိဒ္ဒေ သုတ္တာနိ အာဝုနိတွာ အဒါသိ။ နိဋ္ဌိတေ ပန စီဝရေ ဘဂဝါ တီဟိ ဘိက္ခုသတသဟဿေဟိ စာရိကံ ပက္ကာမိ။

အထာပရေန သမယေန သီဟဝိက္ကန္တဂါမီ ပုရိသသီဟော ဝိယ ဗုဒ္ဓသီဟော ဂေါသိင်္ဂသာလဝနသဒိသေ ပရမသုရဘိကုသုမဖလဘာရဝိနမိတသာခါဝိဋပေ ဝိမလကမလကုဝလယသမလင်္ကတေ သိသိရမဓုရဝါရိဝါဟေန ပရိပူရိတေ ရုရု-စမရ-သီဟ-ဗျဂ္ဃ-အဇ-ဟယ-ဂဝယ-မဟိံသာဒိ ဝိဝိဓမိဂဂဏဝိစရိတေ သုရဘိကုသုမဂန္ဓာဝဗဒ္ဓဟဒယာဟိ ဘမရမဓုကရယုဝတီဟိ အနုဘူတပ္ပစာရာဟိ သမန္တတော ဂုမ္ဗဂုမ္ဗာယမာနေ ဖလရသပမုဒိတဟဒယာဟိ ကာကလိသဒိသမဓုရဝိရုတာဟိ ကောကိလဝဓူဟိ ဥပဂီယမာနေ ပရမရမဏီယေ ဝိဝိတ္တေ ဝိဇနေ ယောဂါနုကူလေ ပဝနေ ဝဿာဝါသမုပဂဉ္ဆိ။ တသ္မိံ ဝိဟရန္တံ သပရိဝါရကံ ဒသဗလံ တထာဂတံ ဓမ္မရာဇံ ဗုဒ္ဓသိရိယာ ဝိရောစမာနံ ဒိသွာ မနုဿာ တဿ ဓမ္မံ သုတွာ ပသီဒိတွာ ဧဟိဘိက္ခုပဗ္ဗဇ္ဇာယ ပဗ္ဗဇိံသု။ တဒါ ဒွီဟိ ဘိက္ခုသတသဟဿေဟိ ပရိဝုတော ပဝါရေသိ။ သော တတိယော သန္နိပါတော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၆။

‘‘သန္နိပါတာ တယော အာသုံ၊ ပဒုမဿ မဟေသိနော၊

ကောဋိသတသဟဿာနံ၊ ပဌမော အာသိ သမာဂမော။

၇။

‘‘ကထိနတ္ထာရသမယေ၊ ဥပ္ပန္နေ ကထိနစီဝရေ၊

ဓမ္မသေနာပတိတ္ထာယ၊ ဘိက္ခူ သိဗ္ဗိံသု စီဝရံ။

၈။

‘‘တဒါ တေ ဝိမလာ ဘိက္ခူ၊ ဆဠဘိညာ မဟိဒ္ဓိကာ၊

တီဏိ သတသဟဿာနိ၊ သမိံသု အပရာဇိတာ။

၉။

‘‘ပုနာပရံ သော နရာသဘော၊ ပဝနေ ဝါသံ ဥပါဂမိ၊

တဒါ သမာဂမော အာသိ၊ ဒွိန္နံ သတသဟဿိန’’န္တိ။

တတ္ထ ကထိနတ္ထာရသမယေတိ ကထိနစီဝရတ္ထရဏသမယေ။ ဓမ္မသေနာပတိတ္ထာယာတိ ဓမ္မသေနာပတိသာလတ္ထေရတ္ထံ။ အပရာဇိတာတိ န ပရာဇိတာ၊ ဝိဘတ္တိလောပေါ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ သောတိ သော မဟာပဒုမော။ ပဝနေတိ မဟာဝနေ။ ဝါသန္တိ ဝဿာဝါသံ။ ဥပါဂမီတိ ဥပါဂတော။ ဒွိန္နံ သတသဟဿိနန္တိ ဒွိန္နံ သတသဟဿာနံ။ ‘‘တဒါ အာသိ သမာဂမော’’တိပိ ပါဌော ယဒိ အတ္ထိ သုန္ဒရော ဘဝေယျ။

တဒါ တထာဂတေ တသ္မိံ ဝနသဏ္ဍေ ဝသန္တေ အမှာကံ ဗောဓိသတ္တော သီဟော ဟုတွာ သတ္တာဟံ နိရောဓသမာပတ္တိံ သမာပဇ္ဇိတွာ နိသိန္နံ ဒိသွာ ပသန္နစိတ္တော ဟုတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ သဉ္ဇာတပီတိသောမနဿော တိက္ခတ္တုံ သီဟနာဒံ နဒိတွာ သတ္တာဟံ ဗုဒ္ဓါရမ္မဏံ ပီတိံ အဝိဇဟိတွာ ပီတိသုခေနေဝ ဂေါစရာယ အပက္ကမိတွာ ဇီဝိတပရိစ္စာဂံ ကတွာ ပယိရုပါသမာနော အဋ္ဌာသိ။ အထ သတ္ထာ တဿ သတ္တာဟဿ အစ္စယေန နိရောဓသမာပတ္တိတော ဝုဋ္ဌာယ နရသီဟော သီဟံ ဩလောကေတွာ – ‘‘ဘိက္ခုသင်္ဃေပိဿ စိတ္တပ္ပသာဒေါ ဟောတူတိ သင်္ဃော အာဂစ္ဆတူ’’တိ စိန္တေသိ။ အနေကကောဋိဘိက္ခူ တာဝဒေဝ အာဂဉ္ဆိံသု။ သီဟော သင်္ဃေပိ စိတ္တံ ပသာဒေသိ။ အထ သတ္ထာ တဿ စိတ္တံ ဩလောကေတွာ – ‘‘အနာဂတေ ဂေါတမော နာမ ဗုဒ္ဓါ ဘဝိဿတီ’’တိ ဗျာကာသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၁၀။

‘‘အဟံ တေန သမယေန၊ သီဟော အာသိံ မိဂါဓိဘူ၊

ပဝိဝေကမနုဗြူဟန္တံ၊ ပဝနေ အဒ္ဒသံ ဇိနံ။

၁၁။

‘‘ဝန္ဒိတွာ သိရသာ ပါဒေ၊ ကတွာန တံ ပဒက္ခိဏံ၊

တိက္ခတ္တုံ အဘိနာဒိတွာ၊ သတ္တာဟံ ဇိနမုပဋ္ဌဟံ။

၁၂။

‘‘သတ္တာဟံ ဝရသမာပတ္တိယာ၊ ဝုဋ္ဌဟိတွာ တထာဂတော၊

မနသာ စိန္တယိတွာန၊ ကောဋိဘိက္ခူ သမာနယိ။

၁၃။

‘‘တဒါပိ သော မဟာဝီရော၊ တေသံ မဇ္ဈေ ဝိယာကရိ၊

အပရိမေယျိတော ကပ္ပေ၊ အယံ ဗုဒ္ဓါ ဘဝိဿတိ။

၁၄။

‘‘ပဓာနံ ပဒဟိတွာန…ပေ… ဟေဿာမ သမ္မုခါ ဣမံ။

၁၅။

‘‘တဿာပိ ဝစနံ သုတွာ၊ ဘိယျော စိတ္တံ ပသာဒယိံ၊

ဥတ္တရိံ ဝတမဓိဋ္ဌာသိံ၊ ဒသပါရမိပူရိယာ’’တိ။

တတ္ထ ပဝိဝေကမနုဗြူဟန္တန္တိ နိရောဓသမာပတ္တိံ သမာပန္နန္တိ အတ္ထော။ ပဒက္ခိဏန္တိ တိက္ခတ္တုံ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ။ အဘိနာဒိတွာတိ တိက္ခတ္တုံ သီဟနာဒံ နဒိတွာ။ ဥပဋ္ဌဟန္တိ ဥပဋ္ဌဟိံ။ အယမေဝ ဝါ ပါဌော။ ဝရသမာပတ္တိယာတိ နိရောဓသမာပတ္တိတော ဝုဋ္ဌဟိတွာ။ မနသာ စိန္တယိတွာနာတိ ‘‘သဗ္ဗေပိ ဘိက္ခူ ဣဓ အာဂစ္ဆန္တူ’’တိ မနသာဝ စိန္တေတွာ။ သမာနယီတိ သမာဟရိ။

တဿ ပန ပဒုမဿ ဘဂဝတော စမ္ပကံ နာမ နဂရံ အဟောသိ။ အသမော နာမ ရာဇာ ပိတာ အဟောသိ၊ မာတာပိ တဿ အသမာ နာမ၊ သာလော စ ဥပသာလော စ ဒွေ အဂ္ဂသာဝကာ၊ ဝရုဏော နာမုပဋ္ဌာကော၊ ရာဓာ စ သုရာဓာ စ ဒွေ အဂ္ဂသာဝိကာ၊ မဟာသောဏရုက္ခော ဗောဓိ၊ အဋ္ဌပဏ္ဏာသဟတ္ထုဗ္ဗေဓံ သရီရံ၊ အာယု ဝဿသတသဟဿံ အဟောသိ၊ ရူပါဒီဟိ ဂုဏေဟိ အနုတ္တရာ ဥတ္တရာ နာမဿ အဂ္ဂမဟေသီ၊ ရမ္မကုမာရော နာမဿ အတိရမ္မော တနယော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၁၆။

‘‘စမ္ပကံ နာမ နဂရံ၊ အသမော နာမ ခတ္တိယော၊

အသမာ နာမ ဇနိကာ၊ ပဒုမဿ မဟေသိနော။

၂၁။

‘‘သာလော စ ဥပသာလော စ၊ အဟေသုံ အဂ္ဂသာဝကာ၊

ဝရုဏော နာမုပဋ္ဌာကော၊ ပဒုမဿ မဟေသိနော။

၂၂။

‘‘ရာဓာ စေဝ သုရာဓာ စ၊ အဟေသုံ အဂ္ဂသာဝိကာ၊

ဗောဓိ တဿ ဘဂဝတော၊ မဟာသောဏောတိ ဝုစ္စတိ။

၂၄။

‘‘အဋ္ဌပဏ္ဏာသရတနံ၊ အစ္စုဂ္ဂတော မဟာမုနိ၊

ပဘာ နိဒ္ဓါဝတီ တဿ၊ အသမာ သဗ္ဗတော ဒိသာ။

၂၅။

‘‘စန္ဒပ္ပဘာ သူရိယပ္ပဘာ၊ ရတနဂ္ဂိမဏိပ္ပဘာ၊

သဗ္ဗာပိ တာ ဟတာ ဟောန္တိ၊ ပတွာ ဇိနပဘုတ္တမံ။

၂၆။

‘‘ဝဿသတသဟဿာနိ ၊ အာယု ဝိဇ္ဇတိ တာဝဒေ၊

တာဝတာ တိဋ္ဌမာနော သော၊ တာရေသိ ဇနတံ ဗဟုံ။

၂၇။

‘‘ပရိပက္ကမာနသေ သတ္တေ၊ ဗောဓယိတွာ အသေသတော၊

သေသကေ အနုသာသိတွာ၊ နိဗ္ဗုတော သော သသာဝကော။

၂၈။

‘‘ဥရဂေါဝ တစံ ဇိဏ္ဏံ၊ ဝဒ္ဓပတ္တံဝ ပါဒပေါ၊

ဇဟိတွာ သဗ္ဗသင်္ခါရေ၊ နိဗ္ဗုတော သော ယထာ သိခီ’’တိ။

တတ္ထ ရတနဂ္ဂိမဏိပ္ပဘာတိ ရတနပ္ပဘာ စ အဂ္ဂိပ္ပဘာ စ မဏိပ္ပဘာ စ။ ဟတာတိ အဘိဘူတာ။ ဇိနပဘုတ္တမန္တိ ဇိနဿ သရီရပ္ပဘံ ဥတ္တမံ ပတွာ ဟတာတိ အတ္ထော။ ပရိပက္ကမာနသေတိ ပရိပက္ကိန္ဒြိယေ ဝေနေယျသတ္တေ။ ဝဒ္ဓပတ္တန္တိ ပုရာဏပတ္တံ။ ပါဒပေါ ဝါတိ ပါဒပေါ ဝိယ။ သဗ္ဗသင်္ခါရေတိ သဗ္ဗေပိ အဇ္ဈတ္တိကဗာဟိရေ သင်္ခါရေ။ ‘‘ဟိတွာ သဗ္ဗသင်္ခါရ’’န္တိပိ ပါဌော၊ သောယေဝတ္ထော။ ယထာ သိခီတိ အဂ္ဂိ ဝိယ နိရုပါဒါနော နိဗ္ဗုတိံ သုဂတော ဂတောတိ။ သေသမေတ္ထ ဂါထာသု ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယတ္တာ ဥတ္တာနမေဝါတိ။

ပဒုမဗုဒ္ဓဝံသဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

နိဋ္ဌိတော အဋ္ဌမော ဗုဒ္ဓဝံသော။