📜
၁၁။ နာရဒဗုဒ္ဓဝံသဝဏ္ဏနာ
ပဒုမဗုဒ္ဓေ ¶ ပန ပရိနိဗ္ဗုတေ တဿ သာသနေ စ အန္တရဟိတေ ဝဿသတသဟဿာယုကာ မနုဿာ အနုက္ကမေန ပရိဟာယမာနာ ဒသဝဿာယုကာ အဟေသုံ။ ပုန ဝဍ္ဎိတွာ အသင်္ချေယျာယုကာ ဟုတွာ ပရိဟာယမာနာ နဝုတိဝဿသဟဿာယုကာ အဟေသုံ။ တဒါ ဒသဗလဓရော တေဝိဇ္ဇော စတုဝေသာရဇ္ဇဝိသာရဒေါ ဝိမုတ္တိသာရဒေါ နာရဒေါ နာမ နရသတ္တုတ္တမော သတ္ထာ လောကေ ဥဒပါဒိ။ သော စတ္တာရိ အသင်္ချေယျာနိ ကပ္ပသတသဟဿဉ္စ ပါရမိယော ပူရေတွာ တုသိတဘဝနေ နိဗ္ဗတ္တိတွာ တတော စဝိတွာ ဓညဝတီ နာမ နဂရေ သကဝီရိယဝိဇိတဝါသုဒေဝဿ သုဒေဝဿ နာမ ရညော ကုလေ အဂ္ဂမဟေသိယာ နိရူပမာယ အနောမာယ နာမ ဒေဝိယာ ကုစ္ဆိသ္မိံ ပဋိသန္ဓိံ အဂ္ဂဟေသိ။ သော ဒသန္နံ မာသာနံ အစ္စယေန ဓနဉ္ဇယုယျာနေ မာတုကုစ္ဆိတော နိက္ခမိ။ နာမဂ္ဂဟဏဒိဝသေ ပန နာမကရဏေ ကယိရမာနေ သကလဇမ္ဗုဒီပေ မနုဿာနံ ဥပဘောဂက္ခမာနိ အနုရူပါနိ အာဘရဏာနိ အာကာသတော ကပ္ပရုက္ခာဒီဟိ ပတိံသု။ တေနဿ နရာနံ အရဟာနိ အာဘရဏာနိ အဒါသီတိ ‘‘နာရဒေါ’’တိ နာမံ အကံသု။
သော နဝဝဿသဟဿာနိ အဂါရမဇ္ဈေ ဝသိ။ ဝိဇိတော ဝိဇိတာဝီ ဝိဇိတာဘိရာမောတိ တိဏ္ဏံ ဥတူနံ အနုစ္ဆဝိကာ တယော ပါသာဒါ အဟေသုံ။ တဿ နာရဒကုမာရဿ ကုလသီလာစာရရူပသမ္ပန္နံ မနောနုကူလံ ဝိဇိတသေနံ ¶ နာမ အတိဝိယ ဓညံ ခတ္တိယကညံ အဂ္ဂမဟေသိံ အကံသု။ တံ အာဒိံ ကတွာ ဝီသတိသဟဿာဓိကံ ဣတ္ထီနံ သတသဟဿံ အဟောသိ။ တဿာ ဝိဇိတသေနာယ ဒေဝိယာ သဗ္ဗလောကာနန္ဒကရေ နန္ဒုတ္တရကုမာရေ နာမ ဇာတေ သော စတ္တာရိ နိမိတ္တာနိ ဒိသွာ စတုရင်္ဂိနိယာ မဟတိယာ သေနာယ ပရိဝုတော နာနာဝိရာဂတနုဝရဝသနနိဝသနော ¶ အာမုက္ကမုတ္တာဟာရမဏိကုဏ္ဍလော ဝရကေယူရမကုဋကဋကဓရော ပရမသုရဘိဂန္ဓကုသုမသမလင်္ကတော ပဒသာဝ ဥယျာနံ ဂန္တွာ သဗ္ဗာဘရဏာနိ ဩမုဉ္စိတွာ ဘဏ္ဍာဂါရိကဿ ဟတ္ထေ ဒတွာ သယမေဝ ဝိမလနီလကုဝလယဒလသဒိသေနာတိနိသိတေနာသိနာ ပရမရုစိရရတနဝိစိတ္တံ သကေသမကုဋံ ဆိန္ဒိတွာ ဂဂနတလေ ခိပိ။ တံ သက္ကော ဒေဝရာဇာ သုဝဏ္ဏစင်္ကောဋကေန ပဋိဂ္ဂဟေတွာ တာဝတိံသဘဝနံ နေတွာ တိယောဇနုဗ္ဗေဓံ သိနေရုမုဒ္ဓနိ သတ္တရတနမယံ စေတိယံ အကာသိ။
မဟာပုရိသော ¶ ပန ဒေဝဒတ္တာနိ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ ပရိဒဟိတွာ တတ္ထေဝ ဥယျာနေ ပဗ္ဗဇိ။ ပုရိသသတသဟဿာ စ တံ အနုပဗ္ဗဇိံသု။ သော သတ္တာဟံ တတ္ထေဝ ပဓာနစရိယံ စရိတွာ ဝိသာခပုဏ္ဏမာယ ဝိဇိတသေနာယ အဂ္ဂမဟေသိယာ ဒိန္နံ ပါယာသံ ပရိဘုဉ္ဇိတွာ တတ္ထေဝ ဥယျာနေ ဒိဝါဝိဟာရံ ကတွာ သုဒဿနုယျာနပါလေန ဒိန္နာ အဋ္ဌ တိဏမုဋ္ဌိယော ဂဟေတွာ မဟာသောဏဗောဓိံ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ အဋ္ဌပဏ္ဏာသဟတ္ထဝိတ္ထတံ တိဏသန္ထရံ သန္ထရိတွာ နိသီဒိတွာ မာရဗလံ ဝိဓမိတွာ တီသု ယာမေသု တိဿော ဝိဇ္ဇာ ဥပ္ပာဒေတွာ သဗ္ဗညုတညာဏံ ပဋိဝိဇ္ဈိတွာ – ‘‘အနေကဇာတိသံသာရံ…ပေ… တဏှာနံ ခယမဇ္ဈဂါ’’တိ ဥဒါနံ ဥဒါနေတွာ သတ္တသတ္တာဟာနိ ဝီတိနာမေတွာ ဗြဟ္မုနော ယာစိတော ပဋိညံ ဒတွာ ဓနဉ္ဇယုယျာနေ အတ္တနာ သဟ ပဗ္ဗဇိတေဟိ သတသဟဿဘိက္ခူဟိ ပရိဝုတော တတ္ထ ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တေသိ။ တဒါ ကောဋိသတသဟဿာနံ ဓမ္မာဘိသမယော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –
‘‘ပဒုမဿ အပရေန၊ သမ္ဗုဒ္ဓါ ဒွိပဒုတ္တမော၊
နာရဒေါ နာမ နာမေန၊ အသမော အပ္ပဋိပုဂ္ဂလော။
‘‘သော ဗုဒ္ဓါ စက္ကဝတ္တိဿ၊ ဇေဋ္ဌော ဒယိတဩရသော၊
အာမုက္ကမာလာဘရဏော၊ ဥယျာနံ ဥပသင်္ကမိ။
‘‘တတ္ထာသိ ရုက္ခော ယသဝိပုလော၊ အဘိရူပေါ ဗြဟ္မာ သုစိ၊
တမဇ္ဈပ္ပတွာ ဥပနိသီဒိ၊ မဟာသောဏဿ ဟေဋ္ဌတော။
‘‘တတ္ထ ဉာဏဝရုပ္ပဇ္ဇိ၊ အနန္တံ ဝဇိရူပမံ၊
တေန ဝိစိနိ သင်္ခါရေ၊ ဥက္ကုဇ္ဇမဝကုဇ္ဇကံ။
‘‘တတ္ထ ¶ ¶ သဗ္ဗကိလေသာနိ၊ အသေသမဘိဝါဟယိ၊
ပါပုဏီ ကေဝလံ ဗောဓိံ၊ ဗုဒ္ဓဉာဏေ စ စုဒ္ဒသ။
‘‘ပါပုဏိတွာန သမ္ဗောဓိံ၊ ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တယိ၊
ကောဋိသတသဟဿာနံ၊ ပဌမာဘိသမယော အဟူ’’တိ။
တတ္ထ စက္ကဝတ္တိဿာတိ စက္ကဝတ္တိရညော။ ဇေဋ္ဌောတိ ပုဗ္ဗဇော။ ဒယိတဩရသောတိ ဒယိတော ပိယော ¶ ဩရသော ပုတ္တော၊ ဒယိတော ဩရသိ ဂဟေတွာ လာလိတော ပုတ္တော ဒယိတဩရသော နာမ။ အာမုက္ကမာလာဘရဏောတိ အာမုက္ကမုတ္တာဟာရကေယူရကဋကမကုဋကုဏ္ဍလမာလော။ ဥယျာနန္တိ ဗဟိနဂရေ ဓနဉ္ဇယုယျာနံ နာမာရာမံ အဂမာသိ။
တတ္ထာသိ ရုက္ခောတိ တသ္မိံ ဥယျာနေ ဧကော ကိရ ရုက္ခော ရတ္တသောဏော နာမ အဟောသိ။ သော ကိရ နဝုတိဟတ္ထုဗ္ဗေဓော သမဝဋ္ဋက္ခန္ဓော သမ္ပန္နဝိဝိဓဝိဋပသာခေါ နီလဗဟလဝိပုလပလာသော သန္ဒစ္ဆာယော ဒေဝတာဓိဝုဋ္ဌတ္တာ ဝိဂတဝိဝိဓဝိဟဂဂဏသဉ္စာရော ဓရဏီတလတိလကဘူတော တရုရဇ္ဇံ ဝိယ ကုရုမာနော ပရမရမဏီယဒဿနော ရတ္တကုသုမသမလင်္ကတသဗ္ဗသာခေါ ဒေဝမနုဿနယနရသာယနဘူတော အဟောသိ။ ယသဝိပုလောတိ ဝိပုလယသော၊ သဗ္ဗလောကဝိချာတော အတ္တနော သမ္ပတ္တိယာ သဗ္ဗတ္ထ ပါကဋော ဝိဿုတောတိ အတ္ထော။ ကေစိ ‘‘တတ္ထာသိ ရုက္ခော ဝိပုလော’’တိ ပဌန္တိ။ ဗြဟာတိ မဟန္တော၊ ဒေဝါနံ ပါရိစ္ဆတ္တကသဒိသောတိ အတ္ထော။ တမဇ္ဈပ္ပတွာတိ တံ သောဏရုက္ခံ ပတွာ အဓိပတွာ ဥပဂမ္မာတိ အတ္ထော။ ဟေဋ္ဌတောတိ တဿ ရုက္ခဿ ဟေဋ္ဌာ။
ဉာဏဝရုပ္ပဇ္ဇီတိ ဉာဏဝရံ ဥဒပါဒိ။ အနန္တန္တိ အပ္ပမေယျံ အပ္ပမာဏံ။ ဝဇိရူပမန္တိ ဝဇိရသဒိသံ တိခိဏံ၊ အနိစ္စာနုပဿနာဒိကဿ ဝိပဿနာဉာဏဿေတံ အဓိဝစနံ။ တေန ဝိစိနိ သင်္ခါရေတိ တေန ဝိပဿနာဉာဏေန ရူပါဒိကေ သင်္ခါရေ ဝိစိနိ။ ဥက္ကုဇ္ဇမဝကုဇ္ဇကန္တိ သင်္ခါရာနံ ဥဒယဉ္စ ဝယဉ္စ ဝိစိနီတိ အတ္ထော။ တသ္မာ ပစ္စယာကာရံ သမ္မသိတွာ အာနာပါနစတုတ္ထဇ္ဈာနတော ဝုဋ္ဌာယ ပဉ္စသု ခန္ဓေသု အဘိနိဝိသိတွာ ဥဒယဗ္ဗယဝသေန သမပညာသ လက္ခဏာနိ ဒိသွာ ယာဝ ဂေါတြဘုဉာဏံ ဝိပဿနံ ဝဍ္ဎေတွာ အရိယမဂ္ဂါနုက္ကမေန သကလေ ဗုဒ္ဓဂုဏေ ပဋိလဘီတိ အတ္ထော။
တတ္ထာတိ ¶ ¶ သောဏရုက္ခေ။ သဗ္ဗကိလေသာနီတိ သဗ္ဗေပိ ကိလေသေ၊ လိင်္ဂဝိပရိယာသံ ကတွာ ဝုတ္တံ။ ကေစိ ‘‘တတ္ထ သဗ္ဗကိလေသေဟီ’’တိ ပဌန္တိ။ အသေသန္တိ နိရဝသေသံ။ အဘိဝါဟယီတိ မဂ္ဂေါဓိနာ စ ကိလေသောဓိနာ စ သဗ္ဗေ ကိလေသေ အဘိဝါဟယိ၊ ဝိနာသမုပနေသီတိ အတ္ထော။ ဗောဓီတိ အရဟတ္တမဂ္ဂဉာဏံ။ ဗုဒ္ဓဉာဏေ စ စုဒ္ဒသာတိ ဗုဒ္ဓဉာဏာနိ စုဒ္ဒသ။ တာနိ ကတမာနီတိ? မဂ္ဂဖလဉာဏာနိ အဋ္ဌ၊ ဆ အသာဓာရဏဉာဏာနီတိ ဧဝမိမာနိ စုဒ္ဒသ ဗုဒ္ဓဉာဏာနိ နာမ၊ စ-သဒ္ဒေါ သမ္ပိဏ္ဍနတ္ထော၊ တေန အပရာနိပိ စတဿော ပဋိသမ္ဘိဒါဉာဏာနိ စတုဝေသာရဇ္ဇဉာဏာနိ စတုယောနိပရိစ္ဆေဒကဉာဏာနိ ပဉ္စဂတိပရိစ္ဆေဒကဉာဏာနိ ဒသဗလဉာဏာနိ သကလေ စ ဗုဒ္ဓဂုဏေ ပါပုဏီတိ အတ္ထော။
ဧဝံ ဗုဒ္ဓတ္တံ ပတွာ ဗြဟ္မာယာစနံ အဓိဝါသေတွာ ဓနဉ္ဇယုယျာနေ အတ္တနာ သဟ ပဗ္ဗဇိတေ သတသဟဿဘိက္ခူ သမ္မုခေ ကတွာ ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တေသိ။ တဒါ ကောဋိသတသဟဿဿ ပဌမာဘိသမယော ¶ အဟောသိ။ တဒါ ကိရ မဟာဒေါဏနဂရေ ဒေါဏော နာမ နာဂရာဇာ ဂင်္ဂါတီရေ ပဋိဝသတိ မဟိဒ္ဓိကော မဟာနုဘာဝေါ မဟာဇနေန သက္ကတော ဂရုကတော မာနိတော ပူဇိတော။ သော ယသ္မိံ ဝိသယေ ဇနပဒဝါသိနော မနုဿာ တဿ ဗလိကမ္မံ န ကရောန္တိ၊ တေသံ ဝိသယံ အဝဿေန ဝါ အတိဝဿေန ဝါ သက္ခရဝဿေန ဝါ ဝိနာသေတိ။
အထ တီရဒဿနော နာရဒေါ သတ္ထာ ဒေါဏဿ နာဂရာဇဿ ဝိနယနေ ဗဟူနံ ပါဏီနံ ဥပနိဿယံ ဒိသွာ မဟတာ ဘိက္ခုသင်္ဃေန ပရိဝါရိတော တဿ နာဂရာဇဿ နိဝါသဋ္ဌာနမဂမာသိ။ တတော တံ မနုဿာ ဒိသွာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဘဂဝါ၊ ဧတ္ထ ဃောရဝိသော ဥဂ္ဂတေဇော မဟိဒ္ဓိကော မဟာနုဘာဝေါ နာဂရာဇာ ပဋိဝသတိ၊ သော တံ မာ ဝိဟေဌေဿတိ န ဂန္တဗ္ဗ’’န္တိ။ ဘဂဝါ ပန တေသံ ဝစနံ အသုဏန္တော ဝိယ အဂမာသိ။ ဂန္တွာ စ တတ္ထဿ နာဂရာဇဿ သက္ကာရတ္ထာယ ကတေ ပရမသုရဘိဂန္ဓေ ပုပ္ဖသန္ထရေ နိသီဒိ။ မဟာဇနော ကိရ ‘‘နာရဒဿ စ မုနိရာဇဿ ဒေါဏဿ စ နာဂရာဇဿ ဒွိန္နမ္ပိ ယုဒ္ဓံ ပဿိဿာမာ’’တိ သန္နိပတိ။
အထ အဟိနာဂေါ မုနိနာဂံ တထာ နိသိန္နံ ဒိသွာ မက္ခံ အသဟမာနော သန္ဒိဿမာနကာယော ဟုတွာ ပဓူပါယိ။ ဒသဗလောပိ ပဓူပါယိ။ ပုန နာဂရာဇာ ပဇ္ဇလိ ¶ ။ မုနိရာဇာပိ ပဇ္ဇလိ။ အထ သော နာဂရာဇာ ဒသဗလဿ သရီရတော နိက္ခန္တာဟိ ဓူမဇာလာဟိ အတိဝိယ ကိလန္တသရီရော ဒုက္ခံ အသဟမာနော ‘‘ဝိသဝေဂေန နံ မာရေဿာမီ’’တိ ဝိသံ ဝိဿဇ္ဇေသိ။ ဝိသဿ ဝေဂေန သကလောပိ ဇမ္ဗုဒီပေါ ဝိနဿေယျ။ တံ ပန ဝိသံ ဒသဗလဿ သရီရေ ဧကလောမမ္ပိ ကမ္ပေတုံ နာသက္ခိ။ အထ သော နာဂရာဇာ – ‘‘ကာ နု ခေါ သမဏဿ ပဝတ္တီ’’တိ ဩလောကေန္တော သရဒသမယေ သူရိယံ ဝိယ စန္ဒံ ဝိယ စ ပရိပုဏ္ဏံ ဆဗ္ဗဏ္ဏာဟိ ဗုဒ္ဓရသ္မီဟိ ဝိရောစမာနံ ဝိပ္ပသန္နဝဒနသောဘံ ဘဂဝန္တံ ဒိသွာ – ‘‘အဟော! မဟိဒ္ဓိကော ဝတာယံ သမဏော၊ မယာ ပန အတ္တနော ဗလံ အဇာနန္တေန အပရဒ္ဓ’’န္တိ စိန္တေတွာ တာဏံ ဂဝေသီ ဘဂဝန္တံယေဝ ¶ သရဏမုပဂဉ္ဆိ။ အထ နာရဒေါ မုနိရာဇာ တံ နာဂရာဇံ ဝိနေတွာ တတ္ထ သန္နိပတိတဿ မဟာဇနဿ စိတ္တပ္ပသာဒနတ္ထံ ယမကပါဋိဟာရိယံ အကာသိ။ တဒါ ပါဏီနံ နဝုတိကောဋိသဟဿာနိ အရဟတ္တေ ပတိဋ္ဌဟိံသု။ သော ဒုတိယော အဘိသမယော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –
‘‘မဟာဒေါဏံ နာဂရာဇံ၊ ဝိနယန္တော မဟာမုနိ၊
ပါဋိဟေရံ တဒါကာသိ၊ ဒဿယန္တော သဒေဝကေ။
‘‘တဒါ ¶ ဒေဝမနုဿာနံ၊ တမှိ ဓမ္မပ္ပကာသနေ၊
နဝုတိကောဋိသဟဿာနိ၊ တရိံသု သဗ္ဗသံသယ’’န္တိ။
တတ္ထ ပါဋိဟေရံ တဒါကာသီတိ အကာသိ ယမကပါဋိဟာရိယန္တိ အတ္ထော။ အယမေဝ ဝါ ပါဌော။ ‘‘တဒါ ဒေဝမနုဿာ ဝါ’’တိပိ ပါဌော။ တတ္ထ ဒေဝမနုဿာနန္တိ သာမိအတ္ထေ ပစ္စတ္တံ။ တသ္မာ ဒေဝါနံ မနုဿာနဉ္စ နဝုတိကောဋိသဟဿာနီတိ အတ္ထော။ တရိံသူတိ အတိက္ကမိံသု။
ယဒါ ပန အတ္တနော ပုတ္တံ နန္ဒုတ္တရကုမာရံ ဩဝဒိ၊ တဒါ အသီတိယာ ကောဋိသဟဿာနံ တတိယာဘိသမယော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –
‘‘ယမှိ ကာလေ မဟာဝီရော၊ ဩဝဒီ သကမတြဇံ၊
အသီတိကောဋိသဟဿာနံ၊ တတိယာဘိသမယော အဟူ’’တိ။
ယဒါ ပန ထုလ္လကောဋ္ဌိတနဂရေ ဘဒ္ဒသာလော စ ဝိဇိတမိတ္တော စ ဒွေ ဗြာဟ္မဏသဟာယကာ အမတရဟဒံ ဂဝေသမာနာ ပရိသတိ နိသိန္နံ အတိဝိသာရဒံ နာရဒသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓံ အဒ္ဒသံသု။ တေ ဘဂဝတော ကာယေ ဒွတ္တိံသမဟာပုရိသလက္ခဏာနိ ¶ ဒိသွာ – ‘‘အယံ လောကေ ဝိဝဋစ္ဆဒေါ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ’’တိ နိဋ္ဌံ ဂန္တွာ ဘဂဝတိ သဉ္ဇာတသဒ္ဓါ သပရိဝါရာ ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇိံသု။ တေသု ပဗ္ဗဇိတွာ အရဟတ္တံ ပတ္တေသု ဘဂဝါ ဘိက္ခူနံ ကောဋိသတသဟဿမဇ္ဈေ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိ၊ သော ပဌမော သန္နိပါတော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –
‘‘သန္နိပါတာ တယော အာသုံ၊ နာရဒဿ မဟေသိနော၊
ကောဋိသတသဟဿာနံ၊ ပဌမော အာသိ သမာဂမော’’တိ။
ယသ္မိံ သမယေ နာရဒေါ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ ဉာတိသမာဂမေ အတ္တနော ပဏိဓာနတော ပဋ္ဌာယ ဗုဒ္ဓဝံသံ ကထေသိ၊ တဒါ နဝုတိကောဋိဘိက္ခုသဟဿာနံ ဒုတိယော သန္နိပါတော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –
‘‘ယဒါ ဗုဒ္ဓါ ဗုဒ္ဓဂုဏံ၊ သနိဒါနံ ပကာသယိ၊
နဝုတိကောဋိသဟဿာနိ၊ သမိံသု ဝိမလာ တဒါ’’တိ။
တတ္ထ ¶ ဝိမလာတိ ဝိဂတမလာ၊ ခီဏာသဝါတိ အတ္ထော။
ယဒါ ¶ ပန မဟာဒေါဏနာဂရာဇဿ ဝိနယနေ ပသန္နော ဝေရောစနော နာမ နာဂရာဇာ ဂင်္ဂါယ နဒိယာ တိဂါဝုတပ္ပမာဏံ သတ္တရတနမယံ မဏ္ဍပံ နိမ္မိနိတွာ သပရိဝါရံ ဘဂဝန္တံ တတ္ထ နိသီဒါပေတွာ သပရိဝါရော သဇနပဒေ အတ္တနော ဒါနဂ္ဂဒဿနတ္ထာယ နိမန္တေတွာ နာဂနာဋကာနိ စ တာဠာဝစရေ ဝိဝိဓဝေသာလင်္ကာရဓရေ သန္နိပါတေတွာ မဟာသက္ကာရေန ဘဂဝတော သပရိဝါရဿ မဟာဒါနံ အဒါသိ။ ဘောဇနာဝသာနေ ဘဂဝါ မဟာဂင်္ဂံ ဩတာရေန္တော ဝိယ အနုမောဒနမကာသိ။ တဒါ ဘတ္တာနုမောဒနေ ဓမ္မံ သုတွာ ပသန္နာနံ ဧဟိဘိက္ခုပဗ္ဗဇ္ဇာယ ပဗ္ဗဇိတာနံ အသီတိဘိက္ခုသတသဟဿာနံ မဇ္ဈေ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိ၊ သော တတိယော သန္နိပါတော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –
‘‘ယဒါ ဝေရောစနော နာဂေါ၊ ဒါနံ ဒဒါတိ သတ္ထုနော၊
တဒါ သမိံသု ဇိနပုတ္တာ၊ အသီတိသတသဟဿိယော’’တိ။
တတ္ထ အသီတိသတသဟဿိယောတိ သတသဟဿာနံ အသီတိယော။
တဒါ ¶ အမှာကံ ဗောဓိသတ္တော ဣသိပဗ္ဗဇ္ဇံ ပဗ္ဗဇိတွာ ဟိမဝန္တပဿေ အဿမံ မာပေတွာ ပဉ္စသု အဘိညာသု အဋ္ဌသု သမာပတ္တီသု စ စိဏ္ဏဝသီ ဟုတွာ ပဋိဝသတိ။ အထ တသ္မိံ အနုကမ္ပာယ နာရဒေါ ဘဂဝါ အသီတိယာ အရဟန္တကောဋီဟိ ဒသဟိ စ အနာဂါမိဖလဋ္ဌေဟိ ဥပါသကသဟဿေဟိ ပရိဝုတော တံ အဿမပဒံ အဂမာသိ။ တာပသော ဘဂဝန္တံ ဒိသွာဝ ပမုဒိတဟဒယော သပရိဝါရဿ ဘဂဝတော နိဝါသတ္ထာယ အဿမံ မာပေတွာ သကလရတ္တိံ သတ္ထုဂုဏံ ကိတ္တေတွာ ဘဂဝတော ဓမ္မကထံ သုတွာ ပုနဒိဝသေ ဥတ္တရကုရုံ ဂန္တွာ တတော အာဟာရံ အာဟရိတွာ သပရိဝါရဿ ဗုဒ္ဓဿ မဟာဒါနံ အဒါသိ။ ဧဝံ သတ္တာဟံ မဟာဒါနံ ဒတွာ ဟိမဝန္တတော အနဂ္ဃံ လောဟိတစန္ဒနံ အာဟရိတွာ တေန လောဟိတစန္ဒနေန ဘဂဝန္တံ ပူဇေသိ။ တဒါ နံ ဒသဗလော အမရနရပရိဝုတော ဓမ္မကထံ ကထေတွာ – ‘‘အနာဂတေ ဂေါတမော နာမ ဗုဒ္ဓါ ဘဝိဿတီ’’တိ ဗျာကာသိ။ တေန ဝုတ္တံ –
‘‘အဟံ တေန သမယေန၊ ဇဋိလော ဥဂ္ဂတာပနော၊
အန္တလိက္ခစရော အာသိံ၊ ပဉ္စာဘိညာသု ပါရဂူ။
‘‘တဒါပါဟံ အသမသမံ၊ သသင်္ဃံ သပရိဇ္ဇနံ၊
အန္နပါနေန တပ္ပေတွာ၊ စန္ဒနေနာဘိပူဇယိံ။
‘‘သောပိ ¶ မံ တဒါ ဗျာကာသိ၊ နာရဒေါ လောကနာယကော၊
အပရိမေယျိတော ကပ္ပေ၊ ဗုဒ္ဓါ လောကေ ဘဝိဿတိ။
‘‘ပဓာနံ ပဒဟိတွာန…ပေ… ဟေဿာမ သမ္မုခါ ဣမံ။
‘‘တဿာပိ ¶ ဝစနံ သုတွာ၊ ဘိယျော ဟာသေတွ မာနသံ၊
အဓိဋ္ဌဟိံ ဝတံ ဥဂ္ဂံ၊ ဒသပါရမိပူရိယာ’’တိ။
တတ္ထ တဒါပါဟန္တိ တဒါပိ အဟံ။ အသမသမန္တိ အသမာ နာမ အတီတာ ဗုဒ္ဓါ၊ တေဟိ အသမေဟိ သမံ တုလျံ အသမသမံ။ အထ ဝါ အသမာ ဝိသမာ၊ သမာ အဝိသမာ သာဓဝေါ၊ တေသု အသမသမေသု သမော ‘‘အသမသမသမော’’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ဧကဿ သမသဒ္ဒဿ လောပံ ကတွာ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ အသမာဝိသမသမန္တိ အတ္ထော။ သပရိဇ္ဇနန္တိ သဥပါသကဇနံ။ ‘‘သောပိ မံ တဒါ နရမရူနံ၊ မဇ္ဈေ ဗျာကာသိ စက္ခုမာ’’တိပိ ပါဌော ¶ ၊ သော ဥတ္တာနတ္ထောဝ။ ဘိယျော ဟာသေတွ မာနသန္တိ ဥတ္တရိမ္ပိ ဟာသေတွာ တောသေတွာ ဟဒယံ။ အဓိဋ္ဌဟိံ ဝတံ ဥဂ္ဂန္တိ ဥဂ္ဂံ ဝတံ အဓိဋ္ဌာသိံ။ ‘‘ဥတ္တရိံ ဝတမဓိဋ္ဌာသိံ၊ ဒသပါရမိပူရိယာ’’တိပိ ပါဌော။
တဿ ပန ဘဂဝတော နာရဒဿ ဓညဝတီ နာမ နဂရံ အဟောသိ၊ သုဒေဝေါ နာမ ခတ္တိယော ပိတာ၊ အနောမာ နာမ မာတာ၊ ဘဒ္ဒသာလော စ ဇိတမိတ္တော စ ဒွေ အဂ္ဂသာဝကာ၊ ဝါသေဋ္ဌော နာမ ဥပဋ္ဌာကော၊ ဥတ္တရာ စ ဖဂ္ဂုနီ စ ဒွေ အဂ္ဂသာဝိကာ၊ မဟာသောဏရုက္ခော ဗောဓိ၊ သရီရံ အဋ္ဌာသီတိဟတ္ထုဗ္ဗေဓံ အဟောသိ။ တဿ သရီရပ္ပဘာ နိစ္စံ ယောဇနံ ဖရတိ၊ နဝုတိဝဿသဟဿာနိ အာယု၊ တဿ ပန ဝိဇိတသေနာ နာမ အဂ္ဂမဟေသီ၊ နန္ဒုတ္တရကုမာရော နာမဿ ပုတ္တော အဟောသိ၊ ဝိဇိတော ဝိဇိတာဝီ ဝိဇိတာဘိရာမောတိ တယော ပါသာဒါ အဟေသုံ။ သော နဝဝဿသဟဿာနိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသိ။ သော ပဒသာဝ မဟာဘိနိက္ခမနံ နိက္ခမီတိ။ တေန ဝုတ္တံ –
‘‘နဂရံ ဓညဝတီ နာမ၊ သုဒေဝေါ နာမ ခတ္တိယော၊
အနောမာ နာမ ဇနိကာ၊ နာရဒဿ မဟေသိနော။
‘‘ဘဒ္ဒသာလော ဇိတမိတ္တော၊ အဟေသုံ အဂ္ဂသာဝကာ၊
ဝါသေဋ္ဌော နာမုပဋ္ဌာကော၊ နာရဒဿ မဟေသိနော။
‘‘ဥတ္တရာ ¶ ဖဂ္ဂုနီ စေဝ၊ အဟေသုံ အဂ္ဂသာဝိကာ၊
ဗောဓိ တဿ ဘဂဝတော၊ မဟာသောဏောတိ ဝုစ္စတိ။
‘‘အဋ္ဌာသီတိရတနာနိ၊ အစ္စုဂ္ဂတော မဟာမုနိ၊
ကဉ္စနဂ္ဃိယသင်္ကာသော၊ ဒသသဟဿီ ဝိရောစတိ။
‘‘တဿ ဗျာမပ္ပဘာ ကာယာ၊ နိဒ္ဓါဝတိ ဒိသောဒိသံ၊
နိရန္တရံ ဒိဝါရတ္တိံ၊ ယောဇနံ ဖရတေ သဒါ။
‘‘န ¶ ကေစိ တေန သမယေန၊ သမန္တာ ယောဇနေ ဇနာ၊
ဥက္ကာပဒီပေ ဥဇ္ဇာလေန္တိ၊ ဗုဒ္ဓရံသီဟိ ဩတ္ထဋာ။
‘‘နဝုတိဝဿသဟဿာနိ၊ အာယု ဝိဇ္ဇတိ တာဝဒေ၊
တာဝတာ တိဋ္ဌမာနော သော၊ တာရေသိ ဇနတံ ဗဟုံ။
‘‘ယထာ ¶ ဥဠူဟိ ဂဂနံ၊ ဝိစိတ္တံ ဥပသောဘတိ၊
တထေဝ သာသနံ တဿ၊ အရဟန္တေဟိ သောဘတိ။
‘‘သံသာရသောတံ တရဏာယ၊ သေသကေ ပဋိပန္နကေ၊
ဓမ္မသေတုံ ဒဠှံ ကတွာ၊ နိဗ္ဗုတော သော နရာသဘော။
‘‘သောပိ ဗုဒ္ဓါ အသမသမော၊ တေပိ ခီဏာသဝါ အတုလတေဇာ၊
သဗ္ဗံ တမန္တရဟိတံ၊ နနု ရိတ္တာ သဗ္ဗသင်္ခါရာ’’တိ။
တတ္ထ ကဉ္စနဂ္ဃိယသင်္ကာသောတိ ဝိဝိဓရတနဝိစိတ္တကဉ္စနမယဂ္ဃိကသဒိသရူပသောဘော။ ဒသသဟဿီ ဝိရောစတီတိ တဿ ပဘာယ ဒသသဟဿီပိ လောကဓာတု ဝိရောစတိ၊ ဝိရာဇတီတိ အတ္ထော။ တမေဝတ္ထံ ပကာသေန္တော ဘဂဝါ ‘‘တဿ ဗျာမပ္ပဘာ ကာယာ၊ နိဒ္ဓါဝတိ ဒိသောဒိသ’’န္တိ အာဟ။ တတ္ထ ဗျာမပ္ပဘာ ကာယာတိ ဗျာမပ္ပဘာ ဝိယာတိ ဗျာမပ္ပဘာ၊ အမှာကံ ဘဂဝတော ဗျာမပ္ပဘာ ဝိယာတိ အတ္ထော။
န ကေစီတိ ဧတ္ထ န-ကာရော ပဋိသေဓတ္ထော၊ တဿ ဥဇ္ဇာလေန္တိ-သဒ္ဒေန သမ္ဗန္ဓော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ဥက္ကာတိ ¶ ဒဏ္ဍဒီပိကာ။ ဥက္ကာ ဝါ ပဒီပေ ဝါ ကေစိပိ ဇနာ န ဥဇ္ဇာလေန္တိ န ပဇ္ဇာလေန္တိ။ ကသ္မာတိ စေ? ဗုဒ္ဓသရီရပ္ပဘာယ ဩဘာသိတတ္တာ။ ဗုဒ္ဓရံသီဟီတိ ဗုဒ္ဓရသ္မီဟိ။ ဩတ္ထဋာတိ အဓိဂတာ။
ဥဠူဟီတိ တာရာဟိ၊ ယထာ တာရာဟိ ဂဂနတလံ ဝိစိတ္တံ သောဘတိ၊ တထေဝ တဿ သာသနံ အရဟန္တေဟိ ဝိစိတ္တံ ဥပသောဘတီတိ အတ္ထော။ သံသာရသောတံ တရဏာယာတိ သံသာရသာဂရဿ တရဏတ္ထံ။ သေသကေ ပဋိပန္နကေတိ အရဟန္တေ ဌပေတွာ ကလျာဏပုထုဇ္ဇနေဟိ သဒ္ဓိံ သေသေ သေက္ခပုဂ္ဂလေတိ အတ္ထော။ ဓမ္မသေတုန္တိ မဂ္ဂသေတုံ၊ သေသပုဂ္ဂလေ သံသာရတော တာရေတုံ ဓမ္မသေတုံ ဌပေတွာ ကတသဗ္ဗကိစ္စော ဟုတွာ ပရိနိဗ္ဗာယီတိ အတ္ထော။ သေသံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တတ္တာ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနမေဝါတိ။
နာရဒဗုဒ္ဓဝံသဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
နိဋ္ဌိတော နဝမော ဗုဒ္ဓဝံသော။