📜

၁၆။ အတ္ထဒဿီဗုဒ္ဓဝံသဝဏ္ဏနာ

ပိယဒဿိမှိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေ ပရိနိဗ္ဗုတေ တဿ သာသနေ စ အန္တရဟိတေ ပရိဟာယိတွာ ဝဍ္ဎိတွာ အပရိမိတာယုကေသု မနုဿေသု အနုက္ကမေန ပရိဟာယိတွာ ဝဿသတသဟဿာယုကေသု ဇာတေသု ပရမတ္ထဒဿီ အတ္ထဒဿီ နာမ ဗုဒ္ဓါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိ။ သော ပါရမိယော ပူရေတွာ တုသိတပုရေ နိဗ္ဗတ္တိတွာ တတော စဝိတွာ ပရမသောဘနေ သောဘနေ နာမ နဂရေ သာဂရဿ နာမ ရညော ကုလေ အဂ္ဂမဟေသိယာ သုဒဿနဒေဝိယာ ကုစ္ဆိသ္မိံ ပဋိသန္ဓိံ ဂဟေတွာ ဒသ မာသေ ဂဗ္ဘေ ဝသိတွာ သုစိန္ဓနုယျာနေ မာတုကုစ္ဆိတော နိက္ခမိ။ မာတုကုစ္ဆိတော မဟာပုရိသေ နိက္ခန္တမတ္တေ သုစိရကာလနိဟိတာနိ ကုလပရမ္ပရာဂတာနိ မဟာနိဓာနာနိ ဓနသာမိကာ ပဋိလဘိံသူတိ တဿ နာမဂ္ဂဟဏဒိဝသေ ‘‘အတ္ထဒဿီ’’တိ နာမမကံသု။ သော ဒသဝဿသဟဿာနိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသိ။ အမရဂိရိ-သုရဂိရိ-ဂိရိဝါဟနနာမကာ ပရမသုရဘိဇနကာ တယော စဿ ပါသာဒါ အဟေသုံ။ ဝိသာခါဒေဝိပ္ပမုခါနိ တေတ္တိံသ ဣတ္ထိသဟဿာနိ အဟေသုံ။

သော စတ္တာရိ နိမိတ္တာနိ ဒိသွာ ဝိသာခါဒေဝိယာ သေလကုမာရေ နာမ ပုတ္တေ ဥပ္ပန္နေ သုဒဿနံ နာမ အဿရာဇံ အဘိရုဟိတွာ မဟာဘိနိက္ခမနံ နိက္ခမိတွာ ပဗ္ဗဇိ။ တံ နဝ မနုဿကောဋိယော အနုပဗ္ဗဇိံသု။ တေဟိ ပရိဝုတော သော မဟာပုရိသော အဋ္ဌ မာသေ ပဓာနစရိယံ စရိတွာ ဝိသာခပုဏ္ဏမာယ သုစိန္ဓရနာဂိယာ ဥပဟာရတ္ထာယ အာနီတံ မဓုပါယာသံ မဟာဇနေန သန္ဒိဿမာနသဗ္ဗသရီရာယ နာဂိယာ သဟ သုဝဏ္ဏပါတိယာ ဒိန္နံ မဓုပါယာသံ ပရိဘုဉ္ဇိတွာ တရုဏတရုသတသမလင်္ကတေ တရုဏသာလဝနေ ဒိဝါဝိဟာရံ ဝီတိနာမေတွာ သာယနှသမယေ ဓမ္မရုစိနာ မဟာရုစိနာ နာမ နာဂရာဇေန ဒိန္နာ အဋ္ဌ ကုသတိဏမုဋ္ဌိယော ဂဟေတွာ စမ္ပကဗောဓိံ ဥပသင်္ကမိတွာ တေပညာသဟတ္ထာယာမဝိတ္ထတံ ကုသတိဏသန္ထရံ သန္ထရိတွာ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ သမ္ဗောဓိံ ပတွာ သဗ္ဗဗုဒ္ဓါစိဏ္ဏံ – ‘‘အနေကဇာတိသံသာရံ…ပေ… တဏှာနံ ခယမဇ္ဈဂါ’’တိ ဥဒါနံ ဥဒါနေတွာ သတ္တသတ္တာဟံ ဗောဓိသမီပေယေဝ ဝီတိနာမေတွာ ဗြဟ္မုနော ဓမ္မဒေသနာယာစနံ သမ္ပဋိစ္ဆိတွာ အတ္တနာ သဟ ပဗ္ဗဇိတနဝဘိက္ခုကောဋိယော အရိယဓမ္မပဋိဝေဓသမတ္ထေ ဒိသွာ အာကာသေန ဂန္တွာ အနောမနဂရသမီပေ အနောမုယျာနေ ဩတရိတွာ တေဟိ ပရိဝုတော တတ္ထ ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တေသိ။ တဒါ ကောဋိသတသဟဿာနံ ပဌမော ဓမ္မာဘိသမယော အဟောသိ။

ပုန ဘဂဝတိ လောကနာယကေ ဒေဝလောကစာရိကံ စရိတွာ တတ္ထ ဓမ္မံ ဒေသေန္တေ ကောဋိသတသဟဿာနံ ဒုတိယော အဘိသမယော အဟောသိ။ ယဒါ ပန ဘဂဝါ အတ္ထဒဿီ အမှာကံ ဘဂဝါ ဝိယ ကပိလဝတ္ထုပုရံ သောဘနပုရံ ပဝိသိတွာ ဓမ္မံ ဒေသေသိ၊ တဒါ ကောဋိသတသဟဿာနံ တတိယော ဓမ္မာဘိသမယော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၁။

‘‘တတ္ထေဝ မဏ္ဍကပ္ပမှိ၊ အတ္ထဒဿီ မဟာယသော၊

မဟာတမံ နိဟန္တွာန၊ ပတ္တော သမ္ဗောဓိမုတ္တမံ။

၂။

‘‘ဗြဟ္မုနာ ယာစိတော သန္တော၊ ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တယိ၊

အမတေန တပ္ပယီ လောကံ၊ ဒသသဟဿီ သဒေဝကံ။

၃။

‘‘တဿာပိ လောကနာထဿ၊ အဟေသုံ အဘိသမယာ တယော၊

ကောဋိသတသဟဿာနံ၊ ပဌမာဘိသမယော အဟု။

၄။

‘‘ယဒါ ဗုဒ္ဓါ အတ္ထဒဿီ၊ စရတိ ဒေဝစာရိကံ၊

ကောဋိသတသဟဿာနံ၊ ဒုတိယာဘိသမယော အဟု။

၅။

‘‘ပုနာပရံ ယဒါ ဗုဒ္ဓါ၊ ဒေသေသိ ပိတုသန္တိကေ၊

ကောဋိသတသဟဿာနံ၊ တတိယာဘိသမယော အဟူ’’တိ။

တတ္ထ တတ္ထေဝါတိ တသ္မိညေဝ ကပ္ပေတိ အတ္ထော။ ဧတ္ထ ပန ဝရကပ္ပော ‘‘မဏ္ဍကပ္ပော’’တိ အဓိပ္ပေတော။ ‘‘ယသ္မိံ ကပ္ပေ တယော ဗုဒ္ဓါ နိဗ္ဗတ္တန္တိ၊ သော ကပ္ပော ဝရကပ္ပော’’တိ ဟေဋ္ဌာ ပဒုမုတ္တရဗုဒ္ဓဝံသဝဏ္ဏနာယံ ဝုတ္တော။ တသ္မာ ဝရကပ္ပော ဣဓ ‘‘မဏ္ဍကပ္ပော’’တိ ဝုတ္တော။ နိဟန္တွာနာတိ နိဟနိတွာ။ အယမေဝ ဝါ ပါဌော။ သန္တောတိ သမာနော။ အမတေနာတိ မဂ္ဂဖလာဓိဂမာမတပါနေန။ တပ္ပယီတိ အတပ္ပယိ၊ ပီဏေသီတိ အတ္ထော။ ဒသသဟဿီတိ ဒသသဟဿိလောကဓာတုံ။ ဒေဝစာရိကန္တိ ဒေဝါနံ ဝိနယနတ္ထံ ဒေဝလောကစာရိကန္တိ အတ္ထော။

သုစန္ဒကနဂရေ ကိရ သန္တော စ ရာဇပုတ္တော ဥပသန္တော စ ပုရောဟိတပုတ္တော တီသု ဝေဒေသု သဗ္ဗသမယန္တရေသု စ သာရမဒိသွာ နဂရဿ စတူသု ဒွါရေသု စတ္တာရော ပဏ္ဍိတေ ဝိသာရဒေ စ မနုဿေ ဌပေသုံ – ‘‘ယံ ပန တုမှေ ပဏ္ဍိတံ သမဏံ ဝါ ဗြာဟ္မဏံ ဝါ ပဿထ သုဏာထ ဝါ၊ တံ အမှာကံ အာဂန္တွာ အာရောစေထာ’’တိ။ တေန စ သမယေန အတ္ထဒဿီ လောကနာထော သုစန္ဒကနဂရံ သမ္ပာပုဏိ။ အထ တေဟိ နိဝေဒိတာ ပုရိသာ ဂန္တွာ တေသံ ဒသဗလဿ တတ္ထာဂမနံ ပဋိဝေဒေသုံ။ တတော တေ သန္တောပသန္တာ တထာဂတာဂမနံ သုတွာ ပဟဋ္ဌမာနသာ သဟဿပရိဝါရာ ဒသဗလံ အသမံ ပစ္စုဂ္ဂန္တွာ အဘိဝါဒေတွာ နိမန္တေတွာ သတ္တာဟံ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဿ သင်္ဃဿ အသဒိသံ မဟာဒါနံ ဒတွာ သတ္တမေ ဒိဝသေ သကလနဂရဝါသီဟိ မနုဿေဟိ သဒ္ဓိံ ဓမ္မကထံ သုဏိံသု။ တသ္မိံ ကိရ ဒိဝသေ အဋ္ဌနဝုတိသဟဿာနိ ဧဟိဘိက္ခုပဗ္ဗဇ္ဇာယ ပဗ္ဗဇိတွာ အရဟတ္တံ ပါပုဏိံသု။ တာယ ပရိသာယ မဇ္ဈေ ဘဂဝါ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိ၊ သော ပဌမော သန္နိပါတော အဟောသိ။

ယဒါ ပန ဘဂဝါ အတ္တနော ပုတ္တဿ သေလတ္ထေရဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော အဋ္ဌာသီတိသဟဿာနိ ပသာဒေတွာ ဧဟိဘိက္ခုဘာဝေန ပဗ္ဗာဇေတွာ အရဟတ္တံ ပါပေတွာ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိ၊ သော ဒုတိယော သန္နိပါတော အဟောသိ။ ပုန မဟာမင်္ဂလသမာဂမေ မာဃပုဏ္ဏမာယံ ဒေဝမနုဿာနံ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော အဋ္ဌသတ္တတိသဟဿာနိ အရဟတ္တံ ပါပေတွာ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိ၊ သော တတိယော သန္နိပါတော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၆။

‘‘သန္နိပါတာ တယော အာသုံ၊ တဿာပိ စ မဟေသိနော၊

ခီဏာသဝါနံ ဝိမလာနံ၊ သန္တစိတ္တာန တာဒိနံ။

၇။

‘‘အဋ္ဌနဝုတိသဟဿာနံ၊ ပဌမော အာသိ သမာဂမော၊

အဋ္ဌာသီတိသဟဿာနံ၊ ဒုတိယော အာသိ သမာဂမော။

၈။

‘‘အဋ္ဌသတ္တတိသဟဿာနံ၊ တတိယော အာသိ သမာဂမော၊

အနုပါဒါ ဝိမုတ္တာနံ၊ ဝိမလာနံ မဟေသိန’’န္တိ။

တဒါ ကိရ အမှာကံ ဗောဓိသတ္တော စမ္ပကနဂရေ သုသီမော နာမ ဗြာဟ္မဏမဟာသာလော လောကသမ္မတော အဟောသိ။ သော သဗ္ဗဝိဘဝဇာတံ ဒီနာနာထကပဏဒ္ဓိကာဒီနံ ဝိဿဇ္ဇေတွာ ဟိမဝန္တသမီပံ ဂန္တွာ တာပသပဗ္ဗဇ္ဇံ ပဗ္ဗဇိတွာ အဋ္ဌ သမာပတ္တိယော ပဉ္စ အဘိညာယော စ နိဗ္ဗတ္တေတွာ မဟိဒ္ဓိကော မဟာနုဘာဝေါ ဟုတွာ မဟာဇနဿ ကုသလာကုသလာနံ ဓမ္မာနံ အနဝဇ္ဇသာဝဇ္ဇဘာဝဉ္စ ဒဿေတွာ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒံ အာဂမယမာနော အဋ္ဌာသိ။

အထာပရေန သမယေန အတ္ထဒဿိမှိ လောကနာယကေ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ သုဒဿနမဟာနဂရေ အဋ္ဌန္နံ ပရိသာနံ မဇ္ဈေ ဓမ္မာမတဝဿံ ဝဿေန္တေ တဿ ဓမ္မံ သုတွာ သဂ္ဂလောကံ ဂန္တွာ ဒိဗ္ဗာနိ မန္ဒာရဝပဒုမပါရိစ္ဆတ္တကာဒီနိ ပုပ္ဖာနိ ဒေဝလောကတော အာဟရိတွာ အတ္တနော အာနုဘာဝံ ဒဿေန္တော ဒိဿမာနသရီရော စတူသု ဒိသာသု စတုဒ္ဒီပိကမဟာမေဃော ဝိယ ပုပ္ဖဝဿံ ဝဿေတွာ သမန္တတော ပုပ္ဖမဏ္ဍပံ ပုပ္ဖမယဂ္ဃိတောရဏဟေမဇာလာဒီနိ ပုပ္ဖမယာနိ ကတွာ မန္ဒာရဝပုပ္ဖစ္ဆတ္တေန ဒသဗလံ ပူဇေသိ။ သောပိ နံ ဘဂဝါ – ‘‘အနာဂတေ ဂေါတမော နာမ ဗုဒ္ဓါ ဘဝိဿတီ’’တိ ဗျာကာသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၉။

‘‘အဟံ တေန သမယေန၊ ဇဋိလော ဥဂ္ဂတာပနော၊

သုသီမော နာမ နာမေန၊ မဟိယာ သေဋ္ဌသမ္မတော။

၁၀။

‘‘ဒိဗ္ဗံ မန္ဒာရဝံ ပုပ္ဖံ၊ ပဒုမံ ပါရိစ္ဆတ္တကံ၊

ဒေဝလောကာ ဟရိတွာန၊ သမ္ဗုဒ္ဓမဘိပူဇယိံ။

၁၁။

‘‘သောပိ မံ ဗုဒ္ဓါ ဗျာကာသိ၊ အတ္ထဒဿီ မဟာမုနိ၊

အဋ္ဌာရသေ ကပ္ပသတေ၊ အယံ ဗုဒ္ဓါ ဘဝိဿတိ။

၁၂။

‘‘ပဓာနံ ပဒဟိတွာန…ပေ… ဟေဿာမ သမ္မုခါ ဣမံ။

၁၃။

‘‘တဿာပိ ဝစနံ သုတွာ၊ ဟဋ္ဌော သံဝိဂ္ဂမာနသော၊

ဥတ္တရိံ ဝတမဓိဋ္ဌာသိံ၊ ဒသပါရမိပူရိယာ’’တိ။

တတ္ထ ဇဋိလောတိ ဇဋာ အဿ အတ္ထီတိ ဇဋိလော။ မဟိယာ သေဋ္ဌသမ္မတောတိ သကလေနပိ လောကေန သေဋ္ဌော ဥတ္တမော ပဝရောတိ ဧဝံ သမ္မတော သမ္ဘာဝိတောတိ အတ္ထော။

တဿ ပန ဘဂဝတော သောဘနံ နာမ နဂရံ အဟောသိ။ သာဂရော နာမ ရာဇာ ပိတာ၊ သုဒဿနာ နာမ မာတာ၊ သန္တော ဥပသန္တော စ ဒွေ အဂ္ဂသာဝကာ၊ အဘယော နာမုပဋ္ဌာကော၊ ဓမ္မာ စ သုဓမ္မာ စ ဒွေ အဂ္ဂသာဝိကာ၊ စမ္ပကရုက္ခော ဗောဓိ၊ သရီရံ အသီတိဟတ္ထုဗ္ဗေဓံ အဟောသိ။ သရီရပ္ပဘာ သမန္တတော သဗ္ဗကာလံ ယောဇနမတ္တံ ဖရိတွာ အဋ္ဌာသိ၊ အာယု ဝဿသတသဟဿံ၊ ဝိသာခါ နာမဿ အဂ္ဂမဟေသီ၊ သေလော နာမ ပုတ္တော၊ အဿယာနေန နိက္ခမိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၁၄။

‘‘သောဘနံ နာမ နဂရံ၊ သာဂရော နာမ ခတ္တိယော၊

သုဒဿနာ နာမ ဇနိကာ၊ အတ္ထဒဿိဿ သတ္ထုနော။

၁၉။

‘‘သန္တော စ ဥပသန္တော စ၊ အဟေသုံ အဂ္ဂသာဝကာ၊

အဘယော နာမုပဋ္ဌာကော၊ အတ္ထဒဿိဿ သတ္ထုနော။

၂၀။

‘‘ဓမ္မာ စေဝ သုဓမ္မာ စ၊ အဟေသုံ အဂ္ဂသာဝိကာ၊

ဗောဓိ တဿ ဘဂဝတော၊ စမ္ပကောတိ ပဝုစ္စတိ။

၂၂။

‘‘သောပိ ဗုဒ္ဓါ အသမသမော၊ အသီတိဟတ္ထမုဂ္ဂတော၊

သောဘတေ သာလရာဇာဝ၊ ဥဠုရာဇာဝ ပူရိတော။

၂၃။

‘‘တဿ ပါကတိကာ ရံသီ၊ အနေကသတကောဋိယော၊

ဥဒ္ဓံ အဓော ဒသ ဒိသာ၊ ဖရန္တိ ယောဇနံ သဒါ။

၂၄။

‘‘သောပိ ဗုဒ္ဓါ နရာသဘော၊ သဗ္ဗသတ္တုတ္တမော မုနိ၊

ဝဿသတသဟဿာနိ၊ လောကေ အဋ္ဌာသိ စက္ခုမာ။

၂၅။

‘‘အတုလံ ဒဿေတွာ ဩဘာသံ၊ ဝိရောစေတွာ သဒေဝကေ၊

သောပိ အနိစ္စတံ ပတ္တော၊ ယထဂ္ဂုပါဒါနသင်္ခယာ’’တိ။

တတ္ထ ဥဠုရာဇာဝ ပူရိတောတိ သရဒသမယပရိပုဏ္ဏဝိမလသကလမဏ္ဍလော တာရကရာဇာ ဝိယာတိ အတ္ထော။ ပါကတိကာတိ ပကတိဝသေန ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ၊ န အဓိဋ္ဌာနဝသေန။ ယဒါ ဣစ္ဆတိ ဘဂဝါ၊ တဒါ အနေကကောဋိသတသဟဿေပိ စက္ကဝါဠေ အာဘာယ ဖရေယျ။ ရံသီတိ ရသ္မိယော။ ဥပါဒါနသင်္ခယာတိ ဥပါဒါနက္ခယာ ဣန္ဓနက္ခယာ အဂ္ဂိ ဝိယ။ သောပိ ဘဂဝါ စတုန္နံ ဥပါဒါနာနံ ခယေန အနုပါဒိသေသာယ နိဗ္ဗာနဓာတုယာ အနုပမနဂရေ အနောမာရာမေ ပရိနိဗ္ဗာယိ။ ဓာတုယော ပနဿ အဓိဋ္ဌာနေန ဝိကိရိံသု။ သေသမေတ္ထ ဂါထာသု ဥတ္တာနမေဝါတိ။

အတ္ထဒဿီဗုဒ္ဓဝံသဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

နိဋ္ဌိတော စုဒ္ဒသမော ဗုဒ္ဓဝံသော။