📜

၁၇။ ဓမ္မဒဿီဗုဒ္ဓဝံသဝဏ္ဏနာ

အတ္ထဒဿိမှိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေ ပရိနိဗ္ဗုတေ အန္တရကပ္ပေ စ ဝီတိဝတ္တေ အပရိမိတာယုကေသု သတ္တေသု အနုပုဗ္ဗေန ပရိဟာယိတွာ ဝဿသတသဟဿာယုကေသု ဇာတေသု ဓမ္မဒဿီ နာမ သတ္ထာ လောကာလောကကရော လောဘာဒိလောကမလဝိနယကရော လောကေကနာယကော လောကေ ဥဒပါဒိ။ သောပိ ဘဂဝါ ပါရမိယော ပူရေတွာ တုသိတပုရေ နိဗ္ဗတ္တိတွာ တတော စဝိတွာ သရဏနဂရေ သဗ္ဗလောကသရဏဿ သရဏဿ နာမ ရညော အဂ္ဂမဟေသိယာ သုနန္ဒာယ နာမ ဒေဝိယာ ကုစ္ဆိသ္မိံ ပဋိသန္ဓိံ အဂ္ဂဟေသိ။ သော ဒသန္နံ မာသာနံ အစ္စယေန သရဏုယျာနေ မာတုကုစ္ဆိတော ပါဝုဿကာလေ သလိလဓရဝိဝရဂတော ပုဏ္ဏစန္ဒော ဝိယ နိက္ခမိ။ မဟာပုရိသေ ပန မာတုကုစ္ဆိတော နိက္ခန္တမတ္တေယေဝ အဓိကရဏဝေါဟာရသတ္ထပေါတ္ထကေသု အဓမ္မိယာ ဝေါဟာရာ သယမေဝ အန္တရဓာယိံသု။ ဓမ္မိကဝေါဟာရာယေဝ အဋ္ဌံသု။ တေနဿ နာမဂ္ဂဟဏဒိဝသေ ‘‘ဓမ္မဒဿီ’’တိ နာမမကံသု။ သော အဋ္ဌဝဿသဟဿာနိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသိ။ တဿ ကိရ အရဇ-ဝိရဇ-သုဒဿနနာမကာ တယော ပါသာဒါ အဟေသုံ။ ဝိစိကောဠိဒေဝိပ္ပမုခါနံ ဣတ္ထီနံ ဝီသတိသဟဿာဓိကံ သတသဟဿံ အဟောသိ။

သော စတ္တာရိ နိမိတ္တာနိ ဒိသွာ ဝိစိကောဠိဒေဝိယာ ပုညဝဍ္ဎနေ နာမ ပုတ္တေ ဥပ္ပန္နေ ဒေဝကုမာရော ဝိယ အတိဝိယ သုခုမာလော ဒေဝသမ္ပတ္တိမိဝ သမ္ပတ္တိမနုဘဝမာနော မဇ္ဈိမယာမေ ဝုဋ္ဌာယ သိရိသယနေ နိသိန္နော နိဒ္ဒေါပဂတာနံ ဣတ္ထီနံ ဝိပ္ပကာရံ ဒိသွာ သဉ္ဇာတသံဝေဂေါ မဟာဘိနိက္ခမနာယ စိတ္တံ ဥပ္ပာဒေသိ။ စိတ္တုပ္ပာဒသမနန္တရမေဝဿ သုဒဿနပါသာဒေါ ဂဂနတလမဗ္ဘုဂ္ဂန္တွာ စတုရင်္ဂိနိယာ သေနာယ ပရိဝုတော ဒုတိယော ဒိဝသကရော ဝိယ ဒိဗ္ဗဝိမာနံ ဝိယ စ ဂန္တွာ ရတ္တကုရဝကတရုဗောဓိသမီပေယေဝ ဩတရိတွာ အဋ္ဌာသိ။ မဟာပုရိသော ကိရ ဗြဟ္မုနာ ဥပနီတာနိ ကာသာယာနိ ဂဟေတွာ ပဗ္ဗဇိတွာ ပါသာဒတော ဩတရိတွာ အဝိဒူရေ အဋ္ဌာသိ။ ပါသာဒေါ ပုန အာကာသေန ဂန္တွာ ဗောဓိရုက္ခံ အန္တောကတွာ ပထဝိယံ ပတိဋ္ဌာသိ။ ဣတ္ထိယောပိ သပရိဝါရာ ပါသာဒတော ဩတရိတွာ အဍ္ဎဂါဝုတမတ္တံ ဂန္တွာ အဋ္ဌံသု။ တတ္ထ ဣတ္ထိယော စ တာသံ ပရိစာရိကာ စေဋိကာယော စ ဌပေတွာ သဗ္ဗေ မနုဿာ တံ အနုပဗ္ဗဇိံသု။ ဘိက္ခူနံ ကောဋိသတသဟဿံ အဟောသိ။

အထ ဓမ္မဒဿီ ဗောဓိသတ္တော သတ္တာဟံ ပဓာနစရိယံ စရိတွာ ဝိစိကောဠိဒေဝိယာ ဒိန္နံ မဓုပါယာသံ ပရိဘုဉ္ဇိတွာ ဗဒရဝနေ ဒိဝါဝိဟာရံ ကတွာ သာယနှသမယေ သိရိဝဍ္ဎနေန နာမ ယဝပါလကေန ဒိန္နာ အဋ္ဌ တိဏမုဋ္ဌိယော ဂဟေတွာ ဗိမ္ဗိဇာလဗောဓိံ ဥပဂန္တွာ တေပဏ္ဏာသဟတ္ထဝိတ္ထတံ တိဏသန္ထရံ သန္ထရိတွာ တတ္ထ သဗ္ဗညုတညာဏံ ပဋိဝိဇ္ဈိတွာ – ‘‘အနေကဇာတိသံသာရံ…ပေ… တဏှာနံ ခယမဇ္ဈဂါ’’တိ ဥဒါနံ ဥဒါနေတွာဝ ဗောဓိသမီပေ သတ္တသတ္တာဟံ ဝီတိနာမေတွာ ကတဗြဟ္မယာစနော အတ္တနာ သဒ္ဓိံ ပဗ္ဗဇိတဿ ဘိက္ခူနံ ကောဋိသတသဟဿဿ သဒ္ဓမ္မပ္ပဋိဝေဓသမတ္ထတံ ဉတွာ အဋ္ဌာရသယောဇနိကမဂ္ဂံ ဧကာဟေနေဝ ဣသိပတနံ ဂန္တွာ တေဟိ ပရိဝုတော တတ္ထ ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တေသိ၊ တဒါ ကောဋိသတသဟဿာနံ ပဌမာဘိသမယော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၁။

‘‘တတ္ထေဝ မဏ္ဍကပ္ပမှိ၊ ဓမ္မဒဿီ မဟာယသော၊

တမန္ဓကာရံ ဝိဓမိတွာ၊ အတိရောစတိ သဒေဝကေ။

၂။

‘‘တဿာပိ အတုလတေဇဿ၊ ဓမ္မစက္ကပ္ပဝတ္တနေ၊

ကောဋိသတသဟဿာနံ၊ ပဌမာဘိသမယော အဟူ’’တိ။

တတ္ထ တမန္ဓကာရန္တိ တမသင်္ခါတံ မောဟန္ဓကာရန္တိ အတ္ထော။

ယဒါ ပန တဂရနာမကေ နဂရေ သဉ္ဇယော နာမ ရာဇာ ကာမေသု အာဒီနဝံ နေက္ခမ္မံ ခေမတော စ ဒိသွာ ဣသိပဗ္ဗဇ္ဇံ ပဗ္ဗဇိ။ တံ နဝုတိကောဋိယော အနုပဗ္ဗဇိံသု။ တေ သဗ္ဗေယေဝ ပဉ္စာဘိညာအဋ္ဌသမာပတ္တိလာဘိနော အဟေသုံ။ အထ သတ္ထာ ဓမ္မဒဿီ တေသံ ဥပနိဿယသမ္ပတ္တိံ ဒိသွာ အာကာသေန ဂန္တွာ သဉ္ဇယဿ တာပသဿ အဿမပဒံ ဂန္တွာ အာကာသေ ဌတွာ တေသံ တာပသာနံ အဇ္ဈာသယာနုရူပံ ဓမ္မံ ဒေသေတွာ ဓမ္မစက္ခုံ ဥပ္ပာဒေသိ၊ သော ဒုတိယော အဘိသမယော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၃။

‘‘ယဒါ ဗုဒ္ဓါ ဓမ္မဒဿီ၊ ဝိနေသိ သဉ္ဇယံ ဣသိံ၊

တဒါ နဝုတိကောဋီနံ၊ ဒုတိယာဘိသမယော အဟူ’’တိ။

ယဒါ ပန သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော ဒသဗလဿ ဓမ္မံ သောတုကာမော တံ ဥပသင်္ကမိ၊ တဒါ အသီတိယာ ကောဋီနံ တတိယော အဘိသမယော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၄။

‘‘ယဒါ သက္ကော ဥပဂဉ္ဆိ၊ သပရိသော ဝိနာယကံ၊

တဒါ အသီတိကောဋီနံ၊ တတိယာဘိသမယော အဟူ’’တိ။

ယဒါ ပန သရဏနဂရေ ဝေမာတိကဘာတိကံ ပဒုမကုမာရံ ဖုဿဒေဝကုမာရဉ္စ သပရိဝါရေ ပဗ္ဗာဇေသိ၊ တသ္မိံ အန္တောဝဿေ ပဗ္ဗဇိတာနံ ဘိက္ခူနံ ကောဋိသတသဟဿာနံ မဇ္ဈေ ဝိသုဒ္ဓိပဝါရဏံ ပဝါရေသိ၊ သော ပဌမော သန္နိပါတော အဟောသိ။ ပုန ဘဂဝတော ဒေဝလောကတော ဩရောဟဏေ သတကောဋီနံ ဒုတိယော သန္နိပါတော အဟောသိ။ ယဒါ ပန သုဒဿနာရာမေ တေရသန္နံ ဓုတဂုဏာနံ ဂုဏေ အာနိသံသေ ပကာသေတွာ ဟာရိတံ နာမ မဟာသာဝကံ ဧတဒဂ္ဂေ ဌပေသိ၊ တဒါ အသီတိယာ ကောဋီနံ မဇ္ဈေ ဘဂဝါ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိ၊ သော တတိယော သန္နိပါတော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၅။

‘‘တဿာပိ ဒေဝဒေဝဿ၊ သန္နိပါတာ တယော အဟုံ၊

ခီဏာသဝါနံ ဝိမလာနံ၊ သန္တစိတ္တာန တာဒိနံ။

၆။

‘‘ယဒါ ဗုဒ္ဓါ ဓမ္မဒဿီ၊ သရဏေ ဝဿံ ဥပါဂမိ၊

တဒါ ကောဋိသတသဟဿာနံ၊ ပဌမော အာသိ သမာဂမော။

၇။

‘‘ပုနာပရံ ယဒါ ဗုဒ္ဓါ၊ ဒေဝတော ဧတိ မာနုသံ၊

တဒါပိ သတကောဋီနံ၊ ဒုတိယော အာသိ သမာဂမော။

၈။

‘‘ပုနာပရံ ယဒါ ဗုဒ္ဓါ၊ ပကာသေသိ ဓုတေ ဂုဏေ၊

တဒါ အသီတိကောဋီနံ၊ တတိယော အာသိ သမာဂမော’’တိ။

တဒါ အမှာကံ ဗောဓိသတ္တော သက္ကော ဒေဝရာဇာ ဟုတွာ ဒွီသု ဒေဝလောကေသု ဒေဝေဟိ ပရိဝုတော အာဂန္တွာ ဒိဗ္ဗေဟိ ဂန္ဓပုပ္ဖာဒီဟိ ဒိဗ္ဗတုရိယေဟိ စ တထာဂတံ ပူဇေသိ။ သောပိ နံ သတ္ထာ – ‘‘အနာဂတေ ဂေါတမော နာမ ဗုဒ္ဓါ ဘဝိဿတီ’’တိ ဗျာကာသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၉။

‘‘အဟံ တေန သမယေန၊ သက္ကော အာသိံ ပုရိန္ဒဒေါ၊

ဒိဗ္ဗေန ဂန္ဓမာလေန၊ တုရိယေနာဘိပူဇယိံ။

၁၀။

‘‘သောပိ မံ တဒါ ဗျာကာသိ၊ ဒေဝမဇ္ဈေ နိသီဒိယ၊

အဋ္ဌာရသေ ကပ္ပသတေ၊ အယံ ဗုဒ္ဓါ ဘဝိဿတိ။

၁၁။

‘‘ပဓာနံ ပဒဟိတွာန…ပေ… ဟေဿာမ သမ္မုခါ ဣမံ။

၁၂။

‘‘တဿာပိ ဝစနံ သုတွာ၊ ဘိယျော စိတ္တံ ပသာဒယိံ၊

ဥတ္တရိံ ဝတမဓိဋ္ဌာသိံ၊ ဒသပါရမိပူရိယာ’’တိ။

တဿ ပန ဘဂဝတော သရဏံ နာမ နဂရံ အဟောသိ။ သရဏော နာမ ရာဇာ ပိတာ၊ သုနန္ဒာ နာမ မာတာ၊ ပဒုမော စ ဖုဿဒေဝေါ စ ဒွေ အဂ္ဂသာဝကာ၊ သုနေတ္တော နာမ ဥပဋ္ဌာကော၊ ခေမာ စ သဗ္ဗနာမာ စ ဒွေ အဂ္ဂသာဝိကာ၊ ဗိမ္ဗိဇာလရုက္ခော ဗောဓိ၊ သရီရံ ပနဿ အသီတိဟတ္ထုဗ္ဗေဓံ အဟောသိ၊ အာယု ဝဿသတသဟဿံ၊ ဝိစိကောဠိဒေဝီ နာမဿ အဂ္ဂမဟေသီ၊ ပုညဝဍ္ဎနော နာမဿ ပုတ္တော၊ ပါသာဒေန နိက္ခမိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၁၃။

‘‘သရဏံ နာမ နဂရံ၊ သရဏော နာမ ခတ္တိယော၊

သုနန္ဒာ နာမ ဇနိကာ၊ ဓမ္မဒဿိဿ သတ္ထုနော။

၁၈။

‘‘ပဒုမော ဖုဿဒေဝေါ စ၊ အဟေသုံ အဂ္ဂသာဝကာ၊

သုနေတ္တော နာမုပဋ္ဌာကော၊ ဓမ္မဒဿိဿ သတ္ထုနော။

၁၉။

‘‘ခေမာ စ သဗ္ဗနာမာ စ၊ အဟေသုံ အဂ္ဂသာဝိကာ၊

ဗောဓိ တဿ ဘဂဝတော၊ ဗိမ္ဗိဇာလောတိ ဝုစ္စတိ။

၂၁။

‘‘သောပိ ဗုဒ္ဓါ အသမသမော၊ အသီတိဟတ္ထမုဂ္ဂတော၊

အတိရောစတိ တေဇေန၊ ဒသသဟဿိမှိ ဓာတုယာ။

၂၂။

‘‘သုဖုလ္လော သာလရာဇာဝ၊ ဝိဇ္ဇူဝ ဂဂနေ ယထာ၊

မဇ္ဈနှိကေဝ သူရိယော၊ ဧဝံ သော ဥပသောဘထ။

၂၃။

‘‘တဿာပိ အတုလတေဇဿ၊ သမကံ အာသိ ဇီဝိကံ၊

ဝဿသတသဟဿာနိ၊ လောကေ အဋ္ဌာသိ စက္ခုမာ။

၂၄။

‘‘ဩဘာသံ ဒဿယိတွာန၊ ဝိမလံ ကတွာန သာသနံ၊

စဝိ စန္ဒောဝ ဂဂနေ၊ နိဗ္ဗုတော သော သသာဝကော’’တိ။

တတ္ထ ဗိမ္ဗိဇာလောတိ ရတ္တကုရဝကရုက္ခော။ ဒသသဟဿိမှိ ဓာတုယာတိ ဒသသဟဿိယာ လောကဓာတုယာ။ ဝိဇ္ဇူဝါတိ ဝိဇ္ဇုလတာ ဝိယ။ ဥပသောဘထာတိ ယထာ ဂဂနေ ဝိဇ္ဇု စ မဇ္ဇနှိကေ သူရိယော စ ဥပသောဘတိ၊ ဧဝံ သော ဘဂဝါ ဥပသောဘိတ္ထာတိ အတ္ထော။ သမကန္တိ သဗ္ဗေဟိ နရသတ္တေဟိ သမမေဝ တဿ အာယု အဟောသီတိ အတ္ထော။ စဝီတိ စုတော။ စန္ဒောဝါတိ ဂဂနတော စန္ဒိမာ ဝိယ စဝီတိ အတ္ထော။ ဓမ္မဒဿီ ကိရ ဘဂဝါ သာလဝတီနဂရေ ကေသာရာမေ ပရိနိဗ္ဗာယိ သေသမေတ္ထ ဂါထာသု ပါကဋမေဝါတိ။

ဓမ္မဒဿီဗုဒ္ဓဝံသဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

နိဋ္ဌိတော ပန္နရသမော ဗုဒ္ဓဝံသော။