📜

၂၁။ ဝိပဿီဗုဒ္ဓဝံသဝဏ္ဏနာ

ဖုဿဿ ဗုဒ္ဓဿ အပရဘာဂေ သာန္တရကပ္ပေ တသ္မိဉ္စ ကပ္ပေ ဝီတိဝတ္တေ ဣတော ဧကနဝုတိကပ္ပေ ဝိဇိတသဗ္ဗကပ္ပော ပရဟိတနိရတသင်္ကပ္ပော သဗ္ဗတ္ထ ဝိပဿီ ဝိပဿီ နာမ သတ္ထာ လောကေ ဥဒပါဒိ။ သော ပါရမိယော ပူရေတွာ အနေကရတနမဏိဝိသရသမုဇ္ဇောတိတဘဝနေ တုသိတဘဝနေ နိဗ္ဗတ္တိတွာ တတော စဝိတွာ ဗန္ဓုမတီနဂရေ အနေကဗန္ဓုမတော ဗန္ဓုမတော ရညော ဗန္ဓုမတိယာ နာမ အဂ္ဂမဟေသိယာ ကုစ္ဆိသ္မိံ ပဋိသန္ဓိံ အဂ္ဂဟေသိ။ သော ဒသန္နံ မာသာနံ အစ္စယေန ခေမေ မိဂဒါယေ မာတုဒရတော အသိတနီရဒရာဇိတော ပုဏ္ဏစန္ဒော ဝိယ နိက္ခမိ။ နာမဂ္ဂဟဏဒိဝသေ ပနဿ လက္ခဏပါဌကာ ဉာတကာ စ ဒိဝါ စ ရတ္တိဉ္စ အန္တရန္တရာ နိမ္မိသသဉ္ဇနိတန္ဓကာရဝိရဟေန ဝိသုဒ္ဓံ ပဿန္တိ၊ ဝိဝဋေဟိ ဝါ အက္ခီဟိ ပဿတီတိ ‘‘ဝိပဿီ’’တိ နာမမကံသု။ ‘‘ဝိစေယျ ဝိစေယျ ပဿတီတိ ဝိပဿီ’’တိ ဝဒန္တိ။ သော အဋ္ဌဝဿသဟဿာနိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသိ။ နန္ဒ-သုနန္ဒ-သိရိမာနာမကာ တယော စဿ ပါသာဒါ အဟေသုံ။

သုဒဿနာဒေဝိပ္ပမုခါနံ ဣတ္ထီနံ သတသဟဿံ ဝီသတိ စ သဟဿာနိ အဟေသုံ။ ‘‘သုတနူ’’တိပိ သုဒဿနာ ဝုစ္စတိ။ သော အဋ္ဌဝဿသဟဿာနံ အစ္စယေန စတ္တာရိ နိမိတ္တာနိ ဒိသွာ သုတနုဒေဝိယာ သမဝဋ္ဋက္ခန္ဓေ နာမ တနယေ ဇာတေ အာဇညရထေန မဟာဘိနိက္ခမနံ နိက္ခမိတွာ ပဗ္ဗဇိ။ တံ ပုရိသာနံ စတုရာသီတိသတသဟဿာနိ အနုပဗ္ဗဇိံသု။ သော တေဟိ ပရိဝုတော မဟာပုရိသော အဋ္ဌမာသံ ပဓာနစရိယံ စရိတွာ ဝိသာခပုဏ္ဏမာယ သုဒဿနသေဋ္ဌိဓီတာယ ဒိန္နံ မဓုပါယာသံ ပရိဘုဉ္ဇိတွာ ကုသုမသမလင်္ကတေ သာလဝနေ ဒိဝါဝိဟာရံ ကတွာ သုဇာတေန နာမ ယဝပါလကေန ဒိန္နာ အဋ္ဌ တိဏမုဋ္ဌိယော ဂဟေတွာ ပါဋလိဗောဓိံ သမလင်္ကတံ ဒိသွာ ဒက္ခိဏဒိသာဘာဂေန တံ ဥပါဂမိ။

တဿာ ပန ပါဋလိယာ သမဝဋ္ဋက္ခန္ဓော တံ ဒိဝသံ ပဏ္ဏာသရတနော ဟုတွာ အဗ္ဘုဂ္ဂတော သာခါ ပဏ္ဏာသရတနာ ဥဗ္ဗေဓေန ရတနသတံ အဟောသိ။ တံဒိဝသမေဝ သာ ပါဋလီ ကဏ္ဏိကာဗဒ္ဓေဟိ ဝိယ ပုပ္ဖေဟိ ပရမသုရဘိဂန္ဓေဟိ မူလတော ပဋ္ဌာယ သဗ္ဗသဉ္ဆန္နာ အဟောသိ။ ဒိဗ္ဗဂန္ဓော ဝါယတိ၊ န ကေဝလံ တဒါ အယမေဝ ပုပ္ဖိတော၊ ဒသသဟဿိ စက္ကဝါဠေသု သဗ္ဗေ ပါဋလိယော ပုပ္ဖိတာဝ။ န ကေဝလံ ပါဋလိယောဝ၊ ဒသသဟဿိစက္ကဝါဠေသု သဗ္ဗရုက္ခဂုမ္ဗလတာယောပိ ပုပ္ဖိံသု။ မဟာသမုဒ္ဒေါပိ ပဉ္စဝဏ္ဏေဟိ ပဒုမေဟိ ကုဝလယုပ္ပလကုမုဒေဟိ သဉ္ဆန္နော သီတလမဓုရသလိလော အဟောသိ။ သဗ္ဗမ္ပိ စ ဒသသဟဿိ စက္ကဝါဠဗ္ဘန္တရံ ဓဇမာလာကုလံ အဟောသိ။ တတ္ထ တတ္ထ ပဋိမာလာဂုလဝိပ္ပကိဏ္ဏံ နာနာသုရဘိကုသုမသဇ္ဇိတဓရဏီတလံ ဓူပစုဏ္ဏန္ဓကာရံ အဟောသိ။ တံ ဥပဂန္တွာ တေပဏ္ဏာသဟတ္ထဝိတ္ထတံ တိဏသန္ထရံ သန္ထရိတွာ စတုရင်္ဂသမန္နာဂတံ ဝီရိယံ အဓိဋ္ဌာယ – ‘‘ယာဝ ဗုဒ္ဓါ န ဟောမိ၊ တာဝ ဣတော န ဥဋ္ဌဟာမီ’’တိ ပဋိညံ ကတွာ နိသီဒိ။ ဧဝံ နိသီဒိတွာ သမာရံ မာရဗလံ ဝိဓမိတွာ မဂ္ဂါနုက္ကမေန စတ္တာရိ မဂ္ဂဉာဏာနိ မဂ္ဂါနန္တရံ စတ္တာရိ ဖလဉာဏာနိ စတဿော ပဋိသမ္ဘိဒါ စတုယောနိပရိစ္ဆေဒကဉာဏံ ပဉ္စဂတိပရိစ္ဆေဒကဉာဏံ စတုဝေသာရဇ္ဇဉာဏာနိ ဆ အသာဓာရဏဉာဏာနိ စ သကလေ စ ဗုဒ္ဓဂုဏေ ဟတ္ထဂတေ ကတွာ ပရိပုဏ္ဏသင်္ကပ္ပော ဗောဓိပလ္လင်္ကေ နိသိန္နောဝ –

‘‘အနေကဇာတိသံသာရံ…ပေ… တဏှာနံ ခယမဇ္ဈဂါ။ (ဓ။ ပ။ ၁၅၃-၁၅၄)၊

‘‘အယောဃနဟတဿေဝ၊ ဇလတော ဇာတဝေဒသော၊

အနုပုဗ္ဗူပသန္တဿ၊ ယထာ န ဉာယတေ ဂတိ။

‘‘ဧဝံ သမ္မာ ဝိမုတ္တာနံ၊ ကာမဗန္ဓောဃတာရိနံ၊

ပညာပေတုံ ဂတီ နတ္ထိ၊ ပတ္တာနံ အစလံ သုခ’’န္တိ။ (ဥဒါ။ ၈၀) –

ဧဝံ ဥဒါနံ ဥဒါနေတွာ ဗောဓိသမီပေယေဝ သတ္တသတ္တာဟံ ဝီတိနာမေတွာ ဗြဟ္မာယာစနံ သမ္ပဋိစ္ဆိတွာ အတ္တနော ဝေမာတိကဿ ဘာတိကဿ ခဏ္ဍကုမာရဿ စ ပုရောဟိတပုတ္တဿ တိဿကုမာရဿ စ ဥပနိဿယသမ္ပတ္တိံ ဩလောကေတွာ အာကာသေန ဂန္တွာ ခေမေ မိဂဒါယေ ဩတရိတွာ ဥဘောပိ တေ ဥယျာနပါလေန ပက္ကောသာပေတွာ တေသံ ပရိဝါရာနံ မဇ္ဈေ ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တေသိ။ တဒါ အပရိမိတာနံ ဒေဝတာနံ ဓမ္မာဘိသမယော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၁။

‘‘ဖုဿဿ စ အပရေန၊ သမ္ဗုဒ္ဓါ ဒွိပဒုတ္တမော၊

ဝိပဿီ နာမ နာမေန၊ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိ စက္ခုမာ။

၂။

‘‘အဝိဇ္ဇံ သဗ္ဗံ ပဒါလေတွာ၊ ပတ္တော သမ္ဗောဓိမုတ္တမံ၊

ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တေတုံ၊ ပက္ကာမိ ဗန္ဓုမတီပုရံ။

၃။

‘‘ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တေတွာ၊ ဥဘော ဗောဓေသိ နာယကော၊

ဂဏနာယ န ဝတ္တဗ္ဗော၊ ပဌမာဘိသမယော အဟူ’’တိ။

တတ္ထ ပဒါလေတွာတိ ဘိန္ဒိတွာ၊ အဝိဇ္ဇန္ဓကာရံ ဘိန္ဒိတွာတိ အတ္ထော။ ‘‘ဝတ္တေတွာ စက္ကမာရာမေ’’တိပိ ပါဌော၊ တဿ အာရာမေတိ ခေမေ မိဂဒါယေတိ အတ္ထော။ ဥဘော ဗောဓေသီတိ အတ္တနော ကနိဋ္ဌဘာတိကံ ခဏ္ဍံ ရာဇပုတ္တံ တိဿဉ္စ ပုရောဟိတပုတ္တန္တိ ဥဘော ဗောဓေသိ။ ဂဏနာယ န ဝတ္တဗ္ဗောတိ ဒေဝတာနံ အဘိသမယဝသေန ဂဏနပရိစ္ဆေဒေါ နတ္ထီတိ အတ္ထော။

အထာပရေန သမယေန ခဏ္ဍံ ရာဇပုတ္တံ တိဿဉ္စ ပုရောဟိတပုတ္တံ အနုပဗ္ဗဇိတာနိ စတုရာသီတိဘိက္ခုသဟဿာနိ ဓမ္မာမတံ ပါယေသိ။ သော ဒုတိယော အဘိသမယော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၄။

‘‘ပုနာပရံ အမိတယသော၊ တတ္ထ သစ္စံ ပကာသယိ၊

စတုရာသီတိသဟဿာနံ၊ ဒုတိယာဘိသမယော အဟူ’’တိ။

တတ္ထ တတ္ထာတိ ခေမေ မိဂဒါယေတိ အတ္ထော။ ‘‘စတုရာသီတိသဟဿာနိ၊ သမ္ဗုဒ္ဓမနုပဗ္ဗဇု’’န္တိ ဧတ္ထ ဧတေ ပန စတုရာသီတိသဟဿသင်္ခါတာ ပုရိသာ ဝိပဿိဿ ကုမာရဿ ဥပဋ္ဌာကပုရိသာယေဝ။ တေ ပါတောဝ ဝိပဿိကုမာရဿ ဥပဋ္ဌာနံ အာဂန္တွာ ကုမာရမဒိသွာ ပါတရာသတ္ထာယ ဂန္တွာ ဘုတ္တပါတရာသာ ‘‘ကုဟိံ ကုမာရော’’တိ ပုစ္ဆိတွာ တတော ‘‘ဥယျာနဘူမိံ ဂတော’’တိ သုတွာ ‘‘တတ္ထေဝ နံ ဒက္ခိဿာမာ’’တိ နိက္ခန္တာ နိဝတ္တမာနံ တဿ သာရထိံ ဒိသွာ ‘‘ကုမာရော ပဗ္ဗဇိတော’’တိ သုတွာ သုတဋ္ဌာနေယေဝ သဗ္ဗာဘရဏာနိ မုဉ္စိတွာ အန္တရာပဏတော ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အာဟရာပေတွာ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ပဗ္ဗဇိံသု။ ပဗ္ဗဇိတွာ စ တေ ဂန္တွာ မဟာပုရိသံ ပရိဝါရယိံသု။

တတော ဝိပဿီ ဗောဓိသတ္တော ‘‘ပဓာနစရိယံ စရန္တော အာကိဏ္ဏော ဝိဟရာမိ၊ န ခေါ ပနမေတံ ပါတိရူပံ ယထေဝ မံ ဣမေ ဂိဟိဘူတာ ပုဗ္ဗေ ပရိဝါရေတွာ စရန္တိ၊ ဣဒါနိပိ တထေဝ ကိံ ဣမိနာ ဂဏေနာ’’တိ ဂဏသင်္ဂဏိကာယ ဥက္ကဏ္ဌိတွာ ‘‘အဇ္ဇေဝ ဂစ္ဆာမီ’’တိ စိန္တေတွာ ပုန – ‘‘အဇ္ဇ အဝေလာ၊ သစေ ပနာဟံ အဇ္ဇ ဂမိဿာမိ၊ သဗ္ဗေပိမေ ဇာနိဿန္တိ၊ သွေဝ ဂမိဿာမီ’’တိ စိန္တေသိ။ တံဒိဝသဉ္စ ဥရုဝေလဂါမသဒိသေ ဧကသ္မိံ ဂါမေ ဂါမဝါသိနော မနုဿာ သွာတနာယ သဒ္ဓိံ ပရိသာယ မဟာပုရိသံ နိမန္တယိံသု။ တေ တေသံ စတုရာသီတိသဟဿာနံ မဟာပုရိသဿ စ ပါယာသမေဝ ပဋိယာဒယိံသု။ အထ ဝိပဿီ မဟာပုရိသော ပုနဒိဝသေ ဝိသာခပုဏ္ဏမာယ တသ္မိံ ဂါမေ တေဟိ ပဗ္ဗဇိတဇနေဟိ သဒ္ဓိံ ဘတ္တကိစ္စံ ကတွာ ဝသနဋ္ဌာနမေဝ အဂမာသိ။ တတြ တေ ပဗ္ဗဇိတာ မဟာပုရိသဿ ဝတ္တံ ဒဿေတွာ အတ္တနော အတ္တနော ရတ္တိဋ္ဌာနဒိဝါဋ္ဌာနာနိ ပဝိသိံသု။

ဗောဓိသတ္တောပိ ပဏ္ဏသာလံ ပဝိသိတွာ နိသိန္နော စိန္တေသိ – ‘‘အယံ ကာလော နိက္ခမိတု’’န္တိ နိက္ခမိတွာ ပဏ္ဏသာလဒွါရံ ပိဒဟိတွာ ဗောဓိမဏ္ဍာဘိမုခေါ ပါယာသိ။ တေ ကိရ ပဗ္ဗဇိတာ သာယံ ဗောဓိသတ္တဿ ဥပဋ္ဌာနံ ဂန္တွာ ပဏ္ဏသာလံ ပရိဝါရေတွာ နိသိန္နာ – ‘‘အတိဝိကာလော ဇာတော ဥပဓာရေထာ’’တိ ဝတွာ ပဏ္ဏသာလဒွါရံ ဝိဝရိတွာ တံ အပဿန္တာပိ ‘‘ကုဟိံ နု ဂတော မဟာပုရိသော’’တိ နာနုဗန္ဓိံသု။ ‘‘ဂဏဝါသေ နိဗ္ဗိန္နော ဧကော ဝိဟရိတုကာမော မညေ မဟာပုရိသော ဗုဒ္ဓဘူတံယေဝ တံ ပဿိဿာမာ’’တိ အန္တောဇမ္ဗုဒီပါဘိမုခါ စာရိကံ ပက္ကမိံသု။ အထ တေ – ‘‘ဝိပဿိနာ ကိရ ဗုဒ္ဓတ္တံ ပတွာ ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တိတ’’န္တိ သုတွာ အနုက္ကမေန သဗ္ဗေ တေ ပဗ္ဗဇိတာ ဗန္ဓုမတိယာ ရာဇဓာနိယာ ခေမေ မိဂဒါယေ သန္နိပတိံသု။ တတော တေသံ ဘဂဝါ ဓမ္မံ ဒေသေသိ၊ တဒါ စတုရာသီတိယာ ဘိက္ခုသဟဿာနံ ဓမ္မာဘိသမယော အဟောသိ။ သော တတိယော အဘိသမယော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၅။

‘‘စတုရာသီတိသဟဿာနိ၊ သမ္ဗုဒ္ဓံ အနုပဗ္ဗဇုံ၊

တေသမာရာမပတ္တာနံ၊ ဓမ္မံ ဒေသေသိ စက္ခုမာ။

၆။

‘‘သဗ္ဗာကာရေန ဘာသတော၊ သုတွာ ဥပနိသာဒိနော၊

တေပိ ဓမ္မဝရံ ဂန္တွာ၊ တတိယာဘိသမယော အဟူ’’တိ။

တတ္ထ စတုရာသီတိသဟဿာနိ၊ သမ္ဗုဒ္ဓံ အနုပဗ္ဗဇုန္တိ ဧတ္ထ အနုနာ ယောဂတော သမ္ဗုဒ္ဓန္တိ ဥပယောဂဝစနံ ကတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သမ္ဗုဒ္ဓဿ ပစ္ဆာ ပဗ္ဗဇိံသူတိ အတ္ထော။ လက္ခဏံ သဒ္ဒသတ္ထတော ဂဟေတဗ္ဗံ။ ‘‘တတ္ထ အာရာမပတ္တာန’’န္တိပိ ပါဌော။ ဘာသတောတိ ဝဒတော။ ဥပနိသာဒိနောတိ ဂန္တွာ ဥပနိဿာယ ဓမ္မဒါနံ ဒဒတောတိ အတ္ထော။ တေပီတိ တေ စတုရာသီတိသဟဿသင်္ခါတာ ပဗ္ဗဇိတာ ဝိပဿိဿ ဥပဋ္ဌာကဘူတာ။ ဂန္တွာတိ တဿ ဓမ္မံ ဉတွာ။ ဧဝံ တေသံ တတိယော အဘိသမယော အဟောသိ။ ခေမေ မိဂဒါယေ ဝိပဿီသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓံ ဒွေ စ အဂ္ဂသာဝကေ အနုပဗ္ဗဇိတာနံ ဘိက္ခူနံ အဋ္ဌသဋ္ဌိသတသဟဿာနံ မဇ္ဈေ နိသိန္နော ဝိပဿီ ဘဂဝါ –

‘‘ခန္တီပရမံ တပေါ တိတိက္ခာ၊ နိဗ္ဗာနံ ပရမံ ဝဒန္တိ ဗုဒ္ဓါ၊

န ဟိ ပဗ္ဗဇိတော ပရူပဃာတီ၊ န သမဏော ဟောတိ ပရံ ဝိဟေဌယန္တော။

‘‘သဗ္ဗပါပဿ အကရဏံ၊ ကုသလဿ ဥပသမ္ပဒါ၊

သစိတ္တပရိယောဒပနံ၊ ဧတံ ဗုဒ္ဓါန သာသနံ။

‘‘အနူပဝါဒေါ အနူပဃာတော၊ ပါတိမောက္ခေ စ သံဝရော၊

မတ္တညုတာ စ ဘတ္တသ္မိံ၊ ပန္တဉ္စ သယနာသနံ၊

အဓိစိတ္တေ စ အာယောဂေါ၊ ဧတံ ဗုဒ္ဓါန သာသန’’န္တိ။ (ဒီ။ နိ။ ၂။၉၀၊ ဓ။ ပ။ ၁၈၃၊ ၁၈၄၊ ၁၈၅) –

ဣမံ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိ။ ဣမာ ပန သဗ္ဗဗုဒ္ဓါနံ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသဂါထာယော ဟောန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သော ပဌမော သန္နိပါတော အဟောသိ။ ပုန ယမကပါဋိဟာရိယံ ဒိသွာ ပဗ္ဗဇိတာနံ ဘိက္ခူနံ သတသဟဿာနံ ဒုတိယော သန္နိပါတော အဟောသိ။ ယဒါ ပန ဝိပဿိဿ ဝေမာတိကာ တယော ဘာတရော ပစ္စန္တံ ဝူပသမေတွာ ဘဂဝတော ဥပဋ္ဌာနကိရိယာယ လဒ္ဓဝရာ ဟုတွာ အတ္တနော နဂရံ နေတွာ ဥပဋ္ဌဟန္တာ တဿ ဓမ္မံ သုတွာ ပဗ္ဗဇိံသု။ တေသံ အသီတိသတသဟဿာနံ မဇ္ဈေ နိသီဒိတွာ ဘဂဝါ ခေမေ မိဂဒါယေ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိ၊ သော တတိယော သန္နိပါတော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၇။

‘‘သန္နိပါတာ တယော အာသုံ၊ ဝိပဿိဿ မဟေသိနော၊

ခီဏာသဝါနံ ဝိမလာနံ၊ သန္တစိတ္တာန တာဒိနံ။

၈။

‘‘အဋ္ဌသဋ္ဌိသတသဟဿာနံ၊ ပဌမော အာသိ သမာဂမော၊

ဘိက္ခုသတသဟဿာနံ၊ ဒုတိယော အာသိ သမာဂမော။

၉။

‘‘အသီတိဘိက္ခုသဟဿာနံ၊ တတိယော အာသိ သမာဂမော၊

တတ္ထ ဘိက္ခုဂဏမဇ္ဈေ၊ သမ္ဗုဒ္ဓါ အတိရောစတီ’’တိ။

တတ္ထ အဋ္ဌသဋ္ဌိသတသဟဿာနန္တိ အဋ္ဌသဋ္ဌိသဟဿာဓိကာနံ သတသဟဿဘိက္ခူနန္တိ အတ္ထော။ တတ္ထာတိ တတ္ထ ခေမေ မိဂဒါယေ။ ဘိက္ခုဂဏမဇ္ဈေတိ ဘိက္ခုဂဏဿ မဇ္ဈေ။ ‘‘တဿ ဘိက္ခုဂဏမဇ္ဈေ’’တိပိ ပါဌော၊ တဿ ဘိက္ခုဂဏဿ မဇ္ဈေတိ အတ္ထော။

တဒါ အမှာကံ ဗောဓိသတ္တော မဟိဒ္ဓိကော မဟာနုဘာဝေါ အတုလော နာမ နာဂရာဇာ ဟုတွာ အနေကနာဂကောဋိသတသဟဿပရိဝါရော ဟုတွာ သပရိဝါရဿ ဒသဗလဿ အသမဗလသီလဿ ကရုဏာသီတလဟဒယဿ သက္ကာရကရဏတ္ထံ သတ္တရတနမယံ စန္ဒမဏ္ဍလသင်္ကာသံ ဒဋ္ဌဗ္ဗသာရမဏ္ဍံ မဏ္ဍပံ ကာရေတွာ တတ္ထ နိသီဒါပေတွာ သတ္တာဟံ ဒိဗ္ဗဝိဘဝါနုရူပံ မဟာဒါနံ ဒတွာ သတ္တရတနခစိတံ မဟာရဟံ သုဝဏ္ဏမယံ နာနာမဏိဇုတိဝိသရသမုဇ္ဇလံ ပီဌံ ဘဂဝတော အဒါသိ။ တဒါ နံ ပီဌာနုမောဒနာဝသာနေ ‘‘ဣတော အယံ ဧကနဝုတိကပ္ပေ ဗုဒ္ဓါ ဘဝိဿတီ’’တိ ဗျာကာသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၁၀။

‘‘အဟံ တေန သမယေန၊ နာဂရာဇာ မဟိဒ္ဓိကော၊

အတုလော နာမ နာမေန၊ ပုညဝန္တော ဇုတိန္ဓရော။

၁၁။

‘‘နေကာနံ နာဂကောဋီနံ၊ ပရိဝါရေတွာနဟံ တဒါ၊

ဝဇ္ဇန္တော ဒိဗ္ဗတုရိယေဟိ၊ လောကဇေဋ္ဌံ ဥပါဂမိံ။

၁၂။

‘‘ဥပသင်္ကမိတွာ သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ ဝိပဿိံ လောကနာယကံ၊

မဏိမုတ္တရတနခစိတံ၊ သဗ္ဗာဘရဏဘူသိတံ၊

နိမန္တေတွာ ဓမ္မရာဇဿ၊ သုဝဏ္ဏပီဌမဒါသဟံ။

၁၃။

‘‘သောပိ မံ ဗုဒ္ဓါ ဗျာကာသိ၊ သင်္ဃမဇ္ဈေ နိသီဒိယ၊

ဧကနဝုတိတော ကပ္ပေ၊ အယံ ဗုဒ္ဓါ ဘဝိဿတိ။

၁၄။

‘‘အဟု ကပိလဝှယာ ရမ္မာ၊ နိက္ခမိတွာ တထာဂတော၊

ပဓာနံ ပဒဟိတွာန၊ ကတွာ ဒုက္ကရကာရိကံ။

၁၅။

‘‘အဇပါလရုက္ခမူလသ္မိံ၊ နိသီဒိတွာ တထာဂတော၊

တတ္ထ ပါယာသံ ပဂ္ဂယှ၊ နေရဉ္ဇရမုပေဟိတိ။

၁၆။

‘‘နေရဉ္ဇရာယ တီရမှိ၊ ပါယာသံ အဒ သော ဇိနော၊

ပဋိယတ္တဝရမဂ္ဂေန၊ ဗောဓိမူလမုပေဟိတိ။

၁၇။

‘‘တတော ပဒက္ခိဏံ ကတွာ၊ ဗောဓိမဏ္ဍံ အနုတ္တရော၊

အဿတ္ထမူလေ သမ္ဗောဓိံ၊ ဗုဇ္ဈိဿတိ မဟာယသော။

၁၈။

‘‘ဣမဿ ဇနိကာ မာတာ၊ မာယာ နာမ ဘဝိဿတိ၊

ပိတာ သုဒ္ဓါဒနော နာမ၊ အယံ ဟေဿတိ ဂေါတမော။

၁၉။

‘‘အနာသဝါ ဝီတရာဂါ၊ သန္တစိတ္တာ သမာဟိတာ၊

ကောလိတော ဥပတိဿော စ၊ အဂ္ဂါ ဟေဿန္တိ သာဝကာ၊

အာနန္ဒော နာမုပဋ္ဌာကော၊ ဥပဋ္ဌိဿတိမံ ဇိနံ။

၂၀။

‘‘ခေမာ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ စ၊ အဂ္ဂါ ဟေဿန္တိ သာဝိကာ၊

အနာသဝါ ဝီတရာဂါ၊ သန္တစိတ္တာ သမာဟိတာ၊

ဗောဓိ တဿ ဘဂဝတော၊ အဿတ္ထောတိ ပဝုစ္စတိ…ပေ…။

၂၃။

‘‘တဿာဟံ ဝစနံ သုတွာ၊ ဘိယျော စိတ္တံ ပသာဒယိံ၊

ဥတ္တရိံ ဝတမဓိဋ္ဌာသိံ၊ ဒသပါရမိပူရိယာ’’တိ။

တတ္ထ ပုညဝန္တောတိ ပုညဝါ၊ သမုပစိတပုညသဉ္စယောတိ အတ္ထော။ ဇုတိန္ဓရောတိ ပဘာယုတ္တော။ နေကာနံ နာဂကောဋီနန္တိ အနေကာဟိ နာဂကောဋီဟိ၊ ကရဏတ္ထေ သာမိဝစနံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ပရိဝါရေတွာနာတိ ဘဂဝန္တံ ပရိဝါရေတွာ။ အဟန္တိ အတ္တာနံ နိဒ္ဒိသတိ။ ဝဇ္ဇန္တောတိ ဝါဒေန္တော တာဠေန္တော။ မဏိမုတ္တရတနခစိတန္တိ မဏိမုတ္တာဒီဟိ ဝိဝိဓေဟိ ရတနေဟိ ခစိတန္တိ အတ္ထော။ သဗ္ဗာဘရဏဘူသိတန္တိ သဗ္ဗာဘရဏေဟိ ဝါဠရူပါဒီဟိ ရတနမယေဟိ မဏ္ဍိတန္တိ အတ္ထော။ သုဝဏ္ဏပီဌန္တိ သုဝဏ္ဏမယံ ပီဌံ။ အဒါသဟန္တိ အဒါသိံ အဟံ။

တဿ ပန ဝိပဿိဿ ဘဂဝတော ဗန္ဓုမတီ နာမ နဂရံ အဟောသိ။ ဗန္ဓုမာ နာမ ရာဇာ ပိတာ၊ ဗန္ဓုမတီ နာမ မာတာ၊ ခဏ္ဍော စ တိဿော စ ဒွေ အဂ္ဂသာဝကာ၊ အသောကော နာမုပဋ္ဌာကော၊ စန္ဒာ စ စန္ဒမိတ္တာ စ ဒွေ အဂ္ဂသာဝိကာ၊ ပါဋလိရုက္ခော ဗောဓိ၊ သရီရံ အသီတိဟတ္ထုဗ္ဗေဓံ အဟောသိ၊ သရီရပ္ပဘာ သဗ္ဗကာလံ သတ္တ ယောဇနာနိ ဖရိတွာ အဋ္ဌာသိ အသီတိဝဿသဟဿာနိ အာယု၊ သုတနု နာမဿ အဂ္ဂမဟေသီ၊ သမဝဋ္ဋက္ခန္ဓော နာမဿ ပုတ္တော၊ အာဇညရထေန နိက္ခမိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၂၄။

‘‘နဂရံ ဗန္ဓုမတီ နာမ၊ ဗန္ဓုမာ နာမ ခတ္တိယော၊

မာတာ ဗန္ဓုမတီ နာမ၊ ဝိပဿိဿ မဟေသိနော။

၂၉။

‘‘ခဏ္ဍော စ တိဿနာမော စ၊ အဟေသုံ အဂ္ဂသာဝကာ၊

အသောကော နာမုပဋ္ဌာကော၊ ဝိပဿိဿ မဟေသိနော။

၃၀။

‘‘စန္ဒာ စ စန္ဒမိတ္တာ စ၊ အဟေသုံ အဂ္ဂသာဝိကာ၊

ဗောဓိ တဿ ဘဂဝတော၊ ပါဋလီတိ ပဝုစ္စတိ။

၃၂။

‘‘အသီတိဟတ္ထမုဗ္ဗေဓော၊ ဝိပဿီ လောကနာယကော၊

ပဘာ နိဒ္ဓါဝတီ တဿ၊ သမန္တာ သတ္တယောဇနေ။

၃၃။

‘‘အသီတိဝဿသဟဿာနိ၊ အာယု ဗုဒ္ဓဿ တာဝဒေ၊

တာဝတာ တိဋ္ဌမာနော သော၊ တာရေသိ ဇနတံ ဗဟုံ။

၃၄။

‘‘ဗဟုဒေဝမနုဿာနံ၊ ဗန္ဓနာ ပရိမောစယိ၊

မဂ္ဂါမဂ္ဂဉ္စ အာစိက္ခိ၊ အဝသေသပုထုဇ္ဇနေ။

၃၅။

‘‘အာလောကံ ဒဿယိတွာန၊ ဒေသေတွာ အမတံ ပဒံ၊

ဇလိတွာ အဂ္ဂိက္ခန္ဓောဝ၊ နိဗ္ဗုတော သော သသာဝကော။

၃၆။

‘‘ဣဒ္ဓိဝရံ ပုညဝရံ၊ လက္ခဏဉ္စ ကုသုမိတံ၊

သဗ္ဗံ တမန္တရဟိတံ၊ နနု ရိတ္တာ သဗ္ဗသင်္ခါရာ’’တိ။

တတ္ထ ဗန္ဓနာတိ ဒေဝမနုဿေ ကာမရာဂသံယောဇနာဒိဗန္ဓနာ မောစေသိ၊ ဝိကာသေသီတိ အတ္ထော။ မဂ္ဂါမဂ္ဂဉ္စ အာစိက္ခီတိ ‘‘အမတာဓိဂမာယ အယံ မဂ္ဂေါ ဥစ္ဆေဒသဿတဒိဋ္ဌိဝိရဟိတာ မဇ္ဈိမာ ပဋိပဒါ မဂ္ဂေါ ကာယကိလမထာဒိကော နာယံ မဂ္ဂေါ’’တိ သေသပုထုဇ္ဇနေ အာစိက္ခီတိ အတ္ထော။ အာလောကံ ဒဿယိတွာနာတိ မဂ္ဂဉာဏာလောကံ ဝိပဿနာဉာဏာလောကဉ္စ ဒဿယိတွာ။ လက္ခဏဉ္စ ကုသုမိတန္တိ စိတ္တလက္ခဏာဒီဟိ ဖုလ္လိတံ မဏ္ဍိတံ ဘဂဝတော သရီရန္တိ အတ္ထော။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဂါထာသု ဥတ္တာနမေဝါတိ။

ဝိပဿီဗုဒ္ဓဝံသဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

နိဋ္ဌိတော ဧကူနဝီသတိမော ဗုဒ္ဓဝံသော။