📜

၆။ သုမနဗုဒ္ဓဝံသဝဏ္ဏနာ

ဧဝံ ဧကပ္ပဟာရေနေဝ ဒသသဟဿိလောကဓာတုံ ဧကန္ဓကာရံ ကတွာ တသ္မိံ ဘဂဝတိ ပရိနိဗ္ဗုတေ တဿ အပရဘာဂေ နဝုတိဝဿသဟဿာယုကေသု မနုဿေသု အနုက္ကမေန ပရိဟာယိတွာ ဒသဝဿေသု ဇာတေသု ပုန ဝဍ္ဎိတွာ အနုက္ကမေန အသင်္ချေယျာယုကာ ဟုတွာ ပုန ပရိဟာယိတွာ နဝုတိဝဿသဟဿာယုကေသု ဇာတေသု သုမနော နာမ ဗောဓိသတ္တော ပါရမိယော ပူရေတွာ တုသိတပုရေ နိဗ္ဗတ္တိတွာ တတော စဝိတွာ မေခလနဂရေ သုဒတ္တဿ နာမ ရညော ကုလေ သိရိမာယ နာမ ဒေဝိယာ ကုစ္ဆိသ္မိံ ပဋိသန္ဓိံ အဂ္ဂဟေသိ။ ပါဋိဟာရိယာနိ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တနယာနေဝ။

သော အနုက္ကမေန ဝုဒ္ဓိပ္ပတ္တော သိရိဝဍ္ဎနသောမဝဍ္ဎနဣဒ္ဓိဝဍ္ဎနနာမဓေယျေသု တီသု ပါသာဒေသု တေသဋ္ဌိယာ နာဋကိတ္ထိသတသဟဿေဟိ ပရိစာရိယမာနော သုရယုဝတီဟိ ပရိစာရိယမာနော ဒေဝကုမာရော ဝိယ နဝဝဿသဟဿာနိ ဒိဗ္ဗသုခသဒိသံ ဝိသယသုခမနုဘဝမာနော ဝဋံသိကာယ နာမ ဒေဝိယာ အနုပမံ နာမ နိရုပမံ ပုတ္တံ ဇနေတွာ စတ္တာရိ နိမိတ္တာနိ ဒိသွာ ဟတ္ထိယာနေန နိက္ခမိတွာ ပဗ္ဗဇိ။ တံ ပန ပဗ္ဗဇန္တံ တိံသကောဋိယော အနုပဗ္ဗဇိံသု။

သော တေဟိ ပရိဝုတော ဒသမာသေ ပဓာနစရိယံ စရိတွာ ဝိသာခပုဏ္ဏမာယ အနောမနိဂမေ အနောမသေဋ္ဌိနော ဓီတာယ အနုပမာယ နာမ ဒိန္နံ ပက္ခိတ္တဒိဗ္ဗောဇံ ပါယာသံ ပရိဘုဉ္ဇိတွာ သာလဝနေ ဒိဝါဝိဟာရံ ဝီတိနာမေတွာ အနုပမာဇီဝကေန ဒိန္နာ အဋ္ဌ တိဏမုဋ္ဌိယော ဂဟေတွာ နာဂဗောဓိံ ဥပဂန္တွာ တံ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ အဋ္ဌဟိ တိဏမုဋ္ဌီဟိ တိံသဟတ္ထဝိတ္ထတံ တိဏသန္ထရံ ကတွာ တတ္ထ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ နိသီဒိ။ တတော မာရဗလံ ဝိဓမိတွာ သဗ္ဗညုတညာဏံ ပဋိဝိဇ္ဈိတွာ – ‘‘အနေကဇာတိသံသာရံ…ပေ… တဏှာနံ ခယမဇ္ဈဂါ’’တိ (ဓ။ ပ။ ၁၅၃-၁၅၄) ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၁။

‘‘မင်္ဂလဿ အပရေန၊ သုမနော နာမ နာယကော၊

သဗ္ဗဓမ္မေဟိ အသမော၊ သဗ္ဗသတ္တာနမုတ္တမော’’တိ။

တတ္ထ မင်္ဂလဿ အပရေနာတိ မင်္ဂလဿ ဘဂဝတော အပရဘာဂေ။ သဗ္ဗဓမ္မေဟိ အသမောတိ သဗ္ဗေဟိပိ သီလသမာဓိပညာဓမ္မေဟိ အသမော အသဒိသော။

သုမနော ကိရ ဘဂဝါ ဗောဓိသမီပေယေဝ သတ္တသတ္တာဟာနိ ဝီတိနာမေတွာ ဓမ္မဒေသနတ္ထံ ဗြဟ္မာယာစနံ သမ္ပဋိစ္ဆိတွာ – ‘‘ကဿ နု ခေါ အဟံ ပဌမံ ဓမ္မံ ဒေသေယျ’’န္တိ (ဒီ။ နိ။ ၂။၇၂၊ မ။ နိ။ ၁။၂၈၄၊ ၂။၃၄၁၊ မဟာဝ။ ၁၀) ဥပဓာရေန္တော အတ္တနာ သဟ ပဗ္ဗဇိတာနံ တိံသကောဋိယော စ အတ္တနော ကနိဋ္ဌဘာတိကံ ဝေမာတိကံ သရဏကုမာရဉ္စ ပုရောဟိတပုတ္တံ ဘာဝိတတ္တမာဏဝကဉ္စ ဥပနိဿယသမ္ပန္နေ ဒိသွာ – ‘‘ဧတေသံ ပဌမံ ဓမ္မံ ဒေသေယျ’’န္တိ စိန္တေတွာ ဟံသရာဇာ ဝိယ ဂဂနပထေန မေခလုယျာနေ ဩတရိတွာ ဥယျာနပါလံ ပေသေတွာ အတ္တနော ကနိဋ္ဌဘာတိကံ သရဏကုမာရဉ္စ ပုရောဟိတပုတ္တံ ဘာဝိတတ္တကုမာရဉ္စ ပက္ကောသာပေတွာ တေသံ ပရိဝါရဘူတာ သတ္တတိံသကောဋိယော အတ္တနာ သဟ ပဗ္ဗဇိတာ တိံသကောဋိယော စ အညေ စ ဗဟူ ဒေဝမနုဿကောဋိယော စာတိ ဧဝံ ကောဋိသတသဟဿံ ဓမ္မစက္ကပ္ပဝတ္တနေန ဓမ္မာမတံ ပါယေသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၂။

‘‘တဒါ အမတဘေရိံ သော၊ အာဟနီ မေခလေ ပုရေ၊

ဓမ္မသင်္ခသမာယုတ္တံ၊ နဝင်္ဂံ ဇိနသာသန’’န္တိ။

တတ္ထ အမတဘေရိန္တိ အမတာဓိဂမာယ နိဗ္ဗာနာဓိဂမာယ ဘေရိံ။ အာဟနီတိ ဝါဒယိ၊ ဓမ္မံ ဒေသေသီတိ အတ္ထော။ သာယံ အမတဘေရီ နာမ အမတပရိယောသာနံ နဝင်္ဂံ ဗုဒ္ဓဝစနံ။ တေနေဝါဟ – ‘‘ဓမ္မသင်္ခသမာယုတ္တံ၊ နဝင်္ဂံ ဇိနသာသန’’န္တိ။ တတ္ထ ဓမ္မသင်္ခသမာယုတ္တန္တိ စတုသစ္စဓမ္မကထာသင်္ခဝရသမာယုတ္တံ။

သုမနော ပန လောကနာယကော အဘိသမ္ဗောဓိံ ပါပုဏိတွာ ပဋိညာနုရူပံ ပဋိပဒံ ပဋိပဇ္ဇမာနော မဟာဇနဿ ဘဝဗန္ဓနမောက္ခတ္ထာယ ကုသလရတနဿ ကိလေသစောရေဟိ ဝိလုပ္ပမာနဿ ပရိတ္တာနတ္ထံ သီလဝိပုလပါကာရံ သမာဓိပရိခါပရိဝါရိတံ ဝိပဿနာဉာဏဒွါရံ သတိသမ္ပဇညဒဠှကဝါဋံ သမာပတ္တိမဏ္ဍပါဒိပဋိမဏ္ဍိတံ ဗောဓိပက္ခိယဇနသမာကုလံ အမတဝရနဂရံ မာပေသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၃။

‘‘နိဇ္ဇိနိတွာ ကိလေသေ သော၊ ပတွာ သမ္ဗောဓိမုတ္တမံ၊

မာပေသိ နဂရံ သတ္ထာ၊ သဒ္ဓမ္မပုရဝရုတ္တမ’’န္တိ။

တတ္ထ နိဇ္ဇိနိတွာတိ ဝိဇိနိတွာ အဘိဘုယျ၊ ကိလေသာဘိသင်္ခါရဒေဝပုတ္တမာရေ ဝိဒ္ဓံသေတွာတိ အတ္ထော ။ သောတိ သော သုမနော ဘဂဝါ။ ‘‘ဝိဇိနိတွာ ကိလေသေ ဟီ’’တိပိ ပါဌော။ တတ္ထ ဟိ-ကာရော ပဒပူရဏမတ္တေ နိပါတော။ ပတွာတိ အဓိဂန္တွာ။ ‘‘ပတ္တော’’တိပိ ပါဌော။ နဂရန္တိ နိဗ္ဗာနနဂရံ။ သဒ္ဓမ္မပုရဝရုတ္တမန္တိ သဒ္ဓမ္မသင်္ခါတံ ပုရဝရေသု ဥတ္တမံ သေဋ္ဌံ ပဓာနဘူတံ။ အထ ဝါ သဒ္ဓမ္မမယေသု ပုရေသု ပဝရေသု ဥတ္တမံ သဒ္ဓမ္မပုရဝရုတ္တမံ။ ပုရိမသ္မိံ အတ္ထဝိကပ္ပေ ‘‘နဂရ’’န္တိ တဿေဝ ဝေဝစနန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ပဋိဝိဒ္ဓဓမ္မသဘာဝါနံ သေက္ခာသေက္ခာနံ အရိယပုဂ္ဂလာနံ ပတိဋ္ဌာနံ ဂေါစရနိဝါသဋ္ဌေန နိဗ္ဗာနံ ‘‘နဂရ’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ တသ္မိံ ပန သဒ္ဓမ္မဝရနဂရေ သော သတ္ထာ အဝိစ္ဆိန္နံ အကုဋိလံ ဥဇုံ ပုထုလဉ္စ ဝိတ္ထတဉ္စ သတိပဋ္ဌာနမယံ မဟာဝီထိံ မာပေသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၄။

‘‘နိရန္တရံ အကုဋိလံ၊ ဥဇုံ ဝိပုလဝိတ္ထတံ၊

မာပေသိ သော မဟာဝီထိံ၊ သတိပဋ္ဌာနဝရုတ္တမ’’န္တိ။

တတ္ထ နိရန္တရန္တိ ကုသလဇဝနသဉ္စရဏာနန္တရဘာဝတော နိရန္တရံ။ အကုဋိလန္တိ ကုဋိလဘာဝကရဒေါသဝိရဟိတတော အကုဋိလံ။ ဥဇုန္တိ အကုဋိလတ္တာဝ ဥဇုံ။ ပုရိမပဒဿေဝ အတ္ထဒီပကမိဒံ ဝစနံ။ ဝိပုလဝိတ္ထတန္တိ အာယာမတော စ ဝိတ္ထာရတော စ ပုထုလဝိတ္ထတံ၊ ပုထုလဝိတ္ထတဘာဝေါ လောကိယလောကုတ္တရသတိပဋ္ဌာနဝသေန ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ မဟာဝီထိန္တိ မဟာမဂ္ဂံ။ သတိပဋ္ဌာနဝရုတ္တမန္တိ သတိပဋ္ဌာနဉ္စ တံ ဝရေသု ဥတ္တမဉ္စာတိ သတိပဋ္ဌာနဝရုတ္တမံ။ အထ ဝါ ဝရံ သတိပဋ္ဌာနမယံ ဥတ္တမဝီထိန္တိ အတ္ထော။

ဣဒါနိ တဿ နိဗ္ဗာနမဟာနဂရဿ တဿံ သတိပဋ္ဌာနဝီထိယံ စတ္တာရိ သာမညဖလာနိ စတဿော ပဋိသမ္ဘိဒါ ဆ အဘိညာ အဋ္ဌ သမာပတ္တိယောတိ ဣမာနိ မဟဂ္ဃရတနာနိ ဥဘောသု ပဿေသု ဓမ္မာပဏေ ပသာရေသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၅။

‘‘ဖလေ စတ္တာရိ သာမညေ၊ စတဿော ပဋိသမ္ဘိဒါ၊

ဆဠဘိညာဋ္ဌသမာပတ္တီ၊ ပသာရေသိ တတ္ထ ဝီထိယ’’န္တိ။

ဣဒါနိ ဘဂဝါ ဣမာနိ ရတနဘဏ္ဍာနိ ယေ ပန အပ္ပမတ္တာ သတိမန္တော ပဏ္ဍိတာ ဟိရိဩတ္တပ္ပဝီရိယာဒီဟိ သမန္နာဂတာ၊ တေ အာဒီယန္တီတိ တေသံ ရတနာနံ ဟရဏူပါယံ ဒဿေန္တော –

၆။

‘‘ယေ အပ္ပမတ္တာ အခိလာ၊ ဟိရိဝီရိယေဟုပါဂတာ၊

တေ တေ ဣမေ ဂုဏဝရေ၊ အာဒိယန္တိ ယထာသုခ’’န္တိ။ – အာဟ၊

တတ္ထ ယေတိ အနိယမုဒ္ဒေသော။ အပ္ပမတ္တာတိ ပမာဒဿ ပဋိပက္ခဘူတေန သတိယာ အဝိပ္ပဝါသလက္ခဏေန အပ္ပမာဒေန သမန္နာဂတာ။ အခိလာတိ ပဉ္စစေတောခိလရဟိတာ။ ဟိရိဝီရိယေဟုပါဂတာတိ ကာယဒုစ္စရိတာဒီဟိ ဟိရီယတီတိ ဟိရီ၊ လဇ္ဇာယေတံ အဓိဝစနံ။ ဝီရဿ ဘာဝေါ ဝီရိယံ၊ တံ ဥဿာဟလက္ခဏံ။ တေဟိ ဟိရိဝီရိယေဟိ ဥပါဂတာ သမန္နာဂတာ ဘဗ္ဗပုဂ္ဂလာ။ တေတိ ဣဒံ ပုဗ္ဗေ အနိယမုဒ္ဒေသဿ နိယမုဒ္ဒေသော။ ပုန တေတိ ဝုတ္တပ္ပကာရေ ဂုဏရတနဝိသေသေ တေ ကုလပုတ္တာ အာဒိယန္တိ ပဋိလဘန္တိ အဓိဂစ္ဆန္တီတိ အတ္ထော။ သဗ္ဗံ ပန သုမနော ဘဂဝါ ကတဝိဒိတမနော ဓမ္မဘေရိံ အာဟနိတွာ ဓမ္မနဂရံ မာပေတွာ ဣမိနာ နယေန ပဌမမေဝ သတသဟဿကောဋိယော ဗောဓေသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၇။

‘‘ဧဝမေတေန ယောဂေန၊ ဥဒ္ဓရန္တော မဟာဇနံ၊

ဗောဓေသိ ပဌမံ သတ္ထာ၊ ကောဋိသတသဟဿိယော’’တိ။

တတ္ထ ဥဒ္ဓရန္တောတိ သံသာရသာဂရတော အရိယမဂ္ဂနာဝါယ သမုဒ္ဓရန္တော။ ကောဋိသတသဟဿိယောတိ သတသဟဿကောဋိယောတိ အတ္ထော။ ဝိပရိယာယေန နိဒ္ဒိဋ္ဌံ။

ယဒါ ပန သုမနော လောကနာယကော သုနန္ဒဝတီနဂရေ အမ္ဗရုက္ခမူလေ တိတ္ထိယမဒမာနမဒ္ဒနံ ယမကပါဋိဟာရိယံ ကတွာ သတ္တာနံ ကောဋိသဟဿံ ဓမ္မာမတံ ပါယေသိ။ အယံ ဒုတိယော အဘိသမယော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၈။

‘‘ယမှိ ကာလေ မဟာဝီရော၊ ဩဝဒီ တိတ္ထိယေ ဂဏေ၊

ကောဋိသဟဿာ ဘိသမိံသု၊ ဒုတိယေ ဓမ္မဒေသနေ’’တိ။

တတ္ထ တိတ္ထိယေ ဂဏေတိ တိတ္ထိယဘူတေ ဂဏေ၊ တိတ္ထိယာနံ ဂဏေ ဝါ ‘‘တိတ္ထိယေ အဘိမဒ္ဒန္တော၊ ဗုဒ္ဓါ ဓမ္မမဒေသယီ’’တိ ပဌန္တိ ကေစိ။

ယဒါ ပန ဒသသု စက္ကဝါဠသဟဿေသု ဒေဝတာ ဣမသ္မိံ စက္ကဝါဠေ သန္နိပတိတွာ မနုဿာ စ နိရောဓကထံ သမုဋ္ဌာပေသုံ – ‘‘ကထံ နိရောဓံ သမာပဇ္ဇန္တိ၊ ကထံ နိရောဓသမာပန္နာ ဟောန္တိ၊ ကထံ နိရောဓာ ဝုဋ္ဌဟန္တီ’’တိ? ဧဝံ သမာပဇ္ဇနအဓိဋ္ဌာနဝုဋ္ဌာနာဒီသု ဝိနိစ္ဆယံ ကာတုံ အသက္ကောန္တာ သဟ မနုဿေဟိ ဆသု ကာမာဝစရဒေဝလောကေသု ဒေဝါ စ နဝသု ဗြဟ္မလောကေသု ဗြဟ္မာနော စ ဒွေဠှကဇာတာ ဒွိဓာ အဟေသုံ။ တတော နရသုန္ဒရေန အရိန္ဒမေန နာမ ရညာ သဒ္ဓိံ သာယနှသမယေ သုမနဒသဗလံ သဗ္ဗလောကနာထံ ဥပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အရိန္ဒမော ရာဇာ ဘဂဝန္တံ နိရောဓပဉှံ ပုစ္ဆိ။ တတော ဘဂဝတာ နိရောဓပဉှေ ဝိဿဇ္ဇိတေ နဝုတိပါဏကောဋိသဟဿာနံ ဓမ္မာဘိသမယော အဟောသိ။ အယံ တတိယော အဘိသမယော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၉။

‘‘ယဒါ ဒေဝါ မနုဿာ စ၊ သမဂ္ဂါ ဧကမာနသာ၊

နိရောဓပဉှံ ပုစ္ဆိံသု၊ သံသယံ စာပိ မာနသံ။

၁၀။

‘‘တဒါပိ ဓမ္မဒေသနေ၊ နိရောဓပရိဒီပနေ၊

နဝုတိကောဋိသဟဿာနံ၊ တတိယာဘိသမယော အဟူ’’တိ။

တဿ ပန သုမနဿ ဘဂဝတော တယော သာဝကသန္နိပါတာ အဟေသုံ။ တတ္ထ ပဌမသန္နိပါတေ မေခလနဂရံ ဥပနိဿာယ ဝဿံ ဝသိတွာ ပဌမပဝါရဏာယ အရဟန္တာနံ ကောဋိသဟဿေန ဧဟိဘိက္ခုပဗ္ဗဇ္ဇာယ ပဗ္ဗဇိတေန သဒ္ဓိံ ဘဂဝါ ပဝါရေသိ၊ အယံ ပဌမော သန္နိပါတော အဟောသိ။ အထာပရေန သမယေန သင်္ကဿနဂရဿာဝိဒူရေ အရိန္ဒမရာဇကုသလဗလနိဗ္ဗတ္တေ ယောဇနပ္ပမာဏေ ကနကပဗ္ဗတေ နိသိန္နော သရဒသမယရုစိရကရနိကရော ဒိဝသကရော ဝိယ ယုဂန္ဓရပဗ္ဗတေ မုနိဝရဒိဝသကရော အရိန္ဒမရာဇာနံ ပရိဝါရေတွာ အာဂတာနံ ပုရိသာနံ နဝုတိကောဋိသဟဿာနိ ဒမေတွာ သဗ္ဗေ ဧဟိဘိက္ခုပဗ္ဗဇ္ဇာယ ပဗ္ဗာဇေတွာ တသ္မိံယေဝ ဒိဝသေ အရဟတ္တံ ပတ္တေဟိ ဘိက္ခူဟိ ပရိဝုတော စတုရင်္ဂသမန္နာဂတေ သန္နိပါတေ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိ။ အယံ ဒုတိယော သန္နိပါတော အဟောသိ။ ယဒါ ပန သက္ကော ဒေဝရာဇာ သုဂတဒဿနတ္ထာယ ဥပသင်္ကမိ၊ တဒါ သုမနော ဘဂဝါ အသီတိယာ အရဟန္တကောဋိသဟဿေဟိ ပရိဝုတော ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိ၊ အယံ တတိယော သန္နိပါတော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၁၁။

‘‘သန္နိပါတာ တယော အာသုံ၊ သုမနဿ မဟေသိနော၊

ခီဏာသဝါနံ ဝိမလာနံ၊ သန္တစိတ္တာန တာဒိနံ။

၁၂။

‘‘ဝဿံဝုဋ္ဌဿ ဘဂဝတော၊ အဘိဃုဋ္ဌေ ပဝါရဏေ၊

ကောဋိသတသဟဿေဟိ၊ ပဝါရေသိ တထာဂတော။

၁၃။

‘‘တတော ပရံ သန္နိပါတေ၊ ဝိမလေ ကဉ္စနပဗ္ဗတေ၊

နဝုတိကောဋိသဟဿာနံ၊ ဒုတိယော အာသိ သမာဂမော။

၁၄။

‘‘ယဒါ သက္ကော ဒေဝရာဇာ၊ ဗုဒ္ဓဒဿနုပါဂမိ၊

အသီတိကောဋိသဟဿာနံ၊ တတိယော အာသိ သမာဂမော’’တိ။

တတ္ထ အဘိဃုဋ္ဌေ ပဝါရဏေတိ လိင်္ဂဝိပလ္လာသော ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ အဘိဃုဋ္ဌာယ ပဝါရဏာယာတိ အတ္ထော။ တတောပရန္တိ တတော အပရဘာဂေ။ ကဉ္စနပဗ္ဗတေတိ ကနကမယေ ပဗ္ဗတေ။ ဗုဒ္ဓဒဿနုပါဂမီတိ ဗုဒ္ဓဒဿနတ္ထမုပါဂမိ။ တဒါ ကိရ အမှာကံ ဗောဓိသတ္တော အတုလော နာမ နာဂရာဇာ အဟောသိ မဟိဒ္ဓိကော မဟာနုဘာဝေါ။ သော ‘‘လောကေ ဗုဒ္ဓါ ဥပ္ပန္နော’’တိ သုတွာ ဉာတိဂဏပရိဝုတော သကဘဝနာ နိက္ခမိတွာ ကောဋိသတသဟဿဘိက္ခုပရိဝါရဿ သုမနဿ ဘဂဝတော ဒိဗ္ဗေဟိ တုရိယေဟိ ဥပဟာရံ ကာရေတွာ မဟာဒါနံ ပဝတ္တေတွာ ပစ္စေကဒုဿယုဂါနိ ဒတွာ သရဏေသု ပတိဋ္ဌာသိ။ သောပိ နံ သတ္ထာ ‘‘အနာဂတေ ဗုဒ္ဓါ ဘဝိဿတီ’’တိ ဗျာကာသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၁၅။

‘‘အဟံ တေန သမယေန၊ နာဂရာဇာ မဟိဒ္ဓိကော၊

အတုလော နာမ နာမေန၊ ဥဿန္နကုသလသဉ္စယော။

၁၆။

‘‘တဒါဟံ နာဂဘဝနာ၊ နိက္ခမိတွာ သဉာတိဘိ၊

နာဂါနံ ဒိဗ္ဗတုရိယေဟိ၊ သသင်္ဃံ ဇိနမုပဋ္ဌဟိံ။

၁၇။

‘‘ကောဋိသတသဟဿာနံ ၊ အန္နပါနေန တပ္ပယိံ၊

ပစ္စေကဒုဿယုဂံ ဒတွာ၊ သရဏံ တမုပါဂမိံ။

၁၈။

‘‘သောပိ မံ ဗုဒ္ဓါ ဗျာကာသိ၊ သုမနော လောကနာယကော၊

အပရိမေယျိတော ကပ္ပေ၊ အယံ ဗုဒ္ဓါ ဘဝိဿတိ။

၁၉။

‘‘ပဓာနံ ပဒဟိတွာန…ပေ… ဟေဿာမ သမ္မုခါ ဣမံ’’။

ယထာ ကောဏ္ဍညဗုဒ္ဓဝံသေ၊ ဧဝံ အဋ္ဌ ဂါထာ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗာတိ။

၂၀။

‘‘တဿာပိ ဝစနံ သုတွာ၊ ဘိယျော စိတ္တံ ပသာဒယိံ၊

ဥတ္တရိံ ဝတမဓိဋ္ဌာသိံ၊ ဒသပါရမိပူရိယာ’’တိ။

တဿ ပန သုမနဿ ဘဂဝတော မေခလံ နာမ နဂရံ အဟောသိ၊ သုဒတ္တော နာမ ရာဇာ ပိတာ၊ သိရိမာ နာမ ဒေဝီ မာတာ၊ သရဏော စ ဘာဝိတတ္တော စ ဒွေ အဂ္ဂသာဝကာ၊ ဥဒေနော နာမုပဋ္ဌာကော၊ သောဏာ စ ဥပသောဏာ စ ဒွေ အဂ္ဂသာဝိကာ၊ နာဂရုက္ခော ဗောဓိ၊ နဝုတိဟတ္ထုဗ္ဗေဓံ သရီရံ၊ နဝုတိယေဝ ဝဿသဟဿာနိ အာယုပ္ပမာဏံ အဟောသိ၊ ဝဋံသိကာ နာမဿ မဟေသီ ဒေဝီ၊ အနူပမော နာမ ပုတ္တော အဟောသိ၊ ဟတ္ထိယာနေန နိက္ခမိ။ ဥပဋ္ဌာကော အင်္ဂရာဇာ။ အင်္ဂါရာမေ ဝသီတိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၂၁။

‘‘နဂရံ မေခလံ နာမ၊ သုဒတ္တော နာမ ခတ္တိယော၊

သိရိမာ နာမ ဇနိကာ၊ သုမနဿ မဟေသိနော။

၂၂။

‘‘နဝဝဿသဟဿာနိ၊ အဂါရံ အဇ္ဈ သော ဝသိ၊

စန္ဒော သုစန္ဒော ဝဋံသော စ၊ တယော ပါသာဒမုတ္တမာ။

၂၃။

‘‘တေသဋ္ဌိသတသဟဿာနိ၊ နာရိယော သမလင်္ကတာ၊

ဝဋံသိကာ နာမ နာရီ၊ အနူပမော နာမ အတြဇော။

၂၄။

‘‘နိမိတ္တေ စတုရော ဒိသွာ၊ ဟတ္ထိယာနေန နိက္ခမိ၊

အနူနဒသမာသာနိ၊ ပဓာနံ ပဒဟီ ဇိနော။

၂၅။

‘‘ဗြဟ္မုနာ ယာစိတော သန္တော၊ သုမနော လောကနာယကော၊

ဝတ္တိ စက္ကံ မဟာဝီရော၊ မေခလေ ပုရမုတ္တမေ။

၂၆။

‘‘သရဏော ဘာဝိတတ္တော စ၊ အဟေသုံ အဂ္ဂသာဝကာ၊

ဥဒေနော နာမုပဋ္ဌာကော၊ သုမနဿ မဟေသိနော။

၂၇။

‘‘သောဏာ စ ဥပသောဏာ စ၊ အဟေသုံ အဂ္ဂသာဝိကာ၊

သောပိ ဗုဒ္ဓါ အမိတယသော၊ နာဂမူလေ အဗုဇ္ဈထ။

၂၈။

‘‘ဝရုဏော စေဝ သရဏော စ၊ အဟေသုံ အဂ္ဂုပဋ္ဌကာ၊

စာလာ စ ဥပစာလာ စ၊ အဟေသုံ အဂ္ဂုပဋ္ဌိကာ။

၂၉။

‘‘ဥစ္စတ္တနေန သော ဗုဒ္ဓါ၊ နဝုတိဟတ္ထမုဂ္ဂတော၊

ကဉ္စနဂ္ဃိယသင်္ကာသော၊ ဒသသဟဿီ ဝိရောစတိ။

၃၀။

‘‘နဝုတိဝဿသဟဿာနိ၊ အာယု ဝိဇ္ဇတိ တာဝဒေ၊

တာဝတာ တိဋ္ဌမာနော သော၊ တာရေသိ ဇနတံ ဗဟုံ။

၃၁။

‘‘တာရဏီယေ တာရယိတွာ၊ ဗောဓနီယေ စ ဗောဓယိ၊

ပရိနိဗ္ဗာယိ သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ ဥဠုရာဇာဝ အတ္ထမိ။

၃၂။

‘‘တေ စ ခီဏာသဝါ ဘိက္ခူ၊ သော စ ဗုဒ္ဓါ အသာဒိသော၊

အတုလပ္ပဘံ ဒဿယိတွာ၊ နိဗ္ဗုတာ တေ မဟာယသာ။

၃၃။

‘‘တဉ္စ ဉာဏံ အတုလိယံ၊ တာနိ စ အတုလာနိ ရတနာနိ၊

သဗ္ဗံ တမန္တရဟိတံ၊ နနု ရိတ္တာ သဗ္ဗသင်္ခါရာ။

၃၄။

‘‘သုမနော ယသဓရော ဗုဒ္ဓါ၊ အင်္ဂါရာမမှိ နိဗ္ဗုတော၊

တတ္ထေဝ တဿ ဇိနထူပေါ၊ စတုယောဇနမုဂ္ဂတော’’တိ။

တတ္ထ ကဉ္စနဂ္ဃိယသင်္ကာသောတိ ဝိဝိဓရတနဝိစိတ္တကဉ္စနမယဂ္ဃိကသဒိသရူပသောဘော။ ဒသသဟဿီ ဝိရောစတီတိ တဿ ပဘာယ ဒသသဟဿီပိ လောကဓာတု ဝိရောစတီတိ အတ္ထော။ တာရဏီယေတိ တာရယိတဗ္ဗေ၊ တာရယိတုံ ဝုတ္တေ သဗ္ဗေ ဗုဒ္ဓဝေနေယျေတိ အတ္ထော။ ဥဠုရာဇာဝါတိ စန္ဒော ဝိယ။ အတ္ထမီတိ အတ္ထင်္ဂတော။ ကေစိ ‘‘အတ္ထံ ဂတော’’တိ ပဌန္တိ။ အသာဒိသောတိ အသဒိသော။ မဟာယသာတိ မဟာကိတ္တိသဒ္ဒါ မဟာပရိဝါရာ စ။ တဉ္စ ဉာဏန္တိ တံ သဗ္ဗညုတညာဏဉ္စ။ အတုလိယန္တိ အတုလျံ အသဒိသံ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနမေဝါတိ။

သုမနဗုဒ္ဓဝံသဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

နိဋ္ဌိတော စတုတ္ထော ဗုဒ္ဓဝံသော။