📜

၈။ သောဘိတဗုဒ္ဓဝံသဝဏ္ဏနာ

တဿ ပန အပရဘာဂေ တဿ သာသနေပိ အန္တရဟိတေ သောဘိတော နာမ ဗောဓိသတ္တော ကပ္ပသတသဟဿာဓိကာနိ စတ္တာရိ အသင်္ချေယျာနိ ပါရမိယော ပူရေတွာ တုသိတပုရေ နိဗ္ဗတ္တိတွာ တတ္ထ ယာဝတာယုကံ ဌတွာ ဒေဝေဟိ အာယာစိတော တုသိတပုရတော စဝိတွာ သုဓမ္မနဂရေ သုဓမ္မရာဇဿ ကုလေ သုဓမ္မာယ နာမ ဒေဝိယာ ကုစ္ဆိသ္မိံ ပဋိသန္ဓိံ အဂ္ဂဟေသိ။ သော ဒသန္နံ မာသာနံ အစ္စယေန သုဓမ္မုယျာနေ မာတုကုစ္ဆိတော ပရိသုဒ္ဓဝိရာဇိတဃနမေဃပဋလတော ပုဏ္ဏစန္ဒော ဝိယ နိက္ခမိ။ တဿ ပဋိသန္ဓိယံ ဇာတိယဉ္စ ပါဋိဟာရိယာနိ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တပ္ပကာရာနိ။

သော ဒသဝဿသဟဿာနိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသိတွာ သတ္တတ္တိံသနာဋကိတ္ထိသဟဿာနံ အဂ္ဂါယ အဂ္ဂမဟေသိယာ မခိလဒေဝိယာ ကုစ္ဆိသ္မိံ သီဟကုမာရေ နာမ ပုတ္တေ ဥပ္ပန္နေ စတ္တာရိ နိမိတ္တာနိ ဒိသွာ သဉ္ဇာတသံဝေဂေါ ပါသာဒေယေဝ ပဗ္ဗဇိတွာ တတ္ထေဝ အာနာပါနဿတိသမာဓိံ ဘာဝေတွာ စတ္တာရိ ဈာနာနိ ပဋိလဘိတွာ သတ္တာဟံ တတ္ထေဝ ပဓာနစရိယမစရိ။ တတော မခိလမဟာဒေဝိယာ ဒိန္နံ ပရမမဓုရံ မဓုပါယာသံ ပရိဘုဉ္ဇိတွာ အဘိနိက္ခမနတ္ထာယ စိတ္တမုပ္ပာဒေသိ – ‘‘အယံ ပါသာဒေါ အလင်္ကတပဋိယတ္တော မဟာဇနဿ ပဿန္တဿေဝ အာကာသေန ဂန္တွာ ဗောဓိရုက္ခံ မဇ္ဈေကတွာ ပထဝိယံ ဩတရတု၊ ဣမာ စ ဣတ္ထိယော မယိ ဗောဓိမူလေ နိသိန္နေ အဝုတ္တာ သယမေဝ ပါသာဒတော နိက္ခမန္တူ’’တိ။ သဟစိတ္တုပ္ပာဒါ ပါသာဒေါ စ သုဓမ္မရာဇဘဝနတော ဥပ္ပတိတွာ အသိတဉ္ဇနသင်္ကာသမာကာသမဗ္ဘုဂ္ဂဉ္ဆိ။ သော သမောသရိတသုရဘိကုသုမဒါမသမလင်္ကတပါသာဒတလော သကလမ္ပိ ဂဂနတလံ သမလင်္ကုရုမာနော ဝိယ ကနကရသဓာရာသဒိသရုစိရကရနိကရော ဒိဝသကရော ဝိယ စ သရဒသမယရဇနိကရော ဝိယ စ ဝိရောစမာနော ဝိလမ္ဗမာနဝိဝိဓဝိစိတ္တကိင်္ကိဏိကဇာလော ယဿ ကိရ ဝါတေရိတဿ သုကုသလဇနဝါဒိတဿ ပဉ္စင်္ဂိကဿ တုရိယဿ ဝိယ သဒ္ဒေါ ဝဂ္ဂု စ ရဇနီယော စ ကမနီယော စ အဟောသိ။

ဒူရတော ပဋ္ဌာယ သုယျမာနေန မဓုရေန သရေန သတ္တာနံ သောတာနိ ဩဒဟမာနော ဃရစစ္စရစတုက္ကဝီထိအာဒီသု ဌတွာ ပဝတ္တိတကထာသလ္လာပေသု မနုဿေသု နာတိနီစေန နာတိဥစ္စေန တရုဝရဝနမတ္ထကာဝိဒူရေနာကာသေန ပလောဘယမာနော ဝိယ တရုဝရသာခါနာနာရတနဇုတိဝိသရသမုဇ္ဇလေန ဝဏ္ဏေန ဇနနယနာနိ အာကဍ္ဎေန္တော ဝိယ စ ပုညာနုဘာဝံ သမုဂ္ဃောသယန္တော ဝိယ စ ဂဂနတလံ ပဋိပဇ္ဇိ။ တတ္ထ နာဋကိတ္ထိယောပိ ပဉ္စင်္ဂိကဿ ဝရတုရိယဿ မဓုရေန သရေန ဥပဂါယိံသု စေဝ ဝိလပိံသု စ။ စတုရင်္ဂိနီ ကိရဿ သေနာပိ အလင်္ကာရ-ကာယာဘရဏ-ဇုတိ-သမုဒယ-သမုဇ္ဇောတနာနာဝိရာဂ-သုရဘိကုသုမဝသနာဘရဏသောဘိတာ အမရဝရသေနာ ဝိယ ပရမရုစိရဒဿနာ ဓရဏီ ဝိယ ဂဂနတလေန ပါသာဒံ ပရိဝါရေတွာ အဂမာသိ။

တတော ပါသာဒေါ ဂန္တွာ အဋ္ဌာသီတိဟတ္ထုဗ္ဗေဓံ ဥဇုဝိပုလဝဋ္ဋက္ခန္ဓံ ကုသုမပလ္လဝမကုလသမလင်္ကတံ နာဂရုက္ခံ မဇ္ဈေကတွာ ဩတရိတွာ ဘူမိယံ ပတိဋ္ဌဟိ။ နာဋကိတ္ထိယော စ ကေနစိ အဝုတ္တာဝ တတော ပါသာဒတော ဩတရိတွာ ပက္ကမိံသု။ အနေကဂုဏသောဘိတော ကိရ သောဘိတောပိ မဟာပုရိသော မဟာဇနကတပရိဝါရောယေဝ ရတ္တိယာ တီသု ယာမေသု တိဿော ဝိဇ္ဇာယော ဥပ္ပာဒေသိ။ မာရဗလံ ပနဿ ဓမ္မတာဗလေနေဝ ယထာဂတမဂမာသိ။ ပါသာဒေါ ပန တတ္ထေဝ အဋ္ဌာသိ။ သောဘိတော ပန ဘဂဝတာ သမ္ဗောဓိံ ပတွာ – ‘‘အနေကဇာတိသံသာရံ…ပေ… တဏှာနံ ခယမဇ္ဈဂါ’’တိ ဥဒါနံ ဥဒါနေတွာ ဗောဓိသမီပေယေဝ သတ္တသတ္တာဟံ ဝီတိနာမေတွာ ဗြဟ္မုနော ဓမ္မဇ္ဈေသနံ ပဋိဇာနိတွာ – ‘‘ကဿ နု ခေါ ပဌမံ ဓမ္မံ ဒေသေယျ’’န္တိ ဗုဒ္ဓစက္ခုနာ ဩလောကေန္တော အတ္တနော ဝေမာတိကေ ကနိဋ္ဌဘာတိကေ အသမကုမာရဉ္စ သုနေတ္တကုမာရဉ္စ ဒိသွာ – ‘‘ဣမေ ဒွေ ကုမာရာ ဥပနိဿယသမ္ပန္နာ ဂမ္ဘီရံ နိပုဏံ ဓမ္မံ ပဋိဝိဇ္ဈိတုံ သမတ္ထာ၊ ဟန္ဒာဟံ ဣမေသံ ဓမ္မံ ဒေသေယျ’’န္တိ အာကာသေနာဂန္တွာ သုဓမ္မုယျာနေ ဩတရိတွာ ဒွေပိ ကုမာရေ ဥယျာနပါလေန ပက္ကောသာပေတွာ တေဟိ သပရိဝါရေဟိ ပရိဝုတော မဟာဇနမဇ္ဈေ ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တေသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

‘‘ရေဝတဿ အပရေန၊ သောဘိတော နာမ နာယကော၊

သမာဟိတော သန္တစိတ္တော၊ အသမော အပ္ပဋိပုဂ္ဂလော။

‘‘သော ဇိနော သကဂေဟမှိ၊ မာနသံ ဝိနိဝတ္တယိ၊

ပတွာန ကေဝလံ ဗောဓိံ၊ ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တယိ။

‘‘ယာဝ ဟေဋ္ဌာ အဝီစိတော၊ ဘဝဂ္ဂါ စာပိ ဥဒ္ဓတော၊

ဧတ္ထန္တရေ ဧကပရိသာ၊ အဟောသိ ဓမ္မဒေသနေ။

‘‘တာယ ပရိသာယ သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တယိ၊

ဂဏနာယ န ဝတ္တဗ္ဗော၊ ပဌမာဘိသမယော အဟူ’’တိ။

တတ္ထ သကဂေဟမှီတိ အတ္တနော ဘဝနေယေဝ၊ အန္တောပါသာဒတလေယေဝါတိ အတ္ထော။ မာနသံ ဝိနိဝတ္တယီတိ စိတ္တံ ပရိဝတ္တေသိ၊ သကဂေဟေ ဌတွာ သတ္တဒိဝသဗ္ဘန္တရေယေဝ ပုထုဇ္ဇနဘာဝတော စိတ္တံ ဝိနိဝတ္တေတွာ ဗုဒ္ဓတ္တံ ပါပုဏီတိ အတ္ထော။ ဟေဋ္ဌာတိ ဟေဋ္ဌတော။ ဘဝဂ္ဂါတိ အကနိဋ္ဌဘဝနတော။ တာယ ပရိသာယာတိ တဿာ ပရိသာယ မဇ္ဈေ။ ဂဏနာယ န ဝတ္တဗ္ဗောတိ ဂဏနပထမတီတာတိ အတ္ထော။ ပဌမာဘိသမယောတိ ပဌမော ဓမ္မာဘိသမယော။ အဟူတိ ဂဏနာယ န ဝတ္တဗ္ဗာ ပရိသာ အဟောသီတိ အတ္ထော။ ‘‘ပဌမေ အဘိသမိံသုယေဝါ’’တိပိ ပါဌော၊ တဿ ပဌမဓမ္မဒေသနေ အဘိသမိံသု ယေ ဇနာ၊ တေ ဂဏနာယ န ဝတ္တဗ္ဗာတိ အတ္ထော။

အထာပရေန သမယေန သုဒဿနနဂရဒွါရေ စိတ္တပါဋလိယာ မူလေ ယမကပါဋိဟာရိယံ ကတွာ နဝကနကမဏိမယဘဝနေ တာဝတိံသဘဝနေ ပါရိစ္ဆတ္တကမူလေ ပဏ္ဍုကမ္ဗလသိလာတလေ နိသီဒိတွာ အဘိဓမ္မံ ဒေသေသိ။ ဒေသနာပရိယောသာနေ နဝုတိကောဋိသဟဿာနံ ဓမ္မာဘိသမယော အဟောသိ။ အယံ ဒုတိယော အဘိသမယော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

‘‘တတော ပရမ္ပိ ဒေသေန္တေ၊ မရူနဉ္စ သမာဂမေ၊

နဝုတိကောဋိသဟဿာနံ၊ ဒုတိယာဘိသမယော အဟူ’’တိ။

အထာပရေန သမယေန သုဒဿနနဂရေ ဇယသေနော နာမ ရာဇကုမာရော ယောဇနပ္ပမာဏံ ဝိဟာရံ ကာရေတွာ အသောကဿကဏ္ဏစမ္ပကနာဂပုန္နာဂဝကုလသုရဘိစူတပနသာသနသာလကုန္ဒ- သဟကာရကရဝီရာဒိတရုဝရနိရန္တရံ အာရာမံ ရောပေတွာ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဿ ဘိက္ခုသင်္ဃဿ နိယျာတေသိ။ ဒါနာနုမောဒနံ ကတွာ ယာဂံ ဝဏ္ဏေတွာ ဘဂဝါ ဓမ္မံ ဒေသေသိ။ တဒါ ကောဋိသတသဟဿသတ္တနိကာယဿ ဓမ္မာဘိသမယော အဟောသိ။ အယံ တတိယာဘိသမယော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

‘‘ပုနာပရံ ရာဇပုတ္တော၊ ဇယသေနော နာမ ခတ္တိယော၊

အာရာမံ ရောပယိတွာန၊ ဗုဒ္ဓေ နိယျာတယီ တဒါ။

‘‘တဿ ယာဂံ ပကိတ္တေန္တော၊ ဓမ္မံ ဒေသေသိ စက္ခုမာ၊

တဒါ ကောဋိသဟဿာနံ၊ တတိယာဘိသမယော အဟူ’’တိ။

ပုန ဥဂ္ဂတော နာမ ရာဇာ သုနန္ဒနဂရေ သုနန္ဒံ နာမ ဝိဟာရံ ကာရေတွာ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဿ ဘိက္ခုသင်္ဃဿ အဒါသိ။ တသ္မိံ ဒါနေ ဧဟိဘိက္ခုပဗ္ဗဇ္ဇာယ ပဗ္ဗဇိတာနံ ကောဋိသတံ အရဟန္တာနံ သန္နိပါတော ၊ တေသံ မဇ္ဈေ သောဘိတော ဘဂဝါ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိ။ အယံ ပဌမော သန္နိပါတော အဟောသိ။ ပုန မေခလာနဂရေ ဓမ္မဂဏော ဓမ္မဂဏာရာမံ နာမ ပဝရာရာမံ မဟာဝိဟာရံ ကာရေတွာ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဿ ဘိက္ခုသင်္ဃဿ ဒတွာ သဟ သဗ္ဗပရိက္ခာရေဟိ ဒါနံ အဒါသိ။ တသ္မိံ သမာဂမေ ဧဟိဘိက္ခုဘာဝေန ပဗ္ဗဇိတာနံ နဝုတိယာ အရဟန္တကောဋီနံ သန္နိပါတေ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိ။ အယံ ဒုတိယော သန္နိပါတော အဟောသိ။ ယဒါ ပန ဘဂဝါ ဒသသတနယနပုရေ ဝဿံ ဝသိတွာ ပဝါရဏာယ သုရဝရပရိဝုတော ဩတရိ၊ တဒါ အသီတိယာ အရဟန္တကောဋီဟိ သဒ္ဓိံ စတုရင်္ဂိကေ သန္နိပါတေ ပဝါရေသိ။ အယံ တတိယော သန္နိပါတော အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

‘‘သန္နိပါတာ တယော အာသုံ၊ သောဘိတဿ မဟေသိနော၊

ခီဏာသဝါနံ ဝိမလာနံ၊ သန္တစိတ္တာန တာဒိနံ။

‘‘ဥဂ္ဂတော နာမ သော ရာဇာ၊ ဒါနံ ဒေတိ နရုတ္တမေ၊

တမှိ ဒါနေ သမာဂဉ္ဆုံ၊ အရဟန္တာ သတကောဋိယော။

၁၀

‘‘ပုနာပရံ ပုရဂဏော၊ ဒေတိ ဒါနံ နရုတ္တမေ၊

တဒါ နဝုတိကောဋီနံ၊ ဒုတိယော အာသိ သမာဂမော။

၁၁

‘‘ဒေဝလောကေ ဝသိတွာန၊ ယဒါ ဩရောဟတီ ဇိနော၊

တဒါ အသီတိကောဋီနံ၊ တတိယော အာသိ သမာဂမော’’တိ။

တဒါ ကိရ အမှာကံ ဗောဓိသတ္တော ရမ္မဝတီနဂရေ ဥဘတော သုဇာတော ‘သုဇာတော’ နာမ ဗြာဟ္မဏော ဟုတွာ သောဘိတဿ ဘဂဝတော ဓမ္မဒေသနံ သုတွာ သရဏေသု ပတိဋ္ဌာယ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဿ ဘိက္ခုသင်္ဃဿ တေမာသံ မဟာဒါနမဒါသိ။ သောပိ နံ ‘‘အနာဂတေ ဂေါတမော နာမ ဗုဒ္ဓါ ဘဝိဿတီ’’တိ ဗျာကာသိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၁၂

‘‘အဟံ တေန သမယေန၊ သုဇာတော နာမ ဗြာဟ္မဏော၊

တဒါ သသာဝကံ ဗုဒ္ဓံ၊ အန္နပါနေန တပ္ပယိံ။

၁၃

‘‘သောပိ မံ ဗုဒ္ဓါ ဗျာကာသိ၊ သောဘိတော လောကနာယကော၊

အပရိမေယျိတော ကပ္ပေ၊ အယံ ဗုဒ္ဓါ ဘဝိဿတိ။

၁၄

‘‘ပဓာနံ ပဒဟိတွာန…ပေ… ဟေဿာမ သမ္မုခါ ဣမံ။

၁၅

‘‘တဿာပိ ဝစနံ သုတွာ၊ ဟဋ္ဌော သံဝိဂ္ဂမာနသော၊

တမေဝတ္ထမနုပ္ပတ္တိယာ၊ ဥဂ္ဂံ ဓိတိမကာသဟ’’န္တိ။

တတ္ထ တမေဝတ္ထမနုပ္ပတ္တိယာတိ တဿ ဗုဒ္ဓတ္တဿ အနုပ္ပတ္တိအတ္ထံ၊ တဿ ပန သောဘိတဗုဒ္ဓဿ – ‘‘အနာဂတေ အယံ ဂေါတမော နာမ ဗုဒ္ဓါ ဘဝိဿတီ’’တိ ဝစနံ သုတွာ ‘‘အဝိတထဝစနာ ဟိ ဗုဒ္ဓါ’’တိ ဗုဒ္ဓတ္တပ္ပတ္တိအတ္ထန္တိ အတ္ထော။ ဥဂ္ဂန္တိ တိဗ္ဗံ ဃောရံ။ ဓိတိန္တိ ဝီရိယံ။ အကာသဟန္တိ အကာသိံ အဟံ။

တဿ ပန သောဘိတဿ ဘဂဝတော သုဓမ္မံ နာမ နဂရံ အဟောသိ၊ ပိတာ သုဓမ္မော နာမ ရာဇာ၊ မာတာ သုဓမ္မာ နာမ ဒေဝီ၊ အသမော စ သုနေတ္တော စ ဒွေ အဂ္ဂသာဝကာ၊ အနောမော နာမုပဋ္ဌာကော၊ နကုလာ စ သုဇာတာ စ ဒွေ အဂ္ဂသာဝိကာ၊ နာဂရုက္ခော ဗောဓိ၊ အဋ္ဌပဏ္ဏာသဟတ္ထုဗ္ဗေဓံ သရီရံ အဟောသိ၊ နဝုတိဝဿသဟဿာနိ အာယုပ္ပမာဏံ၊ မခိလာ နာမဿ မဟာဒေဝီ၊ သီဟကုမာရော နာမ အတြဇော၊ နာဋကိတ္ထီနံ သတ္တတ္တိံသသဟဿာနိ နဝဝဿသဟဿာနိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသိ။ ပါသာဒေန အဘိနိက္ခမိ။ ဇယသေနော နာမ ရာဇာ ဥပဋ္ဌာကော။ သေတာရာမေ ကိရ ဝသီတိ။ တေန ဝုတ္တံ –

၁၆

‘‘သုဓမ္မံ နာမ နဂရံ၊ သုဓမ္မော နာမ ခတ္တိယော၊

သုဓမ္မာ နာမ ဇနိကာ၊ သောဘိတဿ မဟေသိနော။

၂၁

‘‘အသမော စ သုနေတ္တော စ၊ အဟေသုံ အဂ္ဂသာဝကာ၊

အနောမော နာမုပဋ္ဌာကော၊ သောဘိတဿ မဟေသိနော။

၂၂

‘‘နကုလာ စ သုဇာတာ စ၊ အဟေသုံ အဂ္ဂသာဝိကာ၊

ဗုဇ္ဈမာနော စ သော ဗုဒ္ဓါ၊ နာဂမူလေ အဗုဇ္ဈထ။

၂၄

‘‘အဋ္ဌပဏ္ဏာသရတနံ ၊ အစ္စုဂ္ဂတော မဟာမုနိ၊

ဩဘာသေတိ ဒိသာ သဗ္ဗာ၊ သတရံသီဝ ဥဂ္ဂတော။

၂၅

‘‘တထာ သုဖုလ္လံ ပဝနံ၊ နာနာဂန္ဓေဟိ ဓူပိတံ၊

တထေဝ တဿ ပါဝစနံ၊ သီလဂန္ဓေဟိ ဓူပိတံ။

၂၆

‘‘ယထာပိ သာဂရော နာမ၊ ဒဿနေန အတပ္ပိယော၊

တထေဝ တဿ ပါဝစနံ၊ သဝနေန အတပ္ပိယံ။

၂၇

‘‘နဝုတိဝဿသဟဿာနိ ၊ အာယု ဝိဇ္ဇတိ တာဝဒေ၊

တာဝတာ တိဋ္ဌမာနော သော၊ တာရေသိ ဇနတံ ဗဟုံ။

၂၈

‘‘ဩဝါဒံ အနုသိဋ္ဌိဉ္စ၊ ဒတွာန သေသကေ ဇနေ၊

ဟုတာသနောဝ တာပေတွာ၊ နိဗ္ဗုတော သော သသာဝကော။

၂၉

‘‘သော စ ဗုဒ္ဓါ အသမသမော၊ တေပိ သာဝကာ ဗလပ္ပတ္တာ၊

သဗ္ဗံ တမန္တရဟိတံ၊ နနု ရိတ္တာ သဗ္ဗသင်္ခါရာ’’တိ။

တတ္ထ သတရံသီဝါတိအာဒိစ္စော ဝိယ၊ သဗ္ဗာ ဒိသာ ဩဘာသေတီတိ အတ္ထော။ ပဝနန္တိ မဟာဝနံ။ ဓူပိတန္တိ ဝါသိတံ ဂန္ဓိတံ။ အတပ္ပိယောတိ အတိတ္တိကရော၊ အတိတ္တိဇနနော ဝါ။ တာဝဒေတိ တသ္မိံ ကာလေ၊ တာဝတကံ ကာလန္တိ အတ္ထော။ တာရေသီတိ တာရယီ။ ဩဝါဒန္တိ သကိံ ဝါဒေါ ဩဝါဒေါ နာမ။ အနုသိဋ္ဌိန္တိ ပုနပ္ပုနံ ဝစနံ အနုသိဋ္ဌိ နာမ။ သေသကေ ဇနေတိ သစ္စပ္ပဋိဝေဓံ အပ္ပတ္တဿ သေသဇနဿ၊ သာမိအတ္ထေ ဘုမ္မဝစနံ။ ဟုတာသနောဝ တာပေတွာတိ အဂ္ဂိ ဝိယ တပ္ပေတွာ။ အယမေဝ ဝါ ပါဌော၊ ဥပါဒါနက္ခယာ ဘဂဝါ ပရိနိဗ္ဗုတောတိ အတ္ထော။ သေသဂါထာသု သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနမေဝါတိ။

သောဘိတဗုဒ္ဓဝံသဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

နိဋ္ဌိတော ဆဋ္ဌော ဗုဒ္ဓဝံသော။