📜

၁၅။ အတ္တဒဏ္ဍသုတ္တနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ

၁၇၀။ ပန္နရသမေ အတ္တဒဏ္ဍသုတ္တနိဒ္ဒေသေ အတ္တဒဏ္ဍာ ဘယံ ဇာတန္တိ ပဌမဂါထာယ အတ္ထော – ယံ လောကဿ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကံ ဝါ သမ္ပရာယိကံ ဝါ ဘယံ ဇာတံ၊ တံ သဗ္ဗံ အတ္တဒဏ္ဍာ ဘယံ ဇာတံ အတ္တနော ဒုစ္စရိတကာရဏာ ဇာတံ၊ ဧဝံ သန္တေပိ ဇနံ ပဿထ မေဓဂံ၊ ဣမံ သာကိယာဒိဇနံ ပဿထ အညမညံ မေဓဂံ ဟိံသကံ ဗာဓကန္တိ။ ဧဝံ တံ ပဋိဝိရုဒ္ဓံ ဝိပ္ပဋိပန္နံ ဇနံ ပရိဘာသိတွာ အတ္တနော သမ္မာ ပဋိပတ္တိဒဿနေန တဿ သံဝေဂံ ဇနေတုံ အာဟ ‘‘သံဝေဂံ ကိတ္တယိဿာမိ၊ ယထာ သံဝိဇိတံ မယာ’’တိ။ ပုဗ္ဗေ ဗောဓိသတ္တေနေဝ သတာတိ အဓိပ္ပာယော။

တယောတိ ဂဏနပရိစ္ဆေဒေါ။ ဒဏ္ဍာတိ ဒုစ္စရိတာ။ ကာယဒဏ္ဍောတိ ကာယဒုစ္စရိတံ။ ဝစီဒဏ္ဍာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ တိဝိဓံ ကာယဒုစ္စရိတန္တိ ပါဏာတိပါတာဒိကာယတော ပဝတ္တံ ဒုဋ္ဌုံ စရိတံ၊ ကိလေသပူတိကတ္တာ ဝါ ဒုဋ္ဌု စရိတန္တိ လဒ္ဓနာမံ တိဝိဓံ ဒုစ္စရိတံ ကာယဒုစ္စရိတံ။ စတုဗ္ဗိဓန္တိ မုသာဝါဒါဒိစတုဗ္ဗိဓံ။ တိဝိဓန္တိ အဘိဇ္ဈာဒိတိဝိဓံ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကန္တိ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ ဣမသ္မိံယေဝ အတ္တဘာဝေ ပဋိသံဝေဒနီယံ။ သမ္ပရာယိကန္တိ အနာဂတေ အတ္တဘာဝေ ပဋိသံဝေဒနီယံ။ အာဂုစာရီတိ ပါပကာရီ အပရာဓကာရီ။ တမေနံ ရာဇာ ပရိဘာသတီတိ ပါပကာရိံ ရာဇာ ပရိဘာသတိ၊ ဘယံ ဥပ္ပာဒေတိ။ ဒုက္ခံ ဒေါမနဿံ ပဋိသံဝေဒေတီတိ ကာယိကံ ဒုက္ခံ စေတသိကံ ဒေါမနဿံ ဝိန္ဒတိ။ ဧတံ ဘယံ ဒုက္ခံ ဒေါမနဿန္တိ ဧဝရူပံ ဘယဉ္စ ဒုက္ခဉ္စ ဒေါမနဿဉ္စ။ ကုတော တဿာတိ တဿ စောရဿ ကုတော ဥပ္ပန္နံ။ အတ္တဒဏ္ဍတော ဇာတန္တိ အတ္တနာ ကတဒုစ္စရိတတော ဥပ္ပန္နံ။

အန္တမသောတိ ဟေဋ္ဌိမတော။ သဝစနီယမ္ပိ ကရောတိ ‘‘နတေ လဗ္ဘာ ဣတော ပက္ကမိတု’’န္တိ ဣတော ဣမမှာ ဂါမာဒိနာ ဂန္တုံ န လဗ္ဘာ။ န သက္ကာ ဗဟိ နိက္ခမိတုန္တိ ပလိဗောဓံ သင်္ဂံ ကရောတိ။ ဓနဇာနိပစ္စယာပီတိ ဓနပရိဟာနိကာရဏာပိ။ ရာဇာ တဿ ဝိဝိဓာ ကမ္မကာရဏာ ကာရာပေတိ။ ကသာဟိပိ တာဠေတီတိ ကသာဒဏ္ဍကေဟိ ပေါထေတိ။ ဝေတ္တေဟိပိ တာဠေတီတိ သကဏ္ဋကဝေတ္တလတာဟိ ပေါထေတိ။ အဍ္ဎဒဏ္ဍကေဟီတိအာဒယော ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယာယေဝ။ သုနခေဟိပိခါဒါပေတီတိ ကတိပယာနိ ဒိဝသာနိ အာဟာရေ အဒတွာ ဆာတသုနခေဟိ ခါဒါပေတိ။ တေ မုဟုတ္တေန အဋ္ဌိကသင်္ခလိကမေဝ ကရောတိ။ သူလေ ဥတ္တာသေတီတိ သူလံ အာရောပေတိ။ ရာဇာ ဣမေသံ စတုန္နံ ဒဏ္ဍာနံ ဣဿရောတိ ဣမာသံ စတုန္နံ အာဏာနံ ကာတုံ ရာဇာ သမတ္ထော။

သကေန ကမ္မေနာတိ သယံကတေန ကမ္မေန။ တမေနံ နိရယပါလာတိ ဧတ္ထ ဧကစ္စေ ထေရာ ‘‘နိရယပါလာ နာမ နတ္ထိ၊ ယန္တရူပံ ဝိယ ကမ္မမေဝ ကာရဏံ ကာရေတီ’’တိ ဝဒန္တိ။ တေသံ တံ ‘‘အတ္ထိ နိရယေသု နိရယပါလာတိ၊ အာမန္တာ။ အတ္ထိ စ ကာရဏိကာ’’တိအာဒိနာ နယေန အဘိဓမ္မေ (ကထာ။ ၈၆၆ အာဒယော) ပဋိသေဓိတမေဝ။ ယထာ ဟိ မနုဿလောကေ ကမ္မကာရဏကာရကာ အတ္ထိ၊ ဧဝမေဝ နိရယေသု နိရယပါလာ အတ္ထီတိ။ တတ္တံ အယောခိလန္တိ တိဂါဝုတံ အတ္တဘာဝံ သမ္ပဇ္ဇလိတာယ လောဟပထဝိယာ ဥတ္တာနကံ နိပဇ္ဇာပေတွာ ဒက္ခိဏဟတ္ထေ တာလပ္ပမာဏံ အယသူလံ ပဝေသေန္တိ၊ တထာ ဝါမဟတ္ထာဒီသု။ ယထာ စ ဥတ္တာနကံ နိပဇ္ဇာပေတွာ ဧဝံ ဥရေနပိ ဝါမပဿေနပိ ဒက္ခိဏပဿေနပိ နိပဇ္ဇာပေတွာ တံ ကမ္မကာရဏံ ကရောန္တိယေဝ။

သံဝေသေတွာတိ ဇလိတာယ လောဟပထဝိယာ တိဂါဝုတံ အတ္တဘာဝံ နိပဇ္ဇာပေတွာ။ ကုဌာရီဟီတိ မဟတီဟိ ဂေဟစ္ဆာဒနဿ ဧကပက္ခမတ္တာဟိ ကုဌာရီဟိ တစ္ဆေန္တိ၊ လောဟိတံ နဒီ ဟုတွာ သန္ဒတိ၊ လောဟပထဝိတော ဇာလာ ဥဋ္ဌဟိတွာ တစ္ဆိတဋ္ဌာနံ ဂဏှာတိ၊ မဟာဒုက္ခံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တစ္ဆန္တာ ပန သုတ္တာဟတံ ကရိတွာ ဒါရု ဝိယ အဋ္ဌံသမ္ပိ ဆဠံသမ္ပိ ကရောန္တိ။ ဝါသီဟီတိ မဟာသုပ္ပပမာဏာဟိ ဝါသီဟိ။ ရထေ ယောဇေတွာတိ သဒ္ဓိံ ယုဂယောတ္တဥပက္ခရစက္ကကုဗ္ဗရပါဇနေဟိ သဗ္ဗတော ပဇ္ဇလိတေ ရထေ ယောဇေတွာ။ မဟန္တန္တိ မဟာကူဋာဂါရပ္ပမာဏံ။ အာရောပေန္တီတိ သမ္ပဇ္ဇလိတေဟိ အယမုဂ္ဂရေဟိ ပေါထေန္တာ အာရောပေန္တိ။ သကိမ္ပိ ဥဒ္ဓန္တိ သုပက္ကုတ္ထိတာယ ဥက္ခလိယာ ပက္ခိတ္တတဏ္ဍုလံ ဝိယ ဥဒ္ဓံ အဓော တိရိယဉ္စ ဂစ္ဆတိ။ မဟာနိရယေတိ အဝီစိမဟာနိရယမှိ။

စတုက္ကဏ္ဏောတိ စတုရဿမဉ္ဇူသာသဒိသော။ ဝိဘတ္တောတိ စတုဒွါရဝသေန ဝိဘတ္တော။ ဘာဂသော မိတောတိ ဒွါရဝီထီနံ ဝသေန ဘာဂေ ဌပေတွာ ဌပေတွာ ဝိဘတ္တော။ ပရိယန္တောတိ ပရိက္ခိတ္တော။ အယသာတိ ဥပရိ နဝယောဇနိကေန အယပတ္တေန ဆာဒိတော။ သမန္တာ ယောဇနသတံ ဖရိတွာ တိဋ္ဌတီတိ ဧဝံ ဖရိတွာ တိဋ္ဌတိ၊ ယထာ သမန္တာ ယောဇနသတေ ဌတွာ ဩလောကေန္တဿ အက္ခီနိ ယမကဂေါဠကာ ဝိယ နိက္ခမန္တိ။ ကဒရိယာတပနာတိ သဗ္ဗေပိ တေ ဥဿဒေဟိ သဒ္ဓိံ အဋ္ဌ မဟာနိရယာ ကဒရိယာ နိစ္စံ တပန္တီတိ ကဒရိယာတပနာ။ ဗလဝဒုက္ခတာယ ဃောရာ။ ကပ္ပဋ္ဌိကာနံ အစ္စီနံ အတ္ထိတာယ အစ္စိမန္တော။ အာသာဒေတုံ ဃဋ္ဋေတုံ ဒုက္ကရတာယ ဒုရာသဒါ။ ဒိဋ္ဌမတ္တာ ဝါ သုတမတ္တာ ဝါ လောမာနိ ဟံသေန္တီတိ လောမဟံသနရူပါ။ ဘီသနတာယ ဘိသ္မာ။ ဘယဇနနတာယ ပဋိဘယာ။ သုခါဘာဝေန ဒုခါ။

ပုရတ္ထိမာယဘိတ္တိယာတိအာဒိဂါထာနံ ဧဝံ အဝီစိနိရယောတိ ပရိယန္တံ ကတွာ အယံ သင်္ခေပတ္ထော – အဂ္ဂိဇာလာနံ ဝါ ပန သတ္တာနံ ဝါ တေသံ ဒုက္ခဿ ဝါ ဝီစိ အန္တရံ နတ္ထိ ဧတ္ထာတိ အဝီစိ။ တတြ ဟိ ပုရတ္ထိမာဒီဟိ ဘိတ္တီဟိ ဇာလာရာသိ ဥဋ္ဌဟိတွာ ပါပကမ္မိနော ပုဂ္ဂလေ ဈာပေန္တော ပစ္ဆိမာဒီသု ဘိတ္တီသု ပဋိဟညတိ ပဟရတိ၊ တာ စ ဘိတ္တိယော ဝိနိဝိဇ္ဈိတွာ ပရတော ယောဇနသတံ ဂဏှာတိ၊ ဟေဋ္ဌာ ဥဋ္ဌိတာ ဥပရိ ပဋိဟညတိ၊ ဥပရိ ဥဋ္ဌိတာ ဟေဋ္ဌာ ပဋိဟညတိ။ ဧဝံ တာဝေတ္ထ ဇာလာနံ ဝီစိ နာမ နတ္ထိ။ တဿ ပန အန္တော ယောဇနသတဋ္ဌာနံ ခီရဝလ္လိပိဋ္ဌဿ ပူရိတနာဠိ ဝိယ သတ္တေဟိ နိရန္တရံ ပူရိတံ စတူဟိ ဣရိယာပထေဟိ ပစ္စန္တာနံ သတ္တာနံ ပမာဏံ နတ္ထိ၊ န စ အညမညံ ဗျာဗာဓေန္တိ၊ သကသကဋ္ဌာနေယေဝ ပစ္စန္တိ။ ဧဝမေတ္ထ သတ္တာနံ ဝီစိ နာမ နတ္ထိ။ ယထာ ပန ဇိဝှဂ္ဂေ ဆ မဓုဗိန္ဒူနိ သတ္တမဿ တမ္ဗလောဟဗိန္ဒုနော အနုဒဟနဗလဝတာယ အဗ္ဗောဟာရိကာနိ ဟောန္တိ၊ တထာ တတ္ထ အနုဒဟနဗလဝတာယ သေသာ ဆ အကုသလဝိပါကုပေက္ခာ အဗ္ဗောဟာရိကာ ဟောန္တိ၊ ဒုက္ခမေဝ နိရန္တရံ ပညာယတိ။ ဧဝမေတ္ထ ဒုက္ခဿ ဝီစိ နာမ နတ္ထိ။ နိရဿာဒဋ္ဌေန နိရယော။

တတ္ထ သတ္တာ မဟာလုဒ္ဒါတိ တသ္မိံ နိဗ္ဗတ္တာ သတ္တာ မဟန္တာ လုဒ္ဒါ။ မဟာကိဗ္ဗိသကာရိနောတိ မဟန္တဒါရုဏကမ္မကာရိနော။ အစ္စန္တပါပကမ္မန္တာတိ ဧကံသေန ပါပကမ္မိနော။ ပစ္စန္တိ န စ မိယျရေတိ ဆန္နံ ဇာလာနမန္တရေ ပစ္စန္တိ၊ န စ မိယျန္တိ။ ဇာတဝေဒသမော ကာယောတိ တေသံ သရီရံ အဂ္ဂိသဒိသံ။ တေသံ နိရယဝါသိနန္တိ တေသံ ပါပကမ္မာနံ နိရယဝါသီနံ။ ပဿ ကမ္မာနံ ဒဠှတ္တန္တိ ပါပကမ္မာနံ ထိရဘာဝံ ဩလောကေဟိ။ န ဘသ္မာ ဟောတိ နပီ မသီတိ ဆာရိကာပိ န ဟောတိ အင်္ဂါရောပိ။ ပုရတ္ထိမေနာတိ ယဒါ တံ ဒွါရံ အပါရုတံ ဟောတိ၊ အထ တဒဘိမုခါ ဓာဝန္တိ၊ တေသံ တတ္ထ ဆဝိအာဒီနိ ဈာယန္တိ။ ဒွါရသမီပံ ပတ္တာနဉ္စ တေသံ တံ ပီဓီယတိ၊ ပစ္ဆိမံ အပါရုတံ ဝိယ ခါယတိ။ ဧသ နယော သဗ္ဗတ္ထ။ အဘိနိက္ခမိတာသာ တေတိ နိရယာ နိက္ခမိတုံ အာသာ ဧတေသန္တိ နိက္ခမိတာသာ။ မောက္ခဂဝေသိနောတိ မုဉ္စနုပါယံ ဧသန္တာ ဂဝေသန္တာပိ။ န တေ တတော နိက္ခမိတုံ၊ လဘန္တိ ကမ္မပစ္စယာတိ တေ သတ္တာ နိရယတော နိက္ခမနဒွါရံ ပါပကမ္မပစ္စယာ နာဓိဂစ္ဆန္တိ။ တေသဉ္စ ပါပကမ္မန္တံ၊ အဝိပက္ကံ ကတံ ဗဟုန္တိ တေသဉ္စ သတ္တာနံ လာမကံ ဒါရုဏကမ္မံ အဝိပါကံ ဗဟုဝိဓံ နာနပ္ပကာရံ အဒိန္နဝိပါကံ ကတံ ဥပစိတံ အတ္ထိ။

သံဝေဂန္တိ ဝိနိလနံ။ ဥဗ္ဗေဂန္တိ ဌိတဋ္ဌာနတော ဂမနံ။ ဥတြာသန္တိ ဥဗ္ဗေဇနံ အသန္နိဋ္ဌာနံ။ ဘယန္တိ စိတ္တုတြာသနံ။ ပီဠနန္တိ ဃဋ္ဋနံ။ ဃဋ္ဋနန္တိ ပီဠာကရဏံ။ ဥပဒ္ဒဝန္တိ ဤတိံ။ ဥပသဂ္ဂန္တိ ရုန္ဓနံ။

၁၇၁။ ဣဒါနိ ယထာနေန သံဝိဇိတံ၊ တံ ပကာရံ ဒဿေန္တော ‘‘ဖန္ဒမာန’’န္တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဖန္ဒမာနန္တိ တဏှာဒိဋ္ဌီဟိ ကမ္ပမာနံ။ အပ္ပောဒကေတိ အပ္ပေ ဥဒကေ။ အညမညေဟိ ဗျာရုဒ္ဓေဒိသွာတိ နာနာသတ္တေ စ အညမညေဟိ သဒ္ဓိံ ဝိရုဒ္ဓေ ဒိသွာ။ မံ ဘယမာဝိသီတိ မံ ဘယံ ပဝိဋ္ဌံ။

ကိလေသဖန္ဒနာယ ဖန္ဒမာနန္တိ ရာဂါဒိကိလေသစလနာယ စလမာနံ။ ပယောဂေါတိ ကာယဝစီမနောပယောဂေါ။

ဝိရုဒ္ဓါတိ ဝိရောဓမာပန္နာ။ ပဋိဝိရုဒ္ဓါတိ ပဋိမုခံ ဟုတွာ ဝိရောဓမာပန္နာ၊ သုဋ္ဌု ဝိရုဒ္ဓါ ဝါ။ အာဟတာတိ ကောဓေန အာဟတာ ပဟတာ။ ပစ္စာဟတာတိ ပဋိမလ္လာ ဟုတွာ အာဟတာ။ အာဃာတိတာတိ ဃဋ္ဋိတာ။ ပစ္စာဃာတိတာတိ ဝိသေသေန ဃဋ္ဋိတာ။ ပါဏီဟိပိ ဥပက္ကမန္တီတိ ဟတ္ထေဟိပိ ပဟရန္တိ။

၁၇၂။ သမန္တမသာရော လောကောတိ နိရယံ အာဒိံ ကတွာ သမန္တတော လောကော အသာရော နိစ္စသာရာဒိရဟိတော။ ဒိသာ သဗ္ဗာ သမေရိတာတိ သဗ္ဗာ ဒိသာ အနိစ္စတာယ ကမ္ပိတာ။ ဣစ္ဆံ ဘဝနမတ္တနောတိ အတ္တနော တာဏံ ဣစ္ဆန္တော။ နာဒ္ဒသာသိံ အနောသိတန္တိ ကိဉ္စိ ဌာနံ ဇရာဒီဟိ အနဇ္ဈာဝုဋ္ဌံ နာဒ္ဒက္ခိန္တိ။

အသာရောတိ န သာရော၊ သာရဝိရဟိတော ဝါ။ နိဿာရောတိ သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ သာရဝိရဟိတော။ သာရာပဂတောတိ သာရတော အပဂတော။ နိစ္စသာရသာရေန ဝါတိ သတတသာရသင်္ခါတေန သာရေန ဝါ။ ဥပရိပဒဒွယေပိ ဧသေဝ နယော။ ယေ ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ သင်္ခါရာတိ ယေ ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ ပစ္စယေဟိ သင်္ဂမ္မ သမာဂမ္မ ကတာ သင်္ခါရာ။ တေပိ ဧရိတာတိ တေပိ သင်္ခါရာ ကမ္ပိတာ။ သမေရိတာတိ သမ္မာ ကမ္ပိတာ။ စလိတာတိ စလနံ ဂတာ။ ဃဋ္ဋိတာတိ ဥဒယဗ္ဗယေန ပီဠိတာ။ အနိစ္စတာယာတိ ဟုတွာ အဘာဝတာယ။ ဇာတိယာ အနုဂတာတိ နိဗ္ဗတ္တိယာ အနုပဝိဋ္ဌာ။ ဇရာယ အနုသဋာတိ ပရိပက္ကတာယ အနုပတ္ထဋာ။ ဗျာဓိနာ အဘိဘူတာတိ စာတုဝိသမေန ဥပ္ပန္နဗျာဓိနာ အဇ္ဈောတ္ထဋာ။ မရဏေန အဗ္ဘာဟတာတိ မစ္စုနာ အဘိအာဟတာ ပဟတာ။ အတာဏာတိ ရက္ခဝိရဟိတာ။ အလေဏာတိ လေဏဝိရဟိတာ။ အသရဏာတိ နတ္ထိ ဧတေသံ သရဏန္တိ အသရဏာ။ အသရဏီဘူတာတိ သယံ သရဏကိစ္စံ န ကရောန္တီတိ အသရဏီဘူတာ။

အတ္တနော ဘဝနန္တိ နိဒ္ဒေသပဒဿ ဥဒ္ဒေသပဒံ။ တာဏန္တိ ပါလနံ။ လေဏန္တိ လေဏဋ္ဌာနံ။ သရဏန္တိ ဒုက္ခနာသနံ။ ဂတိန္တိ ပတိဋ္ဌံ။ ပရာယနန္တိ ပရံ အယနံ။ အဇ္ဈောသိတံယေဝအဒ္ဒသန္တိ ဇရာဒီဟိ မဒ္ဒိတံယေဝ အဒ္ဒက္ခိံ။ သဗ္ဗံ ယောဗ္ဗညန္တိ ယောဗ္ဗနဘာဝေါ ယောဗ္ဗညံ၊ သစေတနာနံ သဗ္ဗံ ယောဗ္ဗညံ။ ဇရာယ ဩသိတန္တိ ပရိပါကာယ ဇရာယ အဝသိတံ မဒ္ဒိတံ။ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ။

၁၇၃။ ဩသာနေ တွေဝ ဗျာရုဒ္ဓေ၊ ဒိသွာ မေ အရတီ အဟူတိ ယောဗ္ဗညာဒီနံ ဩသာနေယေဝ အန္တဂမကေ ဧဝ ဝိနာသကေ ဧဝ ဇရာဒီဟိ ဗျာရုဒ္ဓေ အာဟတစိတ္တေ သတ္တေ ဒိသွာ အရတိ မေ အဟောသိ။ အထေတ္ထ သလ္လန္တိ အထ ဧတေသု သတ္တေသု ရာဂါဒိသလ္လံ။ ဟဒယဿိတန္တိ စိတ္တနိဿိတံ။

ယောဗ္ဗညံ ဇရာ ဩသာပေတီတိ ဇရာ အတ္ထင်္ဂမေတိ ဝိနာသေတိ။ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ။

၁၇၄။ ‘‘ကထံ အာနုဘာဝံ သလ္လ’’န္တိ စေ? ယေန သလ္လေန ဩတိဏ္ဏောတိ ဂါထာ။ တတ္ထ ဒိသာ သဗ္ဗာ ဝိဓာဝတီတိ သဗ္ဗာ ဒုစ္စရိတဒိသာပိ ပုရတ္ထိမာဒိဒိသာပိ ဝိဒိသာပိ ဓာဝတိ။ တမေဝ သလ္လမဗ္ဗုယှ၊ န ဓာဝတိ န သီဒတီတိ တမေဝ သလ္လံ ဥဒ္ဓရိတွာ တာ စ ဒိသာ န ဓာဝတိ၊ စတုရောဃေ စ န သီဒတိ။

အညာဏန္တိအာဒီသု ဉာဏဒဿနပဋိပက္ခတော အညာဏံ အဒဿနံ။ အဘိမုခေါ ဟုတွာ ဓမ္မေန န သမေတိ န သမာဂစ္ဆတီတိ အနဘိသမယော။ အနုရူပတော ဓမ္မေ ဗုဇ္ဈတီတိ အနုဗောဓော။ တပ္ပဋိပက္ခတာယ အနနုဗောဓော။ အနိစ္စာဒီဟိ သဒ္ဓိံ ယောဇေတွာ န ဗုဇ္ဈတီတိ အသမ္ဗောဓော။ အသန္တံ အသမဉ္စ ဗုဇ္ဈတီတိပိ အသမ္ဗောဓော။ စတုသစ္စဓမ္မံ န ပဋိဝိဇ္ဈတီတိ အပ္ပဋိဝေဓော။ ရူပါဒီသု ဧကဓမ္မမ္ပိ အနိစ္စာဒိသာမညတော န သင်္ဂဏှာတီတိ အသင်္ဂါဟဏာ။ တမေဝ ဓမ္မံ န ပရိယောဂါဟတီတိ အပရိယောဂါဟဏာ။ န သမံ ပေက္ခတီတိ အသမပေက္ခနာ။ ဓမ္မာနံ သဘာဝံ ပတိ န အပေက္ခတီတိ အပစ္စဝေက္ခဏာ။

ကုသလာကုသလကမ္မေသု ဝိပရီတဝုတ္တိယာ သဘာဝဂဟဏာဘာဝေန ဝါ ဧကမ္ပိ ကမ္မံ ဧတဿ ပစ္စက္ခံ နတ္ထိ၊ သယံ ဝါ ကဿစိ ဓမ္မဿ ပစ္စက္ခကရဏံ နာမ န ဟောတီတိ အပစ္စက္ခကမ္မံ။ ယံ ဧတသ္မိံ အနုပ္ပဇ္ဇမာနေ စိတ္တသန္တာနံ မေဇ္ဈံ ဘဝေယျ သုစိ ဝေါဒါနံ၊ တံ ဒုဋ္ဌုံ မေဇ္ဈံ ဣမိနာတိ ဒုမ္မေဇ္ဈံ။ ဗာလာနံ ဘာဝေါ ဗာလျံ။ မုယှတီတိ မောဟော။ ဗလဝတရော မောဟော ပမောဟော။ သမန္တတော မုယှတီတိ သမ္မောဟော။ ဝိဇ္ဇာယ ပဋိပက္ခဘာဝတော န ဝိဇ္ဇာတိ အဝိဇ္ဇာ။ ဩဃယောဂတ္ထော ဝုတ္တောယေဝ။ ထာမဂတဋ္ဌေန အနုသေတီတိ အနုသယော။ စိတ္တံ ပရိယုဋ္ဌာတိ အဘိဘဝတီတိ ပရိယုဋ္ဌာနံ။ ဟိတဂ္ဂဟဏာဘာဝေန ဟိတာဘိမုခံ ဂန္တုံ န သက္ကောတိ အညဒတ္ထု လင်္ဂတိယေဝါတိ လင်္ဂီ၊ ခဉ္ဇတီတိ အတ္ထော။ ဒုရုဂ္ဃာဋနဋ္ဌေန ဝါ လင်္ဂီ။ ယထာ ဟိ မဟာပလိဃသင်္ခါတာ လင်္ဂီ ဒုရုဂ္ဃာဋာ ဟောတိ၊ ဧဝမယမ္ပိ လင်္ဂီ ဝိယာတိ လင်္ဂီ။ သေသံ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ။

ယာဧဝရူပါ ကင်္ခါတိ ဧတ္ထ ကင်္ခနဝသေန ကင်္ခါ။ ကင်္ခံ အာနယတီတိ ကင်္ခါယနာ။ ပုရိမကင်္ခါ ဟိ ဥတ္တရကင်္ခံ အာနယတိ နာမ။ အာကာရဝသေန ဝါ ဧတံ ဝုတ္တံ။ ကင်္ခါသမင်္ဂိစိတ္တံ ကင်္ခါယ အာယိတတ္တာ ကင်္ခါယိတံ နာမ။ တဿ ဘာဝေါ ကင်္ခါယိတတ္တံ။ ဝိမတီတိ ဝိဂတာ မတိ ဝိမတိ။ ဝိစိကိစ္ဆာတိ ဝိဂတာ စိကိစ္ဆာ ဝိစိကိစ္ဆာ၊ သဘာဝံ ဝါ ဝိစိနန္တော ကိစ္ဆတိ ကိလမတိ ဧတာယာတိ ဝိစိကိစ္ဆာ။ သာ သံသယလက္ခဏာ၊ ကမ္ပနရသာ၊ အနိစ္ဆယပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ အနေကံသဂ္ဂါဟပစ္စုပဋ္ဌာနာ ဝါ၊ အယောနိသောမနသိကာရပဒဋ္ဌာနာ၊ ပဋိပတ္တိယာ အန္တရာယကရာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။

ကမ္ပနဋ္ဌေန ဒွိဓာ ဧဠယတီတိ ဒွေဠှကံ။ ပဋိပတ္တိနိဝါရဏေန ဒွိဓာပထော ဝိယာတိ ဒွေဓာပထော။ ‘‘နိစ္စံ ဝါ ဣဒံ အနိစ္စံ ဝါ’’တိအာဒိပဝတ္တိယာ ဧကသ္မိံ အာကာရေ သဏ္ဌာတုံ အသမတ္ထတာယ သမန္တတော သေတီတိ သံသယော။ ဧကံသံ ဂဟေတုံ အသမတ္ထတာယ န ဧကံသဂ္ဂါဟောတိ အနေကံသဂ္ဂါဟော။ နိစ္ဆေတုံ အသက္ကောန္တီ အာရမ္မဏတော ဩသက္ကတီတိ အာသပ္ပနာ။ ဩဂါဟိတုံ အသက္ကောန္တီ ပရိသမန္တတော သပ္ပတီတိ ပရိသပ္ပနာ။ ပရိယောဂါဟိတုံ အသမတ္ထတာယ အပရိယောဂါဟဏာ။ နိစ္ဆယဝသေန အာရမ္မဏေ ပဝတ္တိတုံ အသမတ္ထတာယ ဆမ္ဘိတတ္တံ စိတ္တဿ၊ ထဒ္ဓဘာဝေါတိ အတ္ထော။ ဝိစိကိစ္ဆာ ဟိ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ စိတ္တံ ထဒ္ဓံ ကရောတိ၊ ယသ္မာ ပန သာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ အာရမ္မဏံ ဂဟေတွာ မနံ ဝိလိခန္တီ ဝိယ၊ တသ္မာ မနောဝိလေခေါတိ ဝုတ္တာ။

ဝိဒ္ဓါတိ သလ္လေန လဒ္ဓပ္ပဟာရော။ ဖုဋ္ဌောတိ ဃဋ္ဋိတော။ ပရေတောတိ ပီဠိတော။ ဓာဝတီတိ ပုရတော ဂစ္ဆတိ။ ဝိဓာဝတီတိ အနေကဝိဓေန ဂစ္ဆတိ။ သန္ဓာဝတီတိ ဝေဂေန ဓာဝတိ။ သံသရတီတိ ဣတော စိတော စ စရတိ။

အစေလကောတိ နိစ္စောလော၊ နဂ္ဂေါတိ အတ္ထော။ မုတ္တာစာရောတိ ဝိသဋ္ဌာစာရော၊ ဥစ္စာရကမ္မာဒီသု လောကိယကုလပုတ္တာစာရေန ဝိရဟိတော ဌိတကောဝ ဥစ္စာရံ ကရောတိ၊ ပဿာဝံ ကရောတိ၊ ခါဒတိ ဘုဉ္ဇတိ။ ဟတ္ထာပလေခနောတိ ဟတ္ထေ ပိဏ္ဍမှိ ဌိတေ ဇိဝှာယ ဟတ္ထံ အပလိခတိ၊ ဥစ္စာရံ ဝါ ကတွာ ဟတ္ထမှိယေဝ ဒဏ္ဍကသညီ ဟုတွာ ဟတ္ထေန အပလိခတိ။ တေ ကိရ ဒဏ္ဍကံ ‘‘သတ္တော’’တိ ပညပေန္တိ။ ဘိက္ခာဂဟဏတ္ထံ ‘‘ဧဟိ ဘဒန္တေ’’တိ ဝုတ္တော န ဧတီတိ န ဧဟိဘဒန္တိကော။ တေန ဟိ ‘‘တိဋ္ဌ ဘဒန္တေ’’တိ ဝုတ္တောပိ န တိဋ္ဌတီတိ န တိဋ္ဌဘဒန္တိကော။ တဒုဘယမ္ပိ ကိရ သော ‘‘ဧတဿ ဝစနံ ကတံ ဘဝိဿတီ’’တိ န ကရောတိ။

အဘိဟဋန္တိ ပုရေတရံ ဂဟေတွာ အာဟဋံ ဘိက္ခံ။ ဥဒ္ဒိဿကတန္တိ ‘‘ဣဒံ တုမှေ ဥဒ္ဒိဿ ကတ’’န္တိ ဧဝံ အာရောစိတံ ဘိက္ခံ။ န နိမန္တနန္တိ ‘‘အသုကံ နာမ ကုလံ ဝါ ဝီထိံ ဝါ ဂါမံ ဝါ ပဝိသေယျာထာ’’တိ ဧဝံ နိမန္တိတဘိက္ခမ္ပိ န သာဒိယတိ န ဂဏှာတိ။ န ကုမ္ဘိမုခါတိ ကုမ္ဘိတော ဥဒ္ဓရိတွာ ဒိယျမာနံ ဘိက္ခံ န ဂဏှာတိ။ န ကဠောပိမုခါတိ ကဠောပီတိ ဥက္ခလိ ဝါ ပစ္ဆိ ဝါ၊ တတောပိ န ဂဏှာတိ။ ကသ္မာ? ကုမ္ဘိကဠောပိယော မံ နိဿာယ ကဋစ္ဆုနာ ပဟာရံ လဘန္တီတိ။ န ဧဠကမန္တရန္တိ ဥမ္မာရံ အန္တရံ ကရိတွာ ဒိယျမာနံ န ဂဏှာတိ။ ကသ္မာ? အယံ မံ နိဿာယ အန္တရကရဏံ လဘတီတိ။ ဒဏ္ဍမုသလေသုပိ ဧသေဝ နယော။

န ဒွိန္နန္တိ ဒွီသု ဘုဉ္ဇမာနေသု ဧကသ္မိံ ဥဋ္ဌာယ ဒေန္တေ န ဂဏှာတိ။ ကသ္မာ? ကဗဠန္တရာယော ဟောတီတိ။ န ဂဗ္ဘိနိယာတိအာဒီသု ပန ‘‘ဂဗ္ဘိနိယာ ကုစ္ဆိယံ ဒါရကော ကိလမတီ’’တိ၊ ပါယန္တိယာ ဒါရကဿ ခီရန္တရာယော ဟောတီ’’တိ၊ ‘‘ပုရိသန္တရဂတာယ ရတိအန္တရာယော ဟောတီ’’တိ န ဂဏှာတိ။ န သံကိတ္တီသူတိ သံကိတ္တေတွာ ကတဘတ္တေသု။ ဒုဗ္ဘိက္ခသမယေ ကိရ အစေလကသာဝကာ အစေလကာနမတ္ထာယ တတော တတော တဏ္ဍုလာဒီနိ သမာဒပေတွာ ဘတ္တံ ပစန္တိ၊ ဥက္ကဋ္ဌော အစေလကော တတောပိ န ပဋိဂ္ဂဏှာတိ။ န ယတ္ထ သာတိ ယတ္ထ သုနခေါ ‘‘ပိဏ္ဍံ လဘိဿာမီ’’တိ ဥပဋ္ဌိတော ဟောတိ၊ တတ္ထ တဿ အဒတွာ အာဟဋံ န ဂဏှာတိ။ ကသ္မာ? ဧတဿ ပိဏ္ဍန္တရာယော ဟောတီတိ။ သဏ္ဍသဏ္ဍစာရိနီတိ သမူဟသမူဟစာရိနီ ။ သစေ ဟိ အစေလကံ ဒိသွာ ‘‘ဣမဿ ဘိက္ခံ ဒဿာမာ’’တိ မနုဿာ ဘတ္တဂေဟံ ပဝိသန္တိ၊ တေသု စ ပဝိသန္တေသု ကဠောပိမုခါဒီသု နိလီနာ မက္ခိကာ ဥပ္ပတိတွာ သဏ္ဍသဏ္ဍာ စရန္တိ။ တတော အာဟဋံ ဘိက္ခံ န ဂဏှာတိ။ ကသ္မာ? မံ နိဿာယ မက္ခိကာနံ ဂေါစရန္တရာယော ဇာတောတိ။ ထုသောဒကန္တိ သဗ္ဗသဿသမ္ဘာရေဟိ ကတံ သောဝီရကံ။ ဧတ္ထ စ သုရာပါနမေဝ သာဝဇ္ဇံ၊ အယံ ပန သဗ္ဗေသုပိ သာဝဇ္ဇသညီ။

ဧကာဂါရိကောတိ ယော ဧကသ္မိံယေဝ ဂေဟေ ဘိက္ခံ လဘိတွာ နိဝတ္တတိ။ ဧကာလောပိကောတိ ယော ဧကေနေဝ အာလောပေန ယာပေတိ။ ဒွါဂါရိကာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဧကိဿာပိ ဒတ္တိယာတိ ဧကာယ ဒတ္တိယာ။ ဒတ္တိ နာမ ဧကာ ခုဒ္ဒကပါတိ ဟောတိ၊ ယတ္ထ အဂ္ဂဘိက္ခံ ပက္ခိပိတွာ ဌပေန္တိ။ ဧကာဟိကန္တိ ဧကဒိဝသန္တရိကံ။ အဍ္ဎမာသိကန္တိ အဍ္ဎမာသန္တရိကံ။ ပရိယာယဘတ္တဘောဇနန္တိ ဝါရဘတ္တဘောဇနံ ၊ ဧကာဟဝါရေန ဒွီဟဝါရေန သတ္တာဟဝါရေန အဍ္ဎမာသဝါရေနာတိ ဧဝံ ဒိဝသဝါရေန အာဘတံ ဘတ္တဘောဇနံ။

သာကဘက္ခောတိအာဒီနိ ဝုတ္တတ္ထာနေဝ။ ဥဗ္ဘဋ္ဌကောတိ ဥဒ္ဓံ ဌိတကော။ ဥက္ကုဋိကပ္ပဓာနမနုယုတ္တောတိ ဥက္ကုဋိကံ ဝီရိယံ အနုယုတ္တော။ ဂစ္ဆန္တောပိ ဥက္ကုဋိကောဝ ဟုတွာ ဥပ္ပတိတွာ ဥပ္ပတိတွာ ဂစ္ဆတိ။ ကဏ္ဋကာပဿယိကောတိ အယကဏ္ဋကေ ဝါ ပကတိကဏ္ဋကေ ဝါ ဘူမိယံ ကောဋ္ဋေတွာ တတ္ထ စမ္မံ အတ္ထရိတွာ ဌာနစင်္ကမာဒီနိ ကရောတိ။ သေယျန္တိ သယန္တောပိ တတ္ထေဝ သေယျံ ကပ္ပေတိ။ ဖလကသေယျန္တိ ရုက္ခဖလကေ သေယျံ။ ထဏ္ဍိလသေယျန္တိ ထဏ္ဍိလေ ဥစ္စေ ဘူမိဋ္ဌာနေ သေယျံ။ ဧကပဿယိကောတိ ဧကပဿေနေဝ သယတိ။ ရဇောဇလ္လဓရောတိ သရီရံ တေလေန မက္ခေတွာ ရဇုဋ္ဌာနဋ္ဌာနေ တိဋ္ဌတိ၊ အထဿ သရီရေ ရဇောဇလ္လံ လဂ္ဂတိ၊ တံ ဓာရေတိ။ ယထာသန္ထတိကောတိ လဒ္ဓံ အာသနံ အကောပေတွာ ယဒေဝ လဘတိ၊ တတ္ထေဝ နိသီဒနသီလော။ ဝေကဋိကောတိ ဝိကဋခါဒနသီလော၊ ဝိကဋန္တိ ဂူထံ ဝုစ္စတိ။ အပါနကောတိ ပဋိက္ခိတ္တသီတုဒကပါနော။ သာယံ တတိယံ အဿာတိ သာယတတိယကံ။ ပါတော မဇ္ဈနှိကေ သာယန္တိ ဒိဝသဿ တိက္ခတ္တုံ ‘‘ပါပံ ပဝါဟေဿာမီ’’တိ ဥဒကောရောဟနာနုယောဂံ အနုယုတ္တော ဝိဟရတိ။

တေ သလ္လေ အဘိသင်္ခရောတီတိ တေ ရာဂါဒိသတ္တသလ္လေ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ။ အဘိသင်္ခရောန္တောတိ အဘိနိဗ္ဗတ္တေန္တော။ သလ္လာဘိသင်္ခါရဝသေနာတိ သလ္လာဘိနိဗ္ဗတ္တာပနကာရဏာ။ ပုရတ္ထိမံ ဒိသံ ဓာဝတီတိ ပုရိမံ ဒိသံ ဂစ္ဆတိ။ တေ သလ္လာဘိသင်္ခါရာ အပ္ပဟီနာတိ ဧတေ ရာဂါဒိသလ္လာ ပယောဂါ နပ္ပဟီနာ။ သလ္လာဘိသင်္ခါရာနံ အပ္ပဟီနတ္တာတိ သလ္လပယောဂါနံ အပ္ပဟီနဘာဝေန။ ဂတိယာ ဓာဝတီတိ ဂတိယံ ဓာဝတိ။ ဂတိယာ ဂတိန္တိ ဂတိတော ဂတိံ။

န သီဒတီတိ န နိမုဇ္ဇတိ။ န သံသီဒတီတိ န သမန္တတော မုဇ္ဇတိ။ န ဩသီဒတီတိ န ဩသက္ကတိ။ န အဝသီဒတီတိ န ပစ္စောသက္ကတိ။ န အဝဂစ္ဆတီတိ န ဟေဋ္ဌာ ဂစ္ဆတိ။

၁၇၅။ ဧဝံ မဟာနုဘာဝေန သလ္လေန ဩတိဏ္ဏေသု စ သတ္တေသု – တတ္ထ သိက္ခာနုဂီယန္တိ၊ ယာနိ လောကေ ဂဓိတာနီတိ ဂါထာ။ တဿတ္ထော – ယေ လောကေ ပဉ္စ ကာမဂုဏာ ပဋိလာဘာယ ဂိဇ္ဈန္တီတိ ကတွာ ‘‘ဂဓိတာနီ’’တိ ဝုစ္စန္တိ၊ စိရကာလသေဝိတတ္တာ ဝါ ‘‘ဂဓိတာနီ’’တိ ဝုစ္စန္တိ။ တတ္ထ တံ နိမိတ္တံ ဟတ္ထိသိက္ခာဒိကာ အနေကာ သိက္ခာ ကထီယန္တိ၊ ဥဂ္ဂယှန္တိ ဝါ။ ပဿထ ယာဝ သမတ္ထော ဝါယံ လောကော၊ ယတော ပဏ္ဍိတော ကုလပုတ္တော တေသု ဝါ ဂဓိတေသု တာသု ဝါ သိက္ခာသု အဓိမုတ္တော န သိယာ၊ အညဒတ္ထု အနိစ္စာဒိဒဿနေန နိဗ္ဗိဇ္ဈ သဗ္ဗသော ကာမေ။ အတ္တနော နိဗ္ဗာနမေဝ သိက္ခေတိ။

ပဋိဝိဇ္ဈိတွာတိ ဉာဏေန နိက္ခမေတွာ ဝါ နိဗ္ဗိဇ္ဈိတွာ ဝါ။

၁၇၆။ ဣဒါနိ ယထာ နိဗ္ဗာနာယ သိက္ခိတဗ္ဗံ၊ တံ ဒဿေန္တော ‘‘သစ္စော သိယာ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ သစ္စောတိ ဝါစာသစ္စေန ဉာဏသစ္စေန မဂ္ဂသစ္စေန စ သမန္နာဂတော။ ရိတ္တပေသုဏောတိ ပဟီနပေသုဏော။ ဝေဝိစ္ဆန္တိ မစ္ဆရိယံ။

၁၇၇။ နိဒ္ဒံ တန္ဒိံ သဟေ ထီနန္တိ ပစလာယိကဉ္စ ကာယာလသိယဉ္စ စိတ္တာလသိယဉ္စာတိ ဣမေ တယော ဓမ္မေ အဘိဘဝေယျ။ နိဗ္ဗာနမာနသောတိ နိဗ္ဗာနနိန္နစိတ္တော။

ကာယဿ အကလျတာတိ ခန္ဓတ္တယသင်္ခါတဿ နာမကာယဿ ဂိလာနဘာဝေါ။ ဂိလာနော ဟိ အကလ္လကောတိ ဝုစ္စတိ။ ဝိနယေပိ (ပါရာ။ ၁၅၁) ဝုတ္တံ – ‘‘နာဟံ၊ ဘန္တေ၊ အကလ္လကော’’တိ။ အကမ္မညတာတိ ကာယဂေလညသင်္ခါတော အကမ္မညတာကာရော။ မေဃော ဝိယ အာကာသံ ကာယံ ဩနယှတီတိ ဩနာဟော။ သဗ္ဗတော ဘာဂေန ဩနာဟော ပရိယောနာဟော။ အဗ္ဘန္တရေ သမောရုန္ဓတီတိ အန္တောသမောရောဓော။ မေဓတီတိ မိဒ္ဓံ၊ အကမ္မညဘာဝေန ဝိဟိံသတီတိ အတ္ထော။ သုပန္တိ တေနာတိ သုပ္ပံ။ အက္ခိဒလာဒီနံ ပစလဘာဝံ ကရောတီတိ ပစလာယိကာ။ သုပ္ပနာ သုပ္ပိတတ္တန္တိ အာကာရဘာဝနိဒ္ဒေသာ။ ဩလီယနာတိ ဩလီယနာကာရော။ ဒုတိယံ ဥပသဂ္ဂဝသေန ဝဍ္ဎိတံ။ လီနန္တိ အဝိပ္ဖာရိကတာယ ပဋိကုဋိကံ။ ဣတရေ ဒွေ အာကာရဘာဝနိဒ္ဒေသာ။ ထိနန္တိ သပ္ပိပိဏ္ဍော ဝိယ အဝိပ္ဖာရိကတာယ ဃနဘာဝေန ဌိတံ။ ထိယနာတိ အာကာရနိဒ္ဒေသော။ ထိယိတဿ ဘာဝေါ ထိယိတတ္တံ၊ အဝိပ္ဖာရဝသေန ထဒ္ဓတာတိ အတ္ထော။

သဗ္ဗသင်္ခါရဓာတုယာတိ နိဗ္ဗာနနိန္နမာနသော သဗ္ဗတေဘူမိကသင်္ခါတဓာတုယာ။ စိတ္တံ ပဋိဝါပေတွာတိ စိတ္တံ နိဝတ္တာပေတွာ။ ဧတံ သန္တန္တိ ဧတံ နိဗ္ဗာနံ။ ကိလေသသန္တတာယ သန္တံ။ အတပ္ပကဋ္ဌေန ပဏီတံ။

န ပဏ္ဍိတာ ဥပဓိသုခဿ ဟေတူတိ ဒဗ္ဗဇာတိကာ ကာမသုခဿ ကာရဏာ ဒါနာနိ န ဒေန္တိ။ ကာမဉ္စ တေ ဥပဓိပရိက္ခယာယာတိ ဧကံသေန တေ ပဏ္ဍိတာ ကာမက္ခယာယ ကာမက္ခေပနတ္ထံ ဒါနာနိ ဒေန္တိ ။ အပုနဗ္ဘဝါယာတိ နိဗ္ဗာနတ္ထာယ။ ဈာနာနိ ဘာဝေန္တီတိ ပဌမဇ္ဈာနာဒီနိ ဝဍ္ဎေန္တိ။ ပုနဗ္ဘဝါယာတိ ပုနဗ္ဘဝကာရဏာ။ တေ ပဏ္ဍိတာ နိဗ္ဗာနံ အဘိမုခံ ဟုတွာ ဒါနံ ဒဒန္တိ။

၁၇၈။ သာဟသာတိ ရတ္တဿ ရာဂစရိတာဒိဘေဒါ သာဟသာကာရဏာ။ နိဒ္ဒေသော ဥတ္တာနတ္ထောယေဝ။

၁၇၉။ ပုရာဏံ နာဘိနန္ဒေယျာတိ အတီတံ ရူပါဒိံ နာဘိနန္ဒေယျ။ နဝေတိ ပစ္စုပ္ပန္နေ။ ဟီယမာနေတိ ဝိနဿမာနေ။ အာကာသံ န သိတော သိယာတိ တဏှာနိဿိတော န ဘဝေယျ။ တဏှာ ဟိ ရူပါဒီနံ အာကာသနတော ‘‘အာကာသော’’တိ ဝုစ္စတိ။

ဝေမာနေတိ အဘဝမာနေ။ ဝိဂစ္ဆမာနေတိ အပဂစ္ဆမာနေ။

‘‘အာကာသတီ’’တိ ‘‘အာကဿတီ’’တိ စ ဒုဝိဓော ပါဌော။

၁၈၀။ ကိံ ကာရဏာ အာကာသံ န သိတော သိယာတိ စေ? ဂေဓံ ဗြူမီတိ ဂါထာ။ တဿတ္ထော – အဟဉှိ ဣမံ အာကာသသင်္ခါတံ တဏှံ ရူပါဒီသု ဂိဇ္ဈနတော ဂေဓံ ဗြူမိ ‘‘ဂေဓော’’တိ ဝဒါမိ။ ကိဉ္စ ဘိယျော – အဝဟနနဋ္ဌေန ‘‘ဩဃော’’တိ စ အာဇဝနဋ္ဌေန ‘‘အာဇဝ’’န္တိ စ ‘‘ဣဒံ မယှံ၊ ဣဒံ မယှ’’န္တိ ဇပ္ပကာရဏတော ‘‘ဇပ္ပန’’န္တိ စ ဒုမ္မုဉ္စနဋ္ဌေန ‘‘အာရမ္မဏ’’န္တိ စ ကမ္ပကရဏဋ္ဌေန ‘‘ကမ္ပန’’န္တိ စ ဗြူမိ၊ ဧသာဝ လောကဿ ပလိဗောဓဋ္ဌေန ဒုရတိက္ကမနီယဋ္ဌေန စ ‘‘ကာမပင်္ကော ဒုရစ္စယော’’တိ။

အာဇဝန္တိ အာပဋိသန္ဓိတော ဇဝတိ ဓာဝတီတိ အာဇဝံ၊ ဝဋ္ဋမူလတာယ ပုနဗ္ဘဝေ ပဋိသန္ဓိဒါနတဏှာယေတံ အဓိဝစနံ။ ဇပ္ပနန္တိ ပတ္ထနာ၊ တဏှာယေတံ အဓိဝစနံ။ အာရမ္မဏမ္ပိ ဝုစ္စတိ တဏှာတိ ရူပါဒီသု အာရမ္မဏေသု ဥပ္ပန္နတဏှာ မုစ္စိတုံ အသက္ကုဏေယျဋ္ဌေန အာရမ္မဏာတိ ကထီယတိ။ ကာမပင်္ကောတိ ဩသီဒနဋ္ဌေန ကလလံ။ ကဒ္ဒမောတိ သင်္ဂဋ္ဌေန ကဒ္ဒမော။ တာပနဋ္ဌေန ကိလေသော။ နိယျာသံ ဝိယ လဂ္ဂါပနဋ္ဌေန ပလိပေါ။ ရုန္ဓိတွာ ဓာရဏဋ္ဌေန ပလိရောဓော။ ဧဝမေတံ ဂေဓာဒိပရိယာယံ အာကာသံ အနိဿိတော။

၁၈၁။ သစ္စာ အဝေါက္ကမန္တိ ဂါထာ။ တဿတ္ထော – ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တာ တိဝိဓာပိ သစ္စာ အဝေါက္ကမံ မောနေယျပတ္တိယာ မုနီတိ သင်္ခံ ဂတော နိဗ္ဗာနထလေ တိဋ္ဌတိ ဗြာဟ္မဏော၊ သ ဝေဧဝရူပေါ သဗ္ဗာနိ အာယတနာနိ နိဿဇ္ဇိတွာ ‘‘သန္တော’’တိ ဝုစ္စတိ။ နိဒ္ဒေသေ ဝတ္တဗ္ဗံ နတ္ထိ။

၁၈၂။ ကိဉ္စ ဘိယျော – သ ဝေ ဝိဒွါတိ ဂါထာ။ တတ္ထ ဉတွာ ဓမ္မန္တိ အနိစ္စာဒိနယေန သင်္ခတဓမ္မံ အညာယ။ သမ္မာ သော လောကေ ဣရိယာနောတိ အသမ္မာဣရိယနကရာနံ ကိလေသာနံ ပဟာနာ သမ္မာ သော လောကေ ဣရိယမာနော။

၁၈၃။ ဧဝံ အပိဟေန္တော စ – ယောဓ ကာမေတိ ဂါထာ။ တတ္ထ သင်္ဂန္တိ သတ္တဝိဓံ သင်္ဂံ ယော အစ္စတရိ။ နာဇ္ဈေတီတိ န အဘိဇ္ဈာယတိ။

၁၈၄။ တသ္မာ တုမှေသုပိ ယော ဧဝရူပေါ ဟောတုံ ဣစ္ဆတိ၊ တံ ဝဒါမိ – ယံ ပုဗ္ဗေတိ ဂါထာ။ တတ္ထ ယံ ပုဗ္ဗေတိ အတီတေ သင်္ခါရေ အာရဗ္ဘ ဥပ္ပဇ္ဇနဓမ္မံ ကိလေသဇာတံ အတီတံ ကမ္မဉ္စ။ ပစ္ဆာ တေ မာဟု ကိဉ္စနန္တိ အနာဂတေပိ သင်္ခါရေ အာရဗ္ဘ ဥပ္ပဇ္ဇနဓမ္မံ ရာဂါဒိကိဉ္စနံ မာ အဟု။ မဇ္ဈေ စေ နော ဂဟေဿသီတိ ပစ္စုပ္ပန္နရူပါဒိဓမ္မေပိ န ဂဟေဿသိ စေ။ ဧဝံ ဥပသန္တော စရိဿသိ။

အဗီဇံ ကရောဟီတိ မဂ္ဂဉာဏေန န ဗီဇံ ကရောဟိ။ ရာဂကိဉ္စနန္တိ ရာဂဖန္ဒနံ။ ဒေါသကိဉ္စနာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။

၁၈၅။ ဧဝံ အရဟတ္တပ္ပတ္တိံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ အရဟတော ထုတိဝသေန ဣတော ပရာ ဂါထာယော အဘာသိ။ တတ္ထ သဗ္ဗသောတိ ဂါထာယ မမာယိတန္တိ မမတ္တကရဏံ။ ‘‘မမ ဣဒ’’န္တိ ဂဟိတံ ဝါ ဝတ္ထု။ အသတာ စ န သောစတီတိ အဝိဇ္ဇမာနကာရဏာ အသန္တကာရဏာ န သောစတိ။ န ဇီယတီတိ ဇာနိံ နာဓိဂစ္ဆတိ။

အဟုဝတ မေတိ မယှံ အဟောသိ ဝတ။ တံ ဝတ မေ နတ္ထီတိ ယံ အတီတေ အဟောသိ၊ တံ မယှံ ဣဒါနိ န သန္တိ။ သိယာ ဝတ မေတိ ယံ မယှံ ဘဝိဿတိ၊ တံ ဝတာဟံ န လဘာမီတိ ဣဒါနိ အဟံ ဧကံသေန န ပါပုဏာမိ။

၁၈၆။ ကိဉ္စ ဘိယျော – ယဿ နတ္ထီတိ ဂါထာ။ တတ္ထ ကိဉ္စနန္တိ ကိဉ္စိ ရူပါဒိဓမ္မဇာတံ။

အဘိသင်္ခတန္တိ ကမ္မေန သင်္ခရိတံ။ အဘိသဉ္စေတယိတန္တိ စိတ္တေန ရာသိကတံ။ အဝိဇ္ဇာယ တွေဝါတိ အဝိဇ္ဇာယ တု ဧဝ။ အသေသဝိရာဂနိရောဓာတိ ဝိရာဂသင်္ခါတေန မဂ္ဂေန နိရဝသေသနိရောဓာ။

သုညတောလောကံ အဝေက္ခဿူတိ အဝသဝတ္တိသလ္လက္ခဏဝသေန ဝါ တုစ္ဆသင်္ခါရသမနုပဿနဝသေန ဝါတိ ဒွီဟာကာရေဟိ သုညတော လောကံ ပဿ။ အတ္တာနုဒိဋ္ဌိံ ဦဟစ္စာတိ သက္ကာယဒိဋ္ဌိံ ဥဒ္ဓရိတွာ။ ဧဝံ မစ္စုတရော သိယာတိ ဧဝံ မရဏဿ တရဏော ဘဝေယျ။ ဧဝံ လောကံ အဝေက္ခန္တန္တိ ဧဝံ ခန္ဓလောကံ ပဿန္တံ။ မစ္စုရာဇာ န ပဿတီတိ မရဏရာဇာ န ဩလောကေတိ န ဒက္ခတိ။

နာညံ ပတ္ထယတေ ကိဉ္စီတိ အညံ အပ္ပမတ္တကမ္ပိ န ပတ္ထယတိ န ပိဟယတိ။ အညတြ အပ္ပဋိသန္ဓိယာတိ နိဗ္ဗာနံ ဌပေတွာ။ ‘‘အညတြပ္ပဋိသန္ဓိယာ’’တိ ဧကပဒံ ကတွာပိ ပဌန္တိ။

၁၈၇။ ကိဉ္စ ဘိယျော – အနိဋ္ဌုရီတိ ဂါထာ။ တတ္ထ အနိဋ္ဌုရီတိ အနိဿုကီ။ ‘‘အနိဋ္ဌရီ’’တိပိ ကေစိ ပဌန္တိ။ သဗ္ဗဓီ သမောတိ သဗ္ဗတ္ထ သမော၊ ဥပေက္ခကောတိ အဓိပ္ပာယော။ ကိံ ဝုတ္တံ ဟောတိ? ယော သော ‘‘နတ္ထိ မေ’’တိ န သောစတိ၊ တမဟံ အဝိကမ္ပိနံ ပုဂ္ဂလံ ပုဋ္ဌော သမာနော အနိဋ္ဌုရီ အနနုဂိဒ္ဓါ၊ အနေဇော သဗ္ဗဓီ သမောတိ ဣမံ တသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ စတုဗ္ဗိဓံ အာနိသံသံ ဗြူမီတိ။

နိဋ္ဌုရိယောတိ ဣဿုကီ။ နိဋ္ဌုရဘာဝေါ နိဋ္ဌုရိယံ၊ တံ နိဿာယ ဧတ္တကမ္ပိ နတ္ထီတိ ခေဠပါတန္တိ အတ္ထော။ နိဋ္ဌုရိယကမ္မန္တိ နိဋ္ဌုရိယကရဏံ။ ဂဟဋ္ဌော ဝါ ဟိ ဂဟဋ္ဌံ ဘိက္ခု ဝါ ဘိက္ခုံ နိဿာယ ဝသန္တော အပ္ပမတ္တကေနေဝ ကုဇ္ဈိတွာ တံ နိဿာယ ဧတ္တကမ္ပိ နတ္ထီတိ ခေဠံ ပါတေတွာ ပါဒေန မဒ္ဒန္တော ဝိယ နိဋ္ဌုရိယံ နာမ ကရောတိ။ တဿ တံ ကမ္မံ ‘‘နိဋ္ဌုရိယကမ္မ’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ ဣဿာတိ သဘာဝနိဒ္ဒေသော ။ တတော ပရာ ဒွေ အာကာရဘာဝနိဒ္ဒေသာ။ ဣတရတ္တယံ ပရိယာယဝစနံ။ လက္ခဏာဒိတော ပနေသာ ပရသမ္ပတ္တီနံ ဥသူယနလက္ခဏာ ဣဿာ၊ တတ္ထ စ အနဘိရတိရသာ၊ တတော ဝိမုခဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ ပရသမ္ပတ္တိပဒဋ္ဌာနာ။

လာဘေပိ န ဣဉ္ဇတီတိ ပစ္စယလာဘေ န စလတိ။ အလာဘေပီတိ ပစ္စယာနံ အလာဘေပိ။

၁၈၈။ ကိဉ္စ ဘိယျော – အနေဇဿာတိ ဂါထာ။ တတ္ထ နိသင်္ခတီတိ ပုညာဘိသင်္ခါရာဒီသု ယော ကောစိ သင်္ခါရော။ သော ဟိ ယသ္မာ နိသင်္ခရိယတိ၊ နိသင်္ခရောတိ ဝါ၊ တသ္မာ ‘‘နိသင်္ခတီ’’တိ ဝုစ္စတိ။ ဝိယာရမ္ဘာတိ ဝိဝိဓာ ပုညာဘိသင်္ခါရာဒိကာ အာရမ္ဘာ။ ခေမံ ပဿတိ သဗ္ဗဓီတိ သဗ္ဗတ္ထ အဘယမေဝ ပဿတိ။

အာရမ္ဘာတိ ကမ္မာနံ ပဌမာရမ္ဘာ။ ဝိယာရမ္ဘာတိ ဥပရူပရိ ဝိဝိဓအာရမ္ဘနဝသေန ဝီရိယာရမ္ဘာ။ တီသု ဘဝေသု ပဋိသန္ဓိဇနကကမ္မာနံ ဧတံ အဓိဝစနံ။ တသ္မာ ဝိယာရမ္ဘာ အာရတော။

၁၈၉။ ဧဝံ ပဿန္တော န သမေသူတိ ဂါထာ။ တတ္ထ န ဝဒတေတိ ‘‘သဒိသောဟမသ္မီ’’တိအာဒိနာ မာနဝသေန သမေသုပိ အတ္တာနံ န ဝဒတိ ဩမေသုပိ ဥဿေသုပိ။ နာဒေတိ န နိရဿတီတိ ရူပါဒီသု ကဉ္စိ ဓမ္မံ န ဂဏှာတိ န နိဿဇ္ဇတိ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ တတ္ထ တတ္ထ ဝုတ္တနယတ္တာ ပါကဋမေဝ။ ဧဝံ အရဟတ္တနိကူဋေနေဝ ဒေသနံ နိဋ္ဌာပေသီတိ။

သဒ္ဓမ္မပ္ပဇ္ဇောတိကာယ မဟာနိဒ္ဒေသဋ္ဌကထာယ

အတ္တဒဏ္ဍသုတ္တနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။