📜

၃။ အဘိသမယကထာ

အဘိသမယကထာဝဏ္ဏနာ

၁၉။

ဣဒါနိ ဣဒ္ဓိကထာနန္တရံ ပရမိဒ္ဓိဘူတံ အဘိသမယံ ဒဿေန္တေန ကထိတာယ အဘိသမယကထာယ အပုဗ္ဗတ္ထာနုဝဏ္ဏနာ။ တတ္ထ အဘိသမယောတိ သစ္စာနံ အဘိမုခေန သမာဂမော၊ ပဋိဝေဓောတိ အတ္ထော။ ကေနအဘိသမေတီတိ ကိံ ဝုတ္တံ ဟောတိ? ‘‘ဧဝံ မဟတ္ထိယော ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မာဘိသမယော’’တိအာဒီသု (သံ။ နိ။ ၂။၇၄) သုတ္တပဒေသု ယော သော အဘိသမယောတိ ဝုတ္တော၊ တသ္မိံ အဘိသမယေ ဝတ္တမာနေ အဘိသမေတာ ပုဂ္ဂလော ကေန ဓမ္မေန သစ္စာနိ အဘိသမေတိ၊ အဘိမုခေါ ဟုတွာ သမာဂစ္ဆတိ၊ ပဋိဝိဇ္ဈတီတိ ဝုတ္တံ ဟောတီတိ။ အယံ တာဝ စောဒကဿ ပုစ္ဆာ။ စိတ္တေန အဘိသမေတီတိ စိတ္တံ ဝိနာ အဘိသမယာဘာဝတော တထာ ဝိဿဇ္ဇနံ။ ဟဉ္စီတိအာဒိ ပုန စောဒနာ။ ဟဉ္စိ ယဒီတိ အတ္ထော။ ‘‘စိတ္တေနာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ တေန ဟိ အညာဏီ အဘိသမေတီတိ အာဟ။ န အညာဏီ အဘိသမေတီတိ စိတ္တမတ္တေနေဝ အဘိသမယာဘာဝတော ပဋိက္ခေပေါ။ ဉာဏေန အဘိသမေတီတိ ပဋိညာ။ ပုန ဟဉ္စီတိအာဒိ ‘‘ဉာဏေနာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ အညာဏီ အစိတ္တကောတိ စောဒနာ။ န အစိတ္တကော အဘိသမေတီတိ အစိတ္တကဿ အဘိသမယာဘာဝတော ပဋိက္ခေပေါ။ စိတ္တေန စာတိအာဒိ ပဋိညာ။ ပုန ဟဉ္စီတိအာဒိ သဗ္ဗစိတ္တဉာဏသာဓာရဏဝသေန စောဒနာ။ သေသစောဒနာဝိဿဇ္ဇနေသုပိ ဧသေဝ နယော။

ပရတော ပန ကမ္မဿကတစိတ္တေန စ ဉာဏေန စာတိ ကမ္မဿကာ သတ္တာတိ ဧဝံ ကမ္မဿကတာယ ပဝတ္တစိတ္တေန စ ဉာဏေန စ။ သစ္စာနုလောမိကစိတ္တေန စ ဉာဏေန စာတိ သစ္စပဋိဝေဓဿ အနုကူလတ္တာ သစ္စာနုလောမိကသင်္ခါတေန ဝိပဿနာသမ္ပယုတ္တစိတ္တေန စ ဝိပဿနာဉာဏေန စ။ ကထန္တိ ယထာ အဘိသမယော ဟောတိ၊ တထာ ကထေတုကမျတာ ပုစ္ဆာ။ ဥပ္ပာဒါဓိပတေယျန္တိ ယသ္မာ စိတ္တဿ ဥပ္ပာဒေ အသတိ စေတသိကာနံ ဥပ္ပာဒေါ နတ္ထိ။ အာရမ္မဏဂ္ဂဟဏဉှိ စိတ္တံ တေန သဟ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ စေတသိကာ ကထံ အာရမ္မဏေ အဂ္ဂဟိတေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿန္တိ။ အဘိဓမ္မေပိ စိတ္တုပ္ပာဒေနေဝ စေတသိကာ ဝိဘတ္တာ၊ တသ္မာ မဂ္ဂဉာဏဿ ဥပ္ပာဒေ အဓိပတိဘူတံ စိတ္တန္တိ အတ္ထော။ ဉာဏဿာတိ မဂ္ဂဉာဏဿ။ ဟေတု ပစ္စယော စာတိ ဇနကော စ ဥပတ္ထမ္ဘကော စ။ တံသမ္ပယုတ္တန္တိ တေန ဉာဏေန သမ္ပယုတ္တံ။ နိရောဓဂေါစရန္တိ နိဗ္ဗာနာရမ္မဏံ။ ဒဿနာဓိပတေယျန္တိ သေသာနံ ဒဿနကိစ္စာဘာဝါ နိဗ္ဗာနဒဿနေ အဓိပတိဘူတံ။ စိတ္တဿာတိ မဂ္ဂသမ္ပယုတ္တစိတ္တဿ။ တံသမ္ပယုတ္တန္တိ တေန စိတ္တေန သမ္ပယုတ္တံ။

၂၀။

ယသ္မာ ဧတမ္ပိ ပရိယာယံ၊ န ကေဝလံ စိတ္တဉာဏေဟိယေဝ အဘိသမယော၊ အထ ခေါ သဗ္ဗေပိ မဂ္ဂသမ္ပယုတ္တစိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ သစ္စာဘိသမယကိစ္စသာဓနဝသေန အဘိသမယော နာမ ဟောန္တိ၊ တသ္မာ တမ္ပိ ပရိယာယံ ဒဿေတုကာမော ကိံ နု ဧတ္တကောယေဝ အဘိသမယောတိ ပုစ္ဆိတွာ န ဟီတိ တံ ဝစနံ ပဋိက္ခိပိတွာ လောကုတ္တရမဂ္ဂက္ခဏေတိအာဒိမာဟ။ ဒဿနာဘိသမယောတိ ဒဿနဘူတော အဘိသမယော။ ဧသ နယော သေသေသုပိ။ သစ္စာတိ သစ္စဉာဏာနိ။ မဂ္ဂဉာဏမေဝ နိဗ္ဗာနာနုပဿနဋ္ဌေန ဝိပဿနာ။ ဝိမောက္ခောတိ မဂ္ဂဝိမောက္ခော။ ဝိဇ္ဇာတိ မဂ္ဂဉာဏမေဝ။ ဝိမုတ္တီတိ သမုစ္ဆေဒဝိမုတ္တိ။ နိဗ္ဗာနံ အဘိသမီယတီတိ အဘိသမယော၊ သေသာ အဘိသမေန္တိ ဧတေဟီတိ အဘိသမယာ။

၂၁။

ပုန မဂ္ဂဖလဝသေန အဘိသမယံ ဘိန္ဒိတွာ ဒဿေတုံ ကိံ နူတိအာဒိမာဟ။ ဖလက္ခဏေ ပနေတ္ထ ယသ္မာ သမုစ္ဆေဒနဋ္ဌေန ခယေ ဉာဏံ န လဗ္ဘတိ၊ တသ္မာ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓဋ္ဌေန အနုပ္ပာဒေ ဉာဏန္တိ ဝုတ္တံ။ သေသံ ပန ယထာနုရူပံ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ။ ဣဒါနိ ယသ္မာ ကိလေသပ္ပဟာနေ သတိ အဘိသမယော ဟောတိ၊ အဘိသမယေ စ သတိ ကိလေသပ္ပဟာနံ ဟောတိ၊ တသ္မာ စောဒနာပုဗ္ဗင်္ဂမံ ကိလေသပ္ပဟာနံ ဒဿေတုကာမော ယွာယန္တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ယွာယန္တိ ယော အယံ မဂ္ဂဋ္ဌော အရိယပုဂ္ဂလော။ ဧဝမာဒိကာနိ ပနေတ္ထ စတ္တာရိ ဝစနာနိ စောဒကဿ ပုစ္ဆာ။ ပုန အတီတေ ကိလေသေ ပဇဟတီတိ ဣဒံ စောဒနာယ ဩကာသဒါနတ္ထံ ဝိဿဇ္ဇနံ။ ခီဏန္တိ ဘင်္ဂဝသေန ခီဏံ။ နိရုဒ္ဓန္တိ သန္တာနဝသေန ပုနပ္ပုနံ အနုပ္ပတ္တိယာ နိရုဒ္ဓံ။ ဝိဂတန္တိ ဝတ္တမာနက္ခဏတော အပဂတံ။ ဝိဂမေတီတိ အပဂမယတိ။ အတ္ထင်္ဂတန္တိ အဘာဝံ ဂတံ။ အတ္ထင်္ဂမေတီတိ အဘာဝံ ဂမယတိ။ တတ္ထ ဒေါသံ ဒဿေတွာ န အတီတေ ကိလေသေ ပဇဟတီတိ ပဋိက္ခိတ္တံ။ အနာဂတစောဒနာယ အဇာတန္တိ ဇာတိံ အပ္ပတ္တံ။ အနိဗ္ဗတ္တန္တိ သဘာဝံ အပ္ပတ္တံ။ အနုပ္ပန္နန္တိ ဥပ္ပာဒတော ပဘုတိ ဥဒ္ဓံ န ပဋိပန္နံ။ အပါတုဘူတန္တိ ပစ္စုပ္ပန္နဘာဝေန စိတ္တဿ အပါတုဘူတံ။ အတီတာနာဂတေ ပဇဟတော ပဟာတဗ္ဗာနံ နတ္ထိတာယ အဖလော ဝါယာမော အာပဇ္ဇတီတိ တဒုဘယမ္ပိ ပဋိက္ခိတ္တံ။ ရတ္တော ရာဂံ ပဇဟတီတိ ဝတ္တမာနေန ရာဂေန ရတ္တော တမေဝ ရာဂံ ပဇဟတိ။ ဝတ္တမာနကိလေသေသုပိ ဧသေဝ နယော။ ထာမဂတောတိ ထိရသဘာဝံ ဂတော။ ကဏှသုက္ကာတိ အကုသလာ စ ကုသလာ စ ဓမ္မာ ယုဂနဒ္ဓါ သမမေဝ ဝတ္တန္တီတိ အာပဇ္ဇတီတိ အတ္ထော။ သံကိလေသိကာတိ ဧဝံ သံကိလေသာနံ သမ္ပယုတ္တဘာဝေ သတိ သံကိလေသေ နိယုတ္တာ မဂ္ဂဘာဝနာ ဟောတီတိ အာပဇ္ဇတီတိ အတ္ထော။ ဧဝံ ပစ္စုပ္ပန္နေ ပဇဟတော ဝါယာမေန သဒ္ဓိံ ပဟာတဗ္ဗာနံ အတ္ထိတာယ သံကိလေသိကာ စ မဂ္ဂဘာဝနာ ဟောတိ၊ ဝါယာမော စ အဖလော ဟောတိ။ န ဟိ ပစ္စုပ္ပန္နာနံ ကိလေသာနံ စိတ္တဝိပ္ပယုတ္တတာ နာမ အတ္ထီတိ။

န ဟီတိ စတုဓာ ဝုတ္တဿ ဝစနဿ ပဋိက္ခေပေါ။ အတ္ထီတိ ပဋိဇာနနံ။ ယထာ ကထံ ဝိယာတိ အတ္ထိဘာဝဿ ဥဒါဟရဏဒဿနတ္ထံ ပုစ္ဆာ။ ယထာ အတ္ထိ၊ တံ ကေန ပကာရေန ဝိယ အတ္ထိ၊ ကိံ ဝိယ အတ္ထီတိ အတ္ထော။ သေယျထာပီတိ ယထာ နာမ။ တရုဏရုက္ခောတိ ဖလဒါယကဘာဝဒီပနတ္ထံ တရုဏဂ္ဂဟဏံ။ အဇာတဖလောတိ ဖလဒါယကတ္တေပိ သတိ ဖလဂ္ဂဟဏတော ပုရေကာလဂ္ဂဟဏံ။ တမေနန္တိ တံ ရုက္ခံ။ ဧနန္တိ နိပါတမတ္တံ၊ တံ ဧတန္တိ ဝါ အတ္ထော။ မူလံ ဆိန္ဒေယျာတိ မူလတော ဆိန္ဒေယျ။ အဇာတဖလာတိ အဇာတာနိ ဖလာနိ။ ဧဝမေဝန္တိ ဧဝံ ဧဝံ။ ဥပ္ပာဒေါ ပဝတ္တံ နိမိတ္တံ အာယူဟနာတိ စတူဟိပိ ပစ္စုပ္ပန္နခန္ဓသန္တာနမေဝ ဝုတ္တံ။ ယသ္မိဉှိ ခန္ဓသန္တာနေ ယံ ယံ မဂ္ဂဉာဏံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တေန တေန မဂ္ဂဉာဏေန ပဟာတဗ္ဗာနံ ကိလေသာနံ တံ ခန္ဓသန္တာနံ အဗီဇံ ဟောတိ၊ တဿ အဗီဇဘူတတ္တာ တပ္ပစ္စယာ တေ တေ ကိလေသာ အနုပ္ပန္နာ ဧဝ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ အာဒီနဝံ ဒိသွာတိ အနိစ္စာဒိတော အာဒီနဝံ ဒိသွာ။ အနုပ္ပာဒေါတိအာဒီဟိ စတူဟိ နိဗ္ဗာနမေဝ ဝုတ္တံ။ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒတီတိ မဂ္ဂသမ္ပယုတ္တံ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒတိ။ ဟေတုနိရောဓာ ဒုက္ခနိရောဓောတိ ကိလေသာနံ ဗီဇဘူတဿ သန္တာနဿ အနုပ္ပာဒနိရောဓာ အနာဂတက္ခန္ဓဘူတဿ ဒုက္ခဿ ဟေတုဘူတာနံ ကိလေသာနံ အနုပ္ပာဒနိရောဓော ဟောတိ။ ဧဝံ ဒုက္ခဿ ဟေတုဘူတကိလေသာနံ အနုပ္ပာဒနိရောဓာ ဒုက္ခဿ အနုပ္ပာဒနိရောဓော ဟောတိ။ ဧဝံ ကိလေသပ္ပဟာနယုတ္တိသဗ္ဘာဝတော ဧဝ အတ္ထိ မဂ္ဂဘာဝနာတိအာဒိမာဟ။ အဋ္ဌကထာယံ (ဝိသုဒ္ဓိ။ ၂။၈၃၂) ပန ‘‘ဧတေန ကိံ ဒီပိတံ ဟောတိ? ဘူမိလဒ္ဓါနံ ကိလေသာနံ ပဟာနံ ဒီပိတံ ဟောတိ။ ဘူမိလဒ္ဓါ ပန ကိံ အတီတာ အနာဂတာ၊ ဥဒါဟု ပစ္စုပ္ပန္နာတိ? ဘူမိလဒ္ဓုပ္ပန္နာယေဝ နာမာ’’တိ ဝတွာ ကထိတကိလေသပ္ပဟာနဿ ဝိတ္ထာရကထာ သုတမယဉာဏကထာယ မဂ္ဂသစ္စနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာယံ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ ဣဓ ပန မဂ္ဂဉာဏေန ပဟာတဗ္ဗာ ကိလေသာယေဝ အဓိပ္ပေတာတိ။

အဘိသမယကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။