📜

၉။ ဝိပဿနာကထာ

ဝိပဿနာကထာဝဏ္ဏနာ

၃၆။ ဣဒါနိ ဝိပဿနာပဋိသံယုတ္တာယ သတိပဋ္ဌာနကထာယ အနန္တရံ ဝိပဿနာပဘေဒံ ဒဿေန္တေန ကထိတာယ သုတ္တန္တပုဗ္ဗင်္ဂမာယ ဝိပဿနာကထာယ အပုဗ္ဗတ္ထာနုဝဏ္ဏနာ။ တတ္ထ သုတ္တန္တေ တာဝ သောဣတိ သဗ္ဗနာမတ္တာ ယော ဝါ သော ဝါ သဗ္ဗောပိ သင်္ဂဟိတော ဟောတိ။ ဝတာတိ ဧကံသတ္ထေ နိပါတော။ ကဉ္စိ သင်္ခါရန္တိ အပ္ပမတ္တကမ္ပိ သင်္ခါရံ။ အနုလောမိကာယ ခန္တိယာတိ ဧတ္ထ ဝိပဿနာဉာဏမေဝ လောကုတ္တရမဂ္ဂံ အနုလောမေတီတိ အနုလောမိကံ၊ တဒေဝ ခန္တိမပေက္ခိတွာ အနုလောမိကာ။ သဗ္ဗသင်္ခါရာ တဿ အနိစ္စတော ဒုက္ခတော အနတ္တတော ခမန္တိ ရုစ္စန္တီတိ ခန္တိ။ သာ မုဒုကာ မဇ္ဈိမာ တိက္ခာတိ တိဝိဓာ။ ကလာပသမ္မသနာဒိကာ ဥဒယဗ္ဗယဉာဏပရိယောသာနာ မုဒုကာနုလောမိကာ ခန္တိ။ ဘင်္ဂါနုပဿနာဒိကာ သင်္ခါရုပေက္ခာဉာဏပရိယောသာနာ မဇ္ဈိမာနုလောမိကာ ခန္တိ။ အနုလောမဉာဏံ တိက္ခာနုလောမိကာ ခန္တိ။ သမန္နာဂတောတိ ဥပေတော။ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတီတိ ယထာဝုတ္တံ ဧတံ ဌာနံ ဧတံ ကာရဏံ န ဝိဇ္ဇတိ။ သမ္မတ္တနိယာမန္တိ ဧတ္ထ ‘‘ဟိတသုခါဝဟော မေ ဘဝိဿတီ’’တိ ဧဝံ အာသီသတော တထေဝ သမ္ဘဝတော အသုဘာဒီသု စ အသုဘန္တိအာဒိအဝိပရီတပ္ပဝတ္တိသဗ္ဘာဝတော စ သမ္မာ သဘာဝေါတိ သမ္မတ္တော၊ အနန္တရဖလဒါနာယ အရဟတ္တုပ္ပတ္တိယာ စ နိယာမဘူတတ္တာ နိယာမော၊ နိစ္ဆယောတိ အတ္ထော။ သမ္မတ္တော စ သော နိယာမော စာတိ သမ္မတ္တနိယာမော။ ကော သော? လောကုတ္တရမဂ္ဂေါ၊ ဝိသေသတော ပန သောတာပတ္တိမဂ္ဂေါ။ တေန ဟိ မဂ္ဂနိယာမေန နိယတတ္တာ ‘‘နိယတော သမ္ဗောဓိပရာယဏော’’တိ (ပါရာ။ ၂၁၊ ဒီ။ နိ။ ၁။၃၇၃) ဝုတ္တံ။ တံ သမ္မတ္တနိယာမံ ဩက္ကမိဿတိ ပဝိသိဿတီတိ ဧတံ အဋ္ဌာနန္တိ အတ္ထော။ ဂေါတြဘုနော ပန မဂ္ဂဿ အာဝဇ္ဇနဋ္ဌာနိယတ္တာ တံ အနာဒိယိတွာ အနုလောမိကခန္တိယာ အနန္တရံ သမ္မတ္တနိယာမောက္ကမနံ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အထ ဝါ အဋ္ဌာရသသု မဟာဝိပဿနာသု ဂေါတြဘု ဝိဝဋ္ဋနာနုပဿနာ ဟောတီတိ အနုလောမိကခန္တိယာ ဧဝ သင်္ဂဟိတာ ဟောတိ။ စတူသုပိ သုတ္တန္တေသု ဣမိနာဝ နယေန အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဧတေဟိ အနုလောမိကခန္တိသမ္မတ္တနိယာမစတုအရိယဖလဝသေန စ ဆ ဓမ္မာတိ ဆက္ကနိပါတေ (အ။ နိ။ ၆။၉၈၊ ၁၀၁) စတ္တာရော သုတ္တန္တာ ဝုတ္တာ။ ကဏှပက္ခသုက္ကပက္ခဒွယဝသေန ဟိ စတ္တာရော သုတ္တန္တာဝ ဟောန္တီတိ။

၃၇။ ကတိဟာကာရေဟီတိအာဒိကေ ပုစ္ဆာပုဗ္ဗင်္ဂမေ သုတ္တန္တနိဒ္ဒေသေ ပဉ္စက္ခန္ဓေ အနိစ္စတောတိအာဒီသု နာမရူပဉ္စ နာမရူပဿ ပစ္စယေ စ ပရိဂ္ဂဟေတွာ ကလာပသမ္မသနဝသေန အာရဒ္ဓဝိပဿကော ယောဂါဝစရော ပဉ္စသု ခန္ဓေသု ဧကေကံ ခန္ဓံ အနိစ္စန္တိကတာယ အာဒိအန္တဝတာယ စ အနိစ္စတော ပဿတိ ။ ဥပ္ပာဒဝယပဋိပီဠနတာယ ဒုက္ခဝတ္ထုတာယ စ ဒုက္ခတော။ ပစ္စယယာပနီယတာယ ရောဂမူလတာယ စ ရောဂတော။ ဒုက္ခတာသူလယောဂိတာယ ကိလေသာသုစိပဂ္ဃရဏတာယ ဥပ္ပာဒဇရာဘင်္ဂေဟိ ဥဒ္ဓုမာတပရိပက္ကပဘိန္နတာယ စ ဂဏ္ဍတော။ ပီဠာဇနကတာယ အန္တောတုဒနတာယ ဒုန္နီဟရဏီယတာယ စ သလ္လတော။ ဝိဂရဟဏီယတာယ အဝဍ္ဎိအာဝဟနတာယ အဃဝတ္ထုတာယ စ အဃတော။ အသေရိဘာဝဇနကတာယ အာဗာဓပဒဋ္ဌာနတာယ စ အာဗာဓတော။ အဝသတာယ အဝိဓေယျတာယ စ ပရတော။ ဗျာဓိဇရာမရဏေဟိ လုဇ္ဇနပလုဇ္ဇနတာယ ပလောကတော။ အနေကဗျသနာဝဟနတာယ ဤတိတော။ အဝိဒိတာနံယေဝ ဝိပုလာနံ အနတ္ထာနံ အာဝဟနတော သဗ္ဗူပဒ္ဒဝဝတ္ထုတာယ စ ဥပဒ္ဒဝတော။ သဗ္ဗဘယာနံ အာကရတာယ စ ဒုက္ခဝူပသမသင်္ခါတဿ ပရမဿာသဿ ပဋိပက္ခဘူတတာယ စ ဘယတော။ အနေကေဟိ အနတ္ထေဟိ အနုဗဒ္ဓတာယ ဒေါသူပသဋ္ဌတာယ ဥပသဂ္ဂေါ ဝိယ အနဓိဝါသနာရဟတာယ စ ဥပသဂ္ဂတော။ ဗျာဓိဇရာမရဏေဟိ စေဝ လောဘာဒီဟိ စ လောကဓမ္မေဟိ ပစလိတတာယ စလတော။ ဥပက္ကမေန စေဝ သရသေန စ ပဘင်္ဂုပဂမနသီလတာယ ပဘင်္ဂုတော။ သဗ္ဗာဝတ္ထနိပါတိတာယ ထိရဘာဝဿ စ အဘာဝတာယ အဒ္ဓုဝတော။ အတာယနတာယ စေဝ အလဗ္ဘနေယျခေမတာယ စ အတာဏတော။ အလ္လီယိတုံ အနရဟတာယ အလ္လီနာနမ္ပိ စ လေဏကိစ္စာကာရိတာယ အလေဏတော။ နိဿိတာနံ ဘယသာရကတ္တာဘာဝေန အသရဏတော။ ယထာပရိကပ္ပိတေဟိ ဓုဝသုဘသုခတ္တဘာဝေဟိ ရိတ္တတာယ ရိတ္တတော။ ရိတ္တတာယေဝ တုစ္ဆတော၊ အပ္ပကတ္တာ ဝါ။ အပ္ပကမ္ပိ ဟိ လောကေ တုစ္ဆန္တိ ဝုစ္စတိ။ သာမိနိဝါသိဝေဒကကာရကာဓိဋ္ဌာယကဝိရဟိတတာယ သုညတော။ သယဉ္စ အသာမိကဘာဝါဒိတာယ အနတ္တတော။ ပဝတ္တိဒုက္ခတာယ ဒုက္ခဿ စ အာဒီနဝတာယ အာဒီနဝတော။ အထ ဝါ အာဒီနံ ဝါတိ ဂစ္ဆတိ ပဝတ္တတီတိ အာဒီနဝေါ။ ကပဏမနုဿဿေတံ အဓိဝစနံ၊ ခန္ဓာပိ စ ကပဏာယေဝါတိ အာဒီနဝသဒိသတာယ အာဒီနဝတော။ ဇရာယ စေဝ မရဏေန စာတိ ဒွေဓာ ပရိဏာမပကတိတာယ ဝိပရိဏာမဓမ္မတော။ ဒုဗ္ဗလတာယ ဖေဂ္ဂု ဝိယ သုခဘဉ္ဇနီယတာယ စ အသာရကတော။ အဃဟေတုတာယ အဃမူလတော။ မိတ္တမုခသပတ္တော ဝိယ ဝိဿာသဃာတိတာယ ဝဓကတော။ ဝိဂတဘဝတာယ ဝိဘဝသမ္ဘူတတာယ စ ဝိဘဝတော။ အာသဝပဒဋ္ဌာနတာယ သာသဝတော။ ဟေတုပစ္စယေဟိ အဘိသင်္ခတတာယ သင်္ခတတော။ မစ္စုမာရကိလေသမာရာနံ အာမိသဘူတတာယ မာရာမိသတော။ ဇာတိဇရာဗျာဓိမရဏပကတိတာယ ဇာတိဇရာဗျာဓိမရဏဓမ္မတော။ သောကပရိဒေဝဥပါယာသဟေတုတာယ သောကပရိဒေဝဥပါယာသဓမ္မတော။ တဏှာဒိဋ္ဌိဒုစ္စရိတသံကိလေသာနံ ဝိသယဓမ္မတာယ သံကိလေသိကဓမ္မတော ပဿတိ။ သဗ္ဗေသု စ ဣမေသု ‘‘ပဿတီ’’တိ ပါဌသေသော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။

၃၈။ ပဉ္စက္ခန္ဓေတိ သမူဟတော ဝုတ္တေပိ ဧကေကခန္ဓဝသေန အတ္ထဝဏ္ဏနာ ကလာပသမ္မသနဉာဏနိဒ္ဒေသေ ဝိသုံ ဝိသုံ အာဂတတ္တာ ပရိယောသာနေ စ ဝိသုံ ဝိသုံ ခန္ဓာနံ ဝသေန အနုပဿနာနံ ဂဏိတတ္တာ သမူဟေ ပဝတ္တဝစနာနံ အဝယဝေပိ ပဝတ္တိသမ္ဘဝတော စ ကတာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ ဝိသုံ ဝိသုံ ပဝတ္တသမ္မသနာနံ ဧကတော သင်္ခိပိတွာ ဝစနဝသေန ဝါ ‘‘ပဉ္စက္ခန္ဓေ’’တိ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ‘‘ဧကပ္ပဟာရေန ပဉ္စဟိ ခန္ဓေဟိ ဝုဋ္ဌာတီ’’တိ (ဝိသုဒ္ဓိ။ ၂။၇၈၃) အဋ္ဌကထာဝစနသဗ္ဘာဝတော ဝါ ပဉ္စန္နံ ခန္ဓာနံ ဧကတော သမ္မသနံ ဝါ ယုဇ္ဇတိယေဝါတိ။ ပဉ္စန္နံ ခန္ဓာနံ နိရောဓော နိစ္စံ နိဗ္ဗာနန္တိ ပဿန္တောတိအာဒီနဝဉာဏနိဒ္ဒေသေ ဝုတ္တနယေန ဝိပဿနာကာလေ သန္တိပဒဉာဏဝသေန နိစ္စံ နိဗ္ဗာနန္တိ ပဿန္တော။ သမ္မတ္တနိယာမံ ဩက္ကမတီတိ မဂ္ဂက္ခဏေ ဩက္ကမတိ၊ ဖလက္ခဏေ ပန ဩက္ကန္တော နာမ ဟောတိ။ ဧသေဝ နယော သဗ္ဗေသုပိ နိယာမောက္ကမနပရိယာယေသု။ အာရောဂျန္တိ အာရောဂျဘူတံ။ ဝိသလ္လန္တိ သလ္လဝိရဟိတံ။ ဧသေဝ နယော ဤဒိသေသု။ အနာဗာဓန္တိ အာဗာဓဝိရဟိတံ၊ အာဗာဓပဋိပက္ခဘူတံ ဝါ။ ဧသ နယော ဤဒိသေသု။ အပရပ္ပစ္စယန္တိ အညပစ္စယဝိရဟိတံ။ ဥပဿဂ္ဂတောတိ စ အနုပဿဂ္ဂန္တိ စ ကေစိ သံယောဂံ ကတွာ ပဌန္တိ။ ပရမသုညန္တိ သဗ္ဗသင်္ခါရသုညတ္တာ ဥတ္တမတ္တာ စ ပရမသုညံ။ ပရမတ္ထန္တိ သင်္ခတာသင်္ခတာနံ အဂ္ဂဘူတတ္တာ ဥတ္တမတ္ထံ ။ လိင်္ဂဝိပလ္လာသဝသေန နပုံသကဝစနံ။ နိဗ္ဗာနဿ စ သုညတ္တာ အနတ္တတ္တာ စ ဣမသ္မိံ ဒွယေ ပဋိလောမပရိယာယော န ဝုတ္တော။ အနာသဝန္တိ အာသဝဝိရဟိတံ။ နိရာမိသန္တိ အာမိသဝိရဟိတံ။ အဇာတန္တိ ဇာတိဝိရဟိတတ္တာ အနုပ္ပန္နံ။ အမတန္တိ ဘင်္ဂါဘာဝတော မရဏဝိရဟိတံ။ မရဏမ္ပိ ဟိ နပုံသကဘာဝဝစနဝသေန ‘‘မတ’’န္တိ ဝုစ္စတိ။

၃၉။ ဧဝမိမာယ ပဋိပါဋိယာ ဝုတ္တာသု အာကာရဘေဒဘိန္နာသု စတ္တာလီသာယ အနုပဿနာသု သဘာဝသင်္ဂဟဝသေန တီသုယေဝ အနုပဿနာသု ဧကသင်္ဂဟံ ကရောန္တော အနိစ္စတောတိ အနိစ္စာနုပဿနာတိအာဒိမာဟ။ တာသု ယထာနုရူပံ အနိစ္စဒုက္ခာနတ္တတ္တေ ယောဇနာ ကာတဗ္ဗာ။ အဝသာနေ ပနေတာ ဝိသုံ ဝိသုံ ဂဏနဝသေန ဒဿိတာ။ ဂဏနာသု စ ဂဏနပဋိပါဋိဝသေန ပဌမံ အနတ္တာနုပဿနာ ဂဏိတာ။ တတ္ထ ပဉ္စဝီသတီတိ ‘‘ပရတော ရိတ္တတော တုစ္ဆတော သုညတော အနတ္တတော’’တိ ဧကေကသ္မိံ ခန္ဓေ ပဉ္စ ပဉ္စ ကတွာ ပဉ္စသု ခန္ဓေသု ပဉ္စဝီသတိ အနတ္တာနုပဿနာ။ ပညာသာတိ ‘‘အနိစ္စတော ပလောကတော စလတော ပဘင်္ဂုတော အဒ္ဓုဝတော ဝိပရိဏာမဓမ္မတော အသာရကတော ဝိဘဝတော သင်္ခတတော မရဏဓမ္မတော’’တိ ဧကေကသ္မိံ ခန္ဓေ ဒသ ဒသ ကတွာ ပဉ္စသု ခန္ဓေသု ပညာသံ အနိစ္စာနုပဿနာ။ သတံ ပဉ္စဝီသတိ စေဝါတိ သေသာ ‘‘ဒုက္ခတော ရောဂတော’’တိအာဒယော ဧကေကသ္မိံ ခန္ဓေ ပဉ္စဝီသတိ ပဉ္စဝီသတိ ကတွာ ပဉ္စသု ခန္ဓေသု ပဉ္စဝီသတိသတံ ဒုက္ခာနုပဿနာ။ ယာနိ ဒုက္ခေ ပဝုစ္စရေတိ ယာ အနုပဿနာ ဒုက္ခေ ခန္ဓပဉ္စကေ ဂဏနဝသေန ပဝုစ္စန္တိ၊ တာ သတံ ပဉ္စဝီသတိ စေဝါတိ သမ္ဗန္ဓော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ‘‘ယာနီ’’တိ စေတ္ထ လိင်္ဂဝိပလ္လာသော ဒဋ္ဌဗ္ဗောတိ။

ဝိပဿနာကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။