📜

၃။ အနိယတကဏ္ဍံ

၁။ ပဌမအနိယတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

၄၄၃တေနသမယေန ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါတိ ပဌမအနိယတသိက္ခာပဒံ။ တတ္ထ ကာလယုတ္တံ သမုလ္လပန္တောတိ ကာလံ သလ္လက္ခေတွာ ယဒါ န အညော ကောစိ သမီပေန ဂစ္ဆတိ ဝါ အာဂစ္ဆတိ ဝါ တဒါ တဒနုရူပံ ‘‘ကစ္စိ န ဥက္ကဏ္ဌသိ၊ န ကိလမသိ၊ န ဆာတာသီ’’တိအာဒိကံ ဂေဟဿိတံ ကထံ ကထေန္တော။ ကာလယုတ္တံ ဓမ္မံ ဘဏန္တောတိ ကာလံ သလ္လက္ခေတွာ ယဒါ အညော ကောစိ သမီပေန ဂစ္ဆတိ ဝါ အာဂစ္ဆတိ ဝါ တဒါ တဒနုရူပံ ‘‘ဥပေါသထံ ကရေယျာသိ၊ သလာကဘတ္တံ ဒဒေယျာသီ’’တိအာဒိကံ ဓမ္မကထံ ကထေန္တော။

ဗဟူ ဓီတရော စ ပုတ္တာ စ အဿာတိ ဗဟုပုတ္တာ။ တဿာ ကိရ ဒသ ပုတ္တာ ဒသ ဓီတရော အဟေသုံ၊ ဗဟူ နတ္တာရော အဿာတိ ဗဟုနတ္တာ။ ယထေဝ ဟိ တဿာ ဧဝမဿာ ပုတ္တဓီတာနမ္ပိ ဝီသတိ ဝီသတိ ဒါရကာ အဟေသုံ၊ ဣတိ သာ ဝီသုတ္တရစတုသတပုတ္တနတ္တပရိဝါရာ အဟောသိ။ အဘိမင်္ဂလသမ္မတာတိ ဥတ္တမမင်္ဂလသမ္မတာ။ ယညေသူတိ ဒါနပ္ပဒါနေသု။ ဆဏေသူတိ အာဝါဟဝိဝါဟမင်္ဂလာဒီသု အန္တရုဿဝေသု။ ဥဿဝေသူတိ အာသာဠှီပဝါရဏနက္ခတ္တာဒီသု မဟုဿဝေသု။ ပဌမံ ဘောဇေန္တီတိ ‘‘ဣမေပိ ဒါရကာ တယာ သမာနာယုကာ နိရောဂါ ဟောန္တူ’’တိ အာယာစန္တာ ပဌမံယေဝ ဘောဇေန္တိ၊ ယေပိ သဒ္ဓါ ဟောန္တိ ပသန္နာ၊ တေပိ ဘိက္ခူ ဘောဇေတွာ တဒနန္တရံ သဗ္ဗပဌမံ တံယေဝ ဘောဇေန္တိ။ နာဒိယီတိ တဿာ ဝစနံ န အာဒိယိ၊ န ဂဏှိ၊ န ဝါ အာဒရမကာသီတိ အတ္ထော။

၄၄၄-၅အလံကမ္မနိယေတိ ကမ္မက္ခမံ ကမ္မယောဂ္ဂန္တိ ကမ္မနိယံ၊ အလံ ပရိယတ္တံ ကမ္မနိယဘာဝါယာတိ အလံကမ္မနိယံ၊ တသ္မိံ အလံကမ္မနိယေ၊ ယတ္ထ အဇ္ဈာစာရံ ကရောန္တာ သက္ကောန္တိ၊ တံ ကမ္မံ ကာတုံ တာဒိသေတိ အတ္ထော။ တေနေဝဿ ပဒဘာဇနေ ဝုတ္တံ – ‘‘သက္ကာ ဟောတိ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိတု’’န္တိ၊ ယတ္ထ မေထုနံ ဓမ္မံ သက္ကာ ဟောတိ ပဋိသေဝိတုန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ နိသဇ္ဇံကပ္ပေယျာတိ နိသဇ္ဇံ ကရေယျ၊ နိသီဒေယျာတိ အတ္ထော။ ယသ္မာ ပန နိသီဒိတွာဝ နိပဇ္ဇတိ၊ တေနဿ ပဒဘာဇနေ ဥဘယမ္ပိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ဥပနိသိန္နောတိ ဥပဂန္တွာ နိသိန္နော။ ဧဝံ ဥပနိပန္နောပိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဘိက္ခု နိသိန္နေတိ ဘိက္ခုမှိ နိသိန္နေတိ အတ္ထော။ ဥဘော ဝါ နိသိန္နာတိ ဒွေပိ အပစ္ဆာ အပုရိမံ နိသိန္နာ။ ဧတ္ထ စ ကိဉ္စာပိ ပါဠိယံ ‘‘သောတဿ ရဟော’’တိ အာဂတံ၊ စက္ခုဿ ရဟေနေဝ ပန ပရိစ္ဆေဒေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သစေပိ ဟိ ပိဟိတကဝါဋဿ ဂဗ္ဘဿ ဒွါရေ နိသိန္နော ဝိညူ ပုရိသော ဟောတိ၊ နေဝ အနာပတ္တိံ ကရောတိ။ အပိဟိတကဝါဋဿ ပန ဒွါရေ နိသိန္နော အနာပတ္တိံ ကရောတိ။ န ကေဝလဉ္စ ဒွါရေ အန္တောဒွါဒသဟတ္ထေပိ ဩကာသေ နိသိန္နော၊ သစေ သစက္ခုကော ဝိက္ခိတ္တောပိ နိဒ္ဒါယန္တောပိ အနာပတ္တိံ ကရောတိ။ သမီပေ ဌိတောပိ အန္ဓော န ကရောတိ၊ စက္ခုမာပိ နိပဇ္ဇိတွာ နိဒ္ဒါယန္တော န ကရောတိ။ ဣတ္ထီနံ ပန သတမ္ပိ အနာပတ္တိံ န ကရောတိယေဝ။

သဒ္ဓေယျဝစသာတိ သဒ္ဓါတဗ္ဗဝစနာ။ သာ ပန ယသ္မာ အရိယသာဝိကာဝ ဟောတိ၊ တေနဿ ပဒဘာဇနေ ‘‘အာဂတဖလာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ အာဂတံ ဖလံ အဿာတိ အာဂတဖလာ ပဋိလဒ္ဓသောတာပတ္တိဖလာတိ အတ္ထော။ အဘိသမေတာဝိနီတိ ပဋိဝိဒ္ဓစတုသစ္စာ။ ဝိညာတံ သိက္ခတ္တယသာသနံ ဧတာယာတိ ဝိညာတသာသနာ။ နိသဇ္ဇံ ဘိက္ခု ပဋိဇာနမာနောတိ ကိဉ္စာပိ ဧဝရူပါ ဥပါသိကာ ဒိသွာ ဝဒတိ၊ အထ ခေါ ဘိက္ခု နိသဇ္ဇံ ပဋိဇာနမာနောယေဝ တိဏ္ဏံ ဓမ္မာနံ အညတရေန ကာရေတဗ္ဗော၊ န အပ္ပဋိဇာနမာနောတိ အတ္ထော။

ယေန ဝါ သာ သဒ္ဓေယျဝစသာ ဥပါသိကာ ဝဒေယျ တေန သော ဘိက္ခု ကာရေတဗ္ဗောတိ နိသဇ္ဇာဒီသု အာကာရေသု ယေန ဝါ အာကာရေန သဒ္ဓိံ မေထုနဓမ္မာဒီနိ အာရောပေတွာ သာ ဥပါသိကာ ဝဒေယျ၊ ပဋိဇာနမာနောဝ တေန သော ဘိက္ခု ကာရေတဗ္ဗော။ ဧဝရူပါယပိ ဥပါသိကာယ ဝစနမတ္တေန န ကာရေတဗ္ဗောတိ အတ္ထော။ ကသ္မာ? ယသ္မာ ဒိဋ္ဌံ နာမ တထာပိ ဟောတိ၊ အညထာပိ ဟောတိ။

တဒတ္ထဇောတနတ္ထဉ္စ ဣဒံ ဝတ္ထုံ ဥဒါဟရန္တိ – မလ္လာရာမဝိဟာရေ ကိရ ဧကော ခီဏာသဝတ္ထေရော ဧကဒိဝသံ ဥပဋ္ဌာကကုလံ ဂန္တွာ အန္တောဂေဟေ နိသီဒိ၊ ဥပါသိကာပိ သယနပလ္လင်္ကံ နိဿာယ ဌိတာ ဟောတိ။ အထေကော ပိဏ္ဍစာရိကော ဒွါရေ ဌိတော ဒိသွာ ‘‘ထေရော ဥပါသိကာယ သဒ္ဓိံ ဧကာသနေ နိသိန္နော’’တိ သညံ ပဋိလဘိတွာ ပုနပ္ပုနံ ဩလောကေသိ။ ထေရောပိ ‘‘အယံ မယိ အသုဒ္ဓလဒ္ဓိကော ဇာတော’’တိ သလ္လက္ခေတွာ ကတဘတ္တကိစ္စော ဝိဟာရံ ဂန္တွာ အတ္တနော ဝသနဋ္ဌာနံ ပဝိသိတွာ အန္တောဝ နိသီဒိ။ သောပိ ဘိက္ခု ‘‘ထေရံ စောဒေဿာမီ’’တိ အာဂန္တွာ ဥက္ကာသိတွာ ဒွါရံ ဝိဝရိ။ ထေရော တဿ စိတ္တံ ဉတွာ အာကာသေ ဥပ္ပတိတွာ ကူဋာဂါရကဏ္ဏိကံ နိဿာယ ပလ္လင်္ကေန နိသီဒိ။ သောပိ ဘိက္ခု အန္တော ပဝိသိတွာ မဉ္စဉ္စ ဟေဋ္ဌာမဉ္စဉ္စ ဩလောကေတွာ ထေရံ အပဿန္တော ဥဒ္ဓံ ဥလ္လောကေသိ၊ အထ အာကာသေ နိသိန္နံ ထေရံ ဒိသွာ ‘‘ဘန္တေ၊ ဧဝံ မဟိဒ္ဓိကာ နာမ တုမှေ မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ဧကာသနေ နိသိန္နဘာဝံ ဝဒါပေထ ဧဝါ’’တိ အာဟ။ ထေရော ‘‘အန္တရဃရဿေဝေသော အာဝုသော ဒေါသော၊ အဟံ ပန တံ သဒ္ဓါပေတုံ အသက္ကောန္တော ဧဝမကာသိံ၊ ရက္ခေယျာသိ မ’’န္တိ ဝတွာ ဩတရီတိ။

၄၄၆။ ဣတော ပရံ သာ စေ ဧဝံ ဝဒေယျာတိအာဒိ သဗ္ဗံ ပဋိညာယ ကာရဏာကာရဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တံ၊ တတ္ထ မာတုဂါမဿ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တောတိ မာတုဂါမဿ မဂ္ဂေ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တောတိ အတ္ထော။ နိသဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗောတိ နိသဇ္ဇံ ပဋိဇာနိတွာ မေထုနဓမ္မပဋိသေဝနံ အပ္ပဋိဇာနန္တော မေထုနဓမ္မပါရာဇိကာပတ္တိယာ အကာရေတွာ နိသဇ္ဇာမတ္တေန ယံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ တာယ ကာရေတဗ္ဗော၊ ပါစိတ္တိယာပတ္တိယာ ကာရေတဗ္ဗောတိ အတ္ထော။ ဧတေန နယေန သဗ္ဗစတုက္ကေသု ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။

၄၅၁။ သိက္ခာပဒပရိယောသာနေ ပန အာပတ္တာနာပတ္တိပရိစ္ဆေဒဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တေသု ဂမနံ ပဋိဇာနာတီတိအာဒီသု ဂမနံ ပဋိဇာနာတီတိ ‘‘ရဟောနိသဇ္ဇဿာဒတ္ထံ ဂတောမှီ’’တိ ဧဝံ ဂမနံ ပဋိဇာနာတိ၊ နိသဇ္ဇန္တိ နိသဇ္ဇဿာဒေနေဝ နိသဇ္ဇံ ပဋိဇာနာတိ။ အာပတ္တိန္တိ တီသု အညတရံ အာပတ္တိံ။ အာပတ္တိယာ ကာရေတဗ္ဗောတိ တီသု ယံ ပဋိဇာနာတိ၊ တာယ ကာရေတဗ္ဗော။ သေသမေတ္ထ စတုက္ကေ ဥတ္တာနာဓိပ္ပာယမေဝ။ ဒုတိယစတုက္ကေ ပန ဂမနံ န ပဋိဇာနာတီတိ ရဟော နိသဇ္ဇဿာဒဝသေန န ပဋိဇာနာတိ ၊ ‘‘သလာကဘတ္တာဒိနာ အတ္တနော ကမ္မေန ဂတောမှိ၊ သာ ပန မယှံ နိသိန္နဋ္ဌာနံ အာဂတာ’’တိ ဝဒတိ။ သေသမေတ္ထာပိ ဥတ္တာနာဓိပ္ပာယမေဝ။

အယံ ပန သဗ္ဗတ္ထ ဝိနိစ္ဆယော – ရဟော နိသဇ္ဇဿာဒေါတိ မေထုနဓမ္မသန္နိဿိတကိလေသော ဝုစ္စတိ။ ယော ဘိက္ခု တေနဿာဒေန မာတုဂါမဿ သန္တိကံ ဂန္တုကာမော အက္ခိံ အဉ္ဇေတိ၊ ဒုက္ကဋံ။ နိဝါသနံ နိဝါသေတိ၊ ကာယဗန္ဓနံ ဗန္ဓတိ၊ စီဝရံ ပါရုပတိ၊ သဗ္ဗတ္ထ ပယောဂေ ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ဂစ္ဆတိ၊ ပဒဝါရေ ပဒဝါရေ ဒုက္ကဋံ။ ဂန္တွာ နိသီဒတိ၊ ဒုက္ကဋမေဝ။ မာတုဂါမေ အာဂန္တွာ နိသိန္နမတ္တေ ပါစိတ္တိယံ။ သစေ သာ ဣတ္ထီ ကေနစိ ကရဏီယေန ဥဋ္ဌာယုဋ္ဌာယ ပုနပ္ပုနံ နိသီဒတိ၊ နိသဇ္ဇာယ နိသဇ္ဇာယ ပါစိတ္တိယံ။ ယံ သန္ဓာယ ဂတော၊ သာ န ဒိဋ္ဌာ၊ အညာ အာဂန္တွာ နိသီဒတိ၊ အဿာဒေ ဥပ္ပန္နေ ပါစိတ္တိယံ။ မဟာပစ္စရိယံ ပန ‘‘ဂမနကာလတော ပဋ္ဌာယ အသုဒ္ဓစိတ္တတ္တာ အာပတ္တိယေဝါ’’တိ ဝုတ္တံ။ သစေ သမ္ဗဟုလာ အာဂစ္ဆန္တိ၊ မာတုဂါမဂဏနာယ ပါစိတ္တိယာနိ။ သစေ ဥဋ္ဌာယုဋ္ဌာယ ပုနပ္ပုနံ နိသီဒန္တိ၊ နိသဇ္ဇာဂဏနာယ ပါစိတ္တိယာနိ။ အနိယမေတွာ ဒိဋ္ဌဒိဋ္ဌာယ သဒ္ဓိံ ရဟဿာဒံ ကပ္ပေဿာမီတိ ဂန္တွာ နိသိန္နဿာပိ အာဂတာဂတာနံ ဝသေန ပုနပ္ပုနံ နိသဇ္ဇာဝသေန စ ဝုတ္တနယေနေဝ အာပတ္တိယော ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သစေ သုဒ္ဓစိတ္တေန ဂန္တွာ နိသိန္နဿ သန္တိကံ အာဂန္တွာ နိသိန္နာယ ဣတ္ထိယာ ရဟဿာဒေါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အနာပတ္တိ။

သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ပဌမပါရာဇိကသဒိသာနေဝါတိ။

ပဌမအနိယတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၂။ ဒုတိယအနိယတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

၄၅၂တေန သမယေန ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါတိ ဒုတိယအနိယတသိက္ခာပဒံ။ တတ္ထ ဘဂဝတာ ပဋိက္ခိတ္တန္တိအာဒိမှိ ‘‘ယံ ဧကော ဧကာယ ရဟော ပဋိစ္ဆန္နေ အာသနေ အလံကမ္မနိယေ နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေယျ၊ တံ နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေတုံ ပဋိက္ခိတ္တ’’န္တိ ဧဝံ သမ္ဗန္ဓော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဣတရထာ ဟိ ‘‘ဧကဿ ဧကာယာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ သိယာ၊ ကသ္မာ? ‘‘ပဋိက္ခိတ္တ’’န္တိ ဝုတ္တတ္တာ။ သာမိအတ္ထေ ဝါ ဧတံ ပစ္စတ္တဝစနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

၄၅၃န ဟေဝ ခေါ ပန ပဋိစ္ဆန္နန္တိ ဧတ္ထ ပန ယမ္ပိ ဗဟိ ပရိက္ခိတ္တံ အန္တော ဝိဝဋံ ပရိဝေဏင်္ဂဏာဒိ၊ တမ္ပိ အန္တောဂဓန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧဝရူပဉှိ ဌာနံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နေယေဝ ဂဟိတန္တိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ သေသံ ပဌမသိက္ခာပဒနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ကေဝလဉှိ ဣဓ ဣတ္ထီပိ ပုရိသောပိ ယော ကောစိ ဝိညူ အနန္ဓော အဗဓိရော အန္တောဒွါဒသဟတ္ထေ ဩကာသေ ဌိတော ဝါ နိသိန္နော ဝါ ဝိက္ခိတ္တောပိ နိဒ္ဒါယန္တောပိ အနာပတ္တိံ ကရောတိ။ ဗဓိရော ပန စက္ခုမာပိ အန္ဓော ဝါ အဗဓိရောပိ န ကရောတိ။ ပါရာဇိကာပတ္တိဉ္စ ပရိဟာပေတွာ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာပတ္တိ ဝုတ္တာတိ အယံ ဝိသေသော။ သေသံ ပုရိမသဒိသမေဝ။ ဥဘယတ္ထာပိ ဥမ္မတ္တကအာဒိကမ္မိကာနံ အနာပတ္တိ။

သမုဋ္ဌာနာဒီသု ဣဒံသိက္ခာပဒံ တိသမုဋ္ဌာနံ – ကာယစိတ္တတော၊ ဝါစာစိတ္တတော၊ ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ။ ကိရိယံ၊ သညာဝိမောက္ခံ၊ သစိတ္တကံ၊ လောကဝဇ္ဇံ၊ ကာယကမ္မံ၊ ဝစီကမ္မံ၊ အကုသလစိတ္တံ၊ သုခမဇ္ဈတ္တဝေဒနာဟိ ဒွိဝေဒနံ။ သေသံ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။

ဒုတိယအနိယတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

သမန္တပါသာဒိကာယ ဝိနယသံဝဏ္ဏနာယ

အနိယတဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။