📜

၃။ အနိယတကဏ္ဍံ

၁။ ပဌမအနိယတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

၄၄၃။ ပုတ္တသဒ္ဒေန သာမညနိဒ္ဒေသတော ဧကသေသနယေန ဝါ ပုတ္တီပိ ဂဟိတာတိ အာဟ ‘‘ဗဟူ ဓီတရော စာ’’တိ။ ဒါနပ္ပဒါနေသူတိ ခုဒ္ဒကေသု စေဝ မဟန္တေသု စ ဒါနေသု။ ဆဏံ နာမ အတ္တနော ဂေဟေ ကတ္တဗ္ဗမင်္ဂလန္တိ အာဟ ‘‘အာဝါဟဝိဝါဟမင်္ဂလာဒီသူ’’တိ။ ဧတ္ထ အာဒိ-သဒ္ဒေန ဖဂ္ဂုဏမာသာဒီသု ဥတ္တရဖဂ္ဂုဏာဒိအဘိလက္ခိတဒိဝသေသု သပရိဇနာနံ မနုဿာနံ မင်္ဂလကရဏမ္ပိ သင်္ဂဏှာတိ။ အန္တရုဿဝေသူတိ မဟုဿဝဿ အန္တရန္တရာ ပဝတ္တိတဥဿဝေသု။ အာသာဠှီပဝါရဏနက္ခတ္တာဒီသူတိ ဧတ္ထ နက္ခတ္တသဒ္ဒေါ ပစ္စေကံ ယောဇေတဗ္ဗော။ တတ္ထ အာသာဠှီနက္ခတ္တန္တိ ဝဿူပဂမနပူဇာဒိဝသံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ၊ ပဝါရဏနက္ခတ္တန္တိ ပဝါရဏပူဇာဒိဝသံ သန္ဓာယ။ အာဒိ-သဒ္ဒေန ယသ္မိံ နက္ခတ္တေ ဂါမနိဂမဝါသိနော တယော သတ္တ ဝါ ဒိဝသေ နက္ခတ္တဃောသနံ ကတွာ ယထာဝိဘဝံ အလင်္ကတပဋိယတ္တာ ဘောဂေ ပရိဘုဉ္ဇန္တာ နက္ခတ္တကီဠံ ကီဠန္တိ၊ တမ္ပိ သင်္ဂဏှာတိ။ ဣမေပိ ဒါရကာတိ အတ္တနော ဒါရကေ သန္ဓာယ ဝဒန္တိ။ တဒနန္တရန္တိ ဘိက္ခူနံ ဘောဇနာနန္တရံ။

၄၄၄-၄၄၅။ တံ ကမ္မန္တိ တံ အဇ္ဈာစာရကမ္မံ။ ဘိက္ခု နိသိန္နေတိ ဧတ္ထ ဘိက္ခူတိ ဘုမ္မတ္ထေ ပစ္စတ္တဝစနံ၊ ဘုမ္မဝစနဿ ဝါ လောပံ ကတွာ နိဒ္ဒေသောတိ အာဟ ‘‘ဘိက္ခုမှိ နိသိန္နေ’’တိ။ ပါဠိယံ ‘‘သောတဿ ရဟော’’တိ ဣဒံ အတ္ထုဒ္ဓါရဝသေန ဝုတ္တံ၊ ‘‘ပဋိစ္ဆန္နေ အာသနေ’’တိ ပန ဝစနတော ‘‘သက္ကာ ဟောတိ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိတု’’န္တိ စ ဝုတ္တတ္တာ စက္ခုဿ ရဟော ဣဓာဓိပ္ပေတောတိ ဒဿေတုံ ‘‘ကိဉ္စာပီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ပရိစ္ဆေဒေါ ဝေဒိတဗ္ဗောတိ ရဟော နိသဇ္ဇာပတ္တိယာ ပရိစ္ဆေဒေါ ဝဝတ္ထာနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဣဒါနိ စက္ခုဿ ရဟေနေဝ အာပတ္တိံ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ ဒဿေန္တော ‘‘သစေပိ ဟီ’’တိအာဒိမာဟ။ ပိဟိတကဝါဋဿာတိ ဣမိနာ ပဋိစ္ဆန္နဘာဝတော စက္ခုဿ ရဟောသဗ္ဘာဝံ ဒဿေတိ။ အပိဟိတကဝါဋဿာတိ ဣမိနာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နဘာဝံ ဒဿေတိ။ အပ္ပဋိစ္ဆန္နေ စ ဒုတိယသိက္ခာပဒေ အာဂတနယေန သောတဿ ရဟဝသေနပိ ပရိစ္ဆေဒေါ ဝေဒိတဗ္ဗောတိ အာဟ ‘‘အန္တောဒွါဒသဟတ္ထေပိ ဩကာသေ’’တိ ။ ‘‘အန္တောဒွါဒသဟတ္ထေ’’တိ ဟိ ဣဒံ သောတဿ ရဟာဘာဝံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ယဒိ ဟိ စက္ခုဿေဝ ရဟာဘာဝံ သန္ဓာယ ဝဒေယျ ၊ ‘‘အန္တောဒွါဒသဟတ္ထေ’’တိ န ဝဒေယျ အပ္ပဋိစ္ဆန္နေ တတော ဒူရတရေ နိသိန္နေပိ စက္ခုဿ ရဟာသမ္ဘဝတော။ ယသ္မာ နိသီဒိတွာ နိဒ္ဒါယန္တော ကပိမိဒ္ဓပရေတော ကဉ္စိ ကာလံ စက္ခူနိ ဥမ္မီလေတိ၊ ကဉ္စိ ကာလံ နိမီလေတိ၊ န စ မဟာနိဒ္ဒံ ဩက္ကမတိ၊ တသ္မာ ‘‘နိဒ္ဒါယန္တောပိ အနာပတ္တိံ ကရောတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ နိပဇ္ဇိတွာ နိဒ္ဒါယန္တော ပန တာဒိသော န ဟောတီတိ အာဟ ‘‘နိပဇ္ဇိတွာ နိဒ္ဒါယန္တော န ကရောတီ’’တိ၊ အနာပတ္တိံ န ကရောတီတိ အတ္ထော။

ပဋိလဒ္ဓသောတာပတ္တိဖလာတိ အန္တိမပရိစ္ဆေဒတော အရိယသာဝိကံ ဒဿေတိ။ ပဋိဝိဒ္ဓစတုသစ္စာတိ သောတာပတ္တိမဂ္ဂေန ပဋိဝိဒ္ဓစတုသစ္စာ။ တိဏ္ဏံ ဓမ္မာနံ အညတရေန ကာရေတဗ္ဗောတိ နိသဇ္ဇံ ပဋိဇာနမာနဿ တိဏ္ဏံ ဓမ္မာနံ အညတရသမာယောဂေါ ဟောတိယေဝါတိ ဝုတ္တံ။ ပါရာဇိကေန ပန သင်္ဃာဒိသေသေန စ ပါစိတ္တိယေန စ တေနာကာရေန နိသဇ္ဇံ ပဋိဇာနမာနောဝ ကာရေတဗ္ဗော။ န အပ္ပဋိဇာနမာနောတိ အလဇ္ဇီပိ အပ္ပဋိဇာနမာနော အာပတ္တိယာ န ကာရေတဗ္ဗောတိ အဝိသေသေန ဝုတ္တံ။ သော ဟိ ယာဝ န ပဋိဇာနာတိ၊ တာဝ နေဝ သုဒ္ဓါ၊ န အသုဒ္ဓါတိ ဝါ ဝတ္တဗ္ဗော၊ ဝတ္တာနုသန္ဓိနာ ပန ကာရေတဗ္ဗော။ ဝုတ္တဉှေတံ –

‘‘ပဋိညာ လဇ္ဇီသု ကတာ၊ အလဇ္ဇီသု ဧဝံ န ဝိဇ္ဇတိ၊

ဗဟုမ္ပိ အလဇ္ဇီ ဘာသေယျ၊ ဝတ္တာနုသန္ဓိတေန ကာရယေ’’တိ။ (ပရိ။ ၃၅၉)၊

ယေန ဝါ သာ သဒ္ဓေယျဝစသာ ဥပါသိကာ ဝဒေယျ၊ တေန သော ဘိက္ခု ကာရေတဗ္ဗောတိ ဧတ္ထ ‘‘ပဋိဇာနမာနော’’တိ အဝုတ္တေပိ အဓိကာရတ္တာ ‘‘ပဋိဇာနမာနောဝ တေန သော ဘိက္ခု ကာရေတဗ္ဗော’’တိ ဝုတ္တံ။ တထာရူပါယ ဥပါသိကာယ ဝစနေန အညထတ္တာဘာဝတော ဒိဋ္ဌံ နာမ တထာပိ ဟောတိ၊ အညထာပိ ဟောတီတိ ဒဿနေန အညထတ္တသမ္ဘဝံ ဒဿေတိ။ ဧဝံ မဟိဒ္ဓိကာ နာမ…ပေ… ဝဒါပေထာတိ ဣဒံ ‘‘ဧဝံ မဟိဒ္ဓိကာပိ တုမှေ ဧဝရူပေ အာသင်္ကနီယေ ဌာနေ ကသ္မာ အနုပပရိက္ခိတွာ နိသိန္နတ္ထ၊ တုမှာဒိသေဟိ နာမ အန္တရဃရေ နိသီဒန္တေဟိ ဥပပရိက္ခိတွာ ပတိရူပေ ဌာနေ နိသီဒိတဗ္ဗ’’န္တိ ထေရံ ဩဝဒန္တော အာဟ၊ န ပန အသဒ္ဒဟန္တော။ ထေရော အတ္တနော အနုပပရိက္ခိတွာ အနိသိန္နဘာဝံ ဒဿေန္တော ‘‘အန္တရဃရဿေဝေသော အာဝုသော ဒေါသော’’တိ အာဟ။ ဧဝမကာသိန္တိ အတ္တနော နိဂူဟိတဗ္ဗမ္ပိ ဂုဏံ ပကာသေန္တော ဧဝံ ဝိယ ဣဒ္ဓိပါဋိဟာရိယံ အကာသိံ။ ရက္ခေယျာသိ မန္တိ ‘‘မာ မံ အညေပိ ဧဝံ ဇာနန္တူ’’တိ အတ္တနော ဂုဏံ အဇာနာပေတုကာမော ဝဒတိ။

၄၄၆-၄၅၁။ မာတုဂါမဿ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တောတိ ဧတ္ထ ‘‘မဂ္ဂေ’’တိ ပါဌသေသော ဒဋ္ဌဗ္ဗောတိ အာဟ ‘‘မာတုဂါမဿ မဂ္ဂေ’’တိ။ ရဟော နိသဇ္ဇဿာဒဿ အသတိပိ မေထုနရာဂဘာဝေ တပ္ပဋိဗဒ္ဓကိလေသတ္တာ ဝုတ္တံ ‘‘မေထုနဓမ္မသန္နိဿိတကိလေသော ဝုစ္စတီ’’တိ၊ တေနေဝ သန္နိဿိတဂ္ဂဟဏံ ကတံ။ တံ သန္ဓာယ အဂတေပိ အသုဒ္ဓစိတ္တေန ဂတတ္တာ ‘‘အဿာဒေ ဥပ္ပန္နေ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ ရဟဿာဒေါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အနာပတ္တီတိ သုဒ္ဓစိတ္တေန ဂန္တွာ နိသိန္နတ္တာ စိတ္တုပ္ပာဒမတ္တေနေတ္ထ အာပတ္တိ န ဟောတီတိ ဝုတ္တံ။ အယံ ဓမ္မော အနိယတောတိ ဧတ္ထ တိဏ္ဏံ အာပတ္တီနံ ယံ အာပတ္တိံ ဝါ ဝတ္ထုံ ဝါ ပဋိဇာနာတိ၊ တဿ ဝသေန ကာရေတဗ္ဗတာယ အနိယတောတိ အယမတ္ထော ပါကဋောယေဝါတိ န ဝုတ္တော။ ယံ အာပတ္တိံ ပဋိဇာနာတိ၊ တဿာ ဝသေနေတ္ထ အင်္ဂဘေဒေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။

ပဌမအနိယတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၂။ ဒုတိယအနိယတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

၄၅၂။ ‘‘ဧကော’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ‘‘နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေတုံ ပဋိက္ခိတ္တ’’န္တိ ဣမိနာ သမ္ဗန္ဓော န ဃဋတီတိ အာဟ ‘‘ယံ ဧကော…ပေ… သမ္ဗန္ဓော ဝေဒိတဗ္ဗော’’တိ။ ဧတံ ပစ္စတ္တဝစနန္တိ ‘‘ဧကော’’တိ ဣဒံ ပစ္စတ္တဝစနံ။

၄၅၃။ ဗဟိ ပရိက္ခိတ္တန္တိ ဗဟိ ပါကာရာဒိနာ ပရိက္ခိတ္တံ။ ပရိဝေဏင်္ဂဏန္တိ ပရိဝေဏမာဠကံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဣတ္ထီပိ ပုရိသောပီတိ ဧတ္ထ ပဌမေ ကသ္မာ ဣတ္ထိသတမ္ပိ အနာပတ္တိံ န ကရောတိ၊ ဣဓ ဧကာပိ ကသ္မာ အနာပတ္တိံ ကရောတီတိ? ဝုစ္စတေ – ပဌမသိက္ခာပဒံ ‘‘သက္ကာ ဟောတိ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိတု’’န္တိ ဝုတ္တတ္တာ မေထုနဓမ္မဝသေန အာဂတံ၊ န စ မေထုနဿ မာတုဂါမော ဒုတိယော ဟောတိ။ ဣတ္ထိယော ဟိ အညမညိဿာ ဝဇ္ဇံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တိ၊ တေနေဝ ဝေသာလိယံ မဟာဝနေ ဒွါရံ ဝိဝရိတွာ နိပန္နေ ဘိက္ခုမှိ သမ္ဗဟုလာ ဣတ္ထိယော ယာဝဒတ္ထံ ကတွာ ပက္ကမိံသု၊ တသ္မာ တတ္ထ ‘‘ဣတ္ထိသတမ္ပိ အနာပတ္တိံ န ကရောတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဣဒံ ပန သိက္ခာပဒံ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာဝသေန အာဂတံ ‘‘အလဉ္စ ခေါ ဟောတိ မာတုဂါမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝါစာဟိ ဩဘာသိတု’’န္တိ ဝုတ္တတ္တာ။ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစဉ္စ သုတွာ မာတုဂါမောပိ န ပဋိစ္ဆာဒေတိ။ တေနေဝ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာသိက္ခာပဒေ ယာ တာ ဣတ္ထိယော ဟိရိမနာ၊ တာ နိက္ခမိတွာ ဘိက္ခူ ဥဇ္ဈာပေသုံ၊ တသ္မာ ဣဓ ‘‘ဣတ္ထီပိ အနာပတ္တိံ ကရောတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဣဓ အပ္ပဋိစ္ဆန္နတ္တာ ဣတ္ထီပိ အနာပတ္တိံ ကရောတိ၊ တတ္ထ ပဋိစ္ဆန္နတ္တာ ဣတ္ထိသတမ္ပိ အနာပတ္တိံ န ကရောတီတိ စ ဝဒန္တိ။

ကာယသံသဂ္ဂဝသေန အနန္ဓော ဝုတ္တော၊ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာဝသေန အဗဓိရော။ အန္တောဒွါဒသဟတ္ထေ ဩကာသေတိ သောတဿ ရဟာဘာဝေါ ဝုတ္တော၊ ဧတေန ‘‘သောတဿ ရဟော ဒွါဒသဟတ္ထေန ပရိစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗော’’တိ ဒဿေတိ ။ တသ္မာ ဒွါဒသဟတ္ထတော ဗဟိ နိသိန္နော အနာပတ္တိံ န ကရောတိ သတိပိ စက္ခုဿ ရဟာဘာဝေ သောတဿ ရဟသဗ္ဘာဝတော။ ဣမသ္မိဉှိ သိက္ခာပဒေ အပ္ပဋိစ္ဆန္နတ္တာ သောတဿ ရဟောယေဝ အဓိပ္ပေတော။ ပါဠိယံ ပန ‘‘စက္ခုဿ ရဟော’’တိ အတ္ထုဒ္ဓါရဝသေန ဝုတ္တံ။ ကေနစိ ပန ‘‘ဒွေပိ ရဟာ ဣဓ အဓိပ္ပေတာ’’တိ ဝုတ္တံ၊ တံ န ဂဟေတဗ္ဗံ။ န ဟိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နေ ဩကာသေ စက္ခုဿ ရဟော သမ္ဘဝတိ ဒွါဒသဟတ္ထတော ဗဟိ ဒဿနဝိသယေ ဒူရတရေ နိသိန္နဿပိ ဒဋ္ဌုံ သက္ကုဏေယျဘာဝတော။ နိဒ္ဒါယန္တောပီတိ ဣမိနာ ‘‘နိပဇ္ဇိတွာ နိဒ္ဒါယန္တောပိ ဂဟိတောယေဝါ’’တိ တီသုပိ ဂဏ္ဌိပဒေသု ဝုတ္တံ။ ‘‘နိပဇ္ဇိတွာ နိဒ္ဒါယန္တေပိ သတိပိ စက္ခုဿ ရဟေ အဗဓိရတ္တာ သောတဿ ရဟော နတ္ထီ’’တိ ဂဏ္ဌိပဒကာရာနံ အဓိပ္ပာယော။ ယထာ ပန နိပဇ္ဇိတွာ နိဒ္ဒါယန္တော အန္ဓော ဝိယ ကိဉ္စိ န ပဿတီတိ စက္ခုဿ ရဟော သမ္ဘဝတိ၊ တထာ ဗဓိရော ဝိယ ကိဉ္စိ သဒ္ဒံ န သုဏာတီတိ သောတဿ ရဟောပိ သမ္ဘဝတီတိ သက္ကာ ဝတ္တုံ။ အဋ္ဌကထာယဉ္စ ဌိတော ဝါ နိသိန္နော ဝါတိ ဧတ္တကမေဝ ဝုတ္တံ၊ ပဌမသိက္ခာပဒေ ဝိယ ‘‘နိပဇ္ဇိတွာ နိဒ္ဒါယန္တောပိ အနာပတ္တိံ န ကရောတီ’’တိ ဣဒံ ပန န ဝုတ္တံ၊ တသ္မာ ဝီမံသိတွာ ယထာ န ဝိရုဇ္ဈတိ၊ တထာ ဂဟေတဗ္ဗံ။

သောတဿ ရဟဿေဝ ဣဓာဓိပ္ပေတတ္တာ ‘‘ဗဓိရော ပန စက္ခုမာပီ’’တိ ဝုတ္တံ။ အန္ဓဿ အပ္ပဋိစ္ဆန္နမ္ပိ ပဋိစ္ဆန္နပက္ခံ ဘဇတီတိ ပဌမသိက္ခာပဒဿ ဝိသယတ္တာ ဝုတ္တံ ‘‘အန္ဓော ဝါ အဗဓိရောပိ န ကရောတီ’’တိ။ ယထေဝ ဟိ တတ္ထ အပိဟိတကဝါဋဿ ဂဗ္ဘဿ အန္တော သမီပေပိ ဌိတော အန္ဓော အနာပတ္တိံ န ကရောတိ၊ ဧဝမယမ္ပီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဥဘယတ္ထာပီတိ ဒွီသုပိ အနိယတေသု။ ယသ္မာ ဒွီဟိ သိက္ခာပဒေဟိ ဥဒါယိတ္ထေရံ အာရဗ္ဘ ဝိသုံ ပညတ္တာ ကာစိ အာပတ္တိ နာမ နတ္ထိ၊ တသ္မာ တဿ တဿ သိက္ခာပဒဿ အာဒိကမ္မိကေ သန္ဓာယ အာဒိကမ္မိကာနံ အနာပတ္တိ ဝုတ္တာ။ ဥပနန္ဒတ္ထေရာဒယော ဟိ ရဟော နိသဇ္ဇာဒီနံ အာဒိကမ္မိကာ။ ဘဂဝတာ ပန ပဌမံ ပညတ္တသိက္ခာပဒါနိယေဝ ဂဟေတွာ ဥပနန္ဒဝတ္ထုသ္မိံ အနိယတက္ကမော ဒဿိတော။ ယဒိ ဣမေဟိ သိက္ခာပဒေဟိ ဝိသုံ ပညတ္တာ အာပတ္တိ နာမ နတ္ထိ၊ အထ ကသ္မာ ဘဂဝတာ အနိယတဒွယံ ပညတ္တန္တိ? ဧဝရူပါယပိ ဥပါသိကာယ ဝုစ္စမာနော ပဋိဇာနမာနောယေဝ အာပတ္တိယာ ကာရေတဗ္ဗော၊ န အပ္ပဋိဇာနမာနောတိ ဒဿေန္တေန ဘဂဝတာ ယာယ ကာယစိ အာပတ္တိယာ ယေန ကေနစိ စောဒိတေ ပဋိညာတကရဏံယေဝ ဒဠှံ ကတွာ ဝိနယဝိနိစ္ဆယလက္ခဏံ ဌပိတံ။ အထ ဘိက္ခုနီနံ အနိယတံ ကသ္မာ န ဝုတ္တန္တိ? ဣဒမေဝ လက္ခဏံ သဗ္ဗတ္ထ အနုဂတန္တိ န ဝုတ္တံ။

ဒုတိယအနိယတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဣတိ သမန္တပါသာဒိကာယ ဝိနယဋ္ဌကထာယ သာရတ္ထဒီပနိယံ

အနိယတဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။