📜

၂။ ဥပေါသထက္ခန္ဓကံ

သန္နိပါတာနုဇာနနာဒိကထာ

၁၃၂။ ဥပေါသထက္ခန္ဓကေ – အညတိတ္ထိယာတိ ဧတ္ထ တိတ္ထံ ဝုစ္စတိ လဒ္ဓိ၊ အညံ တိတ္ထံ အညတိတ္ထံ၊ အညတိတ္ထံ ဧတေသံ အတ္ထီတိ အညတိတ္ထိယာ၊ ဣတော အညလဒ္ဓိကာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဓမ္မံ ဘာသန္တီတိ ယံ တေသံ ကတ္တဗ္ဗာကတ္တဗ္ဗံ၊ တံ ကထေန္တိ။ တေ လဘန္တီတိ တေ မနုဿာ လဘန္တိ။ မူဂသူကရာတိ ထူလသရီရသူကရာ။

၁၃၅။ အနဇ္ဈာပန္နော ဝါ ဟောတိ အာပဇ္ဇိတွာ ဝါ ဝုဋ္ဌိတောတိ ဧတ္ထ ယံ အာပတ္တိံ ဘိက္ခု အနဇ္ဈာပန္နော ဝါ ဟောတိ၊ အာပဇ္ဇိတွာ ဝါ ဝုဋ္ဌိတော၊ အယံ အသန္တီ နာမ အာပတ္တီတိ ဧဝမတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ သမ္ပဇာနမုသာဝါဒေ ကိံ ဟောတီတိ ယွာယံ သမ္ပဇာနမုသာဝါဒေါ အဿ ဟောတီတိ ဝုတ္တော၊ သော အာပတ္တိတော ကိံ ဟောတိ၊ ကတရာ အာပတ္တိ ဟောတီတိ အတ္ထော။ ဒုက္ကဋံ ဟောတီတိ ဒုက္ကဋာပတ္တိ ဟောတိ၊ သာ စ ခေါ န မုသာဝါဒလက္ခဏေန၊ ဘဂဝတော ပန ဝစနေန ဝစီဒွါရေ အကိရိယသမုဋ္ဌာနာ အာပတ္တိ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဝက္ခတိ ဟိ –

‘‘အနာလပန္တော မနုဇေန ကေနစိ၊

ဝါစာဂိရံ နော စ ပရေ ဘဏေယျ၊

အာပဇ္ဇေယျ ဝါစသိကံ န ကာယိကံ၊

ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ’’တိ။ (ပရိ။ ၄၇၉)၊

အန္တရာယိကောတိ အန္တရာယကရော။ ကိဿ ဖာသု ဟောတီတိ ကိမတ္ထာယ ဖာသု ဟောတိ။ ပဌမဿ ဈာနဿ အဓိဂမာယာတိ ပဌမဿ ဈာနဿ အဓိဂမနတ္ထာယ တဿ ဘိက္ခုနော ဖာသု ဟောတိ သုခံ ဟောတိ။ ဧသ နယော သဗ္ဗတ္ထ။ ဣတိ ဘဂဝါ ဥဒ္ဒေသတော စ နိဒ္ဒေသတော စ ပဌမံ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ ဒဿေသိ။

၁၃၆။ ဒေဝသိကန္တိ ဒိဝသေ ဒိဝသေ။ စာတုဒ္ဒသေ ဝါ ပန္နရသေ ဝါတိ ဧကဿ ဥတုနော တတိယေ စ သတ္တမေ စ ပက္ခေ ဒွိက္ခတ္တုံ စာတုဒ္ဒသေ အဝသေသေ ဆက္ခတ္တုံ ပန္နရသေ၊ အယံ တာဝ ဧကော အတ္ထော။ အယံ ပန ပကတိစာရိတ္တဝသေန ဝုတ္တော ‘‘သကိံ ပက္ခဿ စာတုဒ္ဒသေ ဝါ ပန္နရသေ ဝါ’’တိ ဝစနတော ပန တထာရူပေ ပစ္စယေ သတိ ယသ္မိံ တသ္မိံ စာတုဒ္ဒသေ ဝါ ပန္နရသေ ဝါ ဥဒ္ဒိသိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အာဝါသိကာနံ ဘိက္ခူနံ စာတုဒ္ဒသော ဟောတိ၊ အာဂန္တုကာနံ ပန္နရသော။ သစေ အာဝါသိကာ ဗဟုတရာ ဟောန္တိ၊ အာဂန္တုကေဟိ အာဝါသိကာနံ အနုဝတ္တိတဗ္ဗ’’န္တိ ဝစနတောပိ စေတံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

သီမာနုဇာနနကထာ

၁၃၈။ ပဌမံ နိမိတ္တာ ကိတ္တေတဗ္ဗာတိ ဝိနယဓရေန ပုစ္ဆိတဗ္ဗံ ‘‘ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ ကိံ နိမိတ္တ’’န္တိ? ပဗ္ဗတော ဘန္တေတိ။ ပုန ဝိနယဓရေန ‘‘ဧသော ပဗ္ဗတော နိမိတ္တ’’န္တိ ဧဝံ နိမိတ္တံ ကိတ္တေတဗ္ဗံ။ ‘‘ဧတံ ပဗ္ဗတံ နိမိတ္တံ ကရောမ၊ ကရိဿာမ၊ နိမိတ္တံ ကတော၊ နိမိတ္တံ ဟောတု၊ ဟောတိ ဘဝိဿတီ’’တိ ဧဝံ ပန ကိတ္တေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ပါသာဏာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ပုရတ္ထိမာယ အနုဒိသာယ၊ ဒက္ခိဏာယ ဒိသာယ၊ ဒက္ခိဏာယ အနုဒိသာယ၊ ပစ္ဆိမာယ ဒိသာယ၊ ပစ္ဆိမာယ အနုဒိသာယ၊ ဥတ္တရာယ ဒိသာယ၊ ဥတ္တရာယ အနုဒိသာယ၊ ကိံ နိမိတ္တံ? ဥဒကံ ဘန္တေ။ ဧတံ ဥဒကံ နိမိတ္တန္တိ ဧတ္ထ ပန အဋ္ဌတွာ ပုန ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ ကိံ နိမိတ္တံ။ ပဗ္ဗတော ဘန္တေ။ ဧသော ပဗ္ဗတော နိမိတ္တန္တိ ဧဝံ ပဌမံ ကိတ္တိတနိမိတ္တံ ကိတ္တေတွာဝ ဌပေတဗ္ဗံ။ ဧဝဉှိ နိမိတ္တေန နိမိတ္တံ ဃဋိတံ ဟောတိ။ ဧဝံ နိမိတ္တာနိ ကိတ္တေတွာ အထာနန္တရံ ဝုတ္တာယ ကမ္မဝါစာယ သီမာ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ။ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ နိမိတ္တာနံ အန္တော သီမာ ဟောတိ၊ နိမိတ္တာနိ သီမတော ဗဟိ ဟောန္တိ။ တတ္ထ နိမိတ္တာနိ သကိံ ကိတ္တိတာနိပိ ကိတ္တိတာနေဝ ဟောန္တိ။ အန္ဓကဋ္ဌကထာယံ ပန တိက္ခတ္တုံ သီမမဏ္ဍလံ သမ္ဗန္ဓန္တေန နိမိတ္တံ ကိတ္တေတဗ္ဗန္တိ ဝုတ္တံ။ ‘‘ပဗ္ဗတော ဘန္တေတိ…ပေ… ဥဒကံ ဘန္တေ’’တိ ဧဝံ ပန ဥပသမ္ပန္နော ဝါ အာစိက္ခတု အနုပသမ္ပန္နော ဝါ ဝဋ္ဋတိယေဝ။

ဣဒါနိ ပဗ္ဗတနိမိတ္တာဒီသု ဧဝံ ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော – တိဝိဓော ပဗ္ဗတော၊ သုဒ္ဓပံသုပဗ္ဗတော၊ သုဒ္ဓပါသာဏပဗ္ဗတော၊ ဥဘယမိဿကောတိ။ သော တိဝိဓောပိ ဝဋ္ဋတိ။ ဝါလိကရာသိ ပန န ဝဋ္ဋတိ။ ဣတရောပိ ဟတ္ထိပ္ပမာဏတော ဩမကတရော န ဝဋ္ဋတိ။ ဟတ္ထိပ္ပမာဏတော ပန ပဋ္ဌာယ သိနေရုပ္ပမာဏောပိ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ စတူသု ဒိသာသု စတ္တာရော တီသု ဝါ တယော ပဗ္ဗတာ ဟောန္တိ၊ စတူဟိ ဝါ တီဟိ ဝါ ပဗ္ဗတနိမိတ္တေဟိ ဧဝ သမ္မန္နိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဒွီဟိ ပန နိမိတ္တေဟိ ဧကေန ဝါ သမ္မန္နိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ဣတော ပရေသု ပါသာဏနိမိတ္တာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ တသ္မာ ပဗ္ဗတနိမိတ္တံ ကရောန္တေန ပုစ္ဆိတဗ္ဗံ ‘‘ဧကာဗဒ္ဓါ န ဧကာဗဒ္ဓါ’’တိ။ သစေ ဧကာဗဒ္ဓါ ဟောတိ၊ န ကာတဗ္ဗော။ တဉှိ စတူသု ဝါ အဋ္ဌသု ဝါ ဒိသာသု ကိတ္တေန္တေနာပိ ဧကမေဝ နိမိတ္တံ ကိတ္တိတံ ဟောတိ၊ တသ္မာ ယော ဧဝံ စက္ကသဏ္ဌာနေန ဝိဟာရံ ပရိက္ခိပိတွာ ဌိတော ပဗ္ဗတော၊ တံ ဧကဒိသာယ ကိတ္တေတွာ အညာသု ဒိသာသု တံ ဗဟိဒ္ဓါ ကတွာ အန္တော အညာနိ နိမိတ္တာနိ ကိတ္တေတဗ္ဗာနိ။

သစေ ပဗ္ဗတဿ တတိယဘာဂံ ဝါ ဥပဍ္ဎံ ဝါ အန္တောသီမာယ ကတ္တုကာမာ ဟောန္တိ၊ ပဗ္ဗတံ အကိတ္တေတွာ ယတ္တကံ ပဒေသံ အန္တော ကတ္တုကာမာ၊ တဿ ပရတော တသ္မိံယေဝ ပဗ္ဗတေ ဇာတရုက္ခဝမ္မိကာဒီသု အညတရံ နိမိတ္တံ ကိတ္တေတဗ္ဗံ။ သစေ ဧကယောဇနဒွိယောဇနပ္ပမာဏံ သဗ္ဗံ ပဗ္ဗတံ အန္တော ကတ္တုကာမာ ဟောန္တိ၊ ပဗ္ဗတဿ ပရတော ဘူမိယံ ဇာတရုက္ခဝမ္မိကာဒီနိ နိမိတ္တာနိ ကိတ္တေတဗ္ဗာနိ။

ပါသာဏနိမိတ္တေ – အယဂုဠောပိ ပါသာဏသင်္ချမေဝ ဂစ္ဆတိ၊ တသ္မာ ယော ကောစိ ပါသာဏော ဝဋ္ဋတိ။ ပမာဏတော ပန ဟတ္ထိပ္ပမာဏော ပဗ္ဗတသင်္ချံ ဂတော၊ တသ္မာ သော န ဝဋ္ဋတိ။ မဟာဂေါဏမဟာမဟိံသပ္ပမာဏော ပန ဝဋ္ဋတိ။ ဟေဋ္ဌိမပရိစ္ဆေဒေန ဒွတ္တိံသပလဂုဠပိဏ္ဍပရိမာဏော ဝဋ္ဋတိ။ တတော ခုဒ္ဒကတရော ဣဋ္ဌကာ ဝါ မဟန္တီပိ န ဝဋ္ဋတိ။ အနိမိတ္တုပဂပါသာဏရာသိပိ န ဝဋ္ဋတိ၊ ပဂေဝ ပံသုဝါလိကရာသိ။ ဘူမိသမော ခလမဏ္ဍလသဒိသော ပိဋ္ဌိပါသာဏော ဝါ ဘူမိတော ခါဏုကော ဝိယ ဥဋ္ဌိတပါသာဏော ဝါ ဟောတိ၊ သောပိ ပမာဏုပဂေါ စေ ဝဋ္ဋတိ။ ပိဋ္ဌိပါသာဏော အတိမဟန္တောပိ ပါသာဏသင်္ချမေဝ ဂစ္ဆတိ၊ တသ္မာ သစေ မဟတော ပိဋ္ဌိပါသာဏဿ ဧကပ္ပဒေသံ အန္တောသီမာယ ကတ္တုကာမာ ဟောန္တိ၊ တံ အကိတ္တေတွာ တဿုပရိ အညော ပါသာဏော ကိတ္တေတဗ္ဗော။ သစေ ပိဋ္ဌိပါသာဏုပရိ ဝိဟာရံ ကရောန္တိ၊ ဝိဟာရမဇ္ဈေန ဝါ ပိဋ္ဌိပါသာဏော ဝိနိဝိဇ္ဈိတွာ ဂစ္ဆတိ၊ ဧဝရူပေါ ပိဋ္ဌိပါသာဏော န ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ဟိ တံ ကိတ္တေန္တိ၊ နိမိတ္တဿ ဥပရိ ဝိဟာရော ဟောတိ၊ နိမိတ္တဉ္စ နာမ ဗဟိသီမာယ ဟောတိ၊ ဝိဟာရောပိ ဗဟိသီမာယံ အာပဇ္ဇတိ။ ဝိဟာရံ ပရိက္ခိပိတွာ ဌိတပိဋ္ဌိပါသာဏော ဧကတ္ထ ကိတ္တေတွာ အညတ္ထ န ကိတ္တေတဗ္ဗော။

ဝနနိမိတ္တေ – တိဏဝနံ ဝါ တစသာရတာလနာဠိကေရာဒိရုက္ခဝနံ ဝါ န ဝဋ္ဋတိ။ အန္တောသာရာနံ ပန သာကသာလာဒီနံ အန္တောသာရမိဿကာနံ ဝါ ရုက္ခာနံ ဝနံ ဝဋ္ဋတိ၊ တဉ္စ ခေါ ဟေဋ္ဌိမပရိစ္ဆေဒေန စတုပဉ္စရုက္ခမတ္တမ္ပိ တတော ဩရံ န ဝဋ္ဋတိ၊ ပရံ ယောဇနသတိကမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပန ဝနမဇ္ဈေ ဝိဟာရံ ကရောန္တိ၊ ဝနံ န ကိတ္တေတဗ္ဗံ။ ဧကဒေသံ အန္တောသီမာယ ကတ္တုကာမေဟိပိ ဝနံ အကိတ္တေတွာ တတ္ထ ရုက္ခပါသာဏာဒယော ကိတ္တေတဗ္ဗာ။ ဝိဟာရံ ပရိက္ခိပိတွာ ဌိတဝနံ ဧကတ္ထ ကိတ္တေတွာ အညတ္ထ န ကိတ္တေတဗ္ဗံ။

ရုက္ခနိမိတ္တေ – တစသာရော တာလနာဠိကေရာဒိရုက္ခော န ဝဋ္ဋတိ၊ အန္တောသာရော ဇီဝမာနကော အန္တမသော ဥဗ္ဗေဓတော အဋ္ဌင်္ဂုလော ပရိဏာဟတော သူစိဒဏ္ဍကပ္ပမာဏောပိ ဝဋ္ဋတိ၊ တတော ဩရံ န ဝဋ္ဋတိ၊ ပရံ ဒွါဒသယောဇနော သုပ္ပတိဋ္ဌိတနိဂြောဓောပိ ဝဋ္ဋတိ။ ဝံသနဠကသရာဝါဒီသု ဗီဇံ ရောပေတွာ ဝဍ္ဎာပိတော ပမာဏုပဂေါပိ န ဝဋ္ဋတိ။ တတော အပနေတွာ ပန တင်္ခဏမ္ပိ ဘူမိယံ ရောပေတွာ ကောဋ္ဌကံ ကတွာ ဥဒကံ အာသိဉ္စိတွာ ကိတ္တေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ နဝမူလသာခါနိဂ္ဂမနံ အကာရဏံ။ ခန္ဓံ ဆိန္ဒိတွာ ရောပိတေ ပန ဧတံ ယုဇ္ဇတိ။ ကိတ္တေန္တေန စ ‘‘ရုက္ခော’’တိပိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ၊ ‘‘သာကရုက္ခောတိပိ သာလရုက္ခော’’တိပိ။ ဧကာဗဒ္ဓံ ပန သုပ္ပတိဋ္ဌိတနိဂြောဓသဒိသံ ဧကတ္ထ ကိတ္တေတွာ အညတ္ထ ကိတ္တေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။

မဂ္ဂနိမိတ္တေ – အရညခေတ္တနဒီတဠာကမဂ္ဂါဒယော န ဝဋ္ဋန္တိ၊ ဇင်္ဃမဂ္ဂေါ ဝါ သကဋမဂ္ဂေါ ဝါ ဝဋ္ဋတိ၊ ယော နိဗ္ဗိဇ္ဈိတွာ ဒွေ တီဏိ ဂါမန္တရာနိ ဂစ္ဆတိ။ ယော ပန ဇင်္ဃမဂ္ဂေါ သကဋမဂ္ဂတော ဩက္ကမိတွာ ပုန သကဋမဂ္ဂမေဝ ဩတရတိ၊ ယေ ဝါ ဇင်္ဃမဂ္ဂသကဋမဂ္ဂါ အဝဠဉ္ဇာ၊ တေ န ဝဋ္ဋန္တိ။ ဇင်္ဃသတ္ထသကဋသတ္ထေဟိ ဝဠဉ္ဇိယမာနာယေဝ ဝဋ္ဋန္တိ။ သစေ ဒွေ မဂ္ဂါ နိက္ခမိတွာ ပစ္ဆာ သကဋဓုရမိဝ ဧကီဘဝန္တိ၊ ဒွိဓာ ဘိန္နဋ္ဌာနေ ဝါ သမ္ဗန္ဓဋ္ဌာနေ ဝါ သကိံ ကိတ္တေတွာ ပုန န ကိတ္တေတဗ္ဗာ၊ ဧကာဗဒ္ဓနိမိတ္တဉှေတံ ဟောတိ။

သစေ ဝိဟာရံ ပရိက္ခိပိတွာ စတ္တာရော မဂ္ဂါ စတူသု ဒိသာသု ဂစ္ဆန္တိ၊ မဇ္ဈေ ဧကံ ကိတ္တေတွာ အပရံ ကိတ္တေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ဧကာဗဒ္ဓနိမိတ္တဉှေတံ ဟောတိ။ ကောဏံ နိဗ္ဗိဇ္ဈိတွာ ဂတမဂ္ဂံ ပန ပရဘာဂေ ကိတ္တေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဝိဟာရမဇ္ဈေန နိဗ္ဗိဇ္ဈိတွာ ဂတမဂ္ဂေါ ပန န ကိတ္တေတဗ္ဗော။ ကိတ္တိတေ နိမိတ္တဿ ဥပရိ ဝိဟာရော ဟောတိ။ သစေ သကဋမဂ္ဂဿ အန္တိမစက္ကမဂ္ဂံ နိမိတ္တံ ကရောန္တိ၊ မဂ္ဂေါ ဗဟိသီမာယ ဟောတိ။ သစေ ဗာဟိရစက္ကမဂ္ဂံ နိမိတ္တံ ကရောန္တိ၊ ဗာဟိရစက္ကမဂ္ဂေါဝ ဗဟိသီမာယ ဟောတိ၊ သေသံ အန္တောသီမံ ဘဇတိ။ မဂ္ဂံ ကိတ္တေန္တေန ‘‘မဂ္ဂေါ ပန္ထော ပထော ပဇ္ဇော’’တိ ဒသသု ယေန ကေနစိ နာမေန ကိတ္တေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပရိခါသဏ္ဌာနေန ဝိဟာရံ ပရိက္ခိပိတွာ ဂတမဂ္ဂေါ ဧကတ္ထ ကိတ္တေတွာ အညတ္ထ ကိတ္တေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။

ဝမ္မိကနိမိတ္တေ – ဟေဋ္ဌိမပရိစ္ဆေဒေန တံ ဒိဝသံ ဇာတော အဋ္ဌင်္ဂုလုဗ္ဗေဓော ဂေါဝိသာဏပ္ပမာဏောပိ ဝမ္မိကော ဝဋ္ဋတိ၊ တတော ဩရံ န ဝဋ္ဋတိ၊ ပရံ ဟိမဝန္တပဗ္ဗတသဒိသောပိ ဝဋ္ဋတိ။ ဝိဟာရံ ပရိက္ခိပိတွာ ဌိတံ ပန ဧကာဗဒ္ဓံ ဧကတ္ထ ကိတ္တေတွာ အညတ္ထ ကိတ္တေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။

နဒီနိမိတ္တေ – ယဿာ ဓမ္မိကာနံ ရာဇူနံ ကာလေ အနွဒ္ဓမာသံ အနုဒသာဟံ အနုပဉ္စာဟန္တိ ဧဝံ အနတိက္ကမိတွာ ဒေဝေ ဝဿန္တေ ဝလာဟကေသု ဝိဂတမတ္တေသု သောတံ ပစ္ဆိဇ္ဇတိ၊ အယံ နဒီသင်္ချံ န ဂစ္ဆတိ။ ယဿာ ပန ဤဒိသေ သုဝုဋ္ဌိကာလေ ဝဿာနဿ စာတုမာသေ သောတံ န ပစ္ဆိဇ္ဇတိ၊ တိမဏ္ဍလံ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ဥတ္တရန္တိယာ ဘိက္ခုနိယာ အန္တရဝါသကော တေမိယတိ၊ အယံ နဒီသင်္ချံ ဂစ္ဆတိ၊ သီမံ ဗန္ဓန္တာနံ နိမိတ္တံ ဟောတိ။ ဘိက္ခုနိယာ နဒီပါရဂမနေပိ ဥပေါသထာဒိသင်္ဃကမ္မကရဏေပိ နဒီပါရသီမသမ္မန္နနေပိ အယမေဝ နဒီ။

ယာ ပန မဂ္ဂေါ ဝိယ သကဋဓုရသဏ္ဌာနေန ဝါ ပရိခါသဏ္ဌာနေန ဝါ ဝိဟာရံ ပရိက္ခိပိတွာ ဂတာ၊ တံ ဧကတ္ထ ကိတ္တေတွာ အညတ္ထ ကိတ္တေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ဝိဟာရဿ စတူသု ဒိသာသု အညမညံ ဝိနိဗ္ဗိဇ္ဈိတွာ ဂတေ နဒိစတုက္ကေပိ ဧသေဝ နယော။ အသမ္မိဿနဒိယော ပန စတဿောပိ ကိတ္တေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ဝတိံ ကရောန္တော ဝိယ ရုက္ခပါဒေ နိခဏိတွာ ဝလ္လိပလာလာဒီဟိ နဒိသောတံ ရုမ္ဘန္တိ၊ ဥဒကဉ္စ အဇ္ဈောတ္ထရိတွာ အာဝရဏံ ပဝတ္တတိယေဝ၊ နိမိတ္တံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ယထာ ပန ဥဒကံ နပ္ပဝတ္တတိ၊ ဧဝံ သေတုမှိ ကတေ အပ္ပဝတ္တမာနာ နဒီ နိမိတ္တံ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ပဝတ္တနဋ္ဌာနေ နဒိနိမိတ္တံ၊ အပ္ပဝတ္တနဋ္ဌာနေ ဥဒကနိမိတ္တံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။

ယာ ပန ဒုဗ္ဗုဋ္ဌိကာလေ ဝါ ဂိမှေ ဝါ နိရုဒကဘာဝေန နပ္ပဝတ္တတိ၊ သာ ဝဋ္ဋတိ။ မဟာနဒိတော ဥဒကမာတိကံ နီဟရန္တိ၊ သာ ကုန္နဒိသဒိသာ ဟုတွာ တီဏိ သဿာနိ သမ္ပာဒေန္တီ နိစ္စံ ပဝတ္တတိ၊ ကိဉ္စာပိ ပဝတ္တတိ၊ နိမိတ္တံ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ယာ ပန မူလေ မဟာနဒိတော နိဂ္ဂတာပိ ကာလန္တရေန တေနေဝ နိဂ္ဂတမဂ္ဂေန နဒိံ ဘိန္ဒိတွာ သယဉ္စ ဂစ္ဆတိ၊ ဂစ္ဆန္တီ ပရတော သုသုမာရာဒိသမာကိဏ္ဏာ နာဝါဒီဟိ သဉ္စရိတဗ္ဗာ နဒီ ဟောတိ၊ တံ နိမိတ္တံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။

ဥဒကနိမိတ္တေ – နိရုဒကေ ဌာနေ နာဝါယ ဝါ စာဋိအာဒီသု ဝါ ဥဒကံ ပူရေတွာ ဥဒကနိမိတ္တံ ကိတ္တေတုံ န ဝဋ္ဋတိ၊ ဘူမိဂတမေဝ ဝဋ္ဋတိ ။ တဉ္စ ခေါ အပ္ပဝတ္တနဥဒကံ အာဝါဋပေါက္ခရဏိတဠာကဇာတဿရလောဏိသမုဒ္ဒါဒီသု ဌိတံ၊ အဋ္ဌိတံ ပန ဩဃနဒိဥဒကဝါဟကမာတိကာဒီသု ဥဒကံ န ဝဋ္ဋတိ။ အန္ဓကဋ္ဌကထာယံ ပန ‘‘ဂမ္ဘီရေသု အာဝါဋာဒီသု ဥက္ခေပိမံ ဥဒကံ နိမိတ္တံ န ကာတဗ္ဗ’’န္တိ ဝုတ္တံ၊ တံ ဒုဝုတ္တံ အတ္တနောမတိမတ္တမေဝ။ ဌိတံ ပန အန္တမသော သူကရခတာယပိ ဂါမဒါရကာနံ ကီဠနဝါပိယမ္ပိ တင်္ခဏညေဝ ပထဝိယံ အာဝါဋကံ ကတွာ ကုဋေဟိ အာဟရိတွာ ပူရိတဥဒကမ္ပိ သစေ ယာဝ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနာ တိဋ္ဌတိ၊ အပ္ပံ ဝါ ဟောတု ဗဟု ဝါ၊ ဝဋ္ဋတိ။ တသ္မိံ ပန ဌာနေ နိမိတ္တသညာကရဏတ္ထံ ပါသာဏဝါလိကာပံသုအာဒိရာသိ ဝါ ပါသာဏတ္ထမ္ဘော ဝါ ဒါရုတ္ထမ္ဘော ဝါ ကာတဗ္ဗော။ တံ ကာတုဉ္စ ကာရေတုဉ္စ ဘိက္ခုဿ ဝဋ္ဋတိ။ လာဘသီမာယံ ပန န ဝဋ္ဋတိ ။ သမာနသံဝါသကသီမာ ကဿစိ ပီဠနံ န ကရောတိ၊ ကေဝလံ ဘိက္ခူနံ ဝိနယကမ္မမေဝ သာဓေတိ၊ တသ္မာ ဧတ္ထ ဝဋ္ဋတိ။

ဣမေဟိ စ အဋ္ဌဟိ နိမိတ္တေဟိ အသမ္မိဿေဟိပိ အညမညံ သမ္မိဿေဟိပိ သီမံ သမ္မန္နိတုံ ဝဋ္ဋတိယေဝ။ သာ ဧဝံ သမ္မန္နိတွာ ဗဇ္ဈမာနာ ဧကေန ဒွီဟိ ဝါ နိမိတ္တေဟိ အဗဒ္ဓါ ဟောတိ၊ တီဏိ ပန အာဒိံ ကတွာ ဝုတ္တပ္ပကာရာနံ နိမိတ္တာနံ သတေနာပိ ဗဒ္ဓါ ဟောတိ။ သာ တီဟိ သိင်္ဃာဋကသဏ္ဌာနာ ဟောတိ၊ စတူဟိ စတုရဿာ ဝါ သိင်္ဃာဋကအဍ္ဎစန္ဒမုဒိင်္ဂါဒိသဏ္ဌာနာ ဝါ၊ တတော အဓိကေဟိ နာနာသဏ္ဌာနာ။ တံ ဗန္ဓိတုကာမေဟိ သာမန္တဝိဟာရေသု ဘိက္ခူ တဿ တဿ ဝိဟာရဿ သီမာပရိစ္ဆေဒံ ပုစ္ဆိတွာ၊ ဗဒ္ဓသီမဝိဟာရာနံ သီမာယ သီမန္တရိကံ၊ အဗဒ္ဓသီမဝိဟာရာနံ သီမာယ ဥပစာရံ ဌပေတွာ ဒိသာစာရိကဘိက္ခူနံ နိဿဉ္စာရသမယေ သစေ ဧကသ္မိံ ဂါမခေတ္တေ သီမံ ဗန္ဓိတုကာမာ၊ ယေ တတ္ထ ဗဒ္ဓသီမဝိဟာရာ၊ တေသု ဘိက္ခူနံ ‘‘မယံ အဇ္ဇ သီမံ ဗန္ဓိဿာမ၊ တုမှေ သကသီမာပရိစ္ဆေဒတော မာ နိက္ခမိတ္ထာ’’တိ ပေသေတဗ္ဗံ။ ယေ အဗဒ္ဓသီမဝိဟာရာ၊ တေသု ဘိက္ခူ ဧကဇ္ဈံ သန္နိပါတေတဗ္ဗာ၊ ဆန္ဒာရဟာနံ ဆန္ဒော အာဟရာပေတဗ္ဗော ။ သစေ အညာနိပိ ဂါမက္ခေတ္တာနိ အန္တောကာတုကာမာ ၊ တေသု ဂါမေသု ယေ ဘိက္ခူ ဝသန္တိ၊ တေဟိပိ အာဂန္တဗ္ဗံ။ အနာဂစ္ဆန္တာနံ ဆန္ဒော အာဟရိတဗ္ဗောတိ မဟာသုမတ္ထေရော အာဟ။ မဟာပဒုမတ္ထေရော ပန ‘‘နာနာဂါမခေတ္တာနိ နာမ ပါဋေက္ကံ ဗဒ္ဓသီမာသဒိသာနိ၊ န တတော ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိ အာဂစ္ဆတိ။ အန္တောနိမိတ္တဂတေဟိ ပန ဘိက္ခူဟိ အာဂန္တဗ္ဗ’’န္တိ ဝတွာ ပုန အာဟ – ‘‘သမာနသံဝါသကသီမာသမ္မန္နနကာလေ အာဂမနမ္ပိ အနာဂမနမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ အဝိပ္ပဝါသသီမာသမ္မန္နနကာလေ ပန အန္တောနိမိတ္တဂတေဟိ အာဂန္တဗ္ဗံ၊ အနာဂစ္ဆန္တာနံ ဆန္ဒော အာဟရိတဗ္ဗော’’တိ။

ဧဝံ သန္နိပတိတေသု ပန ဘိက္ခူသု ဆန္ဒာရဟာနံ ဆန္ဒေ အာဟဋေ တေသု တေသု မဂ္ဂေသု နဒီတိတ္ထဂါမဒွါရာဒီသု စ အာဂန္တုကဘိက္ခူနံ သီဃံ သီဃံ ဟတ္ထပါသာနယနတ္ထဉ္စ ဗဟိသီမာကရဏတ္ထဉ္စ အာရာမိကေ စေဝ သမဏုဒ္ဒေသေ စ ဌပေတွာ ဘေရိသညံ ဝါ သင်္ခသညံ ဝါ ကတွာ နိမိတ္တကိတ္တနာနန္တရံ ဝုတ္တာယ ‘‘သုဏာတု မေ ဘန္တေ သင်္ဃော’’တိအာဒိကာယ ကမ္မဝါစာယ သီမာ ဗန္ဓိတဗ္ဗာ။ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေယေဝ နိမိတ္တာနိ ဗဟိ ကတွာ ဟေဋ္ဌာ ပထဝိသန္ဓာရကံ ဥဒကံ ပရိယန္တံ ကတွာ သီမာ ဂတာ ဟောတိ။

ဣမံ ပန သမာနသံဝါသကသီမံ သမ္မန္နန္တေဟိ ပဗ္ဗဇ္ဇုပသမ္ပဒါဒီနံ သင်္ဃကမ္မာနံ သုခကရဏတ္ထံ ပဌမံ ခဏ္ဍသီမာ ဗန္ဓိတဗ္ဗာ။ တံ ပန ဗန္ဓန္တေဟိ ဝတ္တံ ဇာနိတဗ္ဗံ။ သစေ ဟိ ဗောဓိစေတိယဘတ္တသာလာဒီနိ သဗ္ဗဝတ္ထူနိ ပတိဋ္ဌာပေတွာ ကတဝိဟာရေ ဗန္ဓန္တိ၊ ဝိဟာရမဇ္ဈေ ဗဟူနံ သမောသရဏဋ္ဌာနေ အဗန္ဓိတွာ ဝိဟာရပစ္စန္တေ ဝိဝိတ္တောကာသေ ဗန္ဓိတဗ္ဗာ။ အကတဝိဟာရေ ဗန္ဓန္တေဟိ ဗောဓိစေတိယာဒီနံ သဗ္ဗဝတ္ထူနံ ဌာနံ သလ္လက္ခေတွာ ယထာ ပတိဋ္ဌိတေသု ဝတ္ထူသု ဝိဟာရပစ္စန္တေ ဝိဝိတ္တောကာသေ ဟောတိ၊ ဧဝံ ဗန္ဓိတဗ္ဗာ။ သာ ဟေဋ္ဌိမပရိစ္ဆေဒေန သစေ ဧကဝီသတိ ဘိက္ခူ ဂဏှာတိ၊ ဝဋ္ဋတိ။ တတော ဩရံ န ဝဋ္ဋတိ၊ ပရံ ဘိက္ခုသဟဿံ ဂဏှန္တီပိ ဝဋ္ဋတိ။ တံ ဗန္ဓန္တေဟိ သီမာမာဠကဿ သမန္တာ နိမိတ္တုပဂါ ပါသာဏာ ဌပေတဗ္ဗာ၊ န ခဏ္ဍသီမာယ ဌိတေဟိ မဟာသီမာ ဗန္ဓိတဗ္ဗာ၊ န မဟာသီမာယ ဌိတေဟိ ခဏ္ဍသီမာ၊ ခဏ္ဍသီမာယမေဝ ပန ဌတွာ ခဏ္ဍသီမာ ဗန္ဓိတဗ္ဗာ၊ မဟာသီမာယမေဝ ဌတွာ မဟာသီမာ။

တတြာယံ ဗန္ဓနဝိဓိ – သမန္တာ ‘‘ဧသော ပါသာဏော နိမိတ္တ’’န္တိ ဧဝံ နိမိတ္တာနိ ကိတ္တေတွာ ကမ္မဝါစာယ သီမာ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ။ အထ တဿာ ဧဝ ဒဠှီကမ္မတ္ထံ အဝိပ္ပဝါသကမ္မဝါစာ ကာတဗ္ဗာ။ ဧဝဉှိ သီမံ သမူဟနိဿာမာတိ အာဂတာ သမူဟနိတုံ န သက္ခိဿန္တိ။ သီမံ သမ္မန္နိတွာ ဗဟိသီမန္တရိကပါသာဏာ ဌပေတဗ္ဗာ။ သီမန္တရိကာ ပစ္ဆိမကောဋိယာ ဧကရတနပ္ပမာဏာ ဝဋ္ဋတိ။ ဝိဒတ္ထိပ္ပမာဏာပိ ဝဋ္ဋတီတိ ကုရုန္ဒိယံ၊ စတုရင်္ဂုလပ္ပမာဏာပိ ဝဋ္ဋတီတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ သစေ ပန ဝိဟာရော မဟာ ဟောတိ၊ ဒွေပိ တိဿောပိ တတုတ္တရိပိ ခဏ္ဍသီမာယော ဗန္ဓိတဗ္ဗာ။

ဧဝံ ခဏ္ဍသီမံ သမ္မန္နိတွာ မဟာသီမာသမ္မုတိကာလေ ခဏ္ဍသီမတော နိက္ခမိတွာ မဟာသီမာယ ဌတွာ သမန္တာ အနုပရိယာယန္တေဟိ သီမန္တရိကပါသာဏာ ကိတ္တေတဗ္ဗာ။ တတော အဝသေသနိမိတ္တာနိ ကိတ္တေတွာ ဟတ္ထပါသံ အဝိဇဟန္တေဟိ ကမ္မဝါစာယ သမာနသံဝါသကသီမံ သမ္မန္နိတွာ တဿာ ဒဠှီကမ္မတ္ထံ အဝိပ္ပဝါသကမ္မဝါစာပိ ကာတဗ္ဗာ။ ဧဝဉှိ ‘‘သီမံ သမူဟနိဿာမာ’’တိ အာဂတာ သမူဟနိတုံ န သက္ခိဿန္တိ။ သစေ ပန ခဏ္ဍသီမာယ နိမိတ္တာနိ ကိတ္တေတွာ တတော သီမန္တရိကာယ နိမိတ္တာနိ ကိတ္တေတွာ မဟာသီမာယ နိမိတ္တာနိ ကိတ္တေန္တိ၊ ဧဝံ တီသု ဌာနေသု နိမိတ္တာနိ ကိတ္တေတွာ ယံ သီမံ ဣစ္ဆန္တိ၊ တံ ပဌမံ ဗန္ဓိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဧဝံ သန္တေပိ ယထာဝုတ္တေနယေန ခဏ္ဍသီမတောဝ ပဋ္ဌာယ ဗန္ဓိတဗ္ဗာ။ ဧဝံ ဗဒ္ဓါသု ပန သီမာသု ခဏ္ဍသီမာယ ဌိတာ ဘိက္ခူ မဟာသီမာယ ကမ္မံ ကရောန္တာနံ န ကောပေန္တိ၊ မဟာသီမာယ ဝါ ဌိတာ ခဏ္ဍသီမာယ ကမ္မံ ကရောန္တာနံ သီမန္တရိကာယ ပန ဌိတာ ဥဘိန္နမ္ပိ န ကောပေန္တိ။ ဂါမခေတ္တေ ဌတွာ ကမ္မံ ကရောန္တာနံ ပန သီမန္တရိကာယ ဌိတာ ကောပေန္တိ။ သီမန္တရိကာ ဟိ ဂါမခေတ္တံ ဘဇတိ။

သီမာ စ နာမေသာ န ကေဝလံ ပထဝိတလေယေဝ ဗဒ္ဓါ ဗဒ္ဓါ နာမ ဟောတိ။ အထ ခေါ ပိဋ္ဌိပါသာဏေပိ ကုဋိဂေဟေပိ လေဏေပိ ပါသာဒေပိ ပဗ္ဗတမတ္ထကေပိ ဗဒ္ဓါ ဗဒ္ဓါယေဝ ဟောတိ။ တတ္ထ ပိဋ္ဌိပါသာဏေ ဗန္ဓန္တေဟိ ပါသာဏပိဋ္ဌိယံ ရာဇိံ ဝါ ကောဋ္ဋေတွာ ဥဒုက္ခလံ ဝါ ခဏိတွာ နိမိတ္တံ န ကာတဗ္ဗံ ၊ နိမိတ္တုပဂပါသာဏေ ဌပေတွာ နိမိတ္တာနိ ကိတ္တေတဗ္ဗာနိ။ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ သီမာ ပထဝိသန္ဓာရကံ ဥဒကံ ပရိယန္တံ ကတွာ ဩတရတိ။ နိမိတ္တပါသာဏာ ယထာဌာနေ န တိဋ္ဌန္တိ၊ တသ္မာ သမန္တတော ရာဇိ ဝါ ဥဋ္ဌာပေတဗ္ဗာ၊ စတူသု ဝါ ကောဏေသု ပါသာဏာ ဝိဇ္ဈိတဗ္ဗာ၊ ‘‘အယံ သီမာပရိစ္ဆေဒေါ’’တိ ဝတွာ အက္ခရာနိ ဝါ ဆိန္ဒိတဗ္ဗာနိ။ ကေစိ ဥသူယကာ သီမံ ဈာပေဿာမာတိ အဂ္ဂိံ ဒေန္တိ၊ ပါသာဏာဝ ဈာယန္တိ၊ န သီမာ။

ကုဋိဂေဟေပိ ဗန္ဓန္တေဟိ ဘိတ္တိံ အကိတ္တေတွာ ဧကဝီသတိယာ ဘိက္ခူနံ ဩကာသဋ္ဌာနံ အန္တော ကရိတွာ ပါသာဏနိမိတ္တာနိ ဌပေတွာ သီမာ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ၊ အန္တောကုဋ္ဋမေဝ သီမာ ဟောတိ။ သစေ အန္တောကုဋ္ဋေ ဧကဝီသတိယာ ဘိက္ခူနံ ဩကာသော နတ္ထိ၊ ပမုခေ နိမိတ္တပါသာဏေ ဌပေတွာ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ။ သစေ ဧဝမ္ပိ နပ္ပဟောတိ၊ ဗဟိနိဗ္ဗောဒကပတနဋ္ဌာနေပိ နိမိတ္တာနိ ဌပေတွာ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ။ ဧဝံ သမ္မတာယ ပန သဗ္ဗံ ကုဋိဂေဟံ သီမဋ္ဌမေဝ ဟောတိ။

စတုဘိတ္တိယလေဏေပိ ဗန္ဓန္တေဟိ ကုဋ္ဋံ အကိတ္တေတွာ ပါသာဏာဝ ကိတ္တေတဗ္ဗာ။ သစေ အန္တော ဩကာသော နတ္ထိ၊ ပမုခေပိ နိမိတ္တာနိ ဌပေတဗ္ဗာနိ။ သစေ နပ္ပဟောတိ၊ ဗဟိ နိဗ္ဗောဒကပတနဋ္ဌာနေပိ နိမိတ္တပါသာဏေ ဌပေတွာ နိမိတ္တာနိ ကိတ္တေတွာ သီမာ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ။ ဧဝံ လေဏဿ အန္တော စ ဗဟိ စ သီမာ ဟောတိ။

ဥပရိပါသာဒေပိ ဘိတ္တိံ အကိတ္တေတွာ အန္တော ပါသာဏေ ဌပေတွာ သီမာ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ။ သစေ နပ္ပဟောတိ၊ ပမုခေပိ ပါသာဏေ ဌပေတွာ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ။ ဧဝံ သမ္မတာ ဥပရိပါသာဒေယေဝ ဟောတိ၊ ဟေဋ္ဌာ န ဩတရတိ။ သစေ ပန ဗဟူသု ထမ္ဘေသု တုလာနံ ဥပရိ ကတပါသာဒဿ ဟေဋ္ဌိမတလေ ကုဋ္ဋော ယထာ နိမိတ္တာနံ အန္တော ဟောတိ၊ ဧဝံ ဥဋ္ဌဟိတွာ တုလာရုက္ခေဟိ ဧကသမ္ဗဒ္ဓါ ဌိတော၊ ဟေဋ္ဌာပိ ဩတရတိ။ ဧကထမ္ဘပါသာဒဿ ပန ဥပရိမတလေ ဗဒ္ဓါ သီမာ သစေ ထမ္ဘမတ္ထကေ ဧကဝီသတိယာ ဘိက္ခူနံ ဩကာသော ဟောတိ၊ ဟေဋ္ဌာ ဩတရတိ။ သစေ ပါသာဒဘိတ္တိတော နိဂ္ဂတေသု နိယျူဟကာဒီသု ပါသာဏေ ဌပေတွာ သီမံ ဗန္ဓန္တိ၊ ပါသာဒဘိတ္တိ အန္တောသီမာယံ ဟောတိ။ ဟေဋ္ဌာ ပနဿာ ဩတရဏာနောတရဏံ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဟေဋ္ဌာပါသာဒေ ကိတ္တေန္တေဟိပိ ဘိတ္တိ စ ရုက္ခတ္ထမ္ဘာ စ န ကိတ္တေတဗ္ဗာ။ ဘိတ္တိလဂ္ဂေ ပန ပါသာဏတ္ထမ္ဘေ ကိတ္တေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဧဝံ ကိတ္တိတာ သီမာ ဟေဋ္ဌာ ပါသာဒဿ ပရိယန္တထမ္ဘာနံ အန္တောယေဝ ဟောတိ။ သစေ ပန ဟေဋ္ဌာပါသာဒဿ ကုဍ္ဍော ဥပရိမတလေန သမ္ဗဒ္ဓါ ဟောတိ၊ ဥပရိပါသာဒမ္ပိ အဘိရုဟတိ။ သစေ ပါသာဒဿ ဗဟိ နိဗ္ဗောဒကပတနဋ္ဌာနေ နိမိတ္တာနိ ကရောန္တိ၊ သဗ္ဗော ပါသာဒေါ သီမဋ္ဌော ဟောတိ။

ပဗ္ဗတမတ္ထကေ တလံ ဟောတိ ဧကဝီသတိယာ ဘိက္ခူနံ ဩကာသာရဟံ၊ တတ္ထ ပိဋ္ဌိပါသာဏေ ဝိယ သီမံ ဗန္ဓန္တိ။ ဟေဋ္ဌာပဗ္ဗတေပိ တေနေဝ ပရိစ္ဆေဒေန သီမာ ဩတရတိ။ တာလမူလကပဗ္ဗတေပိ ဥပရိ သီမာ ဗဒ္ဓါ ဟေဋ္ဌာ ဩတရတေဝ။ ယော ပန ဝိတာနသဏ္ဌာနော ဟောတိ၊ ဥပရိ ဧကဝီသတိယာ ဘိက္ခူနံ ဩကာသော အတ္ထိ၊ ဟေဋ္ဌာ နတ္ထိ၊ တဿ ဥပရိ ဗဒ္ဓါ သီမာ ဟေဋ္ဌာ န ဩတရတိ။ ဧဝံ မုဒိင်္ဂသဏ္ဌာနော ဝါ ဟောတု ပဏဝသဏ္ဌာနော ဝါ၊ ယဿ ဟေဋ္ဌာ ဝါ မဇ္ဈေ ဝါ သီမပ္ပမာဏံ နတ္ထိ၊ တဿုပရိ ဗဒ္ဓါ သီမာ ဟေဋ္ဌာ နေဝ ဩတရတိ။ ယဿ ပန ဒွေ ကူဋာနိ အာသန္နေ ဌိတာနိ၊ ဧကဿပိ ဥပရိ သီမပ္ပမာဏံ နပ္ပဟောတိ၊ တဿ ကူဋန္တရံ စိနိတွာ ဝါ ပူရေတွာ ဝါ ဧကာဗဒ္ဓံ ကတွာ ဥပရိ သီမာ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ။

ဧကော သပ္ပဖဏသဒိသော ပဗ္ဗတော၊ တဿုပရိ သီမပ္ပမာဏဿ အတ္ထိတာယ သီမံ ဗန္ဓန္တိ၊ တဿ စေ ဟေဋ္ဌာ အာကာသပဗ္ဘာရံ ဟောတိ၊ သီမာ န ဩတရတိ။ သစေ ပနဿ ဝေမဇ္ဈေ သီမပ္ပမာဏော သုသိရပါသာဏော ဟောတိ၊ ဩတရတိ။ သော စ ပါသာဏော သီမဋ္ဌောယေဝ ဟောတိ။ အထာပိဿ ဟေဋ္ဌာ လေဏဿ ကုဋ္ဋော အဂ္ဂကောဋိံ အာဟစ္စ တိဋ္ဌတိ ၊ ဩတရတိ၊ ဟေဋ္ဌာ စ ဥပရိ စ သီမာယေဝ ဟောတိ။ သစေ ပန ဟေဋ္ဌာ ဥပရိမဿ သီမာပရိစ္ဆေဒဿ ပါရတော အန္တော-လေဏံ ဟောတိ၊ ဗဟိ သီမာ န ဩတရတိ။ အထာပိ ဥပရိမဿ သီမာပရိစ္ဆေဒဿ ဩရတော ဗဟိလေဏံ ဟောတိ၊ အန္တော သီမာ န ဩတရတိ။ အထာပိ ဥပရိ သီမာယ ပရိစ္ဆေဒေါ ခုဒ္ဒကော၊ ဟေဋ္ဌာ လေဏံ မဟန္တံ သီမာပရိစ္ဆေဒမတိက္ကမိတွာ ဌိတံ၊ သီမာ ဥပရိယေဝ ဟောတိ၊ ဟေဋ္ဌာ န ဩတရတိ။ ယဒိ ပန လေဏံ ခုဒ္ဒကံ သဗ္ဗပစ္ဆိမသီမာပရိမာဏံ၊ ဥပရိ သီမာ မဟတီ တံ အဇ္ဈောတ္ထရိတွာ ဌိတာ၊ သီမာ ဩတရတိ။ အထ လေဏံ အတိခုဒ္ဒကံ သီမပ္ပမာဏံ န ဟောတိ၊ သီမာ ဥပရိယေဝ ဟောတိ၊ ဟေဋ္ဌာ န ဩတရတိ။ သစေ တတော ဥပဍ္ဎံ ဘိဇ္ဇိတွာ ပတတိ၊ သီမပ္ပမာဏံ စေပိ ဟောတိ၊ ဗဟိ ပတိတံ အသီမာ။ အပတိတံ ပန ယဒိ သီမပ္ပမာဏံ၊ သီမာ ဟောတိယေဝ။

ခဏ္ဍသီမာ နီစဝတ္ထုကာ ဟောတိ၊ တံ ပူရေတွာ ဥစ္စဝတ္ထုကံ ကရောန္တိ၊ သီမာယေဝ။ သီမာယ ဂေဟံ ကရောန္တိ၊ သီမဋ္ဌကမေဝ ဟောတိ။ သီမာယ ပေါက္ခရဏိံ ခဏန္တိ၊ သီမာယေဝ။ ဩဃော သီမာမဏ္ဍလံ ဩတ္ထရိတွာ ဂစ္ဆတိ၊ သီမာမာဠကေ အဋ္ဋံ ဗန္ဓိတွာ ကမ္မံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သီမာယ ဟေဋ္ဌာ ဥမင်္ဂနဒီ ဟောတိ၊ ဣဒ္ဓိမာ ဘိက္ခု တတ္ထ နိသီဒတိ၊ သစေ သာ နဒီ ပဌမံ ဂတာ၊ သီမာ ပစ္ဆာ ဗဒ္ဓါ ၊ ကမ္မံ န ကောပေတိ။ အထ ပဌမံ သီမာ ဗဒ္ဓါ၊ ပစ္ဆာ နဒီ ဂတာ၊ ကမ္မံ ကောပေတိ။ ဟေဋ္ဌာပထဝိတလေ ဌိတော ပန ကောပေတိယေဝ။

သီမာမာဠကေ ဝဋရုက္ခော ဟောတိ၊ တဿ သာခါ ဝါ တတော နိဂ္ဂတပါရောဟော ဝါ မဟာသီမာယ ပထဝိတလံ ဝါ တတ္ထဇာတရုက္ခာဒီနိ ဝါ အာဟစ္စ တိဋ္ဌတိ၊ မဟာသီမံ သောဓေတွာ ဝါ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ၊ တေ ဝါ သာခါပါရောဟာ ဆိန္ဒိတွာ ဗဟိဋ္ဌကာ ကာတဗ္ဗာ။ အနာဟစ္စ ဌိတသာခါဒီသု အာရုဠှဘိက္ခု ဟတ္ထပါသံ အာနေတဗ္ဗော။ ဧဝံ မဟာသီမာယ ဇာတရုက္ခဿ သာခါ ဝါ ပါရောဟော ဝါ ဝုတ္တနယေနေဝ သီမာမာဠကေ ပတိဋ္ဌာတိ၊ ဝုတ္တနယေနေဝ သီမံ သောဓေတွာ ဝါ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ၊ တေ ဝါ သာခါပါရောဟာ ဆိန္ဒိတွာ ဗဟိဋ္ဌကာ ကာတဗ္ဗာ။

သစေ သီမာမာဠကေ ကမ္မေ ကရိယမာနေ ကောစိ ဘိက္ခု သီမာမာဠကဿ အန္တော ပဝိသိတွာ ဝေဟာသဋ္ဌိတသာခါယ နိသီဒတိ ၊ ပါဒါ ဝါဿ ဘူမိဂတာ ဟောန္တိ၊ နိဝါသနပါရုပနံ ဝါ ဘူမိံ ဖုသတိ၊ ကမ္မံ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ပါဒေ ပန နိဝါသနပါရုပနဉ္စ ဥက္ခိပါပေတွာ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဣဒဉ္စ လက္ခဏံ ပုရိမနယေပိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အယံ ပန ဝိသေသော – တတြ ဥက္ခိပါပေတွာ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ၊ ဟတ္ထပါသမေဝ အာနေတဗ္ဗော။ သစေ အန္တောသီမတော ပဗ္ဗတော အဗ္ဘုဂစ္ဆတိ၊ တတြဋ္ဌော ဘိက္ခု ဟတ္ထပါသံ အာနေတဗ္ဗော။ ဣဒ္ဓိယာ အန္တောပဗ္ဗတံ ပဝိဋ္ဌေပိ ဧသေဝ နယော။ ဗဇ္ဈမာနာ ဧဝ ဟိ သီမာ ပမာဏရဟိတံ ပဒေသံ န ဩတရတိ။ ဗဒ္ဓသီမာယ ဇာတံ ယံကိဉ္စိ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ဧကသမ္ဗဒ္ဓေန ဂတံ သီမာသင်္ချမေဝ ဂစ္ဆတီတိ။

၁၄၀။ တိယောဇနပရမန္တိ ဧတ္ထ တိယောဇနံ ပရမံ ပမာဏမေတိဿာတိ တိယောဇနပရမာ၊ တံ တိယောဇနပရမံ။ သမ္မန္နန္တေန ပန မဇ္ဈေ ဌတွာ ယထာ စတူသုပိ ဒိသာသု ဒိယဍ္ဎဒိယဍ္ဎယောဇနံ ဟောတိ၊ ဧဝံ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ။ သစေ ပန မဇ္ဈေ ဌတွာ ဧကေကဒိသတော တိယောဇနံ ကရောန္တိ၊ ဆယောဇနံ ဟောတီတိ န ဝဋ္ဋတိ။ စတုရဿံ ဝါ တိကောဏံ ဝါ သမ္မန္နန္တေန ယထာ ကောဏတော ကောဏံ တိယောဇနံ ဟောတိ၊ ဧဝံ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ။ သစေ ဟိ ယေန ကေနစိ ပရိယန္တေန ကေသဂ္ဂမတ္တမ္ပိ တိယောဇနံ အတိက္ကာမေတိ၊ အာပတ္တိဉ္စ အာပဇ္ဇတိ သီမာ စ အသီမာ ဟောတိ။

နဒီပါရန္တိ ဧတ္ထ ပါရယတီတိ ပါရာ။ ကိံ ပါရယတိ? နဒိံ။ နဒိယာ ပါရာ နဒီပါရာ၊ တံ နဒီပါရံ၊ နဒိံ အဇ္ဈောတ္ထရမာနန္တိ အတ္ထော။ ဧတ္ထ စ နဒိယာ လက္ခဏံ နဒီနိမိတ္တေ ဝုတ္တနယမေဝ။ ယတ္ထဿ ဓုဝနာဝါ ဝါတိ ယတ္ထ နဒိယာ သီမာဗန္ဓနဋ္ဌာနဂတေသု တိတ္ထေသု နိစ္စသဉ္စရဏနာဝါ အဿ၊ ယာ သဗ္ဗန္တိမေန ပရိစ္ဆေဒေန ပါဇနပုရိသေန သဒ္ဓိံ တယော ဇနေ ဝဟတိ။ သစေ ပန သာ နာဝါ ဥဒ္ဓံ ဝါ အဓော ဝါ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန ပုန အာဂမနတ္ထာယ နီတာ၊ စောရေဟိ ဝါ ဟဋာ၊ အဝဿံ လဗ္ဘနေယျာ၊ ယာ ပန ဝါတေန ဝါ ဆိန္နဗန္ဓနာ ဝီစီဟိ နဒိမဇ္ဈံ နီတာ အဝဿံ အာဟရိတဗ္ဗာ၊ ပုန ဓုဝနာဝါဝ ဟောတိ။ ဥဒကေ ဩဂတေ ထလံ ဥဿာရိတာပိ သုဓာကသဋာဒီဟိ ပူရေတွာ ဌပိတာပိ ဓုဝနာဝါဝ။ သစေ ဘိန္နာ ဝါ ဝိသင်္ခတပဒရာ ဝါ န ဝဋ္ဋတိ။ မဟာပဒုမတ္ထေရော ပနာဟ – ‘‘သစေပိ တာဝကာလိကံ နာဝံ အာနေတွာ သီမာဗန္ဓနဋ္ဌာနေ ဌပေတွာ နိမိတ္တာနိ ကိတ္တေန္တိ၊ ဓုဝနာဝါဝ ဟောတီ’’တိ။ တတြ မဟာသုမတ္ထေရော အာဟ – ‘‘နိမိတ္တံ ဝါ သီမာ ဝါ ကမ္မဝါစာယ ဂစ္ဆတိ န နာဝါယ။ ဘဂဝတာ စ ဓုဝနာဝါ အနုညာတာ၊ တသ္မာ နိဗဒ္ဓနာဝါယေဝ ဝဋ္ဋတီ’’တိ။

ဓုဝသေတု ဝါတိ ယတ္ထ ရုက္ခသင်္ဃာဋမယော ဝါ ပဒရဗဒ္ဓါ ဝါ ဇင်္ဃသတ္ထသေတု ဝါ ဟတ္ထိဿာဒီနံ သဉ္စရဏယောဂ္ဂေါ မဟာသေတု ဝါ အတ္ထိ၊ အန္တမသော တင်္ခဏညေဝ ရုက္ခံ ဆိန္ဒိတွာ မနုဿာနံ သဉ္စရဏယောဂ္ဂေါ ဧကပဒိကသေတုပိ ဓုဝသေတုတွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ။ သစေ ပန ဥပရိ ဗဒ္ဓါနိ ဝေတ္တလတာဒီနိ ဟတ္ထေန ဂဟေတွာပိ န သက္ကာ ဟောတိ တေန သဉ္စရိတုံ၊ န ဝဋ္ဋတိ။

ဧဝရူပံ နဒီပါရသီမံ သမ္မန္နိတုန္တိ ယတ္ထာယံ ဝုတ္တပ္ပကာရာ ဓုဝနာဝါ ဝါ ဓုဝသေတု ဝါ အဘိမုခတိတ္ထေယေဝ အတ္ထိ၊ ဧဝရူပံ နဒီပါရသီမံ သမ္မန္နိတုံ အနုဇာနာမီတိ အတ္ထော။ သစေ ဓုဝနာဝါ ဝါ ဓုဝသေတု ဝါ အဘိမုခတိတ္ထေ နတ္ထိ၊ ဤသကံ ဥဒ္ဓံ အဘိရုဟိတွာ အဓော ဝါ ဩရောဟိတွာ အတ္ထိ၊ ဧဝမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ ကရဝီကတိဿတ္ထေရော ပန ‘‘ဂါဝုတမတ္တဗ္ဘန္တရေပိ ဝဋ္ဋတီ’’တိ အာဟ။

ဣမဉ္စ ပန နဒီပါရသီမံ သမ္မန္နန္တေန ဧကသ္မိံ တီရေ ဌတွာ ဥပရိသောတေ နဒီတီရေ နိမိတ္တံ ကိတ္တေတွာ တတော ပဋ္ဌာယ အတ္တာနံ ပရိက္ခိပန္တေန ယတ္တကံ ပရိစ္ဆေဒံ ဣစ္ဆတိ၊ တဿ ပရိယောသာနေ အဓောသောတေပိ နဒီတီရေ နိမိတ္တံ ကိတ္တေတွာ ပရတီရေ သမ္မုခဋ္ဌာနေ နဒီတီရေ နိမိတ္တံ ကိတ္တေတဗ္ဗံ။ တတော ပဋ္ဌာယ ယတ္တကံ ပရိစ္ဆေဒံ ဣစ္ဆတိ၊ တဿ ဝသေန ယာဝ ဥပရိသောတေ ပဌမကိတ္တိတနိမိတ္တဿ သမ္မုခါ နဒီတီရေ နိမိတ္တံ၊ တာဝ ကိတ္တေတွာ ပစ္စာဟရိတွာ ပဌမကိတ္တိတနိမိတ္တေန သဒ္ဓိံ ဃဋေတဗ္ဗံ။ အထ သဗ္ဗနိမိတ္တာနံ အန္တော ဌိတေ ဘိက္ခူ ဟတ္ထပါသဂတေ ကတွာ ကမ္မဝါစာယ သီမာ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ။ နဒိယံ ဌိတာ အနာဂတာပိ ကမ္မံ န ကောပေန္တိ။ သမ္မုတိပရိယောသာနေ ဌပေတွာ နဒိံ နိမိတ္တာနံ အန္တော ပါရတီရေ စ ဩရိမတီရေ စ ဧကသီမာ ဟောတိ။ နဒီ ပန ဗဒ္ဓသီမာသင်္ချံ န ဂစ္ဆတိ၊ ဝိသုံ နဒိသီမာ ဧဝ ဟိ သာ။

သစေ အန္တောနဒိယံ ဒီပကော ဟောတိ၊ တံ အန္တောသီမာယ ကာတုကာမေန ပုရိမနယေနေဝ အတ္တနာ ဌိတတီရေ နိမိတ္တာနိ ကိတ္တေတွာ ဒီပကဿ ဩရိမန္တေ စ ပါရိမန္တေ စ နိမိတ္တံ ကိတ္တေတဗ္ဗံ။ အထ ပရတီရေ နဒိယာ ဩရိမတီရေ နိမိတ္တဿ သမ္မုခဋ္ဌာနေ နိမိတ္တံ ကိတ္တေတွာ တတော ပဋ္ဌာယ ပုရိမနယေနေဝ ယာဝ ဥပရိသောတေ ပဌမကိတ္တိတနိမိတ္တဿ သမ္မုခါ နိမိတ္တံ၊ တာဝ ကိတ္တေတဗ္ဗံ။ အထ ဒီပကဿ ပါရိမန္တေ စ ဩရိမန္တေ စ နိမိတ္တံ ကိတ္တေတွာ ပစ္စာဟရိတွာ ပဌမကိတ္တိတနိမိတ္တေန သဒ္ဓိံ ဃဋေတဗ္ဗံ။ အထ ဒွီသု တီရေသု ဒီပကေ စ ဘိက္ခူ သဗ္ဗေဝ ဟတ္ထပါသဂတေ ကတွာ ကမ္မဝါစာယ သီမာ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ။ နဒိယံ ဌိတာ အနာဂစ္ဆန္တာပိ ကမ္မံ န ကောပေန္တိ။ သမ္မုတိပရိယောသာနေ ဌပေတွာ နဒိံ နိမိတ္တာနံ အန္တော တီရဒွယဉ္စ ဒီပကော စ ဧကသီမာ ဟောတိ၊ နဒီ ပန နဒိသီမာယေဝ။

သစေ ပန ဒီပကော ဝိဟာရသီမာပရိစ္ဆေဒတော ဥဒ္ဓံ ဝါ အဓော ဝါ အဓိကတရော ဟောတိ၊ အထ ဝိဟာရသီမာပရိစ္ဆေဒနိမိတ္တဿ ဥဇုကမေဝ သမ္မုခိဘူတေ ဒီပကဿ သောရိမန္တေ နိမိတ္တံ ကိတ္တေတွာ တတော ပဋ္ဌာယ ဒီပကသိခရံ ပရိက္ခိပန္တောန ပုန ဒီပကဿ သောရိမန္တေ နိမိတ္တသမ္မုခေ ပါရိမန္တေ နိမိတ္တံ ကိတ္တေတဗ္ဗံ။ တတော ပရံ ပုရိမနယေနေဝ ပါရတီရေ သမ္မုခနိမီတ္တမာဒိံကတွာ ပါရတီရနိမိတ္တာနိ စ ဒီပကဿ ပါရိမန္တသောရိမန္တနိမိတ္တာနိ စ ကိတ္တေတွာ ပဌမကိတ္တိတနိမိတ္တေန သဒ္ဓိံ ဃဋနာ ကာတဗ္ဗာ။ ဧဝံ ကိတ္တေတွာ သမ္မတာ သီမာ ပဗ္ဗတသဏ္ဍာနာ ဟောတိ။

သစေ ပန ဒီပကော ဝိဟာရသီမာပရိစ္ဆေဒတော ဥဒ္ဓမ္ပိ အဓောပိ အဓိကတရော ဟောတိ။ ပုရိမနယေနေဝ ဒီပကဿ ဥဘောပိ သီခရာနိ ပရိက္ခိပိတွာ နိမိတ္တာနိ ကိတ္တေန္တေန နိမိတ္တဃဋနာ ကာတဗ္ဗာ။ ဧဝံ ကိတ္တေတွာ သမ္မတာ သီမာ မုဒိင်္ဂသဏ္ဌာနာ ဟောတိ။

သစေ ဒီပကော ဝိဟာရသီမာပရိစ္ဆေဒဿ အန္တော ခုဒ္ဒကော ဟောတိ၊ သဗ္ဗပဌမနယေန ဒီပကေ နိမိတ္တာနိ ကိတ္တေတဗ္ဗာနိ။ ဧဝံ ကိတ္တေတွာ သမ္မတာ သီမာ ပဏဝသဏ္ဌာနာ ဟောတိ။

သီမာနုဇာနနကထာ နိဋ္ဌိတာ။

ဥပေါသထာဂါရာဒိကထာ

၁၄၁။ အနုပရိဝေဏိယန္တိ ဧကသီမမဟာဝိဟာရေ တသ္မိံ တသ္မိံ ပရိဝေဏေ။ အသင်္ကေတေနာတိ သင်္ကေတံ အကတွာ။ ဧကံ သမူဟနိတွာတိ ကမ္မဝါစာယ သမူဟနိတွာ။

၁၄၂။ ယတော ပါတိမောက္ခံ သုဏာတီတိ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ဘိက္ခူနံ ဟတ္ထပါသေ နိသိန္နော ယသ္မာ ပါတိမောက္ခံ သုဏာတိ၊ ကတောဝဿ ဥပေါသထောတိ အတ္ထော။ ဣဒဉ္စ ဝတ္ထုဝသေန ဝုတ္တံ၊ ဟတ္ထပါသေ နိသိန္နဿ ပန အသုဏန္တဿာပိ ကတောဝ ဟောတိ ဥပေါသထော။ နိမိတ္တာ ကိတ္တေတဗ္ဗာတိ ဥပေါသထပမုခဿ ခုဒ္ဒကာနိ ဝါ မဟန္တာနိ ဝါ ပါသာဏဣဋ္ဌကဒါရုခဏ္ဍဒဏ္ဍကာဒီနိ ယာနိ ကာနိစိ နိမိတ္တာနိ အဗ္ဘောကာသေ ဝါ မာဠကာဒီသု ဝါ ယတ္ထ ကတ္ထစိ သညံ ကတွာ ကိတ္တေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ အထ ဝါ နိမိတ္တာ ကိတ္တေတဗ္ဗာတိ နိမိတ္တုပဂါ ဝါ အနိမိတ္တုပဂါ ဝါ ပရိစ္ဆေဒဇာနနတ္ထံ ကိတ္တေတဗ္ဗာ။

ထေရေဟိ ဘိက္ခူဟိ ပဌမတရံ သန္နိပတိတုန္တိ ဧတ္ထ သစေ မဟာထေရော ပဌမတရံ န အာဂစ္ဆတိ၊ ဒုက္ကဋံ။ သဗ္ဗေဟေဝ ဧကဇ္ဈံ သန္နိပတိတွာ ဥပေါသထော ကာတဗ္ဗောတိ ဧတ္ထ သစေ ပေါရာဏကော အာဝါသော မဇ္ဈေ ဝိဟာရဿ ဟောတိ၊ ပဟောတိ စေတ္ထ ဘိက္ခူနံ နိသဇ္ဇဋ္ဌာနံ၊ တတ္ထ သန္နိပတိတွာ ဥပေါသထော ကာတဗ္ဗော။ သစေ ပေါရာဏကော ပရိဒုဗ္ဗလော စေဝ သမ္ဗာဓော စ အညော ပစ္ဆာ ဥဋ္ဌိတာဝါသော အသမ္ဗာဓော၊ တတ္ထ ဥပေါသထော ကာတဗ္ဗော။

ယတ္ထ ဝါ ပန ထေရော ဘိက္ခု ဝိဟရတီတိ ဧတ္ထာပိ သစေ ထေရဿ ဝိဟာရော သဗ္ဗေသံ ပဟောတိ၊ ဖာသုကော ဟောတိ၊ တတ္ထ ဥပေါသထော ကာတဗ္ဗော။ သစေ ပန သော ပစ္စန္တေ ဝိသမပ္ပဒေသေ ဟောတိ၊ ထေရဿ ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ဘန္တေ၊ တုမှာကံ ဝိဟာရော အဖာသုကဒေသော၊ နတ္ထိ ဧတ္ထ သဗ္ဗေသံ ဩကာသော ၊ အသုကသ္မိံ နာမ အာဝါသေ ဩကာသော အတ္ထိ၊ တတ္ထ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ။ သစေ ထေရော နာဂစ္ဆတိ၊ တဿ ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိံ အာနေတွာ သဗ္ဗေသံ ပဟောနကေ ဖာသုကဋ္ဌာနေ ဥပေါသထော ကာတဗ္ဗော။

အဝိပ္ပဝါသသီမာနုဇာနနကထာ

၁၄၃။ အန္ဓကဝိန္ဒာတိ ရာဇဂဟတော ဂါဝုတတ္တယေ အန္ဓကဝိန္ဒံ နာမ၊ တံ ဥပနိဿာယ ထေရော ဝသတိ၊ တတော ရာဇဂဟံ ဥပေါသထံ အာဂစ္ဆန္တော။ ရာဇဂဟဉှိ ပရိက္ခိပိတွာ အဋ္ဌာရသ မဟာဝိဟာရာ သဗ္ဗေ ဧကသီမာ၊ ဓမ္မသေနာပတိနာ နေသံ သီမာ ဗဒ္ဓါ၊ တသ္မာ ဝေဠုဝနေ သင်္ဃဿ သာမဂ္ဂီဒါနတ္ထံ အာဂစ္ဆန္တောတိ အတ္ထော။ နဒိံ တရန္တောတိ သိပ္ပိနိယံ နာမ နဒိံ အတိက္ကမန္တော။ မနံ ဝုဠှော အဟောသီတိ ဤသကံ အပ္ပတ္တဝုဠှဘာဝေါ အဟောသိ။ သာ ကိရ နဒီ ဂိဇ္ဈကူဋတော ဩတရိတွာ စဏ္ဍေန သောတေန ဝဟတိ။ တတ္ထ ဝေဂေန အာဂစ္ဆန္တံ ဥဒကံ အမနသိကရောန္တော ထေရော မနံ ဝုဠှော အဟောသိ၊ န ပန ဝုဠှော၊ ဥဒကဗ္ဘာဟတာနိဿ စီဝရာနိ အလ္လာနိ ဇာတာနိ။

၁၄၄။ သမ္မတာ သာ သီမာ သင်္ဃေန တိစီဝရေန အဝိပ္ပဝါသာ ဌပေတွာ ဂါမဉ္စ ဂါမူပစာရဉ္စာတိ ဣမိဿာ ကမ္မဝါစာယ ဥပ္ပန္နကာလတော ပဋ္ဌာယ ဘိက္ခူနံ ပုရိမကမ္မဝါစာ န ဝဋ္ဋတိ။ အယမေဝ ဟိ ထာဝရာ ဟောတိ။ ဘိက္ခုနီနံ ပန အယံ န ဝဋ္ဋတိ၊ ပုရိမာယေဝ ဝဋ္ဋတိ။ ကသ္မာ? ဘိက္ခုနိသင်္ဃော ဟိ အန္တောဂါမေ ဝသတိ။ ယဒိ ဧဝံ သိယာ၊ သော ဧတာယ ကမ္မဝါစာယ တိစီဝရပရိဟာရံ န လဘေယျ၊ အတ္ထိ စဿ ပရိဟာရော၊ တသ္မာ ပုရိမာယေဝ ဝဋ္ဋတိ။ ဘိက္ခုနိသင်္ဃဿ ဟိ ဒွေပိ သီမာယော လဗ္ဘန္တိ။ တတ္ထ ဘိက္ခူနံ သီမံ အဇ္ဈောတ္ထရိတွာပိ တဿာ အန္တောပိ ဘိက္ခုနီနံ သီမံ သမ္မန္နိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဘိက္ခူနမ္ပိ ဘိက္ခုနိသီမာယ ဧသေဝ နယော။ န ဟိ တေ အညမညဿ ကမ္မေ ဂဏပူရကာ ဟောန္တိ၊ န ကမ္မဝါစံ ဝဂ္ဂံ ကရောန္တိ။ ဧတ္ထ စ နိဂမနဂရာနမ္ပိ ဂါမေနေဝ သင်္ဂဟော ဝေဒိတဗ္ဗော။

ဂါမူပစာရောတိ ပရိက္ခိတ္တဿ ပရိက္ခေပေါ၊ အပရိက္ခိတ္တဿ ပရိက္ခေပေါကာသော။ တေသု အဓိဋ္ဌိတတေစီဝရိကော ဘိက္ခု ပရိဟာရံ န လဘတိ။ ဣတိ ဘိက္ခူနံ အဝိပ္ပဝါသသီမာ ဂါမဉ္စ ဂါမူပစာရဉ္စ န ဩတ္ထရတိ၊ သမာနသံဝါသကသီမာဝ ဩတ္ထရတိ။ သမာနသံဝါသကသီမာ စေတ္ထ အတ္တနော ဓမ္မတာယ ဂစ္ဆတိ။ အဝိပ္ပဝါသသီမာ ပန ယတ္ထ သမာနသံဝါသကသီမာ၊ တတ္ထေဝ ဂစ္ဆတိ။ န ဟိ တဿာ ဝိသုံ နိမိတ္တကိတ္တနံ အတ္ထိ၊ တတ္ထ သစေ အဝိပ္ပဝါသာယ သမ္မုတိကာလေ ဂါမော အတ္ထိ၊ တံ သာ န ဩတ္ထရတိ။ သစေ ပန သမ္မတာယ သီမာယ ပစ္ဆာ ဂါမော နိဝိသတိ၊ သောပိ သီမာသင်္ချမေဝ ဂစ္ဆတိ။ ယထာ စ ပစ္ဆာ နိဝိဋ္ဌော၊ ဧဝံ ပဌမံ နိဝိဋ္ဌဿ ပစ္ဆာ ဝဍ္ဎိတပ္ပဒေသောပိ သီမာသင်္ချမေဝ ဂစ္ဆတိ။ သစေပိ သီမာသမ္မုတိကာလေ ဂေဟာနိ ကတာနိ၊ ပဝိသိဿာမာတိ အာလယောပိ အတ္ထိ၊ မနုဿာ ပန အပ္ပဝိဋ္ဌာ၊ ပေါရာဏကဂါမံ ဝါ သဂေဟမေဝ ဆဍ္ဍေတွာ အညတ္ထ ဂတာ၊ အဂါမောယေဝ ဧသ၊ သီမာ ဩတ္ထရတိ ။ သစေ ပန ဧကမ္ပိ ကုလံ ပဝိဋ္ဌံ ဝါ အာဂတံ ဝါ အတ္ထိ၊ ဂါမောယေဝ သီမာ န ဩတ္ထရတိ။

ဧဝဉ္စ ပန ဘိက္ခဝေ တိစီဝရေန အဝိပ္ပဝါသော သမူဟန္တဗ္ဗောတိ ဧတ္ထ သမူဟနန္တေန ဘိက္ခုနာ ဝတ္တံ ဇာနိတဗ္ဗံ။ တတြိဒံ ဝတ္တံ – ခဏ္ဍသီမာယ ဌတွာ အဝိပ္ပဝါသသီမာ န သမူဟန္တဗ္ဗာ၊ တထာ အဝိပ္ပဝါသသီမာယ ဌတွာ ခဏ္ဍသီမာပိ။ ခဏ္ဍသီမာယံ ပန ဌိတေန ခဏ္ဍသီမာဝ သမူဟနိတဗ္ဗာ၊ တထာ ဣတရာယ ဌိတေန ဣတရာ။ သီမံ နာမ ဒွီဟိ ကာရဏေဟိ သမူဟနန္တိ ပကတိယာ ခုဒ္ဒကံ ပုန အာဝါသဝဍ္ဎနတ္ထာယ မဟတိံ ဝါ ကာတုံ၊ ပကတိယာ မဟတိံ ပုန အညေသံ ဝိဟာရောကာသဒါနတ္ထာယ ခုဒ္ဒကံ ဝါ ကာတုံ။ တတ္ထ သစေ ခဏ္ဍသီမဉ္စ အဝိပ္ပဝါသသီမဉ္စ ဇာနန္တိ၊ သမူဟနိတုဉ္စေဝ ဗန္ဓိတုဉ္စ သက္ခိဿန္တိ။ ခဏ္ဍသီမံ ပန ဇာနန္တာ အဝိပ္ပဝါသံ အဇာနန္တာပိ သမူဟနိတုဉ္စေဝ ဗန္ဓိတုဉ္စ သက္ခိဿန္တိ။ ခဏ္ဍသီမံ အဇာနန္တာ အဝိပ္ပဝါသံယေဝ ဇာနန္တာ စေတိယင်္ဂဏဗောဓိယင်္ဂဏဥပေါသထာဂါရာဒီသု နိရာသင်္ကဋ္ဌာနေသု ဌတွာ အပ္ပေဝ နာမ သမူဟနိတုံ သက္ခိဿန္တိ၊ ပဋိဗန္ဓိတုံ ပန န သက္ခိဿန္တေဝ။ သစေ ဗန္ဓေယျုံ၊ သီမာသမ္ဘေဒံ ကတွာ ဝိဟာရံ အဝိဟာရံ ကရေယျုံ၊ တသ္မာ န သမူဟနိတဗ္ဗာ။ ယေ ပန ဥဘောပိ န ဇာနန္တိ၊ တေနေဝ သမူဟနိတုံ န ဗန္ဓိတုံ သက္ခိဿန္တိ။ အယဉှိ သီမာ နာမ ကမ္မဝါစာယ ဝါ အသီမာ ဟောတိ သာသနန္တရဓာနေန ဝါ၊ န စ သက္ကာ သီမံ အဇာနန္တေဟိ ကမ္မဝါစာ ကာတုံ၊ တသ္မာ န သမူဟနိတဗ္ဗာ။ သာဓုကံ ပန ဉတွာယေဝ သမူဟနိတဗ္ဗာ စ ဗန္ဓိတဗ္ဗာ စာတိ။

ဂါမသီမာဒိကထာ

၁၄၇။ ဧဝံ ဗဒ္ဓသီမာဝသေန သမာနသံဝါသဉ္စ ဧကူပေါသထဘာဝဉ္စ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ အဗဒ္ဓသီမေသုပိ ဩကာသေသု တံ ဒဿေန္တော ‘‘အသမ္မတာယ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သီမာယ အဋ္ဌပိတာယာ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ အဋ္ဌပိတာယာတိ အပရိစ္ဆိန္နာယ။ ဂါမဂ္ဂဟဏေန စေတ္ထ နဂရမ္ပိ ဂဟိတမေဝ ဟောတိ။ တတ္ထ ယတ္တကေ ပဒေသေ တဿ ဂါမဿ ဘောဇကာ ဗလိံ လဘန္တိ၊ သော ပဒေသော အပ္ပော ဝါ ဟောတု မဟန္တော ဝါ၊ ဂါမသီမာတွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ။ နဂရနိဂမသီမာသုပိ ဧသေဝ နယော။ ယမ္ပိ ဧကသ္မိံယေဝ ဂါမခေတ္တေ ဧကံ ပဒေသံ ‘‘အယံ ဝိသုံ ဂါမော ဟောတူ’’တိ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ ရာဇာ ကဿစိ ဒေတိ၊ သောပိ ဝိသုံဂါမသီမာ ဟောတိယေဝ။ တသ္မာ သာ စ ဣတရာ စ ပကတိဂါမနဂရနိဂမသီမာ ဗဒ္ဓသီမာသဒိသာယေဝ ဟောန္တိ၊ ကေဝလံ ပန တိစီဝရဝိပ္ပဝါသပရိဟာရံ န လဘန္တိ။

ဧဝံ ဂါမန္တဝါသီနံ သီမာပရိစ္ဆေဒံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ အာရညကာနံ သီမာပရိစ္ဆေဒံ ဒဿေန္တော ‘‘အဂါမကေ စေ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ အဂါမကေ စေတိ ဂါမနိဂမနဂရသီမာဟိ အပရိစ္ဆိန္နေ အဋဝိပ္ပဒေသေ။ အထ ဝါ အဂါမကေ စေတိ ဝိဇ္ဈာဋဝိသဒိသေ အရညေ ဘိက္ခု ဝသတိ၊ အထဿ ဌိတောကာသတော သမန္တာ သတ္တဗ္ဘန္တရာ သမာနသံဝါသကသီမာတိ အတ္ထော။ အယံ သီမာ တိစီဝရဝိပ္ပဝါသပရိဟာရမ္ပိ လဘတိ။ တတ္ထ ဧကံ အဗ္ဘန္တရံ အဋ္ဌဝီသတိ ဟတ္ထပ္ပမာဏံ ဟောတိ။ မဇ္ဈေ ဌိတဿ သမန္တာ သတ္တဗ္ဘန္တရာ ဝိနိဗ္ဗေဓေန စုဒ္ဒသ ဟောန္တိ။ သစေ ဒွေ သင်္ဃာ ဝိသုံ ဝိနယကမ္မာနိ ကရောန္တိ၊ ဒွိန္နံ သတ္တဗ္ဘန္တရာနံ အန္တရေ အညံ ဧကံ သတ္တဗ္ဘန္တရံ ဥပစာရတ္ထာယ ဌပေတဗ္ဗံ။ သေသာ သတ္တဗ္ဘန္တရသီမကထာ မဟာဝိဘင်္ဂေ ဥဒေါသိတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာယံ ဝုတ္တနယေန ဂဟေတဗ္ဗာ။

သဗ္ဗာ ဘိက္ခဝေ နဒီ အသီမာတိ ယာ ကာစိ နဒီလက္ခဏပ္ပတ္တာ နဒီ နိမိတ္တာနိ ကိတ္တေတွာ ‘‘ဧတံ ဗဒ္ဓသီမံ ကရောမာ’’တိ ကတာပိ အသီမာဝ ဟောတိ၊ သာ ပန အတ္တနော သဘာဝေနေဝ ဗဒ္ဓသီမာသဒိသာ၊ သဗ္ဗမေတ္ထ သင်္ဃကမ္မံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သမုဒ္ဒဇာတဿရေသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဧတ္ထ စ ဇာတဿရော နာမ ယေန ကေနစိ ခဏိတွာ အကတော သယံဇာတသောဗ္ဘော သမန္တတော အာဂတေန ဥဒကေန ပူရိတော တိဋ္ဌတိ။

ဧဝံ နဒီသမုဒ္ဒဇာတဿရာနံ ဗဒ္ဓသီမာဘာဝံ ပဋိက္ခိပိတွာ ပုန တတ္ထ အဗဒ္ဓသီမာပအစ္ဆေဒံ ဒဿေန္တော ‘‘နဒိယာ ဝါ ဘိက္ခဝေ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ယံ မဇ္ဈိမဿ ပုရိသဿ သမန္တာ ဥဒကုက္ခေပါတိ ယံ ဌာနံ မဇ္ဈိမဿ ပုရိသဿ သမန္တတော ဥဒကုက္ခေပေန ပရိစ္ဆိန္နံ။ ကထံ ပန ဥဒကံ ဥက္ခိပိတဗ္ဗံ? ယထာ အက္ခဓုတ္တာ ဒါရုဂုဠံ ခိပန္တိ၊ ဧဝံ ဥဒကံ ဝါ ဝါလိကံ ဝါ ဟတ္ထေန ဂဟေတွာ ထာမမဇ္ဈိမေန ပုရိသေန သဗ္ဗထာမေန ခိပိတဗ္ဗံ။ ယတ္ထ ဧဝံ ခိတ္တံ ဥဒကံ ဝါ ဝါလိကာ ဝါ ပတတိ၊ အယမေကော ဥဒကုက္ခေပေါ။ တဿ အန္တော ဟတ္ထပါသံ ဝိဇဟိတွာ ဌိတော ကမ္မံ ကောပေတိ။ ယာဝ ပရိသာ ဝဍ္ဎတိ၊ တာဝ သီမာပိ ဝဍ္ဎတိ။ ပရိသပရိယန္တတော ဥဒကုက္ခေပေါယေဝ ပမာဏံ။ ဇာတဿရသမုဒ္ဒေသုပိ ဧသေဝ နယော။

ဧတ္ထ စ သစေ နဒီ နာတိဒီဃာ ဟောတိ၊ ပဘဝတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ မုခဒွါရာ သဗ္ဗတ္ထ သင်္ဃော နိသီဒတိ၊ ဥဒကုက္ခေပသီမာကမ္မံ နတ္ထိ၊ သကလာပိ နဒီ ဧတေသံယေဝ ဘိက္ခူနံ ပဟောတိ။ ယံ ပန မဟာသုမတ္ထေရေန ဝုတ္တံ ‘‘ယောဇနံ ပဝတ္တမာနာယေဝ နဒီ၊ တတြာပိ ဥပရိ အဒ္ဓယောဇနံ ပဟာယ ဟေဋ္ဌာ အဒ္ဓယောဇနေ ကမ္မံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ၊ တံ မဟာပဒုမတ္ထေရေနေဝ ပဋိက္ခိတ္တံ။ ဘဂဝတာ ဟိ ‘‘တိမဏ္ဍလံ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ဥတ္တရန္တိယာ ဘိက္ခုနိယာ အန္တရဝါသကော တေမိယတီ’’တိ ဣဒံ နဒိယာ ပမာဏံ ဝုတ္တံ၊ န ယောဇနံ ဝါ အဒ္ဓယောဇနံ ဝါ။ တသ္မာ ယာ ဣမဿ သုတ္တဿ ဝသေန ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တလက္ခဏာ နဒီ၊ တဿာ ပဘဝတော ပဋ္ဌာယ သင်္ဃကမ္မံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတီတိ။ သစေ ပနေတ္ထ ဗဟူ ဘိက္ခူ ဝိသုံ ဝိသုံ ကမ္မံ ကရောန္တိ၊ သဗ္ဗေဟိ အတ္တနော စ အညေသဉ္စ ဥဒကုက္ခေပပရိစ္ဆေဒဿ အန္တရာ အညော ဥဒကုက္ခေပေါ သီမန္တရိကတ္ထာယ ဌပေတဗ္ဗော။ တတော အဓိကံ ဝဋ္ဋတိယေဝ၊ ဦနကံ ပန န ဝဋ္ဋတီတိ ဝုတ္တံ။ ဇာတဿရသမုဒ္ဒေသုပိ ဧသေဝ နယော။

နဒိယာ ပန ကမ္မံ ကရိဿာမာတိ ဂတေဟိ သစေ နဒီ ပရိပုဏ္ဏာ ဟောတိ သမတိတ္တိကာ၊ ဥဒကသာဋိကံ နိဝါသေတွာပိ အန္တောနဒိယံယေဝ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ သစေ န သက္ကောန္တိ၊ နာဝါယပိ ဌတွာ ကာတဗ္ဗံ။ ဂစ္ဆန္တိယာ ပန နာဝါယ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ကသ္မာ? ဥဒကုက္ခေပမတ္တမေဝ ဟိ သီမာ၊ တံ နာဝါ သီဃမေဝ အတိက္ကာမေတိ။ ဧဝံ သတိ အညိဿာ သီမာယ ဉတ္တိ အညိဿာ အနုသာဝနာ ဟောတိ၊ တသ္မာ နာဝံ အရိတ္တေန ဝါ ဌပေတွာ ပါသာဏေ ဝါ လမ္ဗိတွာ အန္တောနဒိယံ ဇာတရုက္ခေ ဝါ ဗန္ဓိတွာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ အန္တောနဒိယံ ဗဒ္ဓအဋ္ဋကေပိ အန္တောနဒိယံ ဇာတရုက္ခေပိ ဌိတေဟိ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။

သစေ ပန ရုက္ခဿ သာခါ ဝါ တတော နိက္ခန္တပါရောဟော ဝါ ဗဟိနဒီတီရေ ဝိဟာရသီမာယ ဝါ ဂါမသီမာယ ဝါ ပတိဋ္ဌိတော၊ သီမံ ဝါ သောဓေတွာ သာခံ ဝါ ဆိန္ဒိတွာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ဗဟိနဒီတီရေ ဇာတရုက္ခဿ အန္တောနဒိယံ ပဝိဋ္ဌသာခါယ ဝါ ပါရောဟေ ဝါ နာဝံ ဗန္ဓိတွာ ကမ္မံ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ကရောန္တေဟိ သီမာ ဝါ သောဓေတဗ္ဗာ၊ ဆိန္ဒိတွာ ဝါဿ ဗဟိပတိဋ္ဌိတဘာဝေါ နာသေတဗ္ဗော။ နဒီတီရေ ပန ခါဏုကံ ကောဋ္ဋေတွာ တတ္ထ ဗဒ္ဓနာဝါယ န ဝဋ္ဋတိယေဝ။

နဒိယံ သေတုံ ကရောန္တိ၊ သစေ အန္တောနဒိယံယေဝ သေတု ဝါ သေတုပါဒါ ဝါ၊ သေတုမှိ ဌိတေဟိ ကမ္မံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပန သေတု ဝါ သေတုပါဒါ ဝါ ဗဟိတီရေ ပတိဋ္ဌိတာ၊ ကမ္မံ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ၊ သီမံ သောဓေတွာ ကာတဗ္ဗံ။ အထ သေတုပါဒါ အန္တော၊ သေတု ပန ဥဘိန္နမ္ပိ တီရာနံ ဥပရိအာကာသေ ဌိတော၊ ဝဋ္ဋတိ။ အန္တောနဒိယံ ပါသာဏော ဝါ ဒီပကော ဝါ ဟောတိ၊ တဿ ယတ္တကံ ပဒေသံ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တပ္ပကာရေ ပကတိဝဿကာလေ ဝဿာနဿ စတူသု မာသေသု ဥဒကံ ဩတ္ထရတိ၊ သော နဒီသင်္ချမေဝ ဂစ္ဆတိ။ အတိဝုဋ္ဌိကာလေ ပန ဩဃေန ဩတ္ထဋောကာသော န ဂဟေတဗ္ဗော၊ သော ဟိ ဂါမသီမာသင်္ချမေဝ ဂစ္ဆတိ။

နဒိတော မာတိကံ နီဟရန္တာ နဒိယံ အာဝရဏံ ကရောန္တိ၊ တဉ္စေ ဩတ္ထရိတွာ ဝါ ဝိနိဗ္ဗိဇ္ဈိတွာ ဝါ ဥဒကံ ဂစ္ဆတိ၊ သဗ္ဗတ္ထ ပဝတ္တနဋ္ဌာနေ ကမ္မံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပန အာဝရဏေန ဝါ ကောဋ္ဋကဗန္ဓနေန ဝါ သောတံ ပစ္ဆိဇ္ဇတိ၊ ဥဒကံ နပ္ပဝတ္တတိ၊ အပ္ပဝတ္တနဋ္ဌာနေ ကမ္မံ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ အာဝရဏမတ္ထကေပိ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ကောစိ အာဝရဏပ္ပဒေသော ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တပါသာဏဒီပကပ္ပဒေသော ဝိယ ဥဒကေန အဇ္ဈောတ္ထရိယတိ၊ တတ္ထ ဝဋ္ဋတိ။ သော ဟိ နဒီသင်္ချမေဝ ဂစ္ဆတိ။ နဒိံ ဝိနာသေတွာ တဠာကံ ကရောန္တိ၊ ဟေဋ္ဌာ ပါဠိ ဗဒ္ဓါ၊ ဥဒကံ အာဂန္တွာ တဠာကံ ပူရေတွာ တိဋ္ဌတိ၊ ဧတ္ထ ကမ္မံ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ဥပရိ ပဝတ္တနဋ္ဌာနေ ဟေဋ္ဌာ စ ဆဍ္ဍိတမောဒကံ နဒိံ ဩတ္ထရိတွာ သန္ဒနဋ္ဌာနတော ပဋ္ဌာယ ဝဋ္ဋတိ။ ဒေဝေ အဝဿန္တေ ဟေမန္တဂိမှေသု ဝါ သုက္ခနဒိယာပိ ဝဋ္ဋတိ။ နဒိတော နီဟဋမာတိကာယ န ဝဋ္ဋတိ။ သစေ သာ ကာလန္တရေန ဘိဇ္ဇိတွာ နဒီ ဟောတိ၊ ဝဋ္ဋတိ။ ကာစိ နဒီ ကာလန္တရေန ဥပ္ပတိတွာ ဂါမနိဂမသီမံ ဩတ္ထရိတွာ ပဝတ္တတိ၊ နဒီယေဝ ဟောတိ၊ ကမ္မံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပန ဝိဟာရသီမံ ဩတ္ထရတိ၊ ဝိဟာရသီမာတွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ။

သမုဒ္ဒေပိ ကမ္မံ ကရောန္တေဟိ ယံ ပဒေသံ ဥဒ္ဓံ ဝဍ္ဎနဥဒကံ ဝါ ပကတိဝီစိ ဝါ ဝေဂေန အာဂန္တွာ ဩတ္ထရတိ၊ တတ္ထ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ယသ္မိံ ပန ပဒေသေ ပကတိဝီစိယော ဩတ္ထရိတွာ သဏ္ဌဟန္တိ၊ သော ဥဒကန္တတော ပဋ္ဌာယ အန္တောသမုဒ္ဒေါ နာမ၊ တတ္ထ ဌိတေဟိ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ သစေ ဦမိဝေဂေါ ဗာဓတိ၊ နာဝါယ ဝါ အဋ္ဋကေ ဝါ ဌတွာ ကာတဗ္ဗံ။ တေသု ဝိနိစ္ဆယော နဒိယံ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သမုဒ္ဒေ ပိဋ္ဌိပါသာဏော ဟောတိ၊ တံ ကဒါစိ ဦမိယော အာဂန္တွာ ဩတ္ထရန္တိ ၊ ကဒါစိ န ဩတ္ထရန္တိ၊ တတ္ထ ကမ္မံ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ၊ သော ဟိ ဂါမသီမာသင်္ချမေဝ ဂစ္ဆတိ။ သစေ ပန ဝီစီသု အာဂတာသုပိ အနာဂတာသုပိ ပကတိဥဒကေနေဝ ဩတ္ထရိယတိ၊ ဝဋ္ဋတိ။ ဒီပကော ဝါ ပဗ္ဗတော ဝါ ဟောတိ၊ သော စေ ဒူရေ ဟောတိ မစ္ဆဗန္ဓာနံ အဂမနပထေ၊ အရညသီမာသင်္ချမေဝ ဂစ္ဆတိ။ တေသံ ဂမနပရိယန္တဿ ဩရတော ပန ဂါမသီမာသင်္ချံ ဂစ္ဆတိ။ တတ္ထ ဂါမသီမံ အသောဓေတွာ ကမ္မံ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ သမုဒ္ဒေါ ဂါမသီမံ ဝါ နိဂမသီမံ ဝါ ဩတ္ထရိတွာ တိဋ္ဌတိ၊ သမုဒ္ဒေါဝ ဟောတိ၊ တတ္ထ ကမ္မံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပန ဝိဟာရသီမံ ဩတ္ထရတိ၊ ဝိဟာရသီမာတွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ။

ဇာတဿရေ ကမ္မံ ကရောန္တေဟိပိ ယတ္ထ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တပ္ပကာရေ ဝဿကာလေ ဝဿေ ပစ္ဆိန္နမတ္တေ ပိဝိတုံ ဝါ ဟတ္ထပါဒေ ဝါ ဓောဝိတုံ ဥဒကံ န ဟောတိ၊ သုက္ခတိ၊ အယံ န ဇာတဿရော၊ ဂါမခေတ္တသင်္ချမေဝ ဂစ္ဆတိ၊ တတ္ထ ကမ္မံ န ကာတဗ္ဗံ။ ယတ္ထ ပန ဝုတ္တပ္ပကာရေ ဝဿကာလေ ဥဒကံ သန္တိဋ္ဌတိ၊ အယမေဝ ဇာတဿရော။ တဿ ယတ္တကေ ပဒေသေ ဝဿာနံ စာတုမာသေ ဥဒကံ တိဋ္ဌတိ၊ တတ္ထ ကမ္မံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ဂမ္ဘီရံ ဥဒကံ၊ အဋ္ဋကံ ဗန္ဓိတွာ တတ္ထ ဌိတေဟိပိ ဇာတဿရဿ အန္တော ဇာတရုက္ခမှိ ဗဒ္ဓအဋ္ဋကေပိ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပိဋ္ဌိပါသာဏဒီပကေသု ပနေတ္ထ နဒိယံ ဝုတ္တသဒိသောဝ ဝိနိစ္ဆယော။ သမဝဿဒေဝကာလေ ပဟောနကဇာတဿရော ပန သစေပိ ဒုဗ္ဗုဋ္ဌိကာလေ ဝါ ဂိမှဟေမန္တေသု ဝါ သုက္ခတိ၊ နိရုဒကော ဟောတိ၊ တတ္ထ သင်္ဃကမ္မံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ယံ အန္ဓကဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တံ ‘‘သဗ္ဗော ဇာတဿရော သုက္ခော အနောဒကော ၊ ဂါမခေတ္တံယေဝ ဘဇတီ’’တိ၊ တံ န ဂဟေတဗ္ဗံ။ သစေ ပနေတ္ထ ဥဒကတ္ထာယ အာဝါဋံ ဝါ ပေါက္ခရဏီအာဒီနိ ဝါ ခဏန္တိ၊ တံ ဌာနံ အဇာတဿရော ဟောတိ၊ ဂါမသီမာသင်္ချံ ဂစ္ဆတိ။ လာဗုတိပုသကာဒိဝပ္ပေ ကတေပိ ဧသေဝ နယော။

သစေ ပန တံ ပူရေတွာ ထလံ ဝါ ကရောန္တိ၊ ဧကသ္မိံ ဒိသာဘာဂေ ပါဠိံ ဗန္ဓိတွာ သဗ္ဗမေဝ တံ မဟာတဠာကံ ဝါ ကရောန္တိ၊ သဗ္ဗောပိ အဇာတဿရော ဟောတိ၊ ဂါမသီမာသင်္ချမေဝ ဂစ္ဆတိ။ လောဏီပိ ဇာတဿရသင်္ချမေဝ ဂစ္ဆတိ။ ဝဿိကေ စတ္တာရော မာသေ ဥဒကဋ္ဌာနောကာသေ ကမ္မံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတီတိ။

၁၄၈။ သီမာယ သီမံ သမ္ဘိန္ဒန္တီတိ အတ္တနော သီမာယ ပရေသံ ဗဒ္ဓသီမံ သမ္ဘိန္ဒန္တိ။ သစေ ဟိ ပေါရာဏကဿ ဝိဟာရဿ ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ အမ္ဗော စေဝ ဇမ္ဗူ စာတိ ဒွေ ရုက္ခာ အညမညံ သံသဋ္ဌဝိဋပါ ဟောန္တိ၊ တေသု အမ္ဗဿ ပစ္ဆိမဒိသာဘာဂေ ဇမ္ဗူ။ ဝိဟာရသီမာ စ ဇမ္ဗုံ အန္တော ကတွာ အမ္ဗံ ကိတ္တေတွာ ဗဒ္ဓါ ဟောတိ၊ အထ ပစ္ဆာ တဿ ဝိဟာရဿ ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ ဝိဟာရံ ကတွာ သီမံ ဗန္ဓန္တာ တံ အမ္ဗံ အန္တော ကတွာ ဇမ္ဗုံ ကိတ္တေတွာ ဗန္ဓန္တိ၊ သီမာယ သီမာ သမ္ဘိန္နာ ဟောတိ။ ဧဝံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ အကံသု၊ တေနာဟ – ‘‘သီမာယ သီမံ သမ္ဘိန္ဒန္တီ’’တိ။

သီမာယ သီမံ အဇ္ဈောတ္ထရန္တီတိ အတ္တနော သီမာယ ပရေသံ ဗဒ္ဓသီမံ အဇ္ဈောတ္ထရန္တိ၊

ပရေသံ ဗဒ္ဓသီမံ သကလံ ဝါ တဿာ ပဒေသံ ဝါ အန္တော ကတွာ အတ္တနော သီမံ ဗန္ဓန္တိ။ သီမန္တရိကံ ဌပေတွာ သီမံ သမ္မန္နိတုန္တိ ဧတ္ထ သစေ ပဌမတရံ ကတဿ ဝိဟာရဿ သီမာ အသမ္မတာ ဟောတိ၊ သီမာယ ဥပစာရော ဌပေတဗ္ဗော။ သစေ သမ္မတာ ဟောတိ၊ ပစ္ဆိမကောဋိယာ ဟတ္ထမတ္တာ သီမန္တရိကာ ဌပေတဗ္ဗာ။ ကုရုန္ဒိယံ ဝိဒတ္ထိမတ္တမ္ပိ၊ မဟာပစ္စရိယံ စတုရင်္ဂုလမတ္တမ္ပိ ဝဋ္ဋတီတိ ဝုတ္တံ။ ဧကရုက္ခောပိ စ ဒွိန္နံ သီမာနံ နိမိတ္တံ ဟောတိ၊ သော ပန ဝဍ္ဎန္တော သီမာသင်္ကရံ ကရောတိ၊ တသ္မာ န ကာတဗ္ဗော။

ဥပေါသထဘေဒါဒိကထာ

၁၄၉။ စာတုဒ္ဒသိကော စ ပန္နရသိကော စာတိ ဧတ္ထ စာတုဒ္ဒသိကဿ ပုဗ္ဗကိစ္စေ ‘‘အဇ္ဇုပေါသထော စာတုဒ္ဒသော’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။

အဓမ္မေန ဝဂ္ဂန္တိအာဒီသု သစေ ဧကသ္မိံ ဝိဟာရေ စတူသု ဘိက္ခူသု ဝသန္တေသု ဧကဿ ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိံ အာဟရိတွာ တယော ပါရိသုဒ္ဓိဥပေါသထံ ကရောန္တိ၊ တီသု ဝါ ဝသန္တေသု ဧကဿ ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိံ အာဟရိတွာ ဒွေ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသန္တိ၊ အဓမ္မေန ဝဂ္ဂံ ဥပေါသထကမ္မံ ဟောတိ။ သစေ ပန စတ္တာရောပိ သန္နိပတိတွာ ပါရိသုဒ္ဓိဥပေါသထံ ကရောန္တိ၊ တယော ဝါ ဒွေ ဝါ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသန္တိ၊ အဓမ္မေန သမဂ္ဂံ နာမ ဟောတိ။ သစေ စတူသု ဇနေသု ဧကဿ ပါရိသုဒ္ဓိံ အာဟရိတွာ တယော ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသန္တိ၊ တီသု ဝါ ဇနေသု ဧကဿ ပါရိသုဒ္ဓိံ အာဟရိတွာ ဒွေ ပါရိသုဒ္ဓိဥပေါသထံ ကရောန္တိ၊ ဓမ္မေန ဝဂ္ဂံ နာမ ဟောတိ။ သစေ ပန စတ္တာရော ဧကတ္ထ ဝသန္တာ သဗ္ဗေဝ သန္နိပတိတွာ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသန္တိ၊ တယော ပါရိသုဒ္ဓိဥပေါသထံ ကရောန္တိ၊ ဒွေ အညမညံ ပါရိသုဒ္ဓိဥပေါသထံ ကရောန္တိ၊ ဓမ္မေန သမဂ္ဂံ နာမ ဟောတီတိ။

ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသကထာ

၁၅၀။ နိဒါနံ ဥဒ္ဒိသိတွာ အဝသေသံ သုတေန သာဝေတဗ္ဗန္တိ ‘‘သုဏာတု မေ ဘန္တေ သင်္ဃော…ပေ… အာဝိကတာ ဟိဿ ဖာသု ဟောတီ’’တိ ဣမံ နိဒါနံ ဥဒ္ဒိသိတွာ ‘‘ဥဒ္ဒိဋ္ဌံ ခေါ အာယသ္မန္တော နိဒါနံ၊ တတ္ထာယသ္မန္တေ ပုစ္ဆာမိ – ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓါ၊ ဒုတိယမ္ပိ ပုစ္ဆာမိ…ပေ… ဧဝမေတံ ဓာရယာမီတိ။ သုတာ ခေါ ပနာယသ္မန္တေဟိ စတ္တာရော ပါရာဇိကာ ဓမ္မာ…ပေ… အဝိဝဒမာနေဟိ သိက္ခိတဗ္ဗ’’န္တိ ဧဝံ အဝသေသံ သုတေန သာဝေတဗ္ဗံ။ ဧတေန နယေန သေသာပိ စတ္တာရော ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

သဝရဘယန္တိ အဋဝိမနုဿဘယံ။ ရာဇန္တရာယောတိအာဒီသု သစေ ဘိက္ခူသု ‘‘ဥပေါသထံ ကရိဿာမာ’’တိ နိသိန္နေသု ရာဇာ အာဂစ္ဆတိ၊ အယံ ရာဇန္တရာယော။ စောရာ အာဂစ္ဆန္တိ၊ အယံ စောရန္တရာယော။ ဒဝဒါဟော ဝါ အာဂစ္ဆတိ၊ အာဝါသေ ဝါ အဂ္ဂိ ဥဋ္ဌဟတိ၊ အယံ အဂ္ဂန္တရာယော။ မေဃော ဝါ ဥဋ္ဌေတိ၊ ဩဃော ဝါ အာဂစ္ဆတိ၊ အယံ ဥဒကန္တရာယော။ ဗဟူ မနုဿာ အာဂစ္ဆန္တိ၊ အယံ မနုဿန္တရာယော။ ဘိက္ခုံ ယက္ခော ဂဏှာတိ၊ အယံ အမနုဿန္တရာယော။ ဗျဂ္ဃာဒယော စဏ္ဍမိဂါ အာဂစ္ဆန္တိ၊ အယံ ဝါဠန္တရာယော။ ဘိက္ခုံ သပ္ပာဒယော ဍံသန္တိ၊ အယံ သရီသပန္တရာယော။ ဘိက္ခု ဂိလာနော ဝါ ဟောတိ၊ ကာလံ ဝါ ကရောတိ၊ ဝေရိနော ဝါ တံ မာရေတုကာမာ ဂဏှန္တိ၊ အယံ ဇီဝိတန္တရာယော။ မနုဿာ ဧကံ ဝါ ဗဟူ ဝါ ဘိက္ခူ ဗြဟ္မစရိယာ စာဝေတုကာမာ ဂဏှန္တိ၊ အယံ ဗြဟ္မစရိယန္တရာယော။ ဧဝရူပေသု အန္တရာယေသု သံခိတ္တေန ပါတိမောက္ခော ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗော ၊ ပဌမော ဝါ ဥဒ္ဒေသော ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗော၊ အာဒိမှိ ဒွေ တယော စတ္တာရော ဝါ။ ဧတ္ထ စ ဒုတိယာဒီသု ဥဒ္ဒေသေသု ယသ္မိံ အပရိယောသိတေ အန္တရာယော ဟောတိ၊ သောပိ သုတေနေဝ သာဝေတဗ္ဗော။

အနဇ္ဈိဋ္ဌာတိ အနာဏတ္တာ အယာစိတာ ဝါ။ အဇ္ဈေသနာ စေတ္ထ သင်္ဃေန သမ္မတဓမ္မဇ္ဈေသကာယတ္တာ ဝါ သင်္ဃတ္ထေရာယတ္တာ ဝါ၊ တသ္မိံ ဓမ္မဇ္ဈေသကေ အသတိ သင်္ဃတ္ထေရံ အာပုစ္ဆိတွာ ဝါ တေန ယာစိတော ဝါ ဘာသိတုံ လဘတိ။ သင်္ဃတ္ထေရေနာပိ သစေ ဝိဟာရေ ဗဟူ ဓမ္မကထိကာ ဟောန္တိ၊ ဝါရပဋိပါဋိယာ ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘တွံ ဓမ္မံ ဘဏ၊ ဓမ္မံ ကထေဟိ၊ ဓမ္မဒါနံ ဒေဟီ’’တိ ဝါ ဝုတ္တေန တီဟိပိ ဝိဓီဟိ ဓမ္မော ဘာသိတဗ္ဗော။ ‘‘ဩသာရေဟီ’’တိ ဝုတ္တော ပန ဩသာရေတုမေဝ လဘတိ၊ ‘‘ကထေဟီ’’တိ ဝုတ္တော ကထေတုမေဝ၊ ‘‘သရဘညံ ဘဏာဟီ’’တိ ဝုတ္တော သရဘညမေဝ။ သင်္ဃတ္ထေရောပိ စ ဥစ္စတရေ အာသနေ နိသိန္နော ယာစိတုံ န လဘတိ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယော စေဝ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော စ ဟောန္တိ၊ ဥပဇ္ဈာယော စ နံ ဥစ္စာသနေ နိသိန္နော ‘‘ဘဏာဟီ’’တိ ဝဒတိ၊ သဇ္ဈာယံ အဓိဋ္ဌဟိတွာ ဘဏိတဗ္ဗံ။ သစေ ပနေတ္ထ ဒဟရာ ဘိက္ခူ ဟောန္တိ၊ တေသံ ‘‘ဘဏာမီ’’တိ ဘဏိတဗ္ဗံ။

သစေ ဝိဟာရေ သင်္ဃတ္ထေရော အတ္တနောယေဝ နိဿိတကေ ဘဏာပေတိ၊ အညေ မဓုရဘာဏကေပိ နာဇ္ဈေသတိ၊ သော အညေဟိ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ဘန္တေ အသုကံ နာမ ဘဏာပေမာ’’တိ။ သစေ ‘‘ဘဏာပေထာ’’တိ ဝါ ဝဒတိ၊ တုဏှီ ဝါ ဟောတိ၊ ဘဏာပေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပန ပဋိဗာဟတိ၊ န ဘဏာပေတဗ္ဗံ။ ယဒိ အနာဂတေယေဝ သင်္ဃတ္ထေရေ ဓမ္မသဝနံ အာရဒ္ဓံ၊ ပုန အာဂတေ ဌပေတွာ အာပုစ္ဆနကိစ္စံ နတ္ထိ။ ဩသာရေတွာ ပန ကထေန္တေန အာပုစ္ဆိတွာ ဝါ အဋ္ဌပေတွာယေဝ ဝါ ကထေတဗ္ဗံ၊ ကထေန္တဿ ပုန အာဂတေပိ ဧသေဝ နယော။

ဥပနိသိန္နကထာယပိ သင်္ဃတ္ထေရောဝ သာမီ၊ တသ္မာ တေန သယံ ဝါ ကထေတဗ္ဗံ၊ အညော ဝါ ဘိက္ခု ‘‘ကထေဟီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗော၊ နော စ ခေါ ဥစ္စတရေ အာသနေ နိသိန္နေန။ မနုဿာနံ ပန ‘‘ဘဏာဟီ’’တိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ မနုဿာ အတ္တနော ဇာနနကဘိက္ခုံ အာပုစ္ဆန္တိ၊ တေန ထေရံ အာပုစ္ဆိတွာ ကထေတဗ္ဗံ။ သစေ သင်္ဃတ္ထေရော ‘‘ဘန္တေ ဣမေ ပဉှံ ပုစ္ဆန္တီ’’တိ ပုဋ္ဌော ‘‘ကထေဟီ’’တိ ဝါ ဘဏတိ၊ တုဏှီ ဝါ ဟောတိ၊ ကထေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ အန္တရဃရေ အနုမောဒနာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ သစေ သင်္ဃတ္ထေရော ဝိဟာရေ ဝါ အန္တရဃရေ ဝါ ‘‘မံ အနာပုစ္ဆိတွာပိ ကထေယျာသီ’’တိ အနုဇာနာတိ၊ လဒ္ဓကပ္ပိယံ ဟောတိ၊ သဗ္ဗတ္ထ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ။

သဇ္ဈာယံ ကရောန္တေနာပိ ထေရော အာပုစ္ဆိတဗ္ဗောယေဝ။ ဧကံ အာပုစ္ဆိတွာ သဇ္ဈာယန္တဿ အပရော အာဂစ္ဆတိ၊ ပုန အာပုစ္ဆနကိစ္စံ နတ္ထိ။ သစေ ဝိဿမိဿာမီတိ ဌပိတဿ အာဂစ္ဆတိ၊ ပုန အာရဘန္တေနာပိ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗံ။ သင်္ဃတ္ထေရေ အနာဂတေယေဝ အာရဒ္ဓံ သဇ္ဈာယန္တဿာပိ ဧသေဝ နယော။ ဧကေန သင်္ဃတ္ထေရေန ‘‘မံ အနာပုစ္ဆာပိ ယထာသုခံ သဇ္ဈာယာဟီ’’တိ အနုညာတေ ယထာသုခံ သဇ္ဈာယိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ အညသ္မိံ ပန အာဂတေ တံ အာပုစ္ဆိတွာဝ သဇ္ဈာယိတဗ္ဗံ။

၁၅၁။ အတ္တနာ ဝါ အတ္တာနံ သမ္မန္နိတဗ္ဗံတိ အတ္တနာ ဝါ အတ္တာ သမ္မန္နိတဗ္ဗော၊ ပုစ္ဆန္တေန ပန ပရိသံ ဩလောကေတွာ သစေ အတ္တနော ဥပဒ္ဒဝေါ နတ္ထိ၊ ဝိနယော ပုစ္ဆိတဗ္ဗော။

၁၅၃။ ကတေပိ ဩကာသေ ပုဂ္ဂလံ တုလယိတွာတိ ‘‘အတ္ထိ နု ခေါ မေ ဣတော ဥပဒ္ဒဝေါ၊ နတ္ထီ’’တိ ဧဝံ ဥပပရိက္ခိတွာ။ ပုရမှာကန္တိ ပဌမံ အမှာကံ။ ပဋိကစ္စေဝါတိ ပဌမတရမေဝ။ ပုဂ္ဂလံ တုလယိတွာ ဩကာသံ ကာတုန္တိ ‘‘ဘူတမေဝ နု ခေါ အာပတ္တိံ ဝဒတိ၊ အဘူတ’’န္တိ ဧဝံ ဥပပရိက္ခိတွာ ဩကာသံ ကာတုံ အနုဇာနာမီတိ အတ္ထော။

အဓမ္မကမ္မပဋိက္ကောသနာဒိကထာ

၁၅၄။ အဓမ္မကမ္မံ ဝုတ္တနယမေဝ။ ပဋိက္ကောသိတုန္တိ ဝါရေတုံ။ ဒိဋ္ဌိမ္ပိ အာဝိကာတုန္တိ ‘‘အဓမ္မကမ္မံ ဣဒံ န မေ ခမတီ’’တိ ဧဝံ အညဿ သန္တိကေ အတ္တနော ဒိဋ္ဌိံ ပကာသေတုံ။ စတူဟိ ပဉ္စဟီတိအာဒိ တေသံ အနုပဒ္ဒဝတ္ထာယ ဝုတ္တံ။ သဉ္စိစ္စ န သာဝေန္တီတိ ယထာ န သုဏန္တိ ဧဝံ ဘဏိဿာမာတိ သဉ္စိစ္စ သဏိကံ ဥဒ္ဒိသန္တိ။

၁၅၅။ ထေရာဓိကန္တိ ထေရာဓီနံ၊ ထေရာယတ္တံ ဘဝိတုန္တိ အတ္ထော။ ‘‘ထေရာဓေယျ’’န္တိပိ ပါဌော၊ တသ္မာ ထေရေန သယံ ဝါ ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗံ၊ အညော ဝါ အဇ္ဈေသိတဗ္ဗော။ အဇ္ဈေသနဝိဓာနဉ္စေတ္ထ ဓမ္မဇ္ဈေသနေ ဝုတ္တနယမေဝ။ သော နဇာနာတိ ဥပေါသထံ ဝါတိအာဒီသု စာတုဒ္ဒသိကပန္နရသိကဘေဒေန ဒုဝိဓံ၊ သင်္ဃဥပေါသထာဒိဘေဒေန နဝဝိဓဉ္စ ဥပေါသထံ န ဇာနာတိ၊ စတုဗ္ဗိဓံ ဥပေါသထကမ္မံ န ဇာနာတိ၊ ဒုဝိဓံ ပါတိမောက္ခံ န ဇာနာတိ၊ နဝဝိဓံ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ န ဇာနာတိ။ ယော တတ္ထ ဘိက္ခု ဗျတ္တော ပဋိဗလောတိ ဧတ္ထ ကိဉ္စာပိ ဒဟရဿာပိ ဗျတ္တဿ ပါတိမောက္ခော အနုညာတော။ အထ ခေါ ဧတ္ထ အယမဓိပ္ပာယော။ သစေ ထေရဿ ပဉ္စ ဝါ စတ္တာရော ဝါ တယော ဝါ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသာ နာဂစ္ဆန္တိ၊ ဒွေ ပန အခဏ္ဍာ သုဝိသဒါ ဝါစုဂ္ဂတာ ဟောန္တိ၊ ထေရာယတ္တောဝ ပါတိမောက္ခာ။ သစေ ပန ဧတ္တကမ္ပိ ဝိသဒံ ကာတုံ န သက္ကောတိ၊ ဗျတ္တဿ ဘိက္ခုနော အာယတ္တော ဟောတိ။

သာမန္တာ အာဝါသာတိ သာမန္တံ အာဝါသံ။ သဇ္ဇုကန္တိ တဒဟေဝ အာဂမနတ္ထာယ။ နဝံ ဘိက္ခုံ အာဏာပေတုန္တိ ဧတ္ထ ယော သက္ကောတိ ဥဂ္ဂဟေတုံ၊ ဧဝရူပေါ အာဏာပေတဗ္ဗော၊ န ဗာလော။

ပက္ခဂဏနာဒိဥဂ္ဂဟဏာနုဇာနနကထာ

၁၅၆။ ကတိမီ ဘန္တေတိ ဧတ္ထ ကတီနံ ပူရဏီတိ ကတိမီ။ ကာလဝတောတိ ကာလဿေဝ၊ ပဂေဝါတိ အတ္ထော။

၁၅၈။ ယံ ကာလံ သရတီတိ ဧတ္ထ သာယမ္ပိ ‘‘အဇ္ဇုပေါသထော သမန္နာဟရထာ’’တိ အာရောစေတုံ ဝဋ္ဋတိ။

၁၅၉။ ထေရေန ဘိက္ခုနာ နဝံ ဘိက္ခုံ အာဏာပေတုန္တိ ဧတ္ထာပိ ကိဉ္စိ ကမ္မံ ကရောန္တော ဝါ သဒါကာလမေဝ ဧကော ဝါ ဘာရနိတ္ထရဏကော ဝါ သရဘာဏကဓမ္မကထိကာဒီသု အညတရော ဝါ န ဥပေါသထာဂါရသမ္မဇ္ဇနတ္ထံ အာဏာပေတဗ္ဗော၊ အဝသေသာ ပန ဝါရေန အာဏာပေတဗ္ဗာ။ သစေ အာဏတ္တော သမ္မုဉ္ဇနိံ တာဝကာလိကမ္ပိ န လဘတိ၊ သာခါဘင်္ဂံ ကပ္ပိယံ ကာရေတွာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗံ၊ တမ္ပိ အလဘန္တဿ လဒ္ဓကပ္ပိယံ ဟောတိ။

၁၆၀။ အာသနပညာပနာဏတ္တိယမ္ပိ ဝုတ္တနယေနေဝ အာဏာပေတဗ္ဗော။ အာဏတ္တေန စ သစေ ဥပေါသထာဂါရေ အာသနာနိ နတ္ထိ၊ သင်္ဃိကာဝါသတောပိ အာဟရိတွာ ပညပေတွာ ပုန အာဟရိတဗ္ဗာနိ။ အာသနေသု အသတိ ကဋသာရကေပိ တဋ္ဋိကာယောပိ ပညပေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ တဋ္ဋိကာသုပိ အသတိ သာခါဘင်္ဂါနိ ကပ္ပိယံ ကာရေတွာ ပညပေတဗ္ဗာနိ၊ ကပ္ပိယကာရကံ အလဘန္တဿ လဒ္ဓကပ္ပိယံ ဟောတိ။

၁၆၁။ ပဒီပကရဏေပိ ဝုတ္တနယေနေဝ အာဏာပေတဗ္ဗော။ အာဏာပေန္တေန စ ‘‘အမုကသ္မိံ နာမ ဩကာသေ တေလံ ဝါ ဝဋ္ဋိ ဝါ ကပလ္လိကာ ဝါ အတ္ထိ၊ တံ ဂဟေတွာ ကရောဟီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ သစေ တေလာဒီနိ နတ္ထိ၊ ပရိယေသိတဗ္ဗာနိ၊ ပရိယေသိတွာ အလဘန္တဿ လဒ္ဓကပ္ပိယံ ဟောတိ။ အပိစ ကပါလေ အဂ္ဂိပိ ဇာလေတဗ္ဗော။

ဒိသံဂမိကာဒိဝတ္ထုကထာ

၁၆၃။ သင်္ဂဟေတဗ္ဗောတိ ‘‘သာဓု ဘန္တေ အာဂတာတ္ထ၊ ဣဓ ဘိက္ခာ သုလဘာ သူပဗျဉ္ဇနံ အတ္ထိ၊ ဝသထ အနုက္ကဏ္ဌမာနာ’’တိ ဧဝံ ပိယဝစနေန သင်္ဂဟေတဗ္ဗော။ ပုနပ္ပုနံ တထာကရဏဝသေန အနုဂ္ဂဟေတဗ္ဗော။ ‘‘အာမ ဝသိဿာမီ’’တိ ပဋိဝစနဒါပနေန ဥပလာပေတဗ္ဗော။ အထ ဝါ စတူဟိ ပစ္စယေဟိ သင်္ဂဟေတဗ္ဗော စေဝ အနုဂ္ဂဟေတဗ္ဗော စ။ ပိယဝစနေန ဥပလာပေတဗ္ဗော၊ ကဏ္ဏသုခံ အာလပိတဗ္ဗောတိ အတ္ထော။ စုဏ္ဏာဒီဟိ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ သစေ သကလောပိ သင်္ဃော န ကရောတိ၊ သဗ္ဗေသံ ဒုက္ကဋံ။ ဣဓ နေဝ ထေရာ န ဒဟရာ မုစ္စန္တိ၊ သဗ္ဗေဟိ ဝါရေန ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ အတ္တနော ဝါရေ အနုပဋ္ဌဟန္တဿ အာပတ္တိ။ တေန ပန မဟာထေရာနံ ပရိဝေဏသမ္မဇ္ဇနဒန္တကဋ္ဌဒါနာဒီနိ န သာဒိတဗ္ဗာနိ။ ဧဝမ္ပိ သတိ မဟာထေရေဟိ သာယံပါတံ ဥပဋ္ဌာနံ အာဂန္တဗ္ဗံ။ တေန ပန တေသံ အာဂမနံ ဉတွာ ပဌမတရံ မဟာထေရာနံ ဥပဋ္ဌာနံ ဂန္တဗ္ဗံ။ သစဿ သဒ္ဓိံစရာ ဘိက္ခုဥပဋ္ဌာကာ အတ္ထိ၊ ‘‘မယှံ ဥပဋ္ဌာကာ အတ္ထိ၊ တုမှေ အပ္ပောဿုက္ကာ ဝိဟရထာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ အထာပိဿ သဒ္ဓိံစရာ နတ္ထိ၊ တသ္မိံယေဝ ပန ဝိဟာရေ ဧကော ဝါ ဒွေ ဝါ ဝတ္တသမ္ပန္နာ ဝဒန္တိ ‘‘မယံ ထေရဿ ကတ္တဗ္ဗံ ကရိဿာမ၊ အဝသေသာ ဖာသု ဝိဟရန္တူ’’တိ သဗ္ဗေသံ အနာပတ္တိ။

သော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗောတိ ဥပေါသထကရဏတ္ထာယ အနွဒ္ဓမာသံ ဂန္တဗ္ဗော။ သော စ ခေါ ဥတုဝဿေယေဝ၊ ဝဿာနေ ပန ယံ ကတ္တဗ္ဗံ၊ တံ ဒဿေတုံ ‘‘ဝဿံ ဝသန္တိ ဗာလာ အဗျတ္တာ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ န ဘိက္ခဝေ တေဟိ ဘိက္ခူဟိ တသ္မိံ အာဝါသေ ဝဿံ ဝသိတဗ္ဗန္တိ ပုရိမိကာယ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသကေန ဝိနာ န ဝဿံ ဥပဂန္တဗ္ဗံ။ သစေ သော ဝဿူပဂတာနံ ပက္ကမတိ ဝါ၊ ဝိဗ္ဘမတိ ဝါ၊ ကာလံ ဝါ ကရောတိ၊ အညသ္မိံ သတိယေဝ ပစ္ဆိမိကာယ ဝသိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အသတိ အညတ္ထ ဂန္တဗ္ဗံ၊ အဂစ္ဆန္တာနံ ဒုက္ကဋံ။ သစေ ပန ပစ္ဆိမိကာယ ပက္ကမတိ ဝါ ဝိဗ္ဘမတိ ဝါ ကာလံ ဝါ ကရောတိ၊ မာသဒွယံ ဝသိတဗ္ဗံ။

ပါရိသုဒ္ဓိဒါနကထာ

၁၆၄။ ကာယေန ဝိညာပေတီတိ ပါရိသုဒ္ဓိဒါနံ ယေန ကေနစိ အင်္ဂပစ္စင်္ဂေန ဝိညာပေတိ ဇာနာပေတိ၊ ဝါစံ ပန နိစ္ဆာရေတုံ သက္ကောန္တော ဝါစာယ ဝိညာပေတိ၊ ဥဘယထာ သက္ကောန္တော ကာယဝါစာဟိ။ သင်္ဃေန တတ္ထ ဂန္တွာ ဥပေါသထော ကာတဗ္ဗောတိ သစေ ဗဟူ တာဒိသာ ဂိလာနာ ဟောန္တိ၊ သင်္ဃေန ပဋိပါဋိယာ ဌတွာ သဗ္ဗေ ဟတ္ထပါသေ ကာတဗ္ဗာ။ သစေ ဒူရေ ဒူရေ ဟောန္တိ၊ သင်္ဃော နပ္ပဟောတိ၊ တံ ဒိဝသံ ဥပေါသထော န ကာတဗ္ဗော၊ နတွေဝ ဝဂ္ဂေန သင်္ဃေန ဥပေါသထော ကာတဗ္ဗော။

တတ္ထေဝ ပက္ကမတီတိ သင်္ဃမဇ္ဈံ အနာဂန္တွာ တတောဝ ကတ္ထစိ ဂစ္ဆတိ။ သာမဏေရော ပဋိဇာနာတီတိ ‘‘သာမဏေရော အဟ’’န္တိ ဧဝံ ပဋိဇာနာတိ၊ ဘူတံယေဝ ဝါ သာမဏေရဘာဝံ အာရောစေတိ၊ ပစ္ဆာ ဝါ သာမဏေရဘူမိယံ တိဋ္ဌတီတိ အတ္ထော။ ဧသ နယော သဗ္ဗတ္ထ။

သင်္ဃပ္ပတ္တော ပက္ကမတီတိ သဗ္ဗန္တိမေန ပရိစ္ဆေဒေန ဥပေါသထတ္ထာယ သန္နိပတိတာနံ စတုန္နံ ဘိက္ခူနံ ဟတ္ထပါသံ ပတွာ ပက္ကမတိ။ ဧသ နယော သဗ္ဗတ္ထ။ ဧတ္ထ စ ဧကေန ဗဟူနမ္ပိ အာဟဋာ ပါရိသုဒ္ဓိ အာဟဋာဝ ဟောတိ။ သစေ ပန သော အန္တရာမဂ္ဂေ အညံ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ ယေသံ အနေန ပါရိသုဒ္ဓိ ဂဟိတာ၊ တေသဉ္စ အတ္တနော စ ပါရိသုဒ္ဓိံ ဒေတိ၊ တဿေဝ ပါရိသုဒ္ဓိ အာဂစ္ဆတိ၊ ဣတရာ ပန ဗိလာဠသင်္ခလိကပါရိသုဒ္ဓိ နာမ ဟောတိ။ သာ န အာဂစ္ဆတိ။

သုတ္တော န အာရောစေတီတိ အာဂန္တွာ သုပတိ၊ ‘‘အသုကေန ပါရိသုဒ္ဓိ ဒိန္နာ’’တိ န အာရောစေတိ။ ပါရိသုဒ္ဓိဟာရကဿ အနာပတ္တီတိ ဧတ္ထ သစေ သဉ္စိစ္စ နာရောစေတိ၊ ဒုက္ကဋံ အာပဇ္ဇတိ၊ ပါရိသုဒ္ဓိ ပန အာဟဋာဝ ဟောတိ။ အသဉ္စိစ္စ အနာရောစိတတ္တာ ပနဿ အနာပတ္တိ၊ ဥဘိန္နမ္ပိ စ ဥပေါသထော ကတောယေဝ ဟောတိ။

ဆန္ဒဒါနကထာ

၁၆၅။ ဆန္ဒဒါနေပိ ပါရိသုဒ္ဓိဒါနေ ဝုတ္တသဒိသောယေဝ ဝိနိစ္ဆယော။ ပါရိသုဒ္ဓိံ ဒေန္တေန ဆန္ဒမ္ပိဒါတုန္တိ ဧတ္ထ သစေ ပါရိသုဒ္ဓိမေဝ ဒေတိ န ဆန္ဒံ၊ ဥပေါသထော ကတော ဟောတိ။ ယံ ပန သင်္ဃော အညံ ကမ္မံ ကရောတိ၊ တံ အကတံ ဟောတိ။ ဆန္ဒမေဝ ဒေတိ န ပါရိသုဒ္ဓိံ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃဿ ဥပေါသထောပိ ကမ္မမ္ပိ ကတမေဝ ဟောတိ၊ ဆန္ဒဒါယကဿ ပန ဥပေါသထော အကတော ဟောတိ။ သစေပိ ကောစိ ဘိက္ခု နဒိယာ ဝါ သီမာယ ဝါ ဥပေါသထံ အဓိဋ္ဌဟိတွာ အာဂစ္ဆတိ၊ ‘‘ကတော မယာ ဥပေါသထော’’တိ အစ္ဆိတုံ န လဘတိ၊ သာမဂ္ဂီ ဝါ ဆန္ဒော ဝါ ဒါတဗ္ဗော။

၁၆၇။ သရတိပိ ဥပေါသထံ နပိ သရတီတိ ဧကဒါ သရတိ၊ ဧကဒါ န သရတိ။ အတ္ထိ နေဝ သရတီတိ ယော ဧကန္တံ နေဝ သရတိ၊ တဿ သမ္မုတိဒါနကိစ္စံ နတ္ထိ။ အနာဂစ္ဆန္တောပိ ကမ္မံ န ကောပေတိ။

သင်္ဃုပေါသထာဒိကထာ

၁၆၈။ သော ဒေသော သမ္မဇ္ဇိတွာတိ တံ ဒေသံ သမ္မဇ္ဇိတွာ၊ ဥပယောဂတ္ထေ ပစ္စတ္တံ။ ပါနီယံ ပရိဘောဇနီယန္တိအာဒိ ပန ဥတ္တာနတ္ထမေဝ ။ ကသ္မာ ပနေတံ ဝုတ္တံ? ဥပေါသထဿ ပုဗ္ဗကရဏာဒိဒဿနတ္ထံ။ တေနာဟု အဋ္ဌကထာစရိယာ –

‘‘သမ္မဇ္ဇနီ ပဒီပေါ စ၊ ဥဒကံ အာသနေန စ၊

ဥပေါသထဿ ဧတာနိ၊ ပုဗ္ဗကရဏန္တိ ဝုစ္စတိ’’။

ဣတိ ဣမာနိ စတ္တာရိ ‘‘ပုဗ္ဗကရဏ’’န္တိ အက္ခာတာနိ။

‘‘ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိဥတုက္ခာနံ၊ ဘိက္ခုဂဏနာ စ ဩဝါဒေါ၊

ဥပေါသထဿ ဧတာနိ၊ ပုဗ္ဗကိစ္စန္တိ ဝုစ္စတိ။

ဣတိ ဣမာနိ ပဉ္စ ပုဗ္ဗကရဏတော ပစ္ဆာ ကတ္တဗ္ဗာနိ ‘‘ပုဗ္ဗကိစ္စ’’န္တိ အက္ခာတာနိ။

‘‘ဥပေါသထော ယာဝတိကာ စ ဘိက္ခူ ကမ္မပ္ပတ္တာ၊

သဘာဂါပတ္တိယော စ န ဝိဇ္ဇန္တိ၊

ဝဇ္ဇနီယာ စ ပုဂ္ဂလာ တသ္မိံ န ဟောန္တိ၊

ပတ္တကလ္လန္တိ ဝုစ္စတိ’’။

ဣတိ ဣမာနိ စတ္တာရိ ‘‘ပတ္တကလ္လ’’န္တိ အက္ခာတာနီတိ။

တေဟိသဒ္ဓိန္တိ တေဟိ အာဂတေဟိ သဒ္ဓိံ ဧတာနိ ပုဗ္ဗကရဏာဒီနိ ကတွာ ဥပေါသထော ကာတဗ္ဗော။ အဇ္ဇ မေ ဥပေါသထောတိ ဧတ္ထ သစေ ပန္နရသော ဟောတိ၊ ‘‘အဇ္ဇ မေ ဥပေါသထော ပန္နရသော’’တိပိ အဓိဋ္ဌာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ စာတုဒ္ဒသိကေပိ ဧသေဝ နယော။

အာပတ္တိပဋိကမ္မဝိဓိကထာ

၁၆၉။ ဘဂဝတာ ပညတ္တံ ‘‘န သာပတ္တိကေန ဥပေါသထော ကာတဗ္ဗော’’တိ ဣဒံ ‘‘ယဿ သိယာ အာပတ္တီ’’တိအာဒိဝစနေနေဝ ပါရိသုဒ္ဓိဒါနပညာပနေန စ ပါရိသုဒ္ဓိဥပေါသထပညာပနေန စ ပညတ္တံ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဣတ္ထန္နာမံ အာပတ္တိန္တိ ထုလ္လစ္စယာဒီသု ဧကိဿာ နာမံ ဂဟေတွာ ‘‘ထုလ္လစ္စယံ အာပတ္တိံ ပါစိတ္တိယံ အာပတ္တိ’’န္တိ ဧဝံ ဝတ္တဗ္ဗံ။ တံ ပဋိဒေသေမီတိ ဣဒံ ‘‘တံ တုမှမူလေ၊ တံ တုယှမူလေ ပဋိဒေသေမီ’’တိ ဝုတ္တေပိ သုဝုတ္တမေဝ ဟောတိ။ ပဿသီတိ ဣဒဉ္စ ‘‘ပဿသိ အာဝုသော တံ အာပတ္တိံ၊ ပဿထ ဘန္တေ တံ အာပတ္တိ’’န္တိ ဧဝံ ဝတ္တဗ္ဗံ။ အာမ ပဿာမီတိ ဣဒံ ပန ‘‘အာမ ဘန္တေ ပဿာမိ၊ အာမ အာဝုသော ပဿာမီ’’တိ ဧဝံ ဝုတ္တမ္ပိ သုဝုတ္တမေဝ ဟောတိ။ အာယတိံ သံဝရေယျာသီတိ ဧတ္ထ ပန သစေ ဝုဍ္ဎတရော ‘‘အာယတိံ သံဝရေယျာထာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ ဧဝံ ဝုတ္တေန ပန ‘‘သာဓု သုဋ္ဌု သံဝရိဿာမီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ။

ယဒါ နိဗ္ဗေမတိကောတိ ဧတ္ထ သစေ ပနေသ နိဗ္ဗေမတိကော န ဟောတိ၊ ဝတ္ထုံ ကိတ္တေတွာဝ ဒေသေတုံ ဝဋ္ဋတီတိ အန္ဓကဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တံ။ တတြာယံ ဒေသနာဝိဓိ – သစေ မေဃစ္ဆန္နေ သူရိယေ ‘‘ကာလော နု ခေါ နော’’တိ ဝေမတိကော ဘုဉ္ဇတိ၊ တေန ဘိက္ခုနာ ‘‘အဟံ ဘန္တေ ဝေမတိကော ဘုဉ္ဇိံ’’၊ သစေ ကာလော အတ္ထိ၊ ‘‘သမ္ဗဟုလာ ဒုက္ကဋာ အာပတ္တိယော အာပန္နောမှိ၊ နော စေ အတ္ထိ၊ ‘‘သမ္ဗဟုလာ ပါစိတ္တိယာ အာပန္နောမှီ’’တိ ဧဝံ ဝတ္ထုံ ကိတ္တေတွာ ‘‘အဟံ ဘန္တေ ယာ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ သမ္ဗဟုလာ ဒုက္ကဋာ ဝါ ပါစိတ္တိယာ ဝါ အာပတ္တိယော အာပန္နော၊ တာ တုမှမူလေ ပဋိဒေသေမီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဧသ နယော သဗ္ဗာပတ္တီသု။

န ဘိက္ခဝေ သဘာဂါ အာပတ္တီတိ ဧတ္ထ ယံ ဒွေပိ ဇနာ ဝိကာလဘောဇနာဒိနာ သဘာဂဝတ္ထုနာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇန္တိ၊ ဧဝရူပါ ဝတ္ထုသဘာဂါ ‘‘သဘာဂါ’’တိ ဝုစ္စတိ။ ဝိကာလဘောဇနပ္ပစ္စယာ အာပန္နံ ပန အနတိရိတ္တဘောဇနပစ္စယာ အာပန္နဿ သန္တိကေ ဒေသေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ယာပိ စာယံ ဝတ္ထုသဘာဂါ၊ သာပိ ဒေသိတာ သုဒေသိတာဝ။ အညံ ပန ဒေသနပစ္စယာ ဒေသကော၊ ပဋိဂ္ဂဟဏပ္ပစ္စယာ ပဋိဂ္ဂဟကော စာတိ ဥဘောပိ ဒုက္ကဋံ အာပဇ္ဇန္တိ၊ တံ နာနာဝတ္ထုကံ ဟောတိ၊ တသ္မာ အညမညံ ဒေသေတုံ ဝဋ္ဋတိ။

၁၇၀။ သာမန္တော ဘိက္ခု ဧဝမဿ ဝစနီယောတိ ဧတ္ထ သဘာဂေါယေဝ ဝတ္တဗ္ဗော။ ဝိသဘာဂဿ ဟိ ဝုစ္စမာနေ ဘဏ္ဍနကလဟသင်္ဃဘေဒါဒီနိပိ ဟောန္တိ၊ တသ္မာ တဿ အဝတွာ ‘‘ဣတော ဝုဋ္ဌဟိတွာ ပဋိကရိဿာမီ’’တိ အာဘောဂံ ကတွာ ဥပေါသထော ကာတဗ္ဗောတိ အန္ဓကဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တံ။

အနာပတ္တိပန္နရသကာဒိကထာ

၁၇၂။ အနာပတ္တိပန္နရသကေ – တေ န ဇာနိံသူတိ သီမံ ဩက္ကန္တာတိ ဝါ ဩက္ကမန္တီတိ ဝါတိ န ဇာနိံသု။ အထညေ အာဝါသိကာ ဘိက္ခူ အာဂစ္ဆန္တီတိ ဂါမံ ဝါ အရညံ ဝါ ကေနစိ ကရဏီယေန ဂန္တွာ တေသံ နိသိန္နဋ္ဌာနံ အာဂစ္ဆန္တိ။ ဝဂ္ဂါ သမဂ္ဂသညိနောတိ တေသံ သီမံ ဩက္ကန္တတ္တာ ဝဂ္ဂါ၊ သီမံ ဩက္ကန္တဘာဝဿ အဇာနနတော သမဂ္ဂသညိနော။

၁၇၃။ ဝဂ္ဂါဝဂ္ဂသညိပန္နရသကေ – တေ ဇာနန္တီတိ ပဗ္ဗတေ ဝါ ထလေ ဝါ ဌိတာ သီမံ ဩက္ကန္တေ ဝါ ဩက္ကမန္တေ ဝါ ပဿန္တိ။ ဝေမတိကပန္နရသကံ ဥတ္တာနမေဝ။

၁၇၅။ ကုက္ကုစ္စပကတပန္နရသကေ – ယထာ ဣစ္ဆာယ အဘိဘူတော ‘‘ဣစ္ဆာပကတော’’တိ ဝုစ္စတိ၊ ဧဝံ ပုဗ္ဗဘာဂေ သန္နိဋ္ဌာနံ ကတွာပိ ကရဏက္ခဏေ အကပ္ပိယေ အကပ္ပိယသညိတာသင်္ခါတေန ကုက္ကုစ္စေန အဘိဘူတာ ‘‘ကုက္ကုစ္စပကတာ’’တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

၁၇၆။ ဘေဒပုရေက္ခာရပန္နရသကေ – အကုသလဗလဝတာယ ထုလ္လစ္စယံ ဝုတ္တံ။

သီမောက္ကန္တိကပေယျာလကထာ

၁၇၇။ အာဝါသိကေနအာဂန္တုကပေယျာလေ – ယထာ ပုရိမေ အာဝါသိကေနအာဝါသိကပေယျာလေ ‘‘တေ န ဇာနန္တိ အထညေ အာဝါသိကာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ၊ ဧဝံ ‘‘တေ န ဇာနန္တိ အထညေ အာဂန္တုကာ’’တိအာဒိနာ နယေန သဗ္ဗံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အာဂန္တုကေနအာဝါသိကပေယျာလေ ပန – ယထာ ပုရိမပေယျာလေ ‘‘အာဝါသိကာ ဘိက္ခူ သန္နိပတန္တီ’’တိ အာဂတံ၊ ဧဝံ ‘‘အာဂန္တုကာ ဘိက္ခူ သန္နိပတန္တီ’’တိ အာနေတဗ္ဗံ ။ အာဂန္တုကေနအာဂန္တုကပေယျာလေ ပန – ဥဘယပဒေသု အာဂန္တုကဝသေန ယောဇေတဗ္ဗောတိ။

၁၇၈။ အာဝါသိကာနံ ဘိက္ခူနံ စာတုဒ္ဒသော ဟောတိ၊ အာဂန္တုကာနံ ပန္နရသောတိ ဧတ္ထ ယေသံ ပန္နရသော၊ တေ တိရောရဋ္ဌတော ဝါ အာဂတာ၊ အတီတံ ဝါ ဥပေါသထံ စာတုဒ္ဒသိကံ အကံသူတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အာဝါသိကာနံ အနုဝတ္တိတဗ္ဗန္တိ အာဝါသိကေဟိ ‘‘အဇ္ဇုပေါသထော စာတုဒ္ဒသော’’တိ ပုဗ္ဗကိစ္စေ ကရိယမာနေ အနုဝတ္တိတဗ္ဗံ၊ န ပဋိက္ကောသိတဗ္ဗံ။ န အကာမာ ဒါတဗ္ဗာတိ န အနိစ္ဆာယ ဒါတဗ္ဗာ။

လိင်္ဂါဒိဒဿနကထာ

၁၇၉။ အာဝါသိကာကာရန္တိ အာဝါသိကာနံ အာကာရံ။ ဧသ နယော သဗ္ဗတ္ထ။ အာကာရော နာမ ယေန တေသံ ဝတ္တသမ္ပန္နာ ဝါ န ဝါတိ အာစာရသဏ္ဌာနံ ဂယှတိ။ လိင်္ဂံ နာမ ယံ တေ တတ္ထ တတ္ထ လီနေ ဂမယတိ၊ အဒိဿမာနေပိ ဇာနာပေတီတိ အတ္ထော။ နိမိတ္တံ နာမ ယံ ဒိသွာ တေ အတ္ထီတိ ဉာယန္တိ။ ဥဒ္ဒေသော နာမ ယေန တေ ဧဝရူပပရိက္ခာရာတိ ဥဒ္ဒိသန္တိ၊ အပဒေသံ လဘန္တီတိ အတ္ထော။ သဗ္ဗမေတံ သုပညတ္တမဉ္စပီဌာဒီနဉ္စေဝ ပဒသဒ္ဒါဒီနဉ္စ အဓိဝစနံ၊ ယထာယောဂံ ပန ယောဇေတဗ္ဗံ။ အာဂန္တုကာကာရာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ တတ္ထ အညာတကန္တိ အညေသံ သန္တကံ။ ပါဒါနံ ဓောတံ ဥဒကနိဿေကန္တိ ပါဒါနံ ဓောတာနံ ဥဒကနိဿေကံ။ ဗဟုဝစနဿ ဧကဝစနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ‘‘ပါဒါနံ ဓောတဥဒကနိဿေက’’န္တိ ဝါ ပါဌော၊ ပါဒါနံ ဓောဝနဥဒကနိဿေကန္တိ အတ္ထော။

၁၈၀။ နာနာသံဝါသကာဒိဝတ္ထူသု – သမာနသံဝါသကဒိဋ္ဌိန္တိ ‘‘သမာနသံဝါသကာ ဧတေ’’တိ ဒိဋ္ဌိံ။ န ပုစ္ဆန္တီတိ တေသံ လဒ္ဓိံ န ပုစ္ဆန္တိ၊ အပုစ္ဆိတွာဝ ဝတ္တပဋိဝတ္တိံ ကတွာ ဧကတော ဥပေါသထံ ကရောန္တိ။ နာဘိဝိတရန္တီတိ နာနာသံဝါသကဘာဝံ မဒ္ဒိတုံ အဘိဘဝိတုံ န သက္ကောန္တိ၊ တံ ဒိဋ္ဌိံ န နိဿဇ္ဇာပေန္တီတိ အတ္ထော။

နဂန္တဗ္ဗဂန္တဗ္ဗဝါရကထာ

၁၈၁။ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာတိ ယသ္မိံ အာဝါသေ ဥပေါသထကာရကာ ဘိက္ခူ အတ္ထိ၊ တမှာ အာဝါသာ ယံ န သက္ကောတိ တဒဟေဝ အာဂန္တုံ ၊ သော အာဝါသော ဥပေါသထံ အကတွာ န ဂန္တဗ္ဗော။ အညတြ သင်္ဃေနာတိ သင်္ဃပ္ပဟောနကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ဝိနာ။ အညတြ အန္တရာယာတိ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တံ ဒသဝိဓံ အန္တရာယံ ဝိနာ။ သဗ္ဗန္တိမေန ပန ပရိစ္ဆေဒေန အတ္တစတုတ္ထေန အန္တရာယေ ဝါ သတိ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ အနာဝါသောတိ နဝကမ္မသာလာဒိကော ယော ကောစိ ပဒေသော။ ယထာ စ အာဝါသာဒယော န ဂန္တဗ္ဗာ၊ ဧဝံ သစေ ဝိဟာရေ ဥပေါသထံ ကရောန္တိ၊ ဥပေါသထာဓိဋ္ဌာနတ္ထံ သီမာပိ နဒီပိ န ဂန္တဗ္ဗာ။ သစေ ပနေတ္ထ ကောစိ ဘိက္ခု ဟောတိ၊ တဿ သန္တိကံ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဝိဿဋ္ဌဥပေါသထာပိ အာဝါသာ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ၊ ဧဝံ ဂတော အဓိဋ္ဌာတုမ္ပိ လဘတိ။ အာရညကေနာပိ ဘိက္ခုနာ ဥပေါသထဒိဝသေ ဂါမေ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ အတ္တနော ဝိဟာရမေဝ အာဂန္တဗ္ဗံ။ သစေ အညံ ဝိဟာရံ ဩက္ကမတိ၊ တတ္ထ ဥပေါသထံ ကတွာဝ အာဂန္တဗ္ဗံ၊ အကတွာ န ဝဋ္ဋတိ။

၁၈၂။ ယံ ဇညာ သက္ကောမိ အဇ္ဇေဝ ဂန္တုန္တိ ယံ ဇာနေယျ အဇ္ဇေဝ တတ္ထ ဂန္တုံ သက္ကောမီတိ၊ ဧဝရူပေါ အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော။ တတ္ထ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ဥပေါသထံ ကရောန္တေနာပိ ဟိ ဣမိနာ နေဝ ဥပေါသထန္တရာယော ကတော ဘဝိဿတီတိ။

ဝဇ္ဇနီယပုဂ္ဂလသန္ဒဿနကထာ

၁၈၃။ ဘိက္ခုနိယာ နိသိန္နပရိသာယာတိအာဒီသု ဟတ္ထပါသုပဂမနမေဝ ပမာဏံ။ အညတြ အဝုဋ္ဌိတာယ ပရိသာယာတိ ဣဒဉှိ ပါရိဝါသိယပါရိသုဒ္ဓိဒါနံ နာမ ပရိသာယ ဝုဋ္ဌိတကာလတော ပဋ္ဌာယ န ဝဋ္ဋတိ၊ အဝုဋ္ဌိတာယ ပန ဝဋ္ဋတိ။ တေနာဟ – ‘‘အညတြ အဝုဋ္ဌိတာယ ပရိသာယာ’’တိ။ တဿ လက္ခဏံ ဘိက္ခုနိဝိဘင်္ဂေ ပရိဝါသိယဆန္ဒဒါနဝဏ္ဏနတော ဂဟေတဗ္ဗံ။ အနုပေါသထေတိ စာတုဒ္ဒသိကော စ ပန္နရသိကော စာတိ ဣမေ ဒွေ ဥပေါသထေ ဌပေတွာ အညသ္မိံ ဒိဝသေ။ အညတြ သင်္ဃသာမဂ္ဂိယာတိ ယာ ကောသမ္ဗကဘိက္ခူနံ ဝိယ ဘိန္နေ သင်္ဃေ ပုန သင်္ဃသာမဂ္ဂီ ကရိယတိ၊ တထာရူပိံ သင်္ဃသာမဂ္ဂိံ ဌပေတွာ ။ တဒါ စ ‘‘သုဏာတု မေ ဘန္တေ သင်္ဃော အဇ္ဇုပေါသထော သာမဂ္ဂီ’’တိ ဝတွာ ကာတဗ္ဗော။ ယေ ပန ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ အပ္ပမတ္တကေ ဥပေါသထံ ဌပေတွာ ပုန သမဂ္ဂါ ဟောန္တိ၊ တေဟိ ဥပေါသထေယေဝ ကာတဗ္ဗောတိ။

ဥပေါသထက္ခန္ဓကဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။