📜
၅။ စမ္မက္ခန္ဓကံ
သောဏကောဠိဝိသဝတ္ထုကထာ
၂၄၂။ စမ္မက္ခန္ဓကေ ¶ ¶ – ဣဿရိယာဓိပစ္စန္တိ ဣဿရဘာဝေန စ အဓိပတိဘာဝေန စ သမန္နာဂတံ။ ရဇ္ဇန္တိ ရာဇဘာဝံ၊ ရညာ ကတ္တဗ္ဗကိစ္စံ ဝါ။ သောဏော နာမ ကောဠိဝိသောတိ ဧတ္ထ သောဏောတိ တဿ နာမံ၊ ကောဠိဝိသောတိ ဂေါတ္တံ။ ပါဒတလေသု လောမာနီတိ ရတ္တေသု ပါဒတလေသု သုခုမာနိ အဉ္ဇနဝဏ္ဏာနိ ကမ္မစိတ္တီကတာနိ လောမာနိ ဇာတာနိ ဟောန္တိ။ သော ကိရ ပုဗ္ဗေ အသီတိသဟဿာနံ ပုရိသာနံ ဇေဋ္ဌပုရိသော ဟုတွာ တေဟိ သဒ္ဓိံ ပစ္စေကဗုဒ္ဓဿ ဝသနဋ္ဌာနေ ပဏ္ဏသာလံ ကတွာ အတ္တနော သဿိရိကံ ဥဏ္ဏပါဝါရကံ ပစ္စေကဗုဒ္ဓဿ ပါဒေဟိ အက္ကမနဋ္ဌာနေ ပါဒပုဉ္ဆနိကံ ကတွာ ဌပေသိ။ တေမာသံ ပန သဗ္ဗေဝ ပစ္စေကဗုဒ္ဓံ ဥပဋ္ဌဟိံသု။ အယံ တဿ စ တေသဉ္စ အသီတိယာ ဂါမိကသဟဿာနံ ¶ ပုဗ္ဗယောဂေါ။
အသီတိဂါမိကသဟဿာနီတိ တေသု ဂါမေသု ဝသန္တာနံ ကုလပုတ္တာနံ အသီတိသဟဿာနိ။ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေနာတိ ကေနစိ ကရဏီယေန ဝိယ၊ န ပနဿ ကိဉ္စိ ကရဏီယံ အတ္ထိ အညတြ တဿ ဒဿနာ။ ရာဇာ ကိရ တာနိပိ အသီတိကုလပုတ္တသဟဿာနိ သန္နိပါတာပေန္တော ‘‘ဧဝံ အပရိသင်္ကန္တော သောဏော အာဂမိဿတီ’’တိ သန္နိပါတာပေသိ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကေ အတ္ထေတိ ‘‘ကသိဝဏိဇ္ဇာဒီနိ ဓမ္မေန ကတ္တဗ္ဗာနိ၊ မာတာပိတရော ဓမ္မေန ပေါသိတဗ္ဗာ’’တိ ဧဝမာဒိနာ နယေန ဣဓလောကဟိတေ အတ္ထေ အနုသာသိတွာ။ သော နော ဘဂဝါတိ သော အမှာကံ ဘဂဝါ တုမှေ သမ္ပရာယိကေ အတ္ထေ အနုသာသိဿတီတိ အတ္ထော။
ဘဂဝန္တံ ပဋိဝေဒေမီတိ ဘဂဝန္တံ ဇာနာပေမိ။ ပါဋိကာယ နိမုဇ္ဇိတွာတိ သောပါနဿ ဟေဋ္ဌာ အဍ္ဎစန္ဒပါသာဏေ နိမုဇ္ဇိတွာ။ ယဿ ဒါနိ ဘန္တေ ဘဂဝါ ကာလံ မညတီတိ ယဿ တေသံ ဟိတကိရိယတ္ထဿ ဘဂဝါ ကာလံ ဇာနာတိ။ ဝိဟာရပစ္ဆာယာယန္တိ ဝိဟာရပစ္စန္တေ ဆာယာယံ။ သမန္နာဟရန္တီတိ ပသာဒဝသေန ပုနပ္ပုနံ မနသိ ကရောန္တိ။ ဘိယျောသောမတ္တာယာတိ ဘိယျောသောမတ္တာယ ပုန ဝိသိဋ္ဌတရံ ဒဿေဟီတိ အတ္ထော။ အန္တရဓာယတီတိ အဒဿနံ ဟောတိ။
သောဏဿ ပဗ္ဗဇ္ဇာကထာ
၂၄၃။ လောဟိတေန ¶ ¶ ဖုဋော ဟောတီတိ လောဟိတေန မက္ခိတော ဟောတိ။ ဂဝါဃာတနန္တိ ယတ္ထ ဂါဝေါ ဟညန္တိ၊ တာဒိသောတိ အတ္ထော။ ကုသလော နာမ ဝီဏာယ ဝါဒနကုသလော။ ဝီဏာယ တန္တိဿရေတိ ဝီဏာယ တန္တိယာ သရေ။ အစ္စာယတာတိ အတိအာယတာ ခရမုစ္ဆိတာ။ သရဝတီတိ သရသမ္ပန္နာ။ ကမ္မညာတိ ကမ္မက္ခမာ။ အတိသိထိလာတိ မန္ဒမုစ္ဆနာ။ သမေ ဂုဏေ ပတိဋ္ဌိတာတိ မဇ္ဈိမေ သရေ ဌပေတွာ မုစ္ဆိတာ။ ဝီရိယသမတံ အဓိဋ္ဌဟာတိ ဝီရိယသမ္ပယုတ္တသမတံ အဓိဋ္ဌာဟိ၊ ဝီရိယံ သမထေန ယောဇေဟီတိ အတ္ထော။ ဣန္ဒြိယာနဉ္စ သမတံ ပဋိဝိဇ္ဈာတိ သဒ္ဓါဒီနံ ဣန္ဒြိယာနံ သမတံ သမဘာဝံ။ တတ္ထ သဒ္ဓံ ပညာယ၊ ပညဉ္စ သဒ္ဓါယ၊ ဝီရိယံ သမာဓိနာ၊ သမာဓိဉ္စ ဝီရိယေန ယောဇယမာနော ဣန္ဒြိယာနံ သမတံ ပဋိဝိဇ္ဈ။ တတ္ထ စ နိမိတ္တံ ဂဏှာဟီတိ တသ္မိံ သမထေ သတိ၊ ယေန အာဒါသေ မုခဗိမ္ဗေနေဝ နိမိတ္တေန ဥပ္ပဇ္ဇိတဗ္ဗံ ¶ ၊ တံ သမထနိမိတ္တံ ဝိပဿနာနိမိတ္တံ မဂ္ဂနိမိတ္တံ ဖလနိမိတ္တဉ္စ ဂဏှာဟိ၊ နိဗ္ဗတ္တေဟီတိ အတ္ထော။
၂၄၄။ အညံ ဗျာကရေယျန္တိ အရဟာ အဟန္တိ ဇာနာပေယျံ။ ဆ ဌာနာနီတိ ဆ ကာရဏာနိ။ အဓိမုတ္တော ဟောတီတိ ပဋိဝိဇ္ဈိတွာ ပစ္စက္ခံ ကတွာ ဌိတော ဟောတိ။ နေက္ခမ္မာဓိမုတ္တောတိအာဒိ သဗ္ဗံ အရဟတ္တဝသေန ဝုတ္တံ။ အရဟတ္တဉှိ သဗ္ဗကိလေသေဟိ နိက္ခန္တတ္တာ နေက္ခမ္မံ၊ တေဟေဝ ပဝိဝိတ္တတ္တာ ပဝိဝေကော၊ ဗျာပဇ္ဇာဘာဝတော အဗျာပဇ္ဇံ၊ ဥပါဒါနဿ ခယန္တေ ဥပ္ပန္နတ္တာ ဥပါဒါနက္ခယော၊ တဏှာက္ခယန္တေ ဥပ္ပန္နတ္တာ တဏှက္ခယော၊ သမ္မောဟာဘာဝတော အသမ္မောဟောတိ စ ဝုစ္စတိ။
ကေဝလံ သဒ္ဓါမတ္တကန္တိ ပဋိဝေဓရဟိတံ ကေဝလံ ပဋိဝေဓပညာယ အသမ္မိဿံ သဒ္ဓါမတ္တကံ။ ပဋိစယန္တိ ပုနပ္ပုနံ ကရဏေန ဝုဍ္ဎိံ။ ဝီတရာဂတ္တာတိ မဂ္ဂပ္ပဋိဝေဓေန ရာဂဿ ဝိဂတတ္တာယေဝ နေက္ခမ္မသင်္ခါတံ အရဟတ္တံ ပဋိဝိဇ္ဈိတွာ ဌိတော ဟောတိ။ ဖလသမာပတ္တိဝိဟာရေနေဝ ဝိဟရတိ၊ တန္နိန္နမာနသောယေဝ ဟောတီတိ အတ္ထော။ သေသပဒေသုပိ ဧသေဝ နယော။
လာဘသက္ကာရသိလောကန္တိ ¶ စတုပစ္စယလာဘဉ္စ တေသံယေဝ သုကတဘာဝဉ္စ ဝဏ္ဏဘဏနဉ္စ။ နိကာမယမာနောတိ ဣစ္ဆမာနော ပတ္ထယမာနော။ ပဝိဝေကာဓိမုတ္တောတိ ဝိဝေကေ အဓိမုတ္တော အဟန္တိ ဧဝံ အရဟတ္တံ ဗျာကရောတီတိ အတ္ထော။
သီလဗ္ဗတပရာမာသန္တိ သီလဉ္စ ဝတဉ္စ ပရာမသိတွာ ဂဟိတဂဟဏမတ္တံ။ သာရတော ပစ္စာဂစ္ဆန္တောတိ ¶ သာရဘာဝေန ဇာနန္တော။ အဗျာပဇ္ဇာဓိမုတ္တောတိ အဗျာပဇ္ဇံ အရဟတ္တံ ဗျာကရောတီတိ အတ္ထော။ ဣမိနာဝ နယေန သဗ္ဗဝါရေသု အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။
ဘုသာတိ ဗလဝန္တော။ နေဝဿ စိတ္တံ ပရိယာဒိယန္တီတိ ဧတဿ ခီဏာသဝဿ စိတ္တံ ဂဟေတွာ ဌာတုံ န သက္ကောန္တိ။ အမိဿီကတန္တိ အမိဿကတံ။ ကိလေသာဟိ အာရမ္မဏေန သဒ္ဓိံ စိတ္တံ မိဿံ ကရောန္တိ၊ တေသံ အဘာဝါ အမိဿီကတံ။ ဌိတန္တိ ပတိဋ္ဌိတံ။ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တန္တိ အစလနပ္ပတ္တံ။ ဝယဉ္စဿာနုပဿတီတိ ¶ တဿ စိတ္တဿ ဥပ္ပာဒမ္ပိ ဝယမ္ပိ ပဿတိ။
နေက္ခမ္မံ အဓိမုတ္တဿာတိ အရဟတ္တံ ပဋိဝိဇ္ဈိတွာ ဌိတဿ။ သေသပဒေဟိပိ အရဟတ္တမေဝ ကထိတံ။ ဥပါဒါနက္ခယဿာတိ ဥပယောဂတ္ထေ သာမိဝစနံ။ အသမ္မောဟဉ္စ စေတသောတိ စိတ္တဿ စ အသမ္မောဟံ အဓိမုတ္တဿ။ ဒိသွာ အာယတနုပ္ပာဒန္တိ အာယတနာနံ ဥပ္ပာဒဉ္စ ဝယဉ္စ ဒိသွာ။ သမ္မာ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတီတိ သမ္မာ ဟေတုနာ နယေန ဣမာယ ဝိပဿနာယ ပဋိပတ္တိယာ ဖလသမာပတ္တိဝသေန စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ၊ နိဗ္ဗာနာရမ္မဏေ အဓိမုစ္စတိ။ သန္တစိတ္တဿာတိ နိဗ္ဗုတစိတ္တဿ။ တာဒိနောတိ ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌေ အနုနယပဋိဃေဟိ အကမ္ပိယတ္တာ တာဒီ၊ တဿ တာဒိနော။
ဒိဂုဏာဒိဥပါဟနပဋိက္ခေပကထာ
၂၄၅။ အညံ ဗျာကရောန္တီတိ အရဟတ္တံ ဗျာကရောန္တိ။ အတ္ထော စ ဝုတ္တောတိ ယေန အရဟာတိ ဉာယတိ၊ သော အတ္ထော ဝုတ္တော။ သုတ္တတ္ထော ပန သုတ္တဝဏ္ဏနတောယေဝ ဂဟေတဗ္ဗော။ အတ္တာ စ အနုပနီတောတိ အဟံ အရဟာတိ ဧဝံ ဗျဉ္ဇနဝသေန အတ္တာ န ဥပနီတော။ အထ စ ပနိဓေကစ္စေ မောဃပုရိသာတိ အညေ ပန တုစ္ဆပုရိသာ ဟသမာနာ ဝိယ အသန္တမေဝ အညံ ဝစနမတ္တေန သန္တံ ကတွာ ဗျာကရောန္တိ။ ဧကပလာသိကန္တိ ဧကပဋလံ ¶ ။ အသီတိသကဋဝါဟေတိ ဧတ္ထ ဒွေ သကဋဘာရာ ဧကော ဝါဟောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သတ္တဟတ္ထိကဉ္စ အနီကန္တိ ဧတ္ထ ဆ ဟတ္ထိနိယော ဧကော စ ဟတ္ထီတိ ဣဒမေကံ အနီကံ။ ဤဒိသာနိ သတ္တ အနီကာနိ သတ္တဟတ္ထိကံ အနီကံ နာမ။ ဒိဂုဏာတိ ဒွိပဋလာ။ တိဂုဏာတိ တိပဋလာ။ ဂဏင်္ဂုဏူပါဟနာတိ စတုပဋလတော ပဋ္ဌာယ ဝုစ္စတိ။
သဗ္ဗနီလိကာဒိပဋိက္ခေပကထာ
၂၄၆။ သဗ္ဗနီလိကာတိ သဗ္ဗာဝ နီလိကာ။ ဧသ နယော သဗ္ဗပီတိကာဒီသုပိ။ တတ္ထ စ နီလိကာ ဥမာပုပ္ဖဝဏ္ဏာ ဟောတိ၊ ပီတိကာ ကဏိကာရပုပ္ဖဝဏ္ဏာ၊ လောဟိတိကာ ဇယသုမနပုပ္ဖဝဏ္ဏာ ¶ ၊ မဉ္ဇိဋ္ဌိကာ မဉ္ဇိဋ္ဌဝဏ္ဏာ ဧဝ၊ ကဏှာ အဒ္ဒါရိဋ္ဌကဝဏ္ဏာ၊ မဟာရင်္ဂရတ္တာ သတပဒိပိဋ္ဌိဝဏ္ဏာ၊ မဟာနာမရတ္တာ သမ္ဘိန္နဝဏ္ဏာ ဟောတိ ပဏ္ဍုပလာသဝဏ္ဏာ။ ကုရုန္ဒိယံ ပန ¶ ‘‘ပဒုမပုပ္ဖဝဏ္ဏာ’’တိ ဝုတ္တာ။ ဧတာသု ယံကိဉ္စိ လဘိတွာ ရဇနံ စောဠကေန ပုဉ္ဆိတွာ ဝဏ္ဏံ ဘိန္ဒိတွာ ဓာရေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ အပ္ပမတ္တကေပိ ဘိန္နေ ဝဋ္ဋတိယေဝ။
နီလကဝဒ္ဓိကာတိ ယာသံ ဝဒ္ဓါယေဝ နီလာ။ ဧသေဝ နယော သဗ္ဗတ္ထ။ ဧတာပိ ဝဏ္ဏဘေဒံ ကတွာ ဓာရေတဗ္ဗာ။ ခလ္လကဗဒ္ဓါတိ ပဏှိပိဓာနတ္ထံ တလေ ခလ္လကံ ဗန္ဓိတွာ ကတာ။ ပုဋဗဒ္ဓါတိ ယောနကဥပါဟနာ ဝုစ္စတိ၊ ယာ ယာဝဇင်္ဃတော သဗ္ဗပါဒံ ပဋိစ္ဆာဒေတိ။ ပါလိဂုဏ္ဌိမာတိ ပလိဂုဏ္ဌိတွာ ကတာ၊ ယာ ဥပရိ ပါဒမတ္တမေဝ ပဋိစ္ဆာဒေတိ၊ န ဇင်္ဃံ။ တူလပုဏ္ဏိကာတိ တူလပိစုနာ ပူရေတွာ ကတာ။ တိတ္တိရပတ္တိကာတိ တိတ္တိရပတ္တသဒိသာ ဝိစိတ္တဗဒ္ဓါ။ မေဏ္ဍဝိသာဏဝဒ္ဓိကာတိ ကဏ္ဏိကဋ္ဌာနေ မေဏ္ဍကသိင်္ဂသဏ္ဌာနေ ဝဒ္ဓေ ယောဇေတွာ ကတာ။ အဇဝိသာဏဝဒ္ဓိကာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဝိစ္ဆိကာဠိကာပိ တတ္ထေဝ ဝိစ္ဆိကနင်္ဂုဋ္ဌသဏ္ဌာနေ ဝဒ္ဓေ ယောဇေတွာ ကတာ။ မောရပိဉ္ဆပရိသိဗ္ဗိတာတိ တလေသု ဝါ ဝဒ္ဓေသု ဝါ မောရပိဉ္ဆေဟိ သုတ္တကသဒိသေဟိ ပရိသိဗ္ဗိတာ။ စိတြာတိ ဝိစိတြာ၊ ဧတာသု ယံကိဉ္စိ လဘိတွာ၊ သစေ တာနိ ခလ္လကာဒီနိ အပနေတွာ သက္ကာ ဟောန္တိ ဝဠဉ္ဇိတုံ၊ ဝဠဉ္ဇေတဗ္ဗာ။ တေသု ပန သတိ ဝဠဉ္ဇန္တဿ ဒုက္ကဋံ။ သီဟစမ္မပရိက္ခဋာ နာမ ပရိယန္တေသု စီဝရေ အနုဝါတံ ဝိယ သီဟစမ္မံ ယောဇေတွာ ကတာ။ လူဝကစမ္မပရိက္ခဋာတိ ပက္ခိဗိဠာလစမ္မပရိက္ခဋာ ¶ ။ ဧတာသုပိ ယာ ကာစိ လဘိတွာ တံ စမ္မံ အပနေတွာ ဓာရေတဗ္ဗာ။
၂၄၇။ ဩမုက္ကန္တိ ပဋိမုဉ္စိတွာ အပနီတံ။ နဝါတိ အပရိဘုတ္တာ။
အဇ္ဈာရာမေဥပါဟနပဋိက္ခေပကထာ
၂၄၈။ အဘိဇီဝနိကဿာတိ ယေန သိပ္ပေန အဘိဇီဝန္တိ၊ ဇီဝိကံ ကပ္ပေန္တိ၊ တဿ ကာရဏာတိ အတ္ထော။ ဣဓ ခေါ တံ ဘိက္ခဝေတိ ဧတ္ထ တန္တိ နိပါတမတ္တံ၊ ဣဓ ခေါ ဘိက္ခဝေ သောဘေယျာထာတိ ¶ အတ္ထော။ ယံ တုမှေတိ ယေ တုမှေ။ အထ ဝါ ယဒိ တုမှေတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ယဒိသဒ္ဒဿ ဟိ အတ္ထေ အယံ နိပါတော။ အာစရိယေသူတိအာဒိမှိ ပဗ္ဗဇ္ဇာစရိယော၊ ဥပသမ္ပဒါစရိယော၊ နိဿယာစာရိယော၊ ဥဒ္ဒေသာစရိယောတိ ဣမေ စတ္တာရောပိ ဣဓ အာစရိယာ ဧဝ။ အဝဿိကဿ ဆဗ္ဗဿော အာစရိယမတ္တော။ သော ဟိ စတုဝဿကာလေ တံ နိဿာယ ဝစ္ဆတိ၊ ဧဝံ ဧကဝဿဿ သတ္တဝဿော၊ ဒုဝဿဿ အဋ္ဌဝဿော၊ တိဝဿဿ နဝဝဿော၊ စတုဝဿဿ ဒသဝဿော။ ဣမေပိ အာစရိယမတ္တာ ဧဝ ¶ ။ ဥပဇ္ဈာယဿ သန္ဒိဋ္ဌသမ္ဘတ္တာ ပန သဟာယဘိက္ခူ၊ ယေ ဝါ ပန ကေစိ ဒသဟိ ဝဿေဟိ မဟန္တတရာ တေ သဗ္ဗေပိ ဥပဇ္ဈာယမတ္တာ နာမ။ ဧတ္တကေသု ဘိက္ခူသု အနုပါဟနေသု စင်္ကမန္တေသု သဥပါဟနဿ စင်္ကမတော အာပတ္တိ။
၂၄၉။ ပါဒခီလာဗာဓော နာမ ပါဒတော ခီလသဒိသံ မံသံ နိက္ခန္တံ ဟောတိ။
၂၅၁။ တိဏပါဒုကာတိ ယေန ကေနစိ တိဏေန ကတပါဒုကာ။ ဟိန္တာလပါဒုကာတိ ခဇ္ဇူရီပတ္တေဟိ ကတပါဒုကာ၊ ဟိန္တာလပတ္တေဟိပိ န ဝဋ္ဋတိယေဝ။ ကမလပါဒုကာတိ ကမလတိဏံ နာမ အတ္ထိ၊ တေန ကတပါဒုကာ၊ ဥသီရပါဒုကာတိပိ ဝဒန္တိ။ ကမ္ဗလပါဒုကာတိ ဥဏ္ဏာဟိ ကတပါဒုကာ။ အသင်္ကမနီယာတိ ဘူမိယံ သုပ္ပတိဋ္ဌိတာ နိစ္စလာ အသံဟာရိယာ။
၂၅၂။ အင်္ဂဇာတံ ဆုပန္တီတိ အင်္ဂဇာတေနေဝ အင်္ဂဇာတံ ဆုပန္တိ။ ဩဂါဟေတွာ မာရေန္တီတိ အန္တော ဥဒကေ ဒဠှံ ဂဟေတွာ မာရေန္တိ။
ယာနာဒိပဋိက္ခေပကထာ
၂၅၃။ ဣတ္ထိယုတ္တေနာတိ ¶ ဓေနုယုတ္တေန။ ပုရိသန္တရေနာတိ ပုရိသသာရထိနာ။ ပုရိသယုတ္တေနာတိ ဂေါဏယုတ္တေန။ ဣတ္ထန္တရေနာတိ ဣတ္ထိသာရထိနာ။ ဂင်္ဂါမဟိယာယာတိ ဂင်္ဂါမဟကီဠိကာယ။ ပုရိသယုတ္တံ ဟတ္ထဝဋ္ဋကန္တိ ဧတ္ထ ပုရိသယုတ္တံ ဣတ္ထိသာရထိ ဝါ ဟောတု၊ ပုရိသသာရထိ ဝါ ဝဋ္ဋတိ။ ဟတ္ထဝဋ္ဋကံ ပန ဣတ္ထိယော ဝါ ဝဋ္ဋေန္တု ပုရိသာ ဝါ၊ ဝဋ္ဋတိယေဝ။ ယာနုဂ္ဃာတေနာတိ ယာနံ အဘိရုဟန္တဿ သဗ္ဗော ကာယော စလတိ တပ္ပစ္စယာ။ သိဝိကန္တိ ပီဌကသိဝိကံ။ ပါဋင်္ကိန္တိ ဝံသေ လဂ္ဂေတွာ ကတံ ပဋပေါတလိကံ။
၂၅၄။ ဥစ္စာသယနမဟာသယနနာနီတိ ¶ ဧတ္ထ ဥစ္စာသယနန္တိ ပမာဏာတိက္ကန္တံ မဉ္စံ။ မဟာသယနန္တိ အကပ္ပိယတ္ထရဏံ၊ အာသန္ဒီအာဒီသု အာသန္ဒီတိ ပမာဏာတိက္ကန္တာသနံ။ ပလ္လင်္ကောတိ ပါဒေသု ဝါဠရူပါနိ ဌပေတွာ ကတော။ ဂေါနကောတိ ဒီဃလောမကော မဟာကောဇဝေါ၊ စတုရင်္ဂုလာဓိကာနိ ကိရ တဿ လောမာနိ။ စိတ္တကာတိ ဝါနစိတြော ဥဏ္ဏာမယတ္ထရဏော။ ပဋိကာတိ ဥဏ္ဏာမယော သေတတ္ထရဏော။ ပဋလိကာတိ ဃနပုပ္ဖကော ဥဏ္ဏာမယလောဟိတတ္ထရဏော၊ ယော အာမလကပဋ္ဋောတိပိ ဝုစ္စတိ။ တူလိကာတိ ပကတိတူလိကာယေဝ။ ဝိကတိကာတိ သီဟဗျဂ္ဃာဒိရူပဝိစိတြော ဥဏ္ဏာမယတ္ထရဏော။ ဥဒ္ဒလောမီတိ ဧကတော ဥဂ္ဂတလောမံ ဥဏ္ဏာမယတ္ထရဏံ၊ ‘‘ဥဒ္ဓလောမီ’’တိပိ ပါဌော။ ဧကန္တလောမီတိ ဥဘတော ဥဂ္ဂတလောမံ ဥဏ္ဏာမယတ္ထရဏံ။ ကဋ္ဋိဿန္တိ ရတနပရိသိဗ္ဗိတံ ကောသေယျကဋ္ဋိဿမယံ ပစ္စတ္ထရဏံ ¶ ။ ကောသေယျန္တိ ရတနပရိသိဗ္ဗိတံ ကောသိယသုတ္တမယံ ပစ္စတ္ထရဏံ၊ သုဒ္ဓကောသေယျံ ပန ဝဋ္ဋတိ။
ကုတ္တကန္တိ သောဠသန္နံ နာဋကိတ္ထီနံ ဌတွာ နစ္စနယောဂ္ဂံ ဥဏ္ဏာမယအတ္ထရဏံ။ ဟတ္ထတ္ထရအဿတ္ထရာတိ ဟတ္ထိအဿပိဋ္ဌီသု အတ္ထရဏကအတ္ထရဏာ ဧဝ။ ရထတ္ထရေပိ ဧသေဝ နယော။ အဇိနပ္ပဝေဏီတိ အဇိနစမ္မေဟိ မဉ္စပ္ပမာဏေန သိဗ္ဗိတွာ ကတာ ပဝေဏီ။ ကဒလီမိဂပဝရပစ္စတ္ထရဏန္တိ ကဒလီမိဂစမ္မံ နာမ အတ္ထိ၊ တေန ကတံ ပဝရပစ္စတ္ထရဏံ၊ ဥတ္တမပစ္စတ္ထရဏန္တိ အတ္ထော။ တံ ကိရ သေတဝတ္ထဿ ဥပရိ ကဒလီမိဂစမ္မံ ပတ္ထရိတွာ သိဗ္ဗိတွာ ကရောန္တိ။ သဥတ္တရစ္ဆဒန္တိ သဟ ဥတ္တရစ္ဆဒနေန၊ ဥပရိဗဒ္ဓေန ရတ္တဝိတာနေန ¶ သဒ္ဓိန္တိ အတ္ထော ¶ ။ သေတဝိတာနမ္ပိ ဟေဋ္ဌာ အကပ္ပိယပစ္စတ္ထရဏေ သတိ န ဝဋ္ဋတိ၊ အသတိ ပန ဝဋ္ဋတိ။ ဥဘတောလောဟိတကူပဓာနန္တိ သီသူပဓာနဉ္စ ပါဒူပဓာနဉ္စာတိ မဉ္စဿ ဥဘတောလောဟိတကူပဓာနံ၊ ဧတံ န ကပ္ပတိ။ ယံ ပန ဧကမေဝ ဥပဓာနံ ဥဘောသု ပဿေသု ရတ္တံ ဝါ ဟောတိ၊ ပဒုမဝဏ္ဏံ ဝါ စိတြံ ဝါ၊ သစေ ပမာဏယုတ္တံ၊ ဝဋ္ဋတိ။ မဟာဥပဓာနံ ပန ပဋိက္ခိတ္တံ။
သဗ္ဗစမ္မပဋိက္ခေပါဒိကထာ
၂၅၅။ ဒီပိစ္ဆာပေါတိ ဒီပိပေါတကော။ ဩဂုမ္ဖိယန္တီတိ ဘိတ္တိဒဏ္ဍကာဒီသု ဝေဌေတွာ ဗန္ဓန္တိ။
၂၅၆။ အဘိနိသီဒိတုန္တိ အဘိနိဿာယ နိသီဒိတုံ၊ အပဿယံ ကတွာ နိသီဒိတုန္တိ အတ္ထော။ ဂိလာနေန ဘိက္ခုနာ သဥပါဟနေနာတိ ဧတ္ထ ဂိလာနော နာမ ယော န သက္ကောတိ အနုပါဟနော ဂါမံ ပဝိသိတုံ။
၂၅၇။ ကုရရဃရေတိ ဧဝံနာမကေ နဂရေ၊ ဧတေနဿ ဂေါစရဂါမော ဝုတ္တော။ ပပတကေ ပဗ္ဗတေတိ ပပတနာမကေ ပဗ္ဗတေ၊ ဧတေနဿ နိဝါသနဋ္ဌာနံ ဝုတ္တံ။ သောဏောတိ တဿ နာမံ။ ကောဋိအဂ္ဃနကံ ပန ကဏ္ဏပိဠန္ဓနကံ ဓာရေတိ၊ တသ္မာ ‘‘ကုဋိကဏ္ဏော’’တိ ဝုစ္စတိ၊ ကောဋိကဏ္ဏောတိ အတ္ထော။ ပါသာဒိကန္တိ ပသာဒဇနကံ။ ပသာဒနီယန္တိ ဣဒံ တဿေဝ အတ္ထဝေဝစနံ။ ဥတ္တမဒမထသမထန္တိ ဥတ္တမံ ဒမထဉ္စ သမထဉ္စ ပညဉ္စ သမာဓိဉ္စ ကာယူပသမဉ္စ စိတ္တူပသမဉ္စာတိပိ အတ္ထော။ ဒန္တန္တိ သဗ္ဗေသံ ဝိသူကာယိကဝိပ္ဖန္ဒိတာနံ ဥပစ္ဆိန္နတ္တာ ဒန္တံ၊ ခီဏကိလေသန္တိ အတ္ထော။ ဂုတ္တန္တိ သံဝရဂုတ္တိယာ ဂုတ္တံ။ သန္တိန္ဒြိယန္တိ ယတိန္ဒြိယံ။ နာဂန္တိ အာဂုဝိရဟိတံ။ တိဏ္ဏံ မေ ဝဿာနံ အစ္စယေနာတိ ¶ မမ ပဗ္ဗဇ္ဇာဒိဝသတော ပဋ္ဌာယ တိဏ္ဏံ ဝဿာနံ အစ္စယေန။ ဥပသမ္ပဒံ အလတ္ထန္တိ အဟံ ဥပသမ္ပဒံ အလဘိံ ¶ ။ ကဏှုတ္တရာတိ ကဏှမတ္တိကုတ္တရာ၊ ဥပရိ ဝဍ္ဎိတကဏှမတ္တိကာတိ အတ္ထော။ ဂေါကဏ္ဋကဟတာတိ ဂုန္နံ ခုရေဟိ အက္ကန္တဘူမိတော သမုဋ္ဌိတေဟိ ဂေါကဏ္ဋကေဟိ ဥပဟတာ။ တေ ကိရ ဂေါကဏ္ဋကေ ဧကပဋလိကာ ဥပါဟနာ ရက္ခိတုံ န သက္ကောန္တိ၊ ဧဝံ ခရာ ဟောန္တိ။ ဧရဂူ၊ မောရဂူ၊ မဇ္ဇာရူ၊ ဇန္တူတိ ဣမာ စတဿောပိ တိဏဇာတိယော၊ ဧတေဟိ ကဋသာရကေ စ တဋ္ဋိကာယော စ ကရောန္တိ။ ဧတ္ထ ဧရဂူတိ ¶ ဧရကတိဏံ၊ တံ ဩဠာရိကံ။ မောရဂူတိဏံ တမ္ဗသီသံ မုဒုကံ သုခသမ္ဖဿံ၊ တေန ကတတဋ္ဋိကာ နိပဇ္ဇိတွာ ဝုဋ္ဌိတမတ္တေ ပုန ဥဒ္ဓုမာတာ ဟုတွာ တိဋ္ဌတိ။ မဇ္ဇာရုနာ သာဋကေပိ ကရောန္တိ။ ဇန္တုဿ မဏိသဒိသော ဝဏ္ဏော ဟောတိ။ သေနာသနံ ပညပေသီတိ ဘိသိံ ဝါ ကဋသာရကံ ဝါ ပညပေသိ၊ ပညပေတွာ စ ပန သောဏဿ အာရောစေတိ – ‘‘အာဝုသော သတ္ထာ တယာ သဒ္ဓိံ ဧကာဝါသေ ဝသိတုကာမော၊ ဂန္ဓကုဋိယံယေဝ တေ သေနာသနံ ပညတ္တ’’န္တိ။
၂၅၈။ အယံ ခွဿ ကာလောတိ အယံ ခေါ ကာလော ဘဝေယျ။ ပရိဒဿီတိ ပရိဒဿေသိ။ ‘‘ဣဒဉ္စိဒဉ္စ ဝဒေယျာသီတိ ယံ မေ ဥပဇ္ဈာယော ဇာနာပေသိ၊ တဿ အယံ ကာလော ဘဝေယျ၊ ဟန္ဒ ဒါနိ အာရောစေမိ တံ သာသန’’န္တိ အယမေတ္ထ အဓိပ္ပာယော။
၂၅၉။ ဝိနယဓရပဉ္စမေနာတိ အနုဿာဝနာစရိယပဉ္စမေန။ အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ သဗ္ဗပစ္စန္တိမေသု ဇနပဒေသု ဂုဏင်္ဂုဏူပါဟနန္တိ ဧတ္ထ မနုဿစမ္မံ ဌပေတွာ ယေန ကေနစိ စမ္မေန ဥပါဟနာ ဝဋ္ဋတိ။ ဥပါဟနကောသကသတ္ထကောသကကုဉ္စိကကောသကေသုပိ ဧသေဝ နယော။ စမ္မာနိ အတ္ထရဏာနီတိ ဧတ္ထ ပန ယံကိဉ္စိ ဧဠကစမ္မံ အဇစမ္မဉ္စ အတ္ထရိတွာ နိပဇ္ဇိတုံ ဝါ နိသီဒိတုံ ဝါ ဝဋ္ဋတိ။ မိဂစမ္မေ ဧဏီမိဂေါ ဝါတမိဂေါ ပသဒမိဂေါ ကုရင်္ဂမိဂေါ မိဂမာတုကော ရောဟိတမိဂေါတိ ¶ ဧတေသံယေဝ စမ္မာနိ ဝဋ္ဋန္တိ။ အညေသံ ပန –
မက္ကဋော ကာဠသီဟော စ၊ သရဘော ကဒလီမိဂေါ၊
ယေ စ ဝါဠမိဂါ ကေစိ၊ တေသံ စမ္မံ န ဝဋ္ဋတိ။
တတ္ထ ဝါဠမိဂါတိ သီဟဗျဂ္ဃအစ္ဆတရစ္ဆာ၊ န ကေဝလဉ္စ ဧတေသံယေဝ၊ ယေသံ ပန စမ္မံ ဝဋ္ဋတီတိ ဝုတ္တံ၊ တေ ဌပေတွာ အဝသေသာ အန္တမသော ဂေါမဟိံသသသဗိဠာရာဒယောပိ သဗ္ဗေ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ ဝါဠမိဂါတွေဝ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဧတေသဉှိ သဗ္ဗေသံ စမ္မံ န ဝဋ္ဋတိ။ န တာဝ တံ ဂဏနူပဂံ ယာဝ န ဟတ္ထံ ဂစ္ဆတီတိ ယာဝ အာဟရိတွာ ဝါ န ဒိန္နံ၊ တုမှာကံ ဘန္တေ စီဝရံ ဥပ္ပန္နန္တိ ပဟိဏိတွာ ဝါ နာရောစိတံ၊ တာဝ ဂဏနံ န ဥပေတိ။ သစေ အနဓိဋ္ဌိတံ၊ ဝဋ္ဋတိ၊ အဓိဋ္ဌိတဉ္စ ဂဏနံ န ဥပေတီတိ အတ္ထော။ ယဒါ ပန အာနေတွာ ဝါ ဒိန္နံ ဟောတိ၊ ဥပ္ပန္နန္တိ ဝါ သုတံ၊ တတော ပဋ္ဌာယ ဒသာဟမေဝ ပရိဟာရံ လဘတီတိ။
စမ္မက္ခန္ဓကဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။