📜

၆။ ဘေသဇ္ဇက္ခန္ဓကံ

ပဉ္စဘေသဇ္ဇာဒိကထာ

၂၆၀။ ဘေသဇ္ဇက္ခန္ဓကေ – သာရဒိကေန အာဗာဓေနာတိ သရဒကာလေ ဥပ္ပန္နေန ပိတ္တာဗာဓေန၊ တသ္မိဉှိ ကာလေ ဝဿောဒကေနပိ တေမေန္တိ၊ ကဒ္ဒမမ္ပိ မဒ္ဒန္တိ၊ အန္တရန္တရာ အာတပေါပိ ခရော ဟောတိ၊ တေန တေသံ ပိတ္တံ ကောဋ္ဌဗ္ဘန္တရဂတံ ဟောတိ။ အာဟာရတ္ထဉ္စ ဖရေယျာတိ အာဟာရတ္ထံ သာဓေယျ။

၂၆၁။ နစ္ဆာဒေန္တီတိ န ဇိရန္တိ၊ န ဝါတရောဂံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတုံ သက္ကောန္တိ။ သေနေသိတာနီတိ သိနိဒ္ဓါနိ။ ဘတ္တာစ္ဆာဒကေနာတိ ဘတ္တံ အရောစိကေန။

၂၆၂။ အစ္ဆဝသန္တိအာဒီသု နိဿဂ္ဂိယဝဏ္ဏနာယံ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ကာလေ ပဋိဂ္ဂဟိတန္တိအာဒီသု မဇ္ဈနှိကေ အဝီတိဝတ္တေ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ပစိတွာ ပရိဿာဝေတွာ စာတိ အတ္ထော။ တေလပရိဘောဂေနပရိဘုဉ္ဇိတုန္တိ သတ္တာဟကာလိကတေလပရိဘောဂေန ပရိဘုဉ္ဇိတုံ။

၂၆၃။ မူလဘေသဇ္ဇာဒိ ဝိနိစ္ဆယောပိ ခုဒ္ဒကဝဏ္ဏနာယံ ဝုတ္တောယေဝ။ တသ္မာ ဣဓ ယံ ယံ ပုဗ္ဗေ အဝုတ္တံ တံ တဒေဝ ဝဏ္ဏယိဿာမ။ ဝစတ္တန္တိ သေတဝစံ။ နိသဒံ နိသဒပေါတကန္တိ ပိသနသိလာ စ ပိသနပေါတော စ။ ဖဂ္ဂဝန္တိ လတာဇာတိ။ နတ္တမာလန္တိ ကရဉ္ဇံ။ ဟိင်္ဂုဟိင်္ဂုဇတုဟိင်္ဂုသိပါဋိကာ ဟိင်္ဂုဇာတိယောယေဝ။ တကတကပတ္တိတကပဏ္ဏိယော လာခါဇာတိယော။

သာမုဒ္ဒန္တိ သမုဒ္ဒတီရေ ဝါလုကာ ဝိယ သန္တိဋ္ဌတိ။ ကာဠလောဏန္တိ ပကတိလောဏံ။ သိန္ဓဝန္တိ သေတဝဏ္ဏံ ပဗ္ဗတေ ဥဋ္ဌဟတိ။ ဥဗ္ဘိဒန္တိ ဘူမိတော အင်္ကုရံ ဥဋ္ဌဟတိ။ ဗိလန္တိ ဒဗ္ဗသမ္ဘာရေဟိ သဒ္ဓိံ ပစိတံ၊ တံ ရတ္တဝဏ္ဏံ။

၂၆၄-၆။ ကာယော ဝါ ဒုဂ္ဂန္ဓောတိ ကဿစိ အဿာဒီနံ ဝိယ ကာယဂန္ဓော ဟောတိ၊ တဿာပိ သိရီသကောသုမ္ဗာဒိစုဏ္ဏာနိ ဝါ ဂန္ဓစုဏ္ဏာနိ ဝါ သဗ္ဗာနိ ဝဋ္ဋန္တိ။ ဆကဏန္တိ ဂေါမယံ။ ရဇနနိပ္ပက္ကန္တိ ရဇနကသဋံ။ ပါကတိကစုဏ္ဏမ္ပိ ကောဋ္ဋေတွာ ဥဒကေန တေမေတွာ နှာယိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ ဧတမ္ပိ ရဇနနိပ္ပက္ကသင်္ခေပမေဝ ဂစ္ဆတိ။

အာမကမံသဉ္စခါဒိ အာမကလောဟိတဉ္စ ပိဝီတိ န တံ ဘိက္ခု ခါဒိ န ပိဝိ၊ အမနုဿော ခါဒိတွာ စ ပိဝိတွာ စ ပက္ကန္တော၊ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘တဿ သော အမနုဿိကာဗာဓော ပဋိပ္ပဿမ္ဘီ’’တိ။

အဉ္ဇနန္တိ သဗ္ဗသင်္ဂါဟိကဝစနမေတံ။ ကာဠဉ္ဇနန္တိ ဧကာ အဉ္ဇနဇာတိ။ ရသဉ္ဇနံ နာနာသမ္ဘာရေဟိ ကတံ။ သောတဉ္ဇနန္တိ နဒီသောတာဒီသု ဥပ္ပဇ္ဇနကံ အဉ္ဇနံ။ ဂေရုကော နာမ သုဝဏ္ဏဂေရုကော။ ကပလ္လန္တိ ဒီပသိခတော ဂဟိတမသိ။ အဉ္ဇနူပပိံသနေဟီတိ အဉ္ဇနေန သဒ္ဓိံ ဧကတော ပိံသိတဗ္ဗေဟိ၊ န ဟိ ကိဉ္စိ အညနူပပိံသနံ န ဝဋ္ဋတိ။ စန္ဒနန္တိ လောဟိတစန္ဒနာဒိကံ ယံကိဉ္စိ။ တဂရာဒီနိ ပါကဋာနိ၊ အညာနိပိ နီလုပ္ပလာဒီနိ ဝဋ္ဋန္တိယေဝ။

အဋ္ဌိမယန္တိ မနုဿဋ္ဌိံ ဌပေတွာ အဝသေသအဋ္ဌိမယံ။ ဒန္တမယန္တိ ဟတ္ထိဒန္တာဒိသဗ္ဗဒန္တမယံ။ ဝိသာဏမယေပိ အကပ္ပိယံ နာမ နတ္ထိ၊ နဠမယာဒယော ဧကန္တကပ္ပိယာယေဝ။ သလာကဋ္ဌာနိယန္တိ ယတ္ထ သလာကံ ဩဒဟန္တိ၊ တံ သုသိရဒဏ္ဍကံ ဝါ ထဝိကံ ဝါ အနုဇာနာမီတိ အတ္ထော။ အံသဗဒ္ဓကောတိ အဉ္ဇနိတ္ထဝိကာယ အံသဗဒ္ဓကော။ ယမကနတ္ထုကရဏိန္တိ သမသောတာဟိ ဒွီဟိ ပနာဠိကာဟိ ဧကံ နတ္ထုကရဏိံ။

၂၆၇။ အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ တေလပါကန္တိ ယံကိဉ္စိ ဘေသဇ္ဇပက္ခိတ္တံ သဗ္ဗံ အနုညာတမေဝ ဟောတိ။ အတိပက္ခိတ္တမဇ္ဇာနီတိ အတိဝိယ ခိတ္တမဇ္ဇာနိ၊ ဗဟုံ မဇ္ဇံ ပက္ခိပိတွာ ယောဇိတာနီတိ အတ္ထော။

အင်္ဂဝါတောတိ ဟတ္ထပါဒေ ဝါတော။ သမ္ဘာရသေဒန္တိ နာနာဝိဓပဏ္ဏဘင်္ဂသေဒံ။ မဟာသေဒန္တိ မဟန္တံ သေဒံ၊ ပေါရိသပ္ပမာဏံ အာဝါဋံ အင်္ဂါရာနံ ပူရေတွာ ပံသုဝါလိကာဒီဟိ ပိဒဟိတွာ တတ္ထ နာနာဝိဓာနိ ဝါတဟရဏပဏ္ဏာနိ သန္ထရိတွာ တေလမက္ခိတေန ဂတ္တေန တတ္ထ နိပဇ္ဇိတွာ သမ္ပရိဝတ္တန္တေန သရီရံ သေဒေတုံ အနုဇာနာမီတိ အတ္ထော။ ဘင်္ဂေါဒကန္တိ နာနာပဏ္ဏဘင်္ဂကုထိတံ ဥဒကံ၊ တေဟိ ပဏ္ဏေဟိ စ ဥဒကေန စ သိဉ္စိတွာ သိဉ္စိတွာ သေဒေတဗ္ဗော။ ဥဒကကောဋ္ဌကန္တိ ဥဒကကောဋ္ဌေ စာဋိံ ဝါ ဒေါဏိံ ဝါ ဥဏှောဒကဿ ပူရေတွာ တတ္ထ ပဝိသိတွာ သေဒကမ္မကရဏံ အနုဇာနာမီတိ အတ္ထော။

ပဗ္ဗဝါတောဟောတီတိ ပဗ္ဗေ ပဗ္ဗေ ဝါတော ဝိဇ္ဈတိ။ လောဟိတံ မောစေတုန္တိ သတ္ထကေန လောဟိတံ မောစေတုံ။ ပဇ္ဇံ အဘိသင်္ခရိတုန္တိ ယေန ဖာလိတပါဒါ ပါကတိကာ ဟောန္တိ၊ တံ နာဠိကေရာဒီသု နာနာဘေသဇ္ဇာနိ ပက္ခိပိတွာ ပဇ္ဇံ အဘိသင်္ခရိတုံ၊ ပါဒါနံ သပ္ပာယဘေသဇ္ဇံ ပစိတုန္တိ အတ္ထော။ တိလကက္ကေန အတ္ထောတိ ပိဋ္ဌေဟိ တိလေဟိ အတ္ထော။ ကဗဠိကန္တိ ဝဏမုခေ သတ္တုပိဏ္ဍံ ပက္ခိပိတုံ။ သာသပကုဍ္ဍေနာတိ သာသပပိဋ္ဌေန။ ဝဍ္ဎမံသန္တိ အဓိကမံသံ အာဏိ ဝိယ ဥဋ္ဌဟတိ။ လောဏသက္ခရိကာယ ဆိန္ဒိတုန္တိ ခုရေန ဆိန္ဒိတုံ။ ဝိကာသိကန္တိ တေလရုန္ဓနပိလောတိကံ။ သဗ္ဗံ ဝဏပဋိကမ္မန္တိ ယံကိဉ္စိ ဝဏပရိကမ္မံ နာမ အတ္ထိ၊ သဗ္ဗံ အနုဇာနာမီတိ အတ္ထော။

၂၆၈။ သာမံ ဂဟေတွာတိ ဣဒံ န ကေဝလံ သပ္ပဒဋ္ဌဿေဝ၊ အညသ္မိမ္ပိ ဒဋ္ဌဝိသေ သတိ သာမံ ဂဟေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ အညေသု ပန ကာရဏေသု ပဋိဂ္ဂဟိတမေဝ ဝဋ္ဋတိ။ ကတော န ပုန ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗောတိ သစေ ဘူမိပ္ပတ္တော၊ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော၊ အပ္ပတ္တံ ပန ဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတိ။

၂၆၉။ ဃရဒိန္နကာဗာဓောတိ ဝသီကရဏပါနကသမုဋ္ဌိတရောဂေါ။ သီတာလောဠိန္တိ နင်္ဂလေန ကသန္တဿ ဖာလေ လဂ္ဂမတ္တိကံ ဥဒကေန အာလောဠေတွာ ပါယေတုံ အနုဇာနာမီတိ အတ္ထော။

ဒုဋ္ဌဂဟဏိကောတိ ဝိပန္နဂဟဏိကော၊ ကိစ္ဆေန ဥစ္စာရော နိက္ခမတီတိ အတ္ထော။ အာမိသခါရန္တိ သုက္ခောဒနံ ဈာပေတွာ တာယ ဆာရိကာယ ပဂ္ဃရိတံ ခါရောဒကံ။ မုတ္တဟရီတကန္တိ ဂေါမုတ္တပရိဘာဝိတံ ဟရီတကံ။ အဘိသန္နကာယောတိ ဥဿန္နဒေါသကာယော။ အစ္ဆကဉ္ဇိယန္တိ တဏ္ဍုလောဒကမဏ္ဍော။ အကဋယုသန္တိ အသိနိဒ္ဓါ မုဂ္ဂပစိတပါနီယော။ ကဋာကဋန္တိ သောဝ ဓောတသိနိဒ္ဓါ။ ပဋိစ္ဆာဒနီယေနာတိ မံသရသေန။

ဂုဠာဒိအနုဇာနနကထာ

၂၇၂။ သစေ ဘိက္ခဝေ ပက္ကာပိ မုဂ္ဂါ ဇာယန္တီတိ ပက္ကာ မုဂ္ဂါ သစေပိ ဇာယန္တိ၊ ယထာသုခံ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာ။ ပက္ကတ္တာ ဟိ တေ ကပ္ပိယာ ဧဝ။

၂၇၄။ အန္တောဝုတ္ထန္တိ အကပ္ပိယကုဋိယံ ဝုတ္ထံ။ သာမံ ပက္ကန္တိ ဧတ္ထ ယံကိဉ္စိ အာမိသံ ဘိက္ခုနော ပစိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ သစေပိဿ ဥဏှယာဂုယာ သုလသိပဏ္ဏာနိ ဝါ သိင်္ဂိဝေရံ ဝါ လောဏံ ဝါ ပက္ခိပန္တိ၊ တမ္ပိ စာလေတုံ န ဝဋ္ဋတိ၊ ‘‘ယာဂုံ နိဗ္ဗာပေမီ’’တိ ပန စာလေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဥတ္တဏ္ဍုလဘတ္တံ လဘိတွာပိ ပိဒဟိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပန မနုဿာ ပိဒဟိတွာဝ ဒေန္တိ၊ ဝဋ္ဋတိ၊ ‘‘ဘတ္တံ ဝါ မာ နိဗ္ဗာယတူ’’တိ ပိဒဟိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ခီရတက္ကာဒီသု ပန သကိံ ကုထိတေသု အဂ္ဂိံ ဒါတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ ပုနပါကဿ အနုညာတတ္တာ။ ဥက္ကပိဏ္ဍကာပိ ခါဒန္တီတိ ဗိဠာမူသိကဂေါဓာမင်္ဂုသာ ခါဒန္တိ။ ဒမကာတိ ဝိဃာသာဒါ။

၂၇၆။ တတော နီဟဋန္တိ ယတ္ထ နိမန္တိတာ ဘုဉ္ဇန္တိ၊ တတော နီဟဋံ။

၂၇၈။ ဝနဋ္ဌံ ပေါက္ခရဋ္ဌန္တိ ဝနေ စေဝ ပဒုမိနိဂစ္ဆေ စ ဇာတံ။ အဗီဇန္တိ တရုဏဖလံ၊ ယဿ ဗီဇံ န အင်္ကုရံ ဇနေတိ။ နိဗ္ဗဋ္ဋဗီဇန္တိ ဗီဇံ နိဗ္ဗဋ္ဋေတွာ အပနေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗကံ အမ္ဗပနသာဒိ။

၂၇၉။ ဒုရောပယော ဝဏောတိ ဒုက္ခေန ရုဟတိ၊ ဒုက္ခေန ပါကတိကော ဟောတီတိ အတ္ထော။ ဒုပ္ပရိဟာရံ သတ္ထန္တိ သမ္ဗာဓေ ဒုက္ခေန သတ္ထံ ပရိဟရေယျံ။ သတ္ထကမ္မံ ဝါ ဝတ္ထိကမ္မံ ဝါတိ ယထာပရိစ္ဆိန္နေ ဩကာသေ ယေန ကေနစိ သတ္ထေန ဝါ သူစိယာ ဝါ ကဏ္ဋကေန ဝါ သတ္တိကာယ ဝါ ပါသာဏသက္ခလိကာယ ဝါ နခေန ဝါ ဆိန္ဒနံ ဝါ ဖာလနံ ဝါ ဝိဇ္ဈနံ ဝါ လေခနံ ဝါ န ကာတဗ္ဗံ၊ သဗ္ဗဉှေတံ သတ္ထကမ္မမေဝ ဟောတိ။ ယေန ကေနစိ ပန စမ္မေန ဝါ ဝတ္ထေန ဝါ ဝတ္ထိပီဠနမ္ပိ န ကာတဗ္ဗံ၊ သဗ္ဗဉှေတံ ဝတ္ထိကမ္မမေဝ ဟောတိ။ ဧတ္ထ စ သမ္ဗာဓဿ သာမန္တာ ဒွင်္ဂုလာတိ ဣဒံ သတ္ထကမ္မံယေဝ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဝတ္ထိကမ္မံ ပန သမ္ဗာဓေယေဝ ပဋိက္ခိတ္တံ။ တတ္ထ ပန ခါရံ အာဒါတုံ ယေန ကေနစိ ရဇ္ဇုကေန ဝါ ဗန္ဓိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ယဒိ တေန ဆိဇ္ဇတိ၊ သုစ္ဆိန္နံ။ အဏ္ဍဝုဍ္ဎိရောဂေပိ သတ္ထကမ္မံ န ဝဋ္ဋတိ၊ တသ္မာ အဏ္ဍံ ဖာလေတွာ ဗီဇာနိ ဥဒ္ဓရိတွာ ‘‘အရောဂံ ကရိဿာမီ’’တိ န ကတ္တဗ္ဗံ။ အဂ္ဂိတာပနဘေသဇ္ဇာလိမ္ပနေသု ပန ပဋိက္ခေပေါ နတ္ထိ။ ဝစ္စမဂ္ဂေ ဘေသဇ္ဇမက္ခိတာ အာဒါနဝဋ္ဋိ ဝါ ဝေဠုနာဠိကာ ဝါ ဝဋ္ဋတိ၊ ယာယ ခါရကမ္မံ ဝါ ကရောန္တိ၊ တေလံ ဝါ ပဝေသေန္တိ။

၂၈၀။ ပဝတ္တမံသန္တိ မတဿ မံသံ။ မာဃာတောတိ တံ ဒိဝသံ န လဗ္ဘာ ကေနစိ ကိဉ္စိ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတုံ။ ပေါတ္ထနိကန္တိ မံသစ္ဆေဒနသတ္ထကံ ဝုစ္စတိ။ ကိမ္ပိမာယာတိ ကိမ္ပိ ဣမာယ။ န ဘဂဝါ ဥဿဟတီတိ န ဘဂဝါ သက္ကောတိ။ ယတြ ဟိ နာမာတိ ယသ္မာ နာမ။ ပဋိဝေက္ခီတိ ဝီမံသိ၊ ပဋိပုစ္ဆီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ အပ္ပဋိဝေက္ခိတွာတိ အပ္ပဋိပုစ္ဆိတွာ။ သစေ ပန အသုကမံသန္တိ ဇာနာတိ၊ ပဋိပုစ္ဆနကိစ္စံ နတ္ထိ၊ အဇာနန္တေန ပန ပုစ္ဆိတွာဝ ခါဒိတဗ္ဗံ။

ဟတ္ထိမံသာဒိပဋိက္ခေပကထာ

၂၈၁။ သုနခမံသန္တိ ဧတ္ထ အရညကောကာ နာမ သုနခသဒိသာ ဟောန္တိ၊ တေသံ မံသံ ဝဋ္ဋတိ။ ယော ပန ဂါမသုနခိယာ ဝါ ကောကေန ကောကသုနခိယာ ဝါ ဂါမသုနခေန သံယောဂါ ဥပ္ပန္နော၊ တဿ မံသံ န ဝဋ္ဋတိ၊ သော ဟိ ဥဘယံ ဘဇတီတိ။ အဟိမံသန္တိ ကဿစိ အပါဒကဿ ဒီဃဇာတိကဿ မံသံ န ဝဋ္ဋတိ။ သီဟမံသာဒီနိ ပါကဋာနေဝ။

ဧတ္ထ စ မနုဿမံသံ သဇာတိတာယ ပဋိက္ခိတ္တံ၊ ဟတ္ထိအဿမံသံ ရာဇင်္ဂတာယ၊ သုနခမံသဉ္စ အဟိမံသဉ္စ ပဋိကူလတာယ၊ သီဟမံသာဒီနိ ပဉ္စ အတ္တနော အနုပဒ္ဒဝတ္ထာယာတိ။ ဣမေသံ မနုဿာဒီနံ ဒသန္နံ မံသမ္ပိ အဋ္ဌိပိ လောဟိတမ္ပိ စမ္မမ္ပိ လောမမ္ပိ သဗ္ဗံ န ဝဋ္ဋတိ၊ ယံကိဉ္စိ ဉတွာ ဝါ အဉတွာ ဝါ ခါဒန္တဿ အာပတ္တိယေဝ။ ယဒါ ဇာနာတိ၊ တဒါ ဒေသေတဗ္ဗာ။ ‘‘အပုစ္ဆိတွာ ခါဒိဿာမီ’’တိ ဂဏှတော ပဋိဂ္ဂဟဏေ ဒုက္ကဋံ၊ ‘‘ပုစ္ဆိတွာ ခါဒိဿာမီ’’တိ ဂဏှတော အနာပတ္တိ။ ဥဒ္ဒိဿ ကတံ ပန ဇာနိတွာ ခါဒန္တဿေဝ အာပတ္တိ၊ ပစ္ဆာ ဇာနန္တော အာပတ္တိယာ န ကာရေတဗ္ဗောတိ။

ယာဂုမဓုဂေါဠကာဒိကထာ

၂၈၂။ ဧကတ္တကောတိ ဧကကော၊ နတ္ထိ မေ ဒုတိယောတိ အတ္ထော။ ပဟူတံ ယာဂုဉ္စ မဓုဂေါဠကဉ္စ ပဋိယာဒါပေတွာတိ သော ကိရ သတသဟဿံ ဝယံ ကတွာ ပဋိယာဒါပေသိ။ အနုမောဒနာဂါထာပရိယောသာနေ ‘‘ပတ္ထယတံ ဣစ္ဆတ’’န္တိ ပဒါနံ ‘‘အလမေဝ ဒါတု’’န္တိ ဣမိနာ သမ္ဗန္ဓော။ သစေ ပန ‘‘ပတ္ထယတာ ဣစ္ဆတာ’’တိ ပါဌော အတ္ထိ၊ သောယေဝ ဂဟေတဗ္ဗော။

၂၈၃။ ဘောဇ္ဇယာဂုန္တိ ယာ ပဝါရဏံ ဇနေတိ။ ယဒဂ္ဂေနာတိ ယံ အာဒိံ ကတွာ။ သဂ္ဂါ တေ အာရဒ္ဓါတိ သဂ္ဂနိဗ္ဗတ္တကပုညံ ဥပစိတန္တိ အတ္ထော။ ယထာဓမ္မောကာရေတဗ္ဗောတိ ပရမ္ပရဘောဇနေန ကာရေတဗ္ဗော၊ ဘောဇ္ဇယာဂုယာ ဟိ ပဝါရဏာ ဟောတီတိ။

၂၈၄။ နာဟံ တံ ကစ္စာနာတိ တသ္မိံ ကိရ အဝသိဋ္ဌဂုဠေ ဒေဝတာ သုခုမောဇံ ပက္ခိပိံသု၊ သာ အညေသံ ပရိဏာမံ န ဂစ္ဆတိ၊ တသ္မာ ဧဝမာဟ။ ဂိလာနဿ ဂုဠန္တိ တထာရူပေန ဗျာဓိနာ ဂိလာနဿ ပစ္ဆာဘတ္တံ ဂုဠံ အနုဇာနာမီတိ အတ္ထော။

ပါဋလိဂါမဝတ္ထုကထာ

၂၈၅။ သဗ္ဗသန္ထရိန္တိ ယထာ သဗ္ဗံ သန္ထတံ ဟောတိ၊ ဧဝံ။

၂၈၆။ သုနိဓဝဿကာရာတိ သုနိဓော စ ဝဿကာရော စ ဒွေ ဗြာဟ္မဏာ မဂဓရညော မဟာမတ္တာ မဟာမစ္စာ။ ဝဇ္ဇီနံ ပဋိဗာဟာယာတိ ဝဇ္ဇိရာဇကုလာနံ အာယမုခပစ္ဆိန္ဒနတ္ထံ။ ဝတ္ထူနီတိ ဃရဝတ္ထူနိ။ စိတ္တာနိ နမန္တိ နိဝေသနာနိ မာပေတုန္တိ တာ ကိရ ဒေဝတာ ဝတ္ထုဝိဇ္ဇာပါဌကာနံ သရီရေ အဓိမုစ္စိတွာ ဧဝံ စိတ္တာနိ နာမေန္တိ။ ကသ္မာ? အမှာကံ ယထာနုရူပံ သက္ကာရံ ကရိဿန္တီတိ အတ္ထော။ တာဝတိံသေဟီတိ လောကေ ကိရ သက္ကံ ဒေဝရာဇာနံ ဝိဿကမ္မဉ္စ ဥပါဒါယ တာဝတိံသာ ပဏ္ဍိတာတိ သဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂတော၊ တေနေဝါဟ တာဝတိံသေဟီတိ၊ တာဝတိံသေဟိ သဒ္ဓိံ မန္တေတွာ ဝိယ မာပေန္တီတိ အတ္ထော။ ယာဝတာ အရိယံ အာယတနန္တိ ယတ္တကံ အရိယမနုဿာနံ ဩသရဏဋ္ဌာနံ နာမ အတ္ထိ။ ယာဝတာ ဝဏိပ္ပထောတိ ယတ္တကံ ဝါဏိဇာနံ အာဘတဘဏ္ဍဿ ရာသိဝသေနေဝ ကယဝိက္ကယဋ္ဌာနံ နာမ အတ္ထိ။ ဣဒံ အဂ္ဂနဂရန္တိ တေသံ အရိယာယတနဝဏိပ္ပထာနံ ဣဒံ အဂ္ဂနဂရံ ဘဝိဿတိ။ ပုဋဘေဒနန္တိ ပုဋဘေဒနဋ္ဌာနံ မောစနဋ္ဌာနန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ အဂ္ဂိတော ဝါတိအာဒီသု သမုစ္စယတ္ထော ဝါ သဒ္ဒေါ။ တတြ ဟိ ဧကဿ ကောဋ္ဌာသဿ အဂ္ဂိတော၊ ဧကဿ ဥဒကတော၊ ဧကဿ အဗ္ဘန္တရတော၊ အညမညဘေဒါ အန္တရာယော ဘဝိဿတိ။ ဥဠုမ္ပန္တိ ပါရဂမနတ္ထာယ အာဏိယော အာကောဋေတွာ ကတံ။ ကုလ္လန္တိ ဝလ္လိအာဒီဟိ ဗန္ဓိတွာ ကတံ။

အဏ္ဏဝန္တိ သဗ္ဗန္တိမေန ပရိစ္ဆေဒေန ယောဇနမတ္တံ ဂမ္ဘီရဿ စ ပုထုလ္လဿ စ ဥဒကဋ္ဌာနဿေတံ အဓိဝစနံ။ သရန္တိ ဣဓ နဒီ အဓိပ္ပေတာ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – ယေ ဂမ္ဘီရံ ဝိတ္ထတံ တဏှာသရံ တရန္တိ၊ တေ အရိယမဂ္ဂသင်္ခါတံ သေတုံ ကတွာန ဝိသဇ္ဇ ပလ္လလာနိ အနာမသိတွာဝ ဥဒကဘရိတာနိ နိန္နဋ္ဌာနာနိ၊ အယံ ပန ဣဒံ အပ္ပမတ္တကံ ဥဒကံ ဥတ္တရိတုကာမောပိ ကုလ္လဉှိ ပရိဇနော ဗန္ဓတိ၊ ဗုဒ္ဓါ ပန ဗုဒ္ဓသာဝကာ စ ဝိနာ ဧဝ ကုလ္လေန တိဏ္ဏာ မေဓာဝိနော ဇနာတိ။

၂၈၇။ အနနုဗောဓာတိ အဗုဇ္ဈနေန။ သန္ဓာဝိတန္တိ ဘဝတော ဘဝံ ဂမနဝသေန သန္ဓာဝိတံ။ သံသရိတန္တိ ပုနပ္ပုနံ ဂမနဝသေန သံသရိတံ။ မမဉ္စေဝ တုမှာကဉ္စာတိ မယာ စ တုမှေဟိ စ။ အထ ဝါ သန္ဓာဝိတံ သံသရိတန္တိ သန္ဓာဝနံ သံသရဏံ မမဉ္စေဝ တုမှာကဉ္စ အဟောသီတိ ဧဝမေတ္ထ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ သံသိတန္တိ သံသရိတံ။ ဘဝနေတ္တိ သမူဟတာတိ ဘဝတော ဘဝဂမနာ သန္ဓာဝနာ တဏှာရဇ္ဇု သုဋ္ဌု ဟတာ ဆိန္နာ အပ္ပဝတ္တိကတာ။

၂၈၉။ နီလာတိ ဣဒံ သဗ္ဗသင်္ဂါဟကံ။ နီလဝဏ္ဏာတိအာဒိ တဿေဝ ဝိဘာဂဒဿနတ္ထံ။ တတ္ထ န တေသံ ပကတိဝဏ္ဏာ နီလာ၊ နီလဝိလေပနာနံ ဝိစိတ္တတာဝသေနေတံ ဝုတ္တံ။ ပဋိဝဋ္ဋေသီတိ ပဟာရေသိ။ သာဟာရံ ဒဇ္ဇေယျာထာတိ သဇနပဒံ ဒဒေယျာထ။ အင်္ဂုလိံ ဖောဋေသုန္တိ အင်္ဂုလိံ စာလေသုံ။ အမ္ဗကာယာတိ ဣတ္ထိကာယ။ ဩလောကေထာတိ ပဿထ။ အပလောကေထာတိ ပုနပ္ပုနံ ပဿထ။ ဥပသံဟရထာတိ ဥပနေထ။ ဣမံ လိစ္ဆဝိပရိသံ တုမှာကံ စိတ္တေန တာဝတိံသပရိသံ ဟရထ၊ တာဝတိံသဿ သမကံ ကတွာ ပဿထာတိ အတ္ထော။

သီဟသေနာပတိဝတ္ထုအာဒိကထာ

၂၉၀။ ဓမ္မဿ စ အနုဓမ္မံ ဗျာကရောန္တီတိ ဘဂဝတာ ဝုတ္တကာရဏဿ အနုကာရဏံ ကထေန္တိ။ သဟဓမ္မိကော ဝါဒါနုဝါဒေါတိ အပရေဟိ ဝုတ္တကာရဏေန သကာရဏော ဟုတွာ တုမှာကံ ဝါဒေါ ဝိညုဂရဟိတဗ္ဗံ ကာရဏံ ကောစိ အပ္ပမတ္တကောပိ ကိံ န အာဂစ္ဆတိ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ ‘‘ကိံ သဗ္ဗကာရေနာပိ တုမှာကံ ဝါဒေ ဂါရယှကာရဏံ နတ္ထီ’’တိ။ အနဗ္ဘက္ခာတုကာမာတိ အဘိဘဝိတွာ န အာစိက္ခိတုကာမာ။

၂၉၃။ အနုဝိစ္စကာရန္တိ အနုဝိဒိတွာ စိန္တေတွာ တုလယိတွာ ကာတဗ္ဗံ ကရောဟီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဉာတမနုဿာနန္တိ လောကေ ပါကဋာနံ။ သာဓု ဟောတီတိ သုန္ဒရံ ဟောတိ။ ပဋာကံ ပရိဟရေယျုန္တိ ပဋာကံ ဥက္ခိပိတွာ နဂရေ ဃောသန္တာ အာဟိဏ္ဍေယျုံ။ ကသ္မာ? ‘‘ဧဝံ နော အမှာကံ မဟန္တဘာဝေါ ဘဝိဿတီ’’တိ။ ဩပါနဘူတန္တိ ပဋိယတ္တဥဒပါနော ဝိယ ဌိတံ။ ကုလန္တိ နိဝေသနံ။ ဒါတဗ္ဗံ မညေယျာသီတိ မာ ဣမေသံ ဒေယျဓမ္မံ ဥပစ္ဆိန္ဒိတ္ထ၊ သမ္ပတ္တာနဉှိ ဒါတဗ္ဗမေဝါတိ ဩဝဒတိ။ ဩကာရောတိ အဝကာရော လာမကဘာဝေါ။ သာမုက္ကံသိကာတိ အတ္တနာယေဝ ဥဒ္ဓရိတွာ ဂဟိတာ၊ အသာဓာရဏံ အညေသန္တိ အတ္ထော။ ဥဒ္ဒိဿ ကတန္တိ ဥဒ္ဒိသိတွာ ကတံ။

၂၉၄။ ပဋိစ္စကမ္မန္တိ အတ္တာနံ ပဋိစ္စ ကတန္တိ အတ္ထော။ အထ ဝါ ပဋိစ္စကမ္မန္တိ နိမိတ္တကမ္မဿေတံ အဓိဝစနံ၊ တံ ပဋိစ္စကမ္မံ ဧတ္ထ အတ္ထီတိ မံသမ္ပိ ပဋိစ္စကမ္မန္တိ ဝုတ္တံ။ ယော ဟိ ဧဝရူပံ မံသံ ပရိဘုဉ္ဇတိ၊ သောပိ တဿ ကမ္မဿ ဒါယာဒေါ ဟောတိ၊ ဝဓကဿ ဝိယ တဿာပိ ပါဏဃာတကမ္မံ ဟောတီတိ အဓိပ္ပာယော ။ ဇိရိဒန္တိတိ ဇိရန္တိ အဗ္ဘာစိက္ခန္တာ န ဇိရန္တိ၊ အဗ္ဘက္ခာနဿ အန္တံ န ဂစ္ဆန္တီတိ အတ္ထော။ တိကောဋိပရိသုဒ္ဓကထာ သင်္ဃဘေဒသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာယံ ဝုတ္တာ။

ကပ္ပိယဘူမိအနုဇာနနကထာ

၂၉၅။ သကဋပရိဝဋ္ဋန္တိ သကဋေဟိ ပရိက္ခေပံ ဝိယ ကတွာ အစ္ဆန္တိ။ ပစ္စန္တိမန္တိ အဘိလာပမတ္တမေတံ ‘‘ယံ သင်္ဃော အာကင်္ခတီ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ပန ဓုရဝိဟာရောပိ သမ္မန္နိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ ကမ္မဝါစံ အဝတွာ အပလောကနေနာပိ ဝဋ္ဋတိယေဝ။ ကာကောရဝသဒ္ဒန္တိ တတ္ထ တတ္ထ ပဝိဋ္ဌာနံ အာမိသခါဒနတ္ထာယ အနုပ္ပဂေယေဝ သန္နိပတိတာနံ ကာကာနံ ဩရဝသဒ္ဒံ။ ယသောဇော နာမ ကပိလသုတ္တပရိယောသာနေ ပဗ္ဗဇိတာနံ ပဉ္စန္နံ သတာနံ အဂ္ဂပုရိသော။

ဥဿာဝနန္တိကန္တိအာဒီသု ဥဿာဝနန္တိကာ တာဝ ဧဝံ ကတ္တဗ္ဗာ။ ယော ထမ္ဘာနံ ဝါ ဥပရိ ဘိတ္တိပါဒေ ဝါ နိခနိတွာ ဝိဟာရော ကရိယတိ၊ တဿ ဟေဋ္ဌာ ထမ္ဘပဋိစ္ဆကာ ပါသာဏာ ဘူမိဂတိကာ ဧဝ။ ပဌမထမ္ဘံ ပန ပဌမဘိတ္တိပါဒံ ဝါ ပတိဋ္ဌာပေန္တေဟိ ဗဟူဟိ သမ္ပရိဝါရေတွာ ‘‘ကပ္ပိယကုဋိံ ကရောမ၊ ကပ္ပိယကုဋိံ ကရောမာ’’တိ ဝါစံ နိစ္ဆာရေန္တေဟိ မနုဿေသု ဥက္ခိပိတွာ ပတိဋ္ဌာပေန္တေသု အာမသိတွာ ဝါ သယံ ဥက္ခိပိတွာ ဝါ ထမ္ဘေ ဝါ ဘိတ္တိပါဒေါ ဝါ ပတိဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ ကုရုန္ဒိမဟာပစ္စရီသု ပန ‘‘ကပ္ပိယကုဋိ ကပ္ပိယကုဋီ’’တိ ဝတွာ ပတိဋ္ဌာပေတဗ္ဗန္တိ ဝုတ္တံ။ အန္ဓကဋ္ဌကထာယံ ‘‘သင်္ဃဿ ကပ္ပိယကုဋိံ အဓိဋ္ဌာမီ’’တိ ဝုတ္တံ။ တံ ပန အဝတွာပိ အဋ္ဌကထာသု ဝုတ္တနယေန ဝုတ္တေ ဒေါသော နတ္ထိ။ ဣဒံ ပနေတ္ထ သာဓာရဏလက္ခဏံ၊ ထမ္ဘပတိဋ္ဌာနဉ္စ ဝစနပရိယောသာနဉ္စ သမကာလံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ဟိ အနိဋ္ဌိတေ ဝစနေ ထမ္ဘော ပတိဋ္ဌာတိ၊ အပ္ပတိဋ္ဌိတေ ဝါ တသ္မိံ ဝစနံ နိဋ္ဌာတိ၊ အကတာ ဟောတိ ကပ္ပိယကုဋိ။ တေနေဝ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ – ‘‘ဗဟူဟိ သမ္ပရိဝါရေတွာ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ အဝဿဉှိ ဧတ္ထ ဧကဿပိ ဝစနနိဋ္ဌာနဉ္စ ထမ္ဘပတိဋ္ဌာနဉ္စ ဧကတော ဘဝိဿတီ’’တိ။

ဣဋ္ဌကသိလာမတ္တိကာကုဋ္ဋိကာသု ပန ကုဋီသု ဟေဋ္ဌာ စယံ ဗန္ဓိတွာ ဝါ အဗန္ဓိတွာ ဝါ ကရောန္တု၊ ယတော ပဋ္ဌာယ ဘိတ္တိံ ဥဋ္ဌာပေတုကာမာ ဟောန္တိ၊ တံ သဗ္ဗပဌမံ ဣဋ္ဌကံ ဝါ သိလံ ဝါ မတ္တိကာပိဏ္ဍံ ဝါ ဂဟေတွာ ဝုတ္တနယေနေဝ ကပ္ပိယကုဋိ ကာတဗ္ဗာ။ ဣဋ္ဌကာဒယော ဟိ ဘိတ္တိယာ ပဌမိဋ္ဌကာဒီနံ ဟေဋ္ဌာ န ဝဋ္ဋန္တိ၊ ထမ္ဘာ ပန ဥပရိ ဥဂ္ဂစ္ဆန္တိ၊ တသ္မာ ဝဋ္ဋန္တိ။ အန္ဓကဋ္ဌကထာယံ ‘‘ထမ္ဘေဟိ ကရိယမာနေ စတူသု ကောဏေသု စတ္တာရော ထမ္ဘာ ဣဋ္ဌကာဒိကုဋ္ဋေ စတူသု ကောဏေသု ဒွေ တိဿော ဣဋ္ဌကာ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာ’’တိ ဝုတ္တံ။ တထာ ပန အကတာယပိ ဒေါသော နတ္ထိ၊ အဋ္ဌကထာသု ဟိ ဝုတ္တမေဝ ပမာဏံ။

ဂေါနိသာဒိကာ ဒုဝိဓာ – အာရာမဂေါနိသာဒိကာ၊ ဝိဟာရဂေါနိသာဒိကာတိ။ တာသု ယတ္ထ နေဝ အာရာမော န သေနာသနာနိ ပရိက္ခိတ္တာနိ ဟောန္တိ၊ အယံ ‘‘အာရာမဂေါနိသာဒိကာ’’ နာမ။ ယတ္ထ သေနာသနာနိ သဗ္ဗာနိ ဝါ ဧကစ္စာနိ ဝါ ပရိက္ခိတ္တာနိ၊ အာရာမော အပရိက္ခိတ္တော၊ အယံ ‘‘ဝိဟာရဂေါနိသာဒိကာ’’ နာမ။ ဣတိ ဥဘယတြာပိ အာရာမဿ အပရိက္ခိတ္တဘာဝေါယေဝ ပမာဏံ။ အာရာမော ပန ဥပဍ္ဎပရိက္ခိတ္တောပိ ဗဟုတရံ ပရိက္ခိတ္တောပိ ပရိက္ခိတ္တောယေဝ နာမာတိ ကုရုန္ဒိမဟအာပစ္စရိယာဒီသု ဝုတ္တံ။ ဧတ္ထ ကပ္ပိယကုဋိံ လဒ္ဓုံ ဝဋ္ဋတိ။

ဂဟပတီတိ မနုဿာ အာဝါသံ ကတွာ ‘‘ကပ္ပိယကုဋိံ ဒေမ၊ ပရိဘုဉ္ဇထာ’’တိ ဝဒန္တိ၊ ဧသာ ဂဟပတိ နာမ။ ‘‘ကပ္ပိယကုဋိံ ကာတုံ ဒေမာ’’တိ ဝုတ္တေပိ ဝဋ္ဋတိယေဝ။ အန္ဓကဋ္ဌကထာယံ ပန ‘‘ယသ္မာ ဘိက္ခုံ ဌပေတွာ သေသသဟဓမ္မိကာနံ သဗ္ဗေသဉ္စ ဒေဝမနုဿာနံ ဟတ္ထတော ပဋိဂ္ဂဟော စ သန္နိဓိ စ အန္တောဝုတ္ထဉ္စ တေသံ သန္တကံ ဘိက္ခုဿ ဝဋ္ဋတိ၊ တသ္မာ တေသံ ဂေဟာနိ ဝါ တေဟိ ဒိန္နာ ကပ္ပိယကုဋိ ဝါ ဂဟပတီတိ ဝုစ္စတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ပုနပိ ဝုတ္တံ – ‘‘ဘိက္ခုသင်္ဃဿ ဝိဟာရံ ဌပေတွာ ဘိက္ခုနုပဿယော ဝါ အာရာမိကာနံ ဝါ တိတ္ထိယာနံ ဝါ ဒေဝတာနံ ဝါ နာဂါနံ ဝါ အပိ ဗြဟ္မာနံ ဝိမာနံ ကပ္ပိယကုဋိ ဟောတီ’’တိ၊ တံ သုဝုတ္တံ၊ သင်္ဃသန္တကမေဝ ဟိ ဘိက္ခုသန္တကံ ဝါ ဂေဟံ ဂဟပတိကုဋိကာ န ဟောတိ။ သမ္မုတိကာ နာမ ကမ္မဝါစံ သာဝေတွာ ကတာတိ။

ယံ ဣမာသု စတူသု ကပ္ပိယဘူမီသု ဝုတ္ထံ အာမိသံ၊ တံ သဗ္ဗံ အန္တောဝုတ္ထသင်္ချံ န ဂစ္ဆတိ။ ဘိက္ခူနဉ္စ ဘိက္ခုနီနဉ္စ အန္တောဝုတ္ထအန္တောပက္ကမောစနတ္ထဉှိ ကပ္ပိယကုဋိယော အနုညာတာ။ ယံ ပန အကပ္ပိယဘူမိယံ သဟသေယျပ္ပဟောနကေ ဂေဟေ ဝုတ္ထံ သင်္ဃိကံ ဝါ ပုဂ္ဂလိကံ ဝါ ဘိက္ခုဿ ဘိက္ခုနိယာ ဝါ သန္တကံ ဧကရတ္တမ္ပိ ဌပိတံ၊ တံ အန္တောဝုတ္ထံ၊ တတ္ထ ပက္ကဉ္စ အန္တောပက္ကံ နာမ ဟောတိ၊ ဧတံ န ကပ္ပတိ။ သတ္တာဟကာလိကံ ပန ယာဝဇီဝိကဉ္စ ဝဋ္ဋတိ။

တတြာယံ ဝိနိစ္ဆယော – သာမဏေရော ဘိက္ခုဿ တဏ္ဍုလာဒိကံ အာမိသံ အာဟရိတွာ ကပ္ပိယကုဋိယံ နိက္ခိပိတွာ ပုနဒိဝသေ ပစိတွာ ဒေတိ၊ အန္တောဝုတ္ထံ န ဟောတိ။ တတ္ထ အကပ္ပိယကုဋိယံ နိက္ခိတ္တသပ္ပိအာဒီသု ယံကိဉ္စိ ပက္ခိပိတွာ ဒေတိ၊ မုခသန္နိဓိ နာမ ဟောတိ။ မဟာပစ္စရိယံ ပန ‘‘အန္တောဝုတ္ထံ ဟောတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ နာမမတ္တမေဝ နာနာကရဏံ။ ဘိက္ခု အကပ္ပိယကုဋိယံ ဌပိတသပ္ပိဉ္စ ယာဝဇီဝိကပဏ္ဏဉ္စ ဧကတော ပစိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ၊ သတ္တာဟံ နိရာမိသံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ အာမိသသံသဋ္ဌံ ကတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ၊ အန္တောဝုတ္ထဉ္စေဝ သာမံပါကဉ္စ ဟောတိ။ ဧတေနုပါယေန သဗ္ဗသံသဂ္ဂါ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

ဣမာ ပန ကပ္ပိယကုဋိယော ကဒါ ဇဟိတဝတ္ထုကာ ဟောန္တိ? ဥဿာဝနန္တိကာ တာဝ ယာ ထမ္ဘာနံ ဥပရိ ဘိတ္တိပါဒေ ဝါ နိခဏိတွာ ကတာ၊ သာ သဗ္ဗေသု ထမ္ဘေသု စ ဘိတ္တိပါဒေသု စ အပနီတေသု ဇဟိတဝတ္ထုကာ ဟောတိ။ သစေ ပန ထမ္ဘေ ဝါ ဘိတ္တိပါဒေ ဝါ ပရိဝတ္တေန္တိ၊ ယော ယော ဌိတော တတ္ထ တတ္ထ ပတိဋ္ဌာတိ၊ သဗ္ဗေသုပိ ပရိဝတ္တိတေသု အဇဟိတဝတ္ထုကာဝ ဟောတိ။ ဣဋ္ဌကာဒီဟိ ကတာ စယဿ ဥပရိ ဘိတ္တိအတ္ထာယ ဌပိတံ ဣဋ္ဌကံ ဝါ သိလံ ဝါ မတ္တိကာပိဏ္ဍံ ဝါ အာဒိံကတွာ ဝိနာသိတကာလေ ဇဟိတဝတ္ထုကာ ဟောတိ။ ယေဟိ ပန ဣဋ္ဌကာဒီဟိ အဓိဋ္ဌိတာ၊ တေသု အပနီတေသုပိ တဒညာသု ပတိဋ္ဌိတာသု အဇဟိတဝတ္ထုကာဝ ဟောတိ။

ဂေါနိသာဒိကာ ပါကာရာဒီဟိ ပရိက္ခေပေ ကတေ ဇဟိတဝတ္ထုကာ ဟောတိ။ ပုန တသ္မိံ အာရာမေ ကပ္ပိယကုဋိ လဒ္ဓုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပန ပုနပိ ပါကာရာဒယော တတ္ထ တတ္ထ ခဏ္ဍာ ဟောန္တိ၊ တတော တတော ဂါဝေါ ပဝိသန္တိ၊ ပုန ကပ္ပိယကုဋိ ဟောတိ။ ဣတရာ ပန ဒွေ ဂေါပါနသီမတ္တံ ဌပေတွာ သဗ္ဗသ္မိံ ဆဒနေ ဝိနဋ္ဌေ ဇဟိတဝတ္ထုကာ ဟောန္တိ။ သစေ ဂေါပါနသီနံ ဥပရိ ဧကမ္ပိ ပက္ခပါသကမဏ္ဍလံ အတ္ထိ၊ ရက္ခတိ။

ယတြ ပနိမာ စတဿောပိ ကပ္ပိယဘူမိယော နတ္ထိ၊ တတ္ထ ကိံ ကာတဗ္ဗံ? အနုပသမ္ပန္နဿ ဒတွာ တဿ သန္တကံ ကတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ တတြိဒံ ဝတ္ထု – ကရဝိကတိဿတ္ထေရော ကိရ ဝိနယဓရပါမောက္ခော မဟာသီဝတ္ထေရဿ သန္တိကံ အဂမာသိ။ သော ဒီပါလောကေန သပ္ပိကုမ္ဘံ ပဿိတွာ ‘‘ဘန္တေ ကိမေတ’’န္တိ ပုစ္ဆိ။ ထေရော ‘‘အာဝုသော ဂါမတော သပ္ပိကုမ္ဘော အာဘတော၊ လူခဒိဝသေ သပ္ပိနာ ဘုဉ္ဇနတ္ထာယာ’’တိ အာဟ။ တတော နံ တိဿတ္ထေရော ‘‘န ဝဋ္ဋတိ ဘန္တေ’’တိ အာဟ။ ထေရော ပုနဒိဝသေ ပမုခေ နိက္ခိပါပေသိ။ တိဿတ္ထေရော ပုန ဧကဒိဝသေ အာဂတော တံ ဒိသွာ တထေဝ ပုစ္ဆိတွာ ‘‘ဘန္တေ သဟသေယျပ္ပဟောနကဋ္ဌာနေ ဌပေတုံ န ဝဋ္ဋတီ’’တိ အာဟ။ ထေရော ပုနဒိဝသေ ဗဟိ နီဟရာပေတွာ နိက္ခိပါပေသိ၊ တံ စောရာ ဟရိံသု။ သော ပုန ဧကဒိဝသံ အာဂတံ တိဿတ္ထေရံ အာဟ – ‘‘အာဝုသော တယာ ‘န ဝဋ္ဋတီ’တိ ဝုတ္တော သော ကုမ္ဘော ဗဟိ နိက္ခိတ္တော စောရေဟိ အဝဟတော’’တိ။ တတော နံ တိဿတ္ထေရော အာဟ – ‘‘နနု ဘန္တေ အနုပသမ္ပန္နဿ ဒါတဗ္ဗော အဿ၊ အနုပသမ္ပန္နဿ ဟိ ဒတွာ တဿ သန္တကံ ကတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ။

၂၉၆-၉။ မေဏ္ဍကဝတ္ထု ဥတ္တာနမေဝ။ အပိ စေတ္ထ အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ ပဉ္စ ဂေါရသေတိ ဣမေ ပဉ္စ ဂေါရသေ ဝိသုံ ပရိဘောဂေန ပရိဘုဉ္ဇိတုမ္ပိ အနုဇာနာမီတိ အတ္ထော။ ပါထေယျံ ပရိယေသိတုန္တိ ဧတ္ထ သစေ ကေစိ သယမေဝ ဉတွာ ဒေန္တိ၊ ဣစ္စေတံ ကုသလံ၊ နော စေ ဒေန္တိ၊ ဉာတိပဝါရိတဋ္ဌာနတော ဝါ ဘိက္ခာစာရဝတ္တေန ဝါ ပရိယေသိတဗ္ဗံ။ တထာ အလဘန္တေန အညာတိကအပဝါရိတဋ္ဌာနတော ယာစိတွာပိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဧကဒိဝသေန ဂမနီယေ မဂ္ဂေ ဧကဘတ္တတ္ထာယ ပရိယေသိတဗ္ဗံ။ ဒီဃေ အဒ္ဓါနေ ယတ္တကေန ကန္တာရံ နိတ္ထရတိ၊ တတ္တကံ ပရိယေသိတဗ္ဗံ။

ကေဏိယဇဋိလဝတ္ထုကထာ

၃၀၀။ ကာဇေဟိ ဂါဟာပေတွာတိ ပဉ္စဟိ ကာဇသတေဟိ သုသင်္ခတဿ ဗဒရပါနဿ ကုဋသဟဿံ ဂါဟာပေတွာ။ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာတိ ‘‘သာဓု ဘိက္ခဝေ ပါနံ အပိဝန္တာ သမဏဿ ဂေါတမဿ သာဝကာ ပစ္စယဗာဟုလ္လိကာတိ ဝါဒံ န ဥပ္ပာဒယိတ္ထ၊ မယိ စ ဂါရဝံ အကတ္ထ၊ မမ စ တုမှေသု ဂါရဝံ ဇနယိတ္ထ၊ ဣတိ ဝေါ အဟံ ဣမိနာ ကာရဏေန သုဋ္ဌု ပသန္နော’’တိအာဒိနာ နယေန ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ အဋ္ဌ ပါနာနီတိအာဒိမာဟ။

တတ္ထ အမ္ဗပါနန္တိ အာမေဟိ ဝါ ပက္ကေဟိ ဝါ အမ္ဗေဟိ ကတပါနံ။ တတ္ထ အာမေဟိ ကရောန္တေန အမ္ဗတရုဏာနိ ဘိန္ဒိတွာ ဥဒကေ ပက္ခိပိတွာ အာတပေ အာဒိစ္စပါကေန ပစိတွာ ပရိဿာဝေတွာ တဒဟုပဋိဂ္ဂဟိတေဟိ မဓုသက္ကရကပ္ပူရာဒီဟိ ယောဇေတွာ ကာတဗ္ဗံ။ ဧဝံ ကတံ ပုရေဘတ္တမေဝ ကပ္ပတိ။ အနုပသမ္ပန္နေဟိ ကတံ လဘိတွာ ပန ပုရေဘတ္တံ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ပုရေဘတ္တံ သာမိသပရိဘောဂေနာပိ ဝဋ္ဋတိ၊ ပစ္ဆာဘတ္တံ နိရာမိသပရိဘောဂေန ယာဝ အရုဏုဂ္ဂမနာ ဝဋ္ဋတိယေဝ။ ဧသ နယော သဗ္ဗပါနေသု။

တေသု ပန ဇမ္ဗုပါနန္တိ ဇမ္ဗုဖလေဟိ ကတပါနံ။ စောစပါနန္တိ အဋ္ဌိကေဟိ ကဒလိဖလေဟိ ကတပါနံ။ မောစပါနန္တိ အနဋ္ဌိကေဟိ ကဒလိဖလေဟိ ကတပါနံ။ မဓုကပါနန္တိ မဓုကာနံ ဇာတိရသေန ကတပါနံ၊ တံ ပန ဥဒကသမ္ဘိန္နံ ဝဋ္ဋတိ၊ သုဒ္ဓံ န ဝဋ္ဋတိ။ မုဒ္ဒိကပါနန္တိ မုဒ္ဒိကာ ဥဒကေ မဒ္ဒိတွာ အမ္ဗပါနံ ဝိယ ကတပါနံ။ သာလူကပါနန္တိ ရတ္တုပ္ပလနီလုပ္ပလာဒီနံ သာလူကေ မဒ္ဒိတွာ ကတပါနံ။ ဖာရုသကပါနန္တိ ဖာရုသကဖလေဟိ အမ္ဗပါနံ ဝိယ ကတပါနံ။ ဣမာနိ အဋ္ဌ ပါနာနိ သီတာနိပိ အာဒိစ္စပါကာနိပိ ဝဋ္ဋန္တိ၊ အဂ္ဂိပါကာနိ န ဝဋ္ဋန္တိ။ ဓညဖလရသန္တိ သတ္တန္နံ ဓညာနံ ဖလရသံ။ ဍာကရသန္တိ ပက္ကဍာကရသံ။ ယာဝကာလိကပတ္တာနဉှိ ပုရေဘတ္တံယေဝ ရသော ကပ္ပတိ။ ယာဝဇီဝိကာနံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဌပိတသပ္ပိအာဒီဟိ သဒ္ဓိံ ပက္ကာနံ သတ္တာဟံ ကပ္ပတိ။ သစေ ပန သုဒ္ဓဥဒကေန ပစတိ၊ ယာဝဇီဝမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ ခီရာဒီဟိ ပန သဒ္ဓိံ ပစိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ အညေဟိ ပက္ကမ္ပိ ဍာကရသသင်္ချမေဝ ဂစ္ဆတိ။ ကုရုန္ဒိယံ ပန ‘‘ယာဝကာလိကပတ္တာနမ္ပိ သီတောဒကေန မဒ္ဒိတွာ ကတရသော ဝါ အာဒိစ္စပါကော ဝါ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဌပေတွာ မဓုကပုပ္ဖရသန္တိ ဧတ္ထ မဓုကပုပ္ဖရသော အဂ္ဂိပါကော ဝါ ဟောတု အာဒိစ္စပါကော ဝါ၊ ပစ္ဆာဘတ္တံ န ဝဋ္ဋတိ။ ပုရေဘတ္တမ္ပိ ယံ ပါနံ ဂဟေတွာ မဇ္ဇံ ကရောန္တိ၊ သော အာဒိတော ပဋ္ဌာယ န ဝဋ္ဋတိ။ မဓုကပုပ္ဖံ ပန အလ္လံ ဝါ သုက္ခံ ဝါ ဘဇ္ဇိတံ ဝါ တေန ကတဖာဏိတံ ဝါ ယတော ပဋ္ဌာယ မဇ္ဇံ န ကရောန္တိ၊ တံ သဗ္ဗံ ပုရေဘတ္တံ ဝဋ္ဋတိ။ ဥစ္ဆုရသော နိကသဋော ပစ္ဆာဘတ္တံ ဝဋ္ဋတိ ။ ဣတိ ပါနာနိ အနုဇာနန္တေန ဣမေပိ စတ္တာရော ရသာ အနုညာတာတိ။ အဂ္ဂိဟုတ္တမုခါ ယညာတိအာဒီသု အဂ္ဂိဟုတံ သေဋ္ဌံ၊ အဂ္ဂိဟုတံ မုခန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။

ရောဇမလ္လာဒိဝတ္ထုကထာ

၃၀၁-၂။ ရောဇဝတ္ထု ဥတ္တာနတ္ထမေဝ။ တတ္ထ သင်္ကရံ အကံသူတိ ကတိကံ အကံသု။ ဥဠာရံ ခေါ တေ ဣဒန္တိ သုန္ဒရံ ခေါ တေ ဣဒံ။ နာဟံ ဘန္တေ အာနန္ဒ ဗဟုကတောတိ နာဟံ ဗုဒ္ဓါဒိဂတပသာဒဗဟုမာနေန ဣဓာဂတောတိ ဒဿေတိ။ သဗ္ဗဉ္စ ဍာကန္တိ သပ္ပိအာဒီဟိ ပက္ကံ ဝါ အပက္ကံ ဝါ ယံကိဉ္စိ ဍာကံ။ ပိဋ္ဌခါဒနီယန္တိ ပိဋ္ဌမယံ ခါဒနီယံ၊ ရောဇော ကိရ ဣဒံ ဥဘယမ္ပိ သတသဟဿံ ဝယံ ကတွာ ပဋိယာဒါပေသိ။

၃၀၃။ မဉ္ဇုကာတိ မဓုရဝစနာ။ ပဋိဘာနေယျကာတိ သကေ သိပ္ပေ ပဋိဘာနသမ္ပန္နာ။ ဒက္ခာတိ ဆေကာ၊ အနလသာ ဝါ။ ပရိယောဒါတသိပ္ပာတိ နိဒ္ဒေါသသိပ္ပာ။ နာဠိယာဝါပကေနာတိ နာဠိယာ စ အာဝါပကေန စ။ အာဝါပကော နာမ ယတ္ထ လဒ္ဓံ လဒ္ဓံ အာဝပန္တိ၊ ပက္ခိပန္တီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ န စ ဘိက္ခဝေ နဟာပိတပုဗ္ဗေန ခုရဘဏ္ဍန္တိ ဧတ္ထ ဂဟေတွာ ပရိဟရိတုမေဝ န ဝဋ္ဋတိ၊ အညဿ သန္တကေန ကေသေ ဆေဒေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ဝေတနံ ဂဟေတွာ ဆိန္ဒတိ၊ န ဝဋ္ဋတိ။ ယော အနဟာပိတပုဗ္ဗော တဿ ပရိဟရိတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ၊ တံ ဝါ အညံ ဝါ ဂဟေတွာ ကေသေ ဆေဒေတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။

၃၀၄။ ဘာဂံ ဒတွာတိ ဒသမဘာဂံ ဒတွာ၊ ဣဒံ ကိရ ဇမ္ဗုဒီပေ ပေါရာဏကစာရိတ္တံ၊ တသ္မာ ဒသကောဋ္ဌာသေ ကတွာ ဧကော ကောဋ္ဌာသော ဘူမိသာမိကာနံ ဒါတဗ္ဗော။

စတုမဟာပဒေသကထာ

၃၀၅။ ယံ ဘိက္ခဝေ မယာ ဣဒံ န ကပ္ပတီတိ ဣမေ စတ္တာရော မဟာပဒေသေ ဘဂဝါ ဘိက္ခူနံ နယဂ္ဂဟဏတ္ထာယ အာဟ။ တတ္ထ ဓမ္မသင်္ဂါဟကတ္ထေရာ သုတ္တံ ဂဟေတွာ ပရိမဒ္ဒန္တာ ဣဒံ အဒ္ဒသံသု။ ဌပေတွာ ဓညဖလရသန္တိ သတ္တဓညရသာနိ ပစ္ဆာဘတ္တံ န ကပ္ပန္တီတိ ပဋိက္ခိတ္တာနိ။ တာလနာဠိကေရပနသလဗုဇအလာဗုကုမ္ဘဏ္ဍပုဿဖလတိပုသဖလဧဠာလုကာနိ ၊ နဝ မဟာဖလာနိ သဗ္ဗဉ္စ အပရဏ္ဏံ၊ ဓညဂတိကမေဝ။ တံ ကိဉ္စာပိ န ပဋိက္ခိတ္တံ၊ အထ ခေါ အကပ္ပိယံ အနုလောမေတိ၊ တသ္မာ ပစ္ဆာဘတ္တံ န ကပ္ပတိ။ အဋ္ဌ ပါနာနိ အနုညာတာနိ။ အဝသေသာနိ ဝေတ္တတိန္တိဏိကမာတုလုင်္ဂကပိတ္ထကောသမ္ဗကရမန္ဒာဒိခုဒ္ဒကဖလပါနာနိ အဋ္ဌပါနဂတိကာနေဝ၊ တာနိ ကိဉ္စာပိ န အနုညာတာနိ၊ အထ ခေါ ကပ္ပိယံ အနုလောမေန္တိ၊ တသ္မာ ကပ္ပန္တိ။ ဌပေတွာ ဟိ သာနုလောမံ ဓညဖလရသံ အညံ ဖလပါနံ နာမ အကပ္ပိယံ နတ္ထိ၊ သဗ္ဗံ ယာမကာလိကံယေဝါတိ ကုရုန္ဒိယံ ဝုတ္တံ။

ဘဂဝတာ ဆ စီဝရာနိ အနုညာတာနိ။ ဓမ္မသင်္ဂါဟကတ္ထေရေဟိ တေသံ အနုလောမာနိ ဒုကူလံ၊ ပတ္တုဏ္ဏံ၊ စီနပဋ္ဋံ၊ သောမာရပဋ္ဋံ၊ ဣဒ္ဓိမယိကံ၊ ဒေဝဒတ္တိယန္တိ အပရာနိ ဆ အနုညာတာနိ။ တတ္ထ ‘‘ပတ္တုဏ္ဏ’’န္တိ ပတ္တုဏ္ဏဒေသေ ပါဏကေဟိ သဉ္ဇာတဝတ္ထံ။ ဒွေ ပဋာ ဒေသနာမေနေဝ ဝုတ္တာ။ တာနိ တီဏိ ကောသေယျဿာနုလောမာနိ။ ဒုကူလံ သာဏဿ၊ ဣတရာနိ ဒွေ ကပ္ပာသိကဿ ဝါ သဗ္ဗေသံ ဝါ။

ဘဂဝတာ ဧကာဒသ ပတ္တေ ပဋိက္ခိပိတွာ ဒွေ ပတ္တာ အနုညာတာ – လောဟပတ္တော စေဝ မတ္တိကာပတ္တော စ။ လောဟထာလကံ၊ မတ္တိကာထာလကံ၊ တမ္ဗလောဟထာလကန္တိ တေသံယေဝ အနုလောမာနိ။ ဘဂဝတာ တယော တုမ္ဗာ အနုညာတာ – လောဟတုမ္ဗော၊ ကဋ္ဌတုမ္ဗော၊ ဖလတုမ္ဗောတိ။ ကုဏ္ဍိကာ၊ ကဉ္စနကော၊ ဥဒကတုမ္ဗောတိ တေသံယေဝ အနုလောမာနိ။ ကုရုန္ဒိယံ ပန ‘‘ပါနီယသင်္ခပါနီယသရာဝကာနိ ဧတေသံ အနုလောမာနီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ပဋ္ဋိကာ၊ သူကရန္တန္တိ ဒွေ ကာယဗန္ဓနာနိ အနုညာတာနိ၊ ဒုဿပဋ္ဋေန ရဇ္ဇုကေန စ ကတကာယဗန္ဓနာနိ တေသံ အနုလောမာနိ။ သေတစ္ဆတ္တံ၊ ကိလဉ္ဇစ္ဆတ္တံ၊ ပဏ္ဏစ္ဆတ္တန္တိ တီဏိ ဆတ္တာနိ အနုညာတာနိ။ ဧကပဏ္ဏစ္ဆတ္တံ တေသံယေဝ အနုလောမန္တိ ဣမိနာ နယေန ပါဠိဉ္စ အဋ္ဌကထဉ္စ အနုပေက္ခိတွာ အညာနိပိ ကပ္ပိယာကပ္ပိယာနံ အနုလောမာနိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။

တဒဟုပဋိဂ္ဂဟိတံ ကာလေ ကပ္ပတီတိအာဒိ သဗ္ဗံ သမ္ဘိန္နရသံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ သစေ ဟိ ဆလ္လိမ္ပိ အနပနေတွာ သကလေနေဝ နာဠိကေရဖလေန သဒ္ဓိံ ပါနကံ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ဟောတိ ၊ နာဠိကေရံ အပနေတွာ တံ ဝိကာလေပိ ကပ္ပတိ။ ဥပရိ သပ္ပိပိဏ္ဍံ ဌပေတွာ သီတလပါယာသံ ဒေန္တိ၊ ယံ ပါယာသေန အသံသဋ္ဌံ သပ္ပိ၊ တံ အပနေတွာ သတ္တာဟံ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဗဒ္ဓမဓုဖာဏိတာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ တက္ကောလဇာတိဖလာဒီဟိ အလင်္ကရိတွာ ပိဏ္ဍပါတံ ဒေန္တိ၊ တာနိ ဥဒ္ဓရိတွာ ဓောဝိတွာ ယာဝဇီဝံ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာနိ။ ယာဂုယံ ပက္ခိပိတွာ ဒိန္နသိင်္ဂိဝေရာဒီသုပိ တေလာဒီသု ပက္ခိပိတွာ ဒိန္နလဋ္ဌိမဓုကာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဧဝံ ယံ ယံ အသမ္ဘိန္နရသံ ဟောတိ၊ တံ တံ ဧကတော ပဋိဂ္ဂဟိတမ္ပိ ယထာ သုဒ္ဓံ ဟောတိ၊ တထာ ဓောဝိတွာ ဝါ တစ္ဆေတွာ ဝါ တဿ တဿ ကာလဝသေန ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။

သစေ ပန သမ္ဘိန္နရသံ ဟောတိ သံသဋ္ဌံ၊ န ဝဋ္ဋတိ။ ယာဝကာလိကဉှိ အတ္တနာ သဒ္ဓိံ သမ္ဘိန္နရသာနိ တီဏိပိ ယာမကာလိကာဒီနိ အတ္တနော သဘာဝံ ဥပနေတိ၊ ယာမကာလိကံ ဒွေပိ သတ္တာဟကာလိကာဒီနိ အတ္တနော သဘာဝံ ဥပနေတိ၊ သတ္တာဟကာလိကမ္ပိ အတ္တနာ သဒ္ဓိံ သံသဋ္ဌံ ယာဝဇီဝိကံ အတ္တနော သဘာဝညေဝ ဥပနေတိ၊ တသ္မာ တေန တဒဟုပဋိဂ္ဂဟိတေန သဒ္ဓိံ တဒဟုပဋိဂ္ဂဟိတံ ဝါ ပုရေပဋိဂ္ဂဟိတံ ဝါ ယာဝဇီဝိကံ သတ္တာဟံ ကပ္ပတိ ဒွီဟပဋိဂ္ဂဟိတေန ဆာဟံ၊ တီဟပဋိဂ္ဂဟိတေန ပဉ္စာဟံ…ပေ… သတ္တာဟပဋိဂ္ဂဟိတေန တဒဟေဝ ကပ္ပတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တသ္မာယေဝ ဟိ ‘‘သတ္တာဟကာလိကေန ဘိက္ခဝေ ယာဝဇီဝိကံ တဒဟုပဋိဂ္ဂဟိတ’’န္တိ အဝတွာ ‘‘ပဋိဂ္ဂဟိတံ သတ္တာဟံ ကပ္ပတီ’’တိ ဝုတ္တံ။

ကာလယာမသတ္တာဟာတိက္ကမေသု စေတ္ထ ဝိကာလဘောဇနသန္နိဓိဘေသဇ္ဇသိက္ခာပဒါနံ ဝသေန အာပတ္တိယော ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဣမေသု စ ပန စတူသု ကာလိကေသု ယာဝကာလိကံ ယာမကာလိကန္တိ ဣဒမေဝ ဒွယံ အန္တောဝုတ္ထကဉ္စေဝ သန္နိဓိကာရကဉ္စ ဟောတိ၊ သတ္တာဟကာလိကဉ္စ ယာဝဇီဝိကဉ္စ အကပ္ပိယကုဋိယံ နိက္ခိပိတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ၊ သန္နိဓိမ္ပိ န ဇနေတီတိ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနမေဝါတိ။

ဘေသဇ္ဇက္ခန္ဓကဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။