📜
၆။ သေနာသနက္ခန္ဓကံ
ဝိဟာရာနုဇာနနကထာ
၂၉၄။ သေနာသနက္ခန္ဓကေ ¶ ¶ – အပညတ္တံ ဟောတီတိ အနနုညာတံ ဟောတိ။ ဝိဟာရော နာမ အဍ္ဎယောဂါဒိမုတ္တကော အဝသေသာဝါသော။ အဍ္ဎယောဂေါတိ သုပဏ္ဏဝင်္ကဂေဟံ။ ပါသာဒေါတိ ဒီဃပါသာဒေါ။ ဟမ္မိယန္တိ ဥပရိအာကာသတလေ ပတိဋ္ဌိတကူဋာဂါရော ပါသာဒေါယေဝ။ ဂုဟာတိ ဣဋ္ဌကာဂုဟာ သိလာဂုဟာ ဒါရုဂုဟာ ပံသုဂုဟာ။ အာဂတာနာဂတဿ စာတုဒ္ဒိသဿ သင်္ဃဿာတိ အာဂတဿ စ အနာဂတဿ စ စတူသု ဒိသာသု အပ္ပဋိဟတစာရဿ စာတုဒ္ဒိသဿ သင်္ဃဿ။
၂၉၅။ အနုမောဒနဂါထာသု – သီတံ ဥဏှန္တိ ဥတုဝိသဘာဂဝသေန ဝုတ္တံ။ သိသိရေ စာပိ ဝုဋ္ဌိယောတိ ဧတ္ထ သိသိရောတိ သမ္ဖုသိတကဝါတော ဝုစ္စတိ။ ဝုဋ္ဌိယောတိ ဥဇုကမေဃဝုဋ္ဌိယော ဧဝ။ ဧတာနိ သဗ္ဗာနိ ပဋိဟန္တီတိ ဣမိနာဝ ပဒေန ယောဇေတဗ္ဗာနိ။
ပဋိဟညတီတိ ဝိဟာရေန ပဋိဟညတိ။ လေဏတ္ထန္တိ နိလီယနတ္ထံ။ သုခတ္ထန္တိ သီတာဒိပရိဿယာဘာဝေန သုခဝိဟာရတ္ထံ။ ဈာယိတုဉ္စ ဝိပဿိတုန္တိ ဣဒမ္ပိ ပဒဒွယံ ‘‘သုခတ္ထဉ္စာ’’တိ ဣမိနာဝ ပဒေန ယောဇေတဗ္ဗံ။ ဣဒဉှိ ဝုတ္တံ ဟောတိ – သုခတ္ထဉ္စ ဝိဟာရဒါနံ၊ ကတမံ သုခတ္ထံ? ဈာယိတုံ ဝိပဿိတုဉ္စ ယံ သုခံ၊ တဒတ္ထံ။ အထ ဝါ ပရပဒေနပိ ယောဇေတဗ္ဗံ – ဈာယိတုဉ္စ ဝိပဿိတုဉ္စ ဝိဟာရဒါနံ၊ ဣဓ ဈာယိဿန္တိ ဝိပဿိဿန္တီတိ ဒဒတော ဝိဟာရဒါနံ သင်္ဃဿ အဂ္ဂံ ဗုဒ္ဓေန ဝဏ္ဏိတံ။ ဝုတ္တဉှေတံ – ‘‘သော စ သဗ္ဗဒဒေါ ဟောတိ၊ ယော ဒဒါတိ ဥပဿယ’’န္တိ (သံ။ နိ။ ၁။၄၂)။
ယသ္မာ ¶ စ အဂ္ဂံ ဝဏ္ဏိတံ ¶ ၊ ‘‘တသ္မာ ဟိ ပဏ္ဍိတော ပေါသော’’တိ ဂါထာ။ ဝါသယေတ္ထ ဗဟုဿုတေတိ ဧတ္ထ ဝိဟာရေ ပရိယတ္တိဗဟုဿုတေ စ ပဋိဝေဓဗဟုဿုတေ စ ဝါသေယျ။ တေသံ အန္နဉ္စာတိ ယံ တေသံ အနုစ္ဆဝိကံ အန္နဉ္စ ပါနဉ္စ ဝတ္ထာနိ စ မဉ္စပီဌာဒိသေနာသနာနိ စ၊ တံ သဗ္ဗံ တေသု ဥဇုဘူတေသု အကုဋိလစိတ္တေသု။ ဒဒေယျာတိ နိဒဟေယျ။ တဉ္စ ခေါ ဝိပ္ပသန္နေန စေတသာ န ¶ စိတ္တပ္ပသာဒံ ဝိရာဓေတွာ၊ ဧဝံ ဝိပ္ပသန္နစိတ္တဿ ဟိ တေ တဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တိ…ပေ… ပရိနိဗ္ဗာတိ အနာသဝေါတိ။
၂၉၆။ အာဝိဉ္ဆနစ္ဆိဒ္ဒံ အာဝိဉ္ဆနရဇ္ဇုန္တိ ဧတ္ထ ရဇ္ဇု နာမ သစေပိ ဒီပိနင်္ဂုဋ္ဌေန ကတာ ဟောတိ၊ ဝဋ္ဋတိယေဝ၊ န ကာစိ န ဝဋ္ဋတိ။ တီဏိ တာဠာနီတိ တိဿော ကုဉ္စိကာယော။ ယန္တကံ သူစိကန္တိ ဧတ္ထ ယံ ယံ ဇာနာတိ တံ တံ ယန္တကံ၊ တဿ ဝိဝရဏသူစိကဉ္စ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဝေဒိကာဝါတပါနံ နာမ စေတိယေ ဝေဒိကာသဒိသံ။ ဇာလဝါတပါနံ နာမ ဇာလကဗဒ္ဓံ။ သလာကဝါတပါနံ နာမ ထမ္ဘကဝါတပါနံ။ စက္ကလိကန္တိ ဧတ္ထ စောဠကပါဒပုဉ္ဆနံ ဗန္ဓိတုံ အနုဇာနာမီတိ အတ္ထော။ ဝါတပါနဘိသီတိ ဝါတပါနပ္ပမာဏေန ဘိသိံ ကတွာ ဗန္ဓိတုံ အနုဇာနာမီတိ အတ္ထော။ မိဍ္ဎိန္တိ မိဍ္ဎကံ။ ဗိဒလမဉ္စကန္တိ ဝေတ္တမဉ္စံ၊ ဝေဠုဝိလီဝေဟိ ဝါ ဝီတံ။
၂၉၇။ အာသန္ဒိကောတိ စတုရဿပီဌံ ဝုစ္စတိ။ ဥစ္စကမ္ပိ အာသန္ဒိကန္တိ ဝစနတော ဧကတောဘာဂေန ဒီဃပီဌမေဝ ဟိ အဋ္ဌင်္ဂုလပါဒကံ ဝဋ္ဋတိ၊ စတုရဿအာသန္ဒိကော ပန ပမာဏာတိက္ကန္တောပိ ဝဋ္ဋတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သတ္တင်္ဂေါ နာမ တီသု ဒိသာသု အပဿယံ ကတွာ ကတမဉ္စော၊ အယမ္ပိ ပမာဏာတိက္ကန္တော ဝဋ္ဋတိ။ ဘဒ္ဒပီဌန္တိ ဝေတ္တမယံ ပီဌံ ဝုစ္စတိ။ ပီဌိကာတိ ပိလောတိကာဗဒ္ဓပီဌမေဝ။ ဧဠကပါဒပီဌံ နာမ ဒါရုပဋ္ဋိကာယ ဥပရိ ပါဒေ ဌပေတွာ ဘောဇနဖလကံ ¶ ဝိယ ကတပီဌံ ဝုစ္စတိ။ အာမလကဝဋ္ဋိကပီဌံ နာမ အာမလကာကာရေန ယောဇိတံ ဗဟုပါဒကပီဌံ။ ဣမာနိ တာဝ ပါဠိယံ အာဂတပီဌာနိ။ ဒါရုမယံ ပန သဗ္ဗံ ပီဌံ ဝဋ္ဋတီတိ အယမေတ္ထ ဝိနိစ္ဆယော။ ကောစ္ဆန္တိ ဥသိရမယံ ဝါ မုဉ္ဇပဗ္ဗဇမယံ ဝါ။
အဋ္ဌင်္ဂုလပရမံ မဉ္စပဋိပါဒကန္တိ ဧတ္ထ မနုဿာနံ ပမာဏင်္ဂုလမေဝ အဋ္ဌင်္ဂုလံ။ စိမိလိကာ နာမ ပရိကမ္မကတာယ ဘူမိယာ ဆဝိသံရက္ခဏတ္ထာယ အတ္ထရဏံ ဝုစ္စတိ။ ရုက္ခတူလန္တိ သိမ္ဗလိရုက္ခာဒီနံ ယေသံ ကေသဉ္စိ ရုက္ခာနံ တူလံ။ လတာတူလန္တိ ခီရဝလ္လိအာဒီနံ ယာသံ ကာသဉ္စိ ဝလ္လီနံ တူလံ။ ပေါဋကိတူလန္တိ ပေါဋကိတိဏာဒီနံ ယေသံ ကေသဉ္စိ တိဏဇာတိကာနံ အန္တမသော ¶ ဥစ္ဆုနဠာဒီနမ္ပိ တူလံ။ ဧတေဟိ တီဟိ သဗ္ဗဘူတဂါမာ သင်္ဂဟိတာ ဟောန္တိ။ ရုက္ခဝလ္လိတိဏဇာတိယော ဟိ မုဉ္စိတွာ အညော ဘူတဂါမော နာမ နတ္ထိ၊ တသ္မာ ယဿ ကဿစိ ဘူတဂါမဿ တူလံ ဗိမ္ဗောဟနေ ¶ ဝဋ္ဋတိ၊ ဘိသိံ ပန ပါပုဏိတွာ သဗ္ဗမ္ပေတံ အကပ္ပိယတူလန္တိ ဝုစ္စတိ။ န ကေဝလဉ္စ ဗိမ္ဗောဟနေ ဧတံ တူလမေဝ၊ ဟံသမောရာဒီနံ သဗ္ဗသကုဏာနံ သီဟာဒီနံ သဗ္ဗစတုပ္ပဒါနဉ္စ လောမမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ ပိယင်္ဂုပုပ္ဖဗကုဠပုပ္ဖာဒိ ပန ယံကိဉ္စိ ပုပ္ဖံ န ဝဋ္ဋတိ။ တမာလပတ္တံ သုဒ္ဓမေဝ န ဝဋ္ဋတိ၊ မိဿကံ ပန ဝဋ္ဋတိ။ ဘိသီနံ အနုညာတံ ပဉ္စဝိဓံ ဥဏ္ဏာဒိတူလမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။
အဒ္ဓကာယိကာနီတိ ဥပဍ္ဎကာယပ္ပမာဏာနိ၊ ယေသု ကဋိတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ သီသံ ဥပဒဟန္တိ။ သီသပ္ပမာဏံ နာမ ယဿ ဝိတ္ထာရတော တီသု ကဏ္ဏေသု ဒွိန္နံ ကဏ္ဏာနံ အန္တရံ မိနီယမာနံ ဝိဒတ္ထိ စေဝ စတုရင်္ဂုလဉ္စ ဟောတိ၊ မဇ္ဈဋ္ဌာနံ မုဋ္ဌိရတနံ ဟောတိ။ ဒီဃတော ပန ဒိယဍ္ဎရတနံ ဝါ ဒွိရတနံ ဝါတိ ကုရုန္ဒိယံ ဝုတ္တံ။ အယံ သီသပ္ပမာဏဿ ဥက္ကဋ္ဌပရိစ္ဆေဒေါ။ ဣတော ဥဒ္ဓံ န ဝဋ္ဋတိ၊ ဟေဋ္ဌာ ပန ဝဋ္ဋတိ။ အဂိလာနဿ သီသုပဓာနဉ္စ ပါဒုပဓာနဉ္စာတိ ဒွယမေဝ ဝဋ္ဋတိ ¶ ။ ဂိလာနဿ ဗိမ္ဗောဟနာနိ သန္ထရိတွာ ဥပရိ ပစ္စတ္ထရဏံ ကတွာ နိပဇ္ဇိတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘ယာနိ ပန ဘိသီနံ အနုညာတာနိ ပဉ္စ ကပ္ပိယတူလာနိ၊ တေဟိ ဗိမ္ဗောဟနံ မဟန္တမ္ပိ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဖုဿဒေဝတ္ထေရော အာဟ။ ဝိနယဓရဥပတိဿတ္ထေရော ပန ‘‘ဗိမ္ဗောဟနံ ကရိဿာမီ’တိ ကပ္ပိယတူလံ ဝါ အကပ္ပိယတူလံ ဝါ ပက္ခိပိတွာ ကရောန္တဿ ပမာဏမေဝ ဝဋ္ဋတီ’’တိ အာဟ။
ပဉ္စ ဘိသိယောတိ ပဉ္စဟိ ဥဏ္ဏာဒီဟိ ပူရိတဘိသိယော။ တူလဂဏနာယ ဟိ ဧတာသံ ဂဏနာ ဝုတ္တာ။ တတ္ထ ဥဏ္ဏဂ္ဂဟဏေန န ကေဝလံ ဧဠကလောမမေဝ ဂဟိတံ၊ ဌပေတွာ မနုဿလောမံ ယံကိဉ္စိ ကပ္ပိယာကပ္ပိယမံသဇာတီနံ ပက္ခိစတုပ္ပဒါနံ လောမံ၊ သဗ္ဗံ ဣဓ ဥဏ္ဏဂ္ဂဟဏေနေဝ ဂဟိတံ။ တသ္မာ ဆန္နံ စီဝရာနံ ဆန္နံ အနုလောမစီဝရာနဉ္စ အညတရေန ဘိသိစ္ဆဝိံ ကတွာ တံ သဗ္ဗံ ပက္ခိပိတွာ ဘိသိံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဧဠကလောမာနိ ပန အပက္ခိပိတွာ ကမ္ဗလမေဝ စတုဂ္ဂုဏံ ဝါ ပဉ္စဂုဏံ ဝါ ပက္ခိပိတွာ ကတာပိ ဥဏ္ဏဘိသိသင်္ချမေဝ ဂစ္ဆတိ။
စောဠဘိသိအာဒီသု ယံကိဉ္စိ နဝစောဠံ ဝါ ပုရာဏစောဠံ ဝါ သံဟရိတွာ ဝါ အန္တော ပက္ခိပိတွာ ဝါ ကတာ စောဠဘိသိ၊ ယံကိဉ္စိ ဝါကံ ပက္ခိပိတွာ ကတာ ဝါကဘိသိ၊ ယံကိဉ္စိ တိဏံ ပက္ခိပိတွာ ကတာ တိဏဘိသိ၊ အညတြ သုဒ္ဓတမာလပတ္တံ ယံကိဉ္စိ ပဏ္ဏံ ပက္ခိပိတွာ ကတာ ¶ ပဏ္ဏဘိသီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တမာလပတ္တံ ပန အညေန မိဿမေဝ ဝဋ္ဋတိ၊ သုဒ္ဓံ န ဝဋ္ဋတိ။ ဘိသိယာ ပမာဏနိယမော ¶ နတ္ထိ၊ မဉ္စဘိသိ ပီဌဘိသိ ဘူမတ္ထရဏဘိသိ စင်္ကမနဘိသိ ပါဒပုဉ္ဆနဘိသီတိ ဧတာသံ အနုရူပတော သလ္လက္ခေတွာ အတ္တနော ရုစိဝသေန ပမာဏံ ကာတဗ္ဗံ။ ယံ ပနေတံ ဥဏ္ဏာဒိပဉ္စဝိဓတူလမ္ပိ ဘိသိယံ ဝဋ္ဋတိ၊ တံ ‘‘မသူရကေပိ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ကုရုန္ဒိယံ ဝုတ္တံ။ ဧတေန မသူရကံ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတီတိ သိဒ္ဓံ ဟောတိ။
မဉ္စဘိသိံ ပီဌေ သန္ထရန္တီတိ မဉ္စဘိသိံ ပီဌေ အတ္ထရန္တိ၊ အတ္ထရဏတ္ထာယ ဟရန္တီတိ ယုဇ္ဇတိ။ ဥလ္လောကံ အကရိတွာတိ ဟေဋ္ဌာ စိမိလိကံ အဒတွာ။ ဖောသိတုန္တိ ရဇနေန ဝါ ¶ ဟလိဒ္ဒိယာ ဝါ ဥပရိ ဖုသိတာနိ ဒါတုံ။ ဘတ္တိကမ္မန္တိ ဘိသိစ္ဆဝိယာ ဥပရိ ဘတ္တိကမ္မံ။ ဟတ္ထဘတ္တိန္တိ ပဉ္စင်္ဂုလိဘတ္တိံ။
၂၉၈။ ဣက္ကာသန္တိ ရုက္ခနိယျာသံ ဝါ သိလေသံ ဝါ။ ပိဋ္ဌမဒ္ဒန္တိ ပိဋ္ဌခလိံ။ ကုဏ္ဍကမတ္တိကန္တိ ကုဏ္ဍကမိဿကမတ္တိကံ။ သာသပကုဋ္ဋန္တိ သာသပပိဋ္ဌံ။ သိတ္ထတေလကန္တိ ဝိလီနမဓုသိတ္ထကံ။ အစ္စုဿန္နံ ဟောတီတိ ဗိန္ဒု ဗိန္ဒု ဟုတွာ တိဋ္ဌတိ။ ပစ္စုဒ္ဓရိတုန္တိ ပုဉ္ဆိတုံ။ ဂဏ္ဍုမတ္တိကန္တိ ဂဏ္ဍုပ္ပာဒဂူထမတ္တိကံ။ ကသာဝန္တိ အာမလကဟရီတကာနံ ကသာဝံ။
၂၉၉။ န ဘိက္ခဝေ ပဋိဘာနစိတ္တန္တိ ဧတ္ထ န ကေဝလံ ဣတ္ထိပုရိသရူပမေဝ၊ တိရစ္ဆာနရူပမ္ပိ အန္တမသော ဂဏ္ဍုပ္ပာဒရူပမ္ပိ ဘိက္ခုနော သယံ ကာတုံ ဝါ ‘‘ကရောဟီ’’တိ ဝတ္တုံ ဝါ န ဝဋ္ဋတိ၊ ‘‘ဥပါသက ဒွါရပါလံ ကရောဟီ’’တိ ဝတ္တုမ္ပိ န လဗ္ဘတိ။ ဇာတကပကရဏအသဒိသဒါနာဒီနိ ပန ပသာဒနီယာနိ နိဗ္ဗိဒါပဋိသံယုတ္တာနိ ဝါ ဝတ္ထူနိ ပရေဟိ ကာရာပေတုံ လဗ္ဘတိ။ မာလာကမ္မာဒီနိ သယမ္ပိ ကာတုံ လဗ္ဘတိ။
၃၀၀။ အဠကမန္ဒာတိ ဧကင်္ဂဏာ မနုဿာဘိကိဏ္ဏာ။ တယော ဂဗ္ဘေတိ ဧတ္ထ သိဝိကာဂဗ္ဘောတိ စတုရဿဂဗ္ဘော။ နာဠိကာဂဗ္ဘောတိ ဝိတ္ထာရတော ဒိဂုဏတိဂုဏာယာမော ဒီဃဂဗ္ဘော။ ဟမ္မိယဂဗ္ဘောတိ အာကာသတလေ ကူဋာဂါရဂဗ္ဘော ဝါ မုဏ္ဍစ္ဆဒနဂဗ္ဘော ဝါ။
ကလင်္ကပါဒကန္တိ ရုက္ခံ ဝိဇ္ဈိတွာ တတ္ထ ခါဏုကေ အာကောဋေတွာ ကတံ၊ တံ အာဟရိမံ ဘိတ္တိပါဒံ ဇိဏ္ဏကုဋ္ဋပါဒဿ ဥပတ္ထမ္ဘနတ္ထံ ဘူမိယံ ပတိဋ္ဌာပေတုံ အနုဇာနာမီတိ ¶ အတ္ထော။ ပရိတ္တာဏကိဋိကန္တိ ¶ ဝဿပရိတ္တာဏတ္ထံ ကိဋိကံ။ ဥဒ္ဒသုဓန္တိ ဝစ္ဆကဂေါမယေန စေဝ ဆာရိကာယ စ သဒ္ဓိံ မဒ္ဒိတမတ္တိကံ။
အာဠိန္ဒော နာမ ပမုခံ ဝုစ္စတိ။ ပဃနံ နာမ ယံ နိက္ခမန္တာ စ ပဝိသန္တာ စ ပါဒေဟိ ဟနန္တိ၊ တဿ ဝိဟာရဒွါရေ ¶ ဥဘတော ကုဋ္ဋံ နီဟရိတွာ ကတပဒေသဿေတံ အဓိဝစနံ၊ ‘‘ပဃာန’’န္တိပိ ဝုစ္စတိ။ ပကုဋ္ဋန္တိ မဇ္ဈေ ဂဗ္ဘဿ သမန္တာ ပရိယာဂါရော ဝုစ္စတိ။ ‘‘ပကုဋ’’န္တိပိ ပါဌော။ ဩသာရကန္တိ အနာဠိန္ဒကေ ဝိဟာရေ ဝံသံ ဒတွာ တတော ဒဏ္ဍကေ ဩသာရေတွာ ကတဆဒနပမုခံ။ သံသာရဏကိဋိကော နာမ စက္ကလယုတ္တော ကိဋိကော။
၃၀၁။ ပါနီယဘာဇနန္တိ ပိဝန္တာနံ ပါနီယဒါနဘာဇနံ။ ဥဠုင်္ကော စ ထာလကဉ္စ ပါနီယသင်္ခဿ အနုလောမာနိ။
၃၀၃။ အပေသီတိ ဒီဃဒါရုမှိ ခါဏုကေ ပဝေသေတွာ ကဏ္ဋကသာခါဟိ ဝိနန္ဓိတွာ ကတံ ဒွါရထကနကံ။ ပလိဃောတိ ဂါမဒွါရေသု ဝိယ စက္ကယုတ္တံ ဒွါရထကနကံ။
၃၀၅။ အဿတရီဟိ ယုတ္တာ ရထာ အဿတရီရထာ။ အာမုတ္တမဏိကုဏ္ဍလာတိ အာမုတ္တမဏိကုဏ္ဍလာနိ။
ပရိနိဗ္ဗုတောတိ ကိလေသပရိနိဗ္ဗာနေန ပရိနိဗ္ဗုတော။ သီတိဘူတောတိ ကိလေသာတပါဘာဝေန သီတိဘူတော။ နိရူပဓီတိ ကိလေသုပဓိအဘာဝေန နိရူပဓီတိ ဝုစ္စတိ။
သဗ္ဗာ အာသတ္တိယော ဆေတွာတိ ရူပါဒီသု ဝါ ဝိသယေသု သဗ္ဗဘဝေသု ဝါ ပတ္ထနာယော ဆိန္ဒိတွာ။ ဟဒယေ ဒရန္တိ စိတ္တေ ကိလေသဒရထံ ဝိနေတွာ။ ဝေယျာယိကန္တိ ဝယကရဏံ ဝုစ္စတိ။
၃၀၇။ အာဒေယျဝါစောတိ တဿ ဝစနံ ဗဟူ ဇနာ အာဒိယိတဗ္ဗံ သောတဗ္ဗံ မညန္တီတိ အတ္ထော။ အာရာမေ အကံသူတိ ယေ သဓနာ၊ တေ အတ္တနော ဓနေန အကံသု။ ယေ မန္ဒဓနာ စေဝ အဓနာ စ၊ တေသံ ဓနံ အဒါသိ။ ဣတိ သော သတသဟဿကဟာပဏေ သတသဟဿဂ္ဃနကဉ္စ ဘဏ္ဍံ ဒတွာ ပဉ္စစတ္တာလီသယောဇနိကေ အဒ္ဓါနေ ယောဇနေ ယောဇနေ ဝိဟာရပတိဋ္ဌာနံ ကတွာ သာဝတ္ထိံ အဂမာသိ။
ကောဋိသန္ထရံ ¶ ¶ သန္ထရာပေသီတိ ကဟာပဏကောဋိယာ ကဟာပဏကောဋိံ ပဋိပါဒေတွာ သန္ထရိ။ ယေ တတ္ထ ရုက္ခာ ဝါ ပေါက္ခရဏိယော ဝါ တေသံ ပရိက္ခေပပ္ပမာဏံ ဂဟေတွာ အညသ္မိံ ဌာနေ သန္ထရိတွာ အဒါသိ။ ဧဝမဿ အဋ္ဌာရသကောဋိကံ နိဓာနံ ပရိက္ခယံ အဂမာသိ။
ကုမာရဿ ¶ ဧတဒဟောသီတိ ဂဟပတိနော ဧဝံ ဗဟုဓနံ စဇန္တဿာပိ မုခဿ ဝိပ္ပသန္နာကာရံ ဒိသွာ ဧတံ အဟောသိ။ ကောဋ္ဌကံ မာပေသီတိ သတ္တဘူမိကံ ဒွါရကောဋ္ဌကပါသာဒံ မာပေသိ။
အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ဇေတဝနေ ဝိဟာရေ ကာရာပေသိ…ပေ… မဏ္ဍပေ ကာရာပေသီတိ အပရာဟိပိ အဋ္ဌာရသဟိ ကောဋီဟိ ဧတေ ဝိဟာရာဒယော ကာရာပေသိ အဋ္ဌကရီသပ္ပမာဏာယ ဘူမိယာ။ ဝိပဿိဿ ဟိ ဘဂဝတော ပုနဗ္ဗသုမိတ္တော ဂဟပတိ ယောဇနပ္ပမာဏံ ဘူမိံ သုဝဏ္ဏိဋ္ဌကာသန္ထရေန ကိဏိတွာ ဝိဟာရံ ကာရာပေသိ။ သိခိဿ ပန သိရိဝဍ္ဎော ဂဟပတိ တိဂါဝုတပ္ပမာဏံ သုဝဏ္ဏယဋ္ဌိသန္ထရေန၊ ဝေဿဘုဿ သောတ္ထိဇော ဂဟပတိ အဍ္ဎယောဇနပ္ပမာဏံ သုဝဏ္ဏဖာလသန္ထရေန၊ ကကုသန္ဓဿ ပန အစ္စုတော ဂဟပတိ ဂါဝုတပ္ပမာဏံ သုဝဏ္ဏဟတ္ထိပဒသန္ထရေန၊ ကောဏာဂမနဿ ဥဂ္ဂေါ ဂဟပတိ အဍ္ဎဂါဝုတပ္ပမာဏံ သုဝဏ္ဏိဋ္ဌကာသန္ထရေန၊ ကဿပဿ သုမင်္ဂလော ဂဟပတိ ဝီသတိဥသဘပ္ပမာဏံ သုဝဏ္ဏကစ္ဆပသန္ထရေန၊ အမှာကံ ဘဂဝတော သုဒတ္တော ဂဟပတိ အဋ္ဌကရီသပ္ပမာဏံ ဘူမိံ ကဟာပဏသန္ထရေန ကိဏိတွာ ဝိဟာရံ ကာရာပေသီတိ၊ ဧဝံ အနုပုဗ္ဗေန ပရိဟာယန္တိ သမ္ပတ္တိယောတိ အလမေဝ သဗ္ဗသမ္ပတ္တီသု ဝိရဇ္ဇိတုံ အလံ ဝိမုစ္စိတုန္တိ။
၃၀၈။ ခဏ္ဍန္တိ ဘိန္နောကာသော။ ဖုလ္လန္တိ ဖလိတောကာသော။ ပဋိသင်္ခရိဿတီတိ ပါကတိကံ ကရိဿတိ။ လဒ္ဓနဝကမ္မေန ပန ဘိက္ခုနာ ဝါသိဖရသုနိခါဒနာဒီနိ ဂဟေတွာ သယံ န ကာတဗ္ဗံ၊ ကတာကတံ ဇာနိတဗ္ဗံ။
၃၁၀။ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော ဂန္တွာတိ ထေရော ကိရ ဂိလာနေ ပဋိဇဂ္ဂန္တော ဇိဏ္ဏေ ဝုဍ္ဎေ သင်္ဂဏှန္တော သဗ္ဗပစ္ဆတော အာဂစ္ဆတိ။ ဣဒမဿ စာရိတ္တံ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော ဂန္တွာ’’တိ။ အဂ္ဂါသနန္တိ ထေရာသနံ။ အဂ္ဂေါဒကန္တိ ဒက္ခိဏောဒကံ။ အဂ္ဂပိဏ္ဍန္တိ သင်္ဃတ္ထေရပိဏ္ဍံ။ အန္တရာ သတ္ထီနံ ကရိတွာတိ စတုန္နံ ပါဒါနံ အန္တရေ ကရိတွာ။
၃၁၅။ ပတိဋ္ဌာပေသီတိ ¶ ¶ အဋ္ဌာရသကောဋိပရိစ္စာဂံ ကတွာ ပတိဋ္ဌာပေသိ။ ဧဝံ သဗ္ဗာပိ စတုပဏ္ဏာသကောဋိယော ပရိစ္စဇိ။
ဝိဟာရာနုဇာနနကထာ နိဋ္ဌိတာ။
အာသနပ္ပဋိဗာဟနာဒိကထာ
၃၁၆။ ဝိပ္ပကတဘောဇနောတိ ¶ အန္တရဃရေ ဝါ ဝိဟာရေ ဝါ အရညေ ဝါ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ဘုဉ္ဇမာနော ဘိက္ခု အနိဋ္ဌိတေ ဘောဇနေ န ဝုဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ အန္တရဃရေ ပစ္ဆာ အာဂတေန ဘိက္ခံ ဂဟေတွာ ဂန္တဗ္ဗံ။ သစေ မနုဿာ ဝါ ဘိက္ခူ ဝါ ‘‘ပဝိသထာ’’တိ ဝဒန္တိ၊ ‘‘မယိ ပဝိသန္တေ ဘိက္ခူ ဥဋ္ဌဟိဿန္တီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ‘‘ဧထ၊ ဘန္တေ၊ အာသနံ အတ္ထီ’’တိ ဝုတ္တေန ပန ပဝိသိတဗ္ဗံ။ သစေ ကောစိ ကိဉ္စိ န ဝဒတိ၊ အာသနသာလံ ဂန္တွာ အတိသမီပံ အဂန္တွာ သဘာဂဋ္ဌာနေ ဌာတဗ္ဗံ။ ဩကာသေ ကတေ ‘‘ပဝိသထာ’’တိ ဝုတ္တေန ပန ပဝိသိတဗ္ဗံ။ သစေ ပန ယံ အာသနံ တဿ ပါပုဏာတိ၊ တတ္ထ အဘုဉ္ဇန္တော ဘိက္ခု နိသိန္နော ဟောတိ၊ တံ ဥဋ္ဌာပေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ယာဂုခဇ္ဇကာဒီသု ပန ယံကိဉ္စိ ပိဝိတွာ ဝါ ခါဒိတွာ ဝါ ယာဝ အညော အာဂစ္ဆတိ၊ တာဝ နိသိန္နံ ရိတ္တဟတ္ထမ္ပိ ဝုဋ္ဌာပေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ဝိပ္ပကတဘောဇနောယေဝ ဟိ သော ဟောတိ။
သစေ ဝုဋ္ဌာပေတီတိ သစေ အာပတ္တိံ အတိက္ကမိတွာပိ ဝုဋ္ဌာပေတိယေဝ။ ပဝါရိတော စ ဟောတီတိ ယံ သော ဝုဋ္ဌာပေတိ၊ အယဉ္စ ဘိက္ခု ပဝါရိတော စ ဟောတိ၊ တေန ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ဂစ္ဆ ဥဒကံ အာဟရာဟီ’’တိ။ ဝုဍ္ဎတရဉှိ ဘိက္ခုံ အာဏာပေတုံ ဣဒမေဝ ဧကံ ဌာနန္တိ။ သစေ သော ဥဒကမ္ပိ န အာဟရတိ၊ တတော ယဉ္စ နဝကတရေန ကတ္တဗ္ဗံ၊ တံ ဒဿေန္တော ‘‘သာဓုကံ သိတ္ထာနီ’’တိအာဒိမာဟ။
ဂိလာနဿ ပတိရူပံ သေယျန္တိ ဧတ္ထ ယော ကာသဘဂန္ဒရာတိသာရာဒီဟိ ဂိလာနော ဟောတိ၊ ခေဠမလ္လကဝစ္စကပါလာဒီနိ ဌပေတဗ္ဗာနိ ဟောန္တိ။ ကုဋ္ဌိ ဝါ ဟောတိ၊ သေနာသနံ ဒူသေတိ၊ ဧဝရူပဿ ဟေဋ္ဌာပါသာဒပဏ္ဏသာလာဒီသု အညတရံ ဧကမန္တံ သေနာသနံ ဒါတဗ္ဗံ။ ယသ္မိံ ဝသန္တေ သေနာသနံ န ဒုဿတိ၊ တဿ ဝရသေယျာပိ ဒါတဗ္ဗာဝ။ ယောပိ သိနေဟပါနဝိရေစနနတ္ထုကမ္မာဒီသု ယံကိဉ္စိ ဘေသဇ္ဇံ ကရောတိ၊ သဗ္ဗော သော ဂိလာနောယေဝ၊ တဿာပိ သလ္လက္ခေတွာ ပတိရူပံ သေနာသနံ ဒါတဗ္ဗံ ¶ ။ လေသကပ္ပေနာတိ အပ္ပကေန သီသာဗာဓာဒိမတ္တေန။ ဘိက္ခူ ¶ ဂဏေတွာတိ ‘‘ဧတ္တကာ နာမ ဘိက္ခူ’’တိ ဝိဟာရေ ဘိက္ခူနံ ပရိစ္ဆေဒံ ဉတွာ။
အာသနပ္ပဋိဗာဟနာဒိကထာ နိဋ္ဌိတာ။
သေနာသနဂ္ဂါဟကထာ
၃၁၈။ သေယျာတိ ¶ မဉ္စဋ္ဌာနာနိ ဝုစ္စန္တိ။ သေယျဂ္ဂေနာတိ သေယျာပရိစ္ဆေဒေန၊ ဝဿူပနာယိကဒိဝသေ ကာလံ ဃောသေတွာ ဧကမဉ္စဋ္ဌာနံ ဧကဿ ဘိက္ခုနော ဂါဟေတုံ အနုဇာနာမီတိ အတ္ထော။ သေယျဂ္ဂေန ဂါဟေန္တာတိ သေယျာပရိစ္ဆေဒေန ဂါဟိယမာနာ။ သေယျာ ဥဿာရယိံသူတိ မဉ္စဋ္ဌာနာနိ အတိရေကာနိ အဟေသုံ။ ဝိဟာရဂ္ဂါဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ အနုဘာဂန္တိ ပုန အပရမ္ပိ ဘာဂံ ဒါတုံ။ အတိမန္ဒေသု ဟိ ဘိက္ခူသု ဧကေကဿ ဘိက္ခုနော ဒွေ တီဏိ ပရိဝေဏာနိ ဒါတဗ္ဗာနိ။ န အကာမာ ဒါတဗ္ဗောတိ အနိစ္ဆာယ န ဒါတဗ္ဗော။ တတ္ထ ဝဿူပနာယိကဒိဝသေ ဂဟိတေ အနုဘာဂေ ပစ္ဆာ အာဂတာနံ န အတ္တနော အရုစိယာ သော အနုဘာဂေါ ဒါတဗ္ဗော။ သစေ ပန ယေန ဂဟိတော၊ သော စ အတ္တနော ရုစိယာ တံ အနုဘာဂံ ဝါ ပဌမဘာဂံ ဝါ ဒေတိ၊ ဝဋ္ဋတိ။
နိဿီမေ ဌိတဿာတိ ဥပစာရသီမတော ဗဟိ ဌိတဿ။ အန္တော ဥပစာရသီမာယ ပန ဒူရေ ဌိတဿာပိ လဗ္ဘတိယေဝ။ သေနာသနံ ဂဟေတွာတိ ဝဿူပနာယိကဒိဝသေ ဂဟေတွာ။ သဗ္ဗကာလံ ပဋိဗာဟန္တီတိ စတုမာသစ္စယေန ဥတုကာလေပိ ပဋိဗာဟန္တိ။ တီသု သေနာသနဂ္ဂါဟေသု ပုရိမကော စ ပစ္ဆိမကော စာတိ ဣမေ ဒွေ ဂါဟာ ထာဝရာ။
အန္တရာမုတ္တကေ အယံ ဝိနိစ္ဆယော – ဧကသ္မိံ ဝိဟာရေ မဟာလာဘသေနာသနံ ဟောတိ။ သေနာသနသာမိကာ ဝဿူပဂတံ ဘိက္ခုံ သဗ္ဗပစ္စယေဟိ သက္ကစ္စံ ဥပဋ္ဌဟိတွာ ပဝါရေတွာ ဂမနကာလေ ဗဟုံ သမဏပရိက္ခာရံ ဒေန္တိ။ မဟာထေရာ ဒူရတောပိ အာဂန္တွာ ဝဿူပနာယိကဒိဝသေ တံ ဂဟေတွာ ဖာသုံ ဝသိတွာ ဝုတ္ထဝဿာ လာဘံ ဂဏှိတွာ ပက္ကမန္တိ။ အာဝါသိကာ ‘‘မယံ ဧတ္ထုပ္ပန္နံ လာဘံ န လဘာမ၊ နိစ္စံ အာဂန္တုကမဟာထေရာဝ လဘန္တိ၊ တေယေဝ နံ အာဂန္တွာ ပဋိဇဂ္ဂိဿန္တီ’’တိ ပလုဇ္ဇန္တမ္ပိ န ဩလောကေန္တိ။ ဘဂဝါ တဿ ပဋိဇဂ္ဂနတ္ထံ ‘‘အပရဇ္ဇုဂတာယ ပဝါရဏာယ အာယတိံ ¶ ဝဿာဝါသတ္ထာယ အန္တရာမုတ္တကော ဂါဟေတဗ္ဗော’’တိ အာဟ။
တံ ¶ ဂါဟေန္တေန သင်္ဃတ္ထေရော ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ဘန္တေ အန္တရာမုတ္တကသေနာသနံ ဂဏှထာ’’တိ။ သစေ ဂဏှာတိ၊ ဒါတဗ္ဗံ၊ နော စေ ဧတေနေဝ ဥပါယေန အနုထေရံ အာဒိံ ကတွာ ယော ဂဏှာတိ၊ တဿ အန္တမသော သာမဏေရဿာပိ ဒါတဗ္ဗံ။ တေန တံ သေနာသနံ အဋ္ဌမာသေ ပဋိဇဂ္ဂိတဗ္ဗံ။ ဆဒနဘိတ္တိဘူမီသု ¶ ယံ ကိဉ္စိ ခဏ္ဍံ ဝါ ဖုလ္လံ ဝါ ဟောတိ၊ တံ သဗ္ဗံ ပဋိသင်္ခရိတဗ္ဗံ။ ဥဒ္ဒေသပရိပုစ္ဆာဒီဟိ ဒိဝသံ ခေပေတွာ ရတ္တိံ တတ္ထ ဝသိတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ ရတ္တိံ ပရိဝေဏေ ဝသိတွာ တတ္ထ ဒိဝသံ ခေပေတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ ရတ္တိန္ဒိဝံ တတ္ထေဝ ဝသိတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ ဥတုကာလေ အာဂတာနံ ဝုဍ္ဎာနံ န ပဋိဗာဟိတဗ္ဗံ။ ဝဿူပနာယိကဒိဝသေ ပန သမ္ပတ္တေ သစေ သင်္ဃတ္ထေရော ‘‘မယှံ ဣဒံ သေနာသနံ ဒေထာ’’တိ ဝဒတိ၊ န လဘတိ။ ‘‘ဘန္တေ၊ ဣဒံ အန္တရာမုတ္တကံ ဂဟေတွာ အဋ္ဌမာသေ ဧကေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဇဂ္ဂိတ’’န္တိ ဝတွာ န ဒါတဗ္ဗံ။ အဋ္ဌမာသေ ပဋိဇဂ္ဂကဘိက္ခုဿေဝ ဂဟိတံ ဟောတိ။
ယသ္မိံ ပန သေနာသနေ ဧကသံဝစ္ဆရေ ဒွိက္ခတ္တုံ ပစ္စယေ ဒေန္တိ ဆမာသစ္စယေန ဆမာသစ္စယေန၊ တံ အန္တရာမုတ္တကံ န ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ယသ္မိံ ဝါ တိက္ခတ္တုံ ဒေန္တိ စတုမာသစ္စယေန စတုမာသစ္စယေန၊ ယသ္မိံ ဝါ စတုက္ခတ္တုံ ဒေန္တိ တေမာသစ္စယေန တေမာသစ္စယေန၊ တံ အန္တရာမုတ္တကံ န ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ပစ္စယေနေဝ ဟိ တံ ပဋိဇဂ္ဂနံ လဘိဿတိ။ ယသ္မိံ ပန ဧကသံဝစ္ဆရေ သကိဒေဝ ဗဟုပစ္စယေ ဒေန္တိ၊ ဧတံ အန္တရာမုတ္တကံ ဂါဟေတဗ္ဗန္တိ။ အယံ တာဝ အန္တောဝဿေ ဝဿူပနာယိကဒိဝသေန ပါဠိယံ အာဂတသေနာသနဂ္ဂါဟကထာ။
အယံ ပန သေနာသနဂ္ဂါဟော နာမ ဒုဝိဓော ဟောတိ – ဥတုကာလေ စ ဝဿာဝါသေ စ။ တတ္ထ ဥတုကာလေ တာဝ ကေစိ အာဂန္တုကာ ဘိက္ခူ ပုရေဘတ္တံ အာဂစ္ဆန္တိ၊ ကေစိ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပဌမယာမံ ဝါ မဇ္ဈိမယာမံ ဝါ ပစ္ဆိမယာမံ ဝါ ယေ ယဒါ အာဂစ္ဆန္တိ၊ တေသံ တဒါဝ ဘိက္ခူ ဥဋ္ဌာပေတွာ သေနာသနံ ဒါတဗ္ဗံ။ အကာလော နာမ နတ္ထိ။ သေနာသနပညာပကေန ပန ပဏ္ဍိတေန ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ဧကံ ဝါ ဒွေ ဝါ မဉ္စဋ္ဌာနာနိ ဌပေတဗ္ဗာနိ။ သစေ ¶ ဝိကာလေ ဧကော ဝါ ဒွေ ဝါ ထေရာ အာဂစ္ဆန္တိ၊ တေ ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဘန္တေ၊ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ဝုဋ္ဌာပိယမာနေ သဗ္ဗေပိ ဘိက္ခူ ဥဗ္ဘဏ္ဍိကာ ဘဝိဿန္တိ၊ တုမှေ အမှာကံ ဝသနဋ္ဌာနေယေဝ ဝသထာ’’တိ။
ဗဟူသု ပန အာဂတေသု ဝုဋ္ဌာပေတွာ ပဋိပါဋိယာ ဒါတဗ္ဗံ။ သစေ ဧကေကံ ပရိဝေဏံ ပဟောတိ၊ ဧကေကံ ပရိဝေဏံ ဒါတဗ္ဗံ။ တတ္ထ အဂ္ဂိသာလဒီဃသာလမဏ္ဍလမာလာဒယော သဗ္ဗေပိ တဿေဝ ပါပုဏန္တိ ¶ ။ ဧဝံ အပ္ပဟောန္တေ ပါသာဒဂ္ဂေန ဒါတဗ္ဗံ။ ပါသာဒေသု အပ္ပဟောန္တေသု ဩဝရကဂ္ဂေန ဒါတဗ္ဗံ။ ဩဝရကေသု ¶ အပ္ပဟောန္တေသု သေယျဂ္ဂေန ဒါတဗ္ဗံ။ သေယျဂ္ဂေသု အပ္ပဟောန္တေသု မဉ္စဋ္ဌာနေန ဒါတဗ္ဗံ။ မဉ္စဋ္ဌာနေ အပ္ပဟောန္တေ ဧကပီဌကဋ္ဌာနဝသေန ဒါတဗ္ဗံ။ ဘိက္ခုနော ပန ဌိတောကာသမတ္တံ န ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ဧတဉှိ သေနာသနံ နာမ န ဟောတိ။ ပီဌကဋ္ဌာနေ ပန အပ္ပဟောန္တေ ဧကံ မဉ္စဋ္ဌာနံ ဝါ ပီဌကဋ္ဌာနံ ဝါ ဝါရေန ဝါရေန ဂဟေတွာ ‘‘ဘန္တေ၊ ဝိဿမထာ’’တိ တိဏ္ဏံ ဇနာနံ ဒါတဗ္ဗံ၊ န ဟိ သက္ကာ သီတသမယေ သဗ္ဗရတ္တိံ အဇ္ဈောကာသေ ဝသိတုံ။ မဟာထေရေန ပဌမယာမံ ဝိဿမိတွာ နိက္ခမိတွာ ဒုတိယတ္ထေရဿ ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘အာဝုသော၊ ဣဓ ပဝိသာဟီ’’တိ။ သစေ မဟာထေရော နိဒ္ဒါဂရုကော ဟောတိ၊ ကာလံ န ဇာနာတိ၊ ဥက္ကာသိတွာ ဒွါရံ အာကောဋေတွာ ‘‘ဘန္တေ၊ ကာလော ဇာတော၊ သီတံ အနုဒဟတီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ တေန နိက္ခမိတွာ ဩကာသော ဒါတဗ္ဗော၊ အဒါတုံ န လဘတိ။ ဒုတိယတ္ထေရေနပိ မဇ္ဈိမယာမံ ဝိဿမိတွာ ပုရိမနယေနေဝ ဣတရဿ ဒါတဗ္ဗံ။ နိဒ္ဒါဂရုကော ဝုတ္တနယေနေဝ ဝုဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ ဧဝံ ဧကရတ္တိံ ဧကမဉ္စဋ္ဌာနံ တိဏ္ဏံ ဒါတဗ္ဗံ။ ဇမ္ဗုဒီပေ ပန ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ ‘‘သေနာသနံ နာမ မဉ္စဋ္ဌာနံ ဝါ ပီဌဋ္ဌာနံ ဝါ ကိဉ္စိဒေဝ ကဿစိ သပ္ပာယံ ဟောတိ၊ ကဿစိ အသပ္ပာယ’’န္တိ အာဂန္တုကာ ဟောန္တု ဝါ မာ ဝါ၊ ဒေဝသိကံ သေနာသနံ ဂါဟေန္တိ။ အယံ ဥတုကာလေ သေနာသနဂ္ဂါဟော နာမ။
ဝဿာဝါသေ ¶ ပန အတ္ထိ အာဂန္တုကဝတ္တံ၊ အတ္ထိ အာဝါသိကဝတ္တံ၊ အာဂန္တုကေန တာဝ သကဋ္ဌာနံ မုဉ္စိတွာ အညတ္ထ ဂန္တွာ ဝသိတုကာမေန ဝဿူပနာယိကဒိဝသမေဝ တတ္ထ န ဂန္တဗ္ဗံ။ ဝသနဋ္ဌာနံ ဝါ ဟိ တတြ သမ္ဗာဓံ ဘဝေယျ၊ ဘိက္ခာစာရော ဝါ န သမ္ပဇ္ဇေယျ၊ တေန န ဖာသုံ ဝိဟရေယျ။ တသ္မာ ‘‘ဣဒါနိ မာသမတ္တေန ဝဿူပနာယိကာ ဘဝိဿတီ’’တိ တံ ဝိဟာရံ ပဝိသိတဗ္ဗံ။ တတ္ထ မာသမတ္တံ ဝသန္တော သစေ ဥဒ္ဒေသတ္ထိကော ဥဒ္ဒေသသမ္ပတ္တိံ သလ္လက္ခေတွာ၊ သစေ ကမ္မဋ္ဌာနိကော ကမ္မဋ္ဌာနသပ္ပာယတံ သလ္လက္ခေတွာ၊ သစေ ပစ္စယတ္ထိကော ပစ္စယလာဘံ သလ္လက္ခေတွာ အန္တောဝဿေ သုခံ ဝသိဿတိ။
သကဋ္ဌာနတော စ တတ္ထ ဂစ္ဆန္တေန န ဂေါစရဂါမော ဃဋ္ဋေတဗ္ဗော၊ န တတ္ထ မနုဿာ ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘တုမှေ နိဿာယ သလာကဘတ္တာဒီနိ ဝါ ယာဂုခဇ္ဇကာဒီနိ ဝါ ဝဿာဝါသိကံ ဝါ နတ္ထိ၊ အယံ စေတိယဿ ပရိက္ခာရော၊ အယံ ဥပေါသထာဂါရဿ၊ ဣဒံ တာဠဉ္စေဝ သူစိ စ သမ္ပဋိစ္ဆထ တုမှာကံ ဝိဟာရ’’န္တိ။ သေနာသနံ ပန ဇဂ္ဂိတွာ ဒါရုဘဏ္ဍမတ္တိကာဘဏ္ဍာနိ ပဋိသာမေတွာ ဂမိယဝတ္တံ ပူရေတွာ ဂန္တဗ္ဗံ။ ဧဝံ ဂစ္ဆန္တေနာပိ ဒဟရေဟိ ပတ္တစီဝရဘဏ္ဍိကာယော ဥက္ခိပါပေတွာ ¶ တေလနာဠိကတ္တရဒဏ္ဍာဒီနိ ¶ ဂါဟာပေတွာ ဆတ္တံ ပဂ္ဂယှ အတ္တာနံ ဒဿေန္တေန ဂါမဒွါရေနေဝ န ဂန္တဗ္ဗံ၊ ပဋိစ္ဆန္နေန အဋဝိမဂ္ဂေန ဂန္တဗ္ဗံ။ အဋဝိမဂ္ဂေ အသတိ ဂုမ္ဗာဒီနိ မဒ္ဒန္တေန န ဂန္တဗ္ဗံ၊ ဂမိယဝတ္တံ ပန ပူရေတွာ ဝိတက္ကံ ဆိန္ဒိတွာ သုဒ္ဓစိတ္တေန ဂမနဝတ္တေနေဝ ဂန္တဗ္ဗံ။ သစေ ပန ဂါမဒွါရေန မဂ္ဂေါ ဟောတိ၊ ဂစ္ဆန္တဉ္စ နံ သပရိဝါရံ ဒိသွာ မနုဿာ ‘‘အမှာကံ ထေရော ဝိယာ’’တိ ဥပဓာဝိတွာ ‘‘ကုဟိံ၊ ဘန္တေ၊ သဗ္ဗပရိက္ခာရေ ဂဟေတွာ ဂစ္ဆထာ’’တိ ဝဒန္တိ၊ တေသု စေ ဧကော ဧဝံ ဝဒတိ – ‘‘ဝဿူပနာယိကကာလော နာမာယံ၊ ယတ္ထ အန္တောဝဿေ နိဗဒ္ဓဘိက္ခာစာရော ဘဏ္ဍပဋိစ္ဆာဒနဉ္စ လဗ္ဘတိ၊ တတ္ထ ဘိက္ခူ ဂစ္ဆန္တီ’’တိ။ တဿ စေ သုတွာ တေ မနုဿာ ‘‘ဘန္တေ၊ ဣမသ္မိမ္ပိ ¶ ဂါမေ ဇနော ဘုဉ္ဇတိ စေဝ နိဝါသေတိ စ၊ မာ အညတ္ထ ဂစ္ဆထာ’’တိ ဝတွာ မိတ္တာမစ္စေ ပက္ကောသာပေတွာ သဗ္ဗေ သမ္မန္တယိတွာ ဝိဟာရေ နိဗဒ္ဓဝတ္တဉ္စ သလာကဘတ္တာဒီနိ စ ဝဿာဝါသိကဉ္စ ပဋ္ဌပေတွာ ‘‘ဣဓေဝ ဘန္တေ ဝသထာ’’တိ ယာစန္တိ၊ သဗ္ဗံ သာဒိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သဗ္ဗဉှေတံ ကပ္ပိယဉ္စေဝ အနဝဇ္ဇဉ္စ။ ကုရုန္ဒိယံ ပန ‘‘‘ကုဟိံ ဂစ္ဆထာ’တိ ဝုတ္တေ ‘အသုကဋ္ဌာန’န္တိ ဝတွာ၊ ‘ကသ္မာ တတ္ထ ဂစ္ဆထာ’တိ ဝုတ္တေ ‘ကာရဏံ အာစိက္ခိတဗ္ဗ’’’န္တိ ဝုတ္တံ။ ဥဘယမ္ပိ ပနေတ္ထ သုဒ္ဓစိတ္တတ္တာဝ အနဝဇ္ဇံ။ ဣဒံ အာဂန္တုကဝတ္တံ နာမ။
ဣဒံ ပန အာဝါသိကဝတ္တံ – ပဋိကစ္စေဝ ဟိ အာဝါသိကေဟိ ဝိဟာရော ဇဂ္ဂိတဗ္ဗော။ ခဏ္ဍဖုလ္လပဋိသင်္ခရဏပရိဘဏ္ဍာနိ ကာတဗ္ဗာနိ။ ရတ္တိဋ္ဌာနဒိဝါဋ္ဌာနဝစ္စကုဋိပဿာဝဋ္ဌာနာနိ ပဓာနဃရဝိဟာရမဂ္ဂေါတိ ဣမာနိ သဗ္ဗာနိ ပဋိဇဂ္ဂိတဗ္ဗာနိ၊ စေတိယေ သုဓာကမ္မံ မုဒ္ဒဝေဒိကာယ တေလမက္ခနံ မဉ္စပီဌပဋိဇဂ္ဂနန္တိ ဣဒမ္ပိ သဗ္ဗံ ကာတဗ္ဗံ – ‘‘ဝဿံ ဝသိတုကာမာ အာဂန္တွာ ဥဒ္ဒေသပရိပုစ္ဆာကမ္မဋ္ဌာနာနုယောဂါဒီနိ ကရောန္တာ သုခံ ဝသိဿန္တီ’’တိ။ ကတပရိကမ္မေဟိ အာသာဠှီဇုဏှပဉ္စမိတော ပဋ္ဌာယ ဝဿာဝါသိကံ ပုစ္ဆိတဗ္ဗံ။ ကတ္ထ ပုစ္ဆိတဗ္ဗံ? ယတော ပကတိယာ လဗ္ဘတိ။ ယေဟိ ပန န ဒိန္နပုဗ္ဗံ၊ တေ ပုစ္ဆိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ကသ္မာ ပုစ္ဆိတဗ္ဗံ? ကဒါစိ ဟိ မနုဿာ ဒေန္တိ၊ ကဒါစိ ဒုဗ္ဘိက္ခာဒီဟိ ဥပဒ္ဒုတာ န ဒေန္တိ။ တတ္ထ ယေ န ဒဿန္တိ၊ တေ အပုစ္ဆိတွာ ဝဿာဝါသိကေ ဂါဟိတေ ဂါဟိတဘိက္ခူနံ လာဘန္တရာယော ဟောတိ၊ တသ္မာ ပုစ္ဆိတွာဝ ဂါဟေတဗ္ဗံ၊ ပုစ္ဆန္တေန ‘‘တုမှာကံ ဝဿာဝါသိကဂ္ဂါဟကကာလော ဥပကဋ္ဌော’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သစေ ဝဒန္တိ ‘‘ဘန္တေ၊ ဣမံ သံဝစ္ဆရံ ဆာတကာဒီဟိ ဥပဒ္ဒုတမှ၊ န သက္ကောမ ဒါတု’’န္တိ ဝါ ‘‘ယံ မယံ ပုဗ္ဗေ ဒေမ၊ တတော ဦနတရံ ဒဿာမာ’’တိ ဝါ ‘‘ဣဒါနိ ကပ္ပာသော သုလဘော၊ ယံ ပုဗ္ဗေ ဒေမ၊ တတော ဗဟုတရံ ဒဿာမာ’’တိ ¶ ဝါ ¶ ဝဒန္တိ၊ တံ သလ္လက္ခေတွာ တဒနုရူပေန နယေန တေသံ တေသံ သေနာသနေ ဘိက္ခူနံ ဝဿာဝါသိကံ ဂါဟေတဗ္ဗံ။
သစေ ¶ မနုဿာ ဝဒန္တိ – ‘‘ယဿ အမှာကံ ဝဿာဝါသိကံ ပါပုဏာတိ၊ သော တေမာသံ ပါနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတု၊ ဝိဟာရမဂ္ဂံ ဇဂ္ဂတု၊ စေတိယင်္ဂဏဗောဓိယင်္ဂဏာနိ ဇဂ္ဂတု၊ ဗောဓိရုက္ခေ ဥဒကံ အာသိဉ္စတူ’’တိ၊ ယဿ တံ ပါပုဏာတိ၊ တဿ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ။ ယော ပန ဂါမော ပဋိက္ကမ္မ ယောဇနဒွိယောဇနန္တရေ ဟောတိ၊ တတြ စေ ကုလာနိ ဥပနိက္ခေပံ ဌပေတွာ ဝိဟာရေ ဝဿာဝါသိကံ ဒေန္တိယေဝ၊ တာနိ ကုလာနိ အပုစ္ဆိတွာပိ တေသံ သေနာသနေ ဝတ္တံ ကတွာ ဝသန္တဿ ဝဿာဝါသိကံ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ သစေ ပန တေသံ သေနာသနေ ပံသုကူလိကော ဝသတိ၊ အာဂတဉ္စ တံ ဒိသွာ ‘‘တုမှာကံ ဝဿာဝါသိကံ ဒေမာ’’တိ ဝဒန္တိ၊ တေန သင်္ဃဿ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ။ သစေ တာနိ ကုလာနိ သင်္ဃဿ ဒါတုံ န ဣစ္ဆန္တိ၊ ‘‘တုမှာကံယေဝ ဒေမာ’’တိ ဝဒန္တိ၊ သဘာဂေါ ဘိက္ခု ‘‘ဝတ္တံ ကတွာ ဂဏှာဟီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ ပံသုကူလိကဿ ပနေတံ န ဝဋ္ဋတိ၊ ဣတိ သဒ္ဓါဒေယျေ ဒါယကမနုဿာ ပုစ္ဆိတဗ္ဗာ။
တတြုပ္ပာဒေ ပန ကပ္ပိယကာရကာ ပုစ္ဆိတဗ္ဗာ။ ကထံ ပုစ္ဆိတဗ္ဗာ? ‘‘ကိံ၊ အာဝုသော၊ သင်္ဃဿ ဘဏ္ဍပဋိစ္ဆာဒနံ ဘဝိဿတီ’’တိ။ သစေ ဝဒန္တိ – ‘‘ဘဝိဿတိ၊ ဘန္တေ၊ ဧကေကဿ နဝဟတ္ထံ သာဋကံ ဒဿာမ၊ ဝဿာဝါသိကံ ဂါဟေထာ’’တိ၊ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ သစေပိ ဝဒန္တိ – ‘‘သာဋကံ နတ္ထိ၊ ဝတ္ထု ပန အတ္ထိ၊ ဂါဟေထ၊ ဘန္တေ’’တိ၊ ဝတ္ထုမှိ သန္တေပိ ဂါဟေတုံ ဝဋ္ဋတိယေဝ။ ကပ္ပိယကာရကာနဉှိ ဟတ္ထေ ‘‘ကပ္ပိယဘဏ္ဍံ ပရိဘုဉ္ဇထာ’’တိ ဒိန္နဝတ္ထုတော ယံ ယံ ကပ္ပံ၊ တံ တံ သဗ္ဗံ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ အနုညာတံ။
ယံ ပနေတ္ထ ပိဏ္ဍပါတတ္ထာယ ဂိလာနပစ္စယတ္ထာယ ဝါ ဥဒ္ဒိဿ ဒိန္နံ၊ တံ စီဝရေ ဥပနာမေန္တေဟိ သင်္ဃသုဋ္ဌုတာယ အပလောကေတွာ ဥပနာမေတဗ္ဗံ။ သေနာသနတ္ထာယ ဥဒ္ဒိဿ ဒိန္နံ ဂရုဘဏ္ဍံ ဟောတိ၊ စီဝရဝသေနေဝ စတုပစ္စယဝသေန ဝါ ဒိန္နံ စီဝရေ ဥပနာမေန္တာနံ အပလောကနကမ္မကိစ္စံ နတ္ထိ၊ အပလောကနကမ္မံ ကရောန္တေဟိ စ ပုဂ္ဂလဝသေနေဝ ¶ ကာတဗ္ဗံ၊ သင်္ဃဝသေန န ကာတဗ္ဗံ။ ဇာတရူပရဇတဝသေနာပိ အာမကဓညဝသေန ဝါ အပလောကနကမ္မံ န ဝဋ္ဋတိ။ ကပ္ပိယဘဏ္ဍဝသေန စီဝရတဏ္ဍုလာဒိဝသေနေဝ စ ဝဋ္ဋတိ။ တံ ပန ဧဝံ ကတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ဣဒါနိ သုဘိက္ခံ သုလဘပိဏ္ဍံ၊ ဘိက္ခူ စီဝရေန ကိလမန္တိ၊ ဧတ္တကံ နာမ တဏ္ဍုလဘာဂံ ဘိက္ခူနံ စီဝရံ ကာတုံ ရုစ္စတီ’’တိ။ ‘‘ဂိလာနပစ္စယော သုလဘော ¶ ဂိလာနော ဝါ နတ္ထိ၊ ဧတ္တကံ နာမ တဏ္ဍုလဘာဂံ ဘိက္ခူနံ စီဝရံ ကာတုံ ရုစ္စတီ’’တိ။
ဧဝံ ¶ စီဝရပစ္စယံ သလ္လက္ခေတွာ သေနာသနဿ ကာလေ ဃောသိတေ သန္နိပတိတေ သင်္ဃေ သေနာသနဂ္ဂါဟကော သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ သမ္မန္နန္တေန စ ဒွေ သမ္မန္နိတဗ္ဗာတိ ဝုတ္တံ။ ဧဝဉှိ နဝကော ဝုဍ္ဎတရဿ၊ ဝုဍ္ဎော စ နဝကဿ ဂါဟေဿတိ။ မဟန္တေ ပန မဟာဝိဟာရသဒိသေ ဝိဟာရေ တယော စတ္တာရော ဇနာ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ။ ကုရုန္ဒိယံ ပန ‘‘အဋ္ဌပိ သောဠသပိ ဇနေ သမ္မန္နိတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ တေသံ သမ္မုတိ ကမ္မဝါစာယပိ အပလောကနေနပိ ဝဋ္ဋတိယေဝ။
တေဟိ သမ္မတေဟိ ဘိက္ခူဟိ သေနာသနံ သလ္လက္ခေတဗ္ဗံ၊ စေတိယဃရံ ဗောဓိဃရံ အာသနဃရံ သမ္မုဉ္ဇနိအဋ္ဋော ဒါရုအဋ္ဋော ဝစ္စကုဋိ ဣဋ္ဌကသာလာ ဝဍ္ဎကိသာလာ ဒွါရကောဋ္ဌကော ပါနီယမာဠော မဂ္ဂေါ ပေါက္ခရဏီတိ ဧတာနိ ဟိ အသေနာသနာနိ၊ ဝိဟာရော အဍ္ဎယောဂေါ ပါသာဒေါ ဟမ္မိယံ ဂုဟာ မဏ္ဍပေါ ရုက္ခမူလံ ဝေဠုဂုမ္ဗောတိ ဣမာနိ သေနာသနာနိ၊ တာနိ ဂါဟေတဗ္ဗာနိ။ ဂါဟေန္တေန စ ‘‘ပဌမံ ဘိက္ခူ ဂဏေတုံ၊ ဘိက္ခူ ဂဏေတွာ သေယျာ ဂဏေတု’’န္တိ ဧတ္ထ ဝုတ္တနယေန ဂါဟေတဗ္ဗာနိ။ သစေ သင်္ဃိကော စ သဒ္ဓါဒေယျော စာတိ ဒွေ စီဝရပစ္စယာ ဟောန္တိ၊ တေသု ယံ ဘိက္ခူ ပဌမံ ဂဏှိတုံ ဣစ္ဆန္တိ၊ တံ ဂါဟေတွာ တဿ ဌိတိကတော ပဋ္ဌာယ ဣတရော ဂါဟေတဗ္ဗော။
သစေ ပန ဘိက္ခူနံ အပ္ပတာယ ပရိဝေဏဂ္ဂေန သေနာသနေ ဂါဟိယမာနေ ဧကံ ပရိဝေဏံ မဟာလာဘံ ဟောတိ၊ ဒသ ဝါ ဒွါဒသ ဝါ စီဝရာနိ လဘန္တိ၊ တံ ဝိဇဋေတွာ အညေသု ¶ အလာဘကေသု အာဝါသေသု ပက္ခိပိတွာ အညေသမ္ပိ ဘိက္ခူနံ ဂါဟေတဗ္ဗန္တိ မဟာသုမတ္ထေရော အာဟ။ မဟာပဒုမတ္ထေရော ပနာဟ – ‘‘န ဧဝံ ကာတဗ္ဗံ၊ မနုဿာ ဟိ အတ္တနော အာဝါသဇဂ္ဂနတ္ထာယ ပစ္စယံ ဒေန္တိ၊ တသ္မာ အညေဟိ ဘိက္ခူဟိ တတ္ထ ပဝိသိတဗ္ဗ’’န္တိ။ သစေ ပနေတ္ထ မဟာထေရော ပဋိက္ကောသတိ – ‘‘မာဝုသော၊ ဧဝံ ဂါဟေထ၊ ဘဂဝတော အနုသိဋ္ဌိံ ကရောထ၊ ဝုတ္တဉှေတံ ဘဂဝတာ – ‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိဝေဏဂ္ဂေန ဂါဟေတု’’’န္တိ တဿ ပဋိက္ကောသနာယ အဋ္ဌတွာ ‘‘ဘန္တေ ဘိက္ခူ ဗဟူ၊ ပစ္စယော မန္ဒော၊ သင်္ဂဟံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ တံ သညာပေတွာ ဂါဟေတဗ္ဗမေဝ။
ဂါဟေန္တေန ¶ စ သမ္မတေန ဘိက္ခုနာ မဟာထေရဿ သန္တိကံ ဂန္တွာ ဧဝံ ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ဘန္တေ၊ တုမှာကံ သေနာသနံ ပါပုဏာတိ၊ ဂဏှထ ပစ္စယံ ဓာရေထာ’’တိ။ ‘‘အသုကကုလဿ ပစ္စယော အသုကသေနာသနဉ္စ မယှံ ပါပုဏာတိ၊ အာဝုသော’’တိ၊ ‘‘ပါပုဏာတိ၊ ဘန္တေ၊ ဂဏှထ န’’န္တိ၊ ‘‘ဂဏှာမိ၊ အာဝုသော’’တိ၊ ဂဟိတံ ဟောတိ။ သစေ ပန ‘‘ဂဟိတံ ဝေါ၊ ဘန္တေ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘ဂဟိတံ မေ’’တိ ဝါ ‘‘ဂဏှိဿထ၊ ဘန္တေ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘ဂဏှိဿာမီ’’တိ ဝါ ဝဒတိ၊ ‘‘အဂဟိတံ ဟောတီ’’တိ မဟာသုမတ္ထေရော ¶ အာဟ။ မဟာပဒုမတ္ထေရော ပနာဟ – ‘‘အတီတာနာဂတဝစနံ ဝါ ဟောတု၊ ဝတ္တမာနဝစနံ ဝါ၊ သတုပ္ပာဒမတ္တအာလယကရဏမတ္တမေဝ စေတ္ထ ပမာဏံ၊ တသ္မာ ဂဟိတမေဝ ဟောတီ’’တိ။
ယောပိ ပံသုကူလိကော ဘိက္ခု သေနာသနံ ဂဟေတွာ ပစ္စယံ ဝိဿဇ္ဇေတိ၊ အယမ္ပိ န အညသ္မိံ အာဝါသေ ပက္ခိပိတဗ္ဗော။ တသ္မိံယေဝ ပရိဝေဏေ အဂ္ဂိသာလာယ ဝါ ဒီဃသာလာယ ဝါ ရုက္ခမူလေ ဝါ အညဿ ဂါဟေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပံသုကူလိကော ‘‘ဝသာမီ’’တိ သေနာသနံ ဇဂ္ဂိဿတိ၊ ဣတရော ‘‘ပစ္စယံ ဂဏှာမီ’’တိ၊ ဧဝံ ဒွီဟိ ကာရဏေဟိ သေနာသနံ သုဇဂ္ဂိတတရံ ဘဝိဿတိ။ မဟာပစ္စရိယံ ပန ဝုတ္တံ – ‘‘ပံသုကူလိကေ ဝါသတ္ထာယ သေနာသနံ ဂဏှန္တေ သေနာသနဂ္ဂါဟာပကေန ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘ဘန္တေ၊ ဣဓ ပစ္စယော အတ္ထိ၊ သော ကိံ ကာတဗ္ဗော’တိ။ တေန ‘ဟေဋ္ဌာ အညံ ဂါဟာပေဟီ’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ သစေ ပန ကိဉ္စိ အဝတွာဝ ¶ ဝသတိ၊ ဝုတ္ထဝဿဿ စ ပါဒမူလေ ဌပေတွာ သာဋကံ ဒေန္တိ၊ ဝဋ္ဋတိ။ အထ ဝဿာဝါသိကံ ဒေမာတိ ဝဒန္တိ၊ တသ္မိံ သေနာသနေ ဝဿံဝုတ္ထဘိက္ခူနံ ပါပုဏာတီ’’တိ။ ယေသံ ပန သေနာသနံ နတ္ထိ၊ ကေဝလံ ပစ္စယမေဝ ဒေန္တိ၊ တေသံ ပစ္စယံ အဝဿာဝါသိကေ သေနာသနေ ဂါဟေတုံ ဝဋ္ဋတိ။
မနုဿာ ထူပံ ကတွာ ဝဿာဝါသိကံ ဂါဟာပေန္တိ၊ ထူပေါ နာမ အသေနာသနံ၊ တဿ သမီပေ ရုက္ခေ ဝါ မဏ္ဍပေ ဝါ ဥပနိဗန္ဓိတွာ ဂါဟာပေတဗ္ဗံ။ တေန ဘိက္ခုနာ စေတိယံ ပဋိဇဂ္ဂိတဗ္ဗံ။ ဗောဓိရုက္ခဗောဓိဃရအာသနဃရသမ္မုဉ္ဇနိအဋ္ဋဒါရုအဋ္ဋဝစ္စကုဋိဒွါရကောဋ္ဌကပါနီယမာဠကဒန္တကဋ္ဌမာဠကေသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဘောဇနသာလာ ပန သေနာသနမေဝ၊ တသ္မာ တံ ဧကဿ ဝါ ဗဟူနံ ဝါ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ ဂါဟေတုံ ဝဋ္ဋတီတိ သဗ္ဗမိဒံ ဝိတ္ထာရေန မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။
သေနာသနဂ္ဂါဟာပကေန ပန ပါဋိပဒအရုဏတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ ပုန အရုဏံ န ဘိဇ္ဇတိ တာဝ ဂါဟေတဗ္ဗံ၊ ဣဒဉှိ သေနာသနဂ္ဂါဟဿ ခေတ္တံ။ သစေ ¶ ပါတောဝ ဂါဟိတေ သေနာသနေ အညော ဝိတက္ကစာရိကော ဘိက္ခု အာဂန္တွာ သေနာသနံ ယာစတိ၊ ‘‘ဂဟိတံ၊ ဘန္တေ၊ သေနာသနံ၊ ဝဿူပဂတော သင်္ဃော၊ ရမဏီယော ဝိဟာရော၊ ရုက္ခမူလာဒီသု ယတ္ထ ဣစ္ဆထ တတ္ထ ဝသထာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ ဝဿူပဂတေဟိ အန္တောဝဿေ နိဗဒ္ဓဝတ္တံ ဌပေတွာ ဝဿူပဂတာ ဘိက္ခူ ‘‘သမ္မုဉ္ဇနိယော ဗန္ဓထာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ သုလဘာ စေ ဒဏ္ဍကာ စေဝ သလာကာယော စ ဟောန္တိ၊ ဧကေကေန ဆ ပဉ္စ မုဋ္ဌိသမ္မုဉ္ဇနိယော၊ ဒွေ တိဿော ယဋ္ဌိသမ္မုဉ္ဇနိယော ဝါ ဗန္ဓိတဗ္ဗာ။ ဒုလ္လဘာ စေ ဟောန္တိ၊ ဒွေ တိဿော မုဋ္ဌိသမ္မုဉ္ဇနိယော ဧကာ ¶ ယဋ္ဌိသမ္မုဉ္ဇနီ ဗန္ဓိတဗ္ဗာ။ သာမဏေရေဟိ ပဉ္စ ပဉ္စ ဥက္ကာ ကောဋ္ဋေတဗ္ဗာ။ ဝသနဋ္ဌာနေ ကသာဝပရိဘဏ္ဍံ ကာတဗ္ဗံ။
ဝတ္တံ ကရောန္တေဟိ ပန ‘‘န ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗံ၊ န ဥဒ္ဒိသာပေတဗ္ဗံ၊ န ¶ သဇ္ဈာယော ကာတဗ္ဗော၊ န ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗံ၊ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ၊ န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော၊ န ဓမ္မသဝနံ ကာတဗ္ဗံ၊ သဗ္ဗေဝ ဟိ ဧတေ ပပဉ္စာ။ နိပ္ပပဉ္စာ ဟုတွာ သမဏဓမ္မမေဝ ကရိဿာမာ’’တိ ဝါ ‘‘သဗ္ဗေ တေရသ ဓုတင်္ဂါနိ သမာဒိယန္တု၊ သေယျံ အကပ္ပေတွာ ဌာနစင်္ကမေဟိ ဝီတိနာမေန္တု၊ မူဂဗ္ဗတံ ဂဏှန္တု၊ သတ္တာဟကရဏီယေန ဂတာပိ ဘာဇနီယဘဏ္ဍံ လဘန္တူ’’တိ ဝါ ဧဝရူပံ အဓမ္မိကဝတ္တံ န ကာတဗ္ဗံ။ ဧဝံ ပန ကာတဗ္ဗံ – ပရိယတ္တိဓမ္မော နာမ တိဝိဓမ္ပိ သဒ္ဓမ္မံ ပတိဋ္ဌာပေတိ၊ တသ္မာ သက္ကစ္စံ ဥဒ္ဒိသထ၊ ဥဒ္ဒိသာပေထ၊ သဇ္ဈာယံ ကရောထ၊ ပဓာနဃရေ ဝသန္တာနံ သင်္ဃဋ္ဋနံ အကတွာ အန္တောဝိဟာရေ နိသီဒိတွာ ဥဒ္ဒိသထ၊ ဥဒ္ဒိသာပေထ၊ သဇ္ဈာယံ ကရောထ၊ ဓမ္မသဝနံ သမိဒ္ဓံ ကရောထ၊ ပဗ္ဗာဇေန္တာ သောဓေတွာ ပဗ္ဗာဇေထ၊ သောဓေတွာ ဥပသမ္ပာဒေထ၊ သောဓေတွာ နိဿယံ ဒေထ၊ ဧကောပိ ဟိ ကုလပုတ္တော ပဗ္ဗဇ္ဇံ ဥပသမ္ပဒဉ္စ လဘိတွာ သကလသာသနံ ပတိဋ္ဌာပေတိ၊ အတ္တနော ထာမေန ယတ္တကာနိ သက္ကောထ တတ္တကာနိ ဓုတင်္ဂါနိ သမာဒိယထ။ အန္တောဝဿံ နာမေတံ သကလဒိဝသံ ရတ္တိယာ စ ပဌမပစ္ဆိမယာမေသု အပ္ပမတ္တေဟိ ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ဝီရိယံ အာရဘိတဗ္ဗံ။ ပေါရာဏကမဟာထေရာပိ သဗ္ဗပလိဗောဓေ ဆိန္ဒိတွာ အန္တောဝဿေ ဧကစာရိကဝတ္တံ ပူရယိံသု၊ ဘဿေ မတ္တံ ဇာနိတွာ ဒသဝတ္ထုကကထံ ဒသအသုဘဒသာနုဿတိအဋ္ဌတိံသာရမ္မဏကထဉ္စ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အာဂန္တုကာနံ ဝတ္တံ ကာတုံ သတ္တာဟကရဏီယေန ဂတာနံ အပလောကေတွာ ဒါတုံ ဝဋ္ဋတီတိ ဧဝရူပံ ဝတ္တံ ကာတဗ္ဗံ။
အပိစ ¶ ဘိက္ခူ ဩဝဒိတဗ္ဗာ – ‘‘ဝိဂ္ဂါဟိကပိသုဏဖရုသဝစနာနိ မာ ဝဒထ၊ ဒိဝသေ ဒိဝသေ သီလာနိ အာဝဇ္ဇေန္တာ စတုရာရက္ခံ အဟာပေန္တာ မနသိကာရဗဟုလာ ¶ ဝိဟရထာ’’တိ။ ဒန္တကဋ္ဌခါဒနဝတ္တံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ၊ စေတိယံ ဝါ ဗောဓိံ ဝါ ဝန္ဒန္တေန ဂန္ဓမာလံ ဝါ ပူဇေန္တေန ပတ္တံ ဝါ ထဝိကာယ ပက္ခိပန္တေန န ကထေတဗ္ဗံ၊ ဘိက္ခာစာရဝတ္တံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘‘အန္တောဂါမေ မနုဿေဟိ သဒ္ဓိံ ပစ္စယသညုတ္တကထာ ဝါ ဝိသဘာဂကထာ ဝါ န ကထေတဗ္ဗာ၊ ရက္ခိတိန္ဒြိယေဟိ ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ခန္ဓကဝတ္တဉ္စ သေခိယဝတ္တဉ္စ ပူရေတဗ္ဗ’’န္တိ ဧဝရူပါ ဗဟုကာပိ နိယျာနိကကထာ အာစိက္ခိတဗ္ဗာတိ။
ပစ္ဆိမဝဿူပနာယိကဒိဝသေ ပန သစေ ကာလံ ဃောသေတွာ သန္နိပတိတေ သင်္ဃေ ကောစိ ဒသဟတ္ထံ ဝတ္ထံ ¶ အာဟရိတွာ ဝဿာဝါသိကံ ဒေတိ၊ အာဂန္တုကော သစေ ဘိက္ခု သင်္ဃတ္ထေရော ဟောတိ၊ တဿ ဒါတဗ္ဗံ။ နဝကော စေ ဟောတိ၊ သမ္မတေန ဘိက္ခုနာ သင်္ဃတ္ထေရော ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘သစေ ဘန္တေ ဣစ္ဆထ၊ ပဌမဘာဂံ မုဉ္စိတွာ ဣဒံ ဝတ္ထံ ဂဏှထာ’’တိ၊ အမုဉ္စန္တဿ န ဒါတဗ္ဗံ။ သစေ ပန ပုဗ္ဗေ ဂါဟိတံ မုဉ္စိတွာ ဂဏှာတိ၊ ဒါတဗ္ဗံ။ ဧတေနေဝုပါယေန ဒုတိယတ္ထေရတော ပဋ္ဌာယ ပရိဝတ္တေတွာ ပတ္တဋ္ဌာနေ အာဂန္တုကဿ ဒါတဗ္ဗံ။ သစေ ပဌမဝဿူပဂတာ ဒွေ တီဏိ စတ္တာရိ ပဉ္စ ဝါ ဝတ္ထာနိ အလတ္ထုံ၊ လဒ္ဓံ လဒ္ဓံ ဧတေနေဝုပါယေန ဝိဿဇ္ဇာပေတွာ ယာဝ အာဂန္တုကဿ သမကံ ဟောတိ၊ တာဝ ဒါတဗ္ဗံ။ တေန ပန သမကေ လဒ္ဓေ အဝသိဋ္ဌော အနုဘာဂေါ ထေရာသနေ ဒါတဗ္ဗော။ ပစ္စုပ္ပန္နေ လာဘေ သတိ ဌိတိကာယ ဂါဟေတုံ ကတိကံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။
သစေ ဒုဗ္ဘိက္ခံ ဟောတိ၊ ဒွီသုပိ ဝဿူပနာယိကာသု ဝဿူပဂတာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခာယ ကိလမန္တာ ‘‘အာဝုသော၊ ဣဓ ဝသန္တာ သဗ္ဗေဝ ကိလမာမ၊ သာဓု ဝတ ဒွေဘာဂါ ဟောမ၊ ယေသံ ဉာတိပဝါရိတဋ္ဌာနာနိ အတ္ထိ၊ တေ တတ္ထ ဝသိတွာ ပဝါရဏာယ အာဂန္တွာ အတ္တနော ပတ္တံ ဝဿာဝါသိကံ ဂဏှန္တူ’’တိ ဝဒန္တိ၊ တေသု ယေ တတ္ထ ဝသိတွာ ပဝါရဏာယ အာဂစ္ဆန္တိ၊ တေသံ အပလောကေတွာ ဝဿာဝါသိကံ ဒါတဗ္ဗံ။ သာဒိယန္တာပိ ဟိ တေ နေဝ ဝဿာဝါသိကဿ သာမိနော၊ ခီယန္တာပိ စ အာဝါသိကာ နေဝ အဒါတုံ လဘန္တိ။ ကုရုန္ဒိယံ ပန ¶ ဝုတ္တံ – ‘‘ကတိကဝတ္တံ ကာတဗ္ဗံ – ‘သဗ္ဗေသံ နော ဣဓ ယာဂုဘတ္တံ နပ္ပဟောတိ၊ သဘာဂဋ္ဌာနေ ဝသိတွာ အာဂစ္ဆထ၊ တုမှာကံ ပတ္တံ ဝဿာဝါသိကံ လဘိဿထာ’တိ။ တဉ္စေ ဧကော ပဋိဗာဟတိ၊ သုပဋိဗာဟိတံ၊ နော စေ ¶ ပဋိဗာဟတိ၊ ကတိကာ သုကတာ။ ပစ္ဆာ တေသံ တတ္ထ ဝသိတွာ အာဂတာနံ အပလောကေတွာ ဒါတဗ္ဗံ၊ အပလောကနကာလေ ပဋိဗာဟိတုံ န လဗ္ဘတီ’’တိ။ ပုနပိ ဝုတ္တံ – ‘‘သစေ ဝဿူပဂတေသု ဧကစ္စာနံ ဝဿာဝါသိကေ အပါပုဏန္တေ ဘိက္ခူ ကတိကံ ကရောန္တိ – ‘ဆိန္နဝဿာနံ ဝဿာဝါသိကဉ္စ ဣဒါနိ ဥပ္ပဇ္ဇနကဝဿာဝါသိကဉ္စ ဣမေသံ ဒါတုံ ရုစ္စတီ’တိ ဧဝံ ကတိကာယ ကတာယ ဂါဟိတသဒိသမေဝ ဟောတိ၊ ဥပ္ပန္နုပ္ပန္နံ တေသမေဝ ဒါတဗ္ဗ’’န္တိ။
တေမာသံ ပါနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတွာ ဝိဟာရမဂ္ဂစေတိယင်္ဂဏဗောဓိယင်္ဂဏာနိ ဇဂ္ဂိတွာ ဗောဓိရုက္ခေ ဥဒကံ သိဉ္စိတွာ ပက္ကန္တောပိ ဝိဗ္ဘန္တောပိ ဝဿာဝါသိကံ လဘတိယေဝ။ ဘတိနိဝိဋ္ဌဉှိ တေန ကတံ။ သင်္ဃိကံ ပန အပလောကနကမ္မံ ကတွာ ဂါဟိတံ အန္တောဝဿေ ဝိဗ္ဘန္တောပိ လဘတေဝ။ ပစ္စယဝသေန ဂါဟိတံ ပန န လဘတီတိ ဝဒန္တိ။
သစေ ¶ ဝုတ္ထဝဿော ဒိသံဂမိကော ဘိက္ခု အာဝါသိကဿ ဟတ္ထတော ကိဉ္စိဒေဝ ကပ္ပိယဘဏ္ဍံ ဂဟေတွာ ‘‘အသုကကုလေ မယှံ ဝဿာဝါသိကံ ပတ္တံ၊ တံ ဂဏှထာ’’တိ ဝတွာ ဂတဋ္ဌာနေ ဝိဗ္ဘမတိ၊ ဝဿာဝါသိကံ သင်္ဃိကံ ဟောတိ။ သစေ ပန မနုဿေ သမ္မုခါ သမ္ပဋိစ္ဆာပေတွာ ဂစ္ဆတိ၊ လဘတိ။ ‘‘ဣဒံ ဝဿာဝါသိကံ အမှာကံ သေနာသနေ ဝုတ္ထဘိက္ခုနော ဒေမာ’’တိ ဝုတ္တေ၊ ယဿ ဂါဟိတံ တဿေဝ ဟောတိ။ သစေ ပန သေနာသနသာမိကဿ ပိယကမျတာယ ပုတ္တဓီတာဒယော ဗဟူနိ ဝတ္ထာနိ အာဟရိတွာ ‘‘အမှာကံ သေနာသနေ ဒေမာ’’တိ ဒေန္တိ၊ တတ္ထ ဝဿူပဂတဿ ဧကမေဝ ဝတ္ထံ ဒါတဗ္ဗံ၊ သေသာနိ သင်္ဃိကာနိ ဟောန္တိ၊ ဝဿာဝါသိကဋ္ဌိတိကာယ ဂါဟေတဗ္ဗာနိ။ ဌိတိကာယ အသတိ ထေရာသနတော ပဋ္ဌာယ ဂါဟေတဗ္ဗာနိ။ သေနာသနေ ဝဿူပဂတံ ဘိက္ခုံ နိဿာယ ဥပ္ပန္နေန ¶ စိတ္တပ္ပသာဒေန ဗဟူနိ ဝတ္ထာနိ အာဟရိတွာ ‘‘သေနာသနဿ ဒေမာ’’တိ ဒိန္နေသုပိ ဧသေဝ နယော။ သစေ ပန ပါဒမူလေ ဌပေတွာ ‘‘ဧတဿ ဘိက္ခုနော ဒေမာ’’တိ ဝဒန္တိ၊ တဿေဝ ဟောန္တိ။
ဧကဿ ဂေဟေ ဒွေ ဝဿာဝါသိကာနိ – ပဌမဘာဂေါ သာမဏေရဿ ဂါဟိတော ဟောတိ၊ ဒုတိယော ထေရာသနေ။ သော ဧကံ ဒသဟတ္ထံ၊ ဧကံ အဋ္ဌဟတ္ထံ သာဋကံ ပေသေတိ ‘‘ဝဿာဝါသိကံ ပတ္တဘိက္ခူနံ ဒေထာ’’တိ ဝိစိနိတွာ ဝရဘာဂံ သာမဏေရဿ ဒတွာ အနုဘာဂေါ ထေရာသနေ ဒါတဗ္ဗော။ သစေ ပန ဥဘောပိ ဃရံ နေတွာ ဘောဇေတွာ သယမေဝ ပါဒမူလေ ဌပေတိ၊ ယံ ယဿ ဒိန္နံ၊ တဒေဝ တဿ ဟောတိ။
ဣတော ¶ ပရံ မဟာပစ္စရိယံ အာဂတနယော ဟောတိ – ‘‘ဧကဿ ဃရေ ဒဟရသာမဏေရဿ ဝဿာဝါသိကံ ပါပုဏာတိ၊ သော စေ ပုစ္ဆတိ – ‘အမှာကံ ဝဿာဝါသိကံ ကဿ ပတ္တ’န္တိ၊ ‘သာမဏေရဿာ’တိ အဝတွာ ‘ဒါနကာလေ ဇာနိဿသီ’တိ ဝတွာ ဒါနဒိဝသေ ဧကံ မဟာထေရံ ပေသေတွာ နီဟရာပေတဗ္ဗံ။ သစေ ယဿ ဝဿာဝါသိကံ ပတ္တံ၊ သော ဝိဗ္ဘမတိ ဝါ ကာလံ ဝါ ကရောတိ၊ မနုဿာ စေ ပုစ္ဆန္တိ – ‘ကဿ အမှာကံ ဝဿာဝါသိကံ ပတ္တ’န္တိ၊ တေသံ ယထာဘူတံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ။ သစေ တေ ဝဒန္တိ – ‘တုမှာကံ ဒေမာ’တိ၊ တဿ ဘိက္ခုနော ပါပုဏာတိ။ အထ သင်္ဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ဒေန္တိ၊ သင်္ဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပါပုဏာတိ။ သစေ ဝဿူပဂတာ သုဒ္ဓပံသုကူလိကာယေဝ ဟောန္တိ၊ အာနေတွာ ဒိန္နံ ဝဿာဝါသိကံ သေနာသနပရိက္ခာရံ ဝါ ကတွာ ဌပေတဗ္ဗံ၊ ဗိမ္ဗောဟနာဒီနိ ဝါ ကာတဗ္ဗာနီ’’တိ။ ဣဒံ နေဝါသိကဝတ္တံ။
သေနာသနဂ္ဂါဟကထာ နိဋ္ဌိတာ။
ဥပနန္ဒဝတ္ထုကထာ
၃၁၉။ ဥပနန္ဒဝတ္ထုသ္မိံ ¶ – တတ္ထ တယာ မောဃပုရိသ ဂဟိတံ ဣဓ မုတ္တံ၊ ဣဓ တယာ ဂဟိတံ တတြ မုတ္တန္တိ ဧတ္ထ အယမတ္ထော – ယံ တယာ တတ္ထ သေနာသနံ ဂဟိတံ၊ တံ တေ ဂဏှန္တေနေဝ ဣဓ မုတ္တံ ဟောတိ။ ‘‘ဣဓ ဒါနာဟံ၊ အာဝုသော၊ မုဉ္စာမီ’’တိ ဝဒန္တေန ပန တံ တတြာပိ မုတ္တံ။ ဧဝံ တွံ ဥဘယတ္ထ ပရိဗာဟိရောတိ။
အယံ ပနေတ္ထ ဝိနိစ္ဆယော – ဂဟဏေန ဂဟဏံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘတိ၊ ဂဟဏေန အာလယော ပဋိပ္ပဿမ္ဘတိ၊ အာလယေန ဂဟဏံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘတိ၊ အာလယေန အာလယော ¶ ပဋိပ္ပဿမ္ဘတိ။ ကထံ? ဣဓေကစ္စော ဝဿူပနာယိကဒိဝသေ ဧကသ္မိံ ဝိဟာရေ သေနာသနံ ဂဟေတွာ သာမန္တဝိဟာရံ ဂန္တွာ တတြာပိ ဂဏှာတိ၊ တဿ ဣမိနာ ဂဟဏေန ပုရိမံ ဂဟဏံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘတိ။ အပရော ‘‘ဣဓ ဝသိဿာမီ’’တိ အာလယမတ္တံ ကတွာ သာမန္တဝိဟာရံ ဂန္တွာ တတ္ထ သေနာသနံ ဂဏှာတိ၊ တဿ ဣမိနာ ဂဟဏေန ပုရိမော အာလယော ပဋိပ္ပဿမ္ဘတိ။ ဧကော ‘‘ဣဓ ဝသိဿာမီ’’တိ သေနာသနံ ဝါ ဂဟေတွာ အာလယံ ဝါ ကတွာ သာမန္တဝိဟာရံ ဂန္တွာ ‘‘ဣဓေဝ ဒါနိ ဝသိဿာမီ’’တိ အာလယံ ကရောတိ၊ ဣစ္စဿ အာလယေန ဝါ ဂဟဏံ အာလယေန ဝါ အာလယော ပဋိပ္ပဿမ္ဘတိ၊ သဗ္ဗတ္ထ ပစ္ဆိမေ ¶ ဂဟဏေ ဝါ အာလယေ ဝါ တိဋ္ဌတိ။ ယော ပန ‘‘ဧကသ္မိံ ဝိဟာရေ သေနာသနံ ဂဟေတွာ အညသ္မိံ ဝိဟာရေ ဝသိဿာမီ’’တိ ဂစ္ဆတိ၊ တဿ ဥပစာရသီမာတိက္ကမေ သေနာသနဂ္ဂါဟော ပဋိပ္ပဿမ္ဘတိ။ ယဒိ ပန ‘‘တတ္ထ ဖာသု ဘဝိဿတိ၊ ဝသိဿာမိ၊ နော စေ၊ အာဂမိဿာမီ’’တိ ဂန္တွာ အဖာသုဘာဝံ ဉတွာ ပစ္စာဂစ္ဆတိ၊ ဝဋ္ဋတိ။
၃၂၀။ တိဝဿန္တရေနာတိ ဧတ္ထ တိဝဿန္တရော နာမ ယော ဒွီဟိ ဝဿေဟိ မဟန္တတရော ဝါ ဒဟရတရော ဝါ ဟောတိ။ ယော ပန ဧကေန ဝဿေန မဟန္တတရော ဝါ ဒဟရတရော ဝါ ဟောတိ၊ ယော ဝါ သမာနဝဿော၊ တတ္ထ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထိ။ ဣမေ သဗ္ဗေ ဧကသ္မိံ မဉ္စေ ဝါ ပီဌေ ဝါ ဒွေ ဒွေ ဟုတွာ နိသီဒိတုံ လဘန္တိ။ ယံ တိဏ္ဏံ ပဟောတိ၊ တံ သံဟာရိမံ ဝါ ဟောတု အသံဟာရိမံ ဝါ၊ တထာရူပေ အပိ ဖလကခဏ္ဍေ အနုပသမ္ပန္နေနာပိ သဒ္ဓိံ နိသီဒိတုံ ဝဋ္ဋတိ။
ဟတ္ထိနခကန္တိ ဟတ္ထိကုမ္ဘေ ပတိဋ္ဌိတံ၊ ဧဝံ ကတဿ ကိရေတံ နာမံ။ သဗ္ဗံ ပါသာဒပရိဘောဂန္တိ သုဝဏ္ဏရဇတာဒိဝိစိတြာနိ ကဝါဋာနိ မဉ္စပီဌာနိ တာလဝဏ္ဋာနိ သုဝဏ္ဏရဇတမယပါနီယဃဋပါနီယသရာဝါနိ ¶ ယံကိဉ္စိ စိတ္တကမ္မကတံ၊ သဗ္ဗံ ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘ပါသာဒဿ ဒါသိဒါသံ ခေတ္တဝတ္ထုံ ဂေါမဟိံသံ ဒေမာ’’တိ ဝဒန္တိ၊ ပါဋေက္ကံ ဂဟဏကိစ္စံ နတ္ထိ၊ ပါသာဒေ ပဋိဂ္ဂဟိတေ ပဋိဂ္ဂဟိတမေဝ ¶ ဟောတိ။ ဂေါနကာဒီနိ သင်္ဃိကဝိဟာရေ ဝါ ပုဂ္ဂလိကဝိဟာရေ ဝါ မဉ္စပီဌကေသု အတ္ထရိတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ န ဝဋ္ဋန္တိ။ ဓမ္မာသနေ ပန ဂိဟိဝိကဋနိဟာရေန လဗ္ဘန္တိ၊ တတြာပိ နိပဇ္ဇိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။
ဥပနန္ဒဝတ္ထုကထာ နိဋ္ဌိတာ။
အဝိဿဇ္ဇိယဝတ္ထုကထာ
၃၂၁။ ပဉ္စိမာနီတိ ရာသိဝသေန ပဉ္စ၊ သရူပဝသေန ပနေတာနိ ဗဟူနိ ဟောန္တိ။ တတ္ထ အာရာမော နာမ ပုပ္ဖာရာမော ဝါ ဖလာရာမော ဝါ။ အာရာမဝတ္ထု နာမ တေသံယေဝ အာရာမာနံ အတ္ထာယ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ ဌပိတောကာသော၊ တေသု ဝါ အာရာမေသု ဝိနဋ္ဌေသု တေသံ ပေါရာဏကဘူမိဘာဂေါ။ ဝိဟာရော နာမ ယံကိဉ္စိ ပါသာဒါဒိသေနာသနံ။ ဝိဟာရဝတ္ထု နာမ တဿ ပတိဋ္ဌာနောကာသော။ မဉ္စော နာမ – မသာရကော၊ ဗုန္ဒိကာဗဒ္ဓါ၊ ကုဠီရပါဒကော အာဟစ္စပါဒကောတိ ဣမေသံ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တာနံ စတုန္နံ မဉ္စာနံ အညတရော ¶ ။ ပီဌံ နာမ မသာရကာဒီနံယေဝ စတုန္နံ ပီဌာနံ အညတရံ။ ဘိသိ နာမ ဥဏ္ဏဘိသိအာဒီနံ ပဉ္စန္နံ အညတရာ။ ဗိမ္ဗောဟနံ နာမ ဝုတ္တပ္ပကာရာနံ ဗိမ္ဗောဟနာနံ အညတရံ။ လောဟကုမ္ဘီ နာမ ကာဠလောဟေန ဝါ တမ္ဗလောဟေန ဝါ ယေန ကေနစိ လောဟေန ကတာ ကုမ္ဘီ။ လောဟဘာဏကာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဧတ္ထ ပန ဘာဏကန္တိ အရဉ္ဇရော ဝုစ္စတိ။ ဝါရကောတိ ဃဋော။ ကဋာဟံ ကဋာဟမေဝ။ ဝါသိအာဒီသု ဝလ္လိအာဒီသု စ ဒုဝိညေယျံ နာမ နတ္ထိ။ ဧဝံ –
ဒွိသင်္ဂဟာနိ ဒွေ ဟောန္တိ၊ တတိယံ စတုသင်္ဂဟံ၊
စတုတ္ထံ နဝကောဋ္ဌာသံ၊ ပဉ္စမံ အဋ္ဌဘေဒနံ။
ဣတိ ပဉ္စဟိ ရာသီဟိ၊ ပဉ္စနိမ္မလလောစနော၊
ပဉ္စဝီသဝိဓံ နာထော၊ ဂရုဘဏ္ဍံ ပကာသယိ။
တတြာယံ ¶ ဝိနိစ္ဆယကထာ – ဣဒဉှိ သဗ္ဗမ္ပိ ဂရုဘဏ္ဍံ ဣဓ အဝိဿဇ္ဇိယံ၊ ကီဋာဂိရိဝတ္ထုသ္မိံ ‘‘အဝေဘင်္ဂိယ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ ပရိဝါရေ ပန –
‘‘အဝိဿဇ္ဇိယံ အဝေဘင်္ဂိယံ၊ ပဉ္စ ဝုတ္တာ မဟေသိနာ၊
ဝိဿဇ္ဇေန္တဿ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ အနာပတ္တိ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ’’တိ။ (ပရိ။ ၄၇၉) –
အာဂတံ။ တသ္မာ မူလစ္ဆေဇ္ဇဝသေန အဝိဿဇ္ဇိယံ အဝေဘင်္ဂိယဉ္စ ပရိဝတ္တနဝသေန ပန ဝိဿဇ္ဇေန္တဿ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ စ အနာပတ္တီတိ ဧဝမေတ္ထ အဓိပ္ပာယော ဝေဒိတဗ္ဗော။
တတြာယံ အနုပုဗ္ဗိကထာ ¶ – ဣဒံ တာဝ ပဉ္စဝိဓမ္ပိ စီဝရပိဏ္ဍပါတဘေသဇ္ဇတ္ထာယ ဥပနေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ထာဝရေန စ ထာဝရံ ဂရုဘဏ္ဍေန စ ဂရုဘဏ္ဍံ ပရိဝတ္တေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ထာဝရေ ပန ခေတ္တံ ဝတ္ထု တဠာကံ မာတိကာတိ ဧဝရူပံ ဘိက္ခုသင်္ဃဿ ဝိစာရေတုံ ဝါ သမ္ပဋိစ္ဆိတုံ ဝါ အဓိဝါသေတုံ ဝါ န ဝဋ္ဋတိ၊ ကပ္ပိယကာရကေဟေဝ ဝိစာရိတတော ကပ္ပိယဘဏ္ဍံ ဝဋ္ဋတိ။ အာရာမေန ပန အာရာမံ အာရာမဝတ္ထုံ ဝိဟာရံ ဝိဟာရဝတ္ထုန္တိ ဣမာနိ စတ္တာရိ ပရိဝတ္တေတုံ ဝဋ္ဋတိ။
တတြာယံ ပရိဝတ္တနနယော – သင်္ဃဿ နာဠိကေရာရာမော ဒူရေ ဟောတိ၊ ကပ္ပိယကာရကာ ဝါ ဗဟုတရံ ခါဒန္တိ။ ယမ္ပိ န ခါဒန္တိ၊ တတော သကဋဝေတနံ ဒတွာ ¶ အပ္ပမေဝ ဟရန္တိ။ အညေသံ ပန တဿ အာရာမဿ အဝိဒူရဂါမဝါသီနံ မနုဿာနံ ဝိဟာရဿ သမီပေ အာရာမော ဟောတိ၊ တေ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ သကေန အာရာမေန တံ အာရာမံ ယာစန္တိ၊ သင်္ဃေန ‘‘ရုစ္စတိ သင်္ဃဿာ’’တိ အပလောကေတွာ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗော။ သစေပိ ဘိက္ခူနံ ရုက္ခသဟဿံ ဟောတိ၊ မနုဿာနံ ပဉ္စ သတာနိ၊ ‘‘တုမှာကံ အာရာမော ခုဒ္ဒကော’’တိ န ဝတ္တဗ္ဗံ။ ကိဉ္စာပိ ဟိ အယံ ခုဒ္ဒကော၊ အထ ခေါ ဣတရတော ဗဟုတရံ အာယံ ဒေတိ။ သစေပိ သမကမေဝ ဒေတိ၊ ဧဝမ္ပိ ဣစ္ဆိတိစ္ဆိတက္ခဏေ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ သက္ကာတိ ဂဟေတဗ္ဗမေဝ။ သစေ ပန မနုဿာနံ ဗဟုတရာ ရုက္ခာ ဟောန္တိ၊ ‘‘နနု တုမှာကံ ဗဟုတရာ ရုက္ခာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သစေ ‘‘အတိရေကံ အမှာကံ ပုညံ ဟောတု၊ သင်္ဃဿ ဒေမာ’’တိ ဝဒန္တိ၊ ဇာနာပေတွာ သမ္ပဋိစ္ဆိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဘိက္ခူနံ ရုက္ခာ ဖလဓာရိနော၊ မနုဿာနံ ရုက္ခာ န တာဝ ဖလံ ဂဏှန္တိ၊ ကိဉ္စာပိ န ဂဏှန္တိ၊ န စိရေန ဂဏှိဿန္တီတိ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗမေဝ။ မနုဿာနံ ရုက္ခာ ဖလဓာရိနော၊ ဘိက္ခူနံ န တာဝ ဖလံ ဂဏှန္တိ၊ ‘‘နနု တုမှာကံ ¶ ရုက္ခာ ဖလဓာရိနော’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သစေ ‘‘ဂဏှထ၊ ဘန္တေ၊ အမှာကံ ပုညံ ဘဝိဿတီ’’တိ ဒေန္တိ၊ ဇာနာပေတွာ သမ္ပဋိစ္ဆိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ ဧဝံ အာရာမေန အာရာမော ပရိဝတ္တေတဗ္ဗော။ ဧတေနေဝ နယေန အာရာမဝတ္ထုပိ ဝိဟာရောပိ ဝိဟာရဝတ္ထုပိ အာရာမေန ပရိဝတ္တေတဗ္ဗံ။ အာရာမဝတ္ထုနာ စ မဟန္တေန ဝါ ခုဒ္ဒကေန ဝါ အာရာမအာရာမဝတ္ထု ဝိဟာရဝိဟာရဝတ္ထူနိ ¶ ။
ကထံ ဝိဟာရေန ဝိဟာရော ပရိဝတ္တေတဗ္ဗော? သင်္ဃဿ အန္တောဂါမေ ဂေဟံ ဟောတိ၊ မနုဿာနံ ဝိဟာရမဇ္ဈေ ပါသာဒေါ၊ ဥဘောပိ အဂ္ဃေန သမကာ၊ သစေ မနုဿာ တေန ပါသာဒေန တံ ဂေဟံ ယာစန္တိ၊ သမ္ပဋိစ္ဆိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဘိက္ခူနံ စေ မဟဂ္ဃတရံ ဂေဟံ ဟောတိ၊ ‘‘မဟဂ္ဃတရံ အမှာကံ ဂေဟ’’န္တိ ဝုတ္တေ ‘‘ကိဉ္စာပိ မဟဂ္ဃတရံ၊ ပဗ္ဗဇိတာနံ အသာရုပ္ပံ၊ န သက္ကာ တတ္ထ ပဗ္ဗဇိတေဟိ ဝသိတုံ၊ ဣဒံ ပန သာရုပ္ပံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒန္တိ၊ ဧဝမ္ပိ သမ္ပဋိစ္ဆိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပန မနုဿာနံ မဟဂ္ဃံ ဟောတိ၊ ‘‘နနု တုမှာကံ ဂေဟံ မဟဂ္ဃ’’န္တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ‘‘ဟောတု၊ ဘန္တေ၊ အမှာကံ ပုညံ ဘဝိဿတိ၊ ဂဏှထာ’’တိ ဝုတ္တေ ပန သမ္ပဋိစ္ဆိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဧဝံ ဝိဟာရေန ဝိဟာရော ပရိဝတ္တေတဗ္ဗော။ ဧတေနေဝ နယေန ဝိဟာရဝတ္ထုပိ အာရာမောပိ အာရာမဝတ္ထုပိ ဝိဟာရေန ပရိဝတ္တေတဗ္ဗံ။ ဝိဟာရဝတ္ထုနာ စ မဟဂ္ဃေန ဝါ အပ္ပဂ္ဃေန ဝါ ဝိဟာရဝိဟာရဝတ္ထုအာရာမအာရာမဝတ္ထူနိ။ ဧဝံ တာဝ ထာဝရေန ထာဝရပရိဝတ္တနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
ဂရုဘဏ္ဍေန ¶ ဂရုဘဏ္ဍပရိဝတ္တနေ ပန မဉ္စပီဌံ မဟန္တံ ဝါ ဟောတု ခုဒ္ဒကံ ဝါ၊ အန္တမသော စတုရင်္ဂုလပါဒကံ ဝါ ဂါမဒါရကေဟိ ပံသွာဂါရကေသု ကီဠန္တေဟိ ကတမ္ပိ သင်္ဃဿ ဒိန္နကာလတော ပဋ္ဌာယ ဂရုဘဏ္ဍံ ဟောတိ။ သစေပိ ရာဇရာဇမဟာမတ္တာဒယော ဧကပ္ပဟာရေနေဝ မဉ္စသတံ ဝါ မဉ္စသဟဿံ ဝါ ဒေန္တိ၊ သဗ္ဗေ ကပ္ပိယမဉ္စာ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗာ၊ သမ္ပဋိစ္ဆိတွာ ဝုဍ္ဎပဋိပါဋိယာ ‘‘သင်္ဃိကပရိဘောဂေန ပရိဘုဉ္ဇထာ’’တိ ဒါတဗ္ဗာ၊ ပုဂ္ဂလိကဝသေန န ဒါတဗ္ဗာ။ အတိရေကမဉ္စေ ဘဏ္ဍာဂါရာဒီသု ပညပေတွာ ပတ္တစီဝရံ နိက္ခိပိတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ ဗဟိသီမာယ ‘‘သင်္ဃဿ ဒေမာ’’တိ ဒိန္နမဉ္စော သင်္ဃတ္ထေရဿ ဝသနဋ္ဌာနေ ဒါတဗ္ဗော။ တတ္ထ စေ ဗဟူ မဉ္စာ ဟောန္တိ၊ မဉ္စေန ကမ္မံ နတ္ထိ၊ ယဿ ဝသနဋ္ဌာနေ ကမ္မံ အတ္ထိ၊ တတ္ထ ‘‘သင်္ဃိကပရိဘောဂေန ပရိဘုဉ္ဇထာ’’တိ ဒါတဗ္ဗော။ မဟဂ္ဃေန သတဂ္ဃနကေန ဝါ သဟဿဂ္ဃနကေန ဝါ သတသဟဿဂ္ဃနကေန ဝါ မဉ္စေန အညံ မဉ္စသတံ ¶ လဘတိ၊ ပရိဝတ္တေတွာ ဂဟေတဗ္ဗံ။ န ကေဝလံ မဉ္စေန မဉ္စောယေဝ၊ အာရာမအာရာမဝတ္ထုဝိဟာရဝိဟာရဝတ္ထုပီဌဘိသိဗိမ္ဗောဟနာနိပိ ပရိဝတ္တေတုံ ဝဋ္ဋန္တိ။ ဧသ နယော ပီဌဘိသိဗိမ္ဗောဟနေသုပိ။ ဧတေသု ဟိ ကပ္ပိယာကပျိယံ ဝုတ္တနယမေဝ။ တတ္ထ အကပ္ပိယံ န ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ ကပ္ပိယံ သင်္ဃိကပရိဘောဂေန ¶ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ အကပ္ပိယံ ဝါ မဟဂ္ဃံ ကပ္ပိယံ ဝါ ပရိဝတ္တေတွာ ဝုတ္တဝတ္ထူနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။ အဂရုဘဏ္ဍုပဂံ ပန ဘိသိဗိမ္ဗောဟနံ နာမ နတ္ထိ။
လောဟကုမ္ဘီ လောဟဘာဏကံ လောဟကဋာဟန္တိ ဣမာနိ တီဏိ မဟန္တာနိ ဝါ ဟောန္တု ခုဒ္ဒကာနိ ဝါ အန္တမသော ပသတမတ္တဥဒကဂဏှနကာနိပိ ဂရုဘဏ္ဍာနိယေဝ။ လောဟဝါရကော ပန ကာဠလောဟတမ္ဗလောဟဝဋ္ဋလောဟကံသလောဟာနံ ယေန ကေနစိ ကတော သီဟဠဒီပေ ပါဒဂဏှနကော ဘာဇေတဗ္ဗော။ ပါဒေါ စ နာမ မဂဓနာဠိယာ ပဉ္စနာဠိမတ္တံ ဂဏှာတိ၊ တတော အဓိကဂဏှနကော ဂရုဘဏ္ဍံ။ ဣမာနိ တာဝ ပါဠိယံ အာဂတာနိ လောဟဘာဇနာနိ။
ပါဠိယံ ပန အနာဂတာနိပိ ဘိင်္ဂါရပဋိဂ္ဂဟဥဠုင်္ကဒဗ္ဗိကဋစ္ဆုပါတိတဋ္ဋကသရကသမုဂ္ဂအင်္ဂါရကပလ္လဓူမကဋစ္ဆုအာဒီနိ ခုဒ္ဒကာနိ ဝါ မဟန္တာနိ ဝါ သဗ္ဗာနိ ဂရုဘဏ္ဍာနိ။ ပတ္တော၊ အယထာလကံ၊ တမ္ဗလောဟထာလကန္တိ ဣမာနိ ပန ဘာဇနီယာနိ။ ကံသလောဟဝဋ္ဋလောဟဘာဇနဝိကတိ သင်္ဃိကပရိဘောဂေန ဝါ ဂိဟိဝိကဋာ ဝါ ဝဋ္ဋတိ၊ ပုဂ္ဂလိကပရိဘောဂေန န ဝဋ္ဋတိ။ ကံသလောဟာဒိဘာဇနံ ¶ သင်္ဃဿ ဒိန္နမ္ပိ ဟိ ပါရိဟာရိယံ န ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘ဂိဟိဝိကဋနိဟာရေနေဝ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။
ဌပေတွာ ပန ဘာဇနဝိကတိံ အညသ္မိမ္ပိ ကပ္ပိယလောဟဘဏ္ဍေ – အဉ္ဇနီ၊ အဉ္ဇနိသလာကာ၊ ကဏ္ဏမလဟရဏီ၊ သူစိ၊ ပဏ္ဏသူစိ၊ ခုဒ္ဒကော၊ ပိပ္ဖလကော၊ ခုဒ္ဒကံ၊ အာရကဏ္ဋကံ၊ ကုဉ္စိကာ၊ တာဠံ၊ ကတ္တရယဋ္ဌိ ဝေဓကော၊ နတ္ထုဒါနံ၊ ဘိန္ဒိဝါလော၊ လောဟကူဋော၊ လောဟကုဋ္ဋိ၊ လောဟဂုဠော၊ လောဟပိဏ္ဍိ၊ လောဟစက္ကလိကံ၊ အညမ္ပိ ဝိပ္ပကတလောဟဘဏ္ဍံ ဘာဇနီယံ။ ဓူမနေတ္တဖာလဒီပရုက္ခဒီပကပလ္လကဩလမ္ဗကဒီပဣတ္ထိပုရိသတိရစ္ဆာနဂတရူပကာနိ ¶ ပန အညာနိ ဝါ ဘိတ္တိစ္ဆဒနကဝါဋာဒီသု ဥပနေတဗ္ဗာနိ၊ အန္တမသော လောဟခိလကံ ဥပါဒါယ သဗ္ဗာနိ လောဟဘဏ္ဍာနိ ဂရုဘဏ္ဍာနိယေဝ ဟောန္တိ၊ အတ္တနာ လဒ္ဓါနိပိ ပရိဟရိတွာ ပုဂ္ဂလိကပရိဘောဂေန န ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာနိ၊ သင်္ဃိကပရိဘောဂေန ဝါ ဂိဟိဝိကဋာနိ ဝါ ဝဋ္ဋန္တိ။ တိပုဘဏ္ဍေပိ ဧသေဝ နယော။ ခီရပါသာဏမယာနိ တဋ္ဋကသရကာဒီနိ ဂရုဘဏ္ဍာနိယေဝ။
ဃဋကော ပန တေလဘာဇနံ ဝါ ပါဒဂဏှနကတော အတိရေကမေဝ ဂရုဘဏ္ဍံ။ သုဝဏ္ဏရဇတဟာရကူဋဇာတိဖလိကဘာဇနာနိ ¶ ဂိဟိဝိကဋာနိပိ န ဝဋ္ဋန္တိ၊ ပဂေဝ သင်္ဃိကပရိဘောဂေန ဝါ ပုဂ္ဂလိကပရိဘောဂေန ဝါ။ သေနာသနပရိဘောဂေ ပန အာမာသမ္ပိ အနာမာသမ္ပိ သဗ္ဗံ ဝဋ္ဋတိ။
ဝါသိအာဒီသု ယာယ ဝါသိယာ ဌပေတွာ ဒဏ္ဍကဋ္ဌစ္ဆေဒနံ ဝါ ဥစ္ဆုတစ္ဆနံ ဝါ အညံ မဟာကမ္မံ ကာတုံ န သက္ကာ၊ အယံ ဘာဇနီယာ။ တတော မဟတ္တရီ ယေန ကေနစိ အာကာရေန ကတာ ဝါသိ ဂရုဘဏ္ဍမေဝ။ ဖရသု ပန အန္တမသော ဝေဇ္ဇာနံ သိရာဝေဓနဖရသုပိ ဂရုဘဏ္ဍမေဝ။ ကုဌာရိယံ ဖရသုသဒိသော ဧဝ ဝိနိစ္ဆယော။ ယာ ပန အာဝုဓသင်္ခေပေန ကတာ၊ အယံ အနာမာသာ။ ကုဒါလော အန္တမသော စတုရင်္ဂုလမတ္တောပိ ဂရုဘဏ္ဍမေဝ။ နိခါဒနံ စတုရဿမုခံ ဝါ ဟောတု ဒေါဏိမုခံ ဝါ ဝင်္ကံ ဝါ ဥဇုကံ ဝါ၊ အန္တမသော သမ္မုဉ္ဇနိဒဏ္ဍကဝေဓနမ္ပိ ဒဏ္ဍဗဒ္ဓံ စေ၊ ဂရုဘဏ္ဍမေဝ။ သမ္မုဉ္ဇနိဒဏ္ဍခဏနကံ ပန အဒဏ္ဍကံ ဖလမတ္တမေဝ၊ ယံ သက္ကာ သိပါဋိကာယ ပက္ခိပိတွာ ပရိဟရိတုံ၊ တံ ဘာဇနီယံ။ သိခရမ္ပိ နိခါဒနေနေဝ သင်္ဂဟိတံ။ ယေဟိ မနုဿေဟိ ဝိဟာရေ ဝါသိအာဒီနိ ဒိန္နာနိ ဟောန္တိ၊ တေ စ ဃရေ ဒဍ္ဎေ ဝါ ¶ စောရေဟိ ဝါ ဝိလုတ္တေ ‘‘ဒေထ နော၊ ဘန္တေ၊ ဥပကရဏေ၊ ပုန ပါကတိကေ ကရိဿာမာ’’တိ ဝဒန္တိ၊ ဒါတဗ္ဗာ။ သစေ အာဟရန္တိ ¶ ၊ န ဝါရေတဗ္ဗာ၊ အနာဟရန္တာပိ န စောဒေတဗ္ဗာ။
ကမ္မာရတဋ္ဋကာရစုန္ဒကာရနဠကာရမဏိကာရပတ္တဗန္ဓကာနံ အဓိကရဏိမုဋ္ဌိကသဏ္ဍာသတုလာဒီနိ သဗ္ဗာနိ လောဟမယဥပကရဏာနိ သင်္ဃေ ဒိန္နကာလတော ပဋ္ဌာယ ဂရုဘဏ္ဍာနိ။ တိပုကောဋ္ဋကသုဝဏ္ဏကာရစမ္မကာရဥပကရဏေသုပိ ဧသေဝ နယော။ အယံ ပန ဝိသေသော – တိပုကောဋ္ဋကဥပကရဏေသုပိ တိပုစ္ဆေဒနသတ္ထကံ၊ သုဝဏ္ဏကာရဥပကရဏေသု သုဝဏ္ဏစ္ဆေဒနသတ္ထကံ၊ စမ္မကာရဥပကရဏေသု ကတပရိကမ္မစမ္မဆိဒ္ဒနကံ ခုဒ္ဒကသတ္ထကန္တိ ဣမာနိ ဘာဇနီယဘဏ္ဍာနိ။ နဟာပိတတုန္နကာရဥပကရဏေသုပိ ဌပေတွာ မဟာကတ္တရိံ မဟာသဏ္ဍာသံ မဟာပိပ္ဖလကဉ္စ သဗ္ဗံ ဘာဇနီယံ။ မဟာကတ္တရိအာဒီနိ ဂရုဘဏ္ဍာနိ။
ဝလ္လိအာဒီသု ဝေတ္တဝလ္လိအာဒိကာ ယာ ကာစိ အဍ္ဎဗာဟုပ္ပမာဏာ ဝလ္လိ သင်္ဃဿ ဒိန္နာ ဝါ တတ္ထဇာတကာ ဝါ ရက္ခိတဂေါပိတာ ဂရုဘဏ္ဍံ ဟောတိ၊ သာ သင်္ဃကမ္မေ စ စေတိယကမ္မေ စ ကတေ သစေ အတိရေကာ ဟောတိ၊ ပုဂ္ဂလိကကမ္မေပိ ဥပနေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အရက္ခိတာ ပန ဂရုဘဏ္ဍမေဝ န ဟောတိ။ သုတ္တမကစိဝါကနာဠိကေရဟီရစမ္မမယာ ရဇ္ဇုကာ ဝါ ယောတ္တာနိ ဝါ ဝါကေ စ နာဠိကေရဟီရေ စ ဝဋ္ဋေတွာ ကတာ ဧကဝဋ္ဋာ ဝါ ဒွိဝဋ္ဋာ ဝါ သင်္ဃဿ ဒိန္နကာလတော ပဋ္ဌာယ ဂရုဘဏ္ဍံ။ သုတ္တံ ပန အဝဋ္ဋေတွာ ¶ ဒိန္နံ မကစိဝါကနာဠိကေရဟီရာ စ ဘာဇနီယာ။ ယေဟိ ပနေတာနိ ရဇ္ဇုကယောတ္တာဒီနိ ဒိန္နာနိ ဟောန္တိ၊ တေ အတ္တနော ကရဏီယေန ဟရန္တာ န ဝါရေတဗ္ဗာ။
ယော ကောစိ အန္တမသော အဋ္ဌင်္ဂုလသူစိဒဏ္ဍမတ္တောပိ ဝေဠု သင်္ဃဿ ဒိန္နော ဝါ တတ္ထဇာတကော ဝါ ရက္ခိတဂေါပိတော ဂရုဘဏ္ဍံ၊ သောပိ သင်္ဃကမ္မေ စ စေတိယကမ္မေ စ ကတေ အတိရေကော ပုဂ္ဂလိကကမ္မေ ဒါတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပါဒဂဏှနကတေလနာဠိ ပန ကတ္တရယဋ္ဌိ၊ ဥပါဟနဒဏ္ဍကော၊ ဆတ္တဒဏ္ဍော၊ ဆတ္တသလာကာတိ ဣဒမေတ္ထ ဘာဇနီယဘဏ္ဍံ။ ဒဍ္ဎဂေဟမနုဿာ ဂဏှိတွာ ဂစ္ဆန္တာ န ဝါရေတဗ္ဗာ။ ရက္ခိတဂေါပိတံ ဝေဠုံ ဂဏှန္တေန သမကံ ဝါ အတိရေကံ ဝါ ထာဝရံ အန္တမသော တံအဂ္ဃနကမ္ပိ ဖာတိကမ္မံ ကတွာ ဂဟေတဗ္ဗော ¶ ။ ဖာတိကမ္မံ အကတွာ ဂဏှန္တေန တတ္ထေဝ ဝဠဉ္ဇေတဗ္ဗော ¶ ၊ ဂမနကာလေ သင်္ဃိကာဝါသေ ဌပေတွာ ဂန္တဗ္ဗံ။ အသတိယာ ဂဟေတွာ ဂတေန ပဟိဏိတွာ ဒါတဗ္ဗော။ ဒေသန္တရံ ဂတေန သမ္ပတ္တဝိဟာရေ သင်္ဃိကာဝါသေ ဌပေတဗ္ဗော။
တိဏန္တိ မုဉ္ဇံ ပဗ္ဗဇဉ္စ ဌပေတွာ အဝသေသံ ယံကိဉ္စိ တိဏံ။ ယတ္ထ ပန တိဏံ နတ္ထိ၊ တတ္ထ ပဏ္ဏေဟိ ဆာဒေန္တိ၊ တသ္မာ ပဏ္ဏမ္ပိ တိဏေနေဝ သင်္ဂဟိတံ။ ဣတိ မုဉ္ဇာဒီသု ယံကိဉ္စိ မုဋ္ဌိပ္ပမာဏမ္ပိ တိဏံ တာလပဏ္ဏာဒီသု စ ဧကံ ပဏ္ဏမ္ပိ သင်္ဃဿ ဒိန္နံ ဝါ တတ္ထဇာတကံ ဝါ ဗဟာရာမေ သင်္ဃဿ တိဏဝတ္ထုတော ဇာတတိဏံ ဝါ ရက္ခိတဂေါပိတံ ဂရုဘဏ္ဍံ ဟောတိ၊ တမ္ပိ သင်္ဃကမ္မေ စ စေတိယကမ္မေ စ ကတေ အတိရေကံ ပုဂ္ဂလိကကမ္မေ ဒါတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဒဍ္ဎဂေဟမနုဿာ ဂဟေတွာ ဂစ္ဆန္တာ န ဝါရေတဗ္ဗာ။ အဋ္ဌင်္ဂုလပ္ပမာဏောပိ ရိတ္တပေါတ္ထကော ဂရုဘဏ္ဍမေဝ။
မတ္တိကာ ပကတိမတ္တိကာ ဝါ ဟောတု ပဉ္စဝဏ္ဏာ ဝါ သုဓာ ဝါ သဇ္ဇုရသကင်္ဂုဋ္ဌသိလေသာဒီသု ဝါ ယံကိဉ္စိ၊ ဒုလ္လဘဋ္ဌာနေ အာနေတွာ ဝါ ဒိန္နံ တတ္ထဇာတကံ ဝါ ရက္ခိတဂေါပိတံ တာလဖလပက္ကမတ္တံ ဂရုဘဏ္ဍံ ဟောတိ။ တမ္ပိ သင်္ဃကမ္မေ စ စေတိယကမ္မေ စ နိဋ္ဌိတေ အတိရေကံ ပုဂ္ဂလိကကမ္မေ ဒါတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဟိင်္ဂုဟိင်္ဂုလကဟရိတာလမနောသိလဉ္ဇနာနိ ပန ဘာဇနီယဘဏ္ဍာနိ။
ဒါရုဘဏ္ဍေ ယော ကောစိ အဋ္ဌင်္ဂုလသူစိဒဏ္ဍမတ္တောပိ ဒါရုဘဏ္ဍကော ဒါရုဒုလ္လဘဋ္ဌာနေ သင်္ဃဿ ဒိန္နော ဝါ တတ္ထဇာတကော ဝါ ရက္ခိတဂေါပိတော၊ အယံ ဂရုဘဏ္ဍံ ဟောတီတိ ကုရုန္ဒိယံ ဝုတ္တံ။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ ပန သဗ္ဗမ္ပိ ဒါရုဝေဠုစမ္မပါသာဏာဒိဝိကတိံ ဒါရုဘဏ္ဍေန သင်္ဂဏှိတွာ ‘‘တေန ခေါ ¶ ပန သမယေန သင်္ဃဿ အာသန္ဒိကော ဥပ္ပန္နော ဟောတီ’’တိ ဣတော ပဋ္ဌာယ ဒါရုဘဏ္ဍဝိနိစ္ဆယော ဝုတ္တော။
တတြာယံ အတ္ထုဒ္ဓါရော၊ အာသန္ဒိကော၊ သတ္တင်္ဂေါ၊ ဘဒ္ဒပီဌံ၊ ပီဌိကာ၊ ဧဠကပါဒကပီဌံ၊ အာမလကဝဋ္ဋကပီဌံ၊ ဖလကံ၊ ကောစ္ဆံ၊ ပလာလပီဌကန္တိ ဣမေသု ¶ တာဝ ယံကိဉ္စိ ခုဒ္ဒကံ ဝါ ဟောတု မဟန္တံ ဝါ၊ သင်္ဃဿ ဒိန္နံ ဂရုဘဏ္ဍံ ¶ ဟောတိ။ ပလာလပီဌေန စေတ္ထ ကဒလိပတ္တာဒိပီဌာနိပိ သင်္ဂဟိတာနိ။ ဗျဂ္ဃစမ္မဩနဒ္ဓမ္ပိ ဝါဠရူပပရိက္ခိတ္တံ၊ ရတနပရိသိဗ္ဗိတံ၊ ကောစ္ဆကံ ဂရုဘဏ္ဍမေဝ။
ဝင်္ကဖလကံ၊ ဒီဃဖလကံ၊ စီဝရဓောဝနဖလကံ၊ ဃဋ္ဋနဖလကံ၊ ဃဋ္ဋနမုဂ္ဂရော၊ ဒန္တကဋ္ဌစ္ဆေဒနဂဏ္ဌိကာ၊ ဒဏ္ဍမုဂ္ဂရော၊ အမ္ဗဏံ၊ ရဇနဒေါဏိ၊ ဥဒကပဋိစ္ဆကော၊ ဒါရုမယော ဝါ ဒန္တမယော ဝါ ဝေဠုမယော ဝါ သပါဒကောပိ အပါဒကောပိ သမုဂ္ဂေါ၊ မဉ္ဇူသာ၊ ပါဒဂဏှနကတော အတိရေကပ္ပမာဏော ကရဏ္ဍော၊ ဥဒကဒေါဏိ၊ ဥဒကကဋာဟံ၊ ဥဠုင်္ကော၊ ကဋစ္ဆု၊ ပါနီယသရာဝံ၊ ပါနီယသင်္ခေါတိ ဧတေသုပိ ယံကိဉ္စိ သင်္ဃေ ဒိန္နံ ဂရုဘဏ္ဍံ။ သင်္ခထာလကံ ပန ဘာဇနီယံ၊ တထာ ဒါရုမယော ဥဒကတုမ္ဗော။
ပါဒကထလိကမဏ္ဍလံ ဒါရုမယံ ဝါ ဟောတု စောဠပဏ္ဏာဒိမယံ ဝါ သဗ္ဗံ ဂရုဘဏ္ဍံ။ အာဓာရကော ပတ္တပိဓာနံ၊ တာလဝဏ္ဋံ၊ ဗီဇနီ၊ စင်္ကောဋကံ၊ ပစ္ဆိ၊ ယဋ္ဌိသမ္မုဉ္ဇနီ မုဋ္ဌိသမ္မုဉ္ဇနီတိ ဧတေသုပိ ယံကိဉ္စိ ခုဒ္ဒကံ ဝါ မဟန္တံ ဝါ ဒါရုဝေဠုပဏ္ဏစမ္မာဒီသု ယေန ကေနစိ ကတံ ဂရုဘဏ္ဍမေဝ။
ထမ္ဘတုလာသောပါနဖလကာဒီသု ဒါရုမယံ ဝါ ပါသာဏမယံ ဝါ ယံကိဉ္စိ ဂေဟသမ္ဘာရရူပံ၊ ယော ကောစိ ကဋသာရကော၊ ယံကိဉ္စိ ဘူမတ္ထရဏံ၊ ယံကိဉ္စိ အကပ္ပိယစမ္မံ၊ သဗ္ဗံ သင်္ဃေ ဒိန္နံ ဂရုဘဏ္ဍံ၊ ဘူမတ္ထရဏံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဧဠကစမ္မံ ပန ပစ္စတ္ထရဏဂတိကံ ဟောတိ၊ တမ္ပိ ဂရုဘဏ္ဍမေဝ။ ကပ္ပိယစမ္မာနိ ဘာဇနီယာနိ။ ကုရုန္ဒိယံ ပန ‘‘သဗ္ဗံ မဉ္စပ္ပမာဏံ စမ္မံ ဂရုဘဏ္ဍ’’န္တိ ဝုတ္တံ။
ဥဒုက္ခလံ၊ မုသလံ၊ သုပ္ပံ၊ နိသဒံ၊ နိသဒပေါတော၊ ပါသာဏဒေါဏိ၊ ပါသာဏကဋာဟံ၊ တုရိဝေမဘသ္တာဒိ ¶ သဗ္ဗံ ပေသကာရာဒိဘဏ္ဍံ၊ သဗ္ဗံ ကသိဘဏ္ဍံ၊ သဗ္ဗံ စက္ကယုတ္တကယာနံ ဂရုဘဏ္ဍမေဝ။ မဉ္စပါဒေါ ¶ ၊ မဉ္စအဋနီ၊ ပီဌပါဒေါ၊ ပီဌအဋနီ၊ ဝါသိဖရသုအာဒီနံ ဒဏ္ဍာတိ ဧတေသု ယံကိဉ္စိ ဝိပ္ပကတတစ္ဆနကမ္မံ အနိဋ္ဌိတမေဝ ဘာဇနီယံ၊ တစ္ဆိတမဋ္ဌံ ပန ဂရုဘဏ္ဍံ ဟောတိ။ အနုညာတဝါသိယာ ပန ဒဏ္ဍော ဆတ္တမုဋ္ဌိပဏ္ဏံ ကတ္တရယဋ္ဌိ ဥပါဟနာ အရဏိသဟိတံ ဓမ္မကရဏော ပါဒဂဏှနကတော အနတိရိတ္တံ အာမလကတုမ္ဗံ အာမလကဃဋော လာဗုကတုမ္ဗံ လာဗုဃဋော ဝိသာဏကတုမ္ဗန္တိ သဗ္ဗမေတံ ဘာဇနီယံ၊ တတော မဟန္တတရံ ဂရုဘဏ္ဍံ။
ဟတ္ထိဒန္တော ¶ ဝါ ယံကိဉ္စိ ဝိသာဏံ ဝါ အတစ္ဆိတံ ယထာဇာတမေဝ ဘာဇနီယံ၊ တေဟိ ကတမဉ္စပါဒါဒီသု ပုရိမသဒိသောယေဝ ဝိနိစ္ဆယော။ တစ္ဆိတနိဋ္ဌိတောပိ ဟိင်္ဂုကရဏ္ဍကော အဉ္ဇနကရဏ္ဍကော ဂဏ္ဌိကာ ဝိဓော အဉ္ဇနီ အဉ္ဇနိသလာကာ ဥဒကပုဉ္ဆနီတိ ဣဒံ သဗ္ဗံ ဘာဇနီယမေဝ။
မတ္တိကာဘဏ္ဍေ သဗ္ဗံ မနုဿာနံ ဥပဘောဂပရိဘောဂံ ဃဋပိဌရာဒိကုလာလဘာဇနံ ပတ္တကဋာဟံ အင်္ဂါရကဋာဟံ ဓူမဒါနကံ ဒီပရုက္ခကော ဒီပကပလ္လိကာ စယနိဋ္ဌကာ ဆဒနိဋ္ဌကာ ထူပိကာတိ သင်္ဃဿ ဒိန္နကာလတော ပဋ္ဌာယ ဂရုဘဏ္ဍံ၊ ပါဒဂဏှနကတော အနတိရိတ္တပ္ပမာဏော ပန ဃဋကော ပတ္တံ ထာလကံ ကဉ္စနကော ကုဏ္ဍိကာတိ ဣဒမေတ္ထ ဘာဇနီယဘဏ္ဍံ။ ယထာ စ မတ္တိကာဘဏ္ဍေ၊ ဧဝံ လောဟဘဏ္ဍေပိ ကုဏ္ဍိကာ ဘာဇနီယကောဋ္ဌာသမေဝ ဘဇတီတိ အယမေတ္ထ အနုပုဗ္ဗိကထာ။
အဝိဿဇ္ဇိယဝတ္ထုကထာ နိဋ္ဌိတာ။
နဝကမ္မဒါနကထာ
၃၂၃။ ဘဏ္ဍိကာဋ္ဌပနမတ္တေနာတိ ဒွါရဗာဟာနံ ဥပရိ ကပေါတဘဏ္ဍိကယောဇနမတ္တေန။ ပရိဘဏ္ဍကရဏမတ္တေနာတိ ဂေါမယပရိဘဏ္ဍကသာဝပရိဘဏ္ဍကရဏမတ္တေန။ ဓူမကာလိကန္တိ ဣဒံ ယာဝဿ စိတကဓူမော န ပညာယတိ၊ တာဝ အယံ ဝိဟာရော ဧတဿေဝါတိ ဧဝံ ဓူမကာလေ အပလောကေတွာ ကတပရိယောသိတံ ဝိဟာရံ ဒေန္တိ။ ဝိပ္ပကတန္တိ ဧတ္ထ ဝိပ္ပကတော ¶ နာမ ယာဝ ဂေါပါနသိယော န အာရောဟန္တိ။ ဂေါပါနသီသု ပန အာရုဠှာသု ဗဟုကတော နာမ ဟောတိ၊ တသ္မာ တတော ပဋ္ဌာယ န ဒါတဗ္ဗော၊ ကိဉ္စိဒေဝ သမာဒပေတွာ ကာရေဿတိ။ ခုဒ္ဒကေ ဝိဟာရေ ကမ္မံ ဩလောကေတွာ ဆပ္ပဉ္စဝဿိကန္တိ ¶ ကမ္မံ ဩလောကေတွာ စတုဟတ္ထဝိဟာရေ စတုဝဿိကံ၊ ပဉ္စဟတ္ထေ ပဉ္စဝဿိကံ၊ ဆဟတ္ထေ ဆဝဿိကံ ဒါတဗ္ဗံ။ အဍ္ဎယောဂေါ ပန ယသ္မာ သတ္တဋ္ဌဟတ္ထော ဟောတိ၊ တသ္မာ ဧတ္ထ ‘‘သတ္တဋ္ဌဝဿိက’’န္တိ ဝုတ္တံ။ သစေ ပန သော နဝဟတ္ထော ဟောတိ နဝဝဿိကမ္ပိ ဒါတဗ္ဗံ။ မဟလ္လကေ ပန ဒသဟတ္ထေ ဧကာဒသဟတ္ထေ ဝိဟာရေ ဝါ ပါသာဒေ ဝါ ဒသဝဿိကံ ဝါ ဧကာဒသဝဿိကံ ဝါ ဒါတဗ္ဗံ။ ဒွါဒသဟတ္ထေ ပန တတော အဓိကေ ဝါ လောဟပါသာဒသဒိသေပိ ဒွါဒသဝဿိကမေဝ ဒါတဗ္ဗံ၊ န တတော ဥတ္တရိ။
နဝကမ္မိကော ¶ ဘိက္ခု အန္တောဝဿေ တံ အာဝါသံ လဘတိ၊ ဥတုကာလေ ပဋိဗာဟိတုံ န လဘတိ။ သစေ သော အာဝါသော ဇီရတိ၊ အာဝါသသာမိကဿ ဝါ တဿ ဝံသေ ဥပ္ပန္နဿ ဝါ ကဿစိ ကထေတဗ္ဗံ – ‘‘အာဝါသော တေ နဿတိ၊ ဇဂ္ဂထ ဧတံ အာဝါသ’’န္တိ။ သစေ သော န သက္ကောတိ၊ ဘိက္ခူဟိ ဉာတီ ဝါ ဥပဋ္ဌာကေ ဝါ သမာဒပေတွာ ဇဂ္ဂိတဗ္ဗော။ သစေ တေပိ န သက္ကောန္တိ၊ သင်္ဃိကေန ပစ္စယေန ဇဂ္ဂိတဗ္ဗော။ တသ္မိမ္ပိ အသတိ ဧကံ အာဝါသံ ဝိဿဇ္ဇေတွာ အဝသေသာ ဇဂ္ဂိတဗ္ဗာ။ ဗဟူ ဝိဿဇ္ဇေတွာ ဧကံ သဏ္ဌာပေတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိယေဝ။
ဒုဗ္ဘိက္ခေ ဘိက္ခူသု ပက္ကန္တေသု သဗ္ဗေ အာဝါသာ နဿန္တိ၊ တသ္မာ ဧကံ ဝါ ဒွေ ဝါ တယော ဝါ အာဝါသေ ဝိဿဇ္ဇေတွာ တတော ယာဂုဘတ္တစီဝရာဒီနိ ပရိဘုဉ္ဇန္တေဟိ သေသာဝါသာ ဇဂ္ဂိတဗ္ဗာယေဝ။ ကုရုန္ဒိယံ ပန ဝုတ္တံ ‘‘သင်္ဃိကေ ပစ္စယေ အသတိ ဧကော ဘိက္ခု ‘တုယှံ ဧကံ မဉ္စဋ္ဌာနံ ဂဟေတွာ ဇဂ္ဂါဟီ’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ သစေ ဗဟုတရံ ဣစ္ဆတိ၊ တိဘာဂံ ဝါ ဥပဍ္ဎဘာဂံ ဝါ ဒတွာပိ ဇဂ္ဂါပေတဗ္ဗံ။ အထ ‘ထမ္ဘမတ္တမေဝေတ္ထ အဝသိဋ္ဌံ၊ ဗဟုကမ္မံ ကာတဗ္ဗ’န္တိ န ဣစ္ဆတိ၊ ‘တုယှံ ပုဂ္ဂလိကမေဝ ကတွာ ဇဂ္ဂ၊ ဧဝမ္ပိ ဟိ သင်္ဃဿ ဘဏ္ဍကဋ္ဌပနဋ္ဌာနံ နဝကာနဉ္စ ဝသနဋ္ဌာနံ လဘိဿတီ’တိ ဇဂ္ဂါပေတဗ္ဗော။ ဧဝံ ဇဂ္ဂိတော ပန တသ္မိံ ဇီဝန္တေ ပုဂ္ဂလိကော ဟောတိ၊ မတေ သင်္ဃိကောယေဝ ¶ ။ သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကာနံ ဒါတုကာမော ဟောတိ၊ ကမ္မံ ဩလောကေတွာ တိဘာဂံ ဝါ ဥပဍ္ဎံ ဝါ ပုဂ္ဂလိကံ ကတွာ ဇဂ္ဂါပေတဗ္ဗော။ ဧဝဉှိ သဒ္ဓိဝိဟာရိကာနံ ဒါတုံ လဘတိ။ ဧဝံ ဇဂ္ဂနကေ ပန အသတိ ‘ဧကံ အာဝါသံ ဝိဿဇ္ဇေတွာ’တိအာဒိနာ နယေန ဇဂ္ဂါပေတဗ္ဗော’’တိ။
ဣဒမ္ပိ စ အညံ တတ္ထေဝ ဝုတ္တံ – ဒွေ ဘိက္ခူ သင်္ဃိကံ ဘူမိံ ဂဟေတွာ သောဓေတွာ သင်္ဃိကံ သေနာသနံ ကရောန္တိ။ ယေန သာ ဘူမိ ပဌမံ ဂဟိတာ၊ သော သာမီ။ ဥဘောပိ ပုဂ္ဂလိကံ ကရောန္တိ၊ သောယေဝ သာမီ။ သော သင်္ဃိကံ ကရောတိ၊ ဣတရော ပုဂ္ဂလိကံ ကရောတိ၊ အညံ စေ ဗဟုံ သေနာသနဋ္ဌာနံ အတ္ထိ ¶ ၊ ပုဂ္ဂလိကံ ကရောန္တောပိ န ဝါရေတဗ္ဗော။ အညသ္မိံ ပန တာဒိသေ ပဋိရူပေ ဌာနေ အသတိ တံ ပဋိဗာဟိတွာ သင်္ဃိကံ ကရောန္တေနေဝ ကာတဗ္ဗံ။ ယံ ပန တဿ တတ္ထ ဝယကမ္မံ ကတံ၊ တံ ဒါတဗ္ဗံ။ သစေ ပန ကတာဝါသေ ဝါ အာဝါသကရဏဋ္ဌာနေ ဝါ ဆာယူပဂဖလူပဂရုက္ခာ ဟောန္တိ၊ အပလောကေတွာ ¶ ဟာရေတဗ္ဗာ။ ပုဂ္ဂလိကာ စေ ဟောန္တိ၊ သာမိကာ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗာ၊ နော စေ ဒေန္တိ၊ ယာဝတတိယံ အာပုစ္ဆိတွာ ‘‘ရုက္ခအဂ္ဃနကမူလံ ဒဿာမာ’’တိ ဟာရေတဗ္ဗာ။
ယော ပန သင်္ဃိကဝလ္လိမတ္တမ္ပိ အဂ္ဂဟေတွာ အာဟရိမေန ဥပကရဏေန သင်္ဃိကာယ ဘူမိယာ ပုဂ္ဂလိကဝိဟာရံ ကာရေတိ၊ ဥပဍ္ဎံ သင်္ဃိကံ ဟောတိ၊ ဥပဍ္ဎံ ပုဂ္ဂလိကံ။ ပါသာဒေါ စေ ဟောတိ၊ ဟေဋ္ဌာပါသာဒေါ သင်္ဃိကော၊ ဥပရိ ပုဂ္ဂလိကော။ သစေ သော ဟေဋ္ဌာပါသာဒံ ဣစ္ဆတိ၊ တဿ ဟောတိ။ အထ ဟေဋ္ဌာ စ ဥပရိ စ ဣစ္ဆတိ၊ ဥဘယတ္ထ ဥပဍ္ဎံ လဘတိ။ ဒွေ သေနာသနာနိ ကာရေတိ – ဧကံ သင်္ဃိကံ၊ ဧကံ ပုဂ္ဂလိကံ။ သစေ ဝိဟာရေ ဥဋ္ဌိတေန ဒဗ္ဗသမ္ဘာရေန ကာရေတိ၊ တတိယဘာဂံ လဘတိ။ သစေ အကတဋ္ဌာနေ စယံ ဝါ ပမုခံ ဝါ ကရောတိ၊ ဗဟိကုဋ္ဋေ ဥပဍ္ဎံ သင်္ဃဿ၊ ဥပဍ္ဎံ တဿ။ အထ မဟန္တံ ဝိသမံ ပူရေတွာ အပဒေ ပဒံ ဒဿေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အနိဿရော တတ္ထ သင်္ဃော။
ဧကံ ¶ ဝရသေယျန္တိ ဧတ္ထ နဝကမ္မဒါနဋ္ဌာနေ ဝါ ဝဿဂ္ဂေန ပတ္တဋ္ဌာနေ ဝါ ယံ ဣစ္ဆတိ၊ တံ ဧကံ ဝရသေယျံ အနုဇာနာမီတိ အတ္ထော။
ပရိယောသိတေ ပက္ကမတိ တဿေဝေတန္တိ ပုန အာဂန္တွာ ဝသန္တဿ အန္တောဝဿံ တဿေဝ တံ၊ အနာဂစ္ဆန္တဿ ပန သဒ္ဓိဝိဟာရိကာဒယော ဂဟေတုံ န လဘန္တိ။
နဝကမ္မဒါနကထာ နိဋ္ဌိတာ။
အညတြပဋိဘောဂပဋိက္ခေပါဒိကထာ
၃၂၄။ နာတိဟရန္တီတိ အညတြ ဟရိတွာ န ပရိဘုဉ္ဇန္တိ။ ဂုတ္တတ္ထာယာတိ ယံ တတ္ထ မဉ္စပီဌာဒိ၊ တဿ ဂုတ္တတ္ထာယ၊ တံ အညတြ ဟရိတုံ အနုဇာနာမီတိ အတ္ထော။ တသ္မာ တံ အညတြ ဟရိတွာ သင်္ဃိကပရိဘောဂေန ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ နဋ္ဌံ သုနဋ္ဌံ၊ ဇိဏ္ဏံ သုဇိဏ္ဏံ။ သစေ အရောဂံ တသ္မိံ ဝိဟာရေ ပဋိသင်္ခတေ ပုန ပါကတိကံ ကာတဗ္ဗံ။ ပုဂ္ဂလိကပရိဘောဂေန ပရိဘုဉ္ဇတော နဋ္ဌံ ဝါ ဇိဏ္ဏံ ဝါ ¶ ဂီဝါ ဟောတိ၊ တသ္မိံ ပဋိသင်္ခတေ ဒါတဗ္ဗမေဝ။ သစေ တတော ဂေါပါနသိအာဒီနိ ဂဟေတွာ အညသ္မိံ သင်္ဃိကာဝါသေ ယောဇေန္တိ၊ သုယောဇိတာနိ။ ပုဂ္ဂလိကာဝါသေ ယောဇေန္တေဟိ ပန မူလံ ဝါ ဒါတဗ္ဗံ၊ ပဋိပါကတိကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ ဆဍ္ဍိတဝိဟာရတော မဉ္စပီဌာဒီနိ ထေယျစိတ္တေန ဂဏှန္တော ဥဒ္ဓါရေယေဝ ဘဏ္ဍဂ္ဃေန ကာရေတဗ္ဗော။ ပုန အာဝါသိကကာလေ ဒဿာမီတိ ဂဟေတွာ သင်္ဃိကပရိဘောဂေန ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ နဋ္ဌံ သုနဋ္ဌံ၊ ဇိဏ္ဏံ သုဇိဏ္ဏံ။ အရောဂဉ္စေ ပါကတိကံ ကာတဗ္ဗံ ¶ ။ ပုဂ္ဂလိကပရိဘောဂေန ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ နဋ္ဌံ ဂီဝါ ဟောတိ။ တတော ဒွါရဝါတပါနာဒီနိ သင်္ဃိကာဝါသေ ဝါ ပုဂ္ဂလိကာဝါသေ ဝါ ယောဇိတာနိ ပဋိဒါတဗ္ဗာနိယေဝ။
ဖာတိကမ္မတ္ထာယာတိ ဝဍ္ဎိကမ္မတ္ထာယ။ ဖာတိကမ္မဉ္စေတ္ထ သမကံ ဝါ အတိရေကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ မဉ္စပီဌာဒိသေနာသနမေဝ ဝဋ္ဋတိ။
စက္ကလိကန္တိ ကမ္ဗလာဒီဟိ ဝေဌေတွာ ကတစက္ကလိကံ။ အလ္လေဟိ ပါဒေဟီတိ ယေဟိ အက္ကန္တဋ္ဌာနေ ဥဒကံ ပညာယတိ၊ ဧဝရူပေဟိ ပါဒေဟိ ပရိဘဏ္ဍကတဘူမိ ဝါ သေနာသနံ ဝါ န အက္ကမိတဗ္ဗံ ¶ ။ သစေ ပန ဥဒကသိနေဟမတ္တမေဝ ပညာယတိ၊ န ဥဒကံ၊ ဝဋ္ဋတိ။ ပါဒပုဉ္ဆနိံ ပန အလ္လပါဒေဟိပိ အက္ကမိတုံ ဝဋ္ဋတိယေဝ။ သဥပါဟနေန ဓောတပါဒေဟိ အက္ကမိတဗ္ဗဋ္ဌာနေယေဝ န ဝဋ္ဋတိ။
စောဠကေန ပလိဝေဌေတုန္တိ သုဓာဘူမိယံ ဝါ ပရိဘဏ္ဍဘူမိယံ ဝါ သစေ တဋ္ဋိကာ ဝါ ကဋသာရကော ဝါ နတ္ထိ၊ စောဠကေန ပါဒါ ဝေဌေတဗ္ဗာ၊ တသ္မိံ အသတိ ပဏ္ဏမ္ပိ အတ္ထရိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ကိဉ္စိ အနတ္ထရိတွာ ဌပေန္တဿ ပန ဒုက္ကဋံ။ ယဒိ ပန တတ္ထ နေဝါသိကာ အနတ္ထတာယပိ ဘူမိယာ ဌပေန္တိ၊ အဓောတပါဒေဟိပိ ဝဠဉ္ဇေန္တိ၊ တထေဝ ဝဠဉ္ဇေတုံ ဝဋ္ဋတိ။
န ဘိက္ခဝေ ပရိကမ္မကတာ ဘိတ္တီတိ သေတဘိတ္တိ ဝါ စိတ္တကမ္မကတာ ဝါ။ န ကေဝလဉ္စ ဘိတ္တိမေဝ၊ ဒွါရမ္ပိ ဝါတပါနမ္ပိ အပဿေနဖလကမ္ပိ ပါသာဏတ္ထမ္ဘမ္ပိ ရုက္ခတ္ထမ္ဘမ္ပိ စီဝရေန ဝါ ကေနစိ ဝါ အပ္ပဋိစ္ဆာဒေတွာ အပဿယိတုံ န လဗ္ဘတိယေဝ။
ဓောတပါဒကာတိ ဓောတပါဒကာ ဟုတွာ ဓောတေဟိ ပါဒေဟိ အက္ကမိတဗ္ဗဋ္ဌာနေ နိပဇ္ဇိတုံ ကုက္ကုစ္စာယန္တိ။ ‘‘ဓောတပါဒကေ’’တိပိ ပါဌော။ ဓောတေဟိ ပါဒေဟိ အက္ကမိတဗ္ဗဋ္ဌာနဿေတံ အဓိဝစနံ ¶ ။ ပစ္စတ္ထရိတွာတိ ပရိဘဏ္ဍကတံ ဘူမိံ ဝါ ဘူမတ္ထရဏသေနာသနံ ဝါ သင်္ဃိကမဉ္စပီဌံ ဝါ အတ္တနော သန္တကေန ပစ္စတ္ထရဏေန ပစ္စတ္ထရိတွာဝ နိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ သစေ နိဒ္ဒါယတောပိ ပစ္စတ္ထရဏေ သင်္ကုဋိတေ ကောစိ သရီရာဝယဝေါ မဉ္စံ ဝါ ပီဌံ ဝါ ဖုသတိ၊ အာပတ္တိယေဝ။ လောမေသု ပန လောမဂဏနာယ အာပတ္တိယေဝ။ ပရိဘောဂသီသေန အပဿယန္တဿာပိ ဧသေဝ နယော။ ဟတ္ထတလပါဒတလေဟိ ပန ဖုသိတုံ ဝါ အက္ကမိတုံ ဝါ ဝဋ္ဋတိ။ မဉ္စပီဌံ နီဟရန္တဿ ကာယေ ပဋိဟညတိ၊ အနာပတ္တိ။
အညတြပရိဘောဂပဋိက္ခေပါဒိကထာ နိဋ္ဌိတာ။
သင်္ဃဘတ္တာဒိအနုဇာနနကထာ
၃၂၅။ န ¶ သက္ကောန္တိ သင်္ဃဘတ္တံ ကာတုန္တိ သကလဿ သင်္ဃဿ ဘတ္တံ ကာတုံ န သက္ကောန္တိ။ ဥဒ္ဒေသဘတ္တန္တိအာဒီသု ‘‘ဧကံ ဝါ ဒွေ ဝါ…ပေ… ဒသ ဝါ ဘိက္ခူ သင်္ဃတော ဥဒ္ဒိသိတွာ ဒေထာ’’တိ ဧဝံ ဥဒ္ဒေသေန လဒ္ဓဘိက္ခူနံ ဘတ္တံ ကာတုံ ဣစ္ဆန္တိ။ အပရေ တထေဝ ဘိက္ခူ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ ¶ နိမန္တေတွာ တေသံ ဘတ္တံ ကာတုံ ဣစ္ဆန္တိ။ အပရေ သလာကာယော ဆိန္ဒိတွာ၊ အပရေ ပက္ခိကံ ဥပေါသထိကံ ပါဋိပဒိကန္တိ ဧဝံ နိယာမေတွာ၊ ဧကဿ ဝါ ဒွိန္နံ ဝါ…ပေ… ဒသန္နံ ဝါ ဘိက္ခူနံ ဘတ္တံ ကာတုံ ဣစ္ဆန္တိ။ ဣတိ ဧတာနိ ဘတ္တာနိ ဥဒ္ဒေသဘတ္တံ နိမန္တနန္တိ ဣမံ ဝေါဟာရံ ပတ္တာနိ။ ယသ္မာ ပန တေ သစေပိ ဒုဗ္ဘိက္ခေ န သက္ကောန္တိ၊ သုဘိက္ခေ ဇာတေ ပန ပုန သင်္ဃဘတ္တံ ကာတုံ သက္ခိဿန္တိ၊ တသ္မာ ဘဂဝါ တမ္ပိ အန္တော ကတွာ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃဘတ္တံ ဥဒ္ဒေသဘတ္တ’’န္တိအာဒိမာဟ။
တတ္ထ သင်္ဃဘတ္တေ ဌိတိကာ နာမ နတ္ထိ၊ တသ္မာ ‘‘အမှာကံ အဇ္ဇ ဒသ ဒွါဒသ ဒိဝသာ ဘုဉ္ဇန္တာနံ ဣဒါနိ အညတော ဘိက္ခူ အာနေထာ’’တိ န ဧဝံ တတ္ထ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ‘‘ပုရိမဒိဝသေသု အမှေဟိ န လဒ္ဓံ၊ ဣဒါနိ တံ အမှာကံ ဂါဟေထာ’’တိ ဧဝမ္ပိ ဝတ္တုံ န လဗ္ဘတိ။ တဉှိ အာဂတာဂတာနံ ပါပုဏာတိယေဝ။
သင်္ဃဘတ္တာဒိအနုဇာနနကထာ နိဋ္ဌိတာ။
ဥဒ္ဒေသဘတ္တကထာ
ဥဒ္ဒေသဘတ္တာဒီသု ¶ ပန အယံ နယော – ရညာ ဝါ ရာဇမဟာမတ္တေန ဝါ သင်္ဃတော ဥဒ္ဒိသိတွာ ‘‘ဧတ္တကေ ဘိက္ခူ အာနေထာ’’တိ ပဟိတေ ကာလံ ဃောသေတွာ ဌိတိကာ ပုစ္ဆိတဗ္ဗာ။ သစေ အတ္ထိ၊ တတော ပဋ္ဌာယ ဂါဟေတဗ္ဗံ၊ နော စေ၊ ထေရာသနတော ပဋ္ဌာယ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ဥဒ္ဒေသကေန ပိဏ္ဍပါတိကာနမ္ပိ န အတိက္ကာမေတဗ္ဗံ။ တေ ပန ဓုတင်္ဂံ ရက္ခန္တာ သယမေဝ အတိက္ကမိဿန္တိ၊ ဧဝံ ဂါဟိယမာနေ အလသဇာတိကာ မဟာထေရာ ပစ္ဆာ အာဂစ္ဆန္တိ၊ ‘‘ဘန္တေ၊ ဝီသတိဝဿာနံ ဂါဟိယတိ၊ တုမှာကံ ဌိတိကာ အတိက္ကန္တာ’’တိ န ဝတ္တဗ္ဗာ၊ ဌိတိကံ ဌပေတွာ တေသံ ဂါဟေတွာ ပစ္ဆာ ဌိတိကာယ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ‘‘အသုကဝိဟာရေ ဗဟုံ ဥဒ္ဒေသဘတ္တံ ဥပ္ပန္န’’န္တိ သုတွာ ယောဇနန္တရိကဝိဟာရတောပိ ဘိက္ခူ အာဂစ္ဆန္တိ၊ သမ္ပတ္တသမ္ပတ္တာနံ ဌိတဋ္ဌာနတော ပဋ္ဌာယ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ အသမ္ပတ္တာနမ္ပိ ဥပစာရသီမံ ပဝိဋ္ဌာနံ အန္တေဝါသိကာဒီသု ဂဏှန္တေသု ¶ ဂါဟေတဗ္ဗမေဝ။ ဗဟိဥပစာရသီမာယ ဌိတာနံ ဂါဟေထာတိ ဝဒန္တိ၊ န ဂါဟေတဗ္ဗံ။ သစေ ပန ဥပစာရသီမံ ဩက္ကန္တေဟိ ဧကာဗဒ္ဓါ ဟုတွာ အတ္တနော ဝိဟာရဒွါရေ ဝါ အန္တောဝိဟာရေယေဝ ဝါ ဟောန္တိ၊ ပရိသာဝသေန ဝဍ္ဎိတာ နာမ သီမာ ဟောတိ၊ တသ္မာ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ သင်္ဃနဝကဿ ဒိန္နေပိ ပစ္ဆာ အာဂတာနံ ဂါဟေတဗ္ဗမေဝ ¶ ။ ဒုတိယဘာဂေ ပန ထေရာသနံ အာရုဠှေ ပုန အာဂတာနံ ပဌမဘာဂေါ န ပါပုဏာတိ၊ ဒုတိယဘာဂတော ဝဿဂ္ဂေန ဂါဟေတဗ္ဗံ။
ဧကသ္မိံ ဝိဟာရေ ဧကံ ဘတ္တုဒ္ဒေသဋ္ဌာနံ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ ဂါဝုတပ္ပမာဏာယပိ ဥပစာရသီမာယ ယတ္ထ ကတ္ထစိ အာရောစိတံ ဥဒ္ဒေသဘတ္တံ၊ တသ္မိံယေဝ ဘတ္တုဒ္ဒေသဋ္ဌာနေ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ဧကော ဧကဿ ဘိက္ခုနော ပဟိဏာတိ ‘‘သွေပိ သင်္ဃတော ဥဒ္ဒိသိတွာ ဒသ ဘိက္ခူ ပဟိဏထာ’’တိ၊ တေန သော အတ္ထော ဘတ္တုဒ္ဒေသကဿ အာရောစေတဗ္ဗော။ သစေ တံ ဒိဝသံ ပမုဿတိ၊ ဒုတိယဒိဝသေ ပါတောဝ အာရောစေတဗ္ဗော။ အထ ပမုဿိတွာဝ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသန္တော သရတိ၊ ယာဝ ဥပစာရသီမံ နာတိက္ကမတိ၊ တာဝ ယာ ဘောဇနသာလာယ ပကတိဋ္ဌိတိကာ၊ တဿာယေဝ ဝသေန ဂါဟေတဗ္ဗံ။ သစေပိ ဥပစာရသီမံ အတိက္ကန္တာ ဘိက္ခူ စ ဥပစာရသီမဋ္ဌကေဟိ ဧကာဗဒ္ဓါ ဟောန္တိ၊ အညမညံ ဒွါဒသဟတ္ထန္တရံ အဝိဇဟိတွာ ဂစ္ဆန္တိ၊ ပကတိဋ္ဌိတိကာယ ဝသေန ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ဘိက္ခူနံ ပန တာဒိသေ ဧကာဗဒ္ဓေ အသတိ ဗဟိဥပစာရသီမာယ ယသ္မိံ ဌာနေ သရတိ၊ တတ္ထ နဝံ ဌိတိကံ ကတွာ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ အန္တောဂါမေ အာသနသာလာယ သရန္တေန အာသနသာလာယ ဌိတိကာယ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ သရိတွာ ဂါဟေတဗ္ဗမေဝ၊ အဂါဟေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ န ဟိ ဧတံ ဒုတိယဒိဝသေ လဗ္ဘတီတိ။
သစေ ¶ သကဝိဟာရတော အညံ ဝိဟာရံ ဂစ္ဆန္တေ ဘိက္ခူ ဒိသွာ ကောစိ ဥဒ္ဒေသဘတ္တံ ဥဒ္ဒိသာပေတိ၊ ယာဝ အန္တောဥပစာရေ ဝါ ဥပစာရသီမဋ္ဌကေဟိ သဒ္ဓိံ ဝုတ္တနယေန ဧကာဗဒ္ဓါ ဝါ ဟောန္တိ၊ တာဝ သကဝိဟာရေ ဌိတိကာဝသေနေဝ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ဗဟိဥပစာရေ ဌိတာနံ ဒိန္နံ ပန ‘‘သင်္ဃတော ဘန္တေ ဧတ္တကေ နာမ ဘိက္ခူ ဥဒ္ဒိသထာ’’တိ ဝုတ္တေ သမ္ပတ္တာနံ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ တတ္ထ ဒွါဒသဟတ္ထန္တရံ အဝိဇဟိတွာ ဧကာဗဒ္ဓနယေန ဒူရေ ဌိတာပိ သမ္ပတ္တာယေဝါတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သစေ ယံ ဝိဟာရံ ဂစ္ဆန္တိ၊ တတ္ထ ပဝိဋ္ဌာနံ အာရောစေန္တိ၊ တဿ ဝိဟာရဿ ဌိတိကာဝသေန ဂါဟေတဗ္ဗံ။ သစေပိ ဂါမဒွါရေ ဝါ ဝီထိယံ ဝါ စတုက္ကေ ¶ ဝါ အန္တရဃရေ ဝါ ဘိက္ခူ ¶ ဒိသွာ ကောစိ သင်္ဃုဒ္ဒေသံ အာရောစေတိ၊ တသ္မိံ တသ္မိံ ဌာနေ အန္တောဥပစာရဂတာနံ ဂါဟေတဗ္ဗံ။
ဃရူပစာရော စေတ္ထ ‘‘ဧကံ ဃရံ ဧကူပစာရံ၊ ဧကံ ဃရံ နာနူပစာရံ၊ နာနာဃရံ ဧကူပစာရံ၊ နာနာဃရံ နာနူပစာရ’’န္တိ ဣမေသံ ဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗော။ တတ္ထ ယံ ဧကကုလဿ ဃရံ ဧကဝဠဉ္ဇံ ဟောတိ၊ တံ သုပ္ပပါတပရိစ္ဆေဒဿ အန္တော ဧကူပစာရံ နာမ။ တတ္ထုပ္ပန္နော ဥဒ္ဒေသလာဘော တသ္မိံ ဥပစာရေ ဘိက္ခာစာရဝတ္တေနပိ ဌိတာနံ သဗ္ဗေသံ ပါပုဏာတိ၊ ဧတံ ‘‘ဧကံ ဃရံ ဧကူပစာရံ’’ နာမ။
ယံ ပန ဧကံ ဃရံ ဒွိန္နံ ဘရိယာနံ သုခဝိဟာရတ္ထာယ မဇ္ဈေ ဘိတ္တိံ ဥဋ္ဌာပေတွာ နာနာဒွါရဝဠဉ္ဇံ ကတံ၊ တတ္ထုပ္ပန္နော ဥဒ္ဒေသလာဘော ဘိတ္တိအန္တရိကဿ န ပါပုဏာတိ၊ တသ္မိံ တသ္မိံ ဌာနေ နိသိန္နဿေဝ ပါပုဏာတိ၊ ဧတံ ‘‘ဧကံ ဃရံ နာနူပစာရံ’’ နာမ။
ယသ္မိံ ပန ဃရေ ဗဟူ ဘိက္ခူ နိမန္တေတွာ အန္တောဂေဟတော ပဋ္ဌာယ ဧကာဗဒ္ဓေ ကတွာ ပဋိဝိဿကဃရာနိပိ ပူရေတွာ နိသီဒါပေန္တိ၊ တတ္ထုပ္ပန္နော ဥဒ္ဒေသလာဘော သဗ္ဗေသံ ပါပုဏာတိ။ ယမ္ပိ နာနာကုလဿ နိဝေသနံ မဇ္ဈေ ဘိတ္တိံ အကတွာ ဧကဒွါရေနေဝ ဝဠဉ္ဇန္တိ၊ တတြာပိ ဧသေဝ နယော။ ဧတံ ‘‘နာနာဃရံ ဧကူပစာရံ’’ နာမ။
ယော ပန နာနာနိဝေသနေသု နိသိန္နာနံ ဘိက္ခူနံ ဥဒ္ဒေသလာဘော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ကိဉ္စာပိ ဘိတ္တိစ္ဆိဒ္ဒေန ဘိက္ခူ ဒိဿန္တိ၊ တသ္မိံ တသ္မိံ နိဝေသနေ နိသိန္နာနံယေဝ ပါပုဏာတိ၊ ဧတံ ‘‘နာနာဃရံ နာနူပစာရံ’’ နာမ။
ယော ပန ဂါမဒွါရဝီထိစတုက္ကေသု အညတရသ္မိံ ဌာနေ ဥဒ္ဒေသဘတ္တံ လဘိတွာ အညသ္မိံ ဘိက္ခုသ္မိံ ¶ အသတိ အတ္တနောဝ ပါပုဏာပေတွာ ဒုတိယဒိဝသေပိ တသ္မိံယေဝ ဌာနေ အညံ လဘတိ၊ တေန ယံ အညံ နဝကံ ဝါ ဝုဍ္ဎံ ဝါ ဘိက္ခုံ ပဿတိ၊ တဿ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ သစေ ကောစိ နတ္ထိ၊ အတ္တနောဝ ပါပေတွာ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။
သစေ အာသနသာလာယ နိသီဒိတွာ ကာလံ ပဋိမာနေန္တေသု ဘိက္ခူသု ကောစိ အာဂန္တွာ ‘‘သင်္ဃုဒ္ဒေသပတ္တံ ¶ ဒေထ၊ ဥဒ္ဒေသပတ္တံ ဒေထ၊ သင်္ဃတော ဥဒ္ဒိသိတွာ ပတ္တံ ဒေထ၊ သင်္ဃိကံ ပတ္တံ ဒေထာ’’တိ ဝါ ဝဒတိ၊ ဥဒ္ဒေသပတ္တံ ဌိတိကာယ ဂါဟေတွာ ဒါတဗ္ဗံ။ ‘‘သင်္ဃုဒ္ဒေသဘိက္ခုံ ဒေထ၊ သင်္ဃတော ဥဒ္ဒိသိတွာ ဘိက္ခုံ ဒေထ၊ သင်္ဃိကံ ဘိက္ခုံ ဒေထာ’’တိ ဝုတ္တေပိ ဧသေဝ နယော။
ဥဒ္ဒေသကော ¶ ပနေတ္ထ ပေသလော လဇ္ဇီ မေဓာဝီ ဣစ္ဆိတဗ္ဗော၊ တေန တိက္ခတ္တုံ ဌိတိကံ ပုစ္ဆိတွာ သစေ ကောစိ ဌိတိကံ ဇာနန္တော နတ္ထိ၊ ထေရာသနတော ဂါဟေတဗ္ဗံ။ သစေ ပန ‘‘အဟံ ဇာနာမိ၊ ဒသဝဿေန လဒ္ဓ’’န္တိ ကောစိ ဘဏတိ၊ ‘‘အတ္ထာဝုသော၊ ဒသဝဿာ ဘိက္ခူ’’တိ ပုစ္ဆိတဗ္ဗံ။ သစေ တဿ သုတွာ ‘‘ဒသဝဿမှ ဒသဝဿမှာ’’တိ ဗဟူ အာဂစ္ဆန္တိ၊ ‘‘တုယှံ ပါပုဏာတိ၊ တုယှံ ပါပုဏာတီ’’တိ အဝတွာ ‘‘သဗ္ဗေ အပ္ပသဒ္ဒါ ဟောထာ’’တိ ဝတွာ ပဋိပါဋိယာ ဌပေတဗ္ဗာ။ ဌပေတွာ ‘‘ကတိ ဣစ္ဆထာ’’တိ ဥပါသကော ပုစ္ဆိတဗ္ဗော။ ‘‘ဧတ္တကေ နာမ၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခူ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘တုယှံ ပါပုဏာတိ၊ တုယှံ ပါပုဏာတီ’’တိ အဝတွာ သဗ္ဗနဝကဿ ဝဿဂ္ဂဉ္စ ဥတု စ ဒိဝသဘာဂေါ စ ဆာယာ စ ပုစ္ဆိတဗ္ဗာ။ သစေ ဆာယာယပိ ပုစ္ဆိယမာနာယ အညော ဝုဍ္ဎတရော အာဂစ္ဆတိ၊ တဿ ဒါတဗ္ဗံ။ အထ ဆာယံ ပုစ္ဆိတွာ ‘‘တုယှံ ပါပုဏာတီ’’တိ ဝုတ္တေ ဝုဍ္ဎတရော အာဂစ္ဆတိ၊ န လဘတိ။ ကထာပပဉ္စေန ဟိ နိသိန္နဿာပိ နိဒ္ဒါယန္တဿာပိ ဂါဟိတံ သုဂ္ဂါဟိတံ၊ အတိက္ကန္တံ သုအတိက္ကန္တံ၊ ဘာဇနီယဘဏ္ဍဉှိ နာမေတံ သမ္ပတ္တဿေဝ ပါပုဏာတိ၊ တတ္ထ သမ္ပတ္တဘာဝေါ ဥပစာရေန ပရိစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗော။ အာသနသာလာယ စ အန္တောပရိက္ခေပေါ ဥပစာရော၊ တသ္မိံ ဌိတဿ လာဘော ပါပုဏာတီတိ။
ကောစိ အာသနသာလတော အဋ္ဌ ဥဒ္ဒေသပတ္တေ အာဟရာပေတွာ သတ္တ ပတ္တေ ပဏီတဘောဇနာနံ ဧကံ ဥဒကဿ ပူရေတွာ အာသနသာလာယံ ပဟိဏာတိ၊ ဂဟေတွာ အာဂတာ ကိဉ္စိ အဝတွာ ဘိက္ခူနံ ဟတ္ထေသု ပတိဋ္ဌာပေတွာ ပက္ကမန္တိ။ ယေန ယံ လဒ္ဓံ၊ တဿေဝ တံ ဟောတိ။ ယေန ပန ဥဒကံ လဒ္ဓံ၊ တဿ အတိက္ကန္တမ္ပိ ဌိတိကံ ဌပေတွာ အညံ ဥဒ္ဒေသဘတ္တံ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ တဉ္စ လူခံ ဝါ လဘတု ပဏီတံ ဝါ ¶ တိစီဝရပရိဝါရံ ဝါ၊ တဿေဝေတံ။ ဤဒိသော ဟိဿ ¶ ပုညဝိသေသော။ ဥဒကံ ပန ယသ္မာ အာမိသံ န ဟောတိ၊ တသ္မာ အညံ ဥဒ္ဒေသဘတ္တံ လဗ္ဘတိ။
သစေ ပန တေ ဂဟေတွာ အာဂတာ ‘‘ဣဒံ ကိရ ဘန္တေ သဗ္ဗံ ဘာဇေတွာ ဘုဉ္ဇထာ’’တိ ဝတွာ ဂစ္ဆန္တိ၊ သဗ္ဗေဟိ ဘာဇေတွာ ဘုဉ္ဇိတွာ ဥဒကံ ပါတဗ္ဗံ။ သင်္ဃတော ဥဒ္ဒိသိတွာ ‘‘အဋ္ဌ မဟာထေရေ ဒေထ၊ မဇ္ဈိမေ ဒေထ၊ နဝကေ ဒေထ၊ ပရိပုဏ္ဏဝဿသာမဏေရေ ဒေထ၊ မဇ္ဈိမဘာဏကာဒယော ဒေထ၊ မယှံ ဉာတိဘိက္ခူ ဒေထာ’’တိ ဝဒန္တဿ ပန ‘‘ဥပါသက၊ တွံ ဧဝံ ဝဒသိ၊ ဌိတိကာယ ပန တေသံ န ပါပုဏာတီ’’တိ ဝတွာ ဌိတိကာဝသေနေဝ ဒါတဗ္ဗာ။ ဒဟရသာမဏေရေဟိ ¶ ပန ဥဒ္ဒေသဘတ္တေသု လဒ္ဓေသု သစေ ဒါယကာနံ ဃရေ မင်္ဂလံ ဟောတိ၊ ‘‘တုမှာကံ အာစရိယုပဇ္ဈာယေ ပေသေထာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။
ယသ္မိံ ပန ဥဒ္ဒေသဘတ္တေ ပဌမဘာဂေါ သာမဏေရာနံ ပါပုဏာတိ၊ အနုဘာဂေါ မဟာထေရာနံ၊ န တတ္ထ သာမဏေရာ ‘‘မယံ ပဌမဘာဂံ လဘိမှာ’’တိ ပုရတော ဂန္တုံ လဘန္တိ၊ ယထာပဋိပါဋိယာ ဧဝ ဂန္တဗ္ဗံ။ ‘‘သင်္ဃတော ဥဒ္ဒိသိတွာ ‘တုမှေ ဧထာ’တိ ဝုတ္တေ ‘မယှံ အညဒါပိ ဇာနိဿသိ၊ ဌိတိကာ ပန ဧဝံ ဂစ္ဆတီ’’’တိ ဌိတိကာဝသေနေဝ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ အထ ‘‘သင်္ဃုဒ္ဒေသပတ္တံ ဒေထာ’’တိ ဝတွာ အဂါဟိတေယေဝ ပတ္တေ ယဿ ကဿစိ ပတ္တံ ဂဟေတွာ ပူရေတွာ အာဟရတိ၊ အာဟဋမ္ပိ ဌိတိကာယ ဧဝ ဂါဟေတဗ္ဗံ။
ဧကော ‘‘သင်္ဃုဒ္ဒေသပတ္တံ အာဟရာ’’တိ ပေသိတော ‘‘ဘန္တေ၊ ဧကံ ပတ္တံ ဒေထ၊ နိမန္တနဘတ္တံ အာဟရိဿာမီ’’တိ ဝဒတိ၊ သော စေ ဥဒ္ဒေသဘတ္တဃရတော အယံ အာဂတောတိ ဉတွာ ဘိက္ခူဟိ ‘‘နနု တွံ အသုကဃရတော အာဂတော’’တိ ဝုတ္တော ‘‘အာမ၊ ဘန္တေ၊ န နိမန္တနဘတ္တံ၊ ဥဒ္ဒေသဘတ္တ’’န္တိ ဘဏတိ၊ ဌိတိကာယ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ယော ပန ‘‘ဧကံ ပတ္တံ အာဟရာ’’တိ ဝုတ္တော ‘‘‘ကိ’န္တိ ဝတွာ အာဟရာမီ’’တိ ဝတွာ ‘‘ယထာ တေ ရုစ္စတီ’’တိ ဝုတ္တော အာဂစ္ဆတိ၊ အယံ ဝိဿဋ္ဌဒူတော နာမ။ ဥဒ္ဒေသပတ္တံ ဝါ ပဋိပါဋိပတ္တံ ဝါ ပုဂ္ဂလိကပတ္တံ ဝါ ယံ ဣစ္ဆတိ၊ တံ တဿ ဒါတဗ္ဗံ။ ဧကော ဗာလော အဗျတ္တော ‘‘ဥဒ္ဒေသပတ္တံ အာဟရာ’’တိ ပေသိတော ဝတ္တုံ န ဇာနာတိ၊ တုဏှီဘူတော တိဋ္ဌတိ၊ သော ‘‘ကဿ ¶ သန္တိကံ အာဂတောသီ’’တိ ဝါ ‘‘ကဿ ပတ္တံ ဟရိဿသီ’’တိ ဝါ န ဝတ္တဗ္ဗော။ ဧဝဉှိ ဝုတ္တော ပုစ္ဆာသဘာဂေန ‘‘တုမှာကံ သန္တိကံ အာဂတောမှီ’’တိ ‘‘တုမှာကံ ပတ္တံ ဟရိဿာမီ’’တိ ဝါ ဝဒေယျ၊ တတော တံ ဘိက္ခုံ အညေ ဘိက္ခူ ဇိဂုစ္ဆန္တာ န ဩလောကေယျုံ။ ‘‘ကုဟိံ ဂစ္ဆသိ၊ ကိံ ကရောန္တော အာဟိဏ္ဍသီ’’တိ ပန ဝတ္တဗ္ဗော။ တဿ ‘‘ဥဒ္ဒေသပတ္တတ္ထာယ အာဂတောမှီ’’တိ ဝဒန္တဿ ဂါဟေတွာ ပတ္တော ဒါတဗ္ဗော။
ဧကာ ¶ ကူဋဋ္ဌိတိကာ နာမ ဟောတိ။ ရညော ဝါ ဟိ ရာဇမဟာမတ္တဿ ဝါ ဂေဟေ အတိပဏီတာနိ အဋ္ဌ ဥဒ္ဒေသဘတ္တာနိ နိစ္စံ ဒိယျန္တိ၊ တာနိ ဧကစာရိကဘတ္တာနိ ကတွာ ဘိက္ခူ ဝိသုံ ဌိတိကာယ ပရိဘုဉ္ဇန္တိ။ ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ ‘‘သွေ ဒါနိ အမှာကံ ပါပုဏိဿန္တီ’’တိ အတ္တနော ဌိတိကံ သလ္လက္ခေတွာ ဂတာ၊ တေသု အနာဂတေသုယေဝ အညေ အာဂန္တုကာ ဘိက္ခူ အာဂန္တွာ အာသနသာလာယ ¶ နိသီဒန္တိ၊ တင်္ခဏညေဝ ရာဇပုရိသာ အာဂန္တွာ ‘‘ပဏီတဘတ္တပတ္တေ ဒေထာ’’တိ ဝဒန္တိ။ အာဂန္တုကာ ဌိတိကံ အဇာနန္တာ ဂါဟေန္တိ။ တင်္ခဏညေဝ စ ဌိတိကံ ဇာနနကဘိက္ခူ အာဂန္တွာ ‘‘ကိံ ဂါဟေထာ’’တိ ဝဒန္တိ။ ‘‘ရာဇဂေဟေ ပဏီတဘတ္တ’’န္တိ။ ‘‘ကတိဝဿတော ပဋ္ဌာယာ’’တိ? ‘‘ဧတ္တကဝဿတော နာမာ’’တိ။ ‘‘မာ ဂါဟေထာ’’တိ နိဝါရေတွာ ဌိတိကာယ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ဂါဟိတေ အာဂတေဟိပိ ပတ္တဒါနကာလေ အာဂတေဟိပိ ဒိန္နကာလေ အာဂတေဟိပိ ရာဇဂေဟတော ပတ္တေ ပူရေတွာ အာဟဋကာလေ အာဂတေဟိပိ ရာဇာ ‘‘အဇ္ဇ ဘိက္ခူယေဝ အာဂစ္ဆန္တူ’’တိ ပေသေတွာ ဘိက္ခူနံယေဝ ဟတ္ထေ ပိဏ္ဍပါတံ ဒေတိ၊ ဧဝံ ဒိန္နပိဏ္ဍပါတံ ဂဟေတွာ အာဂတကာလေ အာဂတေဟိပိ ဌိတိကံ ဇာနနကဘိက္ခူဟိ ‘‘မာ ဘုဉ္ဇိတ္ထာ’’တိ ဝါရေတွာ ဌိတိကာယမေဝ ဂါဟေတဗ္ဗံ။
အထ နေ ရာဇာ ဘောဇေတွာ ပတ္တေပိ နေသံ ပူရေတွာ ဒေတိ၊ ယံ အာဟဋံ တံ ဌိတိကာယ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ သစေ ပန ‘‘မာ တုစ္ဆဟတ္ထာ ဂစ္ဆန္တူ’’တိ ထောကမေဝ ပတ္တေသု ပက္ခိတ္တံ ဟောတိ၊ တံ န ဂါဟေတဗ္ဗံ။ အထ ဘုဉ္ဇိတွာ တုစ္ဆပတ္တာဝ အာဂစ္ဆန္တိ၊ ယံ တေဟိ ဘုတ္တံ၊ တံ နေသံ ဂီဝါ ဟောတီတိ မဟာသုမတ္ထေရော အာဟ။ မဟာပဒုမတ္ထေရော ပနာဟ ¶ – ‘‘ဂီဝါကိစ္စံ ဧတ္ထ နတ္ထိ၊ ဌိတိကံ ပန အဇာနန္တေဟိ ယာဝ ဇာနနကာ အာဂစ္ဆန္တိ၊ တာဝ နိသီဒိတဗ္ဗံ သိယာ၊ ဧဝံ သန္တေပိ ဘုတ္တံ သုဘုတ္တံ၊ ဣဒါနိ ပတ္တဋ္ဌာနေန ဂါဟေတဗ္ဗ’’န္တိ။
ဧကော တိစီဝရပရိဝါရော သတဂ္ဃနကော ပိဏ္ဍပါတော အဝဿိကဿ ဘိက္ခုနော ပတ္တော၊ ဝိဟာရေ စ ‘‘ဧဝရူပေါ ပိဏ္ဍပါတော အဝဿိကဿ ပတ္တော’’တိ လိခိတွာ ဌပေသုံ။ အထ သဋ္ဌိဝဿစ္စယေန အညော တထာရူပေါ ပိဏ္ဍပါတော ဥပ္ပန္နော၊ အယံ ကိံ အဝဿိကဋ္ဌိတိကာယ ဂါဟေတဗ္ဗော၊ ဥဒါဟု သဋ္ဌိဝဿိကဋ္ဌိတိကာယာတိ။ သဋ္ဌိဝဿိကဋ္ဌိတိကာယာတိ ဝုတ္တံ၊ အယဉှိ ဘိက္ခု ဌိတိကံ ဂဟေတွာယေဝ ဝဍ္ဎိတောတိ။
ဧကော ဥဒ္ဒေသဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတွာ သာမဏေရော ဇာတော၊ ပုန တံ ဘတ္တံ သာမဏေရဋ္ဌိတိကာယ ပတ္တံ ဂဏှိတုံ လဘတိ။ အယံ ကိရ အန္တရာဘဋ္ဌကော နာမ။ ယော ပန ပရိပုဏ္ဏဝဿော သာမဏေရော ‘‘သွေ ဥဒ္ဒေသဘတ္တံ ¶ လဘိဿတီ’’တိ အဇ္ဇေဝ ဥပသမ္ပဇ္ဇတိ၊ အတိက္ကန္တာ တဿ ဌိတိကာ။ ဧကဿ ဘိက္ခုနော ဥဒ္ဒေသဘတ္တံ ပတ္တံ၊ ပတ္တော စဿ န တုစ္ဆော ဟောတိ၊ သော အညဿ သမီပေ နိသိန္နဿ ပတ္တံ ဒါပေတိ၊ တဉ္စေ ထေယျာယ ဟရန္တိ၊ ဂီဝါ ဟောတိ ¶ ။ သစေ ပန သော ဘိက္ခု ‘‘မယှံ ပတ္တံ ဒမ္မီ’’တိ သယမေဝ ဒေတိ၊ အဿ ဂီဝါ န ဟောတိ။ အထာပိ တေန ဘတ္တေန အနတ္ထိကော ဟုတွာ ‘‘အလံ မယှံ၊ တဝေတံ ဘတ္တံ ဒမ္မိ၊ ပတ္တံ ပေသေတွာ အာဟရာပေဟီ’’တိ အညံ ဝဒတိ၊ ယံ တတော အာဟရီယတိ သဗ္ဗံ ပတ္တသာမိကဿ ဟောတိ။ ပတ္တဉ္စေ ထေယျာယ ဟရန္တိ၊ သုဟဋော၊ ဘတ္တဿ ဒိန္နတ္တာ ဂီဝါ န ဟောတိ။
ဝိဟာရေ ဒသ ဘိက္ခူ ဟောန္တိ၊ တေသု နဝ ပိဏ္ဍပါတိကာ၊ ဧကော သာဒိယနကော။ ‘‘ဒသ ဥဒ္ဒေသပတ္တေ ဒေထာ’’တိ ဝုတ္တေ ပိဏ္ဍပါတိကာ ဂဟေတုံ န ဣစ္ဆန္တိ။ ဣတရော ဘိက္ခု ‘‘သဗ္ဗာနိ မယှံ ပါပုဏန္တီ’’တိ ဂဏှာတိ၊ ဌိတိကာ န ဟောတိ။ ဧကေကံ စေ ပါပေတွာ ဂဏှာတိ၊ ဌိတိကာ တိဋ္ဌတိ။ ဧဝံ ဂါဟေတွာ ဒသဟိပိ ပတ္တေဟိ အာဟရာပေတွာ ‘‘ဘန္တေ၊ မယှံ သင်္ဂဟံ ကရောထာ’’တိ နဝ ပတ္တေ ¶ ပိဏ္ဍပါတိကာနံ ဒေတိ၊ ဘိက္ခုဒတ္တိယံ နာမေတံ၊ ဂဏှိတုံ ဝဋ္ဋတိ။
သစေ သော ဥပါသကော ‘‘ဘန္တေ၊ ဃရံ အာဂန္တဗ္ဗ’’န္တိ ဝဒတိ၊ သော စ ဘိက္ခု တေ ဘိက္ခူ ‘‘ဧထ၊ ဘန္တေ၊ မယှံ သဟာယာ ဟောထာ’’တိ တဿ ဃရံ ဂစ္ဆတိ။ ယံ တတ္ထ လဘတိ၊ သဗ္ဗံ တဿေဝ ဟောတိ။ ဣတရေ တေန ဒိန္နံ လဘန္တိ။ အထ နေသံ ဃရေယေဝ နိသီဒါပေတွာ ဒက္ခိဏောဒကံ ဒတွာ ယာဂုခဇ္ဇကာဒီနိ ဒေန္တိ၊ ‘‘ဘန္တေ၊ ယံ မနုဿာ ဒေန္တိ၊ တံ ဂဏှထာ’’တိ တဿ ဘိက္ခုနော ဝစနေနေဝ ဣတရေသံ ဝဋ္ဋတိ။ ဘုတ္တာဝီနံ ပတ္တေ ပူရေတွာ ဂဏှိတွာ ဂမနတ္ထာယ ဒေန္တိ၊ သဗ္ဗံ တဿေဝ ဘိက္ခုနော ဟောတိ၊ တေန ဒိန္နံ ဣတရေသံ ဝဋ္ဋတိ။
ယဒိ ပန တေ ဝိဟာရေယေဝ တေန ဘိက္ခုနာ ‘‘ဘန္တေ၊ မယှံ ဘိက္ခံ ဂဏှထ၊ မနုဿာနဉ္စ ဝစနံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝုတ္တာ ဂစ္ဆန္တိ၊ ယံ တတ္ထ ဘုဉ္ဇန္တိ စေဝ နီဟရန္တိ စ၊ သဗ္ဗံ တံ တဿေဝ သန္တကံ။ အထာပိ ‘‘မယှံ ဘိက္ခံ ဂဏှထာ’’တိ အဝုတ္တာ ‘‘မနုဿာနံ ဝစနံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဂစ္ဆန္တိ၊ တတြ စေ ဧကဿ မဓုရေန သရေန အနုမောဒနံ ကရောန္တဿ သုတွာ ထေရာနဉ္စ ဥပသမေ ပသီဒိတွာ ဗဟုံ သမဏပရိက္ခာရံ ဒေန္တိ၊ အယံ ထေရေသု ပသာဒေန ဥပ္ပန္နော ‘‘အကတဘာဂေါ’’ နာမ၊ တသ္မာ သဗ္ဗေသံ ပါပုဏာတိ။
ဧကော ¶ သင်္ဃတော ဥဒ္ဒိသာပေတွာ ဌိတိကာယ ဂါဟိတံ ပတ္တံ ဟရိတွာ ပဏီတဿ ခါဒနီယဘောဇနီယဿ ပူရေတွာ အာဟရိတွာ ‘‘ဣမံ၊ ဘန္တေ၊ သဗ္ဗော သင်္ဃော ပရိဘုဉ္ဇတူ’’တိ ဒေတိ၊ သဗ္ဗေဟိ ဘာဇေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ပတ္တသာမိကဿ ပန အတိက္ကန္တမ္ပိ ဌိတိကံ ဌပေတွာ အညံ ဥဒ္ဒေသဘတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။ အထ ¶ ‘‘ပဌမံယေဝ သဗ္ဗံ သင်္ဃိကံ ပတ္တံ ဒေထာ’’တိ ဝဒတိ၊ ဧကဿ လဇ္ဇိဘိက္ခုနော သန္တကော ပတ္တော ဒါတဗ္ဗော။ အာဟရိတွာ စ ‘‘သဗ္ဗော သင်္ဃော ပရိဘုဉ္ဇတူ’’တိ ဝုတ္တေ ဘာဇေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။
ဧကော ပါတိယာ ဘတ္တံ အာဟရိတွာ ‘‘သင်္ဃုဒ္ဒေသံ ဒမ္မီ’’တိ ဝဒတိ၊ ဧကေကံ အာလောပံ အဒတွာ ဌိတိကာယ ဧကဿ ယာပနမတ္တံ ကတွာ ဒါတဗ္ဗံ။ အထ သော ဘတ္တံ အာဟရိတွာ ကိဉ္စိ ဝတ္တုံ အဇာနန္တော တုဏှီဘူတော အစ္ဆတိ၊ ‘‘ကဿ တေ အာနီတံ၊ ကဿ ဒါတုကာမောသီ’’တိ န ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပုစ္ဆာသဘာဂေန ဟိ ‘‘တုမှာကံ အာနီတံ၊ တုမှာကံ ဒါတုကာမောမှီ’’တိ ¶ ဝဒေယျ၊ တတော တံ ဘိက္ခုံ အညေ ဘိက္ခူ ဇိဂုစ္ဆန္တာ ဂီဝံ ပရိဝတ္တေတွာ ဩလောကေတဗ္ဗမ္ပိ န မညေယျုံ။ သစေ ပန ‘‘ကုဟိံ ယာသိ၊ ကိံ ကရောန္တော အာဟိဏ္ဍသီ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘ဥဒ္ဒေသဘတ္တံ ဂဟေတွာ အာဂတောမှီ’’တိ ဝဒတိ၊ ဧကေန လဇ္ဇိဘိက္ခုနာ ဌိတိကာယ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ သစေ အာဘတံ ဗဟု ဟောတိ၊ သဗ္ဗေသံ ပဟောတိ၊ ဌိတိကာကိစ္စံ နတ္ထိ၊ ထေရာသနတော ပဋ္ဌာယ ပတ္တံ ပူရေတွာ ဒါတဗ္ဗံ။
‘‘သင်္ဃုဒ္ဒေသပတ္တံ ဒေထာ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘ကိံ အာဟရိဿသီ’’တိ အဝတွာ ပကတိဋ္ဌိတိကာယ ဧဝ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ယော ပန ပါယာသော ဝါ ရသပိဏ္ဍပါတော ဝါ နိစ္စံ လဗ္ဘတိ၊ ဧဝရူပါနံ ပဏီတဘောဇနာနံ အာဝေဏိကာ ဌိတိကာ ကာတဗ္ဗာ၊ တထာ သပရိဝါရာယ ယာဂုယာ မဟဂ္ဃာနံ ဖလာနံ ပဏီတာနဉ္စ ခဇ္ဇကာနံ။ ပကတိဘတ္တယာဂုဖလခဇ္ဇကာနံ ပန ဧကာဝ ဌိတိကာ ကာတဗ္ဗာ။ ‘‘သပ္ပိံ အာဟရိဿာမီ’’တိ ဝုတ္တေ သဗ္ဗသပ္ပီနံ ဧကာဝ ဌိတိကာ ဝဋ္ဋတိ၊ တထာ သဗ္ဗတေလာနံ။ ‘‘မဓုံ အာဟရိဿာမီ’’တိ ဝုတ္တေ ပန မဓုနော ဧကာဝ ဌိတိကာ ဝဋ္ဋတိ၊ တထာ ဖာဏိတဿ လဋ္ဌိမဓုကာဒီနဉ္စ ဘေသဇ္ဇာနံ။ သစေ ပန ဂန္ဓမာလံ သင်္ဃုဒ္ဒေသံ ဒေန္တိ၊ ပိဏ္ဍပါတိကဿ ဝဋ္ဋတိ၊ န ဝဋ္ဋတီတိ။ အာမိသဿေဝ ပဋိက္ခိတ္တတ္တာ ဝဋ္ဋတိ၊ သင်္ဃံ ဥဒ္ဒိဿ ဒိန္နတ္တာ ပန န ဂဟေတဗ္ဗန္တိ ဝဒန္တိ။
ဥဒ္ဒေသဘတ္တကထာ နိဋ္ဌိတာ။
နိမန္တနဘတ္တကထာ
နိမန္တနံ ¶ ပုဂ္ဂလိကဉ္စေ၊ သယမေဝ ဣဿရော။ သင်္ဃိကံ ပန ဥဒ္ဒေသဘတ္တေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ သစေ ပနေတ္ထ ဒူတော ဗျတ္တော ဟောတိ၊ ‘‘ဘန္တေ ¶ ၊ ရာဇဂေဟေ ဘိက္ခုသင်္ဃဿ ဘတ္တံ ဂဏှထာ’’တိ အဝတွာ ‘‘ဘိက္ခံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒတိ၊ ပိဏ္ဍပါတိကာနမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ အထ ဒူတော အဗျတ္တော ‘‘ဘတ္တံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒတိ၊ ဘတ္တုဒ္ဒေသကော ဗျတ္တော ‘‘ဘတ္တ’’န္တိ အဝတွာ ‘‘ဘန္တေ၊ တုမှေ ယာထာ’’တိ ဝဒတိ၊ ဧဝမ္ပိ ပိဏ္ဍပါတိကာနမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ တုမှာကံ ပဋိပါဋိယာ ‘‘ဘတ္တံ ပါပုဏာတီ’’တိ ဝုတ္တေ ပန န ဝဋ္ဋတိ။ သစေ နိမန္တေတုံ အာဂတမနုဿော ¶ အာသနသာလံ ပဝိသိတွာ ‘‘အဋ္ဌ ဘိက္ခူ ဒေထာ’’တိ ဝါ ‘‘အဋ္ဌ ပတ္တေ ဒေထာ’’တိ ဝါ ဝဒတိ၊ ဧဝမ္ပိ ပိဏ္ဍပါတိကာနံ ဝဋ္ဋတိ၊ ‘‘တုမှေ စ တုမှေ စ ဂစ္ဆထာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သစေ ပန ‘‘အဋ္ဌ ဘိက္ခူ ဒေထ၊ ဘတ္တံ ဂဏှထ၊ အဋ္ဌ ပတ္တေ ဒေထ၊ ဘတ္တံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒတိ၊ ပဋိပါဋိယာ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ဂါဟေန္တေန ပန ဝိစ္ဆိန္ဒိတွာ ‘‘ဘတ္တ’’န္တိ အဝဒန္တေန ‘‘တုမှေ စ တုမှေ စ ဂစ္ဆထာ’’တိ ဝုတ္တေ ပိဏ္ဍပါတိကာနံ ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘ဘန္တေ၊ တုမှာကံ ပတ္တံ ဒေထ၊ တုမှေ ဧထာ’’တိ ဝုတ္တေ ပန ‘‘သာဓု၊ ဥပါသကာ’’တိ ဂန္တဗ္ဗံ။ သင်္ဃတော ဥဒ္ဒိသိတွာ ‘‘တုမှေ ဧထာ’’တိ ဝုတ္တေပိ ယထာဌိတိကာယ ဂါဟေတဗ္ဗံ။
နိမန္တနဘတ္တဃရတော ပန ပတ္တတ္ထာယ အာဂတဿ ဥဒ္ဒေသဘတ္တေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဌိတိကာယ ပတ္တော ဒါတဗ္ဗော။ ဧကော ‘‘သင်္ဃတော ပဋိပါဋိယာ ပတ္တ’’န္တိ အဝတွာ ကေဝလံ ‘‘ဧကံ ပတ္တံ ဒေထာ’’တိ ဝတွာ အဂါဟိတေယေဝ ပတ္တေ ယဿ ကဿစိ ပတ္တံ ဂဟေတွာ ပူရေတွာ အာဟရတိ၊ တံ ပတ္တသာမိကဿေဝ ဟောတိ၊ ဥဒ္ဒေသဘတ္တေ ဝိယ ဌိတိကာယ န ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ဣဓာပိ ယော အာဂန္တွာ တုဏှီဘူတော တိဋ္ဌတိ၊ သော ‘‘ကဿ သန္တိကံ အာဂတောသီ’’တိ ဝါ ‘‘ကဿ ပတ္တံ ဟရိဿသီ’’တိ ဝါ န ဝတ္တဗ္ဗော။
ပုစ္ဆာသဘာဂေန ဟိ ‘‘တုမှာကံ သန္တိကံ အာဂတော၊ တုမှာကံ ပတ္တံ ဟရိဿာမီ’’တိ ဝဒေယျ၊ တတော သော ဘိက္ခု ဘိက္ခူဟိ ဇိဂုစ္ဆနီယော အဿ။ ‘‘ကုဟိံ ဂစ္ဆသိ၊ ကိံ ကရောန္တော အာဟိဏ္ဍသီ’’တိ ပန ဝုတ္တေ ‘‘တဿ ပတ္တတ္ထာယ အာဂတောမှီ’’တိ ဝဒန္တဿ ပဋိပါဋိယာ ဘတ္တဋ္ဌိတိကာယ ဂါဟေတွာ ပတ္တော ဒါတဗ္ဗော။ ‘‘ဘတ္တာဟရဏကပတ္တံ ဒေထာ’’တိ ဝုတ္တေပိ ပဋိပါဋိယာ ဘတ္တဋ္ဌိတိကာယ ဧဝ ဒါတဗ္ဗော။ သစေ အာဟရိတွာ ‘‘သဗ္ဗော သင်္ဃော ဘုဉ္ဇတူ’’တိ ဝဒတိ၊ ဘာဇေတွာ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ပတ္တသာမိကဿ အတိက္ကန္တမ္ပိ ဌိတိကံ ဌပေတွာ အညံ ပဋိပါဋိဘတ္တံ ဂါဟေတဗ္ဗံ။
ဧကော ¶ ¶ ပါတိယာ ဘတ္တံ အာဟရိတွာ ‘‘သင်္ဃဿ ဒမ္မီ’’တိ ဝဒတိ၊ အာလောပဘတ္တဋ္ဌိတိကတော ပဋ္ဌာယ အာလောပသင်္ခေပေန ဘာဇေတဗ္ဗံ။ သစေ ပန တုဏှီဘူတော အစ္ဆတိ၊ ‘‘ကဿ တေ အာဘတံ၊ ကဿ ဒါတုကာမောသီ’’တိ န ဝတ္တဗ္ဗော။ သစေ ပန ‘‘ကုဟိံ ဂစ္ဆသိ၊ ကိံ ကရောန္တော အာဟိဏ္ဍသီ’’တိ ¶ ဝုတ္တေ ‘‘သင်္ဃဿ မေ ဘတ္တံ အာဘတံ၊ ထေရာနံ မေ ဘတ္တံ အာဘတ’’န္တိ ဝဒတိ၊ ဂဟေတွာ အာလောပဘတ္တဋ္ဌိတိကာယ ဘာဇေတဗ္ဗံ။ သစေ ပန ဧဝံ အာဘတံ ဗဟုံ ဟောတိ၊ သကလဿ သင်္ဃဿ ဗဟု ဟောတိ၊ အဘိဟဋဘိက္ခာ နာမ ပိဏ္ဍပါတိကာနမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ၊ ဌိတိကာပုစ္ဆနကိစ္စံ နတ္ထိ၊ ထေရာသနတော ပဋ္ဌာယ ပတ္တံ ပူရေတွာ ဒါတဗ္ဗံ။
ဥပါသကော သင်္ဃတ္ထေရဿ ဝါ ဂန္ထဓုတင်္ဂဝသေန အဘိညာတဿ ဝါ ဘတ္တုဒ္ဒေသကဿ ဝါ ပဟိဏာတိ ‘‘အမှာကံ ဘတ္တဂဟဏတ္ထာယ အဋ္ဌ ဘိက္ခူ ဂဟေတွာ အာဂစ္ဆထာ’’တိ၊ သစေပိ ဉာတိဥပဋ္ဌာကေဟိ ပေသိတံ ဟောတိ၊ ဣမေ တယော ဇနာ ပုစ္ဆိတုံ န လဘန္တိ၊ အာရုဠှာယေဝ မာတိကံ၊ သင်္ဃတော အဋ္ဌ ဘိက္ခူ ဥဒ္ဒိသာပေတွာ အတ္တနဝမေဟိ ဂန္တဗ္ဗံ။ ကသ္မာ? ဘိက္ခုသင်္ဃဿ ဟိ ဧတေ ဘိက္ခူ နိဿာယ လာဘော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ။ ဂန္ထဓုတင်္ဂါဒီဟိ ပန အနဘိညာတော အာဝါသိကဘိက္ခု ပုစ္ဆိတုံ လဘတိ၊ တသ္မာ တေန ‘‘ကိံ သင်္ဃတော ဂဏှာမိ၊ ဥဒါဟု ယေ ဇာနာမိ၊ တေဟိ သဒ္ဓိံ အာဂစ္ဆာမီ’’တိ မာတိကံ အာရောပေတွာ ယထာ ဒါယကာ ဝဒန္တိ၊ တထာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ ‘‘တုမှာကံ နိဿိတကေ ဝါ ယေ ဝါ ဇာနာထ၊ တေ ဂဟေတွာ ဧထာ’’တိ ဝုတ္တေ ပန ယေ ဣစ္ဆန္တိ၊ တေဟိ သဒ္ဓိံ ဂန္တုံ လဘတိ။ သစေ ‘‘အဋ္ဌ ဘိက္ခူ ပဟိဏထာ’’တိ ပေသေန္တိ၊ သင်္ဃတောဝ ပေသေတဗ္ဗာ။ အတ္တနာ သစေ အညသ္မိံ ဂါမေ သက္ကာ ဟောတိ ဘိက္ခာ လဘိတုံ၊ အညော ဂါမော ဂန္တဗ္ဗော။ န သက္ကာ စေ ဟောတိ လဘိတုံ၊ သောယေဝ ဂါမော ပိဏ္ဍာယ ပဝိသိတဗ္ဗော။
နိမန္တိတဘိက္ခူ အာသနသာလာယ နိသိန္နာ ဟောန္တိ၊ တတြ စေ မနုဿာ ‘‘ပတ္တေ ဒေထာ’’တိ အာဂစ္ဆန္တိ၊ အနိမန္တိတေဟိ န ဒါတဗ္ဗာ။ ‘‘ဧတေ နိမန္တိတဘိက္ခူ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ‘‘တုမှေပိ ဒေထာ’’တိ ဝုတ္တေ ပန ဒါတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဥဿဝါဒီသု မနုဿာ သယမေဝ ပရိဝေဏာနိ စ ပဓာနဃရာနိ စ ဂန္တွာ တိပိဋကေ စ ဓမ္မကထိကေ စ ဘိက္ခုသတေနပိ သဒ္ဓိံ နိမန္တေန္တိ။ တဒါ ယေပိ ဇာနန္တိ၊ တေ ဂဟေတွာ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ ကသ္မာ? န ဟိ မဟာဘိက္ခုသင်္ဃေန အတ္ထိကာ မနုဿာ ပရိဝေဏာနိ စ ပဓာနဃရာနိ ဂစ္ဆန္တိ၊ သန္နိပါတဋ္ဌာနတောဝ ယထာသတ္တိ ယထာဗလံ ဘိက္ခူ ¶ ဂဏှိတွာ ဂစ္ဆန္တီတိ။
သစေ ¶ ¶ ပန သင်္ဃတ္ထေရော ဝါ ဂန္ထဓုတင်္ဂဝသေန အဘိညာတကော ဝါ ဘတ္တုဒ္ဒေသကော ဝါ အညတြ ဝါ ဝဿံ ဝသိတွာ ကတ္ထစိ ဝါ ဂန္တွာ ပုန သကဋ္ဌာနံ အာဂစ္ဆန္တိ၊ မနုဿာ စ အာဂန္တုကဿ သက္ကာရံ ကရောန္တိ၊ ဧကဝါရံ ယေ ဇာနန္တိ၊ တေ ဂဟေတွာ ဂန္တဗ္ဗံ။ ပဋိဗဒ္ဓကာလတော ပန ပဋ္ဌာယ ဒုတိယဝါရေ အာရဒ္ဓေ သင်္ဃတောယေဝ ဂဟေတွာ ဂန္တဗ္ဗံ။ အဘိနဝအာဂန္တုကာဝ ဟုတွာ ဉာတီ ဝါ ဥပဋ္ဌာကေ ဝါ ပဿိဿာမာတိ ဂစ္ဆန္တိ၊ တတြ တေသံ ဉာတီ စ ဥပဋ္ဌာကာ စ သက္ကာရံ ကရောန္တိ။ ဧတ္ထ ပန ယေ ဇာနန္တိ၊ တေ ဂဟေတွာ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ။
ယော ပန အတိလာဘီ ဟောတိ၊ သကဋ္ဌာနဉ္စ အာဂန္တုကဋ္ဌာနဉ္စ ဧကသဒိသံ၊ သဗ္ဗတ္ထ မနုဿာ သင်္ဃဘတ္တံ သဇ္ဇေတွာဝ နိသီဒန္တိ၊ တေန သင်္ဃတောဝ ဂဟေတွာ ဂန္တဗ္ဗန္တိ အယံ နိမန္တနေ ဝိသေသော။ အဝသေသော သဗ္ဗပဉှော ဥဒ္ဒေသဘတ္တေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ကုရုန္ဒိယံ ပန ‘‘အဋ္ဌ မဟာထေရေ ဒေထာ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘အဋ္ဌ မဟာထေရာဝ ဒါတဗ္ဗာ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဧသ နယော မဇ္ဈိမာဒီသု။ သစေ ပန အဝိသေသေတွာ ‘‘အဋ္ဌ ဘိက္ခူ ဒေထာ’’တိ ဝဒတိ၊ သင်္ဃတော ဒါတဗ္ဗာ။
နိမန္တနဘတ္တကထာ နိဋ္ဌိတာ။
သလာကဘတ္တကထာ
သလာကဘတ္တေ ပန ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သလာကာယ ဝါ ပဋ္ဋိကာယ ဝါ ဥပနိဗန္ဓိတွာ ဩပုဉ္ဇိတွာ ဥဒ္ဒိသိတု’’န္တိ ဝစနတော ရုက္ခသာရမယာယ သလာကာယ ဝါ ဝေဠုဝိလီဝတာလပဏ္ဏာဒိမယာယ ပဋ္ဋိကာယ ဝါ ‘‘အသုကဿ နာမ သလာကဘတ္တ’’န္တိ ဧဝံ အက္ခရာနိ ဥပနိဗန္ဓိတွာ ပစ္ဆိယံ ဝါ စီဝရဘောဂေ ဝါ ကတွာ သဗ္ဗာ သလာကာယော ဩပုဉ္ဇိတွာ ပုနပ္ပုနံ ဟေဋ္ဌုပရိဝသေနေဝ အာလောဠေတွာ ပဉ္စင်္ဂသမန္နာဂတေန ဘတ္တုဒ္ဒေသကေန သစေ ဌိတိကာ အတ္ထိ၊ ဌိတိကတော ပဋ္ဌာယ၊ နော စေ အတ္ထိ၊ ထေရာသနတော ¶ ပဋ္ဌာယ သလာကာ ဒါတဗ္ဗာ။ ပစ္ဆာ အာဂတာနမ္ပိ ဧကာဗဒ္ဓဝသေန ဒူရေ ဌိတာနမ္ပိ ဥဒ္ဒေသဘတ္တေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဒါတဗ္ဗာ။
သစေ ¶ ဝိဟာရဿ သမန္တတော ဗဟူ ဂေါစရဂါမာ၊ ဘိက္ခူ ပန န ဗဟုကာ၊ ဂါမဝသေနပိ သလာကာယော ပါပုဏန္တိ၊ ‘‘တုမှာကံ အသုကဂါမေ သလာကဘတ္တံ ပါပုဏာတီ’’တိ ဂါမဝသေနေဝ ဂါဟေတဗ္ဗာ။ ဧဝံ ဂါဟေန္တေန သစေပိ ဧကေကသ္မိံ ဂါမေ နာနပ္ပကာရာနိ သဋ္ဌိသလာကဘတ္တာနိ၊ သဗ္ဗာနိ ¶ ဂါဟိတာနေဝ ဟောန္တိ၊ တဿ ပတ္တဂါမသမီပေ အညာနိပိ ဒွေ တီဏိ သလာကဘတ္တာနိ ဟောန္တိ၊ တာနိပိ တဿေဝ ဒါတဗ္ဗာနိ။ န ဟိ သက္ကာ တေသံ ကာရဏာ အညံ ဘိက္ခုံ ပဟိဏိတုန္တိ။
သစေ ဧကစ္စေသု ဂါမေသု ဗဟူနိ သလာကဘတ္တာနိ သလ္လက္ခေတွာ သတ္တန္နမ္ပိ အဋ္ဌန္နမ္ပိ ဘိက္ခူနံ ဒါတဗ္ဗာနိ။ ဒဒန္တေန ပန စတုန္နံ ပဉ္စန္နံ ဘတ္တာနံ သလာကာယော ဧကတော ဗန္ဓိတွာ ဒါတဗ္ဗာ။ သစေ တံ ဂါမံ အတိက္ကမိတွာ အညော ဂါမော ဟောတိ၊ တသ္မိဉ္စ ဧကမေဝ သလာကဘတ္တံ၊ တံ ပန ပါတောဝ ဒေန္တိ၊ တမ္ပိ ဧတေသု ဘိက္ခူသု ဧကဿ နိဂ္ဂဟေန ဒတွာ ‘‘ပါတောဝ တံ ဂဟေတွာ ပစ္ဆာ ဩရိမဂါမေ ဣတရာနိ ဘတ္တာနိ ဂဏှာဟီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ သစေ ဩရိမဂါမေ သလာကဘတ္တေသု အဂါဟိတေသွေဝ ဂါဟိတသညာယ ဂစ္ဆတိ၊ ပရဘာဂဂါမေ သလာကဘတ္တံ ဂါဟေတွာ ပုန ဝိဟာရံ အာဂန္တွာ ဣတရာနိ ဂါဟေတွာ ဩရိမဂါမော ဂန္တဗ္ဗော။ ‘‘န ဟိ ဗဟိသီမာယ သင်္ဃလာဘော ဂါဟေတုံ လဗ္ဘတီ’’တိ အယံ နယော ကုရုန္ဒိယံ ဝုတ္တော။
သစေ ပန ဘိက္ခူ ဗဟူ ဟောန္တိ၊ ဂါမဝသေန သလာကာ န ပါပုဏန္တိ၊ ဝီထိဝသေန ဝါ ဝီထိယံ ဧကဂေဟဝသေန ဝါ ကုလဝသေန ဝါ ဂါဟေတဗ္ဗာ။ ဝီထိအာဒီသု စ ယတ္ထ ဗဟူနိ ဘတ္တာနိ၊ တတ္ထ ဂါမေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဗဟူနံ ဘိက္ခူနံ ဂါဟေတဗ္ဗာနိ။ သလာကာသု အသတိ ဥဒ္ဒိသိတွာပိ ဂါဟေတဗ္ဗာနိ။
သလာကဒါယကေန ပန ဝတ္တံ ဇာနိတဗ္ဗံ။ တေန ဟိ ကာလဿေဝ ဝုဋ္ဌာယ ပတ္တစီဝရံ ဂဟေတွာ ဘောဇနသာလံ ဂန္တွာ အသမ္မဋ္ဌဋ္ဌာနံ သမ္မဇ္ဇိတွာ ပါနီယံ ပရိဘောဇနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတွာ ‘‘ဣဒါနိ ဘိက္ခူဟိ ဝတ္တံ ကတံ ဘဝိဿတီ’’တိ ကာလံ သလ္လက္ခေတွာ ဃဏ္ဋိံ ပဟရိတွာ ဘိက္ခူသု သန္နိပတိတေသု ပဌမမေဝ ဝါရဂါမေ ¶ သလာကဘတ္တံ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ‘‘တုယှံ အသုကသ္မိံ နာမ ဝါရဂါမေ သလာကာ ပါပုဏာတိ တတြ ဂစ္ဆာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။
သစေ အတိရေကဂါဝုတေ ဂါမော ဟောတိ၊ တံ ဒိဝသံ ဂစ္ဆန္တာ ကိလမန္တိ၊ ‘‘သွေ တုယှံ ဝါရဂါမေ ပါပုဏာတီ’’တိ အဇ္ဇေဝ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ယော ဝါရဂါမံ ပေသိယမာနော ¶ န ဂစ္ဆတိ၊ အညံ သလာကံ မဂ္ဂတိ၊ န ဒါတဗ္ဗာ။ သဒ္ဓါနဉှိ မနုဿာနံ ပုညဟာနိ သင်္ဃဿ စ လာဘစ္ဆေဒေါ ဟောတိ၊ တသ္မာ တဿ ဒုတိယေပိ တတိယေပိ ဒိဝသေ အညာ သလာကာ န ဒါတဗ္ဗာ၊ ‘‘အတ္တနော ပတ္တဋ္ဌာနံ ဂန္တွာ ¶ ဘုဉ္ဇာဟီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗော၊ တီဏိ ပန ဒိဝသာနိ အဂစ္ဆန္တဿ ဝါရဂါမတော ဩရိမဝါရဂါမေ သလာကာ ဂါဟေတဗ္ဗာ။ တဉ္စေ န ဂဏှာတိ၊ တတော ပဋ္ဌာယ တဿ အညံ သလာကံ ဒါတုံ န ဝဋ္ဋတိ၊ ဒဏ္ဍကမ္မံ ပန ဂါဠှံ ကာတဗ္ဗံ၊ သဋ္ဌိတော ဝါ ပဏ္ဏာသတော ဝါ န ပရိဟာပေတဗ္ဗံ။ ဝါရဂါမေ ဂါဟေတွာ ဝိဟာရဝါရော ဂါဟေတဗ္ဗော၊ ‘‘တုယှံ ဝိဟာရဝါရော ပါပုဏာတီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဝိဟာရဝါရိကဿ ဒွေ တိဿော ယာဂုသလာကာယော တိဿော စတဿော ဝါ ဘတ္တသလာကာယော စ ဒါတဗ္ဗာ၊ နိဗဒ္ဓံ ကတွာ ပန န ဒါတဗ္ဗာ။ ယာဂုဘတ္တဒါယကာ ဟိ ‘‘အမှာကံ ယာဂုဘတ္တံ ဝိဟာရဂေါပကာဝ ဘုဉ္ဇန္တီ’’တိ အညထတ္တံ အာပဇ္ဇေယျုံ၊ တသ္မာ အညေသု ကုလေသု ဒါတဗ္ဗာ။
သစေ ဝိဟာရဝါရိကာနံ သဘာဂါ အာဟရိတွာ ဒေန္တိ၊ ဣစ္စေတံ ကုသလံ၊ နော စေ၊ ဝါရံ ဂါဟေတွာ တေသံ ယာဂုဘတ္တံ အာဟရာပေတဗ္ဗံ။ တာဝ နေသံ သလာကာ ဖာတိကမ္မမေဝ ဘဝန္တိ၊ ဝဿဂ္ဂေန ပတ္တဋ္ဌာနေ ပန အညမ္ပိ ပဏီတဘတ္တသလာကံ ဂဏှိတုံ လဘန္တိယေဝ။ အတိရေကဥတ္တရိဘင်္ဂဿ ဧကစာရိကဘတ္တဿ ဝိသုံ ဌိတိကံ ကတွာ သလာကာ ဒါတဗ္ဗာ။
သစေ ယေန သလာကာ လဒ္ဓါ၊ သော တံဒိဝသံ တံ ဘတ္တံ န လဘတိ၊ ပုနဒိဝသေ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ဘတ္တမေဝ လဘတိ၊ န ဥတ္တရိဘင်္ဂံ၊ ဧဝမ္ပိ ပုန ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ခီရဘတ္တဿ သလာကာယပိ ဧသေဝ နယော။ သစေ ပန ခီရမေဝ လဘတိ၊ န ဘတ္တံ၊ ခီရလာဘတော ပဋ္ဌာယ ပုန န ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ဒွေ တီဏိ ဧကစာရိကဘတ္တာနိ ဧကဿေဝ ¶ ပါပုဏန္တိ၊ ဒုဗ္ဘိက္ခသမယေ သင်္ဃနဝကေန လဒ္ဓကာလေ ဝိဇဋေတွာ ဝိသုံ ဂါဟေတဗ္ဗာနိ၊ ပါကတိကသလာကဘတ္တံ အလဒ္ဓဿာပိ ပုနဒိဝသေ ဂါဟေတဗ္ဗံ။
သစေ ခုဒ္ဒကော ဝိဟာရော ဟောတိ၊ သဗ္ဗေ ဘိက္ခူ ဧကသမ္ဘောဂါ၊ ဥစ္ဆုသလာကံ ဂါဟေန္တေန ယဿ ကဿစိ သမ္မုခီဘူတဿ ပါပေတွာ မဟာထေရာဒီနံ ဒိဝါ တစ္ဆေတွာ ဒါတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ရသသလာကံ ပါပေတွာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပရိဿာဝေတွာ ဝါ ဖာဏိတံ ဝါ ကာရေတွာ ပိဏ္ဍပါတိကာဒီနမ္ပိ ဒါတဗ္ဗံ ¶ ။ အာဂန္တုကာနံ အာဂတာနာဂတဘာဝံ ဉတွာ ဂါဟေတဗ္ဗာ၊ မဟာအာဝါသေ ဌိတိကံ ကတွာ ဂါဟေတဗ္ဗာ။
တက္ကသလာကမ္ပိ သဘာဂဋ္ဌာနေ ပါပေတွာ ဝါ ပစာပေတွာ ဝါ ဓူမာပေတွာ ဝါ ထေရာနံ ဒါတုံ ဝဋ္ဋတိ။ မဟာအာဝါသေ ဝုတ္တနယေနေဝ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ ဖလသလာကပူဝသလာကဘေသဇ္ဇဂန္ဓမာလသလာကာယောပိ ဝိသုံ ဌိတိကာယ ဂါဟေတဗ္ဗာ။ ဘေသဇ္ဇာဒိသလာကာယော စေတ္ထ ကိဉ္စာပိ ပိဏ္ဍပါတိကာနမ္ပိ ဝဋ္ဋန္တိ၊ သလာကဝသေန ဂါဟိတတ္တာ ပန န သာဒိတဗ္ဗာ။ အဂ္ဂဘိက္ခာမတ္တံ သလာကဘတ္တံ ¶ ဒေန္တိ၊ ဌိတိကံ ပုစ္ဆိတွာ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ အသတိယာ ဌိတိကာယ ထေရာသနတော ပဋ္ဌာယ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ သစေ တာဒိသာနိ ဘတ္တာနိ ဗဟူနိ ဟောန္တိ၊ ဧကေကဿ ဘိက္ခုနော ဒွေ တီဏိ ဒါတဗ္ဗာနိ၊ နော စေ၊ ဧကေကမေဝ ဒတွာ ပဋိပါဋိယာ ဂတာယ ပုန ထေရာသနတော ပဋ္ဌာယ ဒါတဗ္ဗံ။ သစေ အန္တရာဝ ဥပစ္ဆိဇ္ဇတိ၊ ဌိတိကာ သလ္လက္ခေတဗ္ဗာ။ ယဒိ ပန တာဒိသံ ဘတ္တံ နိဗဒ္ဓမေဝ ဟောတိ၊ ယဿ ပါပုဏာတိ၊ သော ဝတ္တဗ္ဗော ‘‘လဒ္ဓါ ဝါ အလဒ္ဓါ ဝါ သွေပိ ဂဏှေယျာသီ’’တိ။ ဧကံ အနိဗဒ္ဓံ ဟောတိ၊ လဘနဒိဝသေ ပန ယာဝဒတ္ထံ လဘတိ၊ အလဘနဒိဝသာ ဗဟုတရာ ဟောန္တိ၊ တံ ယဿ ပါပုဏာတိ၊ သော အလဘိတွာ ‘‘သွေ ဂဏှေယျာသီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။
ယော သလာကာသု ဂါဟိတာသု ပစ္ဆာ အာဂစ္ဆတိ၊ တဿ အတိက္ကန္တာဝ သလာကာ န ဥပဋ္ဌာပေတွာ ဒါတဗ္ဗာ။ သလာကံ နာမ ဃဏ္ဋိပ္ပဟရဏတော ပဋ္ဌာယ အာဂန္တွာ ဟတ္ထံ ပသာရေန္တောဝ လဘတိ။ အညဿ အာဂန္တွာ ¶ သမီပေ ဌိတဿာပိ အတိက္ကန္တာ အတိက္ကန္တာဝ ဟောတိ။ သစေ ပနဿ အညော ဂဏှန္တော အတ္ထိ၊ သယံ အနာဂတောပိ လဘတိ။ သဘာဂဋ္ဌာနေ အသုကော အနာဂတောတိ ဉတွာ ‘‘အယံ တဿ သလာကာ’’တိ ဌပေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ‘‘အနာဂတဿ န ဒါတဗ္ဗာ’’တိ ကတိကံ ကရောန္တိ၊ အဓမ္မိကာ ဟောတိ။ အန္တောဥပစာရေ ဌိတဿ ဟိ ဘာဇနီယဘဏ္ဍံ ပါပုဏာတိ။ သစေ ပန ‘‘အနာဂတဿ ဒေထာ’’တိ မဟာသဒ္ဒံ ကရောန္တိ၊ ဒဏ္ဍကမ္မံ ဌပေတဗ္ဗံ၊ ‘‘အာဂန္တွာ ဂဏှန္တူ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။
ဆပ္ပဉ္စသလာကာ နဋ္ဌာ ဟောန္တိ၊ ဘတ္တုဒ္ဒေသကော ဒါယကာနံ နာမံ နဿရတိ၊ သော စေ နဋ္ဌသလာကာ မဟာထေရဿ ဝါ အတ္တနော ဝါ ပါပေတွာ ဘိက္ခူ ဝဒေယျ၊ ‘‘မယာ အသုကဂါမေ သလာကဘတ္တံ မယှံ ပါပိတံ၊ တုမှေ တတ္ထ လဒ္ဓံ သလာကဘတ္တံ ဘုဉ္ဇေယျာထာ’’တိ၊ ဝဋ္ဋတိ။ ဝိဟာရေ အပါပိတံ ပန အာသနသာလာယ တံ ဘတ္တံ လဘိတွာ တတ္ထေဝ ပါပေတွာ ဘုဉ္ဇိတုံ ¶ န ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘အဇ္ဇ ပဋ္ဌာယ မယှံ သလာကဘတ္တံ ဂဏှထာ’’တိ ဝုတ္တေ တတြ အာသနသာလာယ ဂါဟေတုံ န ဝဋ္ဋတိ၊ ဝိဟာရံ အာနေတွာ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ‘‘သွေ ပဋ္ဌာယာ’’တိ ဝုတ္တေ ပန ဘတ္တုဒ္ဒေသကဿ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ ‘‘သွေ ပဋ္ဌာယ အသုကကုလံ နာမ သလာကဘတ္တံ ဒေတိ၊ သလာကဂ္ဂါဟဏကာလေ သရေယျာသီ’’တိ။ ဒုဗ္ဘိက္ခေ သလာကဘတ္တံ ပစ္ဆိန္ဒိတွာ သုဘိက္ခေ ဇာတေ ကိဉ္စိ ဒိသွာ ‘‘အဇ္ဇ ပဋ္ဌာယ အမှာကံ သလာကဘတ္တံ ဂဏှထာ’’တိ ပုန ပဋ္ဌပေန္တိ၊ အန္တောဂါမေ အဂါဟေတွာ ဝိဟာရံ အာနေတွာဝ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ဣဒဉှိ ‘‘သလာကဘတ္တံ’’ နာမ။ ဥဒ္ဒေသဘတ္တသဒိသံ န ဟောတိ၊ ဝိဟာရမေဝ သန္ဓာယ ဒိယျတိ၊ တသ္မာ ဗဟိဥပစာရေ ဂါဟေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘သွေ ပဋ္ဌာယာ’’တိ ဝုတ္တေ ပန ဝိဟာရေ ဂါဟေတဗ္ဗမေဝ။
ဂမိကော ¶ ဘိက္ခု ယံ ဒိသာဘာဂံ ဂန္တုကာမော၊ တတ္ထ အညေန ဝါရဂါမသလာကာ လဒ္ဓါ ဟောတိ၊ တံ ဂဟေတွာ ဣတရံ ဘိက္ခုံ ‘‘မယှံ ပတ္တသလာကံ တွံ ဂဏှာဟီ’’တိ ဝတွာ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ တေန ပန ဥပစာရသီမံ အနတိက္ကန္တေယေဝ တသ္မိံ တဿ သလာကာ ဂါဟေတဗ္ဗာ။
ဆဍ္ဍိတဝိဟာရေ မနုဿာ ဗောဓိစေတိယာဒီနိ ဇဂ္ဂိတွာ ဘုဉ္ဇန္တူတိ ¶ သလာကဘတ္တံ ပဋ္ဌပေန္တိ၊ ဘိက္ခူ သကဋ္ဌာနေသု ဝသိတွာ ကာလဿေဝ ဂန္တွာ တတ္ထ ဝတ္တံ ကရိတွာ တံ ဘတ္တံ ဘုဉ္ဇန္တိ၊ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ တေသု သွာတနာယ အတ္တနော ပါပေတွာ ဂတေသု အာဂန္တုကော ဘိက္ခု ဆဍ္ဍိတဝိဟာရေ ဝသိတွာ ကာလဿေဝ ဝတ္တံ ကတွာ ဃဏ္ဋိံ ပဟရိတွာ သလာကဘတ္တံ အတ္တနော ပါပေတွာ အာသနသာလံ ဂစ္ဆတိ၊ သောဝ တဿ ဘတ္တဿ ဣဿရော။ ယော ပန ဘိက္ခူသု ဝတ္တံ ကရောန္တေသုယေဝ ဘူမိယံ ဒွေ တယော သမ္မုဉ္ဇနိပ္ပဟာရေ ဒတွာ ဃဏ္ဋိံ ပဟရိတွာ ‘‘ဓုရဂါမေ သလာကဘတ္တံ မယှံ ပါပုဏာတီ’’တိ ဂစ္ဆတိ၊ တဿ တံ စောရိကာယ ဂဟိတတ္တာ န ပါပုဏာတိ၊ ဝတ္တံ ကတွာ ပါပေတွာ ပစ္ဆာ ဂတဘိက္ခူနံယေဝ ဟောတိ။
ဧကော ဂါမော အတိဒူရေ ဟောတိ၊ ဘိက္ခူ နိစ္စံ ဂန္တုံ န ဣစ္ဆန္တိ၊ မနုဿာ ‘‘မယံ ပုညေန ပရိဗာဟိရာ ဟောမာ’’တိ ဝဒန္တိ၊ ယေ တဿ ဂါမဿ အာသန္နဝိဟာရေ သဘာဂဘိက္ခူ၊ တေ ဝတ္တဗ္ဗာ ‘‘ဣမေသံ ဘိက္ခူနံ အနာဂတဒိဝသေ တုမှေ ဘုဉ္ဇထာ’’တိ။ သလာကာ ပန ဒေဝသိကံ ပါပေတဗ္ဗာ၊ တာ စ ခေါ ပန ဃဏ္ဋိပ္ပဟရဏမတ္တေန ဝါ ပစ္ဆိစာလနမတ္တေန ဝါ ပါပိတာ န ဟောန္တိ၊ ပစ္ဆိံ ပန ဂဟေတွာ ¶ သလာကာ ပီဌကေ အာကိရိတဗ္ဗာ၊ ပစ္ဆိ ပန မုခဝဋ္ဋိယံ န ဂဟေတဗ္ဗာ။ သစေ ဟိ တတ္ထ အဟိ ဝါ ဝိစ္ဆိကော ဝါ ဘဝေယျ၊ ဒုက္ခံ ဥပ္ပာဒေယျ၊ တသ္မာ ဟေဋ္ဌာ ဂဟေတွာ ပစ္ဆိံ ပရမ္မုခံ ကတွာ သလာကာ အာကိရိတဗ္ဗာ ‘‘သစေပိ သပ္ပော ဘဝိဿတိ၊ ဧတ္တောဝ ပလာယိဿတီ’’တိ။ ဧဝံ သလာကာ အာကိရိတွာ ဂါမာဒိဝသေန ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဂါဟေတဗ္ဗာ။ အပိစ ဧကံ မဟာထေရဿ ပါပေတွာ ‘‘အဝသေသာ မယှံ ပါပုဏန္တီ’’တိ အတ္တနော ပါပေတွာ ဝတ္တံ ကတွာ စေတိယံ ဝန္ဒိတွာ ဝိတက္ကမာဠကေ ဌိတေဟိ ဘိက္ခူဟိ ‘‘ပါပိတာ၊ အာဝုသော၊ သလာကာ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘အာမ၊ ဘန္တေ၊ တုမှေ ဂတဂတဂါမေ သလာကဘတ္တံ ဂဏှထာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဧဝံ ပါပိတာပိ ဟိ သုပါပိတာဝ ဟောန္တိ။
ဘိက္ခူ သဗ္ဗရတ္တိံ ဓမ္မသဝနတ္ထံ ¶ အညံ ဝိဟာရံ ဂစ္ဆန္တာ ‘‘မယံ တတ္ထ ဒါနံ အဂ္ဂဟေတွာဝ အမှာကံ ဂေါစရဂါမေဝ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ အာဂမိဿာမာ’’တိ သလာကာ အဂ္ဂဟေတွာဝ ဂတာ၊ ဝိဟာရေ ထေရဿ ပတ္တသလာကဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတုံ အာဂစ္ဆန္တိ၊ ဝဋ္ဋတိ။ အထ မဟာထေရောပိ ‘‘အဟံ ဣဓ ကိံ ကရောမီ’’တိ ¶ တေဟိယေဝ သဒ္ဓိံ ဂစ္ဆတိ၊ တေဟိ ဂတဝိဟာရေ အဘုဉ္ဇိတွာဝ ဂေါစရဂါမံ အနုပ္ပတ္တေဟိ ‘‘ဒေထ၊ ဘန္တေ၊ ပတ္တေ သလာကယာဂုအာဒီနိ အာဟရိဿာမာ’’တိ ဝုတ္တေ ပတ္တာ န ဒါတဗ္ဗာ။ ‘‘ကသ္မာ၊ ဘန္တေ၊ န ဒေထာ’’တိ ‘‘ဝိဟာရဋ္ဌကံ ဘတ္တံ ဝိဟာရေ ဝုတ္ထာနံ ပါပုဏာတိ၊ မယံ အညသ္မိံ ဝိဟာရေ ဝုတ္ထာ’’တိ။ ‘‘ဒေထ၊ ဘန္တေ၊ န မယံ ဝိဟာရေ ပါလိကာယ ဒေမ၊ တုမှာကံ ဒေမ၊ ဂဏှထ အမှာကံ ဘိက္ခ’’န္တိ ဝုတ္တေ ပန ဝဋ္ဋတိ။
သလာကဘတ္တကထာ နိဋ္ဌိတာ။
ပက္ခိကဘတ္တာဒိကထာ
ပက္ခိကာဒီသု ပန ယံ အဘိလက္ခိတေသု စာတုဒ္ဒသီ ပဉ္စဒသီ ပဉ္စမီ အဋ္ဌမီတိ ဣမေသု ပက္ခေသု ကမ္မပ္ပသုတေဟိ ဥပေါသထံ ကာတုံ သတိကရဏတ္ထာယ ဒိယျတိ၊ တံ ပက္ခိကံ နာမ။ တံ သလာကဘတ္တဂတိကမေဝ ဟောတိ၊ ဂါဟေတွာ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ သစေ သလာကဘတ္တမ္ပိ ပက္ခိကဘတ္တမ္ပိ ဗဟု သဗ္ဗေသံ ဝိနိဝိဇ္ဈိတွာ ဂစ္ဆတိ၊ ဒွေပိ ဘတ္တာနိ ဝိသုံ ဝိသုံ ဂါဟေတဗ္ဗာနိ။ သစေ ဘိက္ခုသင်္ဃော မဟာ၊ ပက္ခိကံ ဂါဟေတွာ တဿ ဌိတိကာယ သလာကဘတ္တံ ဂါဟေတဗ္ဗံ ¶ ၊ သလာကဘတ္တံ ဝါ ဂါဟာပေတွာ တဿ ဌိတိကာယ ပက္ခိကံ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ယေသံ န ပါပုဏာတိ၊ တေ ပိဏ္ဍာယ စရိဿန္တိ။ သစေ ဒွေပိ ဘတ္တာနိ ဗဟူနိ၊ ဘိက္ခူ မန္ဒာ၊ သလာကဘတ္တံ နာမ ဒေဝသိကံ လဗ္ဘတိ၊ တသ္မာ တံ ဌပေတွာ ‘‘ပက္ခိကံ အာဝုသော ဘုဉ္ဇထာ’’တိ ပက္ခိကမေဝ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ပက္ခိကံ ပဏီတံ ဒေန္တိ၊ ဝိသုံ ဌိတိကာ ကာတဗ္ဗာ။ ‘‘သွေ ပက္ခော’’တိ အဇ္ဇ ပက္ခိကံ န ဂါဟေတဗ္ဗံ။ သစေ ပန ¶ ဒါယကာ ဝဒန္တိ ‘‘သွေ အမှာကံ ဃရေ လူခဘတ္တံ ဘဝိဿတိ၊ အဇ္ဇေဝ ပက္ခိကဘတ္တံ ဥဒ္ဒိသထာ’’တိ၊ ဧဝံ ဝဋ္ဋတိ။
ဥပေါသထိကံ နာမ အနွဍ္ဎမာသေ ဥပေါသထင်္ဂါနိ သမာဒိယိတွာ ယံ အတ္တနာ ဘုဉ္ဇတိ၊ တဒေဝ ဒိယျတိ။ ပါဋိပဒိကံ နာမ ‘‘ဥပေါသထေ ဗဟူ သဒ္ဓါ ပသန္နာ ဘိက္ခူနံ သက္ကာရံ ကရောန္တိ၊ ပါဋိပဒေ ပန ဘိက္ခူ ကိလမန္တိ၊ ပါဋိပဒေ ဒိန္နံ ဒုဗ္ဘိက္ခဒါနသဒိသံ မဟပ္ဖလံ ဟောတိ၊ ဥပေါသထကမ္မေန ဝါ ပရိသုဒ္ဓသီလာနံ ဒုတိယဒိဝသေ ဒိန္နံ မဟပ္ဖလံ ဟောတီ’’တိ သလ္လက္ခေတွာ ပါဋိပဒေ ဒိယျနကဒါနံ၊ တမ္ပိ ဥဘယံ သလာကဘတ္တဂတိကမေဝ။ ဣတိ ဣမာနိ သတ္တပိ ဘတ္တာနိ ပိဏ္ဍပါတိကာနံ န ဝဋ္ဋန္တိ၊ ဓုတင်္ဂဘေဒံ ကရောန္တိယေဝ။
အပရာနိပိ ¶ စီဝရက္ခန္ဓကေ ဝိသာခါယ ဝရံ ယာစိတွာ ဒိန္နာနိ အာဂန္တုကဘတ္တံ ဂမိယဘတ္တံ ဂိလာနဘတ္တံ ဂိလာနုပဋ္ဌာကဘတ္တန္တိ စတ္တာရိ ဘတ္တာနိ ပါဠိယံ အာဂတာနေဝ၊ တတ္ထ အာဂန္တုကာနံ ဒိန္နံ ဘတ္တံ ‘‘အာဂန္တုကဘတ္တံ’’။ ဧသ နယော သေသေသု။ သစေ ပနေတ္ထ အာဂန္တုကဘတ္တာနိပိ အာဂန္တုကာပိ ဗဟူ ဟောန္တိ၊ သဗ္ဗေသံ ဧကေကံ ဂါဟေတဗ္ဗံ၊ ဘတ္တေသု အပ္ပဟောန္တေသု ဌိတိကာယ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ဧကော အာဂန္တုကော ပဌမမေဝ အာဂန္တွာ သဗ္ဗံ အာဂန္တုကဘတ္တံ အတ္တနော ဂါဟေတွာ နိသီဒတိ၊ သဗ္ဗံ တဿေဝ ဟောတိ၊ ပစ္ဆာ အာဂတေဟိ အာဂန္တုကေဟိ တေန ဒိန္နာနိ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာနိ။ တေနပိ ဧကံ အတ္တနော ဂဟေတွာ သေသာနိ ဒါတဗ္ဗာနိ။ အယံ ဥဠာရော။
သစေ ပန ယော ပဌမံ အာဂန္တွာပိ အတ္တနော အဂ္ဂဟေတွာ တုဏှီဘူတော နိသီဒတိ၊ ပစ္ဆာ အာဂတေဟိ သဒ္ဓိံ ပဋိပါဋိယာ ဂဏှိတဗ္ဗံ။ သစေ နိစ္စံ အာဂန္တုကာ အာဂစ္ဆန္တိ၊ အာဂတဒိဝသေယေဝ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ အန္တရန္တရာ စေ အာဂစ္ဆန္တိ၊ ဒွေ တီဏိ ဒိဝသာနိ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ မဟာပစ္စရိယံ ပန ‘‘သတ္တ ဒိဝသာနိ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝုတ္တံ။
အာဝါသိကော ¶ ကတ္ထစိ ဂန္တွာ အာဂတော၊ တေနာပိ အာဂန္တုကဘတ္တံ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ သစေ ပန တံ ဝိဟာရေ နိဗန္ဓာပိတံ ဟောတိ၊ ဝိဟာရေ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ အထ ဝိဟာရော ¶ ဒူရေ ဟောတိ၊ အာသနသာလာယ နိဗန္ဓာပိတံ အာသနသာလာယ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ သစေ ပန ဒါယကာ ‘‘အာဂန္တုကေသု အသတိ အာဝါသိကာပိ ပရိဘုဉ္ဇန္တူ’’တိ ဝဒန္တိ၊ ဝဋ္ဋတိ။
ဂမိယဘတ္တေပိ အယမေဝ ကထာမဂ္ဂေါ။ အယံ ပန ဝိသေသော – အာဂန္တုကော အာဂန္တုကဘတ္တမေဝ လဘတိ၊ ဂမိကော အာဂန္တုကဘတ္တမ္ပိ ဂမိယဘတ္တမ္ပိ။ အာဝါသိကောပိ ပက္ကမိတုကာမော ဂမိကော ဟောတိ၊ ဂမိယဘတ္တံ လဘတိ။ ယထာ ပန အာဂန္တုကဘတ္တံ၊ ဧဝမိဒံ ဒွေ ဝါ တီဏိ ဝါ သတ္တ ဝါ ဒိဝသာနိ န လဗ္ဘတိ။ ‘‘ဂမိဿာမီ’’တိ ဘုတ္တော တံဒိဝသံ ကေနစိဒေဝ ကာရဏေန န ဂတော၊ ပုနဒိဝသေပိ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ သဥဿာဟတ္တာ။ ‘‘ဂမိဿာမီ’’တိ ဘုတ္တဿ စောရာ ဝါ ပန္ထံ ရုန္ဓန္တိ ဥဒကံ ဝါ၊ ဒေဝေါ ဝါ ဝဿတိ၊ သတ္ထော ဝါ န ဂစ္ဆတိ၊ သဥဿာဟေန ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ဧတေ ဥပဒ္ဒဝေ ဩလောကေန္တေန ‘‘ဒွေ တယော ဒိဝသေ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ ‘‘ဂမိဿာမီ’’တိ ပန လေသံ ဩဍ္ဍေတွာ ဘုဉ္ဇိတုံ န လဘတိ။
ဂိလာနဘတ္တမ္ပိ သစေ သဗ္ဗေသံ ဂိလာနာနံ ပဟောတိ၊ သဗ္ဗေသံ ဒါတဗ္ဗံ၊ နော စေ၊ ဌိတိကံ ကတွာ ¶ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ဧကော ဂိလာနော အရောဂရူပေါ သက္ကောတိ အန္တောဂါမံ ဂန္တုံ၊ ဧကော န သက္ကောတိ၊ အယံ ‘‘မဟာဂိလာနော’’ နာမ။ ဧတဿ ဂိလာနဘတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။ ဒွေ မဟာဂိလာနာ – ဧကော လာဘီ အဘိညာတော ဗဟုံ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ လဘတိ၊ ဧကော အနာထော အပ္ပလာဘတာယ အန္တောဂါမံ ပဝိသတိ – ဧတဿ ဂိလာနဘတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။ ဂိလာနဘတ္တေ ပန ဒိဝသပရိစ္ဆေဒေါ နတ္ထိ။ ယာဝ ရောဂေါ န ဝူပသမ္မတိ၊ သပ္ပာယဘောဇနံ အဘုဉ္ဇန္တော န ယာပေတိ၊ တာဝ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ယဒါ ပန မိဿကယာဂုံ ဝါ မိဿကဘတ္တံ ဝါ ဘုတ္တဿာပိ ရောဂေါ န ကုပ္ပတိ၊ တတော ပဋ္ဌာယ န ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။
ဂိလာနုပဋ္ဌာကဘတ္တမ္ပိ ယံ သဗ္ဗေသံ ပဟောတိ၊ တံ သဗ္ဗေသံ ဒါတဗ္ဗံ၊ နော စေ ပဟောတိ၊ ဌိတိကံ ကတွာ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ဣဒမ္ပိ ဒွီသု ဂိလာနေသု ¶ မဟာဂိလာနုပဋ္ဌာကဿ ဂါဟေတဗ္ဗံ၊ ဒွီသု မဟာဂိလာနေသု အနာထဂိလာနုပဋ္ဌာကဿ။ ယံ ကုလံ ဂိလာနဘတ္တမ္ပိ ဒေတိ ဂိလာနုပဋ္ဌာကဘတ္တမ္ပိ၊ တတ္ထ ¶ ယဿ ဂိလာနဿ ဘတ္တံ ပါပုဏာတိ တဒုပဋ္ဌာကဿာပိ တတ္ထေဝ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ဂိလာနုပဋ္ဌာကဘတ္တေပိ ဒိဝသပရိစ္ဆေဒေါ နတ္ထိ၊ ယာဝ ဂိလာနော လဘတိ၊ တာဝဿ ဥပဋ္ဌာကောပိ လဘတီတိ။ ဣမာနိ စတ္တာရိ ဘတ္တာနိ သစေ ဧဝံ ဒိန္နာနိ ဟောန္တိ ‘‘အာဂန္တုကဂမိကဂိလာနုပဋ္ဌာကာ မမ ဘိက္ခံ ဂဏှန္တူ’’တိ၊ ပိဏ္ဍပါတိကာနမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပန အာဂန္တုကာဒီနံ ဘတ္တံ နိဗန္ဓာပေမိ၊ ‘‘မမ ဘတ္တံ ဂဏှန္တူ’’တိ ဧဝံ ဒိန္နာနိ ဟောန္တိ၊ ပိဏ္ဍပါတိကာနံ န ဝဋ္ဋတိ။
အပရာနိပိ ‘‘ဓုရဘတ္တံ၊ ကုဋိဘတ္တံ၊ ဝါရဘတ္တ’’န္တိ တီဏိ ဘတ္တာနိ။ တတ္ထ ဓုရဘတ္တန္တိ နိစ္စဘတ္တံ ဝုစ္စတိ၊ တံ ဒုဝိဓံ – သင်္ဃိကံ ပုဂ္ဂလိကဉ္စ။ တတ္ထ ယံ ‘‘သင်္ဃဿ ဓုရဘတ္တံ ဒေမာ’’တိ နိဗန္ဓာပိတံ၊ တံ သလာကဘတ္တဂတိကံ။ ‘‘မမ နိဗဒ္ဓံ ဘိက္ခံ ဂဏှန္တူ’’တိ ဝတွာ ဒိန္နံ ပန ပိဏ္ဍပါတိကာနမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ ပုဂ္ဂလိကေပိ ‘‘တုမှာကံ ဓုရဘတ္တံ ဒမ္မီ’’တိ ဝုတ္တေ ပိဏ္ဍပါတိကော စေ၊ န ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘မမ နိဗဒ္ဓံ ဘိက္ခံ ဂဏှထာ’’တိ ဝုတ္တေ ပန ဝဋ္ဋတိ၊ သာဒိတဗ္ဗံ။ သစေပိ ပစ္ဆာ ကတိပါဟေ ဝီတိဝတ္တေ ‘‘ဓုရဘတ္တံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒတိ၊ မူလေ သုဋ္ဌု သမ္ပဋိစ္ဆိတတ္တာ ဝဋ္ဋတိ။
ကုဋိဘတ္တံ နာမ ယံ သင်္ဃဿ အာဝါသံ ကာရေတွာ ‘‘အမှာကံ သေနာသနဝါသိနော အမှာကံယေဝ ဘတ္တံ ဂဏှန္တူ’’တိ ဧဝံ နိဗန္ဓာပိတံ၊ တံ သလာကဘတ္တဂတိကမေဝ ဟောတိ၊ ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ‘‘အမှာကံ သေနာသနဝါသိနော အမှာကံယေဝ ဘိက္ခံ ဂဏှန္တူ’’တိ ဝုတ္တေ ပန ပိဏ္ဍပါတိကာနမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ ¶ ။ ယံ ပန ပုဂ္ဂလေ ပသီဒိတွာ တဿ ဝါ အာဝါသံ ကတွာ ‘‘တုမှာကံ ဒေမာ’’တိ ဒိန္နံ၊ တံ တဿေဝ ဟောတိ၊ တသ္မိံ ကတ္ထစိ ဂတေ နိဿိတကေဟိ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။
ဝါရဘတ္တံ နာမ ဒုဗ္ဘိက္ခသမယေ ‘‘ဝါရေန ဘိက္ခူ ¶ ဇဂ္ဂိဿာမာ’’တိ ဓုရဂေဟတော ပဋ္ဌာယ ဒိန္နံ၊ တမ္ပိ ဘိက္ခာဝစနေန ဒိန္နံ ပိဏ္ဍပါတိကာနံ ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘ဝါရဘတ္တ’’န္တိ ဝုတ္တေ ပန သလာကဘတ္တဂတိကံ ဟောတိ။ သစေ တဏ္ဍုလာဒီနိ ပေသေန္တိ၊ ‘‘သာမဏေရာ ပစိတွာ ဒေန္တူ’’တိ၊ ပိဏ္ဍပါတိကာနံ ဝဋ္ဋတိ။ ဣတိ ဣမာနိ စ တီဏိ အာဂန္တုကဘတ္တာဒီနိ စ စတ္တာရီတိ သတ္တ၊ တာနိ သင်္ဃဘတ္တာဒီဟိ သဟ စုဒ္ဒသ ဘတ္တာနိ ဟောန္တိ။
အဋ္ဌကထာယံ ပန ဝိဟာရဘတ္တံ၊ အဋ္ဌကဘတ္တံ၊ စတုက္ကဘတ္တံ၊ ဂုဠှကဘတ္တန္တိ အညာနိပိ စတ္တာရိ ဘတ္တာနိ ဝုတ္တာနိ။ တတ္ထ ဝိဟာရဘတ္တံ နာမ ဝိဟာရေ တတြုပ္ပာဒဘတ္တံ၊ တံ သင်္ဃဘတ္တေန ဂဟိတံ။ တံ ပန တိဿမဟာဝိဟာရစိတ္တလပဗ္ဗတာဒီသု ပဋိသမ္ဘိဒါပတ္တေဟိ ခီဏာသဝေဟိ ယထာ ပိဏ္ဍပါတိကာနမ္ပိ သက္ကာ ¶ ဟောတိ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ၊ တထာ ပဋိဂ္ဂဟိတတ္တာ တာဒိသေသု ဌာနေသု ပိဏ္ဍပါတိကာနမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘အဋ္ဌန္နံ ဘိက္ခူနံ ဒေမ၊ စတုန္နံ ဒေမာ’’တိ ဧဝံ ဒိန္နံ ပန အဋ္ဌကဘတ္တဉ္စေဝ စတုက္ကဘတ္တဉ္စ၊ တမ္ပိ ဘိက္ခာဝစနေန ဒိန္နံ ပိဏ္ဍပါတိကာနံ ဝဋ္ဋတိ။ မဟာဘိသင်္ခါရိကေန အတိရသကပူဝေန ပတ္တံ ပူရေတွာ ထကေတွာ ဒိန္နံ ဂုဠှကဘတ္တံ နာမ။ ဣမာနိ တီဏိ သလာကဘတ္တဂတိကာနေဝ။
အပရမ္ပိ ဂုဠကဘတ္တံ နာမ အတ္ထိ၊ ဣဓေကစ္စေ မနုဿာ မဟာဓမ္မသဝနဉ္စ ဝိဟာရပူဇဉ္စ ကာရေတွာ သကလသင်္ဃဿ ဒါတုံ န သက္ကောမာတိ၊ ‘‘ဒွေ တီဏိ ဘိက္ခုသတာနိ အမှာကံ ဘိက္ခံ ဂဏှန္တူ’’တိ ဘိက္ခုပရိစ္ဆေဒဇာနနတ္ထံ ဂုဠကေ ဒေန္တိ၊ ဣဒံ ပိဏ္ဍပါတိကာနမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ ဣတိ စီဝရက္ခန္ဓကေ စီဝရဘာဇနီယံ၊ ဣမသ္မိံ ပန သေနာသနက္ခန္ဓကေ သေနာသနဘာဇနီယဉ္စေဝ ပိဏ္ဍပါတဘာဇနီယဉ္စ ဝုတ္တံ။
ဂိလာနပစ္စယဘာဇနီယံ ပန ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗံ – သပ္ပိအာဒီသု ဘေသဇ္ဇေသု ရာဇရာဇမဟာမတ္တာ သပ္ပိဿ တာဝ ကုမ္ဘသတမ္ပိ ကုမ္ဘသဟဿမ္ပိ ဝိဟာရံ ပေသေန္တိ၊ ဃဏ္ဋိံ ပဟရိတွာ ထေရာသနတော ပဋ္ဌာယ ဂဟိတဘာဇနံ ပူရေတွာ ဒါတဗ္ဗံ ¶ ၊ ပိဏ္ဍပါတိကာနမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ အလသဇာတိကာ မဟာထေရာ ¶ ပစ္ဆာ အာဂစ္ဆန္တိ၊ ‘‘ဘန္တေ၊ ဝီသတိဝဿာနံ ဒိယျတိ၊ တုမှာကံ ဌိတိကာ အတိက္ကန္တာ’’တိ န ဝတ္တဗ္ဗာ၊ ဌိတိကံ ဌပေတွာ တေသံ ဒတွာ ပစ္ဆာ ဌိတိကာယ ဒါတဗ္ဗံ။
‘‘အသုကဝိဟာရေ ဗဟု သပ္ပိ ဥပ္ပန္န’’န္တိ သုတွာ ယောဇနန္တရဝိဟာရတောပိ ဘိက္ခူ အာဂစ္ဆန္တိ၊ သမ္ပတ္တသမ္ပတ္တာနံ ဌိတဋ္ဌာနတော ပဋ္ဌာယ ဒါတဗ္ဗံ။ အသမ္ပတ္တာနမ္ပိ ဥပစာရသီမံ ပဝိဋ္ဌာနံ အန္တေဝါသိကာဒီသု ဂဏှန္တေသု ဒါတဗ္ဗမေဝ။ ‘‘ဗဟိဥပစာရသီမာယ ဌိတာနံ ဒေထာ’’တိ ဝဒန္တိ၊ န ဒါတဗ္ဗံ။ သစေ ပန ဥပစာရသီမံ ဩက္ကန္တေဟိ ဧကာဗဒ္ဓါ ဟုတွာ အတ္တနော ဝိဟာရဒွါရေ ဝါ အန္တောဝိဟာရေယေဝ ဝါ ဟောန္တိ၊ ပရိသာဝသေန ဝဍ္ဎိတာ နာမ သီမာ ဟောတိ၊ တသ္မာ ဒါတဗ္ဗံ။ သင်္ဃနဝကဿ ဒိန္နေပိ ပစ္ဆာ အာဂတာနံ ဒါတဗ္ဗမေဝ။ ဒုတိယဘာဂေ ပန ထေရာသနံ အာရုဠှေ ပစ္ဆာ အာဂတာနံ ပဌမဘာဂေါ န ပါပုဏာတိ၊ ဒုတိယဘာဂတော ဝဿဂ္ဂေန ဒါတဗ္ဗံ။ ဥပစာရသီမံ ပဝိသိတွာ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ဒိန္နံ ဟောတိ၊ သဗ္ဗသန္နိပါတဋ္ဌာနေယေဝ ဘာဇေတဗ္ဗံ။
ယသ္မိံ ဝိဟာရေ ဒသ ဘိက္ခူ၊ ဒသေဝ စ သပ္ပိကုမ္ဘာ ဒိယျန္တိ၊ ဧကေကကုမ္ဘဝသေနေဝ ဘာဇေတဗ္ဗံ။ ဧကော သပ္ပိကုမ္ဘော ဟောတိ၊ ဒသ ဘိက္ခူဟိ ဘာဇေတွာ ¶ ဂဟေတဗ္ဗံ။ သစေ ယထာဌိတံယေဝ ‘‘အမှာကံ ပါပုဏာတီ’’တိ ဂဏှန္တိ၊ ဒုဂ္ဂဟိတံ၊ ဂတဂတဋ္ဌာနေ သင်္ဃိကမေဝ ဟောတိ။ ကုမ္ဘံ ပန အာဝဇ္ဇေတွာ ထာလကေ ထောကံ သပ္ပိံ ကတွာ ‘‘ဣဒံ မဟာထေရဿ ပါပုဏာတိ၊ အဝသေသံ အမှာကံ ပါပုဏာတီ’’တိ ဝတွာ တမ္ပိ ကုမ္ဘေယေဝ အာကိရိတွာ ယထိစ္ဆိတံ ဂဟေတွာ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ထိနံ သပ္ပိ ဟောတိ၊ လေခံ ကတွာ ‘‘လေခတော ပရဘာဂေါ မဟာထေရဿ ပါပုဏာတိ၊ အဝသေသံ အမှာက’’န္တိ ဂဟိတမ္ပိ သုဂ္ဂဟိတံ၊ ဝုတ္တပရိစ္ဆေဒတော ဦနာဓိကေသုပိ ဘိက္ခူသု စ သပ္ပိကုမ္ဘေသု စ ဧတေနေဝုပါယေန ဘာဇေတဗ္ဗံ။
သစေ ပနေကော ဘိက္ခု၊ ဧကောပိ ကုမ္ဘော ဟောတိ၊ ဃဏ္ဋိံ ပဟရိတွာ ‘‘အယံ မယှံ ¶ ပါပုဏာတီ’’တိပိ ဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘အယံ ပဌမဘာဂေါ မယှံ ပါပုဏာတိ၊ အယံ ဒုတိယဘာဂေါ’’တိ ဧဝံ ထောကံ ထောကမ္ပိ ပါပေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဧသ နယော နဝနီတာဒီသုပိ။ ယသ္မိံ ပန ဝိပ္ပသန္နေ တိလတေလာဒိမှိ လေခါ န သန္တိဋ္ဌတိ၊ တံ ဥဒ္ဓရိတွာ ဘာဇေတဗ္ဗံ။ သိင်္ဂိဝေရမရိစာဒိဘေသဇ္ဇမ္ပိ အဝသေသပတ္တထာလကာဒိသမဏပရိက္ခာရောပိ သဗ္ဗော ဝုတ္တာနုရူပေနေဝ နယေန သုဋ္ဌု သလ္လက္ခေတွာ ဘာဇေတဗ္ဗောတိ။
ပါဠိံ ¶ အဋ္ဌကထဉ္စေဝ၊ ဩလောကေတွာ ဝိစက္ခဏော၊
သင်္ဃိကေ ပစ္စယေ ဧဝံ၊ အပ္ပမတ္တောဝ ဘာဇယေတိ။
ဣတိ သဗ္ဗာကာရေန ပစ္စယဘာဇနီယကထာ နိဋ္ဌိတာ။
သမ္မန္နိတွာ ဌပိတယာဂုဘာဇကာဒီဟိ ဘာဇနီယဋ္ဌာနံ အာဂတမနုဿာနံ အနာပုစ္ဆိတွာဝ ဥပဍ္ဎဘာဂေါ ဒါတဗ္ဗော၊ အသမ္မတေဟိ ပန အပလောကေတွာ ဒါတဗ္ဗော။ သမ္မတေန အပ္ပမတ္တကဝိဿဇ္ဇနကေန ဘိက္ခုနာ စီဝရကမ္မံ ကရောန္တဿ ‘‘သူစိံ ဒေဟီ’’တိ ဝဒတော ဧကာ ဒီဃာ၊ ဧကာ ရဿာတိ ဒွေ သူစိယော ဒါတဗ္ဗာ။ ‘‘အဝိဘတ္တံ သင်္ဃိကံ ဘဏ္ဍ’’န္တိ ပုစ္ဆိတဗ္ဗကိစ္စံ နတ္ထိ။ ပိပ္ဖလကတ္ထိကဿ ဧကော ပိပ္ဖလကော၊ အဒ္ဓါနကန္တာရံ ပဋိပဇ္ဇိတုကာမဿ ဥပါဟနယုဂဠံ၊ ကာယဗန္ဓနတ္ထိကဿ ကာယဗန္ဓနံ၊ ‘‘အံသဗဒ္ဓကော မေ ဇိဏ္ဏော’’တိ အာဂတဿ အံသဗဒ္ဓကော၊ ပရိဿာဝနတ္ထိကဿ ပရိဿာဝနံ ဒါတဗ္ဗံ။ ဓမ္မကရဏတ္ထိကဿ ဓမ္မကရဏော။ သစေ ပဋကော န ဟောတိ၊ ဓမ္မကရဏော ပဋကေန သဒ္ဓိံ ဒါတဗ္ဗော။ ‘‘အာဂန္တုကပဋ္ဋံ အာရောပေဿာမီ’’တိ ယာစန္တဿ ¶ ကုသိယာ စ အဍ္ဎကုသိယာ စ ပဟောနကံ ဒါတဗ္ဗံ။ ‘‘မဏ္ဍလံ နပ္ပဟောတီ’’တိ အာဂတဿ မဏ္ဍလံ ဧကံ ဒါတဗ္ဗံ၊ အဍ္ဎမဏ္ဍလာနိ ဒွေ ဒါတဗ္ဗာနိ။ ဒွေ မဏ္ဍလာနိ ယာစန္တဿ န ဒါတဗ္ဗာနိ။ အနုဝါတပရိဘဏ္ဍတ္ထိကဿ ¶ ဧကဿ စီဝရဿ ပဟောနကံ ဒါတဗ္ဗံ။ သပ္ပိနဝနီတာဒိအတ္ထိကဿ ဂိလာနဿ ဧကံ ဘေသဇ္ဇံ နာဠိမတ္တံ ကတွာ တတော တတိယကောဋ္ဌာသော ဒါတဗ္ဗော။ ဧဝံ တီဏိ ဒိဝသာနိ ဒတွာ နာဠိယာ ပရိပုဏ္ဏာယ စတုတ္ထဒိဝသတော ပဋ္ဌာယ သင်္ဃံ ပုစ္ဆိတွာ ဒါတဗ္ဗံ။ ဂုဠပိဏ္ဍေပိ ဧကဒိဝသံ တတိယဘာဂေါ ဒါတဗ္ဗော။ ဧဝံ တီဟိ ဒိဝသေဟိ နိဋ္ဌိတေ ပိဏ္ဍေ တတော ပရံ သင်္ဃံ ပုစ္ဆိတွာ ဒါတဗ္ဗံ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနမေဝါတိ။
ပက္ခိကဘတ္တာဒိကထာ နိဋ္ဌိတာ။
သေနာသနက္ခန္ဓကဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။