📜

နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ

ဝိနယပိဋကေ

ပရိဝါရ-အဋ္ဌကထာ

သောဠသမဟာဝါရော

ပညတ္တိဝါရဝဏ္ဏနာ

ဝိသုဒ္ဓပရိဝါရဿ ၊ ပရိဝါရောတိ သာသနေ၊

ဓမ္မက္ခန္ဓသရီရဿ၊ ခန္ဓကာနံ အနန္တရာ။

သင်္ဂဟံ ယော သမာရုဠှော၊ တဿ ပုဗ္ဗာဂတံ နယံ၊

ဟိတွာ ဒါနိ ကရိဿာမိ၊ အနုတ္တာနတ္ထဝဏ္ဏနံ။

၁။ တတ္ထ ယံ တေန ဘဂဝတာ…ပေ… ပညတ္တန္တိ အာဒိနယပ္ပဝတ္တာယ တာဝ ပုစ္ဆာယ အယံ သင်္ခေပတ္ထော – ယော သော ဘဂဝါ သာသနဿ စိရဋ္ဌိတိကတ္ထံ ဓမ္မသေနာပတိနာ သဒ္ဓမ္မဂါရဝဗဟုမာနဝေဂသမုဿိတံ အဉ္ဇလိံ သိရသ္မိံ ပတိဋ္ဌာပေတွာ ယာစိတော ဒသ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ ဝိနယပညတ္တိံ ပညပေသိ၊ တေန ဘဂဝတာ တဿ တဿ သိက္ခာပဒဿ ပညတ္တိကာလံ ဇာနတာ၊ တဿာ တဿာ သိက္ခာပဒပညတ္တိယာ ဒသ အတ္ထဝသေ ပဿတာ၊ အပိစ ပုဗ္ဗေနိဝါသာဒီဟိ ဇာနတာ၊ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ပဿတာ၊ တီဟိ ဝိဇ္ဇာဟိ ဆဟိ ဝါ ပန အဘိညာဟိ ဇာနတာ၊ သဗ္ဗတ္ထ အပ္ပဋိဟတေန သမန္တစက္ခုနာ ပဿတာ၊ သဗ္ဗဓမ္မဇာနနသမတ္ထာယ ပညာယ ဇာနတာ၊ သဗ္ဗသတ္တာနံ စက္ခုဝိသယာတီတာနိ တိရောကုဋ္ဋာဒိဂတာနိ စာပိ ရူပါနိ အတိဝိသုဒ္ဓေန မံသစက္ခုနာ စ ပဿတာ၊ အတ္တဟိတသာဓိကာယ သမာဓိပဒဋ္ဌာနာယ ပဋိဝေဓပညာယ ဇာနတာ၊ ပရဟိတသာဓိကာယ ကရုဏာပဒဋ္ဌာနာယ ဒေသနာပညာယ ပဿတာ၊ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ‘‘ယံ ပဌမံ ပါရာဇိကံ ပညတ္တံ၊ တံ ကတ္ထ ပညတ္တံ၊ ကံ အာရဗ္ဘ ပညတ္တံ၊ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ…ပေ… ကေနာဘတ’’န္တိ။

၂။ ပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနေ ပန ‘‘ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ပဌမံ ပါရာဇိက’’န္တိ ဣဒံ ကေဝလံ ပုစ္ဆာယ အာဂတဿ အာဒိပဒဿ ပစ္စုဒ္ဓရဏမတ္တမေဝ၊ ‘‘ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ ဝေသာလိယာ ပညတ္တံ၊ ကံ အာရဗ္ဘာတိ သုဒိန္နံ ကလန္ဒပုတ္တံ အာရဗ္ဘာ’’တိ ဧဝမာဒိနာ ပန နယေန ပုနပိ ဧတ္ထ ဧကေကံ ပဒံ ပုစ္ဆိတွာဝ ဝိဿဇ္ဇိတံ။ ဧကာ ပညတ္တီတိ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝေယျ ပါရာဇိကော ဟောတိ အသံဝါသော’’တိ အယံ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဒွေ အနုပညတ္တိယောတိ ‘‘အန္တမသော တိရစ္ဆာနဂတာယပီ’’တိ စ၊ ‘‘သိက္ခံ အပစ္စက္ခာယာ’’တိ စ မက္ကဋိဝဇ္ဇိပုတ္တကဝတ္ထူနံ ဝသေန ဝုတ္တာ – ဣမာ ဒွေ အနုပညတ္တိယော။ ဧတ္တာဝတာ ‘‘အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ အနုပညတ္တိ အနုပ္ပန္နပညတ္တီ’’တိ ဣမိဿာ ပုစ္ဆာယ ဒွေ ကောဋ္ဌာသာ ဝိဿဇ္ဇိတာ ဟောန္တိ။ တတိယံ ဝိဿဇ္ဇေတုံ ပန ‘‘အနုပ္ပန္နပညတ္တိ တသ္မိံ နတ္ထီ’’တိ ဝုတ္တံ။ အယဉှိ အနုပ္ပန္နပညတ္တိ နာမ အနုပ္ပန္နေ ဒေါသေ ပညတ္တာ၊ သာ အဋ္ဌဂရုဓမ္မဝသေန ဘိက္ခုနီနံယေဝ အာဂတာ၊ အညတြ နတ္ထိ။ တသ္မာ ဝုတ္တံ ‘‘အနုပ္ပန္နပညတ္တိ တသ္မိံ နတ္ထီ’’တိ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တီတိ မဇ္ဈိမဒေသေ စေဝ ပစ္စန္တိမဇနပဒေသု စ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ။ ဝိနယဓရပဉ္စမေန ဂဏေန ‘‘ဥပသမ္ပဒါ၊ ဂုဏင်္ဂုဏူပါဟနာ၊ ဓုဝနဟာနံ၊ စမ္မတ္ထရဏ’’န္တိ ဣမာနိ ဟိ စတ္တာရိ သိက္ခာပဒါနိ မဇ္ဈိမဒေသေယေဝ ပညတ္တိ။ ဧတ္ထေဝ ဧတေဟိ အာပတ္တိ ဟောတိ၊ န ပစ္စန္တိမဇနပဒေသု။ သေသာနိ သဗ္ဗာနေဝ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ နာမ။

သာဓာရဏပညတ္တီတိ ဘိက္ခူနဉ္စေဝ ဘိက္ခုနီနဉ္စ သာဓာရဏပညတ္တိ၊ သုဒ္ဓဘိက္ခူနမေဝ ဟိ သုဒ္ဓဘိက္ခုနီနံ ဝါ ပညတ္တံ သိက္ခာပဒံ အသာဓာရဏပညတ္တိ နာမ ဟောတိ။ ဣဒံ ပန ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ ဥပ္ပန္နေ ဝတ္ထုသ္မိံ ‘‘ယာ ပန ဘိက္ခုနီ ဆန္ဒသော မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝေယျ၊ အန္တမသော တိရစ္ဆာနဂတေနပိ ပါရာဇိကာ ဟောတိ အသံဝါသာ’’တိ ဘိက္ခုနီနမ္ပိ ပညတ္တံ၊ ဝိနီတကထာမတ္တမေဝ ဟိ တာသံ နတ္ထိ၊ သိက္ခာပဒံ ပန အတ္ထိ၊ တေန ဝုတ္တံ ‘‘သာဓာရဏပညတ္တီ’’တိ။ ဥဘတောပညတ္တိယမ္ပိ ဧသေဝ နယော။ ဗျဉ္ဇနမတ္တမေဝ ဟိ ဧတ္ထ နာနံ၊ ဘိက္ခူနံ ဘိက္ခုနီနမ္ပိ သာဓာရဏတ္တာ သာဓာရဏပညတ္တိ၊ ဥဘိန္နမ္ပိ ပညတ္တတ္တာ ဥဘတောပညတ္တီတိ။ အတ္ထေ ပန ဘေဒေါ နတ္ထိ။

နိဒါနောဂဓန္တိ ‘‘ယဿ သိယာ အာပတ္တိ သော အာဝိကရေယျာ’’တိ ဧတ္ထ သဗ္ဗာပတ္တီနံ အနုပဝိဋ္ဌတ္တာ နိဒါနောဂဓံ၊ နိဒါနေ အနုပဝိဋ္ဌန္တိ အတ္ထော။ ဒုတိယေန ဥဒ္ဒေသေနာတိ နိဒါနောဂဓံ နိဒါနပရိယာပန္နမ္ပိ သမာနံ ‘‘တတြိမေ စတ္တာရော ပါရာဇိကာ ဓမ္မာ’’တိအာဒိနာ ဒုတိယေနေဝ ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနန္တိ သီလဝိပတ္တိအာဒီနံ။ ပဌမာ ဟိ ဒွေ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ သီလဝိပတ္တိ နာမ၊ အဝသေသာ ပဉ္စ အာစာရဝိပတ္တိ နာမ။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ စ အန္တဂ္ဂါဟိကဒိဋ္ဌိ စ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ နာမ၊ အာဇီဝဟေတု ပညတ္တာနိ ဆ သိက္ခာပဒါနိ အာဇီဝဝိပတ္တိ နာမ။ ဣတိ ဣမာသံ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဣဒံ ပါရာဇိကံ သီလဝိပတ္တိ နာမ ဟောတိ။

ဧကေန သမုဋ္ဌာနေနာတိ ဒွင်္ဂိကေန ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန။ ဧတ္ထ ဟိ စိတ္တံ အင်္ဂံ ဟောတိ၊ ကာယေန ပန အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတီ’’တိ။ ဒွီဟိ သမထေဟိ သမ္မတီတိ ‘‘အာပန္နောသီ’’တိ သမ္မုခါ ပုစ္ဆိယမာနော ‘‘အာမ အာပန္နောမှီ’’တိ ပဋိဇာနာတိ၊ တာဝဒေဝ ဘဏ္ဍနကလဟဝိဂ္ဂဟာ ဝူပသန္တာ ဟောန္တိ၊ သက္ကာ စ ဟောတိ တံ ပုဂ္ဂလံ အပနေတွာ ဥပေါသထော ဝါ ပဝါရဏာ ဝါ ကာတုံ။ ဣတိ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စာတိ ဒွီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ၊ န စ တပ္ပစ္စယာ ကောစိ ဥပဒ္ဒဝေါ ဟောတိ။ ယံ ပန ဥပရိ ပညတ္တိဝဂ္ဂေ ‘‘န ကတမေန သမထေန သမ္မတီ’’တိ ဝုတ္တံ၊ တံ သမထံ ဩတာရေတွာ အနာပတ္တိ ကာတုံ န သက္ကာတိ ဣမမတ္ထံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။

ပညတ္တိ ဝိနယောတိ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခူ’’တိအာဒိနာ နယေန ဝုတ္တမာတိကာ ပညတ္တိ ဝိနယောတိ အတ္ထော။ ဝိဘတ္တီတိ ပဒဘာဇနံ ဝုစ္စတိ၊ ဝိဘတ္တီတိ ဟိ ဝိဘင်္ဂဿေဝေတံ နာမံ။ အသံဝရောတိ ဝီတိက္ကမော။ သံဝရောတိ အဝီတိက္ကမော။ ယေသံ ဝတ္တတီတိ ယေသံ ဝိနယပိဋကဉ္စ အဋ္ဌကထာ စ သဗ္ဗာ ပဂုဏာတိ အတ္ထော။ တေ ဓာရေန္တီတိ တေ ဧတံ ပဌမပါရာဇိကံ ပါဠိတော စ အတ္ထတော စ ဓာရေန္တိ၊ န ဟိ သက္ကာ သဗ္ဗံ ဝိနယပိဋကံ အဇာနန္တေန ဧတဿ အတ္ထော ဇာနိတုန္တိ။ ကေနာဘတန္တိ ဣဒံ ပဌမပါရာဇိကံ ပါဠိဝသေန စ အတ္ထဝသေန စ ယာဝ အဇ္ဇတနကာလံ ကေန အာနီတန္တိ။ ပရမ္ပရာဘတန္တိ ပရမ္ပရာယ အာနီတံ။

၃။ ဣဒါနိ ယာယ ပရမ္ပရာယ အာနီတံ၊ တံ ဒဿေတုံ ‘‘ဥပါလိ ဒါသကော စေဝါ’’တိအာဒိနာ နယေန ပေါရာဏကေဟိ မဟာထေရေဟိ ဂါထာယော ဌပိတာ ။ တတ္ထ ယံ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ တံ နိဒါနဝဏ္ဏနာယမေဝ ဝုတ္တံ။ ဣမိနာ နယေန ဒုတိယပါရာဇိကာဒိပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနေသုပိ ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗောတိ။

မဟာဝိဘင်္ဂေ ပညတ္တိဝါရဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ကတာပတ္တိဝါရာဒိဝဏ္ဏနာ

၁၅၇။ ဣတော ပရံ ‘‘မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တော ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတီ’’တိ အာဒိပ္ပဘေဒေါ ကတာပတ္တိဝါရော၊ ‘‘မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တဿ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တီ’’တိ အာဒိပ္ပဘေဒေါ ဝိပတ္တိဝါရော၊ ‘‘မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တဿ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ’’တိ အာဒိပ္ပဘေဒေါ သင်္ဂဟဝါရော၊ ‘‘မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တဿ အာပတ္တိယော ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌဟန္တီ’’တိ အာဒိပ္ပဘေဒေါ သမုဋ္ဌာနဝါရော၊ ‘‘မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တဿ အာပတ္တိယော စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏ’’န္တိ အာဒိပ္ပဘေဒေါ အဓိကရဏဝါရော၊ ‘‘မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တဿ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တီ’’တိ အာဒိပ္ပဘေဒေါ သမထဝါရော၊ တဒနန္တရော သမုစ္စယဝါရော စာတိ ဣမေ သတ္တ ဝါရာ ဥတ္တာနတ္ထာ ဧဝ။

၁၈၈။ တတော ပရံ ‘‘မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝနပစ္စယာ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တ’’န္တိအာဒိနာ နယေန ပုန ပစ္စယဝသေန ဧကော ပညတ္တိဝါရော၊ တဿ ဝသေန ပုရိမသဒိသာ ဧဝ ကတာပတ္တိဝါရာဒယော သတ္တ ဝါရာတိ ဧဝံ အပရေပိ အဋ္ဌ ဝါရာ ဝုတ္တာ၊ တေပိ ဥတ္တာနတ္ထာ ဧဝ။ ဣတိ ဣမေ အဋ္ဌ၊ ပုရိမာ အဋ္ဌာတိ မဟာဝိဘင်္ဂေ သောဠသ ဝါရာ ဒဿိတာ။ တတော ပရံ တေနေဝ နယေန ဘိက္ခုနိဝိဘင်္ဂေပိ သောဠသ ဝါရာ အာဂတာတိ ဧဝမိမေ ဥဘတောဝိဘင်္ဂေ ဒွတ္တိံသ ဝါရာ ပါဠိနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ န ဟေတ္ထ ကိဉ္စိ ပုဗ္ဗေ အဝိနိစ္ဆိတံ နာမ အတ္ထိ။

မဟာဝိဘင်္ဂေ စ ဘိက္ခုနိဝိဘင်္ဂေ စ

သောဠသမဟာဝါရဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။