📜

စူဠသင်္ဂါမော

အနုဝိဇ္ဇကဿ ပဋိပတ္တိဝဏ္ဏနာ

၃၆၅။ စူဠသင်္ဂါမေ သင်္ဂါမာဝစရေန ဘိက္ခုနာတိ သင်္ဂါမော ဝုစ္စတိ အဓိကရဏဝိနိစ္ဆယတ္ထာယ သင်္ဃသန္နိပါတော။ တတြ ဟိ အတ္တပစ္စတ္ထိကာ စေဝ သာသနပစ္စတ္ထိကာ စ ဥဒ္ဓမ္မံ ဥဗ္ဗိနယံ သတ္ထု သာသနံ ဒီပေန္တာ သမောသရန္တိ ဝေသာလိကာ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ ဝိယ။ ယော ဘိက္ခု တေသံ ပစ္စတ္ထိကာနံ လဒ္ဓိံ မဒ္ဒိတွာ သကဝါဒဒီပနတ္ထာယ တတ္ထ အဝစရတိ၊ အဇ္ဈောဂါဟေတွာ ဝိနိစ္ဆယံ ပဝတ္တေတိ၊ သော သင်္ဂါမာဝစရော နာမ ယသတ္ထေရော ဝိယ။ တေန သင်္ဂါမာဝစရေန ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမန္တေန နီစစိတ္တေန သင်္ဃော ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗော။ နီစစိတ္တေနာတိ မာနဒ္ဓဇံ နိပါတေတွာ နိဟတမာနစိတ္တေန။ ရဇောဟရဏသမေနာတိ ပါဒပုဉ္ဆနသမေန၊ ယထာ ရဇောဟရဏဿ သံကိလိဋ္ဌေ ဝါ အသံကိလိဋ္ဌေ ဝါ ပါဒေ ပုဉ္ဆိယမာနေ နေဝ ရာဂေါ န ဒေါသော၊ ဧဝံ ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌေသု အရဇ္ဇန္တေန အဒုဿန္တေနာတိ အတ္ထော။ ယထာပတိရူပေ အာသနေတိ ယထာပတိရူပံ အာသနံ ဉတွာ အတ္တနော ပါပုဏနဋ္ဌာနေ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ပိဋ္ဌိံ အဒဿေတွာ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ အနာနာကထိကေနာတိ နာနာဝိဓံ တံ တံ အနတ္ထကထံ အကထေန္တေန။ အတိရစ္ဆာနကထိကေနာတိ ဒိဋ္ဌသုတမုတမ္ပိ ရာဇကထာဒိကံ တိရစ္ဆာနကထံ အကထေန္တေန။ သာမံ ဝါ ဓမ္မော ဘာသိတဗ္ဗောတိ သင်္ဃသန္နိပါတဋ္ဌာနေ ကပ္ပိယာကပ္ပိယနိဿိတာ ဝါ ရူပါရူပပရိစ္ဆေဒသမထာစာရဝိပဿနာစာရဋ္ဌာနနိသဇ္ဇဝတ္တာဒိနိဿိတာ ဝါ ကထာ ဓမ္မော နာမ။ ဧဝရူပေါ ဓမ္မော သယံ ဝါ ဘာသိတဗ္ဗော၊ ပရော ဝါ အဇ္ဈေသိတဗ္ဗော။ ယော ဘိက္ခု တထာရူပိံ ကထံ ကထေတုံ ပဟောတိ၊ သော ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘အာဝုသော သင်္ဃမဇ္ဈမှိ ပဉှေ ဥပ္ပန္နေ တွံ ကထေယျာသီ’’တိ။ အရိယော ဝါ တုဏှီဘာဝေါ နာတိမညိတဗ္ဗောတိ အရိယာ တုဏှီ နိသီဒန္တာ န ဗာလပုထုဇ္ဇနာ ဝိယ နိသီဒန္တိ။ အညတရံ ကမ္မဋ္ဌာနံ ဂဟေတွာဝ နိသီဒန္တိ။ ဣတိ ကမ္မဋ္ဌာနမနသိကာရဝသေန တုဏှီဘာဝေါ အရိယော တုဏှီဘာဝေါ နာမ၊ သော နာတိမညိတဗ္ဗော၊ ကိံ ကမ္မဋ္ဌာနာနုယောဂေနာတိ နာဝဇာနိတဗ္ဗော၊ အတ္တနော ပတိရူပံ ကမ္မဋ္ဌာနံ ဂဟေတွာဝ နိသီဒိတဗ္ဗန္တိ အတ္ထော။

န ဥပဇ္ဈာယော ပုစ္ဆိတဗ္ဗောတိ ‘‘ကော နာမော တုယှံ ဥပဇ္ဈာယော’’တိ န ပုစ္ဆိတဗ္ဗော။ ဧသ နယော သဗ္ဗတ္ထ။ န ဇာတီတိ ‘‘ခတ္တိယဇာတိယော တွံ ဗြာဟ္မဏဇာတိယော’’တိ ဧဝံ ဇာတိ န ပုစ္ဆိတဗ္ဗာ။ န အာဂမောတိ ‘‘ဒီဃဘာဏကောသိ တွံ မဇ္ဈိမဘာဏကော’’တိ ဧဝံ အာဂမော န ပုစ္ဆိတဗ္ဗော။ ကုလပဒေသောတိ ခတ္တိယကုလာဒိဝသေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။ အတြဿ ပေမံ ဝါ ဒေါသော ဝါတိ အတြ ပုဂ္ဂလေ ဧတေသံ ကာရဏာနံ အညတရဝသေန ပေမံ ဝါ ဘဝေယျ ဒေါသော ဝါ။

နော ပရိသကပ္ပိကေနာတိ ပရိသကပ္ပကေန ပရိသာနုဝိဓာယကေန န ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ယံ ပရိသာယ ရုစ္စတိ၊ တဒေဝ စေတေတွာ ကပ္ပေတွာ န ကထေတဗ္ဗန္တိ အတ္ထော။ န ဟတ္ထမုဒ္ဒါ ဒဿေတဗ္ဗာတိ ကထေတဗ္ဗေ စ အကထေတဗ္ဗေ စ သညာဇနနတ္ထံ ဟတ္ထဝိကာရော န ကာတဗ္ဗော။

အတ္ထံ အနုဝိဓိယန္တေနာတိ ဝိနိစ္ဆယပဋိဝေဓမေဝ သလ္လက္ခေန္တေန ‘‘ဣဒံ သုတ္တံ ဥပလဗ္ဘတိ၊ ဣမသ္မိံ ဝိနိစ္ဆယေ ဣဒံ ဝက္ခာမီ’’တိ ဧဝံ ပရိတုလယန္တေန နိသီဒိတဗ္ဗန္တိ အတ္ထော။ န စ အာသနာ ဝုဋ္ဌာတဗ္ဗန္တိ န အာသနာ ဝုဋ္ဌာယ သန္နိပါတမဏ္ဍလေ ဝိစရိတဗ္ဗံ၊ ဝိနယဓရေ ဥဋ္ဌိတေ သဗ္ဗာ ပရိသာ ဥဋ္ဌဟတိ။ န ဝီတိဟာတဗ္ဗန္တိ န ဝိနိစ္ဆယော ဟာပေတဗ္ဗော။ န ကုမ္မဂ္ဂေါ သေဝိတဗ္ဗောတိ န အာပတ္တိ ဒီပေတဗ္ဗာ။ အသာဟသိကေန ဘဝိတဗ္ဗန္တိ န သဟသာကာရိနာ ဘဝိတဗ္ဗံ၊ သဟသာ ဒုရုတ္တဝစနံ န ကထေတဗ္ဗန္တိ အတ္ထော။ ဝစနက္ခမေနာတိ ဒုရုတ္တဝါစံ ခမနသီလေန။ ဟိတပရိသက္ကိနာတိ ဟိတေသိနာ ဟိတဂဝေသိနာ ကရုဏာ စ ကရုဏာပုဗ္ဗဘာဂေါ စ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗောတိ အယံ ပဒဒွယေပိ အဓိပ္ပာယော။ အနသုရုတ္တေနာတိ န အသုရုတ္တေန။ အသုရုတ္တံ ဝုစ္စတိ ဝိဂ္ဂါဟိကကထာသင်္ခါတံ အသုန္ဒရဝစနံ၊ တံ န ကထေတဗ္ဗန္တိ အတ္ထော။ အတ္တာ ပရိဂ္ဂဟေတဗ္ဗောတိ ‘‘ဝိနိစ္ဆိနိတုံ ဝူပသမေတုံ သက္ခိဿာမိ နု ခေါ နော’’တိ ဧဝံ အတ္တာ ပရိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော၊ အတ္တနော ပမာဏံ ဇာနိတဗ္ဗန္တိ အတ္ထော။ ပရော ပရိဂ္ဂဟေတဗ္ဗောတိ ‘‘လဇ္ဇိယာ နု ခေါ အယံ ပရိသာ၊ သက္ကာ သညာပေတုံ ဥဒါဟု နော’’တိ ဧဝံ ပရော ပရိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော။

စောဒကော ပရိဂ္ဂဟေတဗ္ဗောတိ ‘‘ဓမ္မစောဒကော နု ခေါ နော’’တိ ဧဝံ ပရိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော။ စုဒိတကော ပရိဂ္ဂဟေတဗ္ဗောတိ ‘‘ဓမ္မစုဒိတကော နု ခေါ နော’’တိ ဧဝံ ပရိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော။ အဓမ္မစောဒကော ပရိဂ္ဂဟေတဗ္ဗောတိ တဿ ပမာဏံ ဇာနိတဗ္ဗံ။ သေသေသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဝုတ္တံအဟာပေန္တေနာတိ စောဒကစုဒိတကေဟိ ဝုတ္တဝစနံ အဟာပေန္တေန။ အဝုတ္တံ အပကာသေန္တေနာတိ အနောသဋံ ဝတ္ထုံ အပ္ပကာသေန္တေန။ မန္ဒော ဟာသေတဗ္ဗောတိ မန္ဒော မောမူဟော ပဂ္ဂဏှိတဗ္ဗော၊ ‘‘နနု တွံ ကုလပုတ္တော’’တိ ဥတ္တေဇေတွာ အနုယောဂဝတ္တံ ကထာပေတွာ တဿ အနုယောဂေါ ဂဏှိတဗ္ဗော။ ဘီရူ အဿာသေတဗ္ဗောတိ ယဿ သင်္ဃမဇ္ဈံ ဝါ ဂဏမဇ္ဈံ ဝါ အနောသဋပုဗ္ဗတ္တာ သာရဇ္ဇံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တာဒိသော ‘‘မာ ဘာယိ၊ ဝိဿဋ္ဌော ကထေဟိ၊ မယံ တေ ဥပတ္ထမ္ဘာ ဘဝိဿာမာ’’တိ ဝတွာပိ အနုယောဂဝတ္တံ ကထာပေတဗ္ဗော။ စဏ္ဍော နိသေဓေတဗ္ဗောတိ အပသာဒေတဗ္ဗော တဇ္ဇေတဗ္ဗော။ အသုစိ ဝိဘာဝေတဗ္ဗောတိ အလဇ္ဇိံ ပကာသေတွာ အာပတ္တိံ ဒေသာပေတဗ္ဗော။ ဥဇုမဒ္ဒဝေနာတိ ယော ဘိက္ခု ဥဇု သီလဝါ ကာယဝင်္ကာဒိရဟိတော၊ သော မဒ္ဒဝေနေဝ ဥပစရိတဗ္ဗော။ ဓမ္မေသု စ ပုဂ္ဂလေသု စာတိ ဧတ္ထ ယော ဓမ္မဂရုကော ဟောတိ န ပုဂ္ဂလဂရုကော၊ အယမေဝ ဓမ္မေသု စ ပုဂ္ဂလေသု စ မဇ္ဈတ္တောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။

၃၆၆။ သုတ္တံ သံသန္ဒနတ္ထာယာတိအာဒီသု တေန စ ပန ဧဝံ သဗြဟ္မစာရီနံ ပိယမနာပဂရုဘာဝနီယေန အနုဝိဇ္ဇကေန သမုဒါဟဋေသု သုတ္တာဒီသု သုတ္တံ သံသန္ဒနတ္ထာယ၊ အာပတ္တာနာပတ္တီနံ သံသန္ဒနတ္ထန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဩပမ္မံ နိဒဿနတ္ထာယာတိ ဩပမ္မံ အတ္ထဒဿနတ္ထာယ။ အတ္ထော ဝိညာပနတ္ထာယာတိ အတ္ထော ဇာနာပနတ္ထာယ။ ပဋိပုစ္ဆာ ဌပနတ္ထာယာတိ ပုစ္ဆာ ပုဂ္ဂလဿ ဌပနတ္ထာယ။ ဩကာသကမ္မံ စောဒနတ္ထာယာတိ ဝတ္ထုနာ ဝါ အာပတ္တိယာ ဝါ စောဒနတ္ထာယ။ စောဒနာ သာရဏတ္ထာယာတိ ဒေါသာဒေါသံ သရာပနတ္ထာယ။ သာရဏာ သဝစနီယတ္ထာယာတိ ဒေါသာဒေါသသာရဏာ သဝစနီယကရဏတ္ထာယ။ သဝစနီယံ ပလိဗောဓတ္ထာယာတိ သဝစနီယံ ‘‘ဣမမှာ အာဝါသာ ပရံ မာ ပက္ကမီ’’တိ ဧဝံ ပလိဗောဓတ္ထာယ။ ပလိဗောဓော ဝိနိစ္ဆယတ္ထာယာတိ ဝိနိစ္ဆယံ ပါပနတ္ထာယ။ ဝိနိစ္ဆယော သန္တီရဏတ္ထာယာတိ ဒေါသာဒေါသံ သန္တီရဏတ္ထာယ တုလနတ္ထာယ။ သန္တီရဏံ ဌာနာဋ္ဌာနဂမနတ္ထာယာတိ အာပတ္တိအနာပတ္တိဂရုကလဟုကာပတ္တိဇာနနတ္ထာယ ။ သင်္ဃော သမ္ပရိဂ္ဂဟသမ္ပဋိစ္ဆနတ္ထာယာတိ ဝိနိစ္ဆယသမ္ပဋိဂ္ဂဟဏတ္ထာယ စ၊ သုဝိနိစ္ဆိတဒုဗ္ဗိနိစ္ဆိတဘာဝဇာနနတ္ထာယ စာတိ အတ္ထော။ ပစ္စေကဋ္ဌာယိနော အဝိသံဝါဒကဋ္ဌာယိနောတိ ဣဿရိယာဓိပစ္စဇေဋ္ဌကဋ္ဌာနေ စ အဝိသံဝါဒကဋ္ဌာနေ စ ဌိတာ၊ န တေ အပသာဒေတဗ္ဗာတိ အတ္ထော။

ဣဒါနိ ယေ မန္ဒာ မန္ဒဗုဒ္ဓိနော ဧဝံ ဝဒေယျုံ ‘‘ဝိနယော နာမ ကိမတ္ထာယာ’’တိ တေသံ ဝစနောကာသပိဒဟနတ္ထမတ္တံ ဒဿေတုံ ဝိနယော သံဝရတ္ထာယာတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဝိနယော သံဝရတ္ထာယာတိ သကလာပိ ဝိနယပညတ္တိ ကာယဝစီဒွါရသံဝရတ္ထာယ။ အာဇီဝဝိသုဒ္ဓိပရိယောသာနဿ သီလဿ ဥပနိဿယော ဟောတိ၊ ပစ္စယော ဟောတီတိ အတ္ထော။ ဧသ နယော သဗ္ဗတ္ထ။ အပိစေတ္ထ အဝိပ္ပဋိသာရောတိ ပါပပုညာနံ ကတာကတဝသေန စိတ္တဝိပ္ပဋိသာရာဘာဝေါ။ ပါမုဇ္ဇန္တိ ဒုဗ္ဗလာ တရုဏပီတိ။ ပီတီတိ ဗလဝါ ဗဟလပီတိ။ ပဿဒ္ဓီတိ ကာယစိတ္တဒရထပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ။ သုခန္တိ ကာယိကစေတသိကသုခံ။ တဉှိ ဒုဝိဓမ္ပိ သမာဓိဿ ဥပနိဿယပစ္စယော ဟောတိ။ သမာဓီတိ စိတ္တေကဂ္ဂတာ။ ယထာဘူတဉာဏဒဿနန္တိ တရုဏဝိပဿနာ၊ ဥဒယဗ္ဗယဉာဏဿေတံ အဓိဝစနံ။ စိတ္တေကဂ္ဂတာ ဟိ တရုဏဝိပဿနာယ ဥပနိဿယပစ္စယော ဟောတိ။ နိဗ္ဗိဒါတိ သိခါပတ္တာ ဝုဋ္ဌာနဂါမိနိဗလဝဝိပဿနာ။ ဝိရာဂေါတိ အရိယမဂ္ဂေါ။ ဝိမုတ္တီတိ အရဟတ္တဖလံ။ စတုဗ္ဗိဓောပိ ဟိ အရိယမဂ္ဂေါ အရဟတ္တဖလဿ ဥပနိဿယပစ္စယော ဟောတိ။ ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနန္တိ ပစ္စဝေက္ခဏာဉာဏံ။ ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနံ အနုပါဒါပရိနိဗ္ဗာနတ္ထာယာတိ အပစ္စယပရိနိဗ္ဗာနတ္ထာယ။ အပစ္စယပရိနိဗ္ဗာနဿ ဟိ တံ ပစ္စယော ဟောတိ၊ တသ္မိံ အနုပ္ပတ္တေ အဝဿံ ပရိနိဗ္ဗာယိတဗ္ဗတောတိ။ ဧတဒတ္ထာ ကထာတိ အယံ ဝိနယကထာ နာမ ဧတဒတ္ထာ။ မန္တနာတိ ဝိနယမန္တနာ ဧဝ။ ဥပနိသာတိ အယံ ‘‘ဝိနယော သံဝရတ္ထာယာ’’တိအာဒိကာ ပရမ္ပရပစ္စယတာပိ ဧတဒတ္ထာယ။ သောတာဝဓာနန္တိ ဣမိဿာ ပရမ္ပရပစ္စယကထာယ သောတာဝဓာနံ။ ဣမံ ကထံ သုတွာ ယံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဉာဏံ၊ တမ္ပိ ဧတဒတ္ထာယ။ ယဒိဒံ အနုပါဒါ စိတ္တဿ ဝိမောက္ခောတိ ယော အယံ စတူဟိ ဥပါဒါနေဟိ အနုပါဒိယိတွာ စိတ္တဿ အရဟတ္တဖလသင်္ခါတော ဝိမောက္ခော၊ သောပိ ဧတဒတ္ထာယ၊ အပစ္စယပရိနိဗ္ဗာနတ္ထာယ ဧဝါတိ အတ္ထော။

၃၆၇။ အနုယောဂဝတ္တဂါထာသု ပဌမဂါထာ ဝုတ္တတ္ထာ ဧဝ။

ဝတ္ထုံ ဝိပတ္တိံ အာပတ္တိံ၊ နိဒါနံ အာကာရအကောဝိဒေါ ပုဗ္ဗာပရံ န ဇာနာတီတိ ‘‘ဝတ္ထု’’န္တိအာဒီနိ ‘‘န ဇာနာတီ’’တိ ပဒေန သမ္ဗန္ဓော။ ‘‘အကောဝိဒေါ’’တိ ပဒဿ ‘‘သ ဝေ တာဒိသကော’’တိ ဣမိနာ သမ္ဗန္ဓော။ တသ္မာ အယမေတ္ထ ယောဇနာ – ယော ဘိက္ခု ပါရာဇိကာဒီနံ ဝတ္ထုံ န ဇာနာတိ၊ စတုဗ္ဗိဓံ ဝိပတ္တိံ န ဇာနာတိ၊ သတ္တဝိဓံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ၊ ‘‘ဣဒံ သိက္ခာပဒံ အသုကသ္မိံ နာမ နဂရေ ပညတ္တ’’န္တိ ဧဝံ နိဒါနံ န ဇာနာတိ၊ ‘‘ဣဒံ ပုရိမဝစနံ ဣဒံ ပစ္ဆိမဝစန’’န္တိ ပုဗ္ဗာပရံ န ဇာနာတိ၊ ‘‘ဣဒံ ကတံ ဣဒံ အကတ’’န္တိ ကတာကတံ န ဇာနာတိ။ သမေန စာတိ တေနေဝ ပုဗ္ဗာပရံ အဇာနနဿ သမေန အညာဏေန၊ ‘‘ကတာကတံ န ဇာနာတီ’’တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ၊ ဧဝံ တာဝ နဇာနာတိ-ပဒေန သဒ္ဓိံ သမ္ဗန္ဓော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ယံ ပနေတံ ‘‘အာကာရအကောဝိဒေါ’’တိ ဝုတ္တံ၊ တတ္ထ အာကာရအကောဝိဒေါတိ ကာရဏာကာရဏေ အကောဝိဒေါ။ ဣတိ ယွာယံ ဝတ္ထုအာဒီနိပိ န ဇာနာတိ၊ အာကာရဿ စ အကောဝိဒေါ၊ သ ဝေ တာဒိသကော ဘိက္ခု အပဋိက္ခောတိ ဝုစ္စတိ။

ကမ္မဉ္စ အဓိကရဏဉ္စာတိ ဣမေသမ္ပိ ပဒါနံ ‘‘န ဇာနာတီ’’တိ ပဒေနေဝ သမ္ဗန္ဓော။ အယံ ပနေတ္ထ ယောဇနာ – တထေဝ ဣတိ ယွာယံ ကမ္မဉ္စ န ဇာနာတိ၊ အဓိကရဏဉ္စ န ဇာနာတိ၊ သတ္တပ္ပကာရေ သမထေ စာပိ အကောဝိဒေါ၊ ရာဂါဒီဟိ ပန ရတ္တော ဒုဋ္ဌော စ မူဠှော စ၊ ဘယေန ဘယာ ဂစ္ဆတိ၊ သမ္မောဟေန မောဟာ ဂစ္ဆတိ၊ ရတ္တတ္တာ ပန ဒုဋ္ဌတ္တာ စ ဆန္ဒာ ဒေါသာ စ ဂစ္ဆတိ၊ ပရံ သညာပေတုံ အသမတ္ထတာယ န စ သညတ္တိကုသလော၊ ကာရဏာကာရဏဒဿနေ အသမတ္ထတာယ နိဇ္ဈတ္တိယာ စ အကောဝိဒေါ အတ္တနော သဒိသာယ ပရိသာယ လဒ္ဓတ္တာ လဒ္ဓပက္ခော၊ ဟိရိယာ ပရိဗာဟိရတ္တာ အဟိရိကော၊ ကာဠကေဟိ ကမ္မေဟိ သမန္နာဂတတ္တာ ကဏှကမ္မော၊ ဓမ္မာဒရိယပုဂ္ဂလာဒရိယာနံ အဘာဝတော အနာဒရော၊ သ ဝေ တာဒိသကော ဘိက္ခု အပဋိက္ခောတိ ဝုစ္စတိ၊ န ပဋိက္ခိတဗ္ဗော န ဩလောကေတဗ္ဗော၊ န သမ္မန္နိတွာ ဣဿရိယာဓိပစ္စဇေဋ္ဌကဋ္ဌာနေ ဌပေတဗ္ဗောတိ အတ္ထော။ သုက္ကပက္ခဂါထာနမ္ပိ ယောဇနာနယော ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗောတိ။

စူဠသင်္ဂါမဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။