📜

ဥပါလိပဉ္စကံ

အနိဿိတဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ

၄၁၇။ ဥပါလိပဉှေသု ကတိဟိ နု ခေါ ဘန္တေတိ ပုစ္ဆာယ အယံ သမ္ဗန္ဓော။ ထေရော ကိရ ရဟောဂတော သဗ္ဗာနိ ဣမာနိ ပဉ္စကာနိ အာဝဇ္ဇေတွာ ‘‘ဘဂဝန္တံ ဒါနိ ပုစ္ဆိတွာ ဣမေသံ နိဿာယ ဝသနကာဒီနံ အတ္ထာယ တန္တိံ ဌပေဿာမီ’’တိ ဘဂဝန္တံ ဥပသင်္ကမိတွာ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ ဘန္တေ’’တိအာဒိနာ နယေန ပဉှေ ပုစ္ဆိ။ တေသံ ဝိဿဇ္ဇနေ ဥပေါသထံ န ဇာနာတီတိ နဝဝိဓံ ဥပေါသထံ န ဇာနာတိ။ ဥပေါသထကမ္မံ န ဇာနာတီတိ အဓမ္မေနဝဂ္ဂါဒိဘေဒံ စတုဗ္ဗိဓံ ဥပေါသထကမ္မံ န ဇာနာတိ။ ပါတိမောက္ခံ န ဇာနာတီတိ ဒွေ မာတိကာ န ဇာနာတိ။ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ န ဇာနာတီတိ ဘိက္ခူနံ ပဉ္စဝိဓံ ဘိက္ခုနီနံ စတုဗ္ဗိဓန္တိ နဝဝိဓံ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ န ဇာနာတိ။

ပဝါရဏံ န ဇာနာတီတိ နဝဝိဓံ ပဝါရဏံ န ဇာနာတိ။ ပဝါရဏာကမ္မံ န ဇာနာတီတိ အဓမ္မေနဝဂ္ဂါဒိဘေဒံ စတုဗ္ဗိဓံ ပဝါရဏာကမ္မံ န ဇာနာတိ။

အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတီတိ တသ္မိံ တသ္မိံ သိက္ခာပဒေ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ အာပတ္တိဉ္စ အနာပတ္တိဉ္စ န ဇာနာတိ။

အာပန္နော ကမ္မကတောတိ အာပတ္တိံ အာပန္နော တပ္ပစ္စယာဝ သင်္ဃေန ကမ္မံ ကတံ ဟောတိ။

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘနဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ

၄၂၀။ ကမ္မံနပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗန္တိ အယံ ယသ္မာ အနုလောမဝတ္တေ န ဝတ္တတိ၊ တသ္မာ နာဿ ကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ၊ သရဇ္ဇုကောဝ ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗောတိ အတ္ထော။

၄၂၁။ သစေ ဥပါလိ သင်္ဃော သမဂ္ဂကရဏီယာနိ ကမ္မာနိ ကရောတီတိ သစေ သမဂ္ဂေဟိ ကရဏီယာနိ ဥပေါသထာဒီနိ ကမ္မာနိ ကရောတိ၊ ဥပေါသထပဝါရဏာဒီသု ဟိ ဌိတာသု ဥပတ္ထမ္ဘော န ဒါတဗ္ဗော။ သစေ ဟိ သင်္ဃော အစ္စယံ ဒေသာပေတွာ သင်္ဃသာမဂ္ဂိံ ကရောတိ၊ တိဏဝတ္ထာရကသမထံ ဝါ ကတွာ ဥပေါသထပဝါရဏံ ကရောတိ ၊ ဧဝရူပံ သမဂ္ဂကရဏီယံ နာမ ကမ္မံ ဟောတိ။ တတြ စေတိ သစေ တာဒိသေ ကမ္မေ ဘိက္ခုနော နက္ခမတိ၊ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မမ္ပိ ကတွာ တထာရူပါ သာမဂ္ဂီ ဥပေတဗ္ဗာ၊ ဧဝံ ဝိလောမဂ္ဂါဟော န ဂဏှိတဗ္ဗော။ ယတြ ပန ဥဒ္ဓမ္မံ ဥဗ္ဗိနယံ သတ္ထု သာသနံ ဒီပေန္တိ၊ တတ္ထ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မံ န ဝဋ္ဋတိ၊ ပဋိဗာဟိတွာ ပက္ကမိတဗ္ဗံ။

ဥဿိတမန္တီ စာတိ လောဘဒေါသမောဟမာနုဿန္နံ ဝါစံ ဘာသိတာ ကဏှဝါစော အနတ္ထကဒီပနော။ နိဿိတဇပ္ပီတိ အတ္တနော ဓမ္မတာယ ဥဿဒယုတ္တံ ဘာသိတုံ န သက္ကောတိ၊ အထ ခေါ ‘‘မယာ သဒ္ဓိံ ရာဇာ ဧဝံ ကထေသိ၊ အသုကမဟာမတ္တော ဧဝံ ကထေသိ၊ အသုကော နာမ မယှံ အာစရိယော ဝါ ဥပဇ္ဈာယော ဝါ တေပိဋကော မယာ သဒ္ဓိံ ဧဝံ ကထေသီ’’တိ ဧဝံ အညံ နိဿာယ ဇပ္ပတိ။ န စ ဘာသာနုသန္ဓိကုသလောတိ ကထာနုသန္ဓိဝစနေ စ ဝိနိစ္ဆယာနုသန္ဓိဝစနေ စ အကုသလော ဟောတိ။ န ယထာဓမ္မေ ယထာဝိနယေတိ န ဘူတေန ဝတ္ထုနာ အာပတ္တိံ သာရေတွာ စောဒေတာ ဟောတိ။

ဥဿာဒေတာ ဟောတီတိ ‘‘အမှာကံ အာစရိယော မဟာတေပိဋကော ပရမဓမ္မကထိကော’’တိအာဒိနာ နယေန ဧကစ္စံ ဥဿာဒေတိ။ ဒုတိယပဒေ ‘‘အာပတ္တိံ ကိံ သော န ဇာနာတီ’’တိအာဒိနာ ဧကစ္စံ အပသာဒေတိ။ အဓမ္မံ ဂဏှာတီတိ အနိယျာနိကပက္ခံ ဂဏှာတိ။ ဓမ္မံ ပဋိဗာဟတီတိ နိယျာနိကပက္ခံ ပဋိဗာဟတိ။ သမ္ဖဉ္စ ဗဟုံ ဘာသတီတိ ဗဟုံ နိရတ္ထကကထံ ကထေတိ။

ပသယှ ပဝတ္တာ ဟောတီတိ အနဇ္ဈိဋ္ဌော ဘာရေ အနာရောပိတေ ကေဝလံ မာနံ နိဿာယ အဇ္ဈောတ္ထရိတွာ အနဓိကာရေ ကထေတာ ဟောတိ။ အနောကာသကမ္မံ ကာရေတွာတိ ဩကာသကမ္မံ အကာရေတွာ ပဝတ္တာ ဟောတိ။ န ယထာဒိဋ္ဌိယာ ဗျာကတာ ဟောတီတိ ယဿ အတ္တနော ဒိဋ္ဌိ တံ ပုရက္ခတွာ န ဗျာကတာ ၊ လဒ္ဓိံ နိက္ခိပိတွာ အယထာဘုစ္စံ အဓမ္မာဒီသု ဓမ္မာဒိလဒ္ဓိကော ဟုတွာ ကထေတာ ဟောတီတိ အတ္ထော။

ဝေါဟာရဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ

၄၂၄။ အာပတ္တိယာ ပယောဂံ န ဇာနာတီတိ ‘‘အယံ အာပတ္တိ ကာယပ္ပယောဂါ၊ အယံ ဝစီပယောဂါ’’တိ န ဇာနာတိ။ အာပတ္တိယာ ဝူပသမံ န ဇာနာတီတိ ‘‘အယံ အာပတ္တိ ဒေသနာယ ဝူပသမတိ၊ အယံ ဝုဋ္ဌာနေန၊ အယံ နေဝ ဒေသနာယ န ဝုဋ္ဌာနေနာ’’တိ န ဇာနာတိ။ အာပတ္တိယာ န ဝိနိစ္ဆယကုသလောဟောတီတိ ‘‘ဣမသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ အယံ အာပတ္တီ’’တိ န ဇာနာတိ၊ ဒေါသာနုရူပံ အာပတ္တိံ ဥဒ္ဓရိတွာ ပတိဋ္ဌာပေတုံ န သက္ကောတိ။

အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ န ဇာနာတီတိ ‘‘ဣဒံ အဓိကရဏံ အဋ္ဌာရသ ဘေဒကရဝတ္ထူနိ နိဿာယ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဣဒံ စတဿော ဝိပတ္တိယော၊ ဣဒံ ပဉ္စ ဝါ သတ္တ ဝါ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ၊ ဣဒံ စတ္တာရိ သင်္ဃကိစ္စာနိ နိဿာယ သမုဋ္ဌာတီ’’တိ န ဇာနာတိ။ ပယောဂံ န ဇာနာတီတိ ‘‘ဣဒံ အဓိကရဏံ ဒွါဒသမူလပ္ပယောဂံ၊ ဣဒံ စုဒ္ဒသမူလပ္ပယောဂံ၊ ဣဒံ ဆမူလပယောဂံ၊ ဣဒံ ဧကမူလပယောဂ’’န္တိ န ဇာနာတိ။ အဓိကရဏာနဉှိ ယထာသကံမူလမေဝ ပယောဂါ နာမ ဟောန္တိ၊ တံ သဗ္ဗမ္ပိ န ဇာနာတီတိ အတ္ထော။ ဝူပသမံ န ဇာနာတီတိ ‘‘ဣဒံ အဓိကရဏံ ဒွီဟိ သမထေဟိ ဝူပသမတိ၊ ဣဒံ တီဟိ၊ ဣဒံ စတူဟိ၊ ဣဒံ ဧကေန သမထေန ဝူပသမတီ’’တိ န ဇာနာတိ။ န ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတီတိ အဓိကရဏံ ဝိနိစ္ဆိနိတွာ သမထံ ပါပေတုံ န ဇာနာတိ။

ကမ္မံ န ဇာနာတီတိ တဇ္ဇနီယာဒိ သတ္တဝိဓံ ကမ္မံ န ဇာနာတိ။ ကမ္မဿ ကရဏံ န ဇာနာတီတိ ‘‘ဣဒံ ကမ္မံ ဣမိနာ နီဟာရေန ကာတဗ္ဗ’’န္တိ န ဇာနာတိ။ ကမ္မဿ ဝတ္ထုံ န ဇာနာတီတိ ‘‘ဣဒံ တဇ္ဇနီယဿ ဝတ္ထု၊ ဣဒံ နိယဿာဒီန’’န္တိ န ဇာနာတိ။ ဝတ္တန္တိ သတ္တသု ကမ္မေသု ဟေဋ္ဌာ စတုန္နံ ကမ္မာနံ အဋ္ဌာရသဝိဓံ တိဝိဓဿ စ ဥက္ခေပနီယကမ္မဿ တေစတ္တာလီသဝိဓံ ဝတ္တံ န ဇာနာတိ။ ကမ္မဿ ဝူပသမံ န ဇာနာတီတိ ‘‘ယော ဘိက္ခု ဝတ္တေ ဝတ္တိတွာ ယာစတိ၊ တဿ ကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ၊ အစ္စယော ဒေသာပေတဗ္ဗော’’တိ န ဇာနာတိ။

ဝတ္ထုံ န ဇာနာတီတိ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဝတ္ထုံ န ဇာနာတိ။ နိဒါနံ န ဇာနာတီတိ ‘‘ဣဒံ သိက္ခာပဒံ ဣမသ္မိံ နဂရေ ပညတ္တံ၊ ဣဒံ ဣမသ္မိ’’န္တိ န ဇာနာတိ။ ပညတ္တိံ န ဇာနာတီတိ ပညတ္တိအနုပညတ္တိအနုပ္ပန္နပညတ္တိဝသေန တိဝိဓံ ပညတ္တိံ န ဇာနာတိ။ ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ န ဇာနာတီတိ သမ္မုခါ ကာတဗ္ဗံ ပဒံ န ဇာနာတိ။ ‘‘ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ဘဂဝါ ဗုဒ္ဓါ’’တိ ဟေဋ္ဌုပရိယံ ကတွာ ပဒံ ယောဇေတိ။

အကုသလော စ ဟောတိ ဝိနယေတိ ဝိနယပါဠိယဉ္စ အဋ္ဌကထာယဉ္စ အကုသလော ဟောတိ။

ဉတ္တိံ န ဇာနာတီတိ သင်္ခေပတော ဟိ ဒုဝိဓာ ဉတ္တိ – ‘‘ဧသာ ဉတ္တီ’’တိ ဧဝံ နိဒ္ဒိဋ္ဌာ စ အနိဒ္ဒိဋ္ဌာ စ။ တတ္ထ ယာ ဧဝံ အနိဒ္ဒိဋ္ဌာ၊ သာ ‘‘ကမ္မဉတ္တိ’’ နာမ ဟောတိ။ ယာ နိဒ္ဒိဋ္ဌာ၊ သာ ‘‘ကမ္မပါဒဉတ္တိ’’ နာမ၊ တံ သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ ဉတ္တိံ န ဇာနာတိ။ ဉတ္တိယာကရဏံ န ဇာနာတီတိ နဝသု ဌာနေသု ကမ္မဉတ္တိယာ ကရဏံ န ဇာနာတိ၊ ဒွီသု ဌာနေသု ကမ္မပါဒဉတ္တိယာ။ ဉတ္တိယာ အနုဿာဝနန္တိ ‘‘ဣမိဿာ ဉတ္တိယာ ဧကာ အနုဿာဝနာ၊ ဣမိဿာ တိဿော’’တိ န ဇာနာတိ။ ဉတ္တိယာ သမထံ န ဇာနာတီတိ ယွာယံ သတိဝိနယော၊ အမူဠှဝိနယော၊ တဿပါပိယသိကာ၊ တိဏဝတ္ထာရကောတိ စတုဗ္ဗိဓော သမထော ဉတ္တိယာ ဝိနာ န ဟောတိ၊ တံ ဉတ္တိယာ သမထောတိ န ဇာနာတိ။ ဉတ္တိယာ ဝူပသမံ န ဇာနာတီတိ ယံ အဓိကရဏံ ဣမိနာ စတုဗ္ဗိဓေန ဉတ္တိသမထေန ဝူပသမတိ၊ တဿ တံ ဝူပသမံ ‘‘အယံ ဉတ္တိယာ ဝူပသမော ကတော’’တိ န ဇာနာတိ။

သုတ္တံ န ဇာနာတီတိ ဥဘတောဝိဘင်္ဂံ န ဇာနာတိ။ သုတ္တာနုလောမံ န ဇာနာတီတိ စတ္တာရော မဟာပဒေသေ န ဇာနာတိ။ ဝိနယံ န ဇာနာတီတိ ခန္ဓကပရိဝါရံ န ဇာနာတိ။ ဝိနယာနုလောမံ န ဇာနာတီတိ စတ္တာရော မဟာပဒေသေယေဝ န ဇာနာတိ။ န စ ဌာနာဌာနကုသလောတိ ကာရဏာကာရဏကုသလော န ဟောတိ။

ဓမ္မံ န ဇာနာတီတိ ဌပေတွာ ဝိနယပိဋကံ အဝသေသံ ပိဋကဒွယံ န ဇာနာတိ။ ဓမ္မာနုလောမံ န ဇာနာတီတိ သုတ္တန္တိကေ စတ္တာရော မဟာပဒေသေ န ဇာနာတိ။ ဝိနယံ န ဇာနာတီတိ ခန္ဓကပရိဝါရမေဝ န ဇာနာတိ။ ဝိနယာနုလောမံ န ဇာနာတီတိ စတ္တာရော မဟာပဒေသေ န ဇာနာတိ။ ဥဘတောဝိဘင်္ဂါ ပနေတ္ထ အသင်္ဂဟိတာ ဟောန္တိ၊ တသ္မာယံ ကုရုန္ဒိယံ ဝုတ္တံ – ‘‘ဝိနယန္တိ သကလံ ဝိနယပိဋကံ န ဇာနာတီ’’တိ တံ န ဂဟေတဗ္ဗံ။ န စ ပုဗ္ဗာပရကုသလော ဟောတီတိ ပုရေကထာယ စ ပစ္ဆာကထာယ စ အကုသလော ဟောတိ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဝုတ္တပဋိပက္ခဝသေန ဉေယျတ္တာ ပုဗ္ဗေ ပကာသိတတ္တာ စ ဥတ္တာနမေဝါတိ။

အနိဿိတဝဂ္ဂနပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘနဝဂ္ဂဝေါဟာရဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ

၄၂၅။ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မဝဂ္ဂေ – ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာတိ ဒိဋ္ဌီနံ အာဝိကမ္မာနိ၊ လဒ္ဓိပ္ပကာသနာနိ အာပတ္တိဒေသနာသင်္ခါတာနံ ဝိနယကမ္မာနမေတံ အဓိဝစနံ။ အနာပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကရောတီတိ အနာပတ္တိမေဝ အာပတ္တီတိ ဒေသေတီတိ အတ္ထော ။ အဒေသနာဂါမိနိယာတိ ဂရုကာပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိကရောတိ၊ သင်္ဃာဒိသေသဉ္စ ပါရာဇိကဉ္စ ဒေသေတီတိ အတ္ထော။ ဒေသိတာယာတိ လဟုကာပတ္တိယာပိ ဒေသိတာယ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိကရောတိ၊ ဒေသိတံ ပုန ဒေသေတီတိ အတ္ထော။

စတူဟိ ပဉ္စဟိ ဒိဋ္ဌိန္တိ ယထာ စတူဟိ ပဉ္စဟိ ဒိဋ္ဌိ အာဝိကတာ ဟောတိ၊ ဧဝံ အာဝိကရောတိ၊ စတ္တာရော ပဉ္စ ဇနာ ဧကတော အာပတ္တိံ ဒေသေန္တီတိ အတ္ထော။ မနောမာနသေနာတိ မနသင်္ခါတေန မာနသေန ဒိဋ္ဌိံ အာဝိကရောတိ၊ ဝစီဘေဒံ အကတွာ စိတ္တေနေဝ အာပတ္တိံ ဒေသေတီတိ အတ္ထော။

နာနာသံဝါသကဿာတိ လဒ္ဓိနာနာသံဝါသကဿ ဝါ ကမ္မနာနာသံဝါသကဿ ဝါ သန္တိကေ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိကရောတိ၊ အာပတ္တိံ ဒေသေတီတိ အတ္ထော။ နာနာသီမာယာတိ သမာနသံဝါသကဿာပိ နာနာသီမာယ ဌိတဿ သန္တိကေ အာဝိကရောတိ။ မာဠကသီမာယ ဟိ ဌိတေန သီမန္တရိကာယ ဌိတဿ သီမန္တရိကာယ ဝါ ဌိတေန အဝိပ္ပဝါသသီမာယ ဌိတဿာပိ အာပတ္တိံ ဒေသေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ အပကတတ္တဿာတိ ဥက္ခိတ္တကဿ ဝါ၊ ယဿ ဝါ ဥပေါသထပဝါရဏာ ဌပိတာ ဟောန္တိ၊ တဿ သန္တိကေ ဒေသေတီတိ အတ္ထော။

၄၃၀။ နာလံ ဩကာသကမ္မံ ကာတုန္တိ န ပရိယတ္တံ ကာတုံ၊ န ကာတဗ္ဗန္တိ အတ္ထော။ ဣဓာပိ အပကတတ္တော ဥက္ခိတ္တကော စ ဌပိတဥပေါသထပဝါရဏော စ။ စာဝနာဓိပ္ပာယောတိ သာသနတော စာဝေတုကာမော။

၄၃၂။ မန္ဒတ္တာမောမူဟတ္တာတိ မန္ဒဘာဝေန မောမူဟဘာဝေန ဝိဿဇ္ဇိတမ္ပိ ဇာနိတုံ အသမတ္ထော၊ ကေဝလံ အတ္တနော မောမူဟဘာဝံ ပကာသေန္တောယေဝ ပုစ္ဆတိ ဥမ္မတ္တကော ဝိယ။ ပါပိစ္ဆောတိ ‘‘ဧဝံ မံ ဇနော သမ္ဘာဝေဿတီ’’တိ ပါပိကာယ ဣစ္ဆာယ ပုစ္ဆတိ။ ပရိဘဝါတိ ပရိဘဝံ အာရောပေတုကာမော ဟုတွာ ပုစ္ဆတိ။ အညဗျာကရဏေသုပိ ဧသေဝ နယော။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနမေဝါတိ။ အတ္တာဒါနဝဂ္ဂေ စ ဓုတင်္ဂဝဂ္ဂေ စ ယံ ဝတ္တဗ္ဗံ သိယာ၊ တံ သဗ္ဗံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တမေဝ။

ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

မုသာဝါဒဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ

၄၄၄။ မုသာဝါဒဝဂ္ဂေ – ပါရာဇိကံ ဂစ္ဆတီတိ ပါရာဇိကဂါမီ၊ ပါရာဇိကာပတ္တိဘာဝံ ပါပုဏာတီတိ အတ္ထော။ ဣတရေသုပိ ဧသေဝ နယော။ တတ္ထ အသန္တဥတ္တရိမနုဿဓမ္မာရောစနမုသာဝါဒေါ ပါရာဇိကဂါမီ၊ အမူလကေန ပါရာဇိကေန အနုဒ္ဓံသနမုသာဝါဒေါ သင်္ဃာဒိသေသဂါမီ၊ ‘‘ယော တေ ဝိဟာရေ ဝသတီ’’တိအာဒိနာ ပရိယာယေန ဇာနန္တဿ ဝုတ္တမုသာဝါဒေါ ထုလ္လစ္စယဂါမီ၊ အဇာနန္တဿ ဒုက္ကဋဂါမီ၊ ‘‘သမ္ပဇာနမုသာဝါဒေ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ အာဂတော ပါစိတ္တိယဂါမီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။

အဒဿနေနာတိ ဝိနယဓရဿ အဒဿနေန။ ကပ္ပိယာကပ္ပိယေသု ဟိ ကုက္ကုစ္စေ ဥပ္ပန္နေ ဝိနယဓရံ ဒိသွာ ကပ္ပိယာကပ္ပိယဘာဝံ ပဋိပုစ္ဆိတွာ အကပ္ပိယံ ပဟာယ ကပ္ပိယံ ကရေယျ၊ တံ အပဿန္တော ပန အကပ္ပိယမ္ပိ ကပ္ပိယန္တိ ကရောန္တော အာပဇ္ဇတိ။ ဧဝံ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗံ အာပတ္တိံ ဝိနယဓရဿ ဒဿနေန နာပဇ္ဇတိ၊ အဒဿနေနေဝ အာပဇ္ဇတိ၊ တေန ဝုတ္တံ ‘‘အဒဿနေနာ’’တိ။ အဿဝနေနာတိ ဧကဝိဟာရေပိ ဝသန္တော ပန ဝိနယဓရဿ ဥပဋ္ဌာနံ ဂန္တွာ ကပ္ပိယာကပ္ပိယံ အပုစ္ဆိတွာ ဝါ အညေသဉ္စ ဝုစ္စမာနံ အသုဏန္တော အာပဇ္ဇတိယေဝ၊ တေန ဝုတ္တံ ‘‘အဿဝနေနာ’’တိ။ ပသုတ္တကတာတိ ပသုတ္တကတာယ။ သဟဂါရသေယျဉှိ ပသုတ္တကဘာဝေနပိ အာပဇ္ဇတိ။ အကပ္ပိယေ ကပ္ပိယသညိတာယ အာပဇ္ဇန္တော ပန တထာသညီ အာပဇ္ဇတိ။ သတိသမ္မောသာ ဧကရတ္တာတိက္ကမာဒိဝသေန အာပဇ္ဇိတဗ္ဗံ အာပဇ္ဇတိ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနမေဝါတိ။

မုသာဝါဒဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဘိက္ခုနောဝါဒဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ

၄၅၀။ ဘိက္ခုနိဝဂ္ဂေ – အလာဘာယာတိ စတုန္နံ ပစ္စယာနံ အလာဘတ္ထာယ၊ ယထာ ပစ္စယေ န လဘန္တိ၊ တထာ ပရိသက္ကတိ ဝါယမတီတိ အတ္ထော။ အနတ္ထာယာတိ အနတ္ထံ ကလိသာသနံ အာရောပေန္တော ပရိသက္ကတိ။ အဝါသာယာတိ အဝါသတ္ထာယ၊ ယသ္မိံ ဂါမခေတ္တေ ဝသန္တိ၊ တတော နီဟရဏတ္ထာယ။ သမ္ပယောဇေတီတိ အသဒ္ဓမ္မပဋိသေဝနတ္ထာယ သမ္ပယောဇေတိ။

၄၅၁။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ ဘန္တေ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗ’’န္တိ သတ္တန္နံ ကမ္မာနံ အညတရံ သန္ဓာယ ပုစ္ဆတိ။

၄၅၄။ န သာကစ္ဆာတဗ္ဗောတိ ကပ္ပိယာကပ္ပိယနာမရူပပရိစ္ဆေဒသမထဝိပဿနာဒိဘေဒေါ ကထာမဂ္ဂေါ န ကထေတဗ္ဗော။ ယသ္မာ ပန ခီဏာသဝေါ ဘိက္ခု န ဝိသံဝါဒေတိ၊ တထာရူပဿ ကထာမဂ္ဂဿ သာမီ ဟုတွာ ကထေတိ၊ န ဣတရော၊ တသ္မာ ပဌမပဉ္စကေ ‘‘န အသေက္ခေနာ’’တိ ပဋိက္ခိပိတွာ ဒုတိယပဉ္စကေ ‘‘အသေက္ခေနာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။

န အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒါပတ္တောတိ အဋ္ဌကထာယ ပဋိသမ္ဘိဒါပတ္တော ပဘေဒဂတဉာဏပ္ပတ္တော န ဟောတိ။ န ဓမ္မပဋိသမ္ဘိဒါပတ္တောတိ ပါဠိဓမ္မေ ပဋိသမ္ဘိဒါပတ္တော န ဟောတိ။ န နိရုတ္တိပဋိသမ္ဘိဒါပတ္တောတိ ဝေါဟာရနိရုတ္တိယံ ပဋိသမ္ဘိဒါပတ္တော န ဟောတိ။ န ပဋိဘာနပဋိသမ္ဘိဒါပတ္တောတိ ယာနိ တာနိ ပဋိဘာနသင်္ခါတာနိ အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒါဒီနိ ဉာဏာနိ၊ တေသု ပဋိသမ္ဘိဒါပတ္တော န ဟောတိ။ ယထာဝိမုတ္တံစိတ္တံ န ပစ္စဝေက္ခိတာတိ စတုန္နံ ဖလဝိမုတ္တီနံ ဝသေန ယထာဝိမုတ္တံ စိတ္တံ ဧကူနဝီသတိဘေဒါယ ပစ္စဝေက္ခဏာယ န ပစ္စဝေက္ခိတာ ဟောတိ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနမေဝါတိ။

ဘိက္ခုနောဝါဒဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဥဗ္ဗာဟိကဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ

၄၅၅။ ဥဗ္ဗာဟိကဝဂ္ဂေ – န အတ္ထကုသလောတိ န အဋ္ဌကထာကုသလော၊ အတ္ထုဒ္ဓါရေ ဆေကော န ဟောတိ။ န ဓမ္မကုသလောတိ အာစရိယမုခတော အနုဂ္ဂဟိတတ္တာ ပါဠိယံ န ကုသလော၊ န ပါဠိသူရော။ နနိရုတ္တိကုသလောတိ ဘာသန္တရဝေါဟာရေ န ကုသလော။ န ဗျဉ္ဇနကုသလောတိ သိထိလဓနိတာဒိဝသေန ပရိမဏ္ဍလဗျဉ္ဇနာရောပနေ ကုသလော န ဟောတိ၊ န အက္ခရပရိစ္ဆေဒေ နိပုဏောတိ အတ္ထော။ န ပုဗ္ဗာပရကုသလောတိ အတ္ထပုဗ္ဗာပရေ ဓမ္မပုဗ္ဗာပရေ နိရုတ္တိပုဗ္ဗာပရေ ဗျဉ္ဇနပုဗ္ဗာပရေ ပုရေကထာပစ္ဆာကထာသု စ န ကုသလော ဟောတိ။

ကောဓနောတိအာဒီနိ ယသ္မာ ကောဓာဒီဟိ အဘိဘူတော ကာရဏာကာရဏံ န ဇာနာတိ၊ ဝိနိစ္ဆိတုံ န သက္ကောတိ၊ တသ္မာ ဝုတ္တာနိ။ ပသာရေတာ ဟောတိနော သာရေတာတိ မောဟေတာ ဟောတိ၊ န သတိဥပ္ပာဒေတာ၊ စောဒကစုဒိတကာနံ ကထံ မောဟေတိ ပိဒဟတိ န သာရေတီတိ အတ္ထော။ သေသမေတ္ထ ဥဗ္ဗာဟိကဝဂ္ဂေ ဥတ္တာနမေဝါတိ။

ဥဗ္ဗာဟိကဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

အဓိကရဏဝူပသမဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ

၄၅၇။ အဓိကရဏဝူပသမဝဂ္ဂေ – ပုဂ္ဂလဂရု ဟောတီတိ ‘‘အယံ မေ ဥပဇ္ဈာယော၊ အယံ မေ အာစရိယော’’တိအာဒီနိ စိန္တေတွာ တဿ ဇယံ အာကင်္ခမာနော ‘‘အဓမ္မံ ဓမ္မော’’တိ ဒီပေတိ။ သင်္ဃဂရု ဟောတီတိ ဓမ္မဉ္စ ဝိနယဉ္စ အမုဉ္စိတွာ ဝိနိစ္ဆိနန္တော သင်္ဃဂရုကော နာမ ဟောတိ။ စီဝရာဒီနိ ဂဟေတွာ ဝိနိစ္ဆိနန္တော အာမိသဂရုကော နာမ ဟောတိ၊ တာနိ အဂ္ဂဟေတွာ ယထာဓမ္မံ ဝိနိစ္ဆိနန္တော သဒ္ဓမ္မဂရုကော နာမ ဟောတိ။

၄၅၈။ ပဉ္စဟုပါလိ အာကာရေဟီတိ ပဉ္စဟိ ကာရဏေဟိ သင်္ဃော ဘိဇ္ဇတိ – ကမ္မေန၊ ဥဒ္ဒေသေန၊ ဝေါဟရန္တော၊ အနုဿာဝနေန၊ သလာကဂ္ဂါဟေနာတိ။ ဧတ္ထ ကမ္မေနာတိ အပလောကနာဒီသု စတူသု ကမ္မေသု အညတရေန ကမ္မေန။ ဥဒ္ဒေသေနာတိ ပဉ္စသု ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသေသု အညတရေန ဥဒ္ဒေသေန။ ဝေါဟရန္တောတိ ကထယန္တော၊ တာဟိ တာဟိ ဥပပတ္တီဟိ ‘‘အဓမ္မံ ဓမ္မော’’တိအာဒီနိ အဋ္ဌာရသ ဘေဒကရဝတ္ထူနိ ဒီပေန္တော ။ အနုဿာဝနေနာတိ ‘‘နနု တုမှေ ဇာနာထ မယှံ ဥစ္စာကုလာ ပဗ္ဗဇိတဘာဝံ ဗဟုဿုတဘာဝဉ္စ၊ မာဒိသော နာမ ဥဒ္ဓမ္မံ ဥဗ္ဗိနယံ သတ္ထု သာသနံ ဂါဟေယျာတိ စိတ္တမ္ပိ ဥပ္ပာဒေတုံ တုမှာကံ ယုတ္တံ၊ ကိံ မယှံ အဝီစိ နီလုပ္ပလဝနမိဝ သီတလော၊ ကိမဟံ အပါယတော န ဘာယာမီ’’တိအာဒိနာ နယေန ကဏ္ဏမူလေ ဝစီဘေဒံ ကတွာ အနုဿာဝနေန။ သလာကဂ္ဂါဟေနာတိ ဧဝံ အနုဿာဝေတွာ တေသံ စိတ္တံ ဥပတ္ထမ္ဘေတွာ အနိဝတ္တိဓမ္မေ ကတွာ ‘‘ဂဏှထ ဣမံ သလာက’’န္တိ သလာကဂ္ဂါဟေန။

ဧတ္ထ စ ကမ္မမေဝ ဥဒ္ဒေသော ဝါ ပမာဏံ၊ ဝေါဟာရာနုဿာဝနသလာကဂ္ဂါဟာ ပန ပုဗ္ဗဘာဂါ။ အဋ္ဌာရသဝတ္ထုဒီပနဝသေန ဟိ ဝေါဟရန္တေ တတ္ထ ရုစိဇနနတ္ထံ အနုဿာဝေတွာ သလာကာယ ဂါဟိတာယပိ အဘိန္နောဝ ဟောတိ သင်္ဃော။ ယဒါ ပန ဧဝံ စတ္တာရော ဝါ အတိရေကေ ဝါ သလာကံ ဂါဟေတွာ အာဝေဏိကံ ကမ္မံ ဝါ ဥဒ္ဒေသံ ဝါ ကရောတိ၊ တဒါ သင်္ဃော ဘိန္နော နာမ ဟောတိ။ ဣတိ ယံ သင်္ဃဘေဒကက္ခန္ဓကဝဏ္ဏနာယံ အဝေါစုမှာ ‘‘ဧဝံ အဋ္ဌာရသသု ဝတ္ထူသု ယံကိဉ္စိ ဧကမ္ပိ ဝတ္ထုံ ဒီပေတွာ တေန တေန ကာရဏေန ‘ဣမံ ဂဏှထ၊ ဣမံ ရောစေထာ’တိ သညာပေတွာ သလာကံ ဂါဟေတွာ ဝိသုံ သင်္ဃကမ္မေ ကတေ သင်္ဃော ဘိန္နော ဟောတိ။ ပရိဝါရေ ပန ‘ပဉ္စဟိ၊ ဥပါလိ၊ အာကာရေဟိ သင်္ဃော ဘိဇ္ဇတီ’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တဿ ဣမိနာ ဣဓ ဝုတ္တေန သင်္ဃဘေဒလက္ခဏေန အတ္ထတော နာနာကရဏံ နတ္ထိ။ တံ ပနဿ နာနာကရဏာဘာဝံ တတ္ထေဝ ပကာသယိဿာမာ’’တိ၊ သွာယံ ပကာသိတော ဟောတိ။

ပညတ္တေတန္တိ ပညတ္တံ ဧတံ။ ကွ ပညတ္တံ? ဝတ္တက္ခန္ဓကေ။ တတြ ဟိ စုဒ္ဒသ ခန္ဓကဝတ္တာနိ ပညတ္တာနိ။ တေနာဟ – ‘‘ပညတ္တေတံ၊ ဥပါလိ၊ မယာ အာဂန္တုကာနံ ဘိက္ခူနံ အာဂန္တုကဝတ္တ’’န္တိအာဒိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ ဥပါလိ သင်္ဃရာဇိ ဟောတိ၊ နော စ သင်္ဃဘေဒေါတိ ဧတ္တာဝတာ ဟိ သင်္ဃရာဇိမတ္တမေဝ ဟောတိ၊ န တာဝ သင်္ဃဘေဒေါ၊ အနုပုဗ္ဗေန ပန အယံ သင်္ဃရာဇိ ဝဍ္ဎမာနာ သင်္ဃဘေဒါယ သံဝတ္တတီတိ အတ္ထော။ ယထာရတ္တန္တိ ရတ္တိပရိမာဏာနုရူပံ၊ ယထာထေရန္တိ အတ္ထော။ အာဝေနိဘာဝံ ကရိတွာတိ ဝိသုံ ဝဝတ္ထာနံ ကရိတွာ။ ကမ္မာကမ္မာနိ ကရောန္တီတိ အပရာပရံ သင်္ဃကမ္မံ ဥပါဒါယ ခုဒ္ဒကာနိ စေဝ မဟန္တာနိ စ ကမ္မာနိ ကရောန္တိ။ သေသမေတ္ထာပိ အဓိကရဏဝူပသမဝဂ္ဂေ ဥတ္တာနမေဝ။

သင်္ဃဘေဒကဝဂ္ဂဒွယဝဏ္ဏနာ

၄၅၉။ သင်္ဃဘေဒဝဂ္ဂဒွယေ – ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ ကမ္မေနာတိ တေသု အဓမ္မာဒီသု အဓမ္မာဒယော ဧတေတိ ဧဝံဒိဋ္ဌိကောဝ ဟုတွာ တံ ဒိဋ္ဌိံ ဝိနိဓာယ တေ ဓမ္မာဒိဝသေန ဒီပေတွာ ဝိသုံ ကမ္မံ ကရောတိ။ ဣတိ ယံ ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ ကမ္မံ ကရောတိ၊ တေန ဧဝံ ကတေန ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ ကမ္မေန သဒ္ဓိံ ပဉ္စင်္ဂါနိ ဟောန္တိ၊ ‘‘ဣမေဟိ ခေါ ဥပါလိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟီ’’တိ အယမေကသ္မိံ ပဉ္စကေ အတ္ထယောဇနာ ။ ဧတေန နယေန သဗ္ဗပဉ္စကာနိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ ဧတ္ထာပိ စ ဝေါဟာရာဒိ အင်္ဂတ္တယံ ပုဗ္ဗဘာဂဝသေနေဝ ဝုတ္တံ။ ကမ္မုဒ္ဒေသဝသေန ပန အတေကိစ္ဆတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ န ဟေတ္ထ ကိဉ္စိ အတ္ထိ ယံ ပုဗ္ဗေ အဝုတ္တနယံ။

အာဝါသိကဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ

၄၆၁။ အာဝါသိကဝဂ္ဂေ – ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တောတိ ယထာ အာဟရိတွာ ဌပိတော။

၄၆၂။ ဝိနယဗျာကရဏာတိ ဝိနယပဉှေ ဝိဿဇ္ဇနာ။ ပရိဏာမေတီတိ နိယာမေတိ ဒီပေတိ ကထေတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။

ကထိနတ္ထာရဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ

၄၆၇။ ကထိနတ္ထာရဝဂ္ဂေ – ဩတမသိကောတိ အန္ဓကာရဂတော၊ တဉှိ ဝန္ဒန္တဿ မဉ္စပါဒါဒီသုပိ နလာဋံ ပဋိဟညေယျ။ အသမန္နာဟရန္တောတိ ကိစ္စယပသုတတ္တာ ဝန္ဒနံ အသမန္နာဟရန္တော။ သုတ္တောတိ နိဒ္ဒံ ဩက္ကန္တော။ ဧကာဝတ္တောတိ ဧကတော အာဝတ္တော သပတ္တပက္ခေ ဌိတော ဝေရီ ဝိသဘာဂပုဂ္ဂလော ဝုစ္စတိ၊ အယံ အဝန္ဒိယော။ အယဉှိ ဝန္ဒိယမာနော ပါဒေနပိ ပဟရေယျ။ အညဝိဟိတောတိ အညံ စိန္တယမာနော။

ခါဒန္တောတိ ပိဋ္ဌခဇ္ဇကာဒီနိ ခါဒန္တော။ ဥစ္စာရဉ္စ ပဿာဝဉ္စ ကရောန္တော အနောကာသဂတတ္တာ အဝန္ဒိယော။ ဥက္ခိတ္တကောတိ တိဝိဓေနပိ ဥက္ခေပနီယကမ္မေန ဥက္ခိတ္တကော အဝန္ဒိယော။ တဇ္ဇနီယာဒိကမ္မကတာ ပန စတ္တာရော ဝန္ဒိတဗ္ဗာ။ ဥပေါသထပဝါရဏာပိ တေဟိ သဒ္ဓိံ လဗ္ဘန္တိ။ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ စ ဝုတ္တေသု အဝန္ဒိယေသု နဂ္ဂဉ္စ ဥက္ခိတ္တကဉ္စ ဝန္ဒန္တဿေဝ အာပတ္တိ။ ဣတရေသံ ပန အသာရုပ္ပဋ္ဌေန စ အန္တရာ ဝုတ္တကာရဏေန စ ဝန္ဒနာ ပဋိက္ခိတ္တာ။ ဣတော ပရံ ပစ္ဆာဥပသမ္ပန္နာဒယော ဒသပိ အာပတ္တိဝတ္ထုဘာဝေနေဝ အဝန္ဒိယာ။ တေ ဝန္ဒန္တဿ ဟိ နိယမေနေဝ အာပတ္တိ။ ဣတိ ဣမေသု ပဉ္စသု ပဉ္စကေသု တေရသ ဇနေ ဝန္ဒန္တဿ အနာပတ္တိ၊ ဒွါဒသန္နံ ဝန္ဒနာယ အာပတ္တိ။

၄၆၈။ အာစရိယောဝန္ဒိယောတိ ပဗ္ဗဇ္ဇာစရိယော ဥပသမ္ပဒါစရိယော နိဿယာစရိယော ဥဒ္ဒေသာစရိယော ဩဝါဒါစရိယောတိ အယံ ပဉ္စဝိဓောပိ အာစရိယော ဝန္ဒိယော။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနမေဝါတိ။

ကထိနတ္ထာရဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

နိဋ္ဌိတာ စ ဥပါလိပဉ္စကဝဏ္ဏနာ။