📜
မဟာသင်္ဂါမော
၁။ ဝေါဟရန္တေန ဇာနိတဗ္ဗာဒိ
၃၆၈။ သင်္ဂါမာဝစရေ ¶ ¶ ¶ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃေ ဝေါဟရန္တေန ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ၊ ဝိပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ၊ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ၊ နိဒါနံ ဇာနိတဗ္ဗံ၊ အာကာရော ဇာနိတဗ္ဗော၊ ပုဗ္ဗာပရံ ဇာနိတဗ္ဗံ၊ ကတာကတံ ဇာနိတဗ္ဗံ၊ ကမ္မံ ဇာနိတဗ္ဗံ၊ အဓိကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗံ၊ သမထော ဇာနိတဗ္ဗော၊ န ဆန္ဒာဂတိ ဂန္တဗ္ဗာ၊ န ဒေါသာဂတိ ဂန္တဗ္ဗာ၊ န မောဟာဂတိ ဂန္တဗ္ဗာ၊ န ဘယာဂတိ ဂန္တဗ္ဗာ၊ သညာပနီယေ ဌာနေ သညာပေတဗ္ဗံ၊ နိဇ္ဈာပနီယေ ဌာနေ နိဇ္ဈာပေတဗ္ဗံ၊ ပေက္ခနီယေ ဌာနေ ပေက္ခိတဗ္ဗံ၊ ပသာဒနီယေ ဌာနေ ပသာဒေတဗ္ဗံ၊ လဒ္ဓပက္ခောမှီတိ ပရပက္ခော နာဝဇာနိတဗ္ဗော၊ ဗဟုဿုတောမှီတိ အပ္ပဿုတော နာဝဇာနိတဗ္ဗော၊ ထေရတရောမှီတိ နဝကတရော နာဝဇာနိတဗ္ဗော၊ အသမ္ပတ္တံ န ဗျာဟာတဗ္ဗံ၊ သမ္ပတ္တံ ဓမ္မတော ဝိနယတော န ပရိဟာပေတဗ္ဗံ၊ ယေန ဓမ္မေန ယေန ဝိနယေန ယေန သတ္ထုသာသနေန တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ၊ တထာ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတဗ္ဗံ။
၃၆၉။ ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗန္တိ အဋ္ဌပါရာဇိကာနံ [အဋ္ဌန္နံ ပါရာဇိကာနံ (သီ။ က။)] ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ၊ တေဝီသသင်္ဃာဒိသေသာနံ ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ၊ ဒွေအနိယတာနံ ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ၊ ဒွေစတ္တာရီသနိဿဂ္ဂိယာနံ ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ၊ အဋ္ဌာသီတိသတပါစိတ္တိယာနံ ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ၊ ဒွါဒသပါဋိဒေသနီယာနံ ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ၊ ဒုက္ကဋာနံ ဝတ္ထု ¶ ဇာနိတဗ္ဗံ၊ ဒုဗ္ဘာသိတာနံ ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ။
၃၇၀။ ဝိပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာတိ သီလဝိပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ၊ အာစာရဝိပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ၊ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ၊ အာဇီဝဝိပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။
၃၇၁။ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာတိ ပါရာဇိကာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ၊ သင်္ဃာဒိသေသာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ၊ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိ ¶ ဇာနိတဗ္ဗာ၊ ပါစိတ္တိယာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ၊ ပါဋိဒေသနီယာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ၊ ဒုက္ကဋာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ၊ ဒုဗ္ဘာသိတာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။
၃၇၂။ နိဒါနံ ¶ ဇာနိတဗ္ဗန္တိ အဋ္ဌပါရာဇိကာနံ နိဒါနံ ဇာနိတဗ္ဗံ၊ တေဝီသသင်္ဃာဒိသေသာနံ နိဒါနံ ဇာနိတဗ္ဗံ၊ ဒွေအနိယတာနံ နိဒါနံ ဇာနိတဗ္ဗံ၊ ဒွေစတ္တာရီသနိဿဂ္ဂိယာနံ နိဒါနံ ဇာနိတဗ္ဗံ၊ အဋ္ဌာသီတိသတပါစိတ္တိယာနံ နိဒါနံ ဇာနိတဗ္ဗံ၊ ဒွါဒသပါဋိဒေသနီယာနံ နိဒါနံ ဇာနိတဗ္ဗံ၊ ဒုက္ကဋာနံ နိဒါနံ ဇာနိတဗ္ဗံ၊ ဒုဗ္ဘာသိတာနံ နိဒါနံ ဇာနိတဗ္ဗံ။
၃၇၃။ အာကာရော ဇာနိတဗ္ဗောတိ သင်္ဃော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗော၊ ဂဏော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗော၊ ပုဂ္ဂလော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗော၊ စောဒကော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗော၊ စုဒိတကော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗော ¶ ။ သင်္ဃော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗောတိ ပဋိဗလော နု ခေါ အယံ သင်္ဃော ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန ဥဒါဟု နောတိ၊ ဧဝံ သင်္ဃော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗော။ ဂဏော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗောတိ ပဋိဗလော နု ခေါ အယံ ဂဏော ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန ဥဒါဟု နောတိ၊ ဧဝံ ဂဏော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗော ¶ ။ ပုဂ္ဂလော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗောတိ ပဋိဗလော နု ခေါ အယံ ပုဂ္ဂလော ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန ဥဒါဟု နောတိ၊ ဧဝံ ပုဂ္ဂလော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗော။ စောဒကော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗောတိ ကစ္စိ နု ခေါ အယမာယသ္မာ ပဉ္စသု ဓမ္မေသု ပတိဋ္ဌာယ ပရံ စောဒေတိ ဥဒါဟု နောတိ၊ ဧဝံ စောဒကော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗော။ စုဒိတကော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗောတိ ကစ္စိ နု ခေါ အယမာယသ္မာ ဒွီသု ဓမ္မေသု ပတိဋ္ဌိတော သစ္စေ စ အကုပ္ပေ စ ဥဒါဟု နောတိ၊ ဧဝံ စုဒိတကော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗော။
၃၇၄။ ပုဗ္ဗာပရံ ဇာနိတဗ္ဗန္တိ ကစ္စိ နု ခေါ အယမာယသ္မာ ဝတ္ထုတော ဝါ ဝတ္ထုံ သင်္ကမတိ၊ ဝိပတ္တိတော ဝါ ဝိပတ္တိံ သင်္ကမတိ၊ အာပတ္တိတော ဝါ အာပတ္တိံ သင်္ကမတိ၊ အဝဇာနိတွာ ဝါ ပဋိဇာနာတိ၊ ပဋိဇာနိတွာ ဝါ အဝဇာနာတိ၊ အညေန ဝါ အညံ ပဋိစရတိ၊ ဥဒါဟု နောတိ၊ ဧဝံ ပုဗ္ဗာပရံ ဇာနိတဗ္ဗံ။
၃၇၅။ ကတာကတံ ဇာနိတဗ္ဗန္တိ မေထုနဓမ္မော ဇာနိတဗ္ဗော၊ မေထုနဓမ္မဿ အနုလောမံ ဇာနိတဗ္ဗံ၊ မေထုနဓမ္မဿ ပုဗ္ဗဘာဂေါ ဇာနိတဗ္ဗော။ မေထုနဓမ္မော ဇာနိတဗ္ဗောတိ ဒွယံဒွယသမာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ မေထုနဓမ္မဿ အနုလောမံ ¶ ဇာနိတဗ္ဗန္တိ ဘိက္ခု အတ္တနော မုခေန ပရဿ အင်္ဂဇာတံ ဂဏှာတိ ¶ ။ မေထုနဓမ္မဿ ပုဗ္ဗဘာဂေါ ဇာနိတဗ္ဗောတိ ဝဏ္ဏာဝဏ္ဏော [ဝဏ္ဏော အဝဏ္ဏော (သျာ။)]၊ ကာယသံသဂ္ဂေါ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာ၊ အတ္တကာမပါရိစရိယာ၊ ဝစနမနုပ္ပဒါနံ ¶ [ဓနမနုပ္ပဒါနံ (က။)]။
၃၇၆။ ကမ္မံ ဇာနိတဗ္ဗန္တိ သောဠသကမ္မာနိ ဇာနိတဗ္ဗာနိ – စတ္တာရိ အပလောကနကမ္မာနိ ဇာနိတဗ္ဗာနိ၊ စတ္တာရိ ဉတ္တိကမ္မာနိ ဇာနိတဗ္ဗာနိ၊ စတ္တာရိ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မာနိ ဇာနိတဗ္ဗာနိ၊ စတ္တာရိ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မာနိ ဇာနိတဗ္ဗာနိ။
၃၇၇။ အဓိကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗန္တိ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ ဇာနိတဗ္ဗာနိ – ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗံ၊ အနုဝါဒါဓိကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗံ၊ အာပတ္တာဓိကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗံ၊ ကိစ္စာဓိကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗံ။
၃၇၈။ သမထော ဇာနိတဗ္ဗောတိ သတ္တ သမထာ ဇာနိတဗ္ဗာ – သမ္မုခါဝိနယော ဇာနိတဗ္ဗော၊ သတိဝိနယော ဇာနိတဗ္ဗော၊ အမူဠှဝိနယော ဇာနိတဗ္ဗော၊ ပဋိညာတကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗံ၊ ယေဘုယျသိကာ ဇာနိတဗ္ဗာ၊ တဿပါပိယသိကာ ဇာနိတဗ္ဗာ၊ တိဏဝတ္ထာရကော ဇာနိတဗ္ဗော။
၂။ အဂတိအဂန္တဗ္ဗော
၃၇၉။ န ဆန္ဒာဂတိ ဂန္တဗ္ဗာတိ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ကထံ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? ဣဓေကစ္စော – ‘‘အယံ မေ ဥပဇ္ဈာယော ဝါ အာစရိယော ဝါ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ဝါ အန္တေဝါသိကော ဝါ သမာနုပဇ္ဈာယကော ဝါ သမာနာစရိယကော ဝါ သန္ဒိဋ္ဌော ဝါ သမ္ဘတ္တော ဝါ ဉာတိသာလောဟိတော ဝါ’’တိ၊ တဿာနုကမ္ပာယ တဿာနုရက္ခာယ အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ၊ ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ၊ အဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေတိ၊ ဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေတိ၊ အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေန ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေနာတိ ¶ ဒီပေတိ၊ ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေန အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ၊ အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ၊ အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ၊ အပညတ္တံ တထာဂတေန ပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ၊ ပညတ္တံ တထာဂတေန အပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ၊ အနာပတ္တိံ ¶ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ၊ အာပတ္တိံ အနာပတ္တီတိ ဒီပေတိ၊ လဟုကံ အာပတ္တိံ ဂရုကာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ၊ ဂရုကံ အာပတ္တိံ လဟုကာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ၊ သာဝသေသံ အာပတ္တိံ အနဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ၊ အနဝသေသံ အာပတ္တိံ သာဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ၊ အဒုဋ္ဌုလ္လံ ¶ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ။ ဣမေဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ဗဟုဇနာဟိတာယ ¶ ပဋိပန္နော ဟောတိ ဗဟုဇနာသုခါယ ဗဟုနော ဇနဿ အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ဒေဝမနုဿာနံ။ ဣမေဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ခတံ ဥပဟတံ အတ္တာနံ ပရိဟရတိ၊ သာဝဇ္ဇော စ ဟောတိ သာနုဝဇ္ဇော စ ဝိညူနံ၊ ဗဟုဉ္စ အပုညံ ပသဝတိ။ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ဧဝံ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။
၃၈၀။ န ဒေါသာဂတိ ဂန္တဗ္ဗာတိ ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ကထံ ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? ဣဓေကစ္စော အနတ္ထံ မေ အစရီတိ အာဃာတံ ဗန္ဓတိ၊ အနတ္ထံ မေ စရတီတိ အာဃာတံ ဗန္ဓတိ၊ အနတ္ထံ မေ စရိဿတီတိ ¶ အာဃာတံ ဗန္ဓတိ၊ ပိယဿ မေ မနာပဿ အနတ္ထံ အစရိ… အနတ္ထံ စရတိ… အနတ္ထံ စရိဿတီတိ အာဃာတံ ဗန္ဓတိ၊ အပ္ပိယဿ မေ အမနာပဿ အတ္ထံ အစရိ… အတ္ထံ စရတိ… အတ္ထံ စရိဿတီတိ အာဃာတံ ဗန္ဓတိ။ ဣမေဟိ နဝဟိ အာဃာတဝတ္ထူဟိ အာဃာတော ပဋိဃာတော ကုဒ္ဓါ ကောဓာဘိဘူတော အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ၊ ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ၊ အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ။ ဣမေဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ဗဟုဇနာဟိတာယ ပဋိပန္နော ဟောတိ ဗဟုဇနာသုခါယ ဗဟုနော ဇနဿ အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ဒေဝမနုဿာနံ။ ဣမေဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ခတံ ဥပဟတံ အတ္တာနံ ပရိဟရတိ၊ သာဝဇ္ဇော စ ဟောတိ သာနုဝဇ္ဇော စ ဝိညူနံ ဗဟုဉ္စ အပုညံ ပသဝတိ။ ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ဧဝံ ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။
၃၈၁။ န မောဟာဂတိ ဂန္တဗ္ဗာတိ မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ကထံ မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? ရတ္တော ရာဂဝသေန ဂစ္ဆတိ၊ ဒုဋ္ဌော ဒေါသဝသေန ဂစ္ဆတိ၊ မူဠှော မောဟဝသေန ဂစ္ဆတိ၊ ပရာမဋ္ဌော ဒိဋ္ဌိဝသေန ဂစ္ဆတိ၊ မူဠှော သံမူဠှော မောဟာဘိဘူတော အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ၊ ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ¶ ဒီပေတိ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ၊ အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ။ ဣမေဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ဗဟုဇနာဟိတာယ ပဋိပန္နော ဟောတိ ဗဟုဇနာသုခါယ ဗဟုနော ဇနဿ အနတ္ထာယ အဟိတာယ ¶ ဒုက္ခာယ ဒေဝမနုဿာနံ။ ဣမေဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ခတံ ဥပဟတံ အတ္တာနံ ပရိဟရတိ၊ သာဝဇ္ဇော စ ဟောတိ သာနုဝဇ္ဇော စ ဝိညူနံ၊ ဗဟုဉ္စ အပုညံ ပသဝတိ။ မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ဧဝံ မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။
၃၈၂။ န ဘယာဂတိ ဂန္တဗ္ဗာတိ ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ကထံ ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? ဣဓေကစ္စော – ‘‘အယံ ဝိသမနိဿိတော ဝါ ဂဟနနိဿိတော ဝါ ဗလဝနိဿိတော ဝါ ကက္ခဠော ဖရုသော ဇီဝိတန္တရာယံ ဝါ ဗြဟ္မစရိယန္တရာယံ ဝါ ကရိဿတီ’’တိ၊ တဿ ဘယာ ဘီတော အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ¶ ဒီပေတိ၊ ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ၊ အဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေတိ၊ ဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေတိ၊ အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေန ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ၊ ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေန အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ၊ အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ၊ အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ၊ အပညတ္တံ တထာဂတေန ပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ၊ ပညတ္တံ တထာဂတေန အပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ၊ အနာပတ္တိံ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ၊ အာပတ္တိံ အနာပတ္တီတိ ဒီပေတိ၊ လဟုကံ အာပတ္တိံ ဂရုကာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ၊ ဂရုကံ အာပတ္တိံ လဟုကာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ၊ သာဝသေသံ အာပတ္တိံ အနဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ၊ အနဝသေသံ အာပတ္တိံ သာဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ၊ အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ။ ဣမေဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ဗဟုဇနာဟိတာယ ပဋိပန္နော ဟောတိ ဗဟုဇနာသုခါယ ဗဟုနော ဇနဿ အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ဒေဝမနုဿာနံ။ ဣမေဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ခတံ ဥပဟတံ အတ္တာနံ ပရိဟရတိ၊ သာဝဇ္ဇော စ ဟောတိ သာနုဝဇ္ဇော စ ဝိညူနံ၊ ဗဟုဉ္စ အပုညံ ပသဝတိ။ ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ဧဝံ ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။
ဆန္ဒာ ဒေါသာ ဘယာ မောဟာ၊ ယော ဓမ္မံ အတိဝတ္တတိ၊
နိဟီယတိ တဿ ယသော၊ ကာဠပက္ခေဝ စန္ဒိမာတိ။
၃။ အဂတိအဂမနံ
၃၈၃။ ကထံ ¶ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? အဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ ဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော ¶ န ဆန္ဒာဂတိံ ¶ ဂစ္ဆတိ၊ အဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ ဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေန အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေန ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ အပညတ္တံ တထာဂတေန အပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ ပညတ္တံ တထာဂတေန ပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ အနာပတ္တိံ အနာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ အာပတ္တိံ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ လဟုကံ အာပတ္တိံ လဟုကာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဂရုကာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ သာဝသေသံ အာပတ္တိံ သာဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ အနဝသေသံ ¶ အာပတ္တိံ အနဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ ဧဝံ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။
၃၈၄။ ကထံ န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? အဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော ¶ န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ ဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ ဧဝံ န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။
၃၈၅။ ကထံ န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? အဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ ဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န မောဟာဂတိံ ¶ ဂစ္ဆတိ၊ အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ ဧဝံ န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။
၃၈၆။ ကထံ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? အဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ ဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ အဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ ဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေန အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေန ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ အပညတ္တံ တထာဂတေန အပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ ပညတ္တံ တထာဂတေန ပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ အနာပတ္တိံ အနာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ အာပတ္တိံ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ လဟုကံ အာပတ္တိံ လဟုကာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဂရုကာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ သာဝသေသံ အာပတ္တိံ သာဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ အနဝသေသံ အာပတ္တိံ အနဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ၊ အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ ဧဝံ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။
ဆန္ဒာ ¶ ဒေါသာ ဘယာ မောဟာ၊ ယော ဓမ္မံ နာတိဝတ္တတိ၊
အာပူရတိ တဿ ယသော၊ သုက္ကပက္ခေဝ စန္ဒိမာတိ။
၄။ သညာပနီယာဒိ
၃၈၇။ ကထံ သညာပနီယေ ဌာနေ သညာပေတိ? အဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော သညာပနီယေ ဌာနေ သညာပေတိ၊ ဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော ¶ သညာပနီယေ ဌာနေ သညာပေတိ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော သညာပနီယေ ဌာနေ သညာပေတိ၊ အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ ¶ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော သညာပနီယေ ဌာနေ သညာပေတိ။ ဧဝံ သညာပနီယေ ဌာနေ သညာပေတိ။
၃၈၈။ ကထံ နိဇ္ဈာပနီယေ ဌာနေ နိဇ္ဈာပေတိ? အဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော နိဇ္ဈာပနီယေ ဌာနေ နိဇ္ဈာပေတိ၊ ဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော နိဇ္ဈာပနီယေ ဌာနေ နိဇ္ဈာပေတိ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော နိဇ္ဈာပနီယေ ဌာနေ နိဇ္ဈာပေတိ၊ အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော နိဇ္ဈာပနီယေ ဌာနေ နိဇ္ဈာပေတိ။ ဧဝံ နိဇ္ဈာပနီယေ ဌာနေ နိဇ္ဈာပေတိ။
၃၈၉။ ကထံ ပေက္ခနီယေ ဌာနေ ပေက္ခတိ? အဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော ပေက္ခနီယေ ဌာနေ ပေက္ခတိ၊ ဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော ပေက္ခနီယေ ဌာနေ ပေက္ခတိ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော ပေက္ခနီယေ ဌာနေ ပေက္ခတိ၊ အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော ပေက္ခနီယေ ဌာနေ ပေက္ခတိ။ ဧဝံ ပေက္ခနီယေ ဌာနေ ပေက္ခတိ။
၃၉၀။ ကထံ ပသာဒနီယေ ဌာနေ ပသာဒေတိ? အဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော ပသာဒနီယေ ဌာနေ ပသာဒေတိ၊ ဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော ပသာဒနီယေ ဌာနေ ပသာဒေတိ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော ပသာဒနီယေ ဌာနေ ပသာဒေတိ၊ အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ¶ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော ပသာဒနီယေ ဌာနေ ပသာဒေတိ။ ဧဝံ ပသာဒနီယေ ဌာနေ ပသာဒေတိ။
၅။ ပရပက္ခာဒိအဝဇာနနံ
၃၉၁။ ကထံ လဒ္ဓပက္ခောမှီတိ ပရပက္ခံ အဝဇာနာတိ? ဣဓေကစ္စော လဒ္ဓပက္ခော ဟောတိ လဒ္ဓပရိဝါရော ¶ ပက္ခဝါ ဉာတိမာ။ ‘‘အယံ အလဒ္ဓပက္ခော အလဒ္ဓပရိဝါရော န ပက္ခဝါ န ဉာတိမာ’’တိ တဿ အဝဇာနန္တော အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ၊ ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ၊ အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ။ ဧဝံ လဒ္ဓပက္ခောမှီတိ ပရပက္ခံ အဝဇာနာတိ။
၃၉၂။ ကထံ ဗဟုဿုတောမှီတိ အပ္ပဿုတံ အဝဇာနာတိ? ဣဓေကစ္စော ဗဟုဿုတော ဟောတိ သုတဓရော သုတသန္နိစယော။ ‘‘အယံ အပ္ပဿုတော အပ္ပာဂမော ¶ အပ္ပဓရော’’တိ တဿ အဝဇာနန္တော အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ၊ ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ၊ အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ။ ဧဝံ ဗဟုဿုတောမှီတိ အပ္ပဿုတံ အဝဇာနာတိ။
၃၉၃။ ကထံ ထေရတရောမှီတိ နဝကတရံ အဝဇာနာတိ? ဣဓေကစ္စော ထေရော ဟောတိ ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အယံ နဝကော အပ္ပညာတော အပ္ပကတညူ ဣမဿ ဝစနံ အကတံ ဘဝိဿတီ’’တိ တဿ အဝဇာနန္တော အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ၊ ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ ¶ …ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ၊ အဒုဋ္ဌုလ္လံ ¶ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ။ ဧဝံ ထေရတရောမှီတိ နဝကတရံ အဝဇာနာတိ။
၃၉၄။ အသမ္ပတ္တံ န ဗျာဟရိတဗ္ဗန္တိ အနောတိဏ္ဏံ ဘာရံ [ဘာသံ (သျာ။)] န ဩတာရေတဗ္ဗံ။ သမ္ပတ္တံ ဓမ္မတော ဝိနယတော န ပရိဟာပေတဗ္ဗန္တိ ယံအတ္ထာယ သင်္ဃော သန္နိပတိတော ဟောတိ တံ အတ္ထံ ဓမ္မတော ဝိနယတော န ပရိဟာပေတဗ္ဗံ။
၃၉၅။ ယေန ဓမ္မေနာတိ ဘူတေန ဝတ္ထုနာ။ ယေန ဝိနယေနာတိ စောဒေတွာ သာရေတွာ။ ယေန သတ္ထုသာသနေနာတိ ဉတ္တိသမ္ပဒါယ အနုဿာဝနသမ္ပဒါယ၊ ယေန ဓမ္မေန ယေန ဝိနယေန ယေန သတ္ထုသာသနေန တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ၊ တထာ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတဗ္ဗန္တိ။
၆။ အနုဝိဇ္ဇကဿ အနုယောဂံ
၃၉၆။ အနုဝိဇ္ဇကေန စောဒကော ပုစ္ဆိတဗ္ဗော – ‘‘ယံ ခေါ တွံ၊ အာဝုသော၊ ဣမဿ ဘိက္ခုနော ပဝါရဏံ ဌပေသိ၊ ကိမှိ နံ ဌပေသိ၊ သီလဝိပတ္တိယာ ဝါ ဌပေသိ၊ အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝါ ဌပေသိ၊ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဝါ ဌပေသီ’’တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘သီလဝိပတ္တိယာ ဝါ ဌပေမိ ¶ အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝါ ဌပေမိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဝါ ဌပေမီ’’တိ၊ သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ဇာနာတိ ပနာယသ္မာ သီလဝိပတ္တိံ၊ ဇာနာတိ အာစာရဝိပတ္တိံ၊ ဇာနာတိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ’’န္တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘ဇာနာမိ ခေါ အဟံ၊ အာဝုသော၊ သီလဝိပတ္တိံ၊ ဇာနာမိ အာစာရဝိပတ္တိံ၊ ဇာနာမိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ’’န္တိ ¶ ၊ သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ကတမာ ¶ ပနာဝုသော၊ သီလဝိပတ္တိ ကတမာ အာစာရဝိပတ္တိ ကတမာ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တီ’’တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘စတ္တာရိ ပါရာဇိကာနိ တေရသ သင်္ဃာဒိသေသာ – အယံ သီလဝိပတ္တိ။ ထုလ္လစ္စယံ ပါစိတ္တိယံ ပါဋိဒေသနီယံ ဒုက္ကဋံ ဒုဗ္ဘာသိတံ – အယံ အာစာရဝိပတ္တိ။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ အန္တဂ္ဂါဟိကာဒိဋ္ဌိ – အယံ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တီ’’တိ၊ သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ယံ ခေါ တွံ၊ အာဝုသော၊ ဣမဿ ဘိက္ခုနော ပဝါရဏံ ဌပေသိ၊ ဒိဋ္ဌေန ဝါ ဌပေသိ၊ သုတေန ဝါ ဌပေသိ၊ ပရိသင်္ကာယ ဝါ ဌပေသီ’’တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘ဒိဋ္ဌေန ဝါ ဌပေမိ၊ သုတေန ဝါ ဌပေမိ၊ ပရိသင်္ကာယ ဝါ ဌပေမီ’’တိ၊ သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ယံ ခေါ တွံ၊ အာဝုသော၊ ဣမဿ ဘိက္ခုနော ဒိဋ္ဌေန ပဝါရဏံ ဌပေသိ၊ ကိံ တေ ဒိဋ္ဌံ၊ ကိန္တိ တေ ဒိဋ္ဌံ၊ ကဒါ တေ ဒိဋ္ဌံ၊ ကတ္ထ တေ ဒိဋ္ဌံ၊ ပါရာဇိကံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော ဒိဋ္ဌော၊ သင်္ဃာဒိသေသံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော ဒိဋ္ဌော၊ ထုလ္လစ္စယံ… ပါစိတ္တိယံ… ပါဋိဒေသနီယံ… ဒုက္ကဋံ… ဒုဗ္ဘာသိတံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော ဒိဋ္ဌော၊ ကတ္ထ စ တွံ အဟောသိ၊ ကတ္ထ စာယံ ဘိက္ခု အဟောသိ၊ ကိဉ္စ တွံ ကရောသိ၊ ကိံ စာယံ ဘိက္ခု ကရောတီ’’တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘န ခေါ အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဣမဿ ဘိက္ခုနော ဒိဋ္ဌေန ပဝါရဏံ ဌပေမိ၊ အပိ စ သုတေန ပဝါရဏံ ဌပေမီ’’တိ၊ သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ယံ ခေါ တွံ၊ အာဝုသော၊ ဣမဿ ဘိက္ခုနော သုတေန ပဝါရဏံ ဌပေသိ ¶ ကိံ တေ သုတံ၊ ကိန္တိ တေ သုတံ၊ ကဒါ တေ သုတံ၊ ကတ္ထ တေ သုတံ၊ ပါရာဇိကံ အဇ္ဈာပန္နောတိ သုတံ၊ သင်္ဃာဒိသေသံ အဇ္ဈာပန္နောတိ သုတံ၊ ထုလ္လစ္စယံ… ပါစိတ္တိယံ… ပါဋိဒေသနီယံ… ဒုက္ကဋံ… ဒုဗ္ဘာသိတံ အဇ္ဈာပန္နောတိ သုတံ၊ ဘိက္ခုဿ သုတံ၊ ဘိက္ခုနိယာ သုတံ၊ သိက္ခမာနာယ သုတံ၊ သာမဏေရဿ သုတံ၊ သာမဏေရိယာ သုတံ၊ ဥပါသကဿ သုတံ၊ ဥပါသိကာယ သုတံ၊ ရာဇူနံ သုတံ၊ ရာဇမဟာမတ္တာနံ သုတံ၊ တိတ္ထိယာနံ သုတံ၊ တိတ္ထိယသာဝကာနံ သုတ’’န္တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘န ခေါ အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဣမဿ ဘိက္ခုနော သုတေန ပဝါရဏံ ဌပေမိ၊ အပိ စ ပရိသင်္ကာယ ပဝါရဏံ ဌပေမီ’’တိ၊ သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ယံ ခေါ တွံ၊ အာဝုသော၊ ဣမဿ ဘိက္ခုနော ပရိသင်္ကာယ ပဝါရဏံ ဌပေသိ၊ ကိံ ပရိသင်္ကသိ၊ ကိန္တိ ပရိသင်္ကသိ၊ ကဒါ ပရိသင်္ကသိ၊ ကတ္ထ ပရိသင်္ကသိ၊ ပါရာဇိကံ အဇ္ဈာပန္နောတိ ပရိသင်္ကသိ၊ သင်္ဃာဒိသေသံ အဇ္ဈာပန္နောတိ ပရိသင်္ကသိ၊ ထုလ္လစ္စယံ… ပါစိတ္တိယံ… ပါဋိဒေသနီယံ… ဒုက္ကဋံ… ဒုဗ္ဘာသိတံ အဇ္ဈာပန္နောတိ ပရိသင်္ကသိ၊ ဘိက္ခုဿ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ၊ ဘိက္ခုနိယာ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ၊ သိက္ခမာနာယ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ၊ သာမဏေရဿ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ၊ သာမဏေရိယာ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ၊ ဥပါသကဿ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ၊ ဥပါသိကာယ သုတွာ ¶ ပရိသင်္ကသိ၊ ရာဇူနံ သုတွာ ¶ ပရိသင်္ကသိ ရာဇမဟာမတ္တာနံ ¶ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ၊ တိတ္ထိယာနံ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ၊ တိတ္ထိယသာဝကာနံ သုတွာ ပရိသင်္ကသီ’’တိ?
ဒိဋ္ဌံ ဒိဋ္ဌေန သမေတိ၊ ဒိဋ္ဌေန သံသန္ဒတေ ဒိဋ္ဌံ၊
ဒိဋ္ဌံ ပဋိစ္စ န ဥပေတိ၊ အသုဒ္ဓပရိသင်္ကိတော၊
သော ပုဂ္ဂလော ပဋိညာယ၊ ကာတဗ္ဗာ တေန ပဝါရဏာ။
သုတံ သုတေန သမေတိ၊ သုတေန သံသန္ဒတေ သုတံ၊
သုတံ ပဋိစ္စ န ဥပေတိ၊ အသုဒ္ဓပရိသင်္ကိတော၊
သော ပုဂ္ဂလော ပဋိညာယ၊ ကာတဗ္ဗာ တေန ပဝါရဏာ။
မုတံ မုတေန သမေတိ၊ မုတေန သံသန္ဒတေ မုတံ၊
မုတံ ပဋိစ္စ န ဥပေတိ၊ အသုဒ္ဓပရိသင်္ကိတော၊
သော ပုဂ္ဂလော ပဋိညာယ၊ ကာတဗ္ဗာ တေန ပဝါရဏာတိ။
၇။ ပုစ္ဆာဝိဘာဂေါ
၃၉၈။ ကိံ တေ ဒိဋ္ဌန္တိ ကတမာ ပုစ္ဆာ? ကိန္တိ တေ ဒိဋ္ဌန္တိ ကတမာ ပုစ္ဆာ? ကဒါ တေ ဒိဋ္ဌန္တိ ကတမာ ပုစ္ဆာ? ကတ္ထ တေ ဒိဋ္ဌန္တိ ကတမာ ပုစ္ဆာ?
၃၉၉။ ကိံ တေ ဒိဋ္ဌန္တိ ဝတ္ထုပုစ္ဆာ၊ ဝိပတ္တိပုစ္ဆာ၊ အာပတ္တိပုစ္ဆာ၊ အဇ္ဈာစာရပုစ္ဆာ။ ဝတ္ထုပုစ္ဆာတိ – အဋ္ဌပါရာဇိကာနံ ဝတ္ထုပုစ္ဆာ၊ တေဝီသသင်္ဃာဒိသေသာနံ ဝတ္ထုပုစ္ဆာ၊ ဒွေအနိယတာနံ ဝတ္ထုပုစ္ဆာ၊ ဒွေစတ္တာရီသနိဿဂ္ဂိယာနံ ဝတ္ထုပုစ္ဆာ၊ အဋ္ဌာသီတိသတပါစိတ္တိယာနံ ဝတ္ထုပုစ္ဆာ၊ ဒွါဒသပါဋိဒေသနီယာနံ ဝတ္ထုပုစ္ဆာ၊ ဒုက္ကဋာနံ ဝတ္ထုပုစ္ဆာ၊ ဒုဗ္ဘာသိတာနံ ဝတ္ထုပုစ္ဆာ။ ဝိပတ္တိပုစ္ဆာတိ – သီလဝိပတ္တိပုစ္ဆာ၊ အာစာရဝိပတ္တိပုစ္ဆာ၊ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိပုစ္ဆာ ¶ ၊ အာဇီဝဝိပတ္တိပုစ္ဆာ။ အာပတ္တိပုစ္ဆာတိ – ပါရာဇိကာပတ္တိပုစ္ဆာ၊ သင်္ဃာဒိသေသာပတ္တိပုစ္ဆာ၊ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိပုစ္ဆာ၊ ပါစိတ္တိယာပတ္တိပုစ္ဆာ၊ ပါဋိဒေသနီယာပတ္တိပုစ္ဆာ၊ ဒုက္ကဋာပတ္တိပုစ္ဆာ၊ ဒုဗ္ဘာသိတာပတ္တိပုစ္ဆာ။ အဇ္ဈာစာရပုစ္ဆာတိ – ဒွယံဒွယသမာပတ္တိပုစ္ဆာ။
၄၀၀။ ကိန္တိ တေ ဒိဋ္ဌန္တိ လိင်္ဂပုစ္ဆာ၊ ဣရိယာပထပုစ္ဆာ၊ အာကာရပုစ္ဆာ၊ ဝိပ္ပကာရပုစ္ဆာ။ လိင်္ဂပုစ္ဆာတိ – ဒီဃံ ဝါ ရဿံ ဝါ ကဏှံ ဝါ ဩဒါတံ ဝါ။ ဣရိယာပထပုစ္ဆာတိ ဂစ္ဆန္တံ ဝါ ဌိတံ ¶ ဝါ နိသိန္နံ ဝါ နိပန္နံ ဝါ။ အာကာရပုစ္ဆာတိ ဂိဟိလိင်္ဂေ ¶ ဝါ တိတ္ထိယလိင်္ဂေ ဝါ ပဗ္ဗဇိတလိင်္ဂေ ဝါ။ ဝိပ္ပကာရပုစ္ဆာတိ ဂစ္ဆန္တံ ဝါ ဌိတံ ဝါ နိသိန္နံ ဝါ နိပန္နံ ဝါ။
၄၀၁။ ကဒါ ¶ တေ ဒိဋ္ဌန္တိ ကာလပုစ္ဆာ၊ သမယပုစ္ဆာ၊ ဒိဝသပုစ္ဆာ၊ ဥတုပုစ္ဆာ။ ကာလပုစ္ဆာတိ ပုဗ္ဗဏှကာလေ ဝါ မဇ္ဈနှိကကာလေ ဝါ သာယနှကာလေ ဝါ။ သမယပုစ္ဆာတိ ပုဗ္ဗဏှသမယေ ဝါ မဇ္ဈနှိကသမယေ ဝါ သာယနှသမယေ ဝါ။ ဒိဝသပုစ္ဆာတိ ပုရေဘတ္တံ ဝါ ပစ္ဆာဘတ္တံ ဝါ ရတ္တိံ ဝါ ဒိဝါ ဝါ ကာဠေ ဝါ ဇုဏှေ ဝါ။ ဥတုပုစ္ဆာတိ ဟေမန္တေ ဝါ ဂိမှေ ဝါ ဝဿေ ဝါ [ဝဿာနေ ဝါ (သီ။)]။
၄၀၂။ ကတ္ထ တေ ဒိဋ္ဌန္တိ ဌာနပုစ္ဆာ၊ ဘူမိပုစ္ဆာ၊ ဩကာသပုစ္ဆာ၊ ပဒေသပုစ္ဆာ။ ဌာနပုစ္ဆာတိ ဘူမိယာ ဝါ ပထဝိယာ ဝါ ဓရဏိယာ ဝါ ဇဂတိယာ ဝါ။ ဘူမိပုစ္ဆာတိ ဘူမိယာ ဝါ ပထဝိယာ ဝါ ပဗ္ဗတေ ဝါ ပါသာဏေ ဝါ ပါသာဒေ ဝါ။ ဩကာသပုစ္ဆာတိ ပုရတ္ထိမေ ဝါ ဩကာသေ ပစ္ဆိမေ ¶ ဝါ ဩကာသေ ဥတ္တရေ ဝါ ဩကာသေ ဒက္ခိဏေ ဝါ ဩကာသေ။ ပဒေသပုစ္ဆာတိ ပုရတ္ထိမေ ဝါ ပဒေသေ ပစ္ဆိမေ ဝါ ပဒေသေ ဥတ္တရေ ဝါ ပဒေသေ ဒက္ခိဏေ ဝါ ပဒေသေတိ။
မဟာသင်္ဂါမော နိဋ္ဌိတော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ဝတ္ထု နိဒါနံ အာကာရော၊ ပုဗ္ဗာပရံ ကတာကတံ၊
ကမ္မာဓိကရဏဉ္စေဝ၊ သမထော ဆန္ဒဂါမိ စ။
ဒေါသာ မောဟာ ဘယာ စေဝ၊ သညာ နိဇ္ဈာပနေန စ၊
ပေက္ခာ ပသာဒေ ပက္ခောမှိ၊ သုတထေရတရေန စ။
အသမ္ပတ္တဉ္စ သမ္ပတ္တံ၊ ဓမ္မေန ဝိနယေန စ၊
သတ္ထုဿ သာသနေနာပိ၊ မဟာသင်္ဂါမဉာပနာတိ။