📜

၇။ ကထိနက္ခန္ဓကံ

ကထိနာနုဇာနနကထာဝဏ္ဏနာ

၃၀၆။ ကထိနက္ခန္ဓကေ သီသဝသေနာတိ ပဓာနင်္ဂဝသေန။ ‘‘ကထိနန္တိ ပဉ္စာနိသံသေ အန္တောကရဏသမတ္ထတာယ ထိရန္တိ အတ္ထော’’တိ ဂဏ္ဌိပဒေသု ဝုတ္တံ။ ‘‘သော နေသံ ဘဝိဿတီ’’တိ ယုဇ္ဇတီတိ ‘‘သော တုမှာက’’န္တိ အဝတွာ ‘‘နေသ’’န္တိ ဝစနံ ယုဇ္ဇတိ။ ယေ အတ္ထတကထိနာတိ န ကေဝလံ တုမှာကမေဝ၊ ယေ အညေပိ အတ္ထတကထိနာ၊ တေသမ္ပိ ဘဝိဿတီတိ အတ္ထော။ အနာမန္တေတွာ စရဏန္တိ စာရိတ္တသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယေန အနာပုစ္ဆိတွာ ကုလေသု စရဏံ။ မတကစီဝရန္တိ မတဿ သန္တကံ စီဝရံ။ တတြုပ္ပာဒေန အာဘတန္တိ ဝိဟာရသန္တကေန ခေတ္တဝတ္ထုအာဒိနာ အာနီတံ။

ပဌမပဝါရဏာယ ပဝါရိတာတိ ဣဒံ ဝဿစ္ဆေဒံ အကတွာ ဝဿံဝုတ္ထဘာဝသန္ဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တံ အန္တရာယေန အပ္ပဝါရိတာနမ္ပိ ဝုတ္ထဝဿာနံ ကထိနတ္ထာရသမ္ဘဝတော။ တေနေဝ ‘‘အပ္ပဝါရိတာ ဝါ’’တိ အဝတွာ ‘‘ဆိန္နဝဿာ ဝါ ပစ္ဆိမိကာယ ဥပဂတာ ဝါ န လဘန္တီ’’တိ ဧတ္တကမေဝ ဝုတ္တံ။ အညသ္မိံ ဝိဟာရေ ဝုတ္ထဝဿာပိ န လဘန္တီတိ နာနာသီမာယ အညသ္မိံ ဝိဟာရေ ဝုတ္ထဝဿာ ဣမသ္မိံ ဝိဟာရေ ကထိနတ္ထာရံ န လဘန္တီတိ အတ္ထော။ ခလိမက္ခိတသာဋကောတိ အဟတဝတ္ထံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဒါနကမ္မဝါစာတိ ကထိနဒုဿဒါနကမ္မဝါစာ။ အကာတုံ န လဗ္ဘတီတိ ဣမိနာ အနာဒရိယေန အကရောန္တဿ ဒုက္ကဋန္တိ ဒီပေတိ။ ကမ္မဝါစာ ပန ဧကာယေဝ ဝဋ္ဋတီတိ ကထိနတ္ထာရသာဋကဿ ဒါနကာလေ ဝုတ္တာ ဧကာယေဝ ကမ္မဝါစာ ဝဋ္ဋတိ။ ပုန တဿ အညသ္မိံ ဝတ္ထေ ဒိယျမာနေ ကမ္မဝါစာယ ဒါတဗ္ဗကိစ္စံ နတ္ထိ၊ အပလောကနမေဝ အလန္တိ အဓိပ္ပာယော။

၃၀၈။ မဟာဘူမိကန္တိ မဟာဝိသယံ၊ စတုဝီသတိအာကာရဝန္တတာယ မဟာဝိတ္ထာရိကန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ပဉ္စကန္တိ ပဉ္စခဏ္ဍံ။ ဧသ နယော သေသေသုပိ။ ပဌမစိမိလိကာတိ ကထိနဝတ္ထတော အညာ အတ္တနော ပကတိစိမိလိကာ။ ‘‘ကုစ္ဆိစိမိလိကံ ကတွာ သိဗ္ဗိတမတ္တေနာတိ ထိရဇိဏ္ဏာနံ စိမိလိကာနံ ဧကတော ကတွာ သိဗ္ဗနဿေတံ အဓိဝစန’’န္တိ ဂဏ္ဌိပဒေသု ဝုတ္တံ။ မဟာပစ္စရိယံ ကုရုန္ဒိယဉ္စ ‘‘ဝုတ္တဝစနနိဒဿနံ ဗျဉ္ဇနေ ဧဝ ဘေဒေါ၊ အတ္ထေ နတ္ထီတိ ဒဿနတ္ထံ ကတ’’န္တိ ဝဒန္တိ။ ပိဋ္ဌိအနုဝါတာရောပနမတ္တေနာတိ ဒီဃတော အနုဝါတဿ အာရောပနမတ္တေန။ ကုစ္ဆိအနုဝါတာရောပနမတ္တေနာတိ ပုထုလတော အနုဝါတဿ အာရောပနမတ္တေန။ သာရုပ္ပံ ဟောတီတိ သမဏသာရုပ္ပံ ဟောတိ။ ရတ္တိနိဿဂ္ဂိယေနာတိ ရတ္တိအတိက္ကန္တေန။

ကထိနာနုဇာနနကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

အာဒါယသတ္တကာဒိကထာဝဏ္ဏနာ

၃၁၁။ အယန္တိ အာသာဝစ္ဆေဒိကော ကထိနုဒ္ဓါရော။ ဣဓ န ဝုတ္တောတိ ပါဠိယံ မာတိကာပဒဘာဇနေ သဝနန္တိကာနန္တရံ န ဝုတ္တော။ တတ္ထာတိ တသ္မိံ သီမာတိက္ကန္တိကေ ကထိနုဒ္ဓါရေ။ ‘‘သီမာတိက္ကန္တိကော နာမ စီဝရကာလသီမာတိက္ကန္တိကော’’တိ ကေနစိ ဝုတ္တံ။ ‘‘ဗဟိသီမာယံ စီဝရကာလသမယဿ အတိက္ကန္တတ္တာ သီမာတိက္ကန္တိကော’’တိ အယံ အမှာကံ ခန္တိ။ သဟုဗ္ဘာရေ ‘‘သော ကတစီဝရော’’တိ ပါဌော ဒိဿတိ၊ ဧဝဉ္စ သတိ စီဝရပလိဗောဓော ပဌမံ ဆိဇ္ဇတီတိ ဝိညာယတိ၊ ဣဓ ပန ပရိဝါရပါဠိယဉ္စ ‘‘ဒွေ ပလိဗောဓာ အပုဗ္ဗံ အစရိမံ ဆိဇ္ဇန္တီ’’တိ (ပရိ။ ၄၁၅) ဝစနတော တံ န သမေတိ၊ တသ္မာ ဝီမံသိတဗ္ဗမေတ္ထ ကာရဏံ။

၃၁၂။ ‘‘သမာဒါယဝါရော အာဒါယဝါရသဒိသော၊ ဥပသဂ္ဂမတ္တမေတ္ထ ဝိသေသော’’တိ ဂဏ္ဌိပဒေသု ဝုတ္တံ။ ကေစိ ပန ‘‘သဗ္ဗံ အတ္တနော ပရိက္ခာရံ အနဝသေသေတွာ ပက္ကမန္တော ‘သမာဒါယ ပက္ကမတီ’တိ ဝုစ္စတီ’’တိ ဝဒန္တိ။ ပုန သမာဒါယဝါရေပိ တေယေဝ ဒဿိတာတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဝိပ္ပကတစီဝရေ ပက္ကမနန္တိကဿ ကထိနုဒ္ဓါရဿ အသမ္ဘဝတော ‘‘ယထာသမ္ဘဝ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ ပက္ကမနန္တိကော ဟိ ကထိနုဒ္ဓါရော နိဋ္ဌိတစီဝရဿေဝ ဝသေန ဝုတ္တော ‘‘ဘိက္ခု အတ္ထတကထိနော ကတစီဝရံ အာဒါယ ပက္ကမတီ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ၊ တသ္မာ သော ဝိပ္ပကတစီဝရော န သမ္ဘဝတီတိ ဆဠေဝ ဥဗ္ဘာရာ တတ္ထ ဒဿိတာ။

တတြာယံ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ဝါရဝိဘာဝနာ – အာဒါယဝါရာ သတ္တ၊ တထာ သမာဒါယဝါရာတိ ဒွေ သတ္တကဝါရာ၊ တတော ပက္ကမနန္တိကံ ဝဇ္ဇေတွာ ဝိပ္ပကတစီဝရဿ အာဒါယသမာဒါယဝါရဝသေန ဒွေ ဆက္ကဝါရာ၊ တတော ပရံ နိဋ္ဌာနသန္နိဋ္ဌာနနာသနန္တိကာနံ ဝသေန တီဏိ တိကာနိ ဒဿိတာနိ။ တတ္ထ ပဌမတ္တိကံ အန္တောသီမာယံ ‘‘ပစ္စေဿံ န ပစ္စေဿ’’န္တိ ဣမံ ဝိဓိံ အနာမသိတွာ ဗဟိသီမာယမေဝ ‘‘န ပစ္စေဿ’’န္တိ ပဝတ္တံ၊ တသ္မာ ပက္ကမနန္တိကသီမာတိက္ကန္တိကသဥဗ္ဘာရာ တတ္ထ န ယုဇ္ဇန္တိ။ ဒုတိယတ္တိကံ အန္တောသီမာယံ ‘‘န ပစ္စေဿ’’န္တိ ပဝတ္တံ။ တတိယတ္တိကံ အနဓိဋ္ဌိတ-ပဒေန ဝိသေသေတွာ ပဝတ္တံ၊ အတ္ထတော ပဌမတ္တိကေန သမေတိ။ အနဓိဋ္ဌိတေနာတိ စ ‘‘ပစ္စေဿံ န ပစ္စေဿ’’န္တိ ဧဝံ အနဓိဋ္ဌိတေန၊ အနိယမိတေနာတိ အတ္ထော။ တတိယတ္တိကာနန္တရံ စတုတ္ထတ္တိကံ သမ္ဘဝန္တံ အန္တောသီမာယံ ‘‘ပစ္စေဿ’’န္တိ ဝစနဝိသေသေန သမ္ဘဝတိ။ တထာ စ ယောဇိယမာနံ ဣတရေဟိ သဝနန္တိကာဒီဟိ အဝိရုဒ္ဓံ ဟောတီတိ စတုတ္ထတ္တိကံ အဟုတွာ ဆက္ကံ ဇာတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧဝံ တီဏိ တိကာနိ ဧကံ ဆက္ကဉ္စာတိ ပဌမံ ပန္နရသကံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

၃၁၆-၃၂၀။ တတော ဣဒမေဝ ပန္နရသကံ ဥပသဂ္ဂဝိသေသေန ဒုတိယံ သမာဒါယပန္နရသကံ နာမ ကတံ။ ပုန ‘‘ဝိပ္ပကတစီဝရံ အာဒါယာ’’တိ တတိယံ ပန္နရသကံ၊ ‘‘သမာဒါယာ’’တိ စတုတ္ထံ ပန္နရသကံ ဒဿိတန္တိ ဧဝံ စတ္တာရိ ပန္နရသကာနိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ တတ္ထ ပဌမဒုတိယေသု ပန္နရသကေသု သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ အကတစီဝရံ အဓိပ္ပေတံ၊ ဣတရေသု ဒွီသု ဝိပ္ပကတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တတော ပရံ ‘‘စီဝရာသာယ ပက္ကမတီ’’တိအာဒိနာ နယေန နိဋ္ဌာနသန္နိဋ္ဌာနနာသနအာသာဝစ္ဆေဒိကဝသေန ဧကော ဝါရောတိ ဣဒမေကံ စတုက္ကံ ဇာတံ၊ တသ္မာ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တာနိ တိကာနိ အာသာဝစ္ဆေဒိကာနိ တီဏိ စ တိကာနီတိ ဧတံ အနာသာယဒွါဒသကန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တဒနန္တရေ အာသာယဒွါဒသကေ ကိဉ္စာပိ ပဌမံ ဒွါဒသကံ လဗ္ဘတိ၊ တထာပိ တံ နိဗ္ဗိသေသန္တိ တမေကံ ဒွါဒသကံ အဝုတ္တသိဒ္ဓံ ကတွာ ဝိသေသတော ဒဿေတုံ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ‘‘အန္တောသီမာယံ ပစ္စေဿ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ တံ ဒုတိယစတုက္ကေ ‘‘သော ဗဟိသီမဂတော သုဏာတီ’’တိအာဒိဝစနဿ တတိယစတုက္ကေ သဝနန္တိကာဒီနဉ္စ ဩကာသကရဏတ္ထန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ ပန ဒွါဒသကံ အနာသာယဝသေနပိ လဗ္ဘမာနံ ဣမိနာ အဝုတ္တသိဒ္ဓံ ကတွာ န ဒဿိတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧဝမေတ္ထ ဒွေ ဒွါဒသကာနိ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗာနိ။ ကရဏီယဒွါဒသကေပိ ယထာဒဿိတံ အနာသာယဒွါဒသကံ အဝုတ္တသိဒ္ဓံ အာသာယဒွါဒသကဉ္စာတိ ဒွေ ဒွါဒသကာနိ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗာနိ။

၃၂၁-၃၂၂။ ယသ္မာ ဒိသံဂမိကနဝကေ ‘‘ဒိသံဂမိကော ပက္ကမတီ’’တိ ဝစနေနေဝ ‘‘န ပစ္စေဿ’’န္တိ ဣဒံ အဝုတ္တသိဒ္ဓမေဝ၊ တသ္မာ တံ န ဝုတ္တံ။ ဧတ္တာဝတာ စ အာဝါသပလိဗောဓာဘာဝေါ ဒဿိတော။ စီဝရပဋိဝီသံ အပဝိလာယမာနောတိ ဣမိနာ စီဝရပလိဗောဓသမင်္ဂိတမဿ ဒဿေတိ။ တတ္ထ စီဝရပဋိဝီသန္တိ အတ္တနော ပတ္တဗ္ဗစီဝရဘာဂံ။ အပဝိလာယမာနောတိ အာကင်္ခမာနော။ တဿ စီဝရလာဘေ သတိ ဝဿံဝုတ္ထာဝါသေ နိဋ္ဌာနသန္နိဋ္ဌာနနာသနန္တိကာနံ ဝသေန ဧကံ တိကံ၊ တေသံယေဝ ဝသေန အန္တရာမဂ္ဂေ ဧကံ၊ ဂတဋ္ဌာနေ ဧကန္တိ တိဏ္ဏံ တိကာနံ ဝသေန ဧကံ နဝကံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

၃၂၄။ တတော ပရံ နိဋ္ဌာနသန္နိဋ္ဌာနနာသနန္တိကသီမာတိက္ကန္တိကသဥဗ္ဘာရာနံ ဝသေန ဖာသုဝိဟာရပဉ္စကံ ဝုတ္တံ။ သေသမေတ္ထ ပါဠိတော အဋ္ဌကထာတော စ သုဝိညေယျမေဝ။

အာဒါယသတ္တကာဒိကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ကထိနက္ခန္ဓကဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။