📜
၁၀။ ကောသမ္ဗကက္ခန္ဓကံ
ကောသမ္ဗကဝိဝါဒကထာဝဏ္ဏနာ
၄၅၁။ ကောသမ္ဗကက္ခန္ဓကေ ¶ ¶ သစေ ဟောတိ၊ ဒေသေဿာမီတိ သုဗ္ဗစတာယ သိက္ခာကာမတာယ စ အာပတ္တိံ ပဿိ။ နတ္ထိ အာပတ္တီတိ အနာပတ္တိပက္ခောပိ ဧတ္ထ သမ္ဘဝတီတိ အဓိပ္ပာယေနာဟ။ သာ ပနာပတ္တိ ဧဝ။ တေနာဟ ‘‘သော တဿာ အာပတ္တိယာ အနာပတ္တိဒိဋ္ဌိ အဟောသီ’’တိ။
၄၅၃-၄၅၄။ သမ္ဘမအတ္ထဝသေနာတိ တုရိတတ္ထဝသေန။ ‘‘အကာရဏေ တုမှေဟိ သော ဘိက္ခု ဥက္ခိတ္တော’’တိ ဝဒေယျာတိ ယသ္မာ ပုဗ္ဗေ ဝိနယဓရဿ ဝစနေန ‘‘သစေ အာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဒေသေဿာမီ’’တိ အနေန ပဋိညာတံ၊ ဣဒါနိပိ တဿေဝ ဝစနေန ‘‘အသဉ္စိစ္စ အဿတိယာ ကတတ္တာ နတ္ထေတ္ထ အာပတ္တီ’’တိ အနာပတ္တိသညီ၊ တသ္မာ ‘‘အကာရဏေ တုမှေဟိ သော ဘိက္ခု ဥက္ခိတ္တော’’တိ ဥက္ခေပကေ ဘိက္ခူ ယဒိ ဝဒေယျာတိ အဓိပ္ပာယော။ ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တကေ ဝါ ‘‘တုမှေ အာပတ္တိံ အာပန္နာ’’တိ ဝဒေယျာတိ ယသ္မာ ဝတ္ထုဇာနနစိတ္တေနာယံ သစိတ္တကာ အာပတ္တိ၊ အယဉ္စ ဥဒကာဝသေသေ ဥဒကာဝသေသသညီ၊ တသ္မာ သာပတ္တိကဿေဝ ‘‘တုမှေ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆထာ’’တိ အဓိပ္ပာယေန ‘‘တုမှေ အာပတ္တိံ အာပန္နာ’’တိ ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တကေ ဝဒေယျ။
၄၅၅-၄၅၆။ ကမ္မံ ကောပေတီတိ ‘‘နာနာသံဝါသကစတုတ္ထော စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကမ္မံ ကရေယျ၊ အကမ္မံ န စ ကရဏီယ’’န္တိအာဒိဝစနတော (မဟာဝ။ ၃၈၉) သစေ သင်္ဃော တံ ဂဏပူရကံ ကတွာ ကမ္မံ ကရေယျ၊ အယံ တတ္ထ နိသိန္နောပိ တံ ကမ္မံ ကောပေတီတိ အဓိပ္ပာယော။ ဥပစာရံ မုဉ္စိတွာတိ ဧတ္ထ ဥပစာရော နာမ အညမညံ ဟတ္ထေန ပါပုဏနဋ္ဌာနံ။
၄၅၇။ ဘဏ္ဍနဇာတာတိအာဒီသု ကလဟဿ ပုဗ္ဗဘာဂေါ ဘဏ္ဍနံ နာမ၊ တံ ဇာတံ ဧတေသန္တိ ဘဏ္ဍနဇာတာ၊ ဟတ္ထပရာမာသာဒိဝသေန မတ္ထကံ ပတ္တော ကလဟော ဇာတော ဧတေသန္တိ ကလဟဇာတာ၊ ဝိရုဒ္ဓဝါဒဘူတံ ဝါဒံ အာပန္နာတိ ဝိဝါဒါပန္နာ။ မုခသတ္တီဟီတိ ဝါစာသတ္တီဟိ။ ဝိတုဒန္တာတိ ဝိဇ္ဈန္တာ ¶ ။ ¶ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစာတိ ‘‘ဣဓ၊ ဘန္တေ၊ ကောသမ္ဗိယံ ဘိက္ခူ ဘဏ္ဍနဇာတာ’’တိအာဒိဝစနံ အဝေါစ၊ တဉ္စ ခေါ နေဝ ပိယကမျတာယ၊ န ဘေဒါဓိပ္ပာယေန၊ အထ ခေါ အတ္ထကာမတာယ ဟိတကာမတာယ။ သာမဂ္ဂီကာရကော ကိရေသ ဘိက္ခု၊ တသ္မာဿ ဧတဒဟောသိ ‘‘ယထာ ဣမေ ဘိက္ခူ ဝိဝါဒံ အာရဒ္ဓါ၊ န သက္ကာ မယာ၊ နာပိ အညေန ဘိက္ခုနာ သမဂ္ဂေ ကာတုံ၊ အပ္ပေဝ နာမ သဒေဝကေ လောကေ အဂ္ဂပုဂ္ဂလော ဘဂဝါ သယံ ဝါ ဂန္တွာ အတ္တနော ဝါ သန္တိကံ ပက္ကောသာပေတွာ ဧတေသံ ဘိက္ခူနံ ခန္တိမေတ္တာပဋိသံယုတ္တံ သာရဏီယဓမ္မဒေသနံ ကထေတွာ သာမဂ္ဂိံ ကရေယျာ’’တိ အတ္ထကာမတာယ ဟိတကာမတာယ ဂန္တွာ အဝေါစ။ တသ္မာ ဧဝမာဟာတိ အတ္ထကာမတ္တာ ဧဝမာဟ၊ န ဘဂဝတော ဝစနံ အနာဒိယန္တော။ ယေ ပန တဒါ သတ္ထု ဝစနံ န ဂဏှိံသု၊ တေ ကိဉ္စိ အဝတွာ တုဏှီဘူတာ မင်္ကုဘူတာ အဋ္ဌံသု၊ တသ္မာ ဥဘယေသမ္ပိ သတ္ထရိ အဂါရဝပဋိပတ္တိ နာဟောသိ။
ကောသမ္ဗကဝိဝါဒကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
ဒီဃာဝုဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ
၄၅၈။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသီတိအာဒီသု ဘူတပုဗ္ဗန္တိ ဣဒံ ဘဂဝါ ပထဝီဂတံ နိဓိံ ဥဒ္ဓရိတွာ ပုရတော ရာသိံ ကရောန္တော ဝိယ ဘဝပဋိစ္ဆန္နံ ပုရာဝုတ္ထံ ဒဿေန္တော အာဟ။ အဍ္ဎောတိ ဣဿရော။ ယော ကောစိ အတ္တနော သန္တကေန ဝိဘဝေန အဍ္ဎော ဟောတိ၊ အယံ ပန န ကေဝလံ အဍ္ဎောယေဝ၊ မဟဒ္ဓနော မဟတာ အပရိမာဏသင်္ခေန ဓနေန သမန္နာဂတောတိ အာဟ ‘‘မဟဒ္ဓနော’’တိ။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗတော ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗတော ဝိသေသတော ကာမာ ဘောဂါ နာမ၊ တသ္မာ ပဉ္စကာမဂုဏဝသေန မဟန္တာ ဥဠာရာ ဘောဂါ အဿာတိ မဟာဘောဂေါ။ မဟန္တံ သေနာဗလဉ္စေဝ ထာမဗလဉ္စ ဧတဿာတိ မဟဗ္ဗလော။ မဟန္တော ဟတ္ထိအဿာဒိဝါဟနော ဧတဿာတိ မဟာဝါဟနော။ မဟန္တံ ဝိဇိတံ ရဋ္ဌံ ဧတဿာတိ မဟာဝိဇိတော။ ပရိပုဏ္ဏကောသကောဋ္ဌာဂါရောတိ ကောသော ဝုစ္စတိ ဘဏ္ဍာဂါရသာရဂဗ္ဘော၊ ကောဋ္ဌံ ဝုစ္စတိ ဓညဿ အာဌပနဋ္ဌာနံ၊ ကောဋ္ဌဘူတံ အဂါရံ ကောဋ္ဌာဂါရံ၊ နိဒဟိတွာ ဌပိတေန ဓနေန ပရိပုဏ္ဏကောသော ဓညာနဉ္စ ပရိပုဏ္ဏကောဋ္ဌာဂါရောတိ အတ္ထော။
အထ ¶ ဝါ စတုဗ္ဗိဓော ကောသော ဟတ္ထီ အဿာ ရထာ ပတ္တီတိ။ ယထာ ဟိ အသိနော တိက္ခဘာဝပရိပါလကော ပရိစ္ဆဒေါ ‘‘ကောသော’’တိ ဝုစ္စတိ၊ ဧဝံ ရညော တိက္ခဘာဝပရိပါလကတ္တာ စတုရင်္ဂိနီ သေနာ ‘‘ကောသော’’တိ ဝုစ္စတိ။ တိဝိဓံ ကောဋ္ဌာဂါရံ ဓနကောဋ္ဌာဂါရံ ဓညကောဋ္ဌာဂါရံ ဝတ္ထကောဋ္ဌာဂါရန္တိ။ တံ သဗ္ဗမ္ပိ ပရိပုဏ္ဏမဿာတိ ပရိပုဏ္ဏကောသကောဋ္ဌာဂါရော။ စတုရင်္ဂိနိံ သေနန္တိ ဟတ္ထိအဿရထပတ္တိသင်္ခါတေဟိ ¶ စတူဟိ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ သေနံ။ သန္နယှိတွာတိ စမ္မပဋိမုဉ္စနာဒီဟိ သန္နာဟံ ကာရေတွာ။ အဗ္ဘုယျာသီတိ အဘိဥယျာသိ၊ အဘိမုခေါ ဟုတွာ နိက္ခမီတိ အတ္ထော။ ဧကသင်္ဃာတမ္ပီတိ ဧကပ္ပဟာရမ္ပိ။ ဓောဝနန္တိ ဓောဝနုဒကံ။ ပရိနေတွာတိ နီဟရိတွာ။ ‘‘အနတ္ထဒေါ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ဒ-ကာရဿ တ-ကာရံ ကတွာ ‘‘အနတ္ထတော’’တိ ဝုတ္တန္တိ အာဟ ‘‘အထ ဝါ’’တိအာဒိ။
၄၆၄။ ဝဂ္ဂဘာဝေန ဝါ ပုထု နာနာ သဒ္ဒေါ အဿာတိ ပုထုသဒ္ဒေါ။ သမဇနောတိ ဘဏ္ဍနေ သမဇ္ဈာသယော ဇနော။ တတ္ထာတိ တသ္မိံ ဇနကာယေ။ အဟံ ဗာလောတိ န မညိတ္ထာတိ ဗာလလက္ခဏေ ဌိတောပိ ‘‘အဟံ ဗာလော’’တိ န မညိ။ ဘိယျော စာတိ အတ္တနော ဗာလဘာဝဿ အဇာနနတော ဘိယျော စ ဘဏ္ဍနဿ ဥပရိဖောဋော ဝိယ သင်္ဃဘေဒဿ အတ္တနော ကာရဏဘာဝမ္ပိ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ န မညိတ္ထ နာညာသိ။
ကလဟဝသေန ပဝတ္တဝါစာယေဝ ဂေါစရာ ဧတေသန္တိ ဝါစာဂေါစရာ။ မုခါယာမန္တိ ဝိဝဒနဝသေန မုခံ အာယာမေတွာ ဘာဏိနော။ န တံ ဇာနန္တီတိ တံ ကလဟံ န ဇာနန္တိ။ ကလဟံ ကရောန္တော စ တံ န ဇာနန္တော နာမ နတ္ထိ။ ယထာ ပန န ဇာနန္တိ၊ တံ ဒဿေတုံ အာဟ ‘‘ဧဝံ သာဒီနဝေါ အယ’’န္တိ၊ အယံ ကလဟော နာမ အတ္တနော ပရေသဉ္စ အတ္ထဟာပနတော အနတ္ထုပ္ပာဒနတော ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သမ္ပရာယေ စ သာဒီနဝေါ သဒေါသောတိ အတ္ထော။ တံ န ဇာနန္တီတိ တံ ကလဟံ န ဇာနန္တိ။ ကထံ န ဇာနန္တီတိ အာဟ ‘‘ဧဝံ သာဒီနဝေါ အယ’’န္တိ၊ ‘‘ဧဝံ သာဒီနဝေါ အယံ ကလဟော’’တိ ဧဝံ တံ ကလဟံ န ဇာနန္တီတိ အတ္ထော။
အက္ကောစ္ဆိ မန္တိအာဒီသု အက္ကောစ္ဆီတိ အက္ကောသိ။ အဝဓီတိ ပဟရိ။ အဇိနီတိ ကူဋသက္ခိဩတာရဏေန ဝါ ဝါဒပဋိဝါဒေန ဝါ ကရဏုတ္တရိယကရဏေန ဝါ အဇေသိ။ အဟာသီတိ မမ သန္တကံ ပတ္တာဒီသု ကိဉ္စိဒေဝ အဝဟရိ ¶ ။ ယေ စ တန္တိ ယေ ကေစိ ဒေဝါ ဝါ မနုဿာ ဝါ ဂဟဋ္ဌာ ဝါ ပဗ္ဗဇိတာ ဝါ တံ ‘‘အက္ကောစ္ဆိ မ’’န္တိအာဒိဝတ္ထုကံ ကောဓံ သကဋဓုရံ ဝိယ နဒ္ဓိနာ ပူတိမစ္ဆာဒီနိ ဝိယ စ ကုသာဒီဟိ ပုနပ္ပုနံ ဝေဌေန္တာ ဥပနယှန္တိ ဥပနာဟဝသေန အနုဗန္ဓန္တိ၊ တေသံ သကိံ ဥပ္ပန္နံ ဝေရံ န သမ္မတီတိ အတ္ထော။
ယေ စ တံ နုပနယှန္တီတိ အဿတိယာ အမနသိကာရဝသေန ဝါ ကမ္မပစ္စဝေက္ခဏာဒိဝသေန ဝါ ယေ တံ အက္ကောသာဒိဝတ္ထုကံ ကောဓံ ‘‘တယာပိ ကောစိ နိဒ္ဒေါသော ပုရိမဘဝေ အက္ကုဋ္ဌော ဘဝိဿတိ၊ ပဟဋော ဘဝိဿတိ၊ ကူဋသက္ခိံ ဩတာရေတွာ ဇိတော ဘဝိဿတိ၊ ကဿစိ တေ ပသယှ ကိဉ္စိ အစ္ဆိန္နံ ဘဝိဿတိ၊ တသ္မာ နိဒ္ဒေါသော ဟုတွာပိ အက္ကောသာဒီနိ ပါပုဏာသီ’’တိ ဧဝံ န ဥပနယှန္တိ ¶ ၊ တေသု ပမာဒေန ဥပ္ပန္နမ္ပိ ဝေရံ ဣမိနာ အနုပနယှနေန နိရိန္ဓနော ဝိယ ဇာတဝေဒေါ ဥပသမ္မတိ။
န ဟိ ဝေရေန ဝေရာနီတိ ယထာ ဟိ ခေဠသိင်္ဃာဏိကာဒိအသုစိမက္ခိတံ ဌာနံ တေဟေဝ အသုစီဟိ ဓောဝန္တော သုဒ္ဓံ နိဂ္ဂန္ဓံ ကာတုံ န သက္ကောတိ၊ အထ ခေါ တံ ဌာနံ ဘိယျောသော မတ္တာယ အသုဒ္ဓတရဉ္စ ဒုဂ္ဂန္ဓတရဉ္စ ဟောတိ၊ ဧဝမေဝ အက္ကောသန္တံ ပစ္စက္ကောသန္တော ပဟရန္တံ ပဋိပဟရန္တော ဝေရေန ဝေရံ ဝူပသမေတုံ န သက္ကောတိ၊ အထ ခေါ ဘိယျော ဝေရမေဝ ကရောတိ။ ဣတိ ဝေရာနိ နာမ ဝေရေန ကိသ္မိဉ္စိပိ ကာလေ န သမ္မန္တိ၊ အထ ခေါ ဝဍ္ဎန္တိယေဝ။ အဝေရေန စ သမ္မန္တီတိ ယထာ ပန တာနိ ခေဠာဒီနိ အသုစီနိ ဝိပ္ပသန္နေန ဥဒကေန ဓောဝိယမာနာနိ နဿန္တိ၊ တံ ဌာနံ သုဒ္ဓံ ဟောတိ နိဂ္ဂန္ဓံ၊ ဧဝမေဝ အဝေရေန ခန္တိမေတ္တောဒကေန ယောနိသောမနသိကာရေန ပဋိသင်္ခါနေန ပစ္စဝေက္ခဏေန ဝေရာနိ ဝူပသမ္မန္တိ ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တိ အဘာဝံ ဂစ္ဆန္တိ။ ဧသ ဓမ္မော သနန္တနောတိ ဧသ အဝေရေန ဝေရူပသမနသင်္ခါတော ပေါရာဏကော ဓမ္မော သဗ္ဗေသံ ဗုဒ္ဓပစ္စေကဗုဒ္ဓခီဏာသဝါနံ ဂတမဂ္ဂေါ။
န ဇာနန္တီတိ အနိစ္စသညံ န ပစ္စုပဋ္ဌာပေန္တီတိ အဓိပ္ပာယော။ တတော သမ္မန္တိ မေဓဂါတိ တတော တသ္မာ ကာရဏာ မေဓဂါ ကလဟာ သမ္မန္တိ ဝူပသမံ ဂစ္ဆန္တိ။ ကထံ တေ သမ္မန္တီတိ အာဟ ‘‘ဧဝဉှီ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ ဧဝဉှိ တေ ဇာနန္တာတိ တေ ပဏ္ဍိတာ ‘‘မယံ မစ္စုသမီပံ ဂစ္ဆာမာ’’တိ ဧဝံ ဇာနန္တာ ယောနိသောမနသိကာရံ ဥပ္ပာဒေတွာ မေဓဂါနံ ကလဟာနံ ဝူပသမာယ ¶ ပဋိပဇ္ဇန္တိ၊ အထ နေသံ တာယ ပဋိပတ္တိယာ တေ မေဓဂါ သမ္မန္တီတိ အဓိပ္ပာယော။
တေသမ္ပိ ဟောတိ သင်္ဂတီတိ ယေ မာတာပိတူနံ အဋ္ဌီနိ ဆိန္ဒန္တိ၊ ပါဏေ ဟရန္တိ၊ ဂဝါဒီနိ စ ပသယှ ဂဏှန္တိ၊ ဧဝံ ရဋ္ဌံ ဝိလုမ္ပမာနာနံ တေသမ္ပိ သင်္ဂတိ ဟောတိ၊ ကိမင်္ဂံ ပန တုမှာကံ န သိယာတိ အဓိပ္ပာယော။
ဝဏ္ဏာဝဏ္ဏဒီပနတ္ထံ ဝုတ္တာတိ ‘‘ဗာလသဟာယတာယ ဣမေ ဘိက္ခူ ကလဟပသုတာ၊ ပဏ္ဍိတသဟာယာနံ ပန ဣဒံ န သိယာ’’တိ ပဏ္ဍိတသဟာယဿ ဗာလသဟာယဿ စ ဝဏ္ဏာဝဏ္ဏဒီပနတ္ထံ ဝုတ္တာ။ နိပကန္တိ နေပက္ကပညာယ သမန္နာဂတံ။ သာဓုဝိဟာရိ ဓီရန္တိ ဘဒ္ဒကဝိဟာရိံ ပဏ္ဍိတံ။ ပါကဋပရိဿယေ စ ပဋိစ္ဆန္နပရိဿယေ စ အဘိဘဝိတွာတိ သီဟဗျဂ္ဃာဒယော ပါကဋပရိဿယေ စ ရာဂဘယဒေါသဘယာဒယော ပဋိစ္ဆန္နပရိဿယေ စာတိ သဗ္ဗေဝ ပရိဿယေ အဘိဘဝိတွာ။
ဧကကာ ¶ စရိံသူတိ ‘‘ဣဒံ ရဇ္ဇံ နာမ မဟန္တံ ပမာဒဋ္ဌာနံ၊ ကိံ အမှာကံ ရဇ္ဇေန ကာရိတေနာ’’တိ ရဋ္ဌံ ပဟာယ တတော မဟာအရညံ ပဝိသိတွာ တာပသပဗ္ဗဇ္ဇံ ပဗ္ဗဇိတွာ စတူသု ဣရိယာပထေသု ဧကကာ စရိံသူတိ အတ္ထော။
ဧကဿ စရိတံ သေယျောတိ ပဗ္ဗဇိတဿ ပဗ္ဗဇိတကာလတော ပဋ္ဌာယ ဧကီဘာဝါဘိရတဿ ဧကကဿေဝ စရိတံ သေယျောတိ အတ္ထော။ နတ္ထိ ဗာလေ သဟာယတာတိ စူဠသီလံ မဇ္ဈိမသီလံ မဟာသီလံ ဒသ ကထာဝတ္ထူနိ တေရသ ဓုတဂုဏာ ဝိပဿနာဉာဏံ စတ္တာရော မဂ္ဂါ စတ္တာရိ ဖလာနိ တိဿော ဝိဇ္ဇာ ဆ အဘိညာ အမတမဟာနိဗ္ဗာနန္တိ အယံ သဟာယတာ နာမ၊ သာ ဗာလံ နိဿာယ အဓိဂန္တုံ န သက္ကာတိ နတ္ထိ ဗာလေ သဟာယတာ။ မာတင်္ဂေါ အရညေ မာတင်္ဂရညေတိ သရလောပေန သန္ဓိ။ ‘‘မာတင်္ဂရညော’’တိပိ ပါဌော၊ အရညကော မာတင်္ဂေါ ဝိယာတိ အတ္ထော။ မာတင်္ဂ-သဒ္ဒေနေဝ ဟတ္ထိဘာဝဿ ဝုတ္တတ္တာ နာဂဝစနံ တဿ မဟတ္တဝိဘာဝနတ္ထန္တိ အာဟ ‘‘နာဂေါတိ မဟန္တာဓိဝစနမေတ’’န္တိ။ မဟန္တပရိယာယော ဟိ နာဂ-သဒ္ဒေါ ဟောတိ ‘‘ဧတံ နာဂဿ နာဂေန၊ ဤသာဒန္တဿ ဟတ္ထိနော’’တိအာဒီသု (ဥဒါ။ ၃၅)။
ဒီဃာဝုဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
ဗာလကလောဏကဂမနကထာဝဏ္ဏနာ
၄၆၅။ ဗာလကလောဏကာရဂါမောတိ ¶ ဥပါလိဂဟပတိဿ ဧဝံနာမကော ဘောဂဂါမော။ တေနုပသင်္ကမီတိ ဓမ္မသေနာပတိမဟာမောဂ္ဂလ္လာနတ္ထေရေသု ဝါ အသီတိမဟာသာဝကေသု ဝါ အန္တမသော ဓမ္မဘဏ္ဍာဂါရိကံ အာနန္ဒတ္ထေရမ္ပိ ကဉ္စိ အနာမန္တေတွာ သယမေဝ ပတ္တစီဝရမာဒါယ အနီကနိဿဋော ဟတ္ထီ ဝိယ ယူထနိဿဋော ကာဠသီဟော ဝိယ ဝါတစ္ဆိန္နော ဝလာဟကော ဝိယ စ ဧကကောဝ ဥပသင်္ကမိ။ ကသ္မာ ဥပသင်္ကမိ? ဂဏေ ကိရဿ အာဒီနဝံ ဒိသွာ ဧကဝိဟာရိံ ဘိက္ခုံ ပဿိတုကာမတာ ဥဒပါဒိ၊ တသ္မာ သီတာဒိပီဠိတော ဥဏှာဒိံ ပတ္ထယမာနော ဝိယ ဥပသင်္ကမိ။ အထ ဝါ ဘဂဝတာ သော အာဒီနဝေါ ပဂေဝ ပရိညာတော၊ န တေန သတ္ထာ နိဗ္ဗိန္နော၊ တသ္မိံ ပန အန္တောဝဿေ ကေစိ ဗုဒ္ဓဝေနေယျာ နာဟေသုံ၊ တေန အညတ္ထ ဂမနံ တေသံ ဘိက္ခူနံ ဒမနုပါယောတိ ပါလိလေယျကံ ဥဒ္ဒိဿ ဂစ္ဆန္တော ဧကဝိဟာရိံ အာယသ္မန္တံ ဘဂုံ သမ္ပဟံသေတုံ တတ္ထ ဂတော။ ဧဝံ ဂတေ စ သတ္ထရိ ပဉ္စသတာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာဟံသု ‘‘အာဝုသော အာနန္ဒ သတ္ထာ ဧကကောဝ ဂတော၊ မယံ အနုဗန္ဓိဿာမာ’’တိ။ ‘‘အာဝုသော၊ ယဒါ ဘဂဝါ သာမံ သေနာသနံ သံသာမေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ အနာမန္တေတွာ ဥပဋ္ဌာကေ အနပလောကေတွာ ဘိက္ခုသင်္ဃံ အဒုတိယော ဂစ္ဆတိ၊ တဒါ ဧကစာရိကံ ¶ စရိတုံ ဘဂဝတော အဇ္ဈာသယော၊ သာဝကေန နာမ သတ္ထု အဇ္ဈာသယာနုရူပံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ၊ တသ္မာ န ဣမေသု ဒိဝသေသု ဘဂဝါ အနုဂန္တဗ္ဗော’’တိ နိဝါရေသိ၊ သယမ္ပိ နာနုဂဉ္ဆိ။ ဓမ္မိယာ ကထာယာတိ ဧကီဘာဝေ အာနိသံသပဋိသံယုတ္တာယ ဓမ္မကထာယ။
ဗာလကလောဏကဂမနကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
ပါစီနဝံသဒါယဂမနကထာဝဏ္ဏနာ
၄၆၆။ ယေန ပါစီနဝံသဒါယောတိ တတ္ထ ကသ္မာ ဥပသင်္ကမိ? ယထာ နာမ ဇိဃစ္ဆိတဿ ဘောဇနေ၊ ပိပါသိတဿ ပါနီယေ၊ သီတေန ဖုဋ္ဌဿ ဥဏှေ၊ ဥဏှေန ဖုဋ္ဌဿ သီတေ၊ ဒုက္ခိတဿ သုခေ အဘိရုစိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဧဝမေဝ ဘဂဝတော ကောသမ္ဗကေ ဘိက္ခူ အညမညံ ဝိဝါဒါပန္နေ အသမဂ္ဂဝါသံ ဝသန္တေ၊ သမဂ္ဂဝါသံ ¶ ဝသန္တေ အာဝဇ္ဇေန္တဿ ဣမေ တယော ကုလပုတ္တာ အာပါထမာဂမိံသု၊ အထ နေသံ ပဂ္ဂဏှိတုကာမော ဥပသင်္ကမိ ‘‘ဧဝါယံ ပဋိပတ္တိအနုက္ကမေန ကောသမ္ဗကာနံ ဘိက္ခူနံ ဝိနယနူပါယော ဟောတီ’’တိ။ ဝိဟရန္တီတိ သာမဂ္ဂိရသံ အနုဘဝမာနာ ဝိဟရန္တိ။
ဒါယပါလောတိ (မ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၃၂၅) အရညပါလော။ သော အရညံ ယထာ ဣစ္ဆိတိစ္ဆိတပ္ပဒေသေန မနုဿာ ပဝိသိတွာ တတ္ထ ပုပ္ဖံ ဝါ ဖလံ ဝါ နိယျာသံ ဝါ ဒဗ္ဗသမ္ဘာရံ ဝါ န ဟရန္တိ၊ ဧဝံ ဝတိယာ ပရိက္ခိတ္တဿ အရညဿ ယောဇိတေ ဒွါရေ နိသီဒိတွာ အရညံ ရက္ခတိ၊ တသ္မာ ‘‘ဒါယပါလော’’တိ ဝုတ္တော။ အတ္တကာမရူပါ ဝိဟရန္တီတိ အတ္တနော ဟိတံ ကာမယမာနသဘာဝါ ဟုတွာ ဝိဟရန္တိ။ ယော ဟိ ဣမသ္မိံ သာသနေ ပဗ္ဗဇိတွာပိ ဝေဇ္ဇကမ္မဒူတကမ္မပဟိဏဂမနာဒီနံ ဝသေန ဧကဝီသတိအနေသနာဟိ ဇီဝိကံ ကပ္ပေတိ၊ အယံ န အတ္တကာမရူပေါ နာမ။ ယော ပန ဣမသ္မိံ သာသနေ ပဗ္ဗဇိတွာ ဧကဝီသတိအနေသနံ ပဟာယ စတုပါရိသုဒ္ဓိသီလေ ပတိဋ္ဌာယ ဗုဒ္ဓဝစနံ ဥဂ္ဂဏှိတွာ သပ္ပာယဓုတင်္ဂံ အဓိဋ္ဌာယ အဋ္ဌတိံသာယ အာရမ္မဏေသု စိတ္တရုစိယံ ကမ္မဋ္ဌာနံ ဂဟေတွာ ဂါမန္တံ ပဟာယ အရညံ ပဝိသိတွာ သမာပတ္တိယော နိဗ္ဗတ္တေတွာ ဝိပဿနာယ ကမ္မံ ကုရုမာနော ဝိစရတိ၊ အယံ အတ္တကာမော နာမ။ တေပိ တယော ကုလပုတ္တာ ဧဝရူပါ အဟေသုံ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘အတ္တကာမရူပါ ဝိဟရန္တီ’’တိ။
မာ တေသံ အဖာသုမကာသီတိ တေသံ အဖာသုကံ မာ အကာသီတိ ဘဂဝန္တံ ဝါရေသိ။ ဧဝံ ကိရဿ အဟောသိ ‘‘ဣမေ ကုလပုတ္တာ သမဂ္ဂါ ဝိဟရန္တိ၊ ဧကစ္စဿ စ ဂတဋ္ဌာနေ ¶ ဘဏ္ဍနကလဟဝိဝါဒါ ဝတ္တန္တိ၊ တိခိဏသိင်္ဂေါ စဏ္ဍဂေါဏော ဝိယ ဩဝိဇ္ဈန္တော ဝိစရတိ၊ အထေကမဂ္ဂေန ဒွိန္နံ ဂမနံ န ဟောတိ၊ ကဒါစိ အယမ္ပိ ဧဝံ ကရောန္တော ဣမေသံ ကုလပုတ္တာနံ သမဂ္ဂဝါသံ ဘိန္ဒေယျ၊ ပါသာဒိကော စ ပနေသ သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏော ရသဂိဒ္ဓါ မညေ၊ ဂတကာလတော ပဋ္ဌာယ ပဏီတဒါယကာနံ အတ္တနော ဥပဋ္ဌာကာနံ ဝဏ္ဏကထနာဒီဟိ ဣမေသံ ကုလပုတ္တာနံ အပ္ပမာဒဝိဟာရံ ဘိန္ဒေယျ၊ ဝသနဋ္ဌာနာနိ စာပိ ဧတေသံ ကုလပုတ္တာနံ နိဗဒ္ဓါနိ ပရိစ္ဆိန္နာနိ တိဿောဝ ပဏ္ဏသာလာ တယော စင်္ကမာ တီဏိ ဒိဝါဋ္ဌာနာနိ တီဏိ မဉ္စပီဌာနိ၊ အယံ ပန သမဏော မဟာကာယော ဝုဍ္ဎတရော မညေ ဘဝိဿတိ၊ သော အကာလေ ဣမေ ကုလပုတ္တေ သေနာသနာ ဝုဋ္ဌပေဿတိ၊ ဧဝံ သဗ္ဗထာပိ ဧတေသံ အဖာသု ဘဝိဿတီ’’တိ။ တံ အနိစ္ဆန္တော ‘‘မာ တေသံ အဖာသုမကာသီ’’တိ ဘဂဝန္တံ ဝါရေတိ။
ကိံ ¶ ပနေသ ဇာနန္တော ဝါရေသိ အဇာနန္တောတိ? အဇာနန္တော။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ ဟိ နာမ ယဒါ အနေကဘိက္ခုသဟဿပရိဝါရော ဗျာမပ္ပဘာယ အသီတိအနုဗျဉ္ဇနေဟိ ဒွတ္တိံသမဟာပုရိသလက္ခဏသိရိယာ စ ဗုဒ္ဓါနုဘာဝံ ဒဿေန္တော ဝိစရတိ၊ တဒါ ‘‘ကော ဧသော’’တိ အပုစ္ဆိတွာဝ ဇာနိတဗ္ဗော ဟောတိ။ တဒါ ပန ဘဂဝါ ‘‘မာဿု ကောစိ မမ ဗုဒ္ဓါနုဘာဝံ အညာသီ’’တိ တထာရူပေန ဣဒ္ဓါဘိသင်္ခါရေန သဗ္ဗမ္ပိ တံ ဗုဒ္ဓါနုဘာဝံ စီဝရဂဗ္ဘေန ဝိယ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဝလာဟကဂဗ္ဘေန ပဋိစ္ဆန္နော ပုဏ္ဏစန္ဒော ဝိယ သယမေဝ ပတ္တစီဝရမာဒါယ အညာတကဝေသေန အဂမာသိ။ ဣတိ တံ အဇာနန္တောဝ ဒါယပါလော ဝါရေသိ။
ဧတဒဝေါစာတိ ထေရော ကိရ ‘‘မာ သမဏာ’’တိ ဒါယပါလဿ ကထံ သုတွာ စိန္တေသိ ‘‘မယံ တယော ဇနာ ဣဓ ဝိဟရာမ၊ အညော ပဗ္ဗဇိတော နာမ နတ္ထိ၊ အယဉ္စ ဒါယပါလော ပဗ္ဗဇိတေန ဝိယ သဒ္ဓိံ ကထေတိ၊ ကော နု ခေါ ဘဝိဿတီ’’တိ ဒိဝါဋ္ဌာနတော ဥဋ္ဌာယ ဒွါရေ ဌတွာ မဂ္ဂံ ဩလောကေန္တော ဘဂဝန္တံ အဒ္ဒသ။ ဘဂဝါပိ ထေရဿ သဟ ဒဿနေနေဝ သရီရောဘာသံ မုဉ္စိ၊ အသီတိအနုဗျဉ္ဇနဝိရာဇိတာ ဗျာမပ္ပဘာ ပသာရိတသုဝဏ္ဏပဋော ဝိယ ဝိရောစိတ္ထ။ ထေရော ‘‘အယံ ဒါယပါလော ဖဏကတအာသီဝိသံ ဂီဝါယ ဂဟေတုံ ဟတ္ထံ ပသာရေန္တော ဝိယ လောကေ အဂ္ဂပုဂ္ဂလေန သဒ္ဓိံ ကထေန္တောဝ န ဇာနာတိ၊ အညတရဘိက္ခုနာ ဝိယ သဒ္ဓိံ ကထေတီ’’တိ နိဝါရေန္တော ဧတံ ‘‘မာဝုသော၊ ဒါယပါလာ’’တိအာဒိဝစနံ အဝေါစ။
တေနုပသင်္ကမီတိ ကသ္မာ ဘဂဝတော ပစ္စုဂ္ဂမနံ အကတွာဝ ဥပသင်္ကမိ? ဧဝံ ကိရဿ အဟောသိ ‘‘မယံ တယော ဇနာ သမဂ္ဂဝါသံ ဝသာမ၊ သစာဟံ ဧကကောဝ ပစ္စုဂ္ဂမနံ ကရိဿာမိ၊ သမဂ္ဂဝါသော နာမ န ဘဝိဿတိ၊ ပိယမိတ္တေ ဂဟေတွာဝ ပစ္စုဂ္ဂမနံ ကရိဿာမိ။ ယထာ စ ဘဂဝါ ¶ မယှံ ပိယော၊ ဧဝံ သဟာယာနမ္ပိ မေ ပိယော’’တိ တေဟိ သဒ္ဓိံ ပစ္စုဂ္ဂမနံ ကာတုကာမော သယံ အကတွာ ဥပသင်္ကမိ။ ကေစိ ပန ‘‘တေသံ ထေရာနံ ပဏ္ဏသာလဒွါရေ စင်္ကမနကောဋိယာ ဘဂဝတော အာဂမနမဂ္ဂေါ ဟောတိ၊ တသ္မာ ထေရော တေသံ သညံ ဒဒမာနောဝ ဂတော’’တိ ဝဒန္တိ။ အဘိက္ကမထာတိ ဣတော အာဂစ္ဆထ။ ပါဒေ ပက္ခာလေသီတိ ဝိကသိတပဒုမသန္နိဘေဟိ ဇာလဟတ္ထေဟိ မဏိဝဏ္ဏံ ဥဒကံ ဂဟေတွာ သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏေသု ပိဋ္ဌိပါဒေသု ဥဒကံ အာသိဉ္စိတွာ ပါဒေန ပါဒံ ဃံသေန္တော ပက္ခာလေသိ။ ဗုဒ္ဓါနံ ¶ ကာယေ ရဇောဇလ္လံ နာမ န ဥပလိမ္ပတိ၊ ကသ္မာ ပက္ခာလေသီတိ? သရီရဿ ဥတုဂ္ဂဟဏတ္ထံ တေသဉ္စ စိတ္တသမ္ပဟံသနတ္ထံ။ အမှေဟိ အဘိဟဋေန ဥဒကေန ဘဂဝါ ပါဒေ ပက္ခာလေသိ၊ ပရိဘောဂံ အကာသီတိ တေသံ ဘိက္ခူနံ ဗလဝသောမနဿဝသေန စိတ္တံ ပီဏိတံ ဟောတိ၊ တသ္မာ ပက္ခာလေသိ။
အာယသ္မန္တံ အနုရုဒ္ဓံ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစာတိ သော ကိရ တေသံ ဝုဍ္ဎတရော၊ တဿ သင်္ဂဟေ ကတေ သေသာနံ ကတောဝ ဟောတီတိ ထေရညေဝ ဧတံ ‘‘ကစ္စိ ဝေါ အနုရုဒ္ဓါ’’တိအာဒိဝစနံ အဝေါစ။ အနုရုဒ္ဓါတိ ဝါ ဧကသေသနယေန ဝုတ္တံ ဝိရူပေကသေသဿပိ ဣစ္ဆိတဗ္ဗတ္တာ၊ ဧဝဉ္စ ကတွာ ဗဟုဝစနနိဒ္ဒေသော စ သမတ္ထိတော ဟောတိ။ ကစ္စီတိ ပုစ္ဆနတ္ထေ နိပါတော။ ဝေါတိ သာမိဝစနံ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – ကစ္စိ အနုရုဒ္ဓါ တုမှာကံ ခမနီယံ၊ ဣရိယာပထော ဝေါ ခမတိ၊ ကစ္စိ ယာပနီယံ၊ ကစ္စိ ဝေါ ဇီဝိတံ ယာပေတိ ဃဋိယတိ၊ ကစ္စိ ပိဏ္ဍကေန န ကိလမထ၊ ကစ္စိ တုမှာကံ သုလဘပိဏ္ဍံ၊ သမ္ပတ္တေ ဝေါ ဒိသွာ မနုဿာ ဥဠုင်္ကယာဂုံ ဝါ ကဋစ္ဆုဘိက္ခံ ဝါ ဒါတဗ္ဗံ မညန္တီတိ ဘိက္ခာစာရဝတ္တံ ပုစ္ဆတိ။ ကသ္မာ? ယသ္မာ ပစ္စယေန အကိလမန္တေန သက္ကာ သမဏဓမ္မော ကာတုံ၊ ဝတ္တမေဝ ဝါ ဧတံ ပဗ္ဗဇိတာနံ။
အထ တေန ပဋိဝစနေ ဒိန္နေ ‘‘အနုရုဒ္ဓါ တုမှေ ရာဇပဗ္ဗဇိတာ မဟာပုညာ၊ မနုဿာ တုမှာကံ အရညေ ဝသန္တာနံ အဒတွာ ကဿ အညဿ ဒါတဗ္ဗံ မညိဿန္တိ၊ တုမှေ ပန ဧတံ ဘုဉ္ဇိတွာ ကိံ နု ခေါ မိဂပေါတကာ ဝိယ အညမညံ ဃဋ္ဋေန္တာ ဝိဟရထ၊ ဥဒါဟု သာမဂ္ဂိဘာဝေါ ဝေါ အတ္ထီ’’တိ သာမဂ္ဂိရသံ ပုစ္ဆန္တော ‘‘ကစ္စိ ပန ဝေါ အနုရုဒ္ဓါ သမဂ္ဂါ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ခီရောဒကီဘူတာတိ ယထာ ခီရဉ္စ ဥဒကဉ္စ အညမညံ သံသန္ဒတိ၊ ဝိသုံ န ဟောတိ၊ ဧကတ္တံ ဝိယ ဥပေတိ၊ ကစ္စိ ဧဝံ သာမဂ္ဂိဝသေန ဧကတ္တုပဂတစိတ္တုပ္ပာဒါ ဝိဟရထာတိ ပုစ္ဆတိ။ ပိယစက္ခူဟီတိ မေတ္တစိတ္တံ ပစ္စုပဋ္ဌာပေတွာ ဩလောကနတော ပိယဘာဝဒီပကာနိ စက္ခူနိ ပိယစက္ခူနိ နာမ၊ ‘‘ကစ္စိ တထာရူပေဟိ စက္ခူဟိ အညမညံ ပဿန္တာ ဝိဟရထာ’’တိ ပုစ္ဆတိ။ တဂ္ဃာတိ ဧကံသတ္ထေ နိပါတော၊ ဧကံသေန မယံ ဘန္တေတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ယထာ ကထံ ပနာတိ ဧတ္ထ ယထာတိ နိပါတမတ္တံ၊ ကထန္တိ ¶ ကာရဏပုစ္ဆာ၊ ကထံ ပန တုမှေ ဧဝံ ဝိဟရထ၊ ကေန ကာရဏေန ဝိဟရထ၊ တံ မေ ကာရဏံ ဗြူဟီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။
မေတ္တံ ¶ ကာယကမ္မန္တိ မေတ္တစိတ္တဝသေန ပဝတ္တံ ကာယကမ္မံ။ အာဝိ စေဝ ရဟော စာတိ သမ္မုခါ စေဝ ပရမ္မုခါ စ။ ဣတရေသုပိ ဧသေဝ နယော။ တတ္ထ သမ္မုခါ ကာယဝစီကမ္မာနိ သဟဝါသေ လဗ္ဘန္တိ၊ ဣတရာနိ ဝိပ္ပဝါသေ၊ မနောကမ္မံ သဗ္ဗတ္ထ လဗ္ဘတိ။ ယဉှိ သဟေဝ ဝသန္တေသု ဧကေန မဉ္စပီဌံ ဝါ ဒါရုဘဏ္ဍံ ဝါ မတ္တိကာဘဏ္ဍံ ဝါ ဗဟိ ဒုန္နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ၊ တံ ဒိသွာ ‘‘ကေနိဒံ ဝဠဉ္ဇိတ’’န္တိ အဝညံ အကတွာ အတ္တနာ ဒုန္နိက္ခိတ္တံ ဝိယ ဂဟေတွာ ပဋိသာမေန္တဿ ပဋိဇဂ္ဂိတဗ္ဗယုတ္တံ ဝါ ပန ဌာနံ ပဋိဇဂ္ဂန္တဿ သမ္မုခါ မေတ္တံ ကာယကမ္မံ နာမ ဟောတိ။ ဧကသ္မိံ ပက္ကန္တေ တေန ဒုန္နိက္ခိတ္တံ သေနာသနပရိက္ခာရံ တထေဝ နိက္ခိပန္တဿ ပဋိဇဂ္ဂိတဗ္ဗယုတ္တံ ဝါ ပန ဌာနံ ပဋိဇဂ္ဂန္တဿ ပရမ္မုခါ မေတ္တံ ကာယကမ္မံ နာမ ဟောတိ။ သဟဝသန္တဿ ပန ထေရေဟိ သဒ္ဓိံ မဓုရံ သမ္မောဒနီယကထံ ပဋိသန္ထာရကထံ သာရဏီယကထံ ဓမ္မကထံ သရဘညံ သာကစ္ဆံ ပဉှပုစ္ဆနံ ပဉှဝိဿဇ္ဇနန္တိ ဧဝမာဒိကရဏေ သမ္မုခါ မေတ္တံ ဝစီကမ္မံ နာမ ဟောတိ။ ထေရေသု ပန ပက္ကန္တေသု ‘‘မယှံ ပိယသဟာယော နန္ဒိယတ္ထေရော ကိမိလတ္ထေရော ဧဝံ သီလသမ္ပန္နော ဧဝံ အာစာရသမ္ပန္နော’’တိအာဒိဂုဏကထနေ ပရမ္မုခါ မေတ္တံ ဝစီကမ္မံ နာမ ဟောတိ။ ‘‘မယှံ ပိယမိတ္တော နန္ဒိယတ္ထေရော ကိမိလတ္ထေရော အဝေရော ဟောတု အဗျာပဇ္ဇော သုခီ’’တိ ဧဝံ သမန္နာဟရတော ပန သမ္မုခါပိ ပရမ္မုခါပိ မေတ္တံ မနောကမ္မံ ဟောတိယေဝ။
နာနာ ဟိ ခေါ နော ဘန္တေ ကာယာတိ အယဉှိ ကာယော ပိဋ္ဌံ ဝိယ မတ္တိကာ ဝိယ စ ဩမဒ္ဒိတွာ ဧကတော ကာတုံ န သက္ကာ။ ဧကဉ္စ ပန မညေ စိတ္တန္တိ စိတ္တံ ပန နော အတ္တနော ဝိယ အညမညဿ ဟိတဘာဝေန အဝိရောဓဘာဝေန ဘေဒါဘာဝေန သမဂ္ဂဘာဝေန ဧကမေဝါတိ ဒဿေတိ။ ကထံ ပနေတေ သကံ စိတ္တံ နိက္ခိပိတွာ ဣတရေသံ စိတ္တဝသေန ဝတ္တိံသူတိ? ဧကဿ ပတ္တေ မလံ ဥဋ္ဌဟတိ၊ ဧကဿ စီဝရံ ကိလိဋ္ဌံ ဟောတိ၊ ဧကဿ ပရိဘဏ္ဍကမ္မံ ဟောတိ။ တတ္ထ ယဿ ပတ္တေ မလံ ဥဋ္ဌိတံ၊ တေန ‘‘မမာဝုသော ပတ္တေ မလံ ဥဋ္ဌိတံ၊ ပစိတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝုတ္တေ ဣတရေ ‘‘မယှံ စီဝရံ ကိလိဋ္ဌံ ဓောဝိတဗ္ဗံ၊ မယှံ ပရိဘဏ္ဍံ ကာတဗ္ဗ’’န္တိ အဝတွာ အရညံ ပဝိသိတွာ ဒါရူနိ အာဟရိတွာ ဘိန္ဒိတွာ ပတ္တကဋာဟေ ဗဟလတနုမတ္တိကာဟိ လေပံ ကတွာ ပတ္တံ ပစိတွာ တတော ပရံ စီဝရံ ဝါ ဓောဝန္တိ၊ ပရိဘဏ္ဍံ ဝါ ကရောန္တိ။ ‘‘မမာဝုသော စီဝရံ ကိလိဋ္ဌံ၊ ဓောဝိတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ‘‘မမ ပဏ္ဏသာလာ ဥက္လာပါ၊ ပရိဘဏ္ဍံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ပဌမတရံ အာရောစိတေပိ ဧသေဝ နယော။
ဣဒါနိ ¶ တေသံ အပ္ပမာဒလက္ခဏံ ပုစ္ဆန္တော ‘‘ကစ္စိ ပန ဝေါ အနုရုဒ္ဓါ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ¶ ဝေါတိ နိပါတမတ္တံ၊ ပစ္စတ္တဝစနံ ဝါ၊ ကစ္စိ တုမှေတိ အတ္ထော။ အမှာကန္တိ အမှေသု တီသု ဇနေသု။ ပိဏ္ဍာယ ပဋိက္ကမတီတိ ဂါမေ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ပစ္စာဂစ္ဆတိ။ အဝက္ကာရပါတိန္တိ အတိရေကပိဏ္ဍပါတံ အပနေတွာ ဌပနတ္ထာယ ဧကံ သမုဂ္ဂပါတိံ ဓောဝိတွာ ဌပေတိ။ ယော ပစ္ဆာတိ တေ ကိရ ထေရာ န ဧကတောဝ ဘိက္ခာစာရံ ပဝိသန္တိ။ ဖလသမာပတ္တိရတာ ဟေတေ ပါတောဝ သရီရပဋိဇဂ္ဂနံ ကတွာ ဝတ္တပဋိပတ္တိံ ပူရေတွာ သေနာသနံ ပဝိသိတွာ ကာလပရိစ္ဆေဒံ ကတွာ ဖလသမာပတ္တိံ အပ္ပေတွာ နိသီဒန္တိ။ တေသု ယော ပဌမတရံ နိသိန္နော အတ္တနော ကာလပရိစ္ဆေဒဝသေန ပဌမတရံ ဥဋ္ဌာတိ၊ သော ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ပဋိနိဝတ္တော ဘတ္တကိစ္စဋ္ဌာနံ အာဂန္တွာ ဇာနာတိ ‘‘ဒွေ ဘိက္ခူ ပစ္ဆတော၊ အဟံ ပဌမတရံ အာဂတော’’တိ။ အထ ပတ္တံ ပိဒဟိတွာ အာသနပညာပနာဒီနိ ကတွာ ယဒိ ပတ္တေ ပဋိဝီသမတ္တမေဝ ဟောတိ၊ နိသီဒိတွာ ဘုဉ္ဇတိ၊ ယဒိ အတိရေကံ ဟောတိ၊ အဝက္ကာရပါတိယံ ပက္ခိပိတွာ ပါတိံ ပိဓာယ ဘုဉ္ဇတိ၊ ကတဘတ္တကိစ္စော ပတ္တံ ဓောဝိတွာ ဝေါဒကံ ကတွာ ထဝိကာယ ဩသာပေတွာ ပတ္တစီဝရံ ဂဟေတွာ အတ္တနော ဝသနဋ္ဌာနံ ပဝိသတိ။
ဒုတိယောပိ အာဂန္တွာဝ ဇာနာတိ ‘‘ဧကော ပဌမံ အာဂတော၊ ဧကော ပစ္ဆတော’’တိ။ သော သစေ ပတ္တေ ဘတ္တံ ပမာဏမေဝ ဟောတိ၊ ဘုဉ္ဇတိ။ သစေ မန္ဒံ၊ အဝက္ကာရပါတိတော ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇတိ။ သစေ အတိရေကံ ဟောတိ၊ အဝက္ကာရပါတိယံ ပက္ခိပိတွာ ပမာဏမေဝ ဘုဉ္ဇိတွာ ပုရိမတ္ထေရော ဝိယ ဝသနဋ္ဌာနံ ပဝိသတိ။ တတိယောပိ အာဂန္တွာဝ ဇာနာတိ ‘‘ဒွေ ပဌမံ အာဂတာ၊ အဟံ ပစ္ဆိမော’’တိ။ သောပိ ဒုတိယတ္ထေရော ဝိယ ဘုဉ္ဇိတွာ ကတဘတ္တကိစ္စော ပတ္တံ ဓောဝိတွာ ဝေါဒကံ ကတွာ ထဝိကာယ ဩသာပေတွာ အာသနာနိ ဥက္ခိပိတွာ ပဋိသာမေတိ၊ ပါနီယဃဋေ ဝါ ပရိဘောဇနီယဃဋေ ဝါ အဝသေသဥဒကံ ဆဍ္ဍေတွာ ဃဋေ နိကုဇ္ဇိတွာ အဝက္ကာရပါတိယံ သစေ အဝသေသဘတ္တံ ဟောတိ၊ တံ ဝုတ္တနယေန ဇဟိတွာ ပါတိံ ဓောဝိတွာ ပဋိသာမေတိ၊ ဘတ္တဂ္ဂံ သမ္မဇ္ဇတိ၊ သော ကစဝရံ ဆဍ္ဍေတွာ သမ္မဇ္ဇနိံ ဥက္ခိပိတွာ ဥပစိကာဟိ မုတ္တဋ္ဌာနေ ဌပေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ဝသနဋ္ဌာနံ ပဝိသတိ။ ဣဒံ ထေရာနံ ဗဟိဝိဟာရေ အရညေ ဘတ္တကိစ္စကရဏဋ္ဌာနေ ဘောဇနသာလာယ ဝတ္တံ။ ဣဒံ သန္ဓာယ ‘‘ယော ပစ္ဆာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။
ယော ¶ ပဿတီတိအာဒိ ပန နေသံ အန္တောဝိဟာရေ ဝတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တတ္ထ ဝစ္စဃဋန္တိ အာစမနကုမ္ဘိံ။ ရိတ္တန္တိ ရိတ္တကံ။ တုစ္ဆန္တိ တဿေဝ ဝေဝစနံ။ အဝိသယှန္တိ ဥက္ခိပိတုံ အသက္ကုဏေယျံ အတိဘာရိယံ။ ဟတ္ထဝိကာရေနာတိ ဟတ္ထသညာယ။ တေ ကိရ ပါနီယဃဋာဒီသု ယံကိဉ္စိ တုစ္ဆကံ ဂဟေတွာ ပေါက္ခရဏိံ ဂန္တွာ အန္တော စ ဗဟိ စ ဓောဝိတွာ ဥဒကံ ပရိဿာဝေတွာ တီရေ ဌပေတွာ အညံ ဘိက္ခုံ ဟတ္ထဝိကာရေန အာမန္တေန္တိ၊ ဩဒိဿ ဝါ အနောဒိဿ ဝါ သဒ္ဒံ န ကရောန္တိ။ ကသ္မာ ဩဒိဿ န ကရောန္တိ? တဉှိ ဘိက္ခုံ သဒ္ဒေါ ဗာဓေယျာတိ။ ကသ္မာ အနောဒိဿ န ¶ ကရောန္တိ? အနောဒိဿ သဒ္ဒေ ဒိန္နေ ‘‘အဟံ ပုရေ၊ အဟံ ပုရေ’’တိ ဒွေပိ နိက္ခမေယျုံ။ တတော ဒွီဟိ ကတ္တဗ္ဗကမ္မေ တတိယဿ ကမ္မစ္ဆေဒေါ ဘဝေယျ။ သံယတပဒသဒ္ဒေါ ပန ဟုတွာ အပရဿ ဘိက္ခုနော ဒိဝါဋ္ဌာနသန္တိကံ ဂန္တွာ တေန ဒိဋ္ဌဘာဝံ ဉတွာ ဟတ္ထသညံ ကရောတိ၊ တာယ သညာယ ဣတရော အာဂစ္ဆတိ၊ တတော ဒွေ ဇနာ ဟတ္ထေန ဟတ္ထံ သံသိဗ္ဗန္တာ ဒွီသု ဟတ္ထေသု ဌပေတွာ ဥဋ္ဌာပေန္တိ။ တံ သန္ဓာယာဟ ‘‘ဟတ္ထဝိကာရေန ဒုတိယံ အာမန္တေတွာ ဟတ္ထဝိလင်္ဃကေန ဥပဋ္ဌာပေမာ’’တိ။
ပဉ္စာဟိကံ ခေါ ပနာတိ စာတုဒ္ဒသေ ပန္နရသေ အဋ္ဌမိယန္တိ ဣဒံ တာဝ ပကတိဓမ္မဿဝနမေဝ၊ တံ အခဏ္ဍံ ကတွာ ပဉ္စမေ ပဉ္စမေ ဒိဝသေ ဒွေ ထေရာ နာတိဝိကာလေ နဟာယိတွာ အနုရုဒ္ဓတ္ထေရဿ ဝသနဋ္ဌာနံ ဂစ္ဆန္တိ။ တတ္ထ တယောပိ နိသီဒိတွာ တိဏ္ဏံ ပိဋကာနံ အညတရသ္မိံ အညမညံ ပဉှံ ပုစ္ဆန္တိ၊ အညမညံ ဝိဿဇ္ဇေန္တိ။ တေသံ ဧဝံ ကရောန္တာနံယေဝ အရုဏံ ဥဂ္ဂစ္ဆတိ။ တံ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တံ။ ဧတ္တာဝတာ ထေရေန ဘဂဝတာ အပ္ပမာဒလက္ခဏံ ပုစ္ဆိတေန ပမာဒဋ္ဌာနေသုယေဝ အပ္ပမာဒလက္ခဏံ ဝိဿဇ္ဇိတံ ဟောတိ။ အညေသဉှိ ဘိက္ခူနံ ဘိက္ခာစာရပဝိသနကာလော နိက္ခမနကာလော နိဝါသနပရိဝတ္တနံ စီဝရပါရုပနံ အန္တောဂါမေ ပိဏ္ဍာယ စရဏံ ဓမ္မကထနံ အနုမောဒနံ အန္တောဂါမတော နိက္ခမိတွာ ဘတ္တကိစ္စကရဏံ ပတ္တဓောဝနံ ပတ္တဩသာပနံ ပတ္တစီဝရပဋိသာမနန္တိ ပပဉ္စကရဏဋ္ဌာနာနိ ဧတာနိ။ တသ္မာ ထေရော ‘‘အမှာကံ ဧတ္တကံ ဌာနံ မုဉ္စိတွာ ဝိဿဋ္ဌကထာပဝတ္တနေန ကမ္မဋ္ဌာနေ ပမဇ္ဇနဋ္ဌာနာနိ၊ တတ္ထာပိ မယံ၊ ဘန္တေ၊ ကမ္မဋ္ဌာနဝိရုဒ္ဓံ န ပဋိပဇ္ဇာမာ’’တိ အညေသံ ပမာဒဋ္ဌာနေသုယေဝ သိခါပ္ပတ္တံ အတ္တနော အပ္ပမာဒလက္ခဏံ ဝိဿဇ္ဇေသိ။ ဣမိနာဝ ဧတာနိ ဌာနာနိ မုဉ္စိတွာ အညတ္ထ ဝိဟာရသမာပတ္တီနံ အဝဠဉ္ဇနဝသေန ပမာဒကာလော နာမ အမှာကံ နတ္ထီတိ ဒီပေတိ။
ပါစီနဝံသဒါယဂမနကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
ပါလိလေယျကဂမနကထာဝဏ္ဏနာ
၄၆၇။ ဓမ္မိယာ ¶ ကထာယာတိ သမဂ္ဂဝါသေ အာနိသံသပဋိသံယုတ္တာယ ဓမ္မကထာယ။ အနုပုဗ္ဗေန (ဥဒါ။ အဋ္ဌ။ ၃၅) စာရိကံ စရမာနောတိ အနုက္ကမေန ဂါမနိဂမပဋိပါဋိယာ စာရိကံ စရမာနော။ ယေန ပါလိလေယျကံ တဒဝသရီတိ ဧကကောဝ ယေန ပါလိလေယျကဂါမော၊ တံ အဝသရိ။ ပါလိလေယျကဂါမဝါသိနောပိ ပစ္စုဂ္ဂန္တွာ ဘဂဝတော ဒါနံ ဒတွာ ပါလိလေယျကဂါမဿ အဝိဒူရေ ရက္ခိတဝနသဏ္ဍော နာမ အတ္ထိ၊ တတ္ထ ဘဂဝတော ပဏ္ဏသာလံ ကတွာ ‘‘ဧတ္ထ ဘဂဝါ ဝသတူ’’တိ ယာစိတွာ ဝါသယိံသု။ ဘဒ္ဒသာလောတိ ပန တတ္ထေကော မနာပေါ လဋ္ဌိကော သာလရုက္ခော။ ဘဂဝါ တံ ဂါမံ ဥပနိဿာယ ¶ ဝနသဏ္ဍေ ပဏ္ဏသာလာယ သမီပေ တသ္မိံ ရုက္ခမူလေ ဝိဟာသိ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘ပါလိလေယျကေ ဝိဟရတိ ရက္ခိတဝနသဏ္ဍေ ဘဒ္ဒသာလမူလေ’’တိ။
အထ ခေါ ဘဂဝတော ရဟောဂတဿာတိအာဒိ ဘဂဝတော ဝိဝေကသုခပစ္စဝေက္ခဏဒဿနံ။ အာကိဏ္ဏော န ဖာသု ဝိဟာသိန္တိ သမ္ဗာဓပ္ပတ္တော အာကိဏ္ဏော ဝိဟာသိံ။ ကိံ ပန ဘဂဝတော သမ္ဗာဓော အတ္ထိ သံသဂ္ဂေါ ဝါတိ? နတ္ထိ။ န ဟိ ကောစိ ဘဂဝန္တံ အနိစ္ဆာယ ဥပသင်္ကမိတုံ သက္ကောတိ။ ဒုရာသဒါ ဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝန္တော သဗ္ဗတ္ထ စ အနုပလိတ္တာ၊ ဟိတေသိတာယ ပန သတ္တေသု အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ ‘‘မုတ္တော မောစေဿာမီ’’တိ ပဋိညာနုရူပံ စတုရောဃနိတ္ထရဏတ္ထံ အဋ္ဌန္နံ ပရိသာနံ အတ္တနော သန္တိကံ ကာလေန ကာလံ ဥပသင်္ကမနံ အဓိဝါသေတိ၊ သယဉ္စ မဟာကရုဏာသမုဿာဟိတော ကာလညူ ဟုတွာ တတ္ထ ဥပသင်္ကမီတိ ဣဒံ သဗ္ဗဗုဒ္ဓါနံ အာစိဏ္ဏံ။ နာယမိဓ အာကိဏ္ဏဝိဟာရော အဓိပ္ပေတော၊ ဣဓ ပန တေဟိ ကလဟကာရကေဟိ ကောသမ္ဗကဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ဧကဝိဟာရေ ဝါသံ ဝိဟာသိ၊ တဒါ ဝိနေတဗ္ဗာဘာဝတော အာကိဏ္ဏဝိဟာရံ ကတွာ ဝုတ္တံ ‘‘အဟံ ခေါ ပုဗ္ဗေ အာကိဏ္ဏော န ဖာသု ဝိဟာသိ’’န္တိ။ တေနေဝါဟ ‘‘တေဟိ ကောသမ္ဗကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ဘဏ္ဍနကာရကေဟီ’’တိအာဒိ။
ဒဟရပေါတကေဟီတိ ဒဟရေဟိ ဟတ္ထိပေါတကေဟိ၊ ယေ ဘိင်္ကာတိပိ ဝုစ္စန္တိ။ တေဟီတိ ဟတ္ထိအာဒီဟိ။ ကဒ္ဒမောဒကာနီတိ ကဒ္ဒမမိဿာနိ ဥဒကာနိ။ ဩဂါဟာတိ ဧတ္ထ ‘‘ဩဂါဟ’’န္တိပိ ပါဠိ။ အဿာတိ ဟတ္ထိနာဂဿ။ ဥပနိဃံသန္တိယောတိ ဃဋ္ဋေန္တိယော။ ဥပနိဃံသိယမာနောပိ အတ္တနော ဥဠာရဘာဝေန ¶ န ကုဇ္ဈတိ၊ တေန တာ ဃံသန္တိယေဝ။ ဝူပကဋ္ဌောတိ ဝူပကဋ္ဌော ဒူရီဘူတော။
ယူထာတိ ဟတ္ထိဃဋာယ။ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမီတိ သော ကိရ ဟတ္ထိနာဂေါ ယူထဝါသေ ဥက္ကဏ္ဌိတော တံ ဝနသဏ္ဍံ ပဝိဋ္ဌော။ တတ္ထ ဘဂဝန္တံ ဒိသွာ ဃဋသဟဿေန နိဗ္ဗာပိတသန္တာပေါ ဝိယ နိဗ္ဗုတော ဟုတွာ ပသန္နစိတ္တော ဘဂဝတော သန္တိကေ အဋ္ဌာသိ၊ တတော ပဋ္ဌာယ ဝတ္တသီသေ ဌတွာ ဘဒ္ဒသာလဿ ပဏ္ဏသာလာယ စ သမန္တတော အပ္ပဟရိတံ ကတွာ သာခါဘင်္ဂေန သမ္မဇ္ဇတိ၊ ဘဂဝတော မုခဓောဝနံ ဒေတိ၊ နဟာနောဒကံ အာဟရတိ၊ ဒန္တကဋ္ဌံ ဒေတိ၊ အရညတော မဓုရာနိ ဖလာဖလာနိ အာဟရိတွာ သတ္ထု ဥပနေတိ။ သတ္ထာ တာနိ ပရိဘုဉ္ဇတိ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘သောဏ္ဍာယ ဘဂဝတော ပါနီယံ ပရိဘောဇနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတီ’’တိအာဒိ။ သော ကိရ သောဏ္ဍာယ ဒါရူနိ အာဟရိတွာ အညမညံ ဃံသိတွာ အဂ္ဂိံ ဥဋ္ဌာပေတွာ ဒါရူနိ ဇာလာပေတွာ တတ္ထ ပါသာဏခဏ္ဍာနိ တာပေတွာ တာနိ ဒဏ္ဍကေဟိ ဝဋ္ဋေတွာ သောဏ္ဍိယံ ခိပိတွာ ဥဒကဿ တတ္တဘာဝံ ဉတွာ ဘဂဝတော သန္တိကံ ဥပဂန္တွာ တိဋ္ဌတိ။ ဘဂဝါ ‘‘ဟတ္ထိနာဂေါ မမ နဟာနံ ဣစ္ဆတီ’’တိ တတ္ထ ဂန္တွာ နဟာနကိစ္စံ ကရောတိ။ ပါနီယေပိ ဧသေဝ ¶ နယော။ တသ္မိံ ပန သီတလေ ဇာတေ ဥပသင်္ကမတိ။ တံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ‘‘သောဏ္ဍာယ ဘဂဝတော ပါနီယံ ပရိဘောဇနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတီ’’တိ။
အတ္တနော စ ပဝိဝေကံ ဝိဒိတွာတိ ကေဟိစိ အနာကိဏ္ဏဘာဝလဒ္ဓံ ကာယဝိဝေကံ ဇာနိတွာ။ ဣတရေ ပန ဝိဝေကာ ဘဂဝတော သဗ္ဗကာလံ ဝိဇ္ဇန္တိယေဝ။ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသီတိ ဣမံ အတ္တနော ဟတ္ထိနာဂဿ စ ဝိဝေကာဘိရတိယာ သမာနဇ္ဈာသယဘာဝဒီပနံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ။
ဂါထာယ ပန ဧဝမတ္ထယောဇနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ (ဥဒါ။ အဋ္ဌ။ ၃၅) – ဧတံ ဤသာဒန္တဿ ရထဤသာသဒိသဒန္တဿ ဟတ္ထိနာဂဿ စိတ္တံ နာဂေန ဗုဒ္ဓနာဂဿ စိတ္တေန သမေတိ သံသန္ဒတိ။ ကထံ သမေတိ စေ? ယဒေကော ရမတီ ဝနေ၊ ယသ္မာ ဗုဒ္ဓနာဂေါ ‘‘အဟံ ခေါ ပုဗ္ဗေ အာကိဏ္ဏော ဝိဟာသိ’’န္တိ ပုရိမံ အာကိဏ္ဏဝိဟာရံ ဇိဂုစ္ဆိတွာ ဝိဝေကံ ဥပဗြူဟယမာနော ဣဒါနိ ယထာ ဧကော အဒုတိယော ဝနေ အရညေ ရမတိ အဘိရမတိ၊ ဧဝံ အယမ္ပိ ဟတ္ထိနာဂေါ ပုဗ္ဗေ ¶ အတ္တနော ဟတ္ထိအာဒီဟိ အာကိဏ္ဏဝိဟာရံ ဇိဂုစ္ဆိတွာ ဣဒါနိ ဧကော အသဟာယော ဝနေ ဧကဝိဟာရံ ရမတိ အဘိနန္ဒတိ၊ တသ္မာဿ စိတ္တံ နာဂေန သမေတိ၊ တဿ စိတ္တေန သမေတီတိ ကတွာ ဧကီဘာဝရတိယာ ဧကသဒိသံ ဟောတီတိ အတ္ထော။
ပါလိလေယျကဂမနကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
အဋ္ဌာရသဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ
၄၇၃။ ယော ပဋိဗာဟေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ ဧတ္ထ ယော သေနာသနာရဟဿ သေနာသနံ ပဋိဗာဟတိ၊ တဿေဝ အာပတ္တိ။ ကလဟကာရကာဒီနံ ပနေတ္ထ ‘‘ဩကာသော နတ္ထီ’’တိအာဒိကံ သင်္ဃဿ ကတိကံ အာရောစေတွာ န ပညပေန္တဿ ‘‘အဟံ ဝုဍ္ဎော’’တိ ပသယှ အတ္တနာဝ အတ္တနော ပညပေတွာ ဂဏှန္တံ ‘‘ယုတ္တိယာ ဂဏှထာ’’တိ ဝတွာ ဝါရေန္တဿ စ နတ္ထိ အာပတ္တိ။ ‘‘ဘဏ္ဍနကာရကံ နိက္ကဍ္ဎတီတိ ဝစနတော ကုလဒူသကဿ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မာနုညာယ စ ဣဓ ကလဟဝူပသမနတ္ထံ အာဂတာနံ ကောသမ္ဗကာနမ္ပိ ‘ယထာဝုဍ္ဎ’န္တိ အဝတွာ ‘ဝိဝိတ္တေ အသတိ ဝိဝိတ္တံ ကတွာပိ ဒါတဗ္ဗ’န္တိ ဝုတ္တတ္တာ ဝိဝိတ္တံ ကတွာ ဒေန္တံ ပဋိဗာဟန္တဿေဝ အာပတ္တီ’’တိ ဂဏ္ဌိပဒေသု ဝုတ္တံ။
ဥပါလိသင်္ဃသာမဂ္ဂီပုစ္ဆာဝဏ္ဏနာ
၄၇၆။ န ¶ မူလာ မူလံ ဂန္တွာတိ မူလတော မူလံ အဂန္တွာ။ အတ္ထတော အပဂတာတိ သာမဂ္ဂိသင်္ခါတအတ္ထတော အပဂတာ။
၄၇၇။ ယေန နံ ပစ္စတ္ထိကာ ဝဒေယျုံ၊ တံ န ဟိ ဟောတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ အနပဂတန္တိ ကာရဏတော အနပေတံ၊ သကာရဏန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။
ဥသူယာယာတိ ဣမိနာ ဒေါသာဂတိဂမနဿ သင်္ဂဟိတတ္တာ ‘‘အဂတိဂမနေနာ’’တိ အဝသေသအဂတိဂမနံ ဒဿိတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အဋ္ဌဟိ ဒူတင်္ဂေဟီတိ ‘‘သောတာ စ ဟောတိ သာဝေတာ စ ဥဂ္ဂဟေတာ စ ဓာရေတာ စ ဝိညာပေတာ ¶ စ ကုသလော စ သဟိတာသဟိတဒဿနော စ အကလဟကာရကော စာ’’တိ ဧဝံ ဝုတ္တေဟိ အဋ္ဌဟိ ဒူတင်္ဂေဟိ။ သေသမေတ္ထ ပါဠိတော အဋ္ဌကထာတော စ သုဝိညေယျမေဝ။
ကောသမ္ဗကက္ခန္ဓကဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
ဣတိ သမန္တပါသာဒိကာယ ဝိနယဋ္ဌကထာယ သာရတ္ထဒီပနိယံ
မဟာဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ