📜

၄။ သမထက္ခန္ဓကံ

သမ္မုခါဝိနယကထာဝဏ္ဏနာ

၁၈၇။ သမထက္ခန္ဓကေ သညာပေတီတိ ဧတ္ထ သံ-သဒ္ဒူပပဒေါ ဉာ-သဒ္ဒေါ တောသနဝိသိဋ္ဌေ အဝဗောဓနေ ဝတ္တတီတိ အာဟ ‘‘ပရိတောသေတွာ ဇာနာပေတီ’’တိ။

သတိဝိနယာဒိကထာဝဏ္ဏနာ

၁၉၅-၂၀၀။ ဒေသနာမတ္တမေဝေတန္တိ ‘‘ပဉ္စိမာနီ’’တိ ဧတံ ဒေသနာမတ္တံ။ သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တဿ ခီဏာသဝဿ ဒါတဗ္ဗော ဝိနယော သတိဝိနယော။ အမူဠှဿ ဒါတဗ္ဗော ဝိနယော အမူဠှဝိနယော။ ပဋိညာတေန ကရဏံ ပဋိညာတကရဏံ။

၂၁၂။ တိဏဝတ္ထာရကသဒိသတ္တာတိ တံသဒိသတာယ တဗ္ဗောဟာရောတိ ဒဿေတိ ယထာ ‘‘ဧသ ဗြဟ္မဒတ္တော’’တိ။

အဓိကရဏကထာဝဏ္ဏနာ

၂၁၆။ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ ကိံ မူလန္တိအာဒီသု ဝိဝါဒမူလာနီတိ ဝိဝါဒဿ မူလာနိ။ ကောဓနောတိ ကုဇ္ဈနလက္ခဏေန ကောဓေန သမန္နာဂတော။ ဥပနာဟီတိ ဝေရအပ္ပဋိနိဿဂ္ဂလက္ခဏေန ဥပနာဟေန သမန္နာဂတော။ အဂါရဝေါတိ (ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၃။၃၂၃၊ မ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၃။၄၄) ဂါရဝဝိရဟိတော။ အပ္ပတိဿောတိ အပ္ပတိဿယော အနီစဝုတ္တိ။ ဧတ္ထ ပန ယော ဘိက္ခု သတ္ထရိ ဓရမာနေ တီသု ကာလေသု ဥပဋ္ဌာနံ န ယာတိ၊ သတ္ထရိ အနုပါဟနေ စင်္ကမန္တေ သဥပါဟနော စင်္ကမတိ၊ နီစေ စင်္ကမေ စင်္ကမန္တေ ဥစ္စေ စင်္ကမတိ၊ ဟေဋ္ဌာ ဝသန္တေ ဥပရိ ဝသတိ၊ သတ္ထု ဒဿနဋ္ဌာနေ ဥဘော အံသေ ပါရုပတိ၊ ဆတ္တံ ဓာရေတိ၊ ဥပါဟနံ ဓာရေတိ၊ နဟာယတိ၊ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ကရောတိ၊ ပရိနိဗ္ဗုတေ ဝါ ပန စေတိယံ ဝန္ဒိတုံ န ဂစ္ဆတိ၊ စေတိယဿ ပညာယနဋ္ဌာနေ သတ္ထုဒဿနဋ္ဌာနေ ဝုတ္တံ သဗ္ဗံ ကရောတိ၊ အညေဟိ စ ဘိက္ခူဟိ ‘‘ကသ္မာ ဧဝံ ကရောသိ၊ န ဣဒံ ဝဋ္ဋတိ၊ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ နာမ လဇ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘တုဏှီ ဟောဟိ၊ ဗုဒ္ဓါ ဗုဒ္ဓါတိ ဝဒသိ၊ ကိံ ဗုဒ္ဓါ နာမာ’’တိ ဘဏတိ၊ အယံ သတ္ထရိ အဂါရဝေါ နာမ။

ယော ပန ဓမ္မသဝနေ သင်္ဃုဋ္ဌေ သက္ကစ္စံ န ဂစ္ဆတိ၊ သက္ကစ္စံ ဓမ္မံ န သုဏာတိ၊ နိဒ္ဒါယတိ ဝါ သလ္လပန္တော ဝါ နိသီဒတိ၊ သက္ကစ္စံ န ဂဏှာတိ န ဝါစေတိ၊ ‘‘ကိံ ဓမ္မေ အဂါရဝံ ကရောသီ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘တုဏှီ ဟောဟိ၊ ဓမ္မော ဓမ္မောတိ ဝဒသိ၊ ကိံ ဓမ္မော နာမာ’’တိ ဝဒတိ၊ အယံ ဓမ္မေ အဂါရဝေါ နာမ။ ယော ပန ထေရေန ဘိက္ခုနာ အနဇ္ဈိဋ္ဌော ဓမ္မံ ဒေသေတိ ဥဒ္ဒိသတိ ပဉှံ ကထေတိ၊ ဝုဍ္ဎေ ဘိက္ခူ ဃဋ္ဋေန္တော ဂစ္ဆတိ တိဋ္ဌတိ နိသီဒတိ၊ ဒုဿပလ္လတ္ထိကံ ဝါ ဟတ္ထပလ္လတ္ထိကံ ဝါ ကရောတိ၊ သင်္ဃမဇ္ဈေ ဥဘော အံသေ ပါရုပတိ၊ ဆတ္တုပါဟနံ ဓာရေတိ၊ ‘‘ဘိက္ခုသင်္ဃဿ လဇ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝုတ္တေပိ ‘‘တုဏှီ ဟောဟိ၊ သင်္ဃော သင်္ဃောတိ ဝဒသိ၊ ကိံ သင်္ဃော၊ မိဂသင်္ဃော အဇသင်္ဃော’’တိအာဒီနိ ဝဒတိ၊ အယံ သင်္ဃေ အဂါရဝေါ နာမ။ ဧကဘိက္ခုသ္မိမ္ပိ ဟိ အဂါရဝေ ကတေ သင်္ဃေ ကတောယေဝ ဟောတိ။ တိဿော သိက္ခာ ပန အပူရယမာနော သိက္ခာယ န ပရိပူရကာရီ နာမ။

အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ဒေဝမနုဿာနန္တိ (ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၃။၃၂၅၊ မ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၃။၄၂၊ အ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၃။၆။၃၆) ဧကသ္မိံ ဝိဟာရေ ဒွိန္နံ ဘိက္ခူနံ ဥပ္ပန္နဝိဝါဒေါ ကထံ ဒေဝမနုဿာနံ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ သံဝတ္တတိ? ကောသမ္ဗကက္ခန္ဓကေ ဝိယ ဟိ ဒွီသု ဘိက္ခူသု ဝိဝါဒံ အာပန္နေသု တသ္မိံ ဝိဟာရေ တေသံ အန္တေဝါသိကာ ဝိဝဒန္တိ၊ တေသံ ဩဝါဒံ ဂဏှန္တော ဘိက္ခုနိသင်္ဃော ဝိဝဒတိ၊ တတော တေသံ ဥပဋ္ဌာကာ ဝိဝဒန္တိ၊ အထ မနုဿာနံ အာရက္ခဒေဝတာ ဒွေ ကောဋ္ဌာသာ ဟောန္တိ။ တတ္ထ ဓမ္မဝါဒီနံ အာရက္ခဒေဝတာ ဓမ္မဝါဒိနိယော ဟောန္တိ၊ အဓမ္မဝါဒီနံ အဓမ္မဝါဒိနိယော။ တတော အာရက္ခဒေဝတာနံ မိတ္တာ ဘုမ္မဒေဝတာ ဘိဇ္ဇန္တိ။ ဧဝံ ပရမ္ပရာယ ယာဝ ဗြဟ္မလောကာ ဌပေတွာ အရိယသာဝကေ သဗ္ဗေ ဒေဝမနုဿာ ဒွေ ကောဋ္ဌာသာ ဟောန္တိ။ ဓမ္မဝါဒီဟိ ပန အဓမ္မဝါဒိနောဝ ဗဟုတရာ ဟောန္တိ။ တတော ‘‘ယံ ဗဟုကေဟိ ဂဟိတံ၊ တံ တစ္ဆ’’န္တိ ဓမ္မံ ဝိဿဇ္ဇေတွာ ဗဟုတရာ အဓမ္မံ ဂဏှန္တိ။ တေ အဓမ္မံ ပုရက္ခတွာ ဝိဟရန္တာ အပါယေသု နိဗ္ဗတ္တန္တိ။ ဧဝံ ဧကသ္မိံ ဝိဟာရေ ဒွိန္နံ ဘိက္ခူနံ ဥပ္ပန္နော ဝိဝါဒေါ ဗဟူနံ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ဟောတိ။ အဇ္ဈတ္တံ ဝါတိ အတ္တနိ ဝါ အတ္တနော ပရိသာယ ဝါ။ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါတိ ပရသ္မိံ ဝါ ပရဿ ပရိသာယ ဝါ။ အာယတိံ အနဝဿဝါယာတိ အာယတိံ အနုပ္ပာဒါယ။

မက္ခီတိ ပရေသံ ဂုဏမက္ခနလက္ခဏေန မက္ခေန သမန္နာဂတော။ ပဠာသီတိ ယုဂဂ္ဂါဟလက္ခဏေန ပဠာသေန သမန္နာဂတော။ ဣဿုကီတိ ပရသက္ကာရာဒီနံ ဣဿာယနလက္ခဏာယ ဣဿာယ သမန္နာဂတော။ မစ္ဆရီတိ အာဝါသမစ္ဆရိယာဒီဟိ သမန္နာဂတော။ သဌောတိ ကေရာဋိကော။ မာယာဝီတိ ကတပါပပဋိစ္ဆာဒကော။ ပါပိစ္ဆောတိ အသန္တသမ္ဘာဝနိစ္ဆကော ဒုဿီလော။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌီတိ နတ္ထိကဝါဒီ အဟေတုကဝါဒီ အကိရိယဝါဒီ။ သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီတိ သယံ ဒိဋ္ဌမေဝ ပရာမသတိ ဂဏှာတိ။ အာဓာနဂ္ဂါဟီတိ ဒဠှဂ္ဂါဟီ။ ဒုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂီတိ န သက္ကာ ဟောတိ ဂဟိတံ နိဿဇ္ဇာပေတုံ။ ဧတ္ထ စ ကောဓနော ဟောတိ ဥပနာဟီတိအာဒိနာ ပုဂ္ဂလာဓိဋ္ဌာနနယေန ကောဓူပနာဟာဒယော အကုသလဓမ္မာ ဝိဝါဒမူလာနီတိ ဒဿိတာနိ၊ တထာ ဒုဋ္ဌစိတ္တာ ဝိဝဒန္တီတိအာဒိနာ လောဘဒေါသမောဟာ။ အဒုဋ္ဌစိတ္တာ ဝိဝဒန္တီတိအာဒိနာ စ အလောဘာဒယော ဝိဝါဒမူလာနီတိ ဒဿိတာနိ။

၂၁၇။ ဒုဗ္ဗဏ္ဏောတိ ပံသုပိသာစကော ဝိယ ဈာမခါဏုဝဏ္ဏော။ ဒုဒ္ဒဿိကောတိ ဝိဇာတမာတုယာပိ အမနာပဒဿနော။ ဩကောဋိမကောတိ လကုဏ္ဍကော။ ကာဏောတိ ဧကက္ခိကာဏော ဝါ ဥဘယက္ခိကာဏော ဝါ။ ကုဏီတိ ဧကဟတ္ထကုဏီ ဝါ ဥဘယဟတ္ထကုဏီ ဝါ။ ခဉ္ဇောတိ ဧကပါဒခဉ္ဇော ဝါ ဥဘယပါဒခဉ္ဇော ဝါ။ ပက္ခဟတောတိ ဟတပက္ခော ပီဌသပ္ပီ။

၂၂၀။ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ကုသလံ အကုသလံ အဗျာကတန္တိ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ကိံ ကုသလံ အကုသလံ ဥဒါဟု အဗျာကတန္တိ ပုစ္ဆတိ။ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ သိယာ ကုသလန္တိအာဒိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ ဧသ နယော သေသေသုပိ။ ဝိဝဒန္တိ ဧတေနာတိ ဝိဝါဒေါတိ အာဟ ‘‘ယေန ဝိဝဒန္တိ၊ သော စိတ္တုပ္ပာဒေါ ဝိဝါဒေါ’’တိ။ ကထံ ပန သော စိတ္တုပ္ပာဒေါ အဓိကရဏံ နာမာတိ အာဟ ‘‘သမထေဟိ စ အဓိကရဏီယတာယ အဓိကရဏ’’န္တိ၊ သမထေဟိ သမေတဗ္ဗတာယ အဓိကရဏန္တိ အတ္ထော။ ဝိဝါဒဟေတုဘူတဿ ဟိ စိတ္တုပ္ပာဒဿ ဝူပသမေန တပ္ပဘဝဿ သဒ္ဒဿပိ ဝူပသမော ဟောတီတိ စိတ္တုပ္ပာဒဿ သမထေဟိ အဓိကရဏီယတာ ပရိယာယော သမ္ဘဝတိ။

၂၂၂။ အာပတ္တာဓိကရဏံ သိယာ အကုသလံ သိယာ အဗျာကတန္တိ အယံ ဝိကပ္ပော ပညတ္တိဝဇ္ဇံယေဝ သန္ဓာယ ဝုတ္တော၊ န လောကဝဇ္ဇန္တိ ဒဿေတုံ ‘‘သန္ဓာယဘာသိတဝသေနာ’’တိအာဒိမာဟ။ ကသ္မာ ပနေတ္ထ သန္ဓာယဘာသိတဝသေန အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗောတိ အာဟ ‘‘ယသ္မိံ ဟီ’’တိအာဒိ။ ပထဝီခဏနာဒိကေတိ ဧတ္ထ အာဒိ-သဒ္ဒေန ဘူတဂါမပါတဗျတာဒိပညတ္တိဝဇ္ဇံ သိက္ခာပဒံ သင်္ဂဏှာတိ။ ယော ဝိနယေ အပကတညုတာယ ဝတ္တသီသေန သမ္မုဉ္ဇနိအာဒိနာ ပထဝီခဏနာဒီနိ ကရောတိ၊ တဒါ တဿုပ္ပန္နစိတ္တံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ‘‘ကုသလစိတ္တံ အင်္ဂံ ဟောတီ’’တိ။ အင်္ဂံ ဟောတီတိ စ ဝတ္တသီသေန ကရောန္တဿပိ ‘‘ဣမံ ပထဝိံ ခဏာမီ’’တိအာဒိနာ ဝီတိက္ကမဇာနနဝသေန ပဝတ္တတ္တာ တံ ကုသလစိတ္တံ အာပတ္တာဓိကရဏံ၊ ကုသလစိတ္တံ အာပတ္တိယာ ကာရဏံ ဟောတီတိ အတ္ထော။ န ဟိ ဝီတိက္ကမံ အဇာနန္တဿ ပထဝီခဏနာဒီသု အာပတ္တိ သမ္ဘဝတိ။ တသ္မိံ သတီတိ တသ္မိံ ကုသလစိတ္တေ အာပတ္တိဘာဝေန ဂဟိတေ သတီတိ အဓိပ္ပာယော။ တသ္မာတိ ယသ္မာ ကုသလစိတ္တေ အာပတ္တိဘာဝေန ဂဟိတေ သတိ ‘‘နတ္ထိ အာပတ္တာဓိကရဏံ ကုသလ’’န္တိ န သက္ကာ ဝတ္တုံ၊ တသ္မာ။ နယိဒံ အင်္ဂပ္ပဟောနကစိတ္တံ သန္ဓာယ ဝုတ္တန္တိ ‘‘အာပတ္တာဓိကရဏံ သိယာ အကုသလံ သိယာ အဗျာကတံ၊ နတ္ထိ အာပတ္တာဓိကရဏံ ကုသလ’’န္တိ ဣဒံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာပကဘာဝေန အင်္ဂပ္ပဟောနကံ အာပတ္တိယာ ကာရဏဘူတံ စိတ္တံ သန္ဓာယ န ဝုတ္တံ။ ကိံ ပန သန္ဓာယ ဝုတ္တန္တိ အာဟ ‘‘ဣဒံ ပနာ’’တိအာဒိ။ ဘိက္ခုမှိ ကမ္မဋ္ဌာနဂတစိတ္တေန နိပန္နေ နိဒ္ဒါယန္တေ ဝါ မာတုဂါမော စေ သေယျံ ကပ္ပေတိ၊ တသ္မိံ ခဏေ သေယျာကာရေန ဝတ္တမာနရူပမေဝ အာပတ္တိ၊ န ကုသလာဒိဝသပ္ပဝတ္တံ စိတ္တန္တိ အာဟ ‘‘အသဉ္စိစ္စ…ပေ… သဟသေယျာဒိဝသေန အာပဇ္ဇတော (ပရိ။ ၃၂၃ အတ္ထတော သမာနံ) အဗျာကတံ ဟောတီ’’တိ။ တသ္မိဉှိ ခဏေ ဥဋ္ဌာတဗ္ဗေ ဇာတေ အနုဋ္ဌာနတော တဒါကာရပဝတ္တော ရူပက္ခန္ဓောဝ အာပတ္တိ။

‘‘အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇန္တော ကုသလစိတ္တော ဝါ အာပဇ္ဇတိ အကုသလာဗျာကတစိတ္တော ဝါ’’တိ ဝစနတော ကုသလမ္ပိ အာပတ္တာဓိကရဏံ သိယာတိ စေ? န။ ယော ဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတီတိ ဝုစ္စတိ၊ သော တီသု စိတ္တေသု အညတရစိတ္တသမင်္ဂီ ဟုတွာ အာပဇ္ဇတိ၊ န အညထာတိ ဒဿနတ္ထံ ‘‘ကုသလစိတ္တော ဝါ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ အယဉှေတ္ထ အတ္ထော – ပထဝီခဏနာဒီသု ကုသလစိတ္တက္ခဏေ ဝီတိက္ကမာဒိဝသေန ပဝတ္တရူပသမ္ဘဝတော ကုသလစိတ္တော ဝါ တထာပဝတ္တရူပသင်္ခါတံ အဗျာကတာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ တထာ အဗျာကတစိတ္တော ဝါ အဗျာကတရူပသင်္ခါတံ အဗျာကတာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပါဏာတိပါတာဒိံ အကုသလစိတ္တော ဝါ အကုသလာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ ရူပံ ပနေတ္ထ အဗ္ဗောဟာရိကံ။ သုပိနန္တေ စ ပါဏာတိပါတာဒိံ ကရောန္တော သဟသေယျာဒိဝသေန အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာပတ္တိံ အာပဇ္ဇန္တော အကုသလစိတ္တော အဗျာကတာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတီတိ။

ကုသလစိတ္တံအာပဇ္ဇေယျာတိ ဧဠကလောမံ ဂဟေတွာ ကမ္မဋ္ဌာနမနသိကာရေန တိယောဇနံ အတိက္ကမန္တဿ ပညတ္တိံ အဇာနိတွာ ပဒသော ဓမ္မံ ဝါစေန္တဿ စ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာပတ္တိယာ ကုသလစိတ္တံ အာပဇ္ဇေယျ။ န စ တတ္ထ ဝိဇ္ဇမာနမ္ပိ ကုသလစိတ္တံ အာပတ္တိယာ အင်္ဂန္တိ တသ္မိံ ဝိဇ္ဇမာနမ္ပိ ကုသလစိတ္တံ အာပတ္တိယာ အင်္ဂံ န ဟောတိ၊ သယံ အာပတ္တိ န ဟောတီတိ အတ္ထော။ စလိတပ္ပဝတ္တာနန္တိ စလိတာနံ ပဝတ္တာနဉ္စ။ စလိတော ကာယော၊ ပဝတ္တာ ဝါစာ။ အညတရမေဝ အင်္ဂန္တိ ကာယဝါစာနံ အညတရမေဝ အာပတ္တီတိ အတ္ထော။ တဉ္စ ရူပက္ခန္ဓပရိယာပန္နတ္တာ အဗျာကတန္တိ ဣမိနာ အဗျာကတမာပတ္တာဓိကရဏံ၊ နာညန္တိ ဒဿေတိ။

ယဒိ ဧဝံ ‘‘သာပတ္တိကဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ နိရယံ ဝါ ဝဒါမိ တိရစ္ဆာနယောနိံ ဝါ’’တိ ဝစနတော အဗျာကတဿပိ ဝိပါကဓမ္မတာ အာပဇ္ဇေယျာတိ? နာပဇ္ဇေယျ။ အသဉ္စိစ္စ အာပန္နာ ဟိ အာပတ္တိယော ယာဝ သော န ဇာနာတိ၊ တာဝ အနန္တရာယကရာ၊ ဇာနိတွာ ဆာဒေန္တော ပန ဆာဒနပ္ပစ္စယာ အညံ ဒုက္ကဋသင်္ခါတံ အကုသလမာပတ္တာဓိကရဏမာပဇ္ဇတိ၊ တဉ္စ အကုသလသဘာဝတ္တာ သဂ္ဂမောက္ခာနံ အန္တရာယကရဏန္တိ သာပတ္တိကဿ အပါယဂါမိတာ ဝုတ္တာ။ အဗျာကတံ ပန အာပတ္တာဓိကရဏံ အဝိပါကဓမ္မမေဝါတိ နိဋ္ဌမေတ္ထ ဂန္တဗ္ဗံ။ တေနေဝ ပေါရာဏဂဏ္ဌိပဒေသုပိ ‘‘ပုထုဇ္ဇနော ကလျာဏပုထုဇ္ဇနော သေက္ခော အရဟာတိ စတ္တာရော ပုဂ္ဂလေ ဒဿေတွာ တေသု အရဟတော အာပတ္တာဓိကရဏံ အဗျာကတမေဝ၊ တထာ သေက္ခာနံ၊ တထာ ကလျာဏပုထုဇ္ဇနဿ အသဉ္စိစ္စ ဝီတိက္ကမကာလေ အဗျာကတမေဝ။ ဣတရဿ အကုသလမ္ပိ ဟောတိ အဗျာကတမ္ပိ။ ယသ္မာ စဿ သဉ္စိစ္စ ဝီတိက္ကမကာလေ အကုသလမေဝ ဟောတိ၊ တသ္မာ ဝုတ္တံ ‘နတ္ထိ အာပတ္တာဓိကရဏံ ကုသလ’န္တိ။ သဗ္ဗတ္ထ ဧဝံ အဗျာကတန္တိ ဝိပါကာဘာဝမတ္တံ သန္ဓာယ ဝုတ္တ’’န္တိ လိခိတံ။ ယဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏံ အကုသလံ၊ တမ္ပိ ဒေသိတံ ဝုဋ္ဌိတံ ဝါ အနန္တရာယကရံ။ ယထာ ဟိ အရိယူပဝါဒကမ္မံ အကုသလမ္ပိ သမာနံ အစ္စယံ ဒေသေတွာ ခမာပနေန ပယောဂသမ္ပတ္တိပဋိဗာဟိတတ္တာ အဝိပါကဓမ္မတံ အာပန္နံ အဟောသိကမ္မံ ဟောတိ၊ ဧဝမိဒမ္ပိ ဒေသိတံ ဝုဋ္ဌိတံ ဝါ ပယောဂသမ္ပတ္တိပဋိဗာဟိတတ္တာ အဝိပါကဓမ္မတာယ အဟောသိကမ္မဘာဝေန အနန္တရာယကရံ ဇာတံ။ တေနေဝ ‘‘သာပတ္တိကဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ နိရယံ ဝါ ဝဒါမိ တိရစ္ဆာနယောနိံ ဝါ’’တိ သာပတ္တိကဿေဝ အပါယဂါမိတာ ဝုတ္တာ။

အဓိကရဏဝူပသမနသမထကထာဝဏ္ဏနာ

၂၂၈။ ဝိဝါဒသင်္ခါတေ အတ္ထေ ပစ္စတ္ထိကာ အတ္ထပစ္စတ္ထိကာ။

၂၂၉။ သမ္မုခါဝိနယသ္မိန္တိ သမ္မုခါဝိနယဘာဝေ။

၂၃၀။ အန္တရေနာတိ ကာရဏေန။

၂၃၁။ ဥဗ္ဗာဟိကာယ ခီယနကေ ပါစိတ္တိ န ဝုတ္တာ တတ္ထ ဆန္ဒဒါနဿ နတ္ထိတာယ။

၂၃၆။ တဿ ခေါ တန္တိ ဧတ္ထ ခေါ တန္တိ နိပါတမတ္တံ။

၂၃၈။ ‘‘ကာ စ တတ္ထ တဿပါပိယသိကာယာ’’တိ ပေါတ္ထကေသု လိခန္တိ။ ‘‘ကာ စ တဿပါပိယသိကာ’’တိ ဧဝံ ပနေတ္ထ ပါဌော ဝေဒိတဗ္ဗော။

၂၄၂။ ကိစ္စာဓိကရဏံ ဧကေန သမထေန သမ္မတီတိ ဧတ္ထ ‘‘ကိစ္စမေဝ ကိစ္စာဓိကရဏ’’န္တိ (ပါရာ။ အဋ္ဌ။ ၂။၃၈၅-၈၆) ဝစနတော အပလောကနကမ္မာဒီနမေတံ အဓိဝစနံ။ တံ ဝိဝါဒါဓိကရဏာဒီနိ ဝိယ သမထေဟိ သမေတဗ္ဗံ န ဟောတိ၊ ကိန္တု သမ္မုခါဝိနယေန သမ္ပဇ္ဇတိ၊ တသ္မာ သမ္မတီတိ ဧတ္ထ သမ္ပဇ္ဇတီတိ အတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။ သေသမေတ္ထ သုဝိညေယျမေဝ။

သမထက္ခန္ဓကဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။