📜

၁၂။ သတ္တသတိကက္ခန္ဓကံ

ဒသဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ

၄၄၆။ သတ္တသတိကက္ခန္ဓကေ နိက္ခိတ္တမဏိသုဝဏ္ဏာတိ ရူပိယသိက္ခာပဒေနေဝ ပဋိက္ခိတ္တမဏိသုဝဏ္ဏာ။ တတ္ထ မဏိဂ္ဂဟဏေန သဗ္ဗံ ဒုက္ကဋဝတ္ထု၊ သုဝဏ္ဏဂ္ဂဟဏေန သဗ္ဗံ ပါစိတ္တိယဝတ္ထု ဂဟိတံ ဟောတိ။ ဘိက္ခဂ္ဂေနာတိ ဘိက္ခုဂဏနာယ။

၄၄၇။ ဥပက္ကိလေသာတိ ဝိရောစိတုံ အဒတွာ ဥပက္ကိလိဋ္ဌဘာဝကရဏေန ဥပက္ကိလေသာ။ မဟိကာတိ ဟိမံ။ ဓူမော စ ရဇော စ ဓူမရဇော။ ဧတ္ထ ပုရိမာ တယော အသမ္ပတ္တဥပက္ကိလေသာ၊ ရာဟု ပန သမ္ပတ္တဥပက္ကိလေသဝသေန ကထိတောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သမဏဗြာဟ္မဏာ န တပန္တိ န ဘာသန္တိ န ဝိရောစန္တီတိ ဂုဏပတာပေန န တပန္တိ ဂုဏောဘာသေန န ဘာသန္တိ ဂုဏဝိရောစနေန န ဝိရောစန္တိ။ သုရာမေရယပါနာ အပ္ပဋိဝိရတာတိ ပဉ္စဝိဓာယ သုရာယ စတုဗ္ဗိဓဿ စ မေရယဿ ပါနတော အဝိရတာ။

အဝိဇ္ဇာနိဝုဋာတိ အဝိဇ္ဇာယ နိဝါရိတာ ပိဟိတာ။ ပိယရူပါဘိနန္ဒိနောတိ ပိယရူပံ သာတရူပံ အဘိနန္ဒမာနာ တုဿမာနာ။ သာဒိယန္တီတိ ဂဏှန္တိ။ အဝိဒ္ဒသူတိ အန္ဓဗာလာ။ သရဇာတိ သကိလေသရဇာ။ မဂါတိ မိဂသဒိသာ။ တသ္မိံ တသ္မိံ ဝိသယေ ဘဝေ ဝါ နေတီတိ နေတ္တိ၊ တဏှာယေတံ အဓိဝစနံ။ တာယ သဟ ဝတ္တန္တီတိ သနေတ္တိကာ။

၄၄၈။ တံ ပရိသံ ဧတဒဝေါစာတိ (သံ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၃။၄။၃၆၂) တဿ ကိရ ဧဝံ အဟောသိ ‘‘ကုလပုတ္တာ ပဗ္ဗဇန္တာ ပုတ္တဒါရဉ္စေဝ ဇာတရူပရဇတဉ္စ ပဟာယေဝ ပဗ္ဗဇန္တိ၊ န စ သက္ကာ ယံ ပဟာယ ပဗ္ဗဇိတာ တံ ဧတေဟိ ဂါဟေတု’’န္တိ နယဂ္ဂါဟေ ဌတွာ ဧတံ ‘‘မာ အယျာ’’တိအာဒိဝစနံ အဝေါစ။ ဧကံသေနေတန္တိ ဧတံ ပဉ္စကာမဂုဏကပ္ပနံ ‘‘အဿမဏဓမ္မော အသကျပုတ္တိယဓမ္မော’’တိ ဧကံသေန ဓာရေယျာသိ။

တိဏန္တိ သေနာသနစ္ဆဒနတိဏံ။ ပရိယေသိတဗ္ဗန္တိ တိဏစ္ဆဒနေ ဝါ ဣဋ္ဌကစ္ဆဒနေ ဝါ ဂေဟေ ပလုဇ္ဇန္တေ ယေဟိ တံ ကာရိတံ၊ တေသံ သန္တိကံ ဂန္တွာ ‘‘တုမှေဟိ ကာရိတံ သေနာသနံ ဩဝဿတိ၊ န သက္ကာ တတ္ထ ဝသိတု’’န္တိ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ။ မနုဿာ သက္ကောန္တာ ကရိဿန္တိ၊ အသက္ကောန္တာ ‘‘တုမှေ ဝဍ္ဎကီ ဂဟေတွာ ကာရာပေထ၊ မယံ တေ သညာပေဿာမာ’’တိ ဝက္ခန္တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ ကာရေတွာ တေသံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ၊ မနုဿာ ဝဍ္ဎကီနံ ဒါတဗ္ဗံ ဒဿန္တိ။ သစေ အာဝါသသာမိကာ နတ္ထိ၊ အညေသမ္ပိ ဘိက္ခာစာရဝတ္တေန အာရောစေတွာ ကာရေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဣမံ သန္ဓာယ ‘‘ပရိယေသိတဗ္ဗ’’န္တိ ဝုတ္တံ။

ဒါရူတိ သေနာသနေ ဂေါပါနသိအာဒီသု ပလုဇ္ဇမာနေသု တဒတ္ထာယ ဒါရု ပရိယေသိတဗ္ဗံ။ သကဋန္တိ ဂိဟိဝိကဋံ ဝါ တာဝကာလိကံ ဝါ ကတွာ သကဋံ ပရိယေသိတဗ္ဗံ။ န ကေဝလဉ္စ သကဋမေဝ၊ အညမ္ပိ ဝါသိဖရသုကုဒါလာဒိဥပကရဏံ ဧဝံ ပရိယေသိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပုရိသောတိ ဟတ္ထကမ္မဝသေန ပုရိသော ပရိယေသိတဗ္ဗော။ ယံ ကဉ္စိ ဟိ ပုရိသံ ‘‘ဟတ္ထကမ္မံ အာဝုသော ဒဿသီ’’တိ ဝတွာ ‘‘ဒဿာမိ ဘန္တေ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘ဣမသ္မိံ ဣဒဉ္စိဒဉ္စ ကရောဟီ’’တိ ယံ ဣစ္ဆတိ၊ တံ ကာရေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ န တွေဝါဟံ ဂါမဏိ ကေနစိ ပရိယာယေနာတိ ဇာတရူပရဇတံ ပနာဟံ ကေနစိပိ ကာရဏေန ပရိယေသိတဗ္ဗန္တိ န ဝဒါမိ။

၄၄၉။ ပါပကံ ကတန္တိ အသုန္ဒရံ ကတံ။

၄၅၀။ အဟောဂင်္ဂေါတိ တဿ ပဗ္ဗတဿ နာမံ။

၄၅၁။ ပဋိကစ္စေဝ ဂစ္ဆေယျန္တိ ယတ္ထ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ ဘိက္ခူ သန္နိပတန္တိ၊ တတ္ထ ပဌမမေဝ ဂစ္ဆေယျံ။ သမ္ဘာဝေသုန္တိ ပါပုဏိံသု။

၄၅၂။ အလောဏကံ ဘဝိဿတီတိ အလောဏကံ ဘတ္တံ ဝါ ဗျဉ္ဇနံ ဝါ ဘဝိဿတိ။ အာသုတာတိ သဗ္ဗသမ္ဘာရသဇ္ဇိတာ။ ‘‘အသုတ္တာ’’တိ ဝါ ပါဌော။

၄၅၃။ ဥဇ္ဇဝိံသူတိ နာဝံ အာရုယှ ပဋိသောတေန ဂစ္ဆိံသု။ ပါစီနကာတိ ပါစီနဒေသဝါသိနော။

၄၅၄။ နနု တွံ အာဝုသော ဝုဍ္ဎော ဝီသတိဝဿောသီတိ နနု တွံ အာဝုသော ဝီသတိဝဿော၊ န နိဿယပဋိဗဒ္ဓါ ၊ ကသ္မာ တံ ထေရော ပဏာမေတီတိ ဒီပေန္တိ။ ဂရုနိဿယံ ဂဏှာမာတိ ကိဉ္စာပိ မယံ မဟလ္လကာ၊ ဧတံ ပန ထေရံ ဂရုံ ကတွာ ဝသိဿာမာတိ အဓိပ္ပာယော။

၄၅၅။ မေတ္တာယ ရူပါဝစရသမာဓိမတ္တဘာဝတော ‘‘ကုလ္လကဝိဟာရေနာ’’တိ ဝုတ္တံ၊ ခုဒ္ဒကေန ဝိဟာရေနာတိ အတ္ထော၊ ခုဒ္ဒကတာ စဿ အဂမ္ဘီရဘာဝတောတိ အာဟ ‘‘ဥတ္တာနဝိဟာရေနာ’’တိ။ သုညတာဝိဟာရေနာတိ သုညတာမုခေန အဓိဂတဖလသမာပတ္တိံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။

၄၅၇။ သုတ္တဝိဘင်္ဂေတိ ပဒဘာဇနီယေ။ တေန သဒ္ဓိန္တိ ပုရေပဋိဂ္ဂဟိတလောဏေန သဒ္ဓိံ။ န ဟိ ဧတ္ထ ယာဝဇီဝိကံ တဒဟုပဋိဂ္ဂဟိတန္တိ ‘‘ကပ္ပတိ သိင်္ဂိလောဏကပ္ပော’’တိ ဧတ္ထ ဝုတ္တသိင်္ဂိလောဏံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ တဉှိ ပုရေ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ သိင်္ဂေန ပရိဟဋံ န တဒဟုပဋိဂ္ဂဟိတံ။ ယာဝကာလိကမေဝ တဒဟုပဋိဂ္ဂဟိတန္တိ သိင်္ဂိလောဏေန မိဿေတွာ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ အလောဏာမိသံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဥပေါသထသံယုတ္တေတိ ဥပေါသထပဋိသံယုတ္တေ၊ ဥပေါသထက္ခန္ဓကေတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ အတိသရဏံ အတိသာရော၊ အတိက္ကမော။ ဝိနယဿ အတိသာရော ဝိနယာတိသာရော။ တံ ပမာဏံ ကရောန္တဿာတိ ဒသာယ သဒ္ဓိံ နိသီဒနေ ယံ ပမာဏံ ဝုတ္တံ၊ ဒသာယ ဝိနာ တံ ပမာဏံ ကရောန္တဿ။ သေသမေတ္ထ သုဝိညေယျမေဝ။

သတ္တသတိကက္ခန္ဓကဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဒွိဝဂ္ဂသင်္ဂဟာတိ စူဠဝဂ္ဂမဟာဝဂ္ဂသင်္ခါတေဟိ ဒွီဟိ ဝဂ္ဂေဟိ သင်္ဂဟိတာ။ ဒွါဝီသတိပဘေဒနာတိ မဟာဝဂ္ဂေ ဒသ၊ စူဠဝဂ္ဂေ ဒွါဒသာတိ ဧဝံ ဒွါဝီသတိပ္ပဘေဒါ။ သာသနေတိ သတ္ထုသာသနေ။ ယေ ခန္ဓကာ ဝုတ္တာတိ ယောဇေတဗ္ဗံ။

ဣတိ သမန္တပါသာဒိကာယ ဝိနယဋ္ဌကထာယ သာရတ္ထဒီပနိယံ

စူဠဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ