📜

ပဌမဂါထာသင်္ဂဏိကံ

သတ္တနဂရေသု ပညတ္တသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

၃၃၅။ အဍ္ဎုဍ္ဎသတာနီတိ တီဏိ သတာနိ ပညာသဉ္စ သိက္ခာပဒါနိ။ ဝိဂ္ဂဟန္တိ မနုဿဝိဂ္ဂဟံ။ အတိရေကန္တိ ဒသာဟပရမံ အတိရေကစီဝရံ။ ကာဠကန္တိ ‘‘သုဒ္ဓကာဠကာန’’န္တိ ဝုတ္တကာဠကံ။ ဘူတန္တိ ဘူတာရောစနံ။ ပရမ္ပရဘတ္တန္တိ ပရမ္ပရဘောဇနံ။ ဘိက္ခုနီသု စ အက္ကောသောတိ ‘‘ယာ ပန ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုံ အက္ကောသေယျ ဝါ ပရိဘာသေယျ ဝါ’’တိ (ပါစိ။ ၁၀၂၉) ဝုတ္တသိက္ခာပဒံ။ အန္တရဝါသကန္တိ အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ စီဝရပဋိဂ္ဂဏှနံ။ ရူပိယန္တိ ရူပိယသံဝေါဟာရံ။ သုတ္တန္တိ ‘‘သာမံ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ တန္တဝါယေဟီ’’တိ (ပါရာ။ ၆၃၇) ဝုတ္တသိက္ခာပဒံ။ ဥဇ္ဈာပနကေတိ ဥဇ္ဈာပနကေ ခိယျနကေ ပါစိတ္တိယံ။ ပါစိတပိဏ္ဍန္တိ ဘိက္ခုနီပရိပါစိတံ။ စီဝရံ ဒတွာတိ ‘‘သမဂ္ဂေန သင်္ဃေန စီဝရံ ဒတွာ’’တိ (ပါစိ။ ၄၈၅) ဝုတ္တသိက္ခာပဒံ။ ဝေါသာသန္တီတိ ‘‘ဘိက္ခူ ပနေဝ ကုလေသု နိမန္တိတာ ဘုဉ္ဇန္တိ၊ တတြ စေသာ ဘိက္ခုနီ’’တိ (ပါစိ။ ၅၅၈) ဝုတ္တပါဋိဒေသနီယံ။ ဂိရဂ္ဂန္တိ ‘‘ယာ ပန ဘိက္ခုနီ နစ္စံ ဝါ ဂီတံ ဝါ’’တိ (ပါစိ။ ၈၃၄) ဝုတ္တသိက္ခာပဒံ။ စရိယာတိ ‘‘အန္တောဝဿံ စာရိကံ စရေယျာ’’တိ (ပါစိ။ ၉၇၀) စ၊ ‘‘ဝဿံဝုတ္ထာ စာရိကံ န ပက္ကမေယျာ’’တိ (ပါစိ။ ၉၇၄) စ ဝုတ္တသိက္ခာပဒဒွယံ။ ဆန္ဒဒါနေနာတိ ပါရိဝါသိကေန ဆန္ဒဒါနေန။

ပါရာဇိကာနိ စတ္တာရီတိ ဘိက္ခုနီနံ စတ္တာရိ ပါရာဇိကာနိ။ ကုဋီတိ ကုဋိကာရသိက္ခာပဒံ။ ကောသိယန္တိ ကောသိယမိဿကသိက္ခာပဒံ။ သေယျာတိ အနုပသမ္ပန္နေန သဟသေယျသိက္ခာပဒံ။ ခဏနေတိ ပထဝီခဏနံ။ ဂစ္ဆ ဒေဝတေတိ ဘူတဂါမသိက္ခာပဒံ။ သိဉ္စန္တိ သပ္ပာဏကဥဒကသိဉ္စနံ။ မဟာဝိဟာရောတိ မဟလ္လကဝိဟာရော။ အညန္တိ အညဝါဒကံ။ ဒွါရန္တိ ယာဝ ဒွါရကောသာ။ သဟဓမ္မောတိ သဟဓမ္မိကံ ဝုစ္စမာနော။ ပယောပါနန္တိ သုရုသုရုကာရကံ။ ဧဠကလောမာနီတိ ဧဠကလောမဓောဝါပနံ။ ပတ္တောတိ ဦနပဉ္စဗန္ဓနပတ္တော။ ဩဝါဒေါတိ ဘိက္ခုနုပဿယံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဩဝါဒေါ။ ဘေသဇ္ဇန္တိ တဒုတ္တရိဘေသဇ္ဇဝိညာပနံ။ သူစီတိ အဋ္ဌိမယာဒိသူစိဃရံ။ အာရညိကောတိ ‘‘ယာနိ ခေါ ပန တာနိ အာရညကာနိ သေနာသနာနီ’’တိအာဒိနာ (ပါစိ။ ၅၇၀) ဝုတ္တပါဋိဒေသနီယံ ။ ဩဝါဒေါတိ ‘‘ယာ ပန ဘိက္ခုနီ ဩဝါဒါယ ဝါ သံဝါသာယ ဝါ န ဂစ္ဆေယျာ’’တိ (ပါစိ။ ၁၀၅၅) ဝုတ္တသိက္ခာပဒံ။

ပါရာဇိကာနိ စတ္တာရီတိအာဒိနာ ဆသု နဂရေသု ပညတ္တံ ဧကတော သမ္ပိဏ္ဍိတွာ သာဝတ္ထိယာ ပညတ္တံ ဝိသုံ ဂဏေတွာ သဗ္ဗာနေဝ သိက္ခာပဒါနိ ဒွီဟိ ရာသီဟိ သင်္ဂဏှာတိ။

သတ္တနဂရေသု ပညတ္တသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

စတုဝိပတ္တိဝဏ္ဏနာ

၃၃၆။ ဧကတိံသ ဂရုကာ နာမ ဥဘတော အဋ္ဌ ပါရာဇိကာ၊ ဘိက္ခူနံ တေရသ၊ ဘိက္ခုနီနံ ဒသ သင်္ဃာဒိသေသာ။ အဋ္ဌေတ္ထ အနဝသေသာတိ ဧတေသု ယထာဝုတ္တဂရုကေသု သာဓာရဏာသာဓာရဏဝသေန အဋ္ဌ ပါရာဇိကာ အနဝသေသာ နာမ။

အသာဓာရဏာဒိဝဏ္ဏနာ

၃၃၈။ ‘‘ဓောဝနဉ္စ ပဋိဂ္ဂဟော’’တိ ဂါထာ အဋ္ဌကထာစရိယာနံ။ တတ္ထ ဓောဝနဉ္စ ပဋိဂ္ဂဟောတိ အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ စီဝရဓောဝါပနံ စီဝရပဋိဂ္ဂဟဏဉ္စ။ ကောသေယျ…ပေ… ဒွေ လောမာတိ ဧဠကလောမဝဂ္ဂေ အာဒိတော သတ္တ သိက္ခာပဒါနိ ဝုတ္တာနိ။ ဝဿိကာတိ ဝဿိကသာဋိကသိက္ခာပဒံ။ အာရညကေန စာတိ သာသင်္ကသိက္ခာပဒံ ဝုတ္တံ။ ပဏီတန္တိ ပဏီတဘောဇနဝိညတ္တိ။ ဦနန္တိ ဦနဝီသတိဝဿသိက္ခာပဒံ။ နိသီဒနေ စ ယာ သိက္ခာ၊ ဝဿိကာ ယာ စ သာဋိကာတိ နိသီဒနဝဿိကသာဋိကာနံ ပမာဏာတိက္ကမော။

အာပတ္တိက္ခန္ဓာ စေဝ ဥပေါသထာဒီနိ စ ‘‘ပါရာဇိကသင်္ဃာဒိသေသာ’’တိအာဒိနာ ဝိဘတ္တတ္တာ ‘‘ဝိဘတ္တိယော’’တိ ဝုတ္တာနိ။ တေဝီသတိ သင်္ဃာဒိသေသာတိ ဘိက္ခုနီနံ အာဂတာနိ ဒသ၊ ဘိက္ခူနံ တေရသာတိ တေဝီသတိ။ ဒွေစတ္တာလီသ နိဿဂ္ဂိယာတိအာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဒွီဟိ…ပေ… ကိစ္စံ ဧကေန သမ္မတီတိ ဒွီဟိ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ၊ စတူဟိ အနုဝါဒါဓိကရဏံ၊ တီဟိ အာပတ္တာဓိကရဏံ၊ ဧကေန ကိစ္စာဓိကရဏံ သမ္မတီတိ အတ္ထော။

၃၃၉။ နိရင်္ကတောတိ သင်္ဃမှာ အပသာရိတော။