တီကာ > ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) > ဒွေမာတိကာပါဠိ

သေခိယေသု ¶ ¶ ပဌမေ ပရိမဏ္ဍလန္တိ သမန္တတော မဏ္ဍလံ။ သိက္ခာ ကရဏီယာတိ ‘‘ဧဝံ နိဝါသေဿာမီ’’တိ အာရာမေပိ အန္တရဃရေပိ သဗ္ဗတ္ထ သိက္ခာ ¶ ကာတဗ္ဗာ၊ ဧတ္ထ စ ယသ္မာ ဝတ္တက္ခန္ဓကေ ဝုတ္တဝတ္တာနိပိ သိက္ခိတဗ္ဗတ္တာ သေခိယာနေဝ ဟောန္တိ၊ တသ္မာ ပါရာဇိကာဒီသု ဝိယ ပရိစ္ဆေဒေါ န ကတော။ စာရိတ္တဝိနယဒဿနတ္ထဉ္စ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု ဩလမ္ဗေန္တော နိဝါသေယျ၊ ဒုက္ကဋ’’န္တိ ဧဝံ အာပတ္တိနာမေန အဝတွာ ‘‘သိက္ခာ ကရဏီယာ’’တိ ဧဝံ သဗ္ဗသိက္ခာပဒေသု ပါဠိ အာရောပိတာ၊ ပဒဘာဇနေ (ပါစိ။ ၅၇၆) ပန ‘‘အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ သဗ္ဗတ္ထ အနာဒရိယကရဏေ ဒုက္ကဋံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ဣဒါနိ ပရိမဏ္ဍလန္တိ ဧတ္ထ နာဘိမဏ္ဍလံ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဇာဏုမဏ္ဍလဿ ဟေဋ္ဌာ ဇင်္ဃဋ္ဌိကတော ပဋ္ဌာယ အဋ္ဌင်္ဂုလမတ္တံ နိဝါသနံ ဩတာရေတွာ နိဝါသေန္တေန ပရိမဏ္ဍလံ နိဝတ္ထံ နာမ ဟောတိ၊ ဧဝံ အနိဝါသေတွာ အနာဒရိယေန ပုရတော ဝါ ပစ္ဆတော ဝါ ဩလမ္ဗေတွာ နိဝါသေန္တဿ ဒုက္ကဋံ။ န ကေဝလဉ္စ တဿေဝ၊ ယေ စညေ ‘‘တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဂိဟိနိဝတ္ထံ နိဝါသေန္တိ၊ ဟတ္ထိသောဏ္ဍကံ မစ္ဆဝါလကံ စတုက္ကဏ္ဏကံ တာလဝဏ္ဋကံ သတဝလိကံ နိဝါသေန္တိ၊ သံဝလ္လိယံ နိဝါသေန္တီ’’တိ ခန္ဓကေ (စူဠဝ။ ၂၈၀) နိဝါသနဒေါသာ ဝုတ္တာ၊ တထာ နိဝါသေန္တဿပိ ဒုက္ကဋမေဝ။

တတ္ထ ဟတ္ထိသောဏ္ဍကံ နာမ နာဘိမူလတော ဟတ္ထိသောဏ္ဍသဏ္ဌာနံ ဩလမ္ဗကံ ကတွာ နိဝတ္ထံ စောဠိကဣတ္ထီနံ နိဝါသနံ ဝိယ။ မစ္ဆဝါလကံ နာမ ဧကတောဒသန္တံ ဧကတော ပါသန္တံ ဩလမ္ဗေတွာ နိဝတ္ထံ။ စတုက္ကဏ္ဏကံ နာမ ဥပရိ ဒွေ၊ ဟေဋ္ဌတော ဒွေတိ ဧဝံ စတ္တာရော ကဏ္ဏေ ဒဿေတွာ နိဝတ္ထံ။ တာလဝဏ္ဋကံ နာမ တာလဝဏ္ဋာကာရေန သာဋကံ ဩလမ္ဗေတွာ နိဝတ္ထံ။ သတဝလိကံ နာမ ဒီဃသာဋကံ အနေကက္ခတ္တုံ ¶ ဩဘုဇိတွာ ဩဝဋ္ဋိကံ ကရောန္တေန နိဝတ္ထံ၊ ဝါမဒက္ခိဏပဿေသု ဝါ နိရန္တရံ ဝလိယော ဒဿေတွာ နိဝတ္ထံ။ သစေ ပန ဇာဏုတော ပဋ္ဌာယ ဧကာ ဝါ ဒွေ ဝါ ဝလိယော ပညာယန္တိ၊ ဝဋ္ဋတိ။ သံဝလ္လိယန္တိ ¶ မလ္လကမ္မကာရာဒီဟိ ဝိယ ကစ္ဆံ ဗန္ဓိတွာ နိဝတ္ထံ။ ဧဝံ နိဝါသေတုံ ဂိလာနဿာပိ မဂ္ဂပ္ပဋိပန္နဿာပိ န ဝဋ္ဋတိ။ ယမ္ပိ မဂ္ဂံ ဂစ္ဆန္တာ ဧကံ ဝါ ဒွေ ဝါ ကဏ္ဏေ ဥက္ခိပိတွာ အန္တရဝါသကဿ ဥပရိ လဂ္ဂန္တိ၊ အန္တော ဝါ ဧကံ ကာသာဝံ တထာ နိဝါသေတွာ ဗဟိ အပရံ နိဝါသေန္တိ၊ သဗ္ဗံ န ဝဋ္ဋတိ။

ဂိလာနော ပန အန္တောကာသာဝဿ ဩဝဋ္ဋိကံ ဒဿေတွာ အပရံ ဥပရိ နိဝါသေတုံ လဘတိ၊ အဂိလာနေန ဒွေ နိဝါသေန္တေန သဂုဏံ ကတွာ နိဝါသေတဗ္ဗာနိ။ ဣတိ ဣမံ ခန္ဓကေ ပဋိက္ခိတ္တဉ္စ ဩလမ္ဗကဉ္စ သဗ္ဗံ ဝိဝဇ္ဇေတွာ ဝုတ္တလက္ခဏသမ္ပန္နံ နိဗ္ဗိကာရံ ပရိမဏ္ဍလံ နိဝါသေတဗ္ဗံ၊ တထာ အနိဝါသေတွာ ယံကိဉ္စိ ဝိကာရံ ကရောန္တဿ ဒုက္ကဋံ။

‘‘နိဒါနံ ပုဂ္ဂလံ ဝတ္ထု’’န္တိအာဒိကေ (ကင်္ခါ။ အဋ္ဌ။ ပဌမပါရာဇိကဝဏ္ဏနာ ) ပန ဝိနိစ္ဆယေ သုရုသုရုကာရကံ ကောသမ္ဗိယံ ပညတ္တံ၊ သာမိသေန ဟတ္ထေန ပါနီယထာလကသသိတ္ထကပတ္တဓောဝနပဋိသံယုတ္တဒွယံ ဘဂ္ဂေသု သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ၊ သေသာနိ သဗ္ဗာနေဝ သာဝတ္ထိယံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ အာရဗ္ဘ ဩလမ္ဗေတွာ နိဝါသနာဒိဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တာနိ။ သူပေါဒနဝိညတ္တိယံ ဓမ္မဒေသနာဒီသု စ ဂိလာနဝသေန ဧကာ အနုပညတ္တိ၊ သဗ္ဗာနိ သာဓာရဏပညတ္တိယော၊ အနာဏတ္တိကာနိ၊ သဗ္ဗေသု ဒုက္ကဋမေဝ၊ အညော ¶ အာပတ္တိဘေဒေါ နတ္ထိ၊ ဝိပတ္တိဝိစာရဏာ ဝုတ္တာယေဝ၊ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ သဗ္ဗေသံ အဝသာနေ ဒဿယိဿာမ။ အနာပတ္တိမတ္တံ ပန အင်္ဂဉ္စ သဗ္ဗတ္ထ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ တယိဒံ ဝုစ္စတိ။ ဣမသ္မိံ တာဝ သိက္ခာပဒေ အသဉ္စိစ္စ၊ အဿတိယာ၊ အဇာနန္တဿ၊ ဂိလာနဿ၊ အာပဒါသု၊ ဥမ္မတ္တကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။

တတ္ထ အသဉ္စိစ္စာတိ ‘‘အပရိမဏ္ဍလံ နိဝါသေဿာမီ’’တိ ဧဝံ အသဉ္စိစ္စ၊ အထ ခေါ ‘‘ပရိမဏ္ဍလံယေဝ နိဝါသေဿာမီ’’တိ ဝိရဇ္ဈိတွာ အပရိမဏ္ဍလံ နိဝါသေန္တဿ အနာပတ္တိ။ အဿတိယာတိ အညာဝိဟိတဿာပိ တထာ နိဝါသေန္တဿ အနာပတ္တိ။ အဇာနန္တဿာတိ ပရိမဏ္ဍလံ နိဝါသေတုံ အဇာနန္တဿ အနာပတ္တိ၊ အပိစ နိဝါသနဝတ္တံ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ ယော ပန သုက္ခဇင်္ဃော ဝါ ဟောတိ မဟာပိဏ္ဍိကမံသော ဝါ၊ တဿ သာရုပ္ပတ္ထာယ အဋ္ဌင်္ဂုလာဓိကမ္ပိ ဩတာရေတွာ နိဝါသေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဂိလာနဿာတိ ယဿ ဇင်္ဃာယ ဝါ ပါဒေ ဝါ ဝဏော ဟောတိ၊ တဿ ဥက္ခိပိတွာ ဝါ ဩတာရေတွာ ဝါ နိဝါသေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ အာပဒါသူတိ ဝါဠာ ဝါ စောရာ ဝါ အနုဗန္ဓန္တိ၊ ဧဝရူပါသု အာပဒါသု အနာပတ္တိ ¶ ။ ဥမ္မတ္တကာဒယော ဝုတ္တနယာ ဧဝ။ အနာဒရိယံ၊ အနာပတ္တိကာရဏာဘာဝေါ၊ အပရိမဏ္ဍလနိဝါသနန္တိ ¶ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ ယထာ စေတ္ထ၊ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ ပုရိမာနိ ဒွေ တတ္ထ တတ္ထ ဝုတ္တပ္ပဋိပက္ခကရဏဉ္စာတိ တီဏိယေဝ ဟောန္တိ၊ တသ္မာ ဣတော ပရံ တာနိပိ အဝတွာ အနာပတ္တိမတ္တမေဝ ဝက္ခာမာတိ။

၂။ ဒုတိယပရိမဏ္ဍလသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဒုတိယေ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂိဟိပါရုတံ ပါရုပိတဗ္ဗ’’န္တိ (စူဠဝ။ ၂၈၀) ဧဝံ ပဋိက္ခိတ္တံ ဂိဟိပါရုတံ အပါရုပိတွာ ဥဘော ကဏ္ဏေ သမံ ကတွာ ပါရုပနံ ပရိမဏ္ဍလပါရုပနံ နာမ၊ တတ္ထ ယံကိဉ္စိ သေတပဋပါရုတံ ပရိဗ္ဗာဇကပါရုတံ ဧကသာဋကပါရုတံ သုရာသောဏ္ဍပါရုတံ အန္တေပုရိကပါရုတံ မဟာဇေဋ္ဌပါရုတံ ကုဋိပ္ပဝေသကပါရုတံ ဗြာဟ္မဏပါရုတံ ပါဠိကာရကပါရုတန္တိ ဧဝမာဒိ ပရိမဏ္ဍလလက္ခဏတော အညထာ ပါရုတံ၊ သဗ္ဗမေတံ ဂိဟိပါရုတံ နာမ။ တသ္မာ ယထာ သေတပဋာ အဍ္ဎပါလကနိဂဏ္ဌာ ပါရုပန္တိ၊ ယထာ စ ဧကစ္စေ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဥရံ ဝိဝရိတွာ ဒွီသု အံသကူဋေသု ပါဝုရဏံ ဌပေန္တိ၊ ယထာ စ ဧကသာဋကာ မနုဿာ နိဝတ္ထသာဋကဿ ဧကေန အန္တေန ပိဋ္ဌိံ ပါရုပိတွာ ဥဘော ကဏ္ဏေ ဥဘောသု အံသကူဋေသု ဌပေန္တိ၊ ယထာ စ သုရာသောဏ္ဍာဒယော သာဋကေန ဂီဝံ ပရိက္ခိပိတွာ ဥဘော အန္တေ ဥရေ ဝါ ဩလမ္ဗေန္တိ၊ ပိဋ္ဌိယံ ဝါ ခိပန္တိ၊ ယထာ စ အန္တေပုရိကာယော အက္ခိတာရကမတ္တံ ဒဿေတွာ ဩဂုဏ္ဌိတံ ပါရုပန္တိ၊ ယထာ စ မဟာဇေဋ္ဌာ ဒီဃသာဋကံ နိဝါသေတွာ တဿေဝ ဧကေနန္တေန သကလသရီရံ ပါရုပန္တိ၊ ယထာ စ ကဿကာ ခေတ္တကုဋိံ ပဝိသန္တာ သာဋကံ ပလိဝေဌေတွာ ဥပကစ္ဆကေ ပက္ခိပိတွာ တဿေဝ ဧကေနန္တေန သရီရံ ပါရုပန္တိ၊ ယထာ စ ဗြာဟ္မဏာ ဥဘိန္နံ ဥပကစ္ဆကာနံ အန္တရေ သာဋကံ ပဝေသေတွာ အံသကူဋေသု ပက္ခိပန္တိ၊ ယထာ စ ပါဠိကာရကော ဘိက္ခု ဧကံသပါရုပနေန ပါရုတံ ဝါမဗာဟုံ ဝိဝရိတွာ စီဝရံ အံသကူဋေ အာရောပေတိ၊ ဧဝံ အပါရုပိတွာ ¶ သဗ္ဗေပိ ဧတေ၊ အညေ စ ဧဝရူပေ ပါရုပနဒေါသေ ဝဇ္ဇေတွာ နိဗ္ဗိကာရံ ပရိမဏ္ဍလံ ပါရုပိတဗ္ဗံ။ တထာ အပါရုပိတွာ အာရာမေ ဝါ အန္တရဃရေ ဝါ အနာဒရေန ယံကိဉ္စိ ဝိကာရံ ကရောန္တဿ ဒုက္ကဋံ၊ အနာပတ္တိ ပုရိမသဒိသာယေဝ၊ ယထာ စေတ္ထ၊ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ။ ယတ္ထ ပန ဝိသေသော ဘဝိဿတိ၊ တတ္ထ ဝက္ခာမာတိ။

၃-၄။ သုပ္ပဋိစ္ဆန္နသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

တတိယေ ¶ သုပ္ပဋိစ္ဆန္နောတိ သုဋ္ဌု ပဋိစ္ဆန္နော၊ ဂဏ္ဌိကံ ပဋိမုဉ္စိတွာ အနုဝါတန္တေန ဂီဝံ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဥဘော ကဏ္ဏေ သမံ ကတွာ ပဋိသင်္ဃရိတွာ ယာဝ မဏိဗန္ဓံ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ အန္တရဃရေ ဂမိဿာမီတိ အတ္ထော၊ တထာ အကတွာ ပန ဇာဏုံ ဝါ ဥရံ ဝါ ဝိဝရိတွာ ဂစ္ဆန္တဿ ဒုက္ကဋံ။

စတုတ္ထေ ¶ ဂလဝါဋကတော ပဋ္ဌာယ သီသံ၊ မဏိဗန္ဓတော ပဋ္ဌာယ ဟတ္ထေ၊ ပိဏ္ဍိကမံသတော ပဋ္ဌာယ ပါဒေ ဝိဝရိတွာ သေသံ ဆာဒေတွာ နိသိန္နော သုပ္ပဋိစ္ဆန္နော နာမ ဟောတိ၊ ဧတ္ထ ပန ဝါသူပဂတဿ အနာပတ္တိ။

ပဉ္စမေ သုသံဝုတောတိ ဟတ္ထံ ဝါ ပါဒံ ဝါ အကီဠာပေန္တော သုဝိနီတောတိ အတ္ထော။ ဆဋ္ဌေပိ ဧသေဝ နယော။

၇-၈။ ဩက္ခိတ္တစက္ခုသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

သတ္တမေ ဩက္ခိတ္တစက္ခူတိ ဟေဋ္ဌာ ခိတ္တစက္ခု ဟုတွာ ပုရတော ယုဂမတ္တံ ဘူမိဘာဂံ ပေက္ခမာနော၊ ဧကသ္မိံ ပန ဌာနေ ဌတွာ ဟတ္ထိအဿာဒိပရိဿယာဘာဝံ ဩလောကေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ အဋ္ဌမေပိ ဧသေဝ နယော။

၉-၁၀။ ဥက္ခိတ္တကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

နဝမေ ဥက္ခိတ္တကာယာတိ ဥက္ခေပေန၊ ဣတ္ထမ္ဘူတလက္ခဏေ ကရဏဝစနံ၊ ဧကတော ဝါ ဥဘတော ဝါ ဥက္ခိတ္တစီဝရော ဟုတွာတိ အတ္ထော၊ အန္တော ဣန္ဒခီလတော ပဋ္ဌာယ ဧဝံ န ဂန္တဗ္ဗံ။

ဒသမေ နိသိန္နကာလေ ဓမကရဏံ နီဟရန္တေနာပိ စီဝရံ အနုက္ခိပိတွာဝ နီဟရိတဗ္ဗံ၊ ဝါသူပဂတဿ ပန အနာပတ္တိ။

၁၁-၁၂။ ဥဇ္ဇဂ္ဃိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဧကာဒသမေ ဥဇ္ဇဂ္ဃိကာယာတိ မဟာဟသိတံ ဟသန္တောတိ အတ္ထော။ ဣဓာပိ ဟိ ဣတ္ထမ္ဘူတလက္ခဏေယေဝ ကရဏဝစနံ။

ဒွါဒသမေပိ ဧသေဝ နယော။ ဥဘယတ္ထ ဟသနီယသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ မိဟိတမတ္တံ ကရောန္တဿ အနာပတ္တိ။

၁၃-၁၄။ ဥစ္စသဒ္ဒသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

တေရသမေ ¶ ¶ အပ္ပသဒ္ဒေါတိ န ဥစ္စာသဒ္ဒမဟာသဒ္ဒေါ ဟုတွာ။ စုဒ္ဒသမေပိ ဧသေဝ နယော။ အယံ ပနေတ္ထ အပ္ပသဒ္ဒတာပရိစ္ဆေဒေါ – သစေ ဒွါဒသဟတ္ထေ ဂေဟေ အာဒိမှိ သင်္ဃတ္ထေရော၊ မဇ္ဈေ ဒုတိယတ္ထေရော ¶ ၊ အန္တေ တတိယတ္ထေရောတိ ဧဝံ နိသိန္နေသု ယံ သင်္ဃတ္ထေရော ဒုတိယတ္ထေရေန သဒ္ဓိံ မန္တေတိ၊ ဒုတိယတ္ထေရော စ တဿ သဒ္ဒံ သုဏာတိ၊ ကထဉ္စ ဝဝတ္ထပေတိ။ တတိယတ္ထေရော ပန သဒ္ဒမေဝ သုဏာတိ၊ ကထံ န ဝဝတ္ထပေတိ၊ ဧတ္တာဝတာ အပ္ပသဒ္ဒေါ ဟောတိ။ သစေ ပန တတိယတ္ထေရော ကထဉ္စ ဝဝတ္ထပေတိ၊ မဟာသဒ္ဒေါ နာမ ဟောတိ။

၁၅…ပေ…၂၀။ ကာယပ္ပစာလကာဒိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဣတော ပရေသု ဆသု ကာယပ္ပစာလကန္တိ ကာယံ စာလေတွာ စာလေတွာ၊ ဧသ နယော သဗ္ဗတ္ထ။ တသ္မာ ကာယာဒီနိ ပဂ္ဂဟေတွာ နိစ္စလာနိ ဥဇုကာနိ ဌပေတွာ ဂန္တဗ္ဗဉ္စေဝ နိသီဒိတဗ္ဗဉ္စ၊ နိသီဒနပ္ပဋိသံယုတ္တေသု တီသု ဝါသူပဂတဿ အနာပတ္တိ။

ဧကဝီသဒွါဝီသေသု ခမ္ဘကတောတိ ကဋိယံ ဟတ္ထံ ဌပေတွာ ကတခမ္ဘော။

၂၃-၂၄။ ဩဂုဏ္ဌိတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

တေဝီသစတုဝီသေသု ဩဂုဏ္ဌိတောတိ သသီသံ ပါရုတော။

ပဉ္စဝီသေ ဥက္ကုဋိကာ ဝုစ္စတိ ပဏှိယော ဥက္ခိပိတွာ အဂ္ဂပါဒေဟေဝ၊ အဂ္ဂပါဒေ ဝါ ဥက္ခိပိတွာ ပဏှီဟိယေဝ ဘူမိယံ ဖုသန္တဿ ဂမနံ၊ ကရဏဝစနံ ပနေတ္ထ ဝုတ္တလက္ခဏမေဝ။

ဆဗ္ဗီသေ ¶ ¶ န ပလ္လတ္ထိကာယာတိ ဟတ္ထပလ္လတ္ထိကာယ ဝါ ဒုဿပလ္လတ္ထိကာယ ဝါ န နိသီဒိတဗ္ဗံ။ အနာဒရေန နိသီဒန္တဿ ဒုက္ကဋံ၊ ဝါသူပဂတဿ ပန ဣဓာပိ ပုရိမေသု စ ဒွါဝီသစတုဝီသေသု အနာပတ္တိ။

ဆဗ္ဗီသတိသာရုပ္ပသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၇။ သက္ကစ္စပဋိဂ္ဂဟဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဘောဇနပ္ပဋိသံယုတ္တေသု ပဌမေ သက္ကစ္စန္တိ သတိံ ဥပဋ္ဌာပေတွာ။

၂၈။ ပတ္တသညီပဋိဂ္ဂဟဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဒုတိယေ ပတ္တေ သညာ ပတ္တသညာ၊ သာ အဿ အတ္ထီတိ ပတ္တသညီ၊ အတ္တနော ဘာဇနေ ဥပနိဗဒ္ဓသညီ ဟုတွာတိ အတ္ထော။

၂၉။ သမသူပကပဋိဂ္ဂဟဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

တတိယေ သမသူပကော နာမ ယတ္ထ မုဂ္ဂမာသေဟိ ဝါ ကုလတ္ထာဒီဟိ ဝါ ကတော ဟတ္ထဟာရိယော သူပေါ ဘတ္တဿ စတုတ္ထဘာဂပ္ပမာဏော ဟောတိ၊ တတော ဟိ အဓိကံ ဂဏှန္တဿ ဒုက္ကဋံ။ ဌပေတွာ ပန သူပံ အဝသေသာ သဗ္ဗာပိ သူပေယျဗျဉ္ဇနဝိကတိ ရသရသော နာမ ဟောတိ၊ တသ္မိံ ရသရသေ၊ ဉာတကာနံ ဝါ ပဝါရိတာနံ ဝါ အညဿတ္ထာယ ဝါ အတ္တနော ဓနေန ဝါ ဣဓ အနာပတ္တိ။

၃၀…ပေ…၃၂။ သမတိတ္တိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

စတုတ္ထေ သမတိတ္တိကန္တိ သမပုဏ္ဏံ သမဘရိတံ အဓိဋ္ဌာနုပဂပတ္တဿ အန္တောမုခဝဋ္ဋိလေခံ အနတိက္ကမိတွာ ရစိတံ။ ပိဏ္ဍပါတန္တိ ယံကိဉ္စိ ယာဝကာလိကံ။ အနဓိဋ္ဌာနုပဂေ ပန ယာဝကာလိကံ ယာမကာလိကာဒီနိ စ ယတ္ထကတ္ထစိ ထူပီကတာနိပိ ဝဋ္ဋန္တိ၊ ယံ ပန ဒွီသု ပတ္တေသု ဂဟေတွာ ဧကံ ပူရေတွာ ဝိဟာရံ ဟရတိ၊ ယံ ဝါ ပက္ခိပိယမာနံ ပူဝဥစ္ဆုက္ခဏ္ဍဖလာဖလာဒိ ဟေဋ္ဌာ ဩရောဟတိ ¶ ၊ တက္ကောလဝဋံသကာဒယော ဝါ ဥပရိ ဌပေတွာ ဒိယျန္တိ၊ ယဉ္စ ပဏ္ဏေ ဝါ ထာလကေ ဝါ ပက္ခိပိတွာ ပတ္တမတ္ထကေ ဌပိတံ ဟောတိ၊ န တံ ထူပီကတံ နာမ၊ တသ္မာ တံ သဗ္ဗံ ဝဋ္ဋတိ။ ဣဓ ပန ဂိလာနဿာပိ အနာပတ္တိ နတ္ထိ၊ တသ္မာ တေနပိ သမတိတ္တိကောယေဝ ¶ ဂဟေတဗ္ဗော။ သဗ္ဗတ္ထ ပန ပဋိဂ္ဂဟေတုမေဝ ¶ န ဝဋ္ဋတိ၊ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ပန သုပ္ပဋိဂ္ဂဟိတံ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပဉ္စမဆဋ္ဌာနိ ဝုတ္တနယာနေဝ။

သတ္တမေ သပဒါနန္တိ တတ္ထ တတ္ထ ဩဓိံ အကတွာ အနုပဋိပါဋိယာ။ ယော ပန အညေသံ ဝါ ဒေန္တော၊ အညဘာဇနေ ဝါ အာကိရန္တော တတော တတော ဩမသတိ၊ တဿ၊ ဥတ္တရိဘင်္ဂဉ္စ ဥပ္ပဋိပါဋိယာ ဂဏှန္တဿာပိ ဣဓ အနာပတ္တိ။ အဋ္ဌမံ ဝုတ္တနယမေဝ။

နဝမေ ထူပကတောတိ မတ္ထကတော ဝေမဇ္ဈတောတိ အတ္ထော။ ယော ပန ပရိတ္တကေ သေသေ ဧကတော သင်္ကဍ္ဎိတွာ ဩမဒ္ဒိတွာ ဘုဉ္ဇတိ၊ တဿာပိ အနာပတ္တိ။

၃၆။ ဩဒနပ္ပဋိစ္ဆာဒနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဒသမေ ယဿ ဘတ္တသာမိကာ မာဃာတသမယာဒီသု ဗျဉ္ဇနံ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဒေန္တိ၊ ယော စ န ဘိယျောကမျတာယ ပဋိစ္ဆာဒေတိ၊ တေသံ အနာပတ္တိ၊ ဂိလာနဿ ပန အနာဂတတ္တာ အာပတ္တိယေဝ။

၃၇။ သူပေါဒနဝိညတ္တိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဧကာဒသမေ ဉာတကာနံ ဝါ ပဝါရိတာနံ ဝါ အညဿတ္ထာယ အတ္တနော ဓနေနာတိ ဣဒံ အနာပတ္တိယံ အဓိကံ။

ဒွါဒသမေ ဥဇ္ဈာနေ သညာ ဥဇ္ဈာနသညာ၊ သာ အဿ အတ္ထီတိ ဥဇ္ဈာနသညီ။ ဣဓာပိ ဂိလာနော ¶ န မုစ္စတိ၊ ‘‘ဒဿာမီ’’တိ ဝါ၊ ‘‘ဒါပေဿာမီ’’တိ ဝါ ဩလောကေန္တဿ ပန၊ န ဥဇ္ဈာနသညိဿ စ အနာပတ္တိ။

တေရသမေ နာတိမဟန္တန္တိ မယူရဏ္ဍံ အတိမဟန္တံ၊ ကုက္ကုဋဏ္ဍံ အတိခုဒ္ဒကံ၊ တေသံ ဝေမဇ္ဈပ္ပမာဏံ။ မူလခါဒနီယာဒိဘေဒေ ပန သဗ္ဗခဇ္ဇကေ ဖလာဖလေ စ အနာပတ္တိ။

စုဒ္ဒသမေ ¶ ပရိမဏ္ဍလန္တိ အဒီဃံ။ ဣဓ ပန ခဇ္ဇကဖလာဖလေဟိ သဒ္ဓိံ ဥတ္တရိဘင်္ဂေပိ အနာပတ္တိ။

ပန္နရသမေ အနာဟဋေတိ အနာဟရိတေ၊ မုခဒွါရံ အသမ္ပတ္တေတိ အတ္ထော။ သောဠသမေ သဗ္ဗဟတ္ထန္တိ သကလံ ဟတ္ထံ။

သတ္တရသမေ သကဗဠေနာတိ ဧတ္ထ ယတ္တကေန ဝစနံ အပရိပုဏ္ဏံ ဟောတိ၊ တတ္တကေ သတိ ကထေန္တဿ အာပတ္တိ။ ယော ပန ဓမ္မံ ကထေန္တော ဟရိဋကာဒီနိ မုခေ ပက္ခိပိတွာ ကထေတိ၊ ယတ္တကေန ဝစနံ အပရိပုဏ္ဏံ န ဟောတိ၊ တတ္တကေ မုခမှိ သတိ ဝဋ္ဋတိ။

၄၄။ ပိဏ္ဍုက္ခေပကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

အဋ္ဌာရသမေ ပိဏ္ဍုက္ခေပကန္တိ ပိဏ္ဍံ ဥက္ခိပိတွာ ဥက္ခိပိတွာ၊ ဣဓာပိ ခဇ္ဇကဖလာဖလေသု အနာပတ္တိ။

၄၅။ ကဗဠာဝစ္ဆေဒကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဧကူနဝီသတိမေ ကဗဠာဝစ္ဆေဒကန္တိ ကဗဠံ အဝစ္ဆိန္ဒိတွာ အဝစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ ဣဓ ခဇ္ဇကဖလာဖလေဟိ သဒ္ဓိံ ဥတ္တရိဘင်္ဂေပိ အနာပတ္တိ။

၄၆။ အဝဂဏ္ဍကာရကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဝီသတိမေ ¶ အဝဂဏ္ဍကာရကန္တိ မက္ကဋော ဝိယ ဂဏ္ဍေ ကတွာ ကတွာ၊ ဣဓ ဖလာဖလမတ္တကေ အနာပတ္တိ။

၄၇။ ဟတ္ထနိဒ္ဓုနကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဧကဝီသတိမေ ဟတ္ထနိဒ္ဓုနကန္တိ ဟတ္ထံ နိဒ္ဓုနိတွာ နိဒ္ဓုနိတွာ၊ အနာပတ္တိယံ ပနေတ္ထ ‘‘ကစဝရံ ဆဍ္ဍေန္တော ဟတ္ထံ နိဒ္ဓုနာတီ’’တိ (ပါစိ။ ၆၂၃) ဣဒံ အဓိကံ။

၄၈။ သိတ္ထာဝကာရကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဒွါဝီသတိမေ ¶ သိတ္ထာဝကာရကန္တိ သိတ္ထာနိ အဝကိရိတွာ အဝကိရိတွာ၊ ဣဓာပိ ‘‘ကစဝရံ ဆဍ္ဍေန္တော သိတ္ထံ ဆဍ္ဍယတီ’’တိ (ပါစိ။ ၆၂၃) ဣဒံ အနာပတ္တိယံ အဓိကံ။

၄၉။ ဇိဝှာနိစ္ဆာရကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

တေဝီသတိမေ ဇိဝှာနိစ္ဆာရကန္တိ ဇိဝှံ နိစ္ဆာရေတွာ နိစ္ဆာရေတွာ။

၅၀-၅၁။ စပုစပုကာရကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

စတုဝီသတိမေ စပုစပုကာရကန္တိ စပု စပူတိ ဧဝံ သဒ္ဒံ ကတွာ ကတွာ။ ပဉ္စဝီသတိမေပိ ဧသေဝ နယော။

၅၂…ပေ…၅၄။ ဟတ္ထနိလ္လေဟကာဒိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဆဗ္ဗီသတိမေ ဟတ္ထနိလ္လေဟကန္တိ ဟတ္ထံ နိလ္လေဟိတွာ နိလ္လေဟိတွာ။ ဘုဉ္ဇန္တေန ¶ ဟိ အင်္ဂုလိမတ္တမ္ပိ နိလ္လေဟိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ဃနယာဂုဖာဏိတပါယာသာဒိကေ ပန အင်္ဂုလီဟိ ဂဟေတွာ အင်္ဂုလိယော မုခေ ပဝေသေတွာ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ သတ္တဝီသတိမအဋ္ဌဝီသတိမေသုပိ ဧသေဝ နယော။ တသ္မာ ဧကင်္ဂုလိယာပိ ပတ္တော န နိလ္လေဟိတဗ္ဗော၊ ဧကဩဋ္ဌောပိ စ ဇိဝှာယ န နိလ္လေဟိတဗ္ဗော၊ ဩဋ္ဌမံသေဟိ ဧဝ ပန ဂဟေတွာ အန္တော ပဝေသေတုံ ဝဋ္ဋတိ။

ဧကူနတိံသတိမေ ¶ န သာမိသေနာတိ ဧတံ ပဋိကူလဝသေန ပဋိက္ခိတ္တံ၊ တသ္မာ သင်္ဃိကမ္ပိ ပုဂ္ဂလိကမ္ပိ ဂိဟိသန္တကမ္ပိ အတ္တနော သန္တကမ္ပိ သင်္ခေါပိ သရာဝကမ္ပိ ထာလကမ္ပိ န ဂဟေတဗ္ဗမေဝ၊ ဂဏှန္တဿ ဒုက္ကဋံ။ သစေ ပန ဟတ္ထဿ ဧကဒေသော အာမိသမက္ခိတော န ဟောတိ၊ တေန ပဒေသေန ဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ ဣဓ ‘‘ဓောဝိဿာမီတိ ဝါ၊ ဓောဝါပေဿာမီတိ ဝါ ပဋိဂ္ဂဏှာတီ’’တိ (ပါစိ။ ၆၃၁) ဣဒံ အနာပတ္တိယံ အဓိကံ။

တိံသတိမေ ‘‘ဥဒ္ဓရိတွာ ဝါ ဘိန္ဒိတွာ ဝါ ပဋိဂ္ဂဟေ ဝါ နီဟရိတွာ ဝါ ဆဍ္ဍေတီ’’တိ ဣဒံ အနာပတ္တိယံ အဓိကံ။ တတ္ထ ဥဒ္ဓရိတွာ ဝါတိ သိတ္ထာနိ ဥဒကတော ¶ ဥဒ္ဓရိတွာ၊ ဧကသ္မိံ ဌာနေ ရာသိံ ကတွာ ဥဒကံ ဆဍ္ဍေတိ။ ဘိန္ဒိတွာ ဝါတိ သိတ္ထာနိ ဘိန္ဒိတွာ ဥဒကဂတိကာနိ ကတွာ ဆဍ္ဍေတိ။ ပဋိဂ္ဂဟေ ဝါတိ ပဋိဂ္ဂဟေန ပဋိစ္ဆန္တာနံ ပဋိဂ္ဂဟေ ဆဍ္ဍေတိ။ နီဟရိတွာတိ ဗဟိ နီဟရိတွာ ဆဍ္ဍေတိ၊ ဧဝံ ဆဍ္ဍေန္တဿ အနာပတ္တိ။

တိံသဘောဇနပ္ပဋိသံယုတ္တသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဓမ္မဒေသနာပဋိသံယုတ္တေသု ပဌမေ ယံကိဉ္စိ ဆတ္တံ ပါဏိမှိ အဿာတိ ဆတ္တပါဏိ။ သော တံ ဆတ္တံ ယတ္ထကတ္ထစိ သရီရာဝယဝေ ဌပေတွာပိ ယာဝ ဟတ္ထေန န မုဉ္စတိ၊ တာဝဿ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပနဿ အညော ဆတ္တံ ဓာရေတိ၊ ပဿေ ဝါ ဌိတံ ဟောတိ၊ ဟတ္ထတော အပဂတမတ္တေ ဆတ္တပါဏိ နာမ န ဟောတိ၊ တဿ ဒေသေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဓမ္မပရိစ္ဆေဒေါ စေတ္ထ ပဒသောဓမ္မေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။

၅၈-၅၉။ ဒဏ္ဍပါဏိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဒုတိယေ ဒဏ္ဍော နာမ မဇ္ဈိမဿ ပုရိသဿ စတုဟတ္ထပ္ပမာဏော၊ ဒဏ္ဍပါဏိဘာဝေါ ပနဿ ဆတ္တပါဏိမှိ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။ တတိယေပိ ဧသေဝ နယော။ အသိံ သန္နဟိတွာ ဌိတောပိ ဟိ သတ္ထပါဏိသင်္ချံ န ဂစ္ဆတိ။

စတုတ္ထေ ¶ သဗ္ဗာပိ ဓနုဝိကတိ သဒ္ဓိံ သရဝိကတိယာ အာဝုဓန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ တသ္မာ သဒ္ဓိံ ဝါ သရေန ဓနုံ ဂဟေတွာ၊ သုဒ္ဓဓနုံ ဝါ သုဒ္ဓသရံ ဝါ သဇိယဓနုံ ဝါ နိဇ္ဇိယဓနုံ ဝါ ဂဟေတွာ ဌိတဿ ဝါ နိသိန္နဿ ဝါ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပနဿ ဓနု ခန္ဓေပိ ပဋိမုက္ကံ ဟောတိ၊ ယာဝ န ဂဏှာတိ၊ တာဝ ဝဋ္ဋတိ။

ပဉ္စမေ ပါဒုကာရုဠှဿာတိ ဆတ္တဒဏ္ဍကေ အင်္ဂုလန္တရိကံ အပ္ပဝေသေတွာ ကေဝလံ အက္ကန္တဿ ဝါ၊ ပဝေသေတွာ ဌာနဝသေန ပဋိမုက္ကဿ ဝါ။ ဆဋ္ဌေပိ ဧသေဝ ¶ နယော။ ဣဓ ပန ယွာယံ ပဏှိကဗန္ဓံ ဩမုဉ္စိတွာ ဌာနဝသေန ‘‘ဩမုက္ကော’’တိ ဝုစ္စတိ၊ တဿာပိ န ဝဋ္ဋတိ။

သတ္တမေ ¶ သစေပိ ဒွီဟိ ဇနေဟိ ဟတ္ထသင်္ဃာဋေန ဂဟိတော၊ သာဋကေ ဝါ ဌပေတွာ ဝံသေန ဝယှတိ၊ အယုတ္တေ ဝါ ဝယှာဒိကေ ယာနေ ဝိသင်္ခရိတွာ ဝါ ဌပိတေ စက္ကမတ္တေပိ နိသိန္နော ဟောတိ၊ ယာနဂတောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။ သစေ ပန ဒွေပိ ဧကယာနေ နိသိန္နာ ဟောန္တိ၊ ဝဋ္ဋတိ။ ဝိသုံ နိသိန္နေသုပိ ဥစ္စေ ယာနေ နိသိန္နေန နီစေ နိသိန္နဿ ဒေသေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ သမပ္ပမာဏေပိ ဝဋ္ဋတိ၊ တထာ ပုရိမေ နိသိန္နေန ပစ္ဆိမေ နိသိန္နဿ။ ပစ္ဆိမေ ပန ဥစ္စတရေပိ နိသိန္နေန ဒေသေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။

အဋ္ဌမေ သယနဂတဿာတိ အန္တမသော ကဋသာရကေပိ ပကတိဘူမိယမ္ပိ နိပန္နဿ ဥစ္စေပိ မဉ္စေ ဝါ ပီဌေ ဝါ ဘူမိပ္ပဒေသေ ဝါ ဌိတေန နိသိန္နေန ဝါ ဒေသေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ သယနဂတေန ပန သယနဂတဿ ဥစ္စတရေ ဝါ သမပ္ပမာဏေ ဝါ နိပန္နေန ဒေသေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ နိပန္နေန ပန ဌိတဿ ဝါ နိသိန္နဿ ဝါ နိပန္နဿ ဝါ၊ နိသိန္နေန စ ဌိတဿ ဝါ နိသိန္နဿ ဝါ၊ ဌိတေန ဌိတဿေဝ ဝဋ္ဋတိ။

နဝမေ ¶ ဟတ္ထပလ္လတ္ထိကာဒီသု ယာယ ကာယစိ နိသိန္နဿ ဒေသေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။

ဒသမေ ဝေဌိတသီသဿာတိ ဒုဿဝေဌေန ဝါ မောဠိအာဒီဟိ ဝါ ယထာ ကေသန္တော န ဒိဿတိ၊ ဧဝံ ဝေဌိတသီသဿ၊ တေနေဝဿ အနာပတ္တိယံ ‘‘ကေသန္တံ ဝိဝရာပေတွာ ဒေသေတီ’’တိ (ပါစိ။ ၆၄၃) ဝုတ္တံ။

ဧကာဒသမေ ဩဂုဏ္ဌိတသီသဿာတိ သသီသံ ပါရုတဿ၊ အနာပတ္တိယံ ပနေတ္ထ ‘‘သီသံ ဝိဝရာပေတွာ ဒေသေတီ’’တိ (ပါစိ။ ၆၄၄) အဓိကံ။

ဒွါဒသမေ ¶ ဆမာယံ နိသီဒိတွာတိ ဘူမိယံ နိသီဒိတွာ။ အာသနေတိ အန္တမသော ဝတ္ထမ္ပိ တိဏာနိပိ သန္ထရိတွာ နိသိန္နဿ။

တေရသမေ ဥစ္စေ အာသနေတိ အန္တမသော ဘူမိပ္ပဒေသေပိ ဥန္နတပ္ပဒေသေ နိသိန္နဿ။

စုဒ္ဒသမေ န ဌိတော နိသိန္နဿာတိ သစေ ထေရဿ ဥပဋ္ဌာနံ ဂန္တွာ ဌိတံ ဒဟရံ အာသနေ နိသိန္နော မဟာထေရော ပဉှံ ပုစ္ဆတိ၊ န ကထေတဗ္ဗံ။ ဂါရဝေန ပန ထေရံ ‘‘ဥဋ္ဌဟိတွာ ပုစ္ဆာ’’တိ ဝတ္တုံ န သက္ကာ၊ တသ္မာ ‘‘ပဿေ ဌိတဿ ဘိက္ခုနော ကထေဿာမီ’’တိ ကထေတုံ ဝဋ္ဋတိ။

၇၁။ ပစ္ဆတောဂမနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ပန္နရသမေ ¶ သစေ ပုရတော ဂစ္ဆန္တော ပဉှံ ပုစ္ဆတိ၊ တဿ တံ အကထေတွာ ‘‘ပစ္ဆိမဿ ဘိက္ခုနော ကထေဿာမီ’’တိ ကထေတဗ္ဗံ။ သဒ္ဓိံ ဥဂ္ဂဟိတဓမ္မံ ပန သဇ္ဈာယိတုံ၊ သမဓုရေန ဝါ ဂစ္ဆန္တဿ ကထေတုံ ဝဋ္ဋတိ။

၇၂။ ဥပ္ပထေနဂမနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

သောဠသမေ န ဥပ္ပထေနာတိ ဧတ္ထ သစေ ဒွေပိ သကဋမဂ္ဂသ္မိံ ဧကေကစက္ကပထေန ဝါ ဥပ္ပထေန ဝါ သမဓုရံ ဂစ္ဆန္တိ၊ ဝဋ္ဋတိ။

၇၃။ ဌိတောဥစ္စာရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

သတ္တရသမေ ‘‘အသဉ္စိစ္စာ’’တိ အနာပတ္တိယံ သစေ ပဋိစ္ဆန္နဋ္ဌာနံ ဂစ္ဆန္တဿ သဟသာ ဥစ္စာရော ဝါ ပဿာဝေါ ဝါ နိက္ခမတိ၊ အသဉ္စိစ္စ ကတော နာမ ဟောတိ။

၇၄။ ဟရိတေဥစ္စာရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

အဋ္ဌာရသမေ ယမ္ပိ ဇီဝမာနရုက္ခဿ မူလံ ပထဝိယံ ဒိဿမာနံ ဂစ္ဆတိ၊ သာခါ ဝါ ဘူမိလဂ္ဂါ ဂစ္ဆတိ၊ သဗ္ဗံ ဟရိတသင်္ခါတမေဝ။ ခန္ဓေ နိသီဒိတွာ ပန အပ္ပဟရိတဋ္ဌာနေ ¶ ပါတေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ အပ္ပဟရိတဋ္ဌာနံ ဩလောကေန္တဿေဝ သဟသာ နိက္ခမတိ၊ ဂိလာနဋ္ဌာနေ ¶ ဌိတော ဟောတိ၊ ‘‘အပ္ပဟရိတေ ကတော ဟရိတံ ဩတ္ထရတီ’’တိ (ပါစိ။ ၆၅၂) ဣဒမေတ္ထ အနာပတ္တိယံ အဓိကံ။ တတ္ထ သစေပိ အပ္ပဟရိတံ အလဘန္တေန တိဏဏ္ဍုပကံ ဝါ ပလလဏ္ဍုပကံ ဝါ ဌပေတွာ ကတော ပစ္ဆာ ဟရိတံ ဩတ္ထရတိ၊ ဝဋ္ဋတိယေဝ။ ခေဠေန စေတ္ထ သိင်္ဃာဏိကာပိ သင်္ဂဟိတာ။

၇၅။ ဥဒကေဥစ္စာရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဧကူနဝီသတိမေ န ဥဒကေတိ ဧတံ ပရိဘောဂဥဒကမေဝ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ၊ ဝစ္စကုဋိသမုဒ္ဒါဒိဥဒကေသု ပန အပရိဘောဂေသု အနာပတ္တိ။ ဒေဝေ ဝဿန္တေ သမန္တတော ဥဒကောဃေ ဇာတေ ¶ အနုဒကဋ္ဌာနံ အလဘန္တေန ဥဒကေ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ ဣဓာပိ ‘‘ထလေ ကတော ဥဒကံ ဩတ္ထရတီ’’တိ (ပါစိ။ ၆၅၄) ဣဒံ အနာပတ္တိယံ အဓိကံ၊ သေသံ သဗ္ဗသိက္ခာပဒေသု ဥတ္တာနမေဝ။

သမုဋ္ဌာနာဒိဒီပနတ္ထာယ ပနေတ္ထ ဣဒံ ပကိဏ္ဏကံ – ဥဇ္ဇဂ္ဃိကဥစ္စာသဒ္ဒပ္ပဋိသံယုတ္တာနိ စတ္တာရိ၊ သကဗဠေန မုခေန ဗျာဟရဏံ ဧကံ၊ ဆမာနီစာသနနိသိန္နဌိတပစ္ဆတောဂမနဥပ္ပထဂမနပ္ပဋိသံယုတ္တာနိ ပဉ္စာတိ ဣမာနိ ဒသ သိက္ခာပဒါနိ သမနုဘာသနသမုဋ္ဌာနာနိ၊ ဧကေကမေတ္ထ ကိရိယံ၊ သညာဝိမောက္ခံ၊ သစိတ္တကံ၊ လောကဝဇ္ဇံ၊ ကာယကမ္မံ၊ ဝစီကမ္မံ၊ အကုသလစိတ္တံ၊ ဒုက္ခဝေဒနံ။ သူပေါဒနဝိညတ္တိသိက္ခာပဒံ ထေယျသတ္ထသမုဋ္ဌာနံ၊ ကိရိယံ၊ သညာဝိမောက္ခံ၊ သစိတ္တကံ၊ လောကဝဇ္ဇံ၊ ကာယကမ္မံ၊ ဝစီကမ္မံ၊ အကုသလစိတ္တံ၊ ဒုက္ခဝေဒနံ။ ဆတ္တပါဏိဒဏ္ဍပါဏိသတ္ထပါဏိအာဝုဓပါဏိပါဒုကာဥပါဟနယာနသယနပလ္လတ္ထိကဝေဌိတဩဂုဏ္ဌိတနာမကာနိ ဧကာဒသ ဓမ္မဒေသနာသမုဋ္ဌာနာနိ၊ ကိရိယာကိရိယာနိ၊ သညာဝိမောက္ခာနိ၊ သစိတ္တကာနိ၊ လောကဝဇ္ဇာနိ၊ ဝစီကမ္မာနိ၊ အကုသလစိတ္တာနိ၊ ဒုက္ခဝေဒနာနိ။ သေသာနိ တေပဏ္ဏာသ ပဌမပါရာဇိကသမဥဋ္ဌာနာဒိဘေဒါနီတိ။

ဧကူနဝီသတိဓမ္မဒေသနာပဋိသံယုတ္တသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ကင်္ခါဝိတရဏိယာ ပါတိမောက္ခဝဏ္ဏနာယ

အဓိကရဏသမထေသု ¶ သတ္တာတိ တေသံ ဂဏနပရိစ္ဆေဒေါ။ အဓိကရဏာနိ သမေန္တိ ဝူပသမေန္တီတိ အဓိကရဏသမထာ။ ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆန္တီတိ အာပတ္တာဓိကရဏသင်္ခါတာသု စ အဝသေသာဓိကရဏတ္တယပစ္စယာသု စ အာပတ္တီသု ပရိသုဒ္ဓဘာဝံ ပုစ္ဆနတ္ထံ ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗတံ အာဂစ္ဆန္တိ။ ဥပ္ပန္နုပ္ပန္နာနန္တိ ဥပ္ပန္နာနံ ဥပ္ပန္နာနံ။ အဓိကရဏာနန္တိ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ အနုဝါဒါဓိကရဏံ အာပတ္တာဓိကရဏံ ကိစ္စာဓိကရဏန္တိ ဣမေသံ စတုန္နံ။ သမထာယ ဝူပသမာယာတိ သမနတ္ထဉ္စေဝ ဝူပသမနတ္ထဉ္စ သမ္မုခါဝိနယော ဒါတဗ္ဗော…ပေ… တိဏဝတ္ထာရကောတိ ဣမေ သတ္တ သမထာ ဒါတဗ္ဗာ။ တတြာယံ ဝိနိစ္ဆယော – အဓိကရဏေသု တာဝ ‘‘ဓမ္မော’’တိ ဝါ၊ ‘‘အဓမ္မော’’တိ ဝါ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ ဝိဝဒန္တာနံ ဘိက္ခူနံ ယော ဝိဝါဒေါ၊ ဣဒံ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ နာမ။ သီလဝိပတ္တိယာ ဝါ အာစာရဒိဋ္ဌိအာဇီဝဝိပတ္တိယာ ဝါ အနုဝဒန္တာနံ ယော အနုဝါဒေါ ဥပဝဒနာ စေဝ စောဒနာ စ၊ ဣဒံ အနုဝါဒါဓိကရဏံ နာမ။ မာတိကာယ အာဂတာ ပဉ္စ၊ ဝိဘင်္ဂေ ဒွေတိ သတ္တပိ ¶ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ အာပတ္တာဓိကရဏံ ¶ ၊ နာမ။ ယံ သင်္ဃဿ အပလောကနာဒီနံ စတုန္နံ ကမ္မာနံ ကရဏံ၊ ဣဒံ ကိစ္စာဓိကရဏံ နာမ။

တတ္ထ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ (စူဠဝ။ ၂၂၈) ဒွီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယေန စ ယေဘုယျသိကာယ စ၊ သမ္မုခါဝိနယေနေဝ သမ္မမာနံ ယသ္မိံ ဝိဟာရေ ဥပ္ပန္နံ၊ တသ္မိံယေဝ ဝါ၊ အညတ္ထ ဝူပသမေတုံ ဂစ္ဆန္တာနံ အန္တရာမဂ္ဂေ ဝါ၊ ယတ္ထ ဂန္တွာ သင်္ဃဿ နိယျာတိတံ၊ တတ္ထ သင်္ဃေန ဝါ ဝူပသမေတုံ အသက္ကောန္တေ တတ္ထေဝ ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မတပုဂ္ဂလေဟိ ဝါ ဝိနိစ္ဆိတံ သမ္မတိ၊ ဧဝံ သမ္မမာနေ စ ပန တသ္မိံ ယာ သင်္ဃသမ္မုခတာ ဓမ္မသမ္မုခတာ ဝိနယသမ္မုခတာ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ အယံ သမ္မုခါဝိနယော နာမ။ တတ္ထ စ ကာရကသင်္ဃဿ သင်္ဃသာမဂ္ဂိဝသေန သမ္မုခီဘာဝေါ သင်္ဃသမ္မုခတာ၊ သမေတဗ္ဗဿ ဝတ္ထုနော ဘူတတာ ဓမ္မသမ္မုခတာ၊ ယထာ တံ သမေတဗ္ဗံ၊ တထေဝဿ သမနံ ဝိနယသမ္မုခတာ၊ ယော စ ဝိဝဒတိ၊ ယေန စ ဝိဝဒတိ၊ တေသံ ဥဘိန္နံ အတ္ထပစ္စတ္ထိကာနံ သမ္မုခီဘာဝေါ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ။ ဥဗ္ဗာဟိကာယ ဝူပသမနေ ပနေတ္ထ သင်္ဃသမ္မုခတာ ပရိဟာယတိ၊ ဧဝံ တာဝ သမ္မုခါဝိနယေနေဝ သမ္မတိ။

သစေ ¶ ပနေဝမ္ပိ န သမ္မတိ၊ အထ နံ ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မတာ ဘိက္ခူ ‘‘န မယံ သက္ကောမ ဝူပသမေတု’’န္တိ သင်္ဃဿေဝ နိယျာတေန္တိ၊ တတော သင်္ဃော ပဉ္စင်္ဂသမန္နာဂတံ ဘိက္ခုံ သလာကဂ္ဂါဟာပကံ သမ္မန္နိတွာ တေန ဂုဠှကဝိဝဋ္ဋကသကဏ္ဏဇပ္ပကေသု တီသု သလာကဂ္ဂါဟေသု အညတရဝသေန သလာကံ ဂါဟေတွာ သန္နိပတိတပရိသာယ ဓမ္မဝါဒီနံ ယေဘုယျတာယ ယထာ တေ ဓမ္မဝါဒိနော ဝဒန္တိ၊ ဧဝံ ဝူပသန္တံ အဓိကရဏံ သမ္မုခါဝိနယေန စ ယေဘုယျသိကာယ စ ဝူပသန္တံ ဟောတိ။ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော ဝုတ္တနယော ဧဝ၊ ယံ ပန ယေဘုယျသိကကမ္မဿ ကရဏံ။ အယံ ယေဘုယျသိကာ နာမ၊ ဧဝံ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဒွီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ။

အနုဝါဒါဓိကရဏံ (စူဠဝ။ ၂၃၆) စတူဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယေန စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ။ သမ္မုခါဝိနယေနေဝ သမ္မမာနံ ယော စ အနုဝဒတိ၊ ယဉ္စ အနုဝဒတိ၊ တေသံ ဝစနံ သုတွာ သစေ ကာစိ အာပတ္တိ နတ္ထိ၊ ဥဘော ခမာပေတွာ၊ သစေ အတ္ထိ၊ ‘‘အယံ နာမေတ္ထ အာပတ္တီ’’တိ ဧဝံ ဝိနိစ္ဆိတံ ဝူပသမ္မတိ၊ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယလက္ခဏံ ဝုတ္တနယမေဝ။ ယဒါ ပန ခီဏာသဝဿ ဘိက္ခုနော အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသိတဿ သတိဝိနယံ ယာစမာနဿ သင်္ဃော ဉတ္တိစတုတ္ထေန ကမ္မေန သတိဝိနယံ ဒေတိ၊ တဒါ သမ္မုခါဝိနယေန စ သတိဝိနယေန စ ဝူပသန္တံ ဟောတိ၊ ဒိန္နေ ပန သတိဝိနယေ ပုန တသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ ကဿစိ အနုဝါဒေါ န ရုဟတိ။ ယဒါ ဥမ္မတ္တကော ဘိက္ခု ဥမ္မာဒဝသေန ဂတေ အဿာမဏကေ ¶ အဇ္ဈာစာရေ ‘‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိ’’န္တိ ဘိက္ခူဟိ စောဒိယမာနော ‘‘ဥမ္မတ္တကေန မေ၊ အာဝုသော၊ ဧတံ ကတံ၊ နာဟံ တံ သရာမီ’’တိ ဘဏန္တောပိ ဘိက္ခူဟိ စောဒိယမာနောဝ ပုန အစောဒနတ္ထာယ အမူဠှဝိနယံ ¶ ယာစတိ၊ သင်္ဃော စဿ ဉတ္တိစတုတ္ထေန ကမ္မေန အမူဠှဝိနယံ ဒေတိ။ တဒါ သမ္မုခါဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ ဝူပသန္တံ ဟောတိ၊ ဒိန္နေ ပန အမူဠှဝိနယေ ပုန တသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ ကဿစိ တပ္ပစ္စယာ အနုဝါဒေါ န ရုဟတိ။

ယဒါ ပန ပါရာဇိကေန ဝါ ပါရာဇိကသာမန္တေန ဝါ စောဒိယမာနဿ အညေနညံ ပဋိစရတော ပါပုဿန္နတာယ ပါပိယဿ ပုဂ္ဂလဿ ‘‘သစာယံ အစ္ဆိန္နမူလော ဘဝိဿတိ၊ သမ္မာ ဝတ္တိတွာ ဩသာရဏံ လဘိဿတိ၊ သစေ ဆိန္နမူလော၊ သယမေဝဿ နာသနာ ဘဝိဿတီ’’တိ မညမာနော သင်္ဃော ဉတ္တိစတုတ္ထေန ¶ ကမ္မေန တဿပါပိယသိကံ ကမ္မံ ကရောတိ၊ တဒါ သမ္မုခါဝိနယေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ ဝူပသန္တံ ဟောတိ၊ ဧဝံ အနုဝါဒါဓိကရဏံ စတူဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ။

အာပတ္တာဓိကရဏံ (စူဠဝ။ ၂၃၉) တီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။ တဿ သမ္မုခါဝိနယေနေဝ ဝူပသမော နတ္ထိ၊ ယဒါ ပန ဧကဿ ဝါ ဘိက္ခုနော၊ နိဿဂ္ဂိယဝဏ္ဏနာယံ ဝုတ္တနယေန သင်္ဃဂဏမဇ္ဈေသု ဝါ ဘိက္ခု လဟုကံ အာပတ္တိံ ဒေသေတိ၊ တဒါ အာပတ္တာဓိကရဏံ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ ဝူပသမ္မတိ။ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယေ တာဝ ယော စ ဒေသေတိ၊ ယဿ စ ဒေသေတိ၊ တေသံ သမ္မုခီဘာဝေါ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ၊ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။ ပုဂ္ဂလဿ စ ဂဏဿ စ ဒေသနာကာလေ သင်္ဃသမ္မုခတာ ပရိဟာယတိ။

ယာ ပနေတ္ထ ‘‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဣတ္ထန္နာမံ အာပတ္တိံ အာပန္နော’’တိ စ၊ ‘‘ပဿသီ’’တိ၊ ‘‘အာမ ပဿာမီ’’တိ စ ပဋိညာ၊ တာယ ‘‘အာယတိံ သံဝရေယျာသီ’’တိ ကရဏံ ပဋိညာတကရဏံ နာမ။ သင်္ဃာဒိသေသေ ပရိဝါသာဒိယာစနာ ပဋိညာ၊ ပရိဝါသာဒီနံ ဒါနံ ပဋိညာတကရဏံ နာမ။ ဒွေပက္ခဇာတာ ပန ဘဏ္ဍနကာရကာ ဘိက္ခူ ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစာရံ စရိတွာ ပုန လဇ္ဇိဓမ္မေ ဥပ္ပန္နေ ‘‘သစေ မယံ ဣမာဟိ အာပတ္တီဟိ အညမညံ ကရိဿာမ၊ သိယာပိ တံ အဓိကရဏံ ကက္ခဠတ္ထာယ ဝါဠတ္ထာယ သံဝတ္တေယျာ’’တိ အညမညံ အာပတ္တိယာ ကာရာပနေ ဒေါသံ ဒိသွာ ယဒါ တိဏဝတ္ထာရကကမ္မံ ကရောန္တိ၊ တဒါ အာပတ္တာဓိကရဏံ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ သမ္မတိ။ တတြ ဟိ ယတ္တကာ ဟတ္ထပါသူပဂတာ ‘‘န မေတံ ခမတီ’’တိ ဧဝံ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မံ ¶ အကတွာ နိဒ္ဒမ္ပိ ဩက္ကမန္တာ ဟောန္တိ၊ သဗ္ဗေသံ ဌပေတွာ ထုလ္လဝဇ္ဇဉ္စ ဂိဟိပ္ပဋိသံယုတ္တဉ္စ သဗ္ဗာပတ္တိယော ဝုဋ္ဌဟန္တိ၊ ဧဝံ အာပတ္တာဓိကရဏံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ။

ကိစ္စာဓိကရဏံ (စူဠဝ။ ၂၄၂) ဧကေန သမထေန သမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယေနေဝ။ ဣတိ ဣမာနိ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ ယထာနုရူပံ ဣမေဟိ သတ္တဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ၊ တေန ဝုတ္တံ ‘‘ဥပ္ပန္နုပ္ပန္နာနံ အဓိကရဏာနံ သမထာယ ဝူပသမာယ သမ္မုခါဝိနယော ¶ ဒါတဗ္ဗော…ပေ… တိဏဝတ္ထာရကော’’တိ။ အယမေတ္ထ ဝိနိစ္ဆယနယော၊ ဝိတ္ထာရော ပန သမထက္ခန္ဓကေ အာဂတောယေဝ၊ ဝိနိစ္ဆယောပိဿ သမန္တပါသာဒိကာယံ ဝုတ္တော။

တတ္ထာယသ္မန္တေ ပုစ္ဆာမိ၊ ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓါတိ ¶ တေသု သတ္တသု အဓိကရဏသမထေသု ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓါ၊ နတ္ထိ ဝေါ ကိဉ္စိ သမထေဟိ ဝူပသမေတဗ္ဗန္တိ ပုစ္ဆာမိ၊ ဧတေန သဗ္ဗာပတ္တီဟိ ပရိသုဒ္ဓဘာဝေါ ပုစ္ဆိတော ဟောတိ။

ဥဒ္ဒိဋ္ဌံ ခေါ အာယသ္မန္တော နိဒါနန္တိအာဒိ နိဂမနဝစနံ။ တတ္ထ ဧတ္တကန္တိ ဧတ္တကံ သိက္ခာပဒံ။ သုတ္တာဂတန္တိ သုတ္တေ ပါတိမောက္ခေ အာဂတံ။ သုတ္တပရိယာပန္နန္တိ တတ္ထေဝ အန္တောဂဓံ။ အနွဒ္ဓမာသံ ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတီတိ အဒ္ဓမာသေ အဒ္ဓမာသေ ဥပေါသထဝသေန ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗတံ အာဂစ္ဆတိ။ သမဂ္ဂေဟီတိ ကာယသာမဂ္ဂိဝသေန သမဂ္ဂေဟိ။ သမ္မောဒမာနေဟီတိ စိတ္တသာမဂ္ဂိဝသေန ဧကဇ္ဈာသယတာယ သုဋ္ဌု မောဒမာနေဟိ။ အဝိဝဒမာနေဟီတိ အဋ္ဌာရသသု ဝိဝါဒဝတ္ထူသု အညတရဝသေနာပိ အဝိဝဒမာနေဟိ။ သိက္ခိတဗ္ဗန္တိ တံ တံ သိက္ခာပဒံ အဝီတိက္ကမန္တေဟိ အဓိသီလသိက္ခာ သမ္ပာဒေတဗ္ဗာ။ အန္တရန္တရာ ပန ယံ န ဝုတ္တံ၊ တံ သဗ္ဗံ ပုရိမေ ပုရိမေ သိက္ခာပဒေ ဝုတ္တတ္တာ စေဝ ဥတ္တာနတ္ထတ္တာ စာတိ။

ကင်္ခါဝိတရဏိယာ ပါတိမောက္ခဝဏ္ဏနာယ

ဘိက္ခုပါတိမောက္ခဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မသမ္ဗုဒ္ဓဿ