📜
သင်္ဃာဒိသေသကဏ္ဍော
၁။ ဥဿယဝါဒိကာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
သင်္ဃာဒိသေသေသု ¶ ¶ ပဌမေ ဥဿယဝါဒိကာတိ မာနုဿယဝသေန ကောဓုဿယဝသေန ¶ အဍ္ဍကရဏတ္ထာယ ဝိနိစ္ဆယမဟာမတ္တာနံ သန္တိကေ ဝိဝဒမာနာ။ ဂဟပတိနာ ဝါတိအာဒီဟိ ဌပေတွာ ပဉ္စ သဟဓမ္မိကေ အဝသေသာ ဂဟဋ္ဌပဗ္ဗဇိတာ သင်္ဂဟိတာ။ အယံ ဘိက္ခုနီ ပဌမာပတ္တိကန္တိ အာဒိမှိ ပဌမံ အာပတ္တိ ဧတဿာတိ ပဌမာပတ္တိကော၊ ဝီတိက္ကမက္ခဏေယေဝ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗောတိ အတ္ထော၊ တံ ပဌမာပတ္တိကံ။ အာပန္နာတိ အဍ္ဍပရိယောသာနေ အာပန္နာ။ ဘိက္ခုနိံ သင်္ဃတော နိဿာရေတီတိ နိဿာရဏီယော၊ တံ နိဿာရဏီယံ။ သင်္ဃာဒိသေသန္တိ ဧဝံနာမကံ။
သာဝတ္ထိယံ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ ဥဿယဝါဒိကဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ သာဏတ္တိကံ၊ ‘‘အဍ္ဍံ ကရိဿာမီ’’တိ ယံကိဉ္စိ ဒုတိယိကံ ဝါ သက္ခိံ ဝါ သဟာယံ ဝါ ပရိယေသန္တိယာ ပရိယေသနေ ဒုက္ကဋံ၊ ယတ္ထ ဌိတာယ ‘‘အဍ္ဍံ ကာတုံ ဂစ္ဆာမီ’’တိ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တတော ပဋ္ဌာယ ဂစ္ဆန္တိယာ ပဒေ ပဒေ ဒုက္ကဋံ၊ ယတ္ထကတ္ထစိ အန္တမသော ဘိက္ခုနုပဿယံ အာဂတေပိ ဝေါဟာရိကေ ဒိသွာ အတ္တနော ကထံ အာရောစေန္တိယာ ဒုက္ကဋံ။ ဣတရေန အတ္တနော ကထာယ အာရောစိတာယ ဘိက္ခုနိယာ ထုလ္လစ္စယံ၊ ပဌမံ ဣတရေန ပစ္ဆာ ဘိက္ခုနိယာ အာရောစနေပိ ဧသေဝ နယော။ သစေ ပန ဘိက္ခုနီ တံ ဝဒတိ ‘‘မမ စ တဝ စ ကထံ တွံယေဝ အာရောစေဟီ’’တိ၊ သော အတ္တနော ဝါ ကထံ ပဌမံ အာရောစေတု၊ တဿာ ဝါ၊ ပဌမာရောစနေ ဘိက္ခုနိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုတိယေ ထုလ္လစ္စယံ၊ တေန ဧဝံ ဝုတ္တာယ ဘိက္ခုနိယာ အာရောစနေပိ ဧသေဝ နယော။ သစေ ပန ဘိက္ခုနီ အညေန ကထာပေတိ၊ တတြာပိ ဧသေဝ နယော။ ယထာ ဝါ တထာ ဝါ ဟိ အာရောစိယမာနေ ပဌမာရောစနေ ဘိက္ခုနိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုတိယေ ထုလ္လစ္စယံ။ ဥဘိန္နံ ပန ကထံ သုတွာ ဝေါဟာရိကေဟိ ဝိနိစ္ဆယေ ကတေ အဍ္ဍပရိယောသာနံ နာမ ဟောတိ၊ တသ္မိံ အဍ္ဍပရိယောသာနေ ဘိက္ခုနိယာ ဇယေပိ ပရာဇယေပိ သင်္ဃာဒိသေသော။
ယာ ¶ ပန ပစ္စတ္ထိကမနုဿေဟိ ဒူတံ ဝါ ပဟိဏိတွာ၊ သယံ ဝါ အာဂန္တွာ ‘‘ဧဟိ၊ အယျေ’’တိ အာကဍ္ဎိယမာနာ ဂစ္ဆတိ၊ ယာ ဝါ ဥပဿယေ အညေဟိ ကတံ အနာစာရံ အနောဒိဿ အာစိက္ခန္တီ ရက္ခံ ယာစတိ၊ ယာယ စ ကိဉ္စိ အဝုတ္တာ ¶ ဝေါဟာရိကာ အညတော သုတွာ သယမေဝ အဍ္ဍံ ပရိယောသာပေန္တိ၊ တဿာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ အညေဟိ အနာကဍ္ဎိတာယ အဍ္ဍကရဏံ၊ အဍ္ဍပရိယောသာနန္တိ ဣမာနေတ္ထ ဒွေ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ပဌမကထိနသဒိသာနိ၊ ဣဒံ ပန ကိရိယမေဝါတိ။
ဥဿယဝါဒိကာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၂။ စောရိဝုဋ္ဌာပိကာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
ဒုတိယေ ယာယ ပဉ္စမာသဂ္ဃနကတော ပဋ္ဌာယ ယံကိဉ္စိ ပရသန္တကံ အဝဟရိတံ၊ အယံ စောရီ နာမ၊ တံ စောရိံ။ ဝဇ္ဈံ ဝိဒိတန္တိ တေန ¶ ကမ္မေန ‘‘ဝဓာရဟာ အယ’’န္တိ ဧဝံ ဝိဒိတံ။ အနပလောကေတွာတိ အနာပုစ္ဆာ။ ဂဏန္တိ မလ္လဂဏဘဋိပုတ္တဂဏာဒိကံ။ ပူဂန္တိ ဓမ္မဂဏံ။ သေဏိန္တိ ဂန္ဓိကသေဏိဒုဿိကသေဏိအာဒိကံ။ ယတ္ထ ယတ္ထ ဟိ ရာဇာနော ဂဏာဒီနံ ဂါမနိဂမေ နိယျာတေန္တိ ‘‘တုမှေဝ ဧတ္ထ အနုသာသထာ’’တိ၊ တတ္ထ တတ္ထ တေယေဝ ဣဿရာ ဟောန္တိ၊ တသ္မာ တေ သန္ဓာယ ဣဒံ ဝုတ္တံ။ ဧတ္ထ စ ရာဇာနံ ဝါ ဂဏာဒိကေ ဝါ အပလောကေတွာပိ ဘိက္ခုနိသင်္ဃော အပလောကေတဗ္ဗောဝ။ အညတြ ကပ္ပာတိ တိတ္ထိယေသု ဝါ အညဘိက္ခုနီသု ဝါ ပဗ္ဗဇိတပုဗ္ဗာ ကပ္ပာ နာမ၊ တံ ဌပေတွာ အညံ ဥပသမ္ပာဒေန္တိယာ ဂဏအာစရိနီ ပတ္တစီဝရပရိယေသနေသု သီမာသမ္မုတိယာ ဉတ္တိယာ စ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယံ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ သင်္ဃာဒိသေသော။
သာဝတ္ထိယံ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ စောရိံ ဝုဋ္ဌာပနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ စောရိယာ ဝေမတိကာယ ဒုက္ကဋံ၊ တထာ အစောရိယာ စောရိသညာယ စေဝ ဝေမတိကာယ စ။ အစောရိသညာယ၊ အဇာနန္တိယာ၊ အပလောကေတွာ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ၊ ကပ္ပံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ စောရိတာ၊ စောရိသညိတာ၊ အညတြ အနုညာတကာရဏာ ဝုဋ္ဌာပနန္တိ၊ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ စောရိဝုဋ္ဌာပနသမုဋ္ဌာနံ၊ ကိရိယာကိရိယံ၊ သညာဝိမောက္ခံ၊ သစိတ္တကံ၊ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ကာယကမ္မံ၊ ဝစီကမ္မံ၊ တိစိတ္တံ၊ တိဝေဒနန္တိ။
စောရိဝုဋ္ဌာပိကာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၃။ ဧကဂါမန္တရဂမနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
တတိယေ ¶ ¶ ဂါမန္တရန္တိအာဒီသု သကဂါမတော တာဝ နိက္ခမန္တိယာ အနာပတ္တိ၊ နိက္ခမိတွာ ပန အညံ ဂါမံ ဂစ္ဆန္တိယာ ပဒေ ပဒေ ဒုက္ကဋံ၊ ဧကေန ပါဒေန ဣတရဿ ဂါမဿ ပရိက္ခေပေ ဝါ ဥပစာရေ ဝါ အတိက္ကန္တေ ထုလ္လစ္စယံ၊ ဒုတိယေန အတိက္ကန္တမတ္တေ သင်္ဃာဒိသေသော၊ တတော နိက္ခမိတွာ ပုန သကဂါမံ ပဝိသန္တိယာပိ ဧသေဝ နယော။ သစေ ပန ခဏ္ဍပါကာရေန ဝါ ဝတိစ္ဆိဒ္ဒေန ဝါ ဘိက္ခုနိဝိဟာရဘူမိံယေဝ သက္ကာ ဟောတိ ပဝိသိတုံ၊ ဧဝံ ပဝိသမာနာယ ကပ္ပိယဘူမိယာ ပဝိဋ္ဌာ နာမ ဟောတိ၊ တသ္မာ ဝဋ္ဋတိ။ ဗဟိဂါမေ ဌတွာ ယံကိဉ္စိ သကဂါမံ ဝါ ပရဂါမံ ဝါ အကပ္ပိယဘူမိံ ပဒသာ ပဝိသန္တိယာ အာပတ္တီတိ အယမေတ္ထ သင်္ခေပေါ။
နဒိပါရဂမနေ ဝုတ္တလက္ခဏာယ နဒိယာ ဒုတိယိကံ ဝိနာ ပရတီရံ ဂစ္ဆန္တိယာ ဝါ အန္တရာနဒိယံ ဒုတိယိကာယ သဒ္ဓိံ ဘဏ္ဍိတွာ ပုန ¶ ဩရိမတီရမေဝ ပစ္စုတ္တရန္တိယာ ဝါ ပဌမပါဒံ ဥဒ္ဓရိတွာ တီရေ ဌပိတက္ခဏေ ထုလ္လစ္စယံ၊ ဒုတိယပါဒုဒ္ဓါရေ သင်္ဃာဒိသေသော။ ဣဒ္ဓိသေတုယာနနာဝါဟိ ပန ပရတီရံ ဩတရိတုံ၊ နဟာနာဒိကာရဏေန စ ဩတိဏ္ဏာယ ဩရိမတီရံ ပဒသာပိ ပစ္စုတ္တရိတုံ ဝဋ္ဋတိ။
ရတ္တိဝိပ္ပဝါသေ ‘‘ပုရေအရုဏေယေဝ ဒုတိယိကာယ ဟတ္ထပါသံ ဩက္ကမိဿာမီ’’တိ အာဘောဂံ ဝိနာ ဧကဂဗ္ဘေပိ ဒုတိယိကာယ ဟတ္ထပါသာတိက္ကမေ ဌတွာ အရုဏံ ဥဋ္ဌာပေန္တိယာ အာပတ္တိ။
ဧကာ ဝါ ဂဏမှာတိ ဧတ္ထ ပန ဧကာ ဘိက္ခုနီပိ ဂဏောယေဝ။ ဩဟီယေယျာတိ အဝဟီယေယျ၊ ဒဿနူပစာရံ ဝါ သဝနူပစာရံ ဝါ ဝိဇဟေယျာတိ အတ္ထော။ တသ္မာ ဣန္ဒခီလာတိက္ကမတော ပဋ္ဌာယ ဗဟိဂါမေ ရုက္ခထမ္ဘသာဏိပါကာရာဒိအန္တရိတဘာဝေနာပိ ဒုတိယိကာယ ဒဿနူပစာရေ ဝိဇဟိတေ သစေပိ သဝနူပစာရော အတ္ထိ၊ အာပတ္တိယေဝ။ အဇ္ဈောကာသေ ပန ဒူရေပိ ဒဿနူပစာရော ဟောတိ၊ တတ္ထ မဂ္ဂမူဠှသဒ္ဒေန ဝိယ ဓမ္မဿဝနာရောစနသဒ္ဒေန ဝိယ စ ‘အယျေ’တိ သဒ္ဒါယန္တိယာ သဒ္ဒဿဝနာတိက္ကမေ အာပတ္တိယေဝ။ သစေ ပန မဂ္ဂံ ဂစ္ဆန္တီ ဩဟီယိတွာ ‘‘ဣဒါနိ ပါပုဏိဿာမီ’’တိ သဥဿာဟာ အနုဗန္ဓတိ၊ ဝဋ္ဋတိ။
သာဝတ္ထိယံ ¶ အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ ဂါမန္တရဂမနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ ‘‘ဧကာ ဝါ နဒိပါရ’’န္တိအာဒိကာ ဧတ္ထ တိဝိဓာ အနုပညတ္တိ၊ ပုရေ အရုဏေ သကဂါမတော နိက္ခမိတွာ အရုဏုဂ္ဂမနကာလေ ¶ ဂါမန္တရပရိယာပန္နံ နဒိပါရံ ဩက္ကမနန္တိယာ ပန စတဿောပိ အာပတ္တိယော ဧကက္ခဏေယေဝ ဟောန္တိ။ ဝုတ္တမ္ပိ စေတံ –
‘‘သိက္ခာပဒါ ဗုဒ္ဓဝရေန ဝဏ္ဏိတာ၊
သင်္ဃာဒိသေသာ စတုရော ဘဝေယျုံ၊
အာပဇ္ဇေယျ ဧကပယောဂေန သဗ္ဗာ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ’’တိ။ (ပရိ။ ၄၇၉)၊
ဧတေနုပါယေန တိဏ္ဏံ၊ ဒွိန္နဉ္စ ဧကတောဘာဝေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဒုတိယိကာယ ပန ပက္ကန္တာယ ဝါ ဝိဗ္ဘန္တာယ ဝါ ကာလင်္ကတာယ ဝါ ပက္ခသင်္ကန္တာယ ဝါ အာပဒါသု ဝါ ဂါမန္တရဂမနာဒီနိ ကရောန္တိယာ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ အန္တရာယေန ဧကတောဘာဝေါ၊ ဂါမန္တရဂမနာဒီသု အညတရတာပဇ္ဇနံ၊ အာပဒါယ အဘာဝေါတိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ပဌမပါရာဇိကသဒိသာနိ၊ ဣဒံ ပန ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ တိစိတ္တံ၊ တိဝေဒနန္တိ။
ဧကဂါမန္တရဂမနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၄။ ဥက္ခိတ္တကဩသာရဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
စတုတ္ထေ ဥက္ခိတ္တန္တိ အာပတ္တိယာ အဒဿနာဒီသု ဥက္ခိတ္တံ။ အနညာယ ဂဏဿ ¶ ဆန္ဒန္တိ တဿေဝ ကာရကသင်္ဃဿ ဆန္ဒံ အဇာနိတွာ။ ဩသာရေယျာတိ ဩသာရဏကမ္မံ ကရေယျ။ တဿာ ဧဝံ ကရောန္တိယာ၊ ဂဏပရိယေသနေ သီမာသမ္မုတိယာ ဉတ္တိယာ စ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယံ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ သင်္ဃာဒိသေသော။
သာဝတ္ထိယံ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ ဧဝံ ဩသာရဏဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ တိကသင်္ဃာဒိသေသံ၊ အဓမ္မကမ္မေ တိကဒုက္ကဋံ၊ ကာရကသင်္ဃံ ဝါ အာပုစ္ဆိတွာ၊ ဂဏဿ ဝါ ဆန္ဒံ ဇာနိတွာ၊ ဝတ္တေ ဝါ ဝတ္တန္တိံ၊ အသန္တေ ကာရကသင်္ဃေ ဩသာရေန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဓမ္မကမ္မေန ဥက္ခိတ္တတာ၊ အညတြ အနုညာတကာရဏာ ¶ ဩသာရဏန္တိ ဣမာနေတ္ထ ဒွေ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ သင်္ဃဘေဒသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယာနေဝ၊ ဣဒံ ပန ကိရိယာကိရိယန္တိ။
ဥက္ခိတ္တကဩသာရဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၅။ ဘောဇနပ္ပဋိဂ္ဂဟဏပဌမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
ပဉ္စမေ ¶ အဝဿုတာတိ ဆန္ဒရာဂေန တိန္တာ။ အဝဿုတဿာတိ တာဒိသဿေဝ။ ခါဒေယျ ဝါ ဘုဉ္ဇေယျ ဝါတိ ဧတ္ထ ပဋိဂ္ဂဟဏေ ထုလ္လစ္စယံ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ သင်္ဃာဒိသေသော။
သာဝတ္ထိယံ သုန္ဒရီနန္ဒံ အာရဗ္ဘ အဝဿုတာယ အဝဿုတဿ ဟတ္ထတော အာမိသပ္ပဋိဂ္ဂဟဏဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ ဧကတောအဝဿုတေ ပဋိဂ္ဂဟဏေ ဒုက္ကဋံ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ ထုလ္လစ္စယံ၊ ယက္ခပေတပဏ္ဍကတိရစ္ဆာနဂတမနုဿဝိဂ္ဂဟာနံ ဟတ္ထတော ဥဘတောအဝဿုတေပိ သတိ ဧသေဝ နယော။ တတ္ထ ပန ဧကတောအဝဿုတေ သတိ ဒုက္ကဋံ၊ သဗ္ဗတ္ထ ဥဒကဒန္တပေါနဂ္ဂဟဏေပိ ပရိဘောဂေပိ ဒုက္ကဋမေဝ။ ဥဘောသု အနဝဿုတေသု၊ ‘‘အနဝဿုတော’’တိ ဝါ ဉတွာ ဂဏှန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဥဒကဒန္တပေါနတော အညံ အဇ္ဈောဟရဏီယံ၊ ဥဘတောအဝဿုတတာ၊ သဟတ္ထာ ဂဟဏံ၊ အဇ္ဈောဟရဏန္တိ ဣမာနေတ္ထ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ပဌမပါရာဇိကသဒိသာနီတိ။
ဘောဇနပ္ပဋိဂ္ဂဟဏပဌမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၆။ ဘောဇနပ္ပဋိဂ္ဂဟဏဒုတိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
ဆဋ္ဌေ ယတော တွန္တိ ယသ္မာ တွံ။ ဣင်္ဃာတိ ဥယျောဇနတ္ထေ နိပါတော။ အယမ္ပီတိ ယာ ဧဝံ ဥယျောဇေတိ၊ သာ ဧဝံ ဥယျောဇနေန စ တေန ဝစနေန ဣတရိဿာ ပဋိဂ္ဂဟဏေန စ ဒုက္ကဋာနိ၊ အဇ္ဈောဟာရဂဏနာယ ထုလ္လစ္စယာနိ စ အာပဇ္ဇိတွာ ဘောဇနပရိယောသာနေ သင်္ဃာဒိသေသံ အာပဇ္ဇတိ။
သာဝတ္ထိယံ အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ ဧဝံ ဥယျောဇနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ သာဏတ္တိကမေဝ၊ ပုရိသဿ ဝါ ယက္ခာဒီနံ ဝါ ဟတ္ထတော ဥဒကဒန္တပေါနပ္ပဋိဂ္ဂဟဏုယျောဇနေ စ တေသံ ပရိဘောဂေ စ ဒုက္ကဋံ၊ ဧသ နယော ယက္ခာဒီနံ ဟတ္ထတော အဝသေသဂ္ဂဟဏတ္ထံ ဥယျောဇနေ၊ တေသံ ဂဟဏေ၊ အဇ္ဈောဟာရေ စ။ ဘောဇနပရိယောသာနေ ပန ထုလ္လစ္စယံ။ ‘‘အနဝဿုတော’’တိ ဉတွာ ¶ ဝါ၊ ‘‘ကုပိတာ န ပဋိဂ္ဂဏှတီ’’တိ ¶ ဝါ၊ ‘‘ကုလာနုဒ္ဒယတာယ န ပဋိဂ္ဂဏှတီ’’တိ ဝါ ဥယျောဇေန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ မနုဿပုရိသတာ၊ အညတြ အနုညာတကာရဏာ၊ ‘‘ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇာ’’တိ ဥယျောဇနာ၊ တေန ဝစနေန ဂဟေတွာ ဣတရိဿာ ဘောဇနပရိယောသာနန္တိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ အဒိန္နာဒါနသဒိသာနီတိ။
ဘောဇနပ္ပဋိဂ္ဂဟဏဒုတိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၇-၈-၉။ သဉ္စရိတ္တာဒိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
သတ္တမအဋ္ဌမနဝမသိက္ခာပဒါနံ ¶ သဉ္စရိတ္တာဒိတ္တယေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။
သဉ္စရိတ္တာဒိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၁၀။ သိက္ခံပစ္စာစိက္ခဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
ဒသမေ ကိံနုမာဝ သမဏိယောတိ ကိံနု ဣမာ ဧဝ သမဏိယော။ တာသာဟန္တိ တာသံ အဟံ။ ယာဝတတိယကပဒတ္ထော ဘိက္ခုပါတိမောက္ခဝဏ္ဏနာယံ (ကင်္ခါ။ အဋ္ဌ။ နိဂမနဝဏ္ဏနာ)၊ အဝသေသဝိနိစ္ဆယော စ တတ္ထေဝ သင်္ဃဘေဒသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာယံ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ ဣဒံ ပန သာဝတ္ထိယံ စဏ္ဍကာဠိဘိက္ခုနိံ (ပါစိ။ ၇၀၉) အာရဗ္ဘ ‘‘ဗုဒ္ဓံ ပစ္စာစိက္ခာမီ’’တိအာဒိဝစနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ ဧဝံ ဝစနမေဝ စေတ္ထ စတူသု အင်္ဂေသု ပဌမံ အင်္ဂန္တိ အယံ ဝိသေသော၊ သေသံ တာဒိသမေဝါတိ။
သိက္ခံပစ္စာစိက္ခဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၁၁။ အဓိကရဏကုပိတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
ဧကာဒသမေ ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ အဓိကရဏေတိ စတုန္နံ အညတရသ္မိံ။ ပစ္စာကတာတိ ပရာဇိတာ။ ဣဒမ္ပိ သာဝတ္ထိယံ စဏ္ဍကာဠိံ အာရဗ္ဘ ‘‘ဆန္ဒဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော’’တိအာဒိဝစနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ သေသံ ဒသမေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ။
အဓိကရဏကုပိတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၁၂။ ပါပသမာစာရပဌမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
ဒွါဒသမေ ¶ သံသဋ္ဌာတိ ပဗ္ဗဇိတာနံ အနနုလောမေန ဂိဟီနံ ကောဋ္ဋနပစနသာသနဟရဏာဒိနာ ကာယိကဝါစသိကေန မိဿီဘူတာ။ ပါပေါ ကာယိကဝါစသိကော အာစာရော ဧတာသန္တိ ပါပါစာရာ။ ပါပေါ ကိတ္တိသဒ္ဒေါ ဧတာသန္တိ ပါပသဒ္ဒါ။ ပါပေါ အာဇီဝသင်္ခါတော သိလောကော ဧတာသန္တိ ပါပသိလောကာ ¶ ။ ဘိက္ခုနိသင်္ဃဿ ဝိဟေသိကာတိ အညမညိဿာ ကမ္မေ ကရိယမာနေ ပဋိက္ကောသနေန ဝိဟေသိကာ။ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာတိ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကဿ ဝဇ္ဇဿ ပဋိစ္ဆာဒိကာ။
သာဝတ္ထိယံ ¶ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ သံသဋ္ဌဝိဟာရဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ သေသမေတ္ထာပိ ဒသမေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သမနုဘာသနကမ္မကာလေ ပန ဒွေတိဿော ဧကတော သမနုဘာသိတဗ္ဗာတိ။
ပါပသမာစာရပဌမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၁၃။ ပါပသမာစာရဒုတိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
တေရသမေ ဧဝံ ဝဒေယျာတိ တာ သမနုဘဋ္ဌာ ဘိက္ခုနိယော ဧဝံ ဝဒေယျ။ ဧဝါစာရာတိ ဧဝံအာစာရာ၊ ယာဒိသော တုမှာကံ အာစာရော၊ တာဒိသော အာစာရောတိ အတ္ထော၊ ဧသ နယော သဗ္ဗတ္ထ။ ဥညာယာတိ အဝညာယ နီစံ ကတွာ ဇာနနာယ။ ပရိဘဝေနာတိ ‘‘ကိံ ဣမာ ကရိဿန္တီ’’တိ ဧဝံ ပရိဘဝိတွာ ဇာနနေန။ အက္ခန္တိယာတိ အသဟနတာယ၊ ကောဓေနာတိ အတ္ထော။ ဝေဘဿိယာတိ ဗလဝန္တဿ ဘာဝေန၊ အတ္တနော ဗလပ္ပကာသနေန သမုတြာသေနာတိ အတ္ထော။ ဒုဗ္ဗလျာတိ တုမှာကံ ဒုဗ္ဗလဘာဝေန၊ သဗ္ဗတ္ထ ဥညာယ စ ပရိဘဝေန စာတိ ဧဝံ သမုစ္စယတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ဝိဝိစ္စထာတိ နာနာ ဟောထ၊ အနနုလောမိကံ ကာယိကဝါစသိကသံသဂ္ဂံ ပဇဟထာတိ အတ္ထော။
သာဝတ္ထိယံ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ ‘‘သံသဋ္ဌာဝ၊ အယျေ၊ တုမှေ ဝိဟရထ၊ မာ တုမှေ နာနာ ဝိဟရိတ္ထာ’’တိ ဥယျောဇနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ သေသမေတ္ထာပိ ဒသမေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ။
ပါပသမာစာရဒုတိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၁၄။ သင်္ဃဘေဒကာဒိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
သင်္ဃဘေဒါဒီသု ¶ စတူသု ဝုတ္တနယေနေဝ ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ကေဝလဉှိ ဘိက္ခုနီ သင်္ဃံ န ဘိန္ဒတိ၊ ဘေဒါယ ပန ပရက္ကမတိ စေဝ အနုဝတ္တတိ စ။ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါ အယျာယော သတ္တရသ သင်္ဃာဒိသေသာ ဓမ္မာတိ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ ပညတ္တာ သာဓာရဏာ သတ္တ၊ အသာဓာရဏာ ဒသာတိ ဧဝံ သတ္တရသ။ ဥဘတောသင်္ဃေ ပက္ခမာနတ္တံ စရိတဗ္ဗန္တိ ဘိက္ခုနိယာ ဟိ အာပတ္တိံ ဆာဒေန္တိယာပိ ပရိဝါသော နာမ နတ္ထိ၊ ဆာဒနပစ္စယာပိ န ဒုက္ကဋံ အာပဇ္ဇတိ၊ တသ္မာ ဆာဒေတွာပိ အဆာဒေတွာပိ ¶ ဧကံ ပက္ခမာနတ္တမေဝ စရိတဗ္ဗံ။ တံ ဘိက္ခုနီဟိ အတ္တနော သီမံ သောဓေတွာ ဝိဟာရသီမာယ ဝါ၊ သောဓေတုံ အသက္ကောန္တီဟိ ခဏ္ဍသီမာယ ဝါ သဗ္ဗန္တိမေန ပရိစ္ဆေဒေန စတုဝဂ္ဂံ ဂဏံ သန္နိပါတာပေတွာ ဒါတဗ္ဗံ။ သစေ ဧကာ အာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဧကိဿာ ဝသေန၊ သစေ ဒွေ ဝါ တိဿော ဝါ သမ္ဗဟုလာ ဝါ ဧကဝတ္ထုကာ ဝါ နာနာဝတ္ထုကာ ဝါ၊ တာသံ တာသံ ဝသေန ¶ ဘိက္ခုပါတိမောက္ခဝဏ္ဏနာယံ ဝုတ္တဝတ္ထုဂေါတ္တနာမအာပတ္တိဘေဒေသု ယံ ယံ ဣစ္ဆတိ၊ တံ တံ အာဒါယ ယောဇနာ ကာတဗ္ဗာ။
တတြိဒံ ပဌမာပတ္တိဝသေန မုခမတ္တနိဒဿနံ – တာယ အာပန္နာယ ဘိက္ခုနိယာ ဘိက္ခုနိသင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခုနီနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿဝစနီယော ‘‘အဟံ၊ အယျေ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ ဥဿယဝါဒံ၊ သာဟံ၊ အယျေ၊ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဥဿယဝါဒါယ ပက္ခမာနတ္တံ ယာစာမီ’’တိ၊ ဧဝံ တိက္ခတ္တုံ ယာစာပေတွာ ဗျတ္တာယ ဘိက္ခုနိယာ ပဋိဗလာယ သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –
‘‘သုဏာတု မေ၊ အယျေ၊ သင်္ဃော၊ အယံ ဣတ္ထန္နာမာ ဘိက္ခုနီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ ဥဿယဝါဒံ၊ သာ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဥဿယဝါဒါယ ပက္ခမာနတ္တံ ယာစတိ၊ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမာယ ဘိက္ခုနိယာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဥဿယဝါဒါယ ပက္ခမာနတ္တံ ဒဒေယျ၊ ဧသာ ဉတ္တိ။
‘‘သုဏာတု မေ၊ အယျေ၊ သင်္ဃော၊ အယံ ဣတ္ထန္နာမာ ဘိက္ခုနီ…ပေ… ဒုတိယမ္ပိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ၊ သုဏာတု မေ၊ အယျေ၊ သင်္ဃော…ပေ… သာ ဘာသေယျ။ ဒိန္နံ သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမာယ ဘိက္ခုနိယာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ¶ ဥဿယဝါဒါယ ပက္ခမာနတ္တံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။
ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ ‘‘ဝတ္တံ သမာဒိယာမိ၊ မာနတ္တံ သမာဒိယာမီ’’တိ သမာဒိယိတွာ သင်္ဃဿ အာရောစေတွာ နိက္ခိတ္တဝတ္တေန တာဝ ဝသိတုကာမာယ တတ္ထေဝ သင်္ဃမဇ္ဈေ ဝါ ပက္ကန္တာသု ဘိက္ခုနီသု ဧကဘိက္ခုနိယာ ဝါ ဒုတိယိကာယ ဝါ သန္တိကေ ‘‘ဝတ္တံ နိက္ခိပါမိ၊ မာနတ္တံ နိက္ခိပါမီ’’တိ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ အညိဿာ ပန အာဂန္တုကာယ သန္တိကေ အာရောစေတွာ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ နိက္ခိတ္တကာလတော ပဋ္ဌာယ ပကတတ္တဋ္ဌာနေ တိဋ္ဌတိ၊ တတော ပုရေအရုဏေယေဝ စတူဟိ ဘိက္ခုနီဟိ တံ ဘိက္ခုနိံ ဂဟေတွာ ဂါမူပစာရတော စ ဘိက္ခူနံ ဝိဟာရူပစာရတော စ ဒွေ လေဍ္ဍုပါတေ အတိက္ကမိတွာ မဟာမဂ္ဂါ ဩက္ကမ္မ ဂုမ္ဗဝတိအာဒီဟိ ပဋိစ္ဆန္နေ ဩကာသေ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ စတူဟိ ¶ ဘိက္ခူဟိပိ တတ္ထ ဂန္တဗ္ဗံ၊ ဂန္တွာ ဘိက္ခုနီနံ အဝိဒူရေ ဝိသုံ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ အထ တာယ ဘိက္ခုနိယာ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝတ္တံ သမာဒိယိတွာ ဘိက္ခုနိသင်္ဃဿ တာဝ ဧဝံ အာရောစေတဗ္ဗံ –
‘‘အဟံ၊ အယျေ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ ဥဿယဝါဒံ၊ သာဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဥဿယဝါဒါယ ပက္ခမာနတ္တံ ယာစိံ၊ တဿာ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဥဿယဝါဒါယ ပက္ခမာနတ္တံ အဒါသိ၊ သာဟံ မာနတ္တံ စရာမိ၊ ဝေဒယာမဟံ၊ အယျေ၊ ‘ဝေဒယတီ’တိ မံ သင်္ဃော ဓာရေတူ’’တိ။
တတော ဘိက္ခုသင်္ဃဿ သန္တိကံ ဂန္တွာ ဧဝံ အာရောစေတဗ္ဗံ ‘‘အဟံ၊ အယျာ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ…ပေ… ဝေဒယာမဟံ၊ အယျာ၊ ‘ဝေဒယတီ’တိ မံ သင်္ဃော ဓာရေတူ’’တိ။ အာရောစေတွာ ဘိက္ခုနိသင်္ဃဿေဝ ¶ သန္တိကေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ တတော ပဋ္ဌာယ ဘိက္ခူသု ဝါ၊ ဒုတိယိကံ ဌပေတွာ ဘိက္ခုနီသု ဝါ ပက္ကန္တာသုပိ ဥဘတောသင်္ဃေ မာနတ္တံ စိဏ္ဏမေဝ ဟောတိ။ ယာဝ အရုဏံ န ဥဋ္ဌဟတိ၊ တာဝ ယံ ပဌမံ ပဿတိ ဘိက္ခုံ ဝါ ဘိက္ခုနိံ ဝါ၊ တဿာ အာရောစေတဗ္ဗံ။ ဥဋ္ဌိတေ အရုဏေ ဝတ္တံ နိက္ခိပိတွာ ဥပဿယံ ဂန္တဗ္ဗံ၊ ဧဝံ ပဉ္စဒသ အရုဏာ ဂဟေတဗ္ဗာ။
အနိက္ခိတ္တဝတ္တာယ ပန အာဂန္တုကေသု အသတိ စတုန္နံ ဘိက္ခူနဉ္စ ဘိက္ခုနီနဉ္စ ဒေဝသိကံ အာရောစေတွာ၊ အာဂန္တုကေသု သတိ သဗ္ဗေသမ္ပိ အာဂန္တုကာနံ အာရောစေန္တိယာ ¶ ပဉ္စဒသ ဒိဝသာနိ ပါရိဝါသိကက္ခန္ဓကေ (စူဠဝ။ ၇၅ အာဒယော) ဝုတ္တနယေနေဝ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗန္တိ အယမေတ္ထ သင်္ခေပေါ၊ ဝိတ္ထာရော ပန သမန္တပါသာဒိကာယံ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၇၅ အာဒယော) ဝုတ္တော၊ စိဏ္ဏမာနတ္တာယ ဘိက္ခုနိယာတိ ယဒါ ဧဝံ စိဏ္ဏမာနတ္တာ ဘိက္ခုနီ ဟောတိ၊ အထဿာ ယတ္ထ သိယာ ဝီသတိဂဏော ဘိက္ခုနိသင်္ဃောတိ ဝုတ္တနယေနေဝ အဗ္ဘာနကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ၊ သေသံ ဥတ္တာနမေဝါတိ။
ကင်္ခါဝိတရဏိယာ ပါတိမောက္ခဝဏ္ဏနာယ
ဘိက္ခုနိပါတိမောက္ခေ
သင်္ဃာဒိသေသဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။