တီကာ > ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) > ဒွေမာတိကာပါဠိ

ပါစိတ္တိယေသု ¶ ¶ လသုဏဝဂ္ဂဿ တာဝ ပဌမေ လသုဏန္တိ မဂဓရဋ္ဌေ ဇာတံ အာမကံ ဘဏ္ဍိကလသုဏမေဝ၊ န ဧကဒွိတိမိဉ္ဇကံ။ တဉှိ ‘‘ခါဒိဿာမီ’’တိ ပဋိဂ္ဂဏှန္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ လသုဏံ ဟရာပနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ တိကပါစိတ္တိယံ၊ အလသုဏေ ဒွိကဒုက္ကဋံ။ တသ္မိံ ပန အလသုဏသညာယ၊ ပလဏ္ဍုကေ၊ ဘဉ္ဇနကေ၊ ဟရိတကေ၊ စာပလသုဏေ၊ သူပသမ္ပာကေ၊ မံသသမ္ပာကေ၊ တေလသမ္ပာကေ၊ သာဠဝေ၊ ဥတ္တရိဘင်္ဂေ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ အာမကလသုဏဉ္စေဝ၊ အဇ္ဈောဟရဏဉ္စာတိ ဣမာနေတ္ထ ဒွေ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ဧဠကလောမသဒိသာနီတိ။

လသုဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဒုတိယေ သမ္ဗာဓေတိ ပဋိစ္ဆန္နောကာသေ၊ ဥပကစ္ဆကေသု စ မုတ္တကရဏေ စာတိ အတ္ထော။ သံဟရာပေယျာတိ ဧတ္ထ ခုရသဏ္ဍာသကတ္တရိအာဒီသု ယေန ကေနစိ သံဟရာပေန္တိယာ ပယောဂဂဏနာယ ပါစိတ္တိယံ၊ န လောမဂဏနာယ။

သာဝတ္ထိယံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ သမ္ဗာဓေ လောမံ သံဟရာပနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ အတ္တနော ¶ အတ္ထာယ အညံ အာဏာပေန္တိယာ သာဏတ္တိကံ၊ အာပတ္တိဘေဒေါနတ္ထိ။ အာဗာဓပစ္စယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ အာဗာဓာဘာဝေါ၊ သမ္ဗာဓေ လောမသံဟရဏန္တိ ဣမာနေတ္ထ ဒွေ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ ဧကဒ္ဓါနမဂ္ဂဂမနသိက္ခာပဒသဒိသာနီတိ။

သမ္ဗာဓလောမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

တတိယေ ¶ တလဃာတကေတိ အန္တမသော ဥပ္ပလကေသရေနာပိ မုတ္တကရဏဿ တလဃာတနေ မုတ္တကရဏမှိ ပဟာရဒါနေ ပါစိတ္တိယန္တိ အတ္ထော။

သာဝတ္ထိယံ ¶ ဒွေ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ တလဃာတကရဏဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ ပုရိမနယေနေဝ သာဏတ္တိကံ၊ အာပတ္တိဘေဒေါ နတ္ထိ။ ဣတော ပရံ ပန ယတ္ထ နတ္ထိ၊ တတ္ထ အဝတွာဝ ဂမိဿာမ။ အာဗာဓပစ္စယာ ဂဏ္ဍံ ဝါ ဝဏံ ဝါ ပဟရန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ အာဗာဓာဘာဝေါ၊ မုတ္တကရဏေ ပဟာရဒါနံ၊ ဖဿသာဒိယနန္တိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ပဌမပါရာဇိကသဒိသာနီတိ။

တလဃာတကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

စတုတ္ထေ ဇတုမဋ္ဌကေတိ ဇတုနာ ကတေ မဋ္ဌဒဏ္ဍကေ။ ဝတ္ထုဝသေနေတံ ဝုတ္တံ၊ ကာမရာဂေန ပန ဥပ္ပလကေသရမ္ပိ ပဝေသေန္တိယာ အာပတ္တိ။

သာဝတ္ထိယံ အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ ဇတုမဋ္ဌကသာဒိယနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ သေသံ တတိယသဒိသမေဝါတိ။

ဇတုမဋ္ဌကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ပဉ္စမေ ဥဒကသုဒ္ဓိကန္တိ မုတ္တကရဏဿ ဓောဝနံ။ အာဒိယမာနာယာတိ ကရောန္တိယာ။ ဒွင်္ဂုလပဗ္ဗပရမံ ¶ အာဒါတဗ္ဗန္တိ ဒွီသု အင်္ဂုလီသု ဧကေကံ ကတွာ ဒွင်္ဂုလပဗ္ဗပရမံ အာဒါတဗ္ဗံ။ တံ အတိက္ကာမေန္တိယာတိ သစေ ဓောဝနကာလေ ရာဂဝသေန ဝိတ္ထာရတော တတိယာယ အင်္ဂုလိယာ အဂ္ဂပဗ္ဗံ၊ ဂမ္ဘီရတော ဧကိဿာဝ အင်္ဂုလိယာ တတိယပဗ္ဗံ ပဝေသေတိ ပါစိတ္တိယံ။

သက္ကေသု အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ အတိဂမ္ဘီရံ ဥဒကသုဒ္ဓိကံ အာဒိယနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ တိကပါစိတ္တိယံ၊ ဦနကဒွင်္ဂုလပဗ္ဗေ ဒွိကဒုက္ကဋံ။ တသ္မိံ ပန ¶ ဦနကသညာယ၊ ဒွင်္ဂုလပဗ္ဗပရမံ အာဒိယန္တိယာ၊ အာဗာဓပစ္စယာ အတိရေကမ္ပိ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ၊ သေသံ တတိယသဒိသမေဝါတိ။

ဥဒကသုဒ္ဓိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဆဋ္ဌေ ဘုဉ္ဇန္တဿာတိ ပဉ္စန္နံ ဘောဇနာနံ အညတရံ ဘုဉ္ဇတော။ ပါနီယေနာတိ သုဒ္ဓေန ဝါ ဥဒကေန၊ တက္ကာဒီသု ဝါ အညတရေန။ ဝိဓူပနေနာတိ ယာယ ကာယစိ ဗီဇနိယာ။ ဥပတိဋ္ဌေယျာတိ ယာ ဧတေသု ဒွီသု အညတရံ ဂဟေတွာ ဟတ္ထပါသေ တိဋ္ဌတိ၊ တဿာ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ ဘုဉ္ဇန္တဿ ဧဝံ တိဋ္ဌနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ တိကပါစိတ္တိယံ၊ ဟတ္ထပါသံ ဝိဇဟိတွာ ခါဒနီယံ ခါဒန္တဿ ဥပတိဋ္ဌန္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ အနုပသမ္ပန္နေ ¶ တိကဒုက္ကဋံ။ ‘‘ဣမံ ပိဝထ၊ ဣမိနာ ဗီဇထာ’’တိ ဧဝံ ဒေန္တိယာ ဝါ၊ ဒါပေန္တိယာ ဝါ၊ အနုပသမ္ပန္နံ ဝါ ဥပတိဋ္ဌာပနတ္ထံ အာဏာပေန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဘုဉ္ဇန္တဿ ဘိက္ခုနော ဟတ္ထပါသေ ဌာနံ၊ ပါနီယဿ ဝါ ဝိဓူပနဿ ဝါ ဂဟဏန္တိ ဣမာနေတ္ထ ဒွေ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ဧဠကလောမသဒိသာနီတိ။

ဥပတိဋ္ဌနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

သတ္တမေ ဝိညတွာတိ အန္တမသော မာတရမ္ပိ ယာစိတွာ။ ဘုဉ္ဇေယျာတိ အဇ္ဈောဟရေယျ။ ဧတ္ထ စ ဝိညတ္တိ စေဝ ဘောဇနဉ္စ ပမာဏံ၊ တသ္မာ သယံ ဝိညတွာ အညာယ ဘဇ္ဇနာဒီနိ ကာရာပေတွာ ဝါ ¶ ၊ အညာယ ဝိညာပေတွာ သယံ ဘဇ္ဇနာဒီနိ ကတွာ ဝါ ပဋိဂ္ဂဟဏတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ ဒန္တေဟိ သံခါဒနံ၊ တာဝ ပုဗ္ဗပ္ပယောဂေသု ဒုက္ကဋာနိ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ အာမကဓညံ ဝိညာပနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ သယံ ဝါ အညာယ ဝါ အဝိညတ္တိယာ လဒ္ဓံ ဘဇ္ဇနာဒီနိ ကတွာ ¶ ဝါ ကာရေတွာ ဝါ ဘုဉ္ဇန္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ အညာယ ဝိညတ္တိယာ လဒ္ဓံ ပန သယံ ဘဇ္ဇနာဒီနိ ကတွာပိ ကာရေတွာပိ ဘုဉ္ဇန္တိယာ ဒုက္ကဋမေဝ။ အာဗာဓေ သတိ သေဒကမ္မာဒီနံ အတ္ထာယ ဝိညာပေန္တိယာ၊ အဝိညတ္တိယာ လဗ္ဘမာနံ နဝကမ္မတ္ထာယ သမ္ပဋိစ္ဆန္တိယာ၊ ဉာတကပ္ပဝါရိတဋ္ဌာနေ မုဂ္ဂမာသာဒိအပရဏ္ဏံ ဝိညာပေန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ သတ္တန္နံ ဓညာနံ အညတရဿ ဝိညာပနံ ဝါ ဝိညာပါပနံ ဝါ၊ ပဋိလာဘော၊ ဘဇ္ဇနာဒီနိ ကတွာ ဝါ ကာရေတွာ ဝါ အဇ္ဈောဟရဏန္တိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ အဒ္ဓါနမဂ္ဂသိက္ခာပဒသဒိသာနီတိ။

အာမကဓညသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၈။ ပဌမဥစ္စာရဆဍ္ဍနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

အဋ္ဌမေ သင်္ကာရန္တိ ကစဝရံ။ ဝိဃာသန္တိ ယံကိဉ္စိ ပရိဘုတ္တာဝသေသံ ဥစ္ဆိဋ္ဌောဒကမ္ပိ ဒန္တကဋ္ဌမ္ပိ၊ အဋ္ဌိကစလကေသု ပန ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထိ။ တိရောကုဋ္ဋေ ဝါ တိရောပါကာရေ ဝါတိ ယဿကဿစိ ကုဋ္ဋဿ ဝါ ပါကာရဿ ဝါ ပရတော။ ဆဍ္ဍေယျ ဝါ ဆဍ္ဍာပေယျ ဝါတိ သဗ္ဗာနိပေတာနိ ဧကတော ဆဍ္ဍေန္တိယာ ဧကပ္ပယောဂေ ဧကာပတ္တိ၊ သကိံ အာဏတ္တိယာ ဗဟုကေပိ ဆဍ္ဍိတေ ဧကာဝ။

သာဝတ္ထိယံ အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ ဥစ္စာရံ တိရောကုဋ္ဋေ ဆဍ္ဍနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ သာဏတ္တိကံ၊ ဘိက္ခုဿ ဒုက္ကဋံ ¶ ၊ ဩလောကေတွာ ဝါ အဝလဉ္ဇေ ဝါ ဆဍ္ဍေန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဥစ္စာရာဒိဘာဝေါ၊ အနောလောကနံ၊ ဝလဉ္ဇနဋ္ဌာနံ၊ တိရောကုဋ္ဋတိရောပါကာရတာ၊ ဆဍ္ဍနံ ဝါ ဆဍ္ဍာပနံ ဝါတိ ဣမာနေတ္ထ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ သဉ္စရိတ္တသဒိသာနိ၊ ဣဒံ ပန ကိရိယာကိရိယန္တိ။

ပဌမဥစ္စာရဆဍ္ဍနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၉။ ဒုတိယဥစ္စာရဆဍ္ဍနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

နဝမေ ¶ ဟရိတေတိ ခေတ္တေ ဝါ နာဠိကေရာဒိအာရာမေ ဝါ ယတ္ထကတ္ထစိ ရောပိမဟရိတဋ္ဌာနေ။ တာနိ ဝတ္ထူနိ ဆဍ္ဍေန္တိယာ ဝါ ဆဍ္ဍာပေန္တိယာ ဝါ ပုရိမနယေနေဝ ¶ အာပတ္တိ၊ တာဒိသေ ဌာနေ နိသီဒိတွာ အန္တမသော ဥဒကံ ပိဝိတွာ မတ္ထကစ္ဆိန္နံ နာဠိကေရမ္ပိ ဆဍ္ဍေန္တိယာ အာပတ္တိယေဝ။

သာဝတ္ထိယံ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ ဥစ္စာရာဒီနိ ဟရိတေ ဆဍ္ဍနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ သာဏတ္တိကံ၊ တိကပါစိတ္တိယံ၊ ဘိက္ခုနော ဒုက္ကဋံ၊ ဘိက္ခုနိယာပိ နိက္ခိတ္တဗီဇေ ခေတ္တေ ယာဝ အင်္ကုရော န ဥဋ္ဌဟတိ၊ တာဝ ဒုက္ကဋံ၊ အဟရိတေ ဒွိကဒုက္ကဋံ။ တသ္မိံ ပန အဟရိတသညာယ ဆဍ္ဍိတခေတ္တေ ဝါ၊ သာမိကေ အပလောကေတွာ ဝါ ဆဍ္ဍေန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ သေသံ အဋ္ဌမသဒိသမေဝါတိ။

ဒုတိယဥစ္စာရဆဍ္ဍနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဒသမေ နစ္စန္တိ အန္တမသော မောရနစ္စမ္ပိ။ ဂီတန္တိ အန္တမသော ဓမ္မဘာဏကဂီတမ္ပိ။ ဝါဒိတန္တိ အန္တမသော ဥဒကဘေရိဝါဒိတမ္ပိ။ ဒဿနာယာတိ ဧတေသု ယံကိဉ္စိ ဒဿနာယ ဂစ္ဆန္တိယာ ပဒေ ပဒေ ဒုက္ကဋံ၊ ယတ္ထ ဌိတာ ပဿတိ ဝါ သုဏာတိ ဝါ၊ ဧကပ္ပယောဂေ ဧကာပတ္တိ၊ တံ တံ ဒိသံ ဩလောကေန္တိယာ ပယောဂေ ပယောဂေ အာပတ္တိ။

ရာဇဂဟေ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ နစ္စာဒီနိ ဒဿနာယ ဂမနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ သယံ တာနိ ဝတ္ထူနိ ကရောန္တိယာ၊ အညံ ဝါ အာဏာပေန္တိယာ၊ ‘‘စေတိယဿ ဥပဟာရံ ဒေထာ’’တိ ဤဒိသေန ပရိယာယေန ဝါ ဘဏန္တိယာ၊ ‘‘စေတိယဿ ဥပဟာရံ ကရောမာ’’တိ ဝါ ဝုတ္တေ ‘‘သာဓူ’’တိ သမ္ပဋိစ္ဆန္တိယာ စ ပါစိတ္တိယမေဝါတိ သဗ္ဗအဋ္ဌကထာသု (ပါစိ။ အဋ္ဌ။ ၈၃၅-၈၃၇) ဝုတ္တံ၊ ဘိက္ခုနော သဗ္ဗတ္ထ ဒုက္ကဋံ။ ‘‘တုမှာကံ စေတိယဿ ဥပဋ္ဌာနံ ကရောမာ’’တိ ဝုတ္တေ ပန ‘‘ဥပဋ္ဌာနကရဏံ နာမ သုန္ဒရ’’န္တိ ဤဒိသံ ပရိယာယံ ဘဏန္တိယာ၊ အာရာမေ ဌတွာ ပဿန္တိယာ ဝါ သုဏန္တိယာ ဝါ၊ တထာ အတ္တနော ဌိတောကာသံ အာဂန္တွာ ပယောဇိတံ ပဋိပထံ ဂစ္ဆန္တိယာ သမ္မုခီဘူတံ သလာကဘတ္တာဒိကေ သတိ ကရဏီယေ ¶ ဂန္တွာ၊ အာပဒါသု ဝါ သမဇ္ဇဋ္ဌာနံ ပဝိသိတွာပိ ပဿန္တိယာ ဝါ သုဏန္တိယာ ဝါ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ နစ္စာဒီနံ အညတရတာ၊ အညတြ အနုညာတကာရဏာ ¶ ဂမနံ၊ ဒဿနံ ဝါ သဝနံ ¶ ဝါတိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ဧဠကလောမသဒိသာနိ၊ ဣဒံ ပန လောကဝဇ္ဇံ၊ အကုသလစိတ္တံ၊ တိဝေဒနန္တိ။

နစ္စဂီတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

အန္ဓကာရဝဂ္ဂဿ ပဌမေ ရတ္တန္ဓကာရေတိ ရတ္တိအန္ဓကာရေ။ အပ္ပဒီပေတိ ပဇ္ဇောတစန္ဒသူရိယအဂ္ဂီသု ဧကေကေနာပိ အနောဘာသိတေ။ ပုရိသေနာတိ သန္တိဋ္ဌိတုံ သလ္လပိတုဉ္စ ဝိညုနာ မနုဿပုရိသေန သဒ္ဓိံ။ သန္တိဋ္ဌေယျ ဝါတိ ဟတ္ထပါသေ ဌိတမတ္တာယ ပါစိတ္တိယံ။ သလ္လပေယျာတိ တတ္ထ ဌတွာ ဂေဟသိတကထံ ကထေန္တိယာပိ ပါစိတ္တိယမေဝ။

သာဝတ္ထိယံ အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ ဧဝံ သန္တိဋ္ဌနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ ပုရိသဿ ဟတ္ထပါသံ ဝိဇဟိတွာ၊ ယက္ခာဒီနံ ဟတ္ထပါသံ အဝိဇဟိတွာပိ သန္တိဋ္ဌန္တိယာ၊ သလ္လပေန္တိယာ ဝါ ဒုက္ကဋံ၊ ယံကိဉ္စိ ဝိညုံ ဒုတိယံ ဂဟေတွာ ဧဝံ ကရောန္တိယာ၊ အရဟောပေက္ခာယ၊ အညဝိဟိတာယ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ရတ္တန္ဓကာရတာ၊ ပုရိသဿ ဟတ္ထပါသေ ဌာနံ ဝါ သလ္လပနံ ဝါ၊ သဟာယာဘာဝေါ၊ ရဟောပေက္ခတာတိ ဣမာနေတ္ထ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ။ ထေယျသတ္ထသမုဋ္ဌာနံ၊ ကိရိယံ၊ သညာဝိမောက္ခံ၊ သစိတ္တကံ၊ လောကဝဇ္ဇံ၊ ကာယကမ္မံ၊ ဝစီကမ္မံ၊ အကုသလစိတ္တံ၊ တိဝေဒနန္တိ။

ရတ္တန္ဓကာရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၂။ ပဋိစ္ဆန္နောကာသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဒုတိယေ ပဋိစ္ဆန္နေ ဩကာသေတိ ကုဋ္ဋာဒီသု ယေန ကေနစိ ပဋိစ္ဆန္နေ၊ ဣဒမေဝေတ္ထ နာနတ္တံ။

ပဋိစ္ဆန္နောကာသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၃။ အဇ္ဈောကာသသလ္လပနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

တတိယေ ¶ ¶ အဇ္ဈောကာသေတိ နာနံ၊ သေသံ ဥဘယတ္ထာပိ ပဌမသဒိသမေဝါတိ။

အဇ္ဈောကာသသလ္လပနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၄။ ဒုတိယိကဥယျောဇနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

စတုတ္ထေ ရထိကာယာတိ ရစ္ဆာယံ။ ဗျူဟေတိ အနိဝိဒ္ဓရစ္ဆာယံ ¶ ။ သိင်္ဃာဋကေတိ စစ္စရေ။ နိကဏ္ဏိကံ ဝါ ဇပ္ပေယျာတိ ကဏ္ဏမူလေ ကိဉ္စိ ဇပ္ပေယျ။ ဥယျောဇေယျာတိ အနာစာရံ စရိတုကာမတာယ ‘‘ဂစ္ဆ တွ’’န္တိ ဒုတိယိကံ ဥယျောဇေယျ။ ပါစိတ္တိယန္တိ ပုရိမနယေနေဝ တာဝ သန္တိဋ္ဌနာဒီသု တီဏိ ပါစိတ္တိယာနိ၊ ဥယျောဇေန္တိယာ ပန ဥယျောဇနေ စ ဟတ္ထပါသဝိဇဟနေ စ ဒုက္ကဋံ၊ ဝိဇဟိတေ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ ဧဝံ သန္တိဋ္ဌနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ သေသံ ပုရိမတ္တယသဒိသမေဝ။ အနာပတ္တိယံ ပန ‘‘န အနာစာရံ အာစရိတုကာမာ၊ သတိ ကရဏီယေ ဒုတိယိကံ ဘိက္ခုနိံ ဥယျောဇေတီ’’တိ (ပါစိ။ ၈၅၂) ဧတ္တကံ အဓိကန္တိ။

ဒုတိယိကဥယျောဇနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၅။ အနာပုစ္ဆာပက္ကမနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ပဉ္စမေ ပုရေဘတ္တန္တိ အရုဏုဂ္ဂမနံ ဥပါဒါယ ယာဝ မဇ္ဈနှိကံ။ အာသနေတိ ပလ္လင်္ကဿောကာသဘူတေ။ သာမိကေ အနာပုစ္ဆာတိ တသ္မိံ ကုလေ ယံကိဉ္စိ ဝိညုံ မနုဿံ အနာပုစ္ဆာ။ ပက္ကမေယျာတိ ဧတ္ထ ဆန္နဿ အန္တော နိသီဒိတွာ အနောဝဿကံ အဇ္ဈောကာသေ ဥပစာရံ အတိက္ကာမေန္တိယာ ပဌမပါဒေ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုတိယေ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ အနာပုစ္ဆာ ပက္ကမနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ တိကပါစိတ္တိယံ၊ ပလ္လင်္ကဿ အနောကာသေ ဒုက္ကဋံ၊ တထာ အာပုစ္ဆိတေ ¶ အနာပုစ္ဆိတသညာယ စေဝ ဝေမတိကာယ စ။ အာပုစ္ဆိတသညာယ ပန၊ အသံဟာရိမေ၊ ဂိလာနာယ၊ အာပဒါသု၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ ¶ အနာပတ္တိ။ ပုရေဘတ္တတာ၊ အန္တရဃရေ နိသဇ္ဇာ၊ အာသနဿ ပလ္လင်္ကောကာသတာ၊ အညတြ အနုညာတကာရဏာ အနာပုစ္ဆနံ၊ ဝုတ္တပရိစ္ဆေဒါတိက္ကမောတိ ဣမာနေတ္ထ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ကထိနသဒိသာနိ၊ ဣဒံ ပန ကိရိယာကိရိယန္တိ။

အနာပုစ္ဆာပက္ကမနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၆။ အနာပုစ္ဆာအဘိနိသီဒနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဆဋ္ဌေ ပစ္ဆာဘတ္တန္တိ မဇ္ဈနှိကေ ဝီတိဝတ္တေ ယာဝ သူရိယဿ အတ္ထင်္ဂမာ။ အဘိနိသီဒေယျ ဝါတိ အာဒိမှိ နိသီဒိတွာ ဂစ္ဆန္တိယာ ဧကာ အာပတ္တိ၊ အနိသီဒိတွာ နိပဇ္ဇိတွာဝ ဂစ္ဆန္တိယာပိ ဧကာ၊ နိသီဒိတွာ နိပဇ္ဇန္တိယာ ဒွေ။

သာဝတ္ထိယံ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ အာသနေ အဘိနိသီဒနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ ¶ ၊ သေသံ ပဉ္စမသဒိသမေဝ။ ယထာ ပန တတ္ထ အသံဟာရိမေ၊ ဧဝမိဓ ဓုဝပညတ္တေ အနာပတ္တီတိ။

အနာပုစ္ဆာအဘိနိသီဒနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၇။ အနာပုစ္ဆာသန္ထရဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

သတ္တမေ ဝိကာလေတိ အတ္ထင်္ဂတေ သူရိယေ။ သေယျန္တိ အန္တမသော ပဏ္ဏသန္ထာရမ္ပိ၊ သေသံ ဆဋ္ဌသဒိသမေဝ။

ဣဒံ ပန သာဝတ္ထိယံ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ ဝိကာလေ ကုလာနိ ဥပသင်္ကမိတွာ သာမိကေ အနာပုစ္ဆိတွာ သေယျံ သန္ထရိတွာ အဘိနိသီဒနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ အနာပတ္တိယဉ္စေတ္ထ ဓုဝပညတ္တံ နာမ နတ္ထီတိ။

အနာပုစ္ဆာသန္ထရဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

အဋ္ဌမေ ¶ ¶ ဒုဂ္ဂဟိတေန ဒူပဓာရိတေနာတိ ယံ ဝုတ္တံ၊ တတော အညထာ ဂဟိတေန စ ဥပဓာရိတေန စ။ ပရန္တိ ‘‘အဟံ ကိရယျေ အယျံ န သက္ကစ္စံ ဥပဋ္ဌဟာမီ’’တိအာဒိနာ (ပါစိ။ ၈၆၉) နယေန ဥပသမ္ပန္နံ ဥဇ္ဈာပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ ဧဝံ ပရံ ဥဇ္ဈာပနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ တိကပါစိတ္တိယံ၊ အနုပသမ္ပန္နာယ တိကဒုက္ကဋံ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနံယေဝ အနာပတ္တိ။ ဒုဂ္ဂဟိတတာ၊ ဥဇ္ဈာပနံ၊ ယံ ဥဇ္ဈာပေတိ၊ တဿာ ဥပသမ္ပန္နတာတိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ အဒိန္နာဒါနသဒိသာနိ၊ ဣဒံ ပန ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။

ပရဥဇ္ဈာပနကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

နဝမေ အဘိသပေယျာတိ သပထံ ကရေယျ။ တတ္ထ ‘‘နိရယေ ဥပပဇ္ဇာမိ၊ နိရယေ ဥပပဇ္ဇတူ’’တိဧဝမာဒီနိ ဝဒမာနာ နိရယေန အဘိသပတိ နာမ၊ အက္ကောသတီတိ အတ္ထော။ ‘‘ဂိဟိနီ ဟောမိ၊ ဂိဟိနီ ဟောတူ’’တိဧဝမာဒီနိ ဝဒမာနာ ဗြဟ္မစရိယေန။ တဿာ ဝါစာယ ဝါစာယ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ စဏ္ဍကာဠိံ အာရဗ္ဘ ဧဝံ အဘိသပနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ တိကပါစိတ္တိယံ၊ အနုပသမ္ပန္နာယ တိကဒုက္ကဋံ၊ တိရစ္ဆာနယောနိယာ ဝါ ပေတ္တိဝိသယေန ဝါ မနုဿဒေါဘဂ္ဂေန ဝါ အဘိသပနေ ဒုက္ကဋံ။ အတ္ထဓမ္မာနုသာသနိပုရေက္ခာရာနံ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ နိရယေန ဝါ ဗြဟ္မစရိယေန ဝါ အဘိသပနံ ¶ ၊ ဥပသမ္ပန္နတာ၊ အတ္ထဓမ္မပုရေက္ခာရာဒီနံ အဘာဝေါတိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ အဋ္ဌမသဒိသာနေဝါတိ။

ပရအဘိသပနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဒသမေ ¶ ဝဓိတွာတိ ဟတ္ထာဒီဟိ ပဟရိတွာ၊ ဥဘယံ ကရောန္တိယာဝ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ ¶ စဏ္ဍကာဠိံ အာရဗ္ဘ အတ္တာနံ ဝဓိတွာ ရောဒနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ ကေဝလံ ဝဓန္တိယာ ဝါ ရောဒန္တိယာ ဝါ ဒုက္ကဋမေဝ။ ဉာတိရောဂဘောဂဗျသနေဟိ ဖုဋ္ဌာယ ကေဝလံ ရောဒန္တိယာ ဧဝ န ဝဓန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ အတ္တာနံ ဝဓနဉ္စေဝ၊ ရောဒနဉ္စာတိ ဣမာနေတ္ထ ဒွေ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ သမနုဘာသနသဒိသာနိ၊ ဣဒံ ပန ကိရိယမေဝါတိ။

ရောဒနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

နဂ္ဂဝဂ္ဂဿ ပဌမေ နဂ္ဂါတိ အနိဝတ္ထာ ဝါ အပါရုတာ ဝါ။ ဧဝဉှိ နဟာယန္တိယာ သဗ္ဗပ္ပယောဂေသု ဒုက္ကဋံ၊ နဟာနပရိယောသာနေ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ ဧဝံ နဟာနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ ဥဒကသာဋိကစီဝရေ အစ္ဆိန္နေ ဝါ နဋ္ဌေ ဝါ၊ ‘‘မဟဂ္ဃံ ဣဒံ ဒိသွာ စောရာပိ ဟရေယျု’’န္တိ ဧဝရူပါသု အာပဒါသု ဝါ နဟာယန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ နဂ္ဂတာ၊ အနုညာတကာရဏာဘာဝေါ၊ နဟာနပရိယောသာနန္တိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ဧဠကလောမသဒိသာနီတိ။

နဂ္ဂသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဒုတိယေ ¶ သာဝတ္ထိယံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ အပ္ပမာဏိကာယော ဥဒကသာဋိကာယော ဓာရဏဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ သေသမေတ္ထ သဗ္ဗံ ရတနဝဂ္ဂေ နိသီဒနသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ။

ဥဒကသာဋိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

တတိယေ ဝိသိဗ္ဗေတွာတိ ဒုဿိဗ္ဗိတံ ပုနသိဗ္ဗနတ္ထာယ ဝိသိဗ္ဗေတွာ။ အနန္တရာယိကိနီတိ ဒသသု အန္တရာယေသု ဧကေကသ္မိမ္ပိ အသတိ။ အညတြ စတူဟပဉ္စာဟာတိ ¶ ဝိသိဗ္ဗိတဒိဝသတော ပဉ္စ ဒိဝသေ အတိက္ကာမေတွာ ‘‘နေဝ သိဗ္ဗိဿာမိ ¶ ၊ န သိဗ္ဗာပနာယ ဥဿုက္ကံ ကရိဿာမီ’’တိ ဓုရံ နိက္ခိတ္တမတ္တေ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ စီဝရံ ဝိသိဗ္ဗေတွာ န သိဗ္ဗနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ တိကပါစိတ္တိယံ၊ အနုပသမ္ပန္နာယ တိကဒုက္ကဋံ၊ တထာ ဥဘိန္နမ္ပိ အညသ္မိံ ပရိက္ခာရေ။ ယာ ပန အန္တရာယိကိနီ ဝါ ဟောတိ၊ ပရိယေသိတွာ ဝါ ကိဉ္စိ န လဘတိ၊ ကရောန္တီ ဝါ ပဉ္စာဟံ အတိက္ကာမေတိ၊ တဿာ စ၊ ဂိလာနာယ စ၊ အာပဒါသု စ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ နိဝါသနပါရုပနုပဂစီဝရတာ၊ ဥပသမ္ပန္နာယ သန္တကတာ၊ သိဗ္ဗနတ္ထာယ ဝိသိဗ္ဗနံ ဝါ ဝိသိဗ္ဗာပနံ ဝါ၊ အညတြ အနုညာတကာရဏာ ပဉ္စာဟာတိက္ကမော၊ ဓုရနိက္ခေပေါတိ ဣမာနေတ္ထ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ သမနုဘာသနသဒိသာနီတိ။

စီဝရသိဗ္ဗနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၄။ သင်္ဃာဋိစာရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

စတုတ္ထေ ပဉ္စ အဟာနိ ပဉ္စာဟံ၊ ပဉ္စာဟမေဝ ပဉ္စာဟိကံ။ သင်္ဃာဋီနံ စာရော သင်္ဃာဋိစာရော၊ ပရိဘောဂဝသေန ဝါ ဩတာပနဝသေန ဝါ သင်္ဃဋိတဋ္ဌေန ‘သင်္ဃာဋီ’တိ လဒ္ဓနာမံ တိစီဝရံ၊ ဥဒကသာဋိကာ၊ သံကစ္စိကာတိ ဣမေသံ ပဉ္စန္နံ စီဝရာနံ ပရိဝတ္တနန္တိ အတ္ထော။ အတိက္ကာမေယျ ပါစိတ္တိယန္တိ ¶ ဆဋ္ဌေ အရုဏုဂ္ဂမနေ ဧကသ္မိံ စီဝရေ ဝုတ္တနယေန အပရိဝတ္တိတေ ဧကာ အာပတ္တိ၊ ပဉ္စသု ပဉ္စ။

သာဝတ္ထိယံ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ သန္တရုတ္တရေန ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ တိကပါစိတ္တိယံ၊ ပဉ္စာဟာနတိက္ကန္တေ ဒွိကဒုက္ကဋံ။ တသ္မိံ ပန အနတိက္ကန္တသညာယ၊ ပဉ္စမံ ဒိဝသံ ပဉ္စ စီဝရာနိ နိဝါသေန္တိယာ ဝါ ပါရုပန္တိယာ ဝါ ဩတာပေန္တိယာ ဝါ၊ ဂိလာနာယ၊ ‘‘ဣဒံ မေ စီဝရံ မဟဂ္ဃံ ဤဒိသေ စောရဘယေ န သက္ကာ ဓာရေတု’’န္တိ ဧဝရူပါသု အာပဒါသု၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ပဉ္စန္နံ စီဝရာနံ အညတရတာ၊ ပဉ္စာဟာတိက္ကမော၊ အနုညာတကာရဏာဘာဝေါ၊ အပရိဝတ္တနန္တိ ဣမာနေတ္ထ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ကထိနသဒိသာနီတိ။

သင်္ဃာဋိစာရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၅။ စီဝရသင်္ကမနီယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ပဉ္စမေ ¶ ¶ စီဝရသင်္ကမနီယန္တိ သင်္ကမေတဗ္ဗံ စီဝရံ၊ အညိဿာ သန္တကံ အနာပုစ္ဆာ ဂဟိတံ ပုန ပဋိဒါတဗ္ဗံ ပဉ္စန္နံ အညတရံ စီဝရန္တိ အတ္ထော။ ဓာရေယျာတိ သစေ တံ နိဝါသေတိ ဝါ ပါရုပတိ ဝါ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ အာဒါယ အနာပုစ္ဆာ ပါရုပနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ တိကပါစိတ္တိယံ၊ အနုပသမ္ပန္နာယ တိကဒုက္ကဋံ။ ယာ ပန တာယ ဝါ ဒိန္နံ၊ တံ ဝါ အာပုစ္ဆာ၊ အစ္ဆိန္နနဋ္ဌစီဝရိကာ ဝါ ဟုတွာ၊ ‘‘ဣဒံ မေ စီဝရံ မဟဂ္ဃံ ဤဒိသေ စောရဘယေ န သက္ကာ ဓာရေတု’’န္တိ ဧဝရူပါသု အာပဒါသု ဝါ ဓာရေတိ၊ တဿာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ စီဝရသင်္ကမနီယတာ၊ ဥပသမ္ပန္နာယ သန္တကတာ၊ အနုညာတကာရဏာဘာဝေါ၊ ဓာရဏန္တိ ဣမာနေတ္ထ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ပဌမကထိနသဒိသာနိ၊ ဣဒံ ပန ကိရိယာကိရိယန္တိ။

စီဝရသင်္ကမနီယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဆဋ္ဌေ ¶ ဂဏဿာတိ ဘိက္ခုနိသင်္ဃဿ။ စီဝရလာဘန္တိ ဝိကပ္ပနုပဂမ္ပိ ပစ္ဆိမံ လဘိတဗ္ဗံ စီဝရံ။ အန္တရာယံ ကရေယျာတိ ယထာ တေ ဒါတုကာမာ န ဒေန္တိ၊ ဧဝံ ပရက္ကမေယျ။ ပါစိတ္တိယန္တိ သစေ တဿာ ဝစနေန တေ န ဒေန္တိ၊ ဘိက္ခုနိယာ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ ဂဏဿ စီဝရလာဘန္တရာယကရဏဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ အညသ္မိံ ပရိက္ခာရေ ဒုက္ကဋံ၊ သမ္ဗဟုလာနံ ပန ဧကဘိက္ခုနိယာ ဝါ စီဝရလာဘေပိ ဒုက္ကဋမေဝ။ ‘‘သမဂ္ဃကာလေ ဒဿထာ’’တိ ဧဝံ အာနိသံသံ ဒဿေတွာ နိဝါရေန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဝိကပ္ပနုပဂပစ္ဆိမတာ၊ သင်္ဃဿ ပရိဏတဘာဝေါ၊ ဝိနာ အာနိသံသဒဿနေန အန္တရာယကရဏန္တိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ အဒိန္နာဒါနသဒိသာနီတိ။

ဂဏစီဝရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

သတ္တမေ ¶ ဓမ္မိကံ စီဝရဝိဘင်္ဂန္တိ သမဂ္ဂေန သင်္ဃေန သန္နိပတိတွာ ကရီယမာနံ စီဝရဝိဘင်္ဂ။ ပဋိဗာဟေယျာတိ ပဋိသေဓေယျ၊ ဧဝံ ပဋိသေဓေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ ¶ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ ဓမ္မိကံ စီဝရဝိဘင်္ဂံ ပဋိဗာဟနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ ဓမ္မိကေ ဝေမတိကာယ၊ အဓမ္မိကေ ဓမ္မိကသညာယ စေဝ ဝေမတိကာယ စ ဒုက္ကဋံ။ ဥဘယတ္ထ အဓမ္မိကသညာယ၊ အာနိသံသံ ဒဿေတွာ ပဋိဗာဟန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ စီဝရဝိဘင်္ဂဿ ဓမ္မိကတာ၊ ဓမ္မိကသညိတာ၊ ဝိနာ အာနိသံသေန ပဋိဗာဟနန္တိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ အဒိန္နာဒါနသဒိသာနေဝါတိ။

ပဋိဗာဟနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

အဋ္ဌမေ သမဏစီဝရန္တိ ကပ္ပကတံ နိဝါသနပါရုပနုပဂံ၊ ဧဝရူပံ ဌပေတွာ ပဉ္စ သဟဓမ္မိကေ မာတာပိတရော ¶ စ ယဿ ကဿစိ ဂဟဋ္ဌဿ ဝါ ပဗ္ဗဇိတဿ ဝါ ပရိစ္စဇိတွာ ဒေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ အဂါရိကဿ သမဏစီဝရဒါနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ ဘိက္ခုနော ဒုက္ကဋံ။ မာတာပိတူနံ ပရိစ္စဇိတွာပိ၊ အညေသံ တာဝကာလိကမေဝ ဒေန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ သမဏစီဝရတာ၊ ဌပေတွာ သဟဓမ္မိကေ စ မာတာပိတရော စ အညေသံ ဒါနံ၊ အတာဝကာလိကတာတိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ သဉ္စရိတ္တသဒိသာနီတိ။

စီဝရဒါနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၉။ ကာလအတိက္ကမနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

နဝမေ ဒုဗ္ဗလစီဝရပစ္စာသာယာတိ ဒုဗ္ဗလာယ စီဝရပစ္စာသာယ၊ ‘‘သစေ သက္ကောမ ဒဿာမာ’’တိ ဧတ္တကမတ္တံ သုတွာ ဥပ္ပာဒိတာယ အာသာယာတိ အတ္ထော ¶ ။ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမေယျာတိ ဝဿံဝုဋ္ဌဘိက္ခုနီဟိ ကာလစီဝရေ ဘာဇိယမာနေ ‘‘အာဂမေယျာထ၊ အယျေ၊ အတ္ထိ သင်္ဃဿ စီဝရပစ္စာသာ’’တိ ဝတွာ တံ စီဝရဝိဘင်္ဂံ စီဝရကာလံ အတိက္ကာမေယျ၊ တဿာ အနတ္ထတေ ကထိနေ ဝဿာနဿ ပစ္ဆိမမာသံ၊ အတ္ထတေ ကထိနေ ကထိနုဗ္ဘာရဒိဝသံ အတိက္ကာမေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ ဒုဗ္ဗလစီဝရပစ္စာသာယ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကမနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ ဒုဗ္ဗလစီဝရေ ¶ ဝေမတိကာယ၊ အဒုဗ္ဗလစီဝရေ ဒုဗ္ဗလစီဝရသညာယ စေဝ ဝေမတိကာယ စ ဒုက္ကဋံ။ ဥဘယတ္ထ အဒုဗ္ဗလစီဝရသညာယ၊ ကိဉ္စာပိ ‘န သက္ကောမာ’တိ ဝဒန္တိ၊ ‘‘ဣဒါနိ ပန တေသံ ကပ္ပာသော ဝါ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ သဒ္ဓါ ဝါ ပုရိသော အာဂမိဿတိ၊ တသ္မိံ အာဂတေ အဒ္ဓါ ဒဿန္တီ’’တိ ဧဝံ အာနိသံသံ ဒဿေတွာ နိဝါရေန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဒုဗ္ဗလစီဝရတာ၊ ဒုဗ္ဗလသညိတာ၊ ဝိနာ အာနိသံသေန နိဝါရဏန္တိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ အဒိန္နာဒါနသဒိသာနီတိ။

ကာလအတိက္ကမနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၀။ ကထိနုဒ္ဓါရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဒသမေ ¶ ဓမ္မိကံ ကထိနုဒ္ဓါရန္တိ သဗ္ဗာသံ ဘိက္ခုနီနံ အကာလစီဝရံ ဒါတုကာမေန ဥပါသကေန ယတ္တကော အတ္ထာရမူလိကော အာနိသံသော၊ တတော အဓိကံ ဝါ သမကံ ဝါ ဒတွာ ယာစိတေန သမဂ္ဂေန ဘိက္ခုနိသင်္ဃေန ယံ ကထိနံ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မေန အန္တရာ ဥဒ္ဓရီယတိ၊ တဿ သော ဥဒ္ဓါရော ‘ဓမ္မိကော’တိ ဝုစ္စတိ၊ ဧဝရူပံ ကထိနုဒ္ဓါရန္တိ အတ္ထော။ ပဋိဗာဟေယျာတိ နိဝါရေယျ၊ တဿ ဧဝရူပံ ကထိနုဒ္ဓါရံ နိဝါရေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ ကထိနုဒ္ဓါရံ ပဋိဗာဟနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ သေသံ သတ္တမေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ။

ကထိနုဒ္ဓါရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁။ ဧကမဉ္စတုဝဋ္ဋနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

တုဝဋ္ဋဝဂ္ဂဿ ¶ ပဌမေ တုဝဋ္ဋေယျုန္တိ နိပဇ္ဇေယျုံ။ တာသု ပန ဧကာယ ဝါ နိပန္နာယ အပရာ နိပဇ္ဇတု၊ ဒွေပိ ဝါ သဟေဝ နိပဇ္ဇန္တု၊ ဒွိန္နမ္ပိ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ ဒွိန္နံ ဧကမဉ္စေ တုဝဋ္ဋနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ သစေ ပန ဧကာယ နိပန္နာယ ဧကာ နိသီဒတိ၊ ဥဘော ဝါ နိသီဒန္တိ၊ တာသံ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဧကမဉ္စတာ၊ ဒွိန္နံ တုဝဋ္ဋနန္တိ ဣမာနေတ္ထ ဒွေ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ဧဠကလောမသဒိသာနီတိ။

ဧကမဉ္စတုဝဋ္ဋနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၂။ ဧကတ္ထရဏတုဝဋ္ဋနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဒုတိယေ ¶ ¶ ဧကံ အတ္ထရဏဉ္စေဝ ပါဝုရဏဉ္စ ဧတာသန္တိ ဧကတ္ထရဏပါဝုရဏာ၊ သံဟာရိမာနံ ပါဝါရတ္ထရဏကဋသာရကာဒီနံ ဧကံ အန္တံ အတ္ထရိတွာ ဧကံ ပါရုပိတွာ တုဝဋ္ဋေန္တီနမေတံ အဓိဝစနံ။ ပါစိတ္တိယန္တိ တံယေဝ အတ္ထရိတွာ တံ ပါရုပိတွာ နိပဇ္ဇန္တီနံ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ ဧဝံ တုဝဋ္ဋနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ တိကပါစိတ္တိယံ၊ အတ္ထရဏေ ဝါ ပါဝုရဏေ ဝါ ဧကသ္မိံ ဒုက္ကဋံ၊ နာနတ္ထရဏပါဝုရဏေ ဒွိကဒုက္ကဋံ။ တသ္မိံ ပန နာနတ္ထရဏပါဝုရဏသညာယ၊ ဝဝတ္ထာနံ ဒဿေတွာ နိပဇ္ဇန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ သေသံ ပဌမသဒိသမေဝါတိ။

ဧကတ္ထရဏတုဝဋ္ဋနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

တတိယေ အဖာသုန္တိ ‘‘ဣမိနာ ဣမိဿာ အဖာသု ဘဝိဿတီ’’တိ အနာပုစ္ဆာ ပုရတော စင်္ကမနဋ္ဌာနနိဿဇ္ဇာဒယော ဝါ ဥဒ္ဒိသဥဒ္ဒိသာပနပရိပုစ္ဆနသဇ္ဈာယံ ဝါ ကရောန္တိယာ စင်္ကမနေ နိဝတ္တနဂဏနာယ၊ ဌာနာဒီသု ပယောဂဂဏနာယ၊ ဥဒ္ဒေသာဒီသု ပဒဂဏနာယ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ ¶ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ သဉ္စိစ္စ အဖာသုကရဏဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ တိကပါစိတ္တိယံ၊ အနုပသမ္ပန္နာယ တိကဒုက္ကဋံ၊ န အဖာသုကာမတာယ၊ အာပုစ္ဆာ ပုရတော စင်္ကမနာဒီနိ ကရောန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဥပသမ္ပန္နတာ၊ အဖာသုကာမတာ၊ အဖာသုကရဏံ၊ အနာပုစ္ဆနန္တိ ဣမာနေတ္ထ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ အဒိန္နာဒါနသဒိသာနိ၊ ဣဒံ ပန ကိရိယာကိရိယံ၊ ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။

အဖာသုကရဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

စတုတ္ထေ ¶ ဒုက္ခိတန္တိ ဂိလာနံ။ သဟဇီဝိနိန္တိ သဒ္ဓိဝိဟာရိနိံ။ နေဝ ဥပဋ္ဌဟေယျာတိ တဿာ ဥပဋ္ဌာနံ သယံ ဝါ အကရောန္တိယာ၊ ပရေဟိ ဝါ အကာရေန္တိယာ ဓုရံ နိက္ခိတ္တမတ္တေ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ ¶ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ ဒုက္ခိတံ သဟဇီဝိနိံ အနုပဋ္ဌာနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ အန္တေဝါသိနိယာ ဝါ အနုပသမ္ပန္နာယ ဝါ ဒုက္ကဋံ၊ ဒသသု အညတရန္တရာယေ သတိ ပရိယေသိတွာ အလဘန္တိယာ၊ ဂိလာနာယ၊ အာပဒါသု၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဂိလာနတာ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိတာ၊ အနုညာတကာရဏာဘာဝေါ၊ ဥပဋ္ဌာနေ ဓုရနိက္ခေပေါတိ ဣမာနေတ္ထ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ သမနုဘာသနသဒိသာနီတိ။

နဥပဋ္ဌာပနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ပဉ္စမေ ဥပဿယံ ဒတွာတိ သကဝါဋဗဒ္ဓံ အတ္တနော ပုဂ္ဂလိကဝိဟာရံ ဒတွာ။ နိက္ကဍ္ဎေယျာတိ ဗဟူနိပိ ဒွါရာနိ ဧကပ္ပယောဂေန နိက္ကဍ္ဎေန္တိယာ ဧကာ အာပတ္တိ၊ နာနာပယောဂေဟိ ပယောဂဂဏနာယ အာပတ္တိယော၊ အာဏတ္တိယမ္ပိ ဧသေဝ နယော။ သစေ ပန ‘‘ဣမဉ္စိမဉ္စ ဒွါရံ အတိက္ကာမေဟီ’’တိ အာဏာပေတိ၊ ဧကာယ အာဏတ္တိယာ ဧဝ ဒွါရဂဏနာယ အာပတ္တိယော။

သာဝတ္ထိယံ ¶ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ ဧတာဒိသေ ဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ တိကပါစိတ္တိယံ၊ အကဝါဋဗဒ္ဓတော ဒုက္ကဋံ၊ အနုပသမ္ပန္နာယ တိကဒုက္ကဋံ၊ သကဝါဋဗဒ္ဓတော ဝါ အကဝါဋဗဒ္ဓတော ဝါ ဥဘိန္နမ္ပိ ပရိက္ခာရနိက္ကဍ္ဎနေ ဒုက္ကဋမေဝ၊ သေသံ သင်္ဃိကဝိဟာရနိက္ကဍ္ဎနသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယမေဝါတိ။

နိက္ကဍ္ဎနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဆဋ္ဌံ ¶ ဥတ္တာနပဒတ္ထမေဝ။ သာဝတ္ထိယံ စဏ္ဍကာဠိံ အာရဗ္ဘ သံသဋ္ဌဝိဟာရဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ သေသမေတ္ထ ပဌမအရိဋ္ဌသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တဝိနိစ္ဆယသဒိသမေဝါတိ။

သံသဋ္ဌသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

သတ္တမေ အန္တောရဋ္ဌေတိ ယဿ ဝိဇိတေ ဝိဟရတိ၊ တဿ ရဋ္ဌေ။ အသတ္ထိကာ စာရိကန္တိ ဝိနာ သတ္ထေန ဂစ္ဆန္တိယာ၊ ဂါမန္တရဂဏနာယ၊ အဂါမကေ အရညေ အဒ္ဓယောဇနဂဏနာယ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ ဝုတ္တနယေနေဝ ဒေသစာရိကံ ¶ ပက္ကမနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ။ သတ္ထေန သဟ ဂစ္ဆန္တိယာ၊ ခေမေ အပ္ပဋိဘယေ၊ အာပဒါသု၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ အန္တောရဋ္ဌတာ၊ အခေမတာ၊ အနုညာတကာရဏာဘာဝေါ၊ စာရိကံ ပက္ကမနန္တိ ဣမာနေတ္ထ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ဧဠကလောမသဒိသာနီတိ။

အန္တောရဋ္ဌသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

အဋ္ဌမေ တိရောရဋ္ဌေတိ ယဿ ဝိဇိတေ ဝိဟရတိ၊ တံ ဌပေတွာ အညဿ ရဋ္ဌေ။ သေသံ သတ္တမေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ နဂရံ ပနေတ္ထ ရာဇဂဟန္တိ။

တိရောရဋ္ဌသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

နဝမေ ¶ အန္တောဝဿန္တိ ပုရိမံ ဝါ တေမာသံ၊ ပစ္ဆိမံ ဝါ တေမာသံ အဝသိတွာ တဿ ဝဿဿ ¶ အန္တောယေဝ။ ဣဓ သတ္တာဟကရဏီယေန ဝါ ကေနစိ ဥဗ္ဗဠှာယ ဝါ အာပဒါသု ဝါ ဂစ္ဆန္တိယာ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ သေသံ အဋ္ဌမသဒိသမေဝါတိ။

အန္တောဝဿသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၀။ စာရိကနပက္ကမနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဒသမေ ဝဿံဝုဋ္ဌာတိ ပုရိမံ ဝါ တေမာသံ၊ ပစ္ဆိမံ ဝါ တေမာသံ ဝုဋ္ဌာ။ ဆပ္ပဉ္စယောဇနာနီတိ ဧတ္ထ ပဝါရေတွာ ပဉ္စ ယောဇနာနိ ဂန္တုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ၊ ဆသု ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထိ။ သစေ ပန တီဏိ ဂန္တွာ တေနေဝ မဂ္ဂေန ပစ္စာဂစ္ဆတိ၊ န ဝဋ္ဋတိ၊ အညေန အာဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘ဝုတ္တပ္ပမာဏံ အဒ္ဓါနံ န ဂစ္ဆိဿာမီ’’တိ ဓုရေ နိက္ခိတ္တမတ္တေ ပါစိတ္တိယံ။

ရာဇဂဟေ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ ဝဿံ ဝသိတွာ စာရိကံ အပက္ကမနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ။ အန္တရာယေ သတိ၊ ပရိယေသိတွာ ဒုတိယိကံ ဘိက္ခုနိံ အလဘန္တိယာ၊ ဂိလာနာယ၊ အာပဒါသု၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဝဿံဝုဋ္ဌတာ၊ အနုညာတကာရဏာဘာဝေါ၊ ပဉ္စယောဇနာနတိက္ကမောတိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ပဌမပါရာဇိကသဒိသာနိ၊ ဣဒံ ပန အကိရိယံ၊ ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။

စာရိကနပက္ကမနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

စိတ္တာဂါရဝဂ္ဂဿ ပဌမေ ရာဇာဂါရန္တိ ရညော ကီဠနဃရံ။ စိတ္တာဂါရန္တိ ကီဠနစိတ္တသာလံ။ အာရာမန္တိ ကီဠနဥပဝနံ။ ဥယျာနန္တိ ¶ ကီဠနုယျာနံ။ ပေါက္ခရဏိန္တိ ကီဠနပေါက္ခရဏိံ။ ဒဿနာယာတိ ¶ ‘‘ဧတေသု ယံကိဉ္စိ ပဿိဿာမီ’’တိ ¶ ဂစ္ဆန္တိယာ ပဒေ ပဒေ ဒုက္ကဋံ၊ ယတ္ထ ဌတွာ ပဿတိ၊ တတ္ထ ပဒံ အနုဒ္ဓရိတွာ ပဉ္စာပိ ပဿန္တိယာ ဧကာဝ အာပတ္တိ။ သစေ ပန တံ တံ ဝိလောကေတွာ ပဿတိ၊ ဂီဝံ ပရိဝတ္တနပ္ပယောဂဂဏနာယ အာပတ္တိယော၊ န ဥမ္မီလနဂဏနာယ။

သာဝတ္ထိယံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ စိတ္တာဂါရံ ဒဿနာယ ဂမနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ ဘိက္ခုဿ သဗ္ဗတ္ထ ဒုက္ကဋံ၊ အဝသေသော ဝိနိစ္ဆယော နစ္စဒဿနသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗောတိ။

ရာဇာဂါရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၂။ အာသန္ဒိပရိဘုဉ္ဇနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဒုတိယေ အာသန္ဒီ နာမ အတိက္ကန္တပ္ပမာဏာ ဝုစ္စတိ။ ပလ္လင်္ကော နာမ သံဟာရိမေန ဝါဠေန ကတောတိ ဝုတ္တော။ ပရိဘုဉ္ဇေယျာတိ ဧတ္ထ ပန နိသီဒနနိပဇ္ဇနပ္ပယောဂဂဏနာယ ပါစိတ္တိယံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

သာဝတ္ထိယံ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ အာသန္ဒိပလ္လင်္ကပရိဘောဂဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ အာသန္ဒိယာ ပါဒေ ဆိန္ဒိတွာ၊ ပလ္လင်္ကဿ ဝါဠေ ဘိန္ဒိတွာ ပရိဘုဉ္ဇန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ အာသန္ဒိပလ္လင်္ကတာ၊ နိသီဒနံ နိပဇ္ဇနံ ဝါတိ ဣမာနေတ္ထ ဒွေ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ဧဠကလောမသဒိသာနီတိ။

အာသန္ဒိပရိဘုဉ္ဇနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

တတိယေ သုတ္တန္တိ ဆန္နံ အညတရံ။ ကန္တေယျာတိ ဧတ္ထ ယတ္တကံ ဟတ္ထေန အဉ္ဆိတံ ဟောတိ၊ တသ္မိံ တက္ကမှိ ဝေဌိတေ ဧကာ အာပတ္တိ။ ဣဒဉှိ သန္ဓာယ ပဒဘာဇနီယေ (ပါစိ။ ၉၈၈) ‘‘ဥဇ္ဇဝုဇ္ဇဝေ’’တိ ဝုတ္တံ။

သာဝတ္ထိယံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ သုတ္တံ ကန္တနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ ကန္တနတော ပုဗ္ဗေ ¶ ကပ္ပာသဝိစိနနံ အာဒိံ ကတွာ သဗ္ဗပ္ပယောဂေသု ဟတ္ထဝါရဂဏနာယ ¶ ဒုက္ကဋံ။ ကန္တိတသုတ္တံ ကန္တန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ အကန္တိတတာ၊ ကန္တနန္တိ ဣမာနေတ္ထ ဒွေ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ဧဠကလောမသဒိသာနီတိ။

သုတ္တကန္တနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၄။ ဂိဟိဝေယျာဝစ္စသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

စတုတ္ထေ ¶ ဂိဟိဝေယျာဝစ္စန္တိ ဂိဟီနံ ဝေယျာဝစ္စံ။ သစေပိ ဟိ မာတာပိတရော အတ္တနော ကိဉ္စိ ကမ္မံ အကာရာပေတွာ တေသံ ယာဂုပစနာဒီနိ ကရောန္တိ၊ ပုဗ္ဗပ္ပယောဂေသု ပယောဂဂဏနာယ ဒုက္ကဋာနိ အာပဇ္ဇိတွာ ယာဂုအာဒီသု ဘာဇနဂဏနာယ၊ ခါဒနီယာဒီသု ပူဝဂဏနာယ ပါစိတ္တိယံ အာပဇ္ဇတိ။

သာဝတ္ထိယံ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ ဂိဟီနံ ဝေယျာဝစ္စကရဏဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ မနုဿေဟိ သင်္ဃဿ ယာဂုပါနေ ဝါ ဘတ္တေ ဝါ စေတိယပူဇာယ ဝါ ကရီယမာနာယ တေသံ သဟာယဘာဝေန ယာဂုပစနာဒီနိ၊ အတ္တနော ဝေယျာဝစ္စကရဿ စ တာနိယေဝ ကရောန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဂိဟိဝေယျာဝစ္စကရဏံ၊ အနုညာတကာရဏာဘာဝေါတိ ဣမာနေတ္ထ ဒွေ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ဧဠကလောမသဒိသာနေဝါတိ။

ဂိဟိဝေယျာဝစ္စသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ပဉ္စမေ အဓိကရဏန္တိ စတုန္နံ အညတရံ။ ပါစိတ္တိယန္တိ ဣဓ စီဝရသိဗ္ဗနေ ဝိယ ဓုရံ နိက္ခိတ္တမတ္တေ ပါစိတ္တိယံ၊ ဧကာဟမ္ပိ ပရိဟာရော နတ္ထိ။

သာဝတ္ထိယံ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ အဓိကရဏံ နဝူပသမနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ သေသမေတ္ထ စီဝရသိဗ္ဗနသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ။

အဓိကရဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဆဋ္ဌေ ¶ ¶ သဟတ္ထာတိ ကာယေန ဝါ ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓေန ဝါ နိဿဂ္ဂိယေန ဝါ ဌပေတွာ ပဉ္စသဟဓမ္မိကေ အဝသေသာနံ အညတြ ဥဒကဒန္တပေါနာ ယံကိဉ္စိ အဇ္ဈောဟရဏီယံ ဒဒန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ အဂါရိကဿ ခါဒနီယဘောဇနီယဒါနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ ဥဒကဒန္တပေါနေ ဒုက္ကဋံ။ ယာ ပန ဒါပေတိ န ဒေတိ၊ ဥပနိက္ခိပိတွာ ဒေတိ၊ ဗာဟိရလေပံ ဒေတိ၊ တဿာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ အညတြ ဥဒကဒန္တပေါနာ အဇ္ဈောဟရဏိယံ၊ ဌပေတွာ ပဉ္စ သဟဓမ္မိကေ အညဿ သဟတ္ထာ ဒါနန္တိ ဣမာနေတ္ထ ဒွေ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ဧဠကလောမသဒိသာနီတိ။

ဘောဇနဒါနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

သတ္တမေ ¶ အာဝသထစီဝရန္တိ ‘‘ဥတုနိယော ဘိက္ခုနိယော ပရိဘုဉ္ဇန္တူ’’တိ ဒိန္နစီဝရံ။ အနိဿဇ္ဇိတွာတိ စတုတ္ထေ ဒိဝသေ ဓောဝိတွာ အညိဿာ အန္တမသော သာမဏေရိယာပိ ဥတုနိယာ အဒတွာ။ ပါစိတ္တိယန္တိ ဧဝံ အနိဿဇ္ဇိတွာ ပရိဘုဉ္ဇန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ အာဝသထစီဝရံ အနိဿဇ္ဇိတွာ ပရိဘုဉ္ဇနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ တိကပါစိတ္တိယံ၊ နိဿဇ္ဇိတေ ဒွိကဒုက္ကဋံ။ တသ္မိံ ပန နိဿဇ္ဇိတသညာယ၊ ပုန ပရိယာယေန ဝါ၊ အညာသံ ဥတုနီနံ အဘာဝေန ဝါ၊ အစ္ဆိန္နနဋ္ဌစီဝရိကာယ ဝါ၊ အာပဒါသု ဝါ ပရိဘုဉ္ဇန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ အာဝသထစီဝရတာ၊ စတုတ္ထဒိဝသတာ၊ ဓောဝိတွာ အနိဿဇ္ဇနံ၊ အနုညာတကာရဏာဘာဝေါတိ ဣမာနေတ္ထ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ကထိနသဒိသာနိ၊ ဣဒံ ပန ကိရိယာကိရိယန္တိ။

အာဝသထစီဝရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

အဋ္ဌမေ ¶ ¶ အာဝသထန္တိ ကဝါဋဗဒ္ဓဝိဟာရံ။ အနိဿဇ္ဇိတွာတိ ရက္ခဏတ္ထာယ အဒတွာ၊ ‘‘ဣဒံ ဇဂ္ဂေယျာသီ’’တိ ဧဝံ အနာပုစ္ဆိတွာတိ အတ္ထော။ စာရိကံ ပက္ကမေယျ ပါစိတ္တိယန္တိ ဧတ္ထ သကဂါမတော အညံ ဂါမံ ဧကရတ္တိဝါသတ္ထာယပိ ပက္ကမန္တိယာ ပရိက္ခိတ္တဿ အာဝသထဿ ပရိက္ခေပံ၊ အပရိက္ခိတ္တဿ ဥပစာရံ ပဌမပါဒေန အတိက္ကန္တမတ္တေ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုတိယေန ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ အာဝသထံ အနိဿဇ္ဇိတွာ စာရိကံ ပက္ကမနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ တိကပါစိတ္တိယံ၊ အကဝါဋဗဒ္ဓေ ဒုက္ကဋံ၊ နိဿဇ္ဇိတေ ဒွိကဒုက္ကဋံ။ တသ္မိံ ပန နိဿဇ္ဇိတသညာယ၊ သတိ အန္တရာယေ၊ ပဋိဇဂ္ဂိကံ ပရိယေသိတွာ အလဘန္တိယာ၊ ဂိလာနာယ၊ အာပဒါသု၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ သကဝါဋဗဒ္ဓတာ၊ ဝုတ္တနယေန ပက္ကမနံ၊ အနုညာတကာရဏာဘာဝေါတိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ကထိနသဒိသာနီတိ၊ ဣဒံ ပန ကိရိယာကိရိယန္တိ။

အာဝသထဝိဟာရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၉။ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာပရိယာပုဏနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

နဝမေ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇန္တိ ယံကိဉ္စိ ဗာဟိရကံ အနတ္ထသံဟိတံ ဟတ္ထိအဿရထဓနုထရုသိပ္ပအာထဗ္ဗဏခိလနဝသီကရဏသောသာပနမန္တာဂဒပ္ပယောဂါဒိဘေဒံ ¶ ပရူပဃာတကရံ ဝိဇ္ဇံ။ ပရိယာပုဏေယျာတိ ဧတ္ထ ယဿ ကဿစိ သန္တိကေ တံ ပဒါဒိဝသေန ပရိယာပုဏန္တိယာ ပဒဂဏနာယ စေဝ အက္ခရဂဏနာယ စ ပါစိတ္တိယန္တိ။

တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာပရိယာပုဏနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၀။ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာဝါစနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဒသမေ ဝါစေယျာတိ ပဒံ ဝိသေသော။ ဥဘယမ္ပိ သာဝတ္ထိယံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ စေဝ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော စ အာရဗ္ဘ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇံ ပရိယာပုဏနဝါစနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ။ လေခေ၊ ဓာရဏာယ ¶ စ၊ ဂုတ္တတ္ထာယ စ ယက္ခပရိတ္တနာဂမဏ္ဍလာဒိကေ ¶ သဗ္ဗပရိတ္တေ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇတာ၊ ပရိယာပုဏနဝါစနာ၊ အနုညာတကာရဏာဘာဝေါတိ ဣမာနေတ္ထ ဒွီသုပိ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ပဒသောဓမ္မသဒိသာနီတိ။

တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာဝါစနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

အာရာမဝဂ္ဂဿ ပဌမေ သဘိက္ခုကံ အာရာမန္တိ ယတ္ထ ဘိက္ခူ ရုက္ခမူလေပိ ဝသန္တိ၊ တံ ပဒေသံ။ အနာပုစ္ဆာတိ ဧတ္ထ ဘိက္ခုသာမဏေရအာရာမိကေသု ယံကိဉ္စိ အနာပုစ္ဆာ၊ ပရိက္ခိတ္တဿ အာရာမဿ ပရိက္ခေပံ အတိက္ကမန္တိယာ၊ အပရိက္ခိတ္တဿ ဥပစာရံ ဩက္ကမန္တိယာ ပဌမပါဒေ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုတိယပါဒေ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ အနာပုစ္ဆာ အာရာမံ ပဝိသနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ ‘‘သန္တံ ဘိက္ခုံ အနာပုစ္ဆာ’’တိ စ ‘‘ဇာနံ သဘိက္ခုက’’န္တိ စ ဣမာနေတ္ထ ဒွေ အနုပညတ္တိယော၊ သဘိက္ခုကေ ဝေမတိကာယ၊ အဘိက္ခုကေ သဘိက္ခုကသညာယ စေဝ ဝေမတိကာယ စ ဒုက္ကဋံ။ တသ္မိံ ပန ဒုဝိဓေပိ အဘိက္ခုကသညာယ၊ သန္တံ ဘိက္ခုံ အာပုစ္ဆာ ပဝိသန္တိယာ၊ ပဌမပ္ပဝိဋ္ဌာနံ ဝါ ဘိက္ခုနီနံ သီသံနုလောကိကာယ၊ ယတ္ထ ဝါ ဘိက္ခုနိယော သန္နိပတိတာ၊ တတ္ထ ‘‘တာသံ သန္တိကံ ဂစ္ဆာမီ’’တိ သညာယ၊ အာရာမေန ဝါ မဂ္ဂေါ ဟောတိ၊ တေန ဂစ္ဆန္တိယာ၊ အာပဒါသု၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ သဘိက္ခုကာရာမတာ ¶ ၊ သဘိက္ခုကသညိတာ၊ ဝုတ္တပရိစ္ဆေဒါတိက္ကမော၊ အနုညာတကာရဏာဘာဝေါတိ ဣမာနေတ္ထ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ။ သမနုဘာသနသမဥဋ္ဌာနံ၊ ကိရိယာကိရိယံ၊ သညာဝိမောက္ခံ၊ သစိတ္တကံ၊ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ကာယကမ္မံ၊ ဝစီကမ္မံ၊ တိစိတ္တံ၊ တိဝေဒနန္တိ။

အာရာမပဝိသနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၂။ ဘိက္ခုအက္ကောသနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဒုတိယေ ¶ အက္ကောသေယျာတိ ဒသန္နံ အက္ကောသဝတ္ထူနံ အညတရေန သမ္မုခါ ဝါ ပရမ္မုခါ ဝါ အက္ကောသေယျ။ ပရိဘာသေယျာတိ ဘယမဿ ဥပဒံသေယျ။ ပါစိတ္တိယန္တိ တဿာ ဧဝံ ကရောန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ။

ဝေသာလိယံ ¶ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ အာယသ္မန္တံ ဥပါလိံ အက္ကောသနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ တိကပါစိတ္တိယံ၊ အနုပသမ္ပန္နေ တိကဒုက္ကဋံ၊ အတ္ထဓမ္မအနုသာသနိပုရေက္ခာရာယ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဥပသမ္ပန္နတာ၊ အက္ကောသနပရိဘာသနံ၊ အတ္ထပုရေက္ခာရတာဒီနံ အဘာဝေါတိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ အဒိန္နာဒါနသဒိသာနိ၊ ဣဒံ ပန ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။

ဘိက္ခုအက္ကောသနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

တတိယေ စဏ္ဍိကတာတိ ကုဒ္ဓါ။ ဂဏန္တိ ဘိက္ခုနိသင်္ဃံ။ ပရိဘာသေယျာတိ ဧတ္ထ ‘‘ဗာလာ ဧတာ အဗျတ္တာ ဧတာ၊ နေတာ ဇာနန္တိ ကမ္မံ ဝါ ကမ္မဒေါသံ ဝါ ကမ္မသမ္ပတ္တိံ ဝါ ကမ္မဝိပတ္တိံ ဝါ’’တိ ဧဝံ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ပရိဘာသန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ ဂဏံ ပရိဘာသနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ သမ္ဗဟုလာ ဝါ ဧကံ ဝါ အနုပသမ္ပန္နံ ဝါ ပရိဘာသန္တိယာ ဒုက္ကဋံ။ သေသံ ဒုတိယသဒိသမေဝါတိ။

ဂဏပရိဘာသနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

စတုတ္ထေ ဂဏဘောဇနေ ဝုတ္တနယေန နိမန္တိတာ၊ ပဝါရဏာသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယေန ပဝါရိတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပါစိတ္တိယန္တိ တဿာ ပုရေဘတ္တံ ဌပေတွာ ယာဂုဉ္စေဝ သေသာနိ စ တီဏိ ကာလိကာနိ အညံ ယံကိဉ္စိ အာမိသံ အဇ္ဈောဟရဏတ္ထာယ ပဋိဂ္ဂဏှန္တိယာ ဂဟဏေ ဒုက္ကဋံ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ ¶ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ အညတြ ဘုဉ္ဇနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ တီဏိ ကာလိကာနိ အာဟာရတ္ထာယ ပဋိဂ္ဂဏှန္တိယာပိ ¶ အဇ္ဈောဟရန္တိယာပိ ဒုက္ကဋံ။ ယာ ပန နိမန္တိတာ အပ္ပဝါရိတာ ယာဂုံ ပိဝတိ၊ သာမိကေ အပလောကေတွာ ¶ ဘုဉ္ဇတိ၊ တီဏိ ကာလိကာနိ သတိ ပစ္စယေ ပရိဘုဉ္ဇတိ၊ တဿာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ နိမန္တိတာ ဝါ ပဝါရိတာ ဝါ တံ ဥဘယံ ဝါ၊ ပုရေဘတ္တံ ဝုတ္တလက္ခဏဿ အာမိသဿ အဇ္ဈောဟာရော၊ သာမိကာနံ အနာပုစ္ဆနန္တိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ အဒ္ဓါနသမုဋ္ဌာနံ၊ နိမန္တိတာယ အနာပုစ္ဆာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ အာပတ္တိသမ္ဘဝတော သိယာ ကိရိယာကိရိယံ၊ ပဝါရိတာယ ကပ္ပိယံ ကာရေတွာပိ အကာရေတွာပိ ပရိဘုဉ္ဇန္တိယာ အာပတ္တိသမ္ဘဝတော သိယာ ကိရိယံ၊ နောသညာဝိမောက္ခံ၊ အစိတ္တကံ၊ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ ကာယကမ္မံ၊ ဝစီကမ္မံ၊ တိစိတ္တံ၊ တိဝေဒနန္တိ။

ပဝါရိတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၅။ ကုလမစ္ဆရိနီသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ပဉ္စမေ ကုလေ မစ္ဆရော ကုလမစ္ဆရော၊ ကုလမစ္ဆရော ဧတိဿာ အတ္ထိ၊ ကုလံ ဝါ မစ္ဆရာယတီတိ ကုလမစ္ဆရိနီ။ အဿာတိ ယာ ဤဒိသီ ဘဝေယျ။ ပါစိတ္တိယန္တိ တဿာ ‘‘ယံ ကုလံ ဘိက္ခုနီနံ ပစ္စယေ ဒါတုကာမံ၊ ကထံ နာမ တတ္ထ ဘိက္ခုနိယော န ဂစ္ဆေယျု’’န္တိ ဘိက္ခုနီနံ ဝါ သန္တိကေ ကုလဿ၊ ‘‘ကထံ နာမ ဣမေ တာသံ ကိဉ္စိ န ဒဇ္ဇေယျု’’န္တိ ကုလဿ ဝါ သန္တိကေ ဘိက္ခုနီနံ အဝဏ္ဏံ ဘာသန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ ကုလမစ္ဆရာယနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ။ အမစ္ဆရာယိတွာ သန္တံယေဝ အာဒီနဝံ အာစိက္ခန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဘိက္ခုနီနံ အလာဘကာမတာ၊ ကုလဿ ဝါ သန္တိကေ ဘိက္ခုနီနံ ဘိက္ခုနီနံ ဝါ သန္တိကေ ကုလဿ အဝဏ္ဏဘဏနန္တိ ဣမာနေတ္ထ ဒွေ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ အဒိန္နာဒါနသဒိသာနိ၊ ဣဒံ ပန ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။

ကုလမစ္ဆရိနီသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၆။ အဘိက္ခုကာဝါသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဆဋ္ဌေ သစေ ဘိက္ခုနုပဿယတော အဒ္ဓယောဇနဗ္ဘန္တရေ ဩဝါဒဒါယကာ ဘိက္ခူ န ဝသန္တိ၊ မဂ္ဂေါ ¶ ဝါ အခေမော ဟောတိ န သက္ကာ အနန္တရာယေန ဂန္တုံ ¶ ၊ အယံ အဘိက္ခုကော နာမ အာဝါသော။ တတ္ထ ‘‘ဝဿံ ဝသိဿာမီ’’တိ သေနာသနပညာပနပါနီယဥပဋ္ဌာပနာဒီနိ ကရောန္တိယာ ဒုက္ကဋံ ¶ ၊ သဟ အရုဏုဂ္ဂမနာ ပါစိတ္တိယံ။ အယမေတ္ထ သင်္ခေပေါ၊ ဝိတ္ထာရော ပန သမန္တပါသာဒိကာယံ (ပါစိ။ အဋ္ဌ။ ၁၄၄ အာဒယော) ဝုတ္တော။

သာဝတ္ထိယံ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ အဘိက္ခုကေ အာဝါသေ ဝဿံ ဝသနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ ယတ္ထ ပန ဝဿူပဂတာ ဘိက္ခူ ပက္ကန္တာ ဝါ ဟောန္တိ ဝိဗ္ဘန္တာ ဝါ ကာလင်္ကတာ ဝါ ပက္ခသင်္ကန္တာ ဝါ တတ္ထ ဝသန္တိယာ၊ အာပဒါသု၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ အဘိက္ခုကာဝါသတာ၊ ဝဿူပဂမနံ၊ အရုဏုဂ္ဂမနန္တိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ဧဠကလောမသဒိသာနေဝါတိ။

အဘိက္ခုကာဝါသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

သတ္တမေ ဝဿံဝုဋ္ဌာတိ ပုရိမံ ဝါ ပစ္ဆိမံ ဝါ တေမာသံ ဝုဋ္ဌာ။ ဥဘတောသင်္ဃေတိ ဘိက္ခုနိသင်္ဃေ စေဝ ဘိက္ခုသင်္ဃေ စ။ အယံ ပနေတ္ထ ဝိနိစ္ဆယကထာ – ဘိက္ခုနီဟိ စာတုဒ္ဒသေယေဝ သန္နိပတိတွာ ‘‘သုဏာတု မေ၊ အယျေ၊ သင်္ဃော၊ အဇ္ဇ ပဝါရဏာ စာတုဒ္ဒသီ၊ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ပဝါရေယျာ’’တိ ဧဝံ သဗ္ဗသင်္ဂါဟိကဉတ္တိံ ဝါ၊ ‘‘တေဝါစိကံ ပဝါရေယျာ’’တိ ဧဝံ တေဝါစိကဉတ္တိံ ဝါ၊ သတိ အန္တရာယေ ‘‘ဒွေဝါစိကံ၊ ဧကဝါစိကံ၊ သမာနဝဿိကံ ပဝါရေယျာ’’တိ ဧဝံ ဒွေဝါစိကာဒိဉတ္တိံ ဝါ ဌပေတွာ သဗ္ဗသင်္ဂါဟိကဉတ္တိ စေ ဌပိတာ၊ ‘‘သင်္ဃံ၊ အယျေ၊ ပဝါရေမိ ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ၊ ဝဒန္တု မံ အယျာယော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ၊ ပဿန္တီ ပဋိကရိဿာမီ’’တိ (စူဠဝ။ ၄၂၇) ဧဝံ သကိံ ဝါ၊ ‘‘ဒုတိယမ္ပိ၊ အယျေ၊ သင်္ဃံ…ပေ… တတိယမ္ပိ၊ အယျေ၊ သင်္ဃံ…ပေ… ပဋိကရိဿာမီ’’တိ ဧဝံ ဒွတ္တိက္ခတ္တုံ ဝါ ဝတွာ ပဋိပါဋိယာ ပဝါရေတဗ္ဗံ။ တေဝါစိကာယ ဉတ္တိယာ ဝစနံ န ဟာပေတဗ္ဗံ၊ ဒွေဝါစိကာဒီသု ဝဍ္ဎေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ ဟာပေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ဧဝံ ဘိက္ခုနိသင်္ဃေ ပဝါရေတွာ တတ္ထေဝ ဧကာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနိက္ခန္ဓကေ (စူဠဝ။ ၄၂၇) ဝုတ္တေန ဉတ္တိဒုတိယကမ္မေန ဘိက္ခုနိသင်္ဃဿတ္ထာယ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပဝါရေတုံ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ။ တာယ သမ္မတာယ ဘိက္ခုနိယာ ပန္နရသေ ¶ ဘိက္ခုနိသင်္ဃံ အာဒါယ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ¶ ဝစနီယော ‘‘ဘိက္ခုနိသင်္ဃော အယျ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပဝါရေတိ ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ၊ ဝဒတာယျ ဘိက္ခုသင်္ဃော ဘိက္ခုနိသင်္ဃံ ¶ အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ၊ ပဿန္တော ပဋိကရိဿတိ၊ ဒုတိယမ္ပိ အယျ…ပေ… တတိယမ္ပိ အယျ…ပေ… ပဿန္တော ပဋိကရိဿတီ’’တိ ဧဝံ ပဝါရေတဗ္ဗံ။

သစေ ပဉ္စဝဂ္ဂေါ ဘိက္ခုနိသင်္ဃော န ပူရတိ၊ စတူဟိ ဝါ တီဟိ ဝါ ဂဏဉတ္တိံ ဌပေတွာ၊ ဒွီဟိ ဝိနာ ဉတ္တိယာ အညမညံ ပဝါရေတဗ္ဗံ။ ဧကာယ ‘‘အဇ္ဇ မေ ပဝါရဏာ’’တိ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗံ။

ဝိဟာရံ ပန ဂန္တွာ ‘‘ဘိက္ခုနိယော၊ အယျ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပဝါရေန္တိ ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ၊ ဝဒတာယျ ဘိက္ခုသင်္ဃော ဘိက္ခုနိယော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ၊ ပဿန္တိယော ပဋိကရိဿန္တီ’’တိ စ၊ ‘‘အဟံ၊ အယျ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပဝါရေမိ ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ၊ ဝဒတု မံ၊ အယျ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ၊ ပဿန္တီ ပဋိကရိဿာမီ’’တိ စ ဧဝံ တိက္ခတ္တုံ ဝတ္တဗ္ဗံ။

သစေ ဘိက္ခုသင်္ဃော န ပူရတိ၊ ‘‘ဘိက္ခုနိသင်္ဃော၊ အယျ၊ အယျေ ပဝါရေတိ ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ၊ ဝဒန္တု အယျာ ဘိက္ခုနိသင်္ဃံ အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ၊ ပဿန္တော ပဋိကရိဿတီ’’တိ စ၊ ‘‘ဘိက္ခုနိသင်္ဃော၊ အယျ၊ အယျံ ပဝါရေတိ ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ၊ ဝဒတာယျော ဘိက္ခုနိသင်္ဃံ အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ၊ ပဿန္တော ပဋိကရိဿတီ’’တိ စ ဧဝံ တိက္ခတ္တုံ ဝတ္တဗ္ဗံ။

ဥဘိန္နံ အပရိပူရိယာ ‘‘ဘိက္ခုနိယော၊ အယျာ၊ အယျေ ပဝါရေန္တိ ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ၊ ဝဒန္တာယျာ ဘိက္ခုနိယော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ၊ ပဿန္တိယော ပဋိကရိဿန္တီ’’တိ စ၊ ‘‘ဘိက္ခုနိယော၊ အယျ၊ အယျံ ပဝါရေန္တိ ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ၊ ဝဒတာယျော ဘိက္ခုနိယော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ၊ ပဿန္တိယော ပဋိကရိဿန္တီ’’တိ စ၊ ‘‘အဟံ၊ အယျာ၊ အယျေ ပဝါရေမိ ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ…ပေ… ဝဒန္တု မံ၊ အယျာ၊ အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ၊ ပဿန္တီ ပဋိကရိဿာမီ’’တိ စ၊ ‘‘အဟံ၊ အယျ၊ အယျံ ပဝါရေမိ ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ…ပေ… ဝဒတု မံ၊ အယျော၊ အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ၊ ပဿန္တီ ပဋိကရိဿာမီ’’တိ စ ဧဝံ တိက္ခတ္တုံ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သဗ္ဗာဟေဝ ဟိ ဣမိနာ ¶ နယေန ဥဘတောသင်္ဃေ ¶ ပဝါရိတာ ဟောတိ၊ ယာ ပန ဝဿံဝုဋ္ဌာ ‘‘ဥဘတောသင်္ဃေ ဧဝံ န ပဝါရေဿာမီ’’တိ ဓုရံ နိက္ခိပတိ၊ တဿာ သဟ ဓုရနိက္ခေပေန ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ ဝဿံ ဝသိတွာ န ပဝါရဏာဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ။ အန္တရာယေ ¶ ပန သတိ၊ ပရိယေသိတွာ ဘိက္ခူ အလဘန္တိယာ၊ ဂိလာနာယ၊ အာပဒါသု၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဝဿံဝုဋ္ဌတာ၊ န ဥဘတောသင်္ဃေ ပဝါရဏာ၊ အနုညာတကာရဏာဘာဝေါတိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ သမနုဘာသနသဒိသာနီတိ။

အပဝါရဏာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

အဋ္ဌမေ ဩဝါဒါယာတိ ဂရုဓမ္မဿဝနတ္ထာယ။ သံဝါသာယာတိ ဥပေါသထပုစ္ဆနတ္ထာယ စေဝ ပဝါရဏတ္ထာယ စ။ ပါစိတ္တိယန္တိ ‘‘ဧတေသံ အတ္ထာယ န ဂစ္ဆာမီ’’တိ ဓုရံ နိက္ခိတ္တမတ္တေ ပါစိတ္တိယံ။

သက္ကေသု ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ ဩဝါဒါယ အဂမနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ။ အန္တရာယေ ပန သတိ၊ ပရိယေသိတွာ ဒုတိယိကံ အလဘန္တိယာ၊ ဂိလာနာယ၊ အာပဒါသု၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဩဝါဒသံဝါသာနံ အတ္ထာယ အဂမနံ၊ အနုညာတကာရဏာဘာဝေါတိ ဣမာနေတ္ထ ဒွေ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ပဌမပါရာဇိကသဒိသာနိ၊ ဣဒံ ပန အကိရိယံ၊ ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။

ဩဝါဒသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၉။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

နဝမေ အနွဒ္ဓမာသန္တိ အဒ္ဓမာသေ အဒ္ဓမာသေ။ ဥပေါသထပုစ္ဆကန္တိ ဥပေါသထပုစ္ဆနံ။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနန္တိ ဩဝါဒတ္ထာယ ဥပသင်္ကမနံ။ တံ အတိက္ကာမေန္တိယာတိ ဧတ္ထ ဘိက္ခုနီဟိ တေရသေ ဝါ စာတုဒ္ဒသေ ဝါ အာရာမံ ဂန္တွာ ‘‘အယံ ဥပေါသထော စာတုဒ္ဒသော ပန္နရသော’’တိ ပုစ္ဆိတဗ္ဗံ၊ ဥပေါသထဒိဝသေ ¶ နိဒါနဝဏ္ဏနာယံ ဝုတ္တနယေန ဩဝါဒူပသင်္ကမနံ ယာစိတဗ္ဗံ။ ယာ ဘိက္ခုနီ ဝုတ္တပ္ပကာရေ ကာလေ တဒုဘယံ န ကရောတိ၊ သာ တံ အတိက္ကာမေတိ နာမ၊ တဿာ ¶ ‘‘ဥပေါသထမ္ပိ န ပုစ္ဆိဿာမိ၊ ဩဝါဒမ္ပိ န ယာစိဿာမီ’’တိ ဓုရံ နိက္ခိတ္တမတ္တေ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ ဥပေါသထဩဝါဒါနံ အပုစ္ဆနအယာစနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ ¶ ၊ အနာပတ္တိ အဋ္ဌမသဒိသာယေဝ။ ဥပေါသထောဝါဒါနံ အပုစ္ဆနအယာစနာယံ ဓုရနိက္ခေပေါ၊ အနုညာတကာရဏာဘာဝေါတိ ဣမာနေတ္ထ ဒွေ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ သမနုဘာသနသဒိသာနီတိ။

ဩဝါဒူပသင်္ကမနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဒသမေ ပသာခေတိ နာဘိယာ ဟေဋ္ဌာ ဇာဏုမဏ္ဍလာနံ ဥပရိပဒေသေ။ တတော ဟိ ယသ္မာ ရုက္ခဿ သာခါ ဝိယ ဥဘော ဦရူ ပဘိဇ္ဇိတွာ ဂတာ၊ တသ္မာ သော ‘‘ပသာခေါ’’တိ ဝုစ္စတိ၊ တသ္မိံ ပသာခေ။ ဂဏ္ဍန္တိ ယံကိဉ္စိ ဂဏ္ဍံ။ ရုဓိတန္တိ ဝဏံ။ ဘေဒါပေယျ ဝါတိအာဒီသု သစေ ‘‘ဘိန္ဒ ဖာလေဟီ’’တိ သဗ္ဗာနိ အာဏာပေတိ၊ သော စ တထေဝ ကရောတိ၊ ဆ ဒုက္ကဋာနိ ဆ စ ပါစိတ္တိယာနိ။ အထာပိ ‘‘ယံကိဉ္စိ ဧတ္ထ ကတ္တဗ္ဗံ၊ တံ သဗ္ဗံ ကရောဟီ’’တိ ဧဝံ အာဏာပေတိ၊ သော စ သဗ္ဗာနိပိ ဘေဒနာဒီနိ ကရောတိ၊ ဧကဝါစာယ ဆ ဒုက္ကဋာနိ ဆ စ ပါစိတ္တိယာနိ။ သစေ ပန ဘေဒနာဒီသု ဧကံယေဝ ‘‘ဣဒံ နာမ ကရောဟီ’’တိ အာဏာပေတိ၊ သော စ သဗ္ဗာနိ ကရောတိ။ ယံ အာဏတ္တံ၊ တဿေဝ ကရဏေ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ ပသာခေ ဇာတံ ဂဏ္ဍံ ပုရိသေန ဘေဒါပနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ အပလောကေတွာ ဝါ ဝိညုံ ဝါ ယံကဉ္စိ ဒုတိယိကံ ဂဟေတွာ ဧဝံ ကရောန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ပသာခေ ဇာတတာ၊ အနပလောကနံ၊ ဒုတိယိကာဘာဝေါ၊ ပုရိသေန ဘေဒါဒီနံ ကာရာပနန္တိ ဣမာနေတ္ထ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ကထိနသဒိသာနိ၊ ဣဒံ ပန ကိရိယာကိရိယန္တိ။

ပသာခေဇာတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဂဗ္ဘိနိဝဂ္ဂဿ ¶ ¶ ပဌမေ ‘‘ဂဗ္ဘိနီ’’တိ ဇာနိတွာ ဥပဇ္ဈာယာယ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ ဂဏပရိယေသနာဒီသု စ ဉတ္တိကမ္မဝါစာဒွယေ စ ဒုက္ကဋံ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ ¶ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ ဂဗ္ဘိနိံ ဝုဋ္ဌာပနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ ဂဗ္ဘိနိယာ ဝေမတိကာယ အဂဗ္ဘိနိယာ ဂဗ္ဘိနိသညာယ စေဝ ဝေမတိကာယ စ ဒုက္ကဋံ။ ဥဘောသု အဂဗ္ဘိနိသညာယ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဂဗ္ဘိနိတာ၊ ‘ဂဗ္ဘိနီ’တိ ဇာနနံ၊ ဝုဋ္ဌာပနန္တိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ အဒိန္နာဒါနသဒိသာနိ၊ ဣဒံ ပန ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ တိစိတ္တံ၊ တိဝေဒနန္တိ။

ဂဗ္ဘိနီသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဒုတိယေ ပါယန္တိန္တိ ထညံ ပါယမာနံ၊ ယံ ပါယေတိ၊ တဿ မာတာ ဝါ၊ ဓာတိ ဝါ။ ဣဒံ ဝတ္ထုမတ္တမေဝေတ္ထ ဝိသေသော၊ သေသံ ပဌမသိက္ခာပဒသဒိသမေဝါတိ။

ပါယန္တီသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၃။ ပဌမသိက္ခမာနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

တတိယေ ဒွေ ဝဿာနီတိ ပဝါရဏာဝသေန ဒွေ သံဝစ္ဆရာနိ။ ဆသု ဓမ္မေသူတိ ပါဏာတိပါတာဝေရမဏိအာဒီသု ဝိကာလဘောဇနာဝေရမဏိပရိယောသာနေသု ဆသု သိက္ခာပဒေသု။ အသိက္ခိတသိက္ခန္တိ ပဒဘာဇနေ (ပါစိ။ ၁၀၇၇) ဝုတ္တနယေနေဝ အဒိန္နသိက္ခံ ဝါ ကုပိတသိက္ခံ ဝါ။ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာပေယျာတိ တေသု ဆသု ဓမ္မေသု သိက္ခနတော၊ တေ ဝါ သိက္ခာသင်္ခါတေ ¶ ဓမ္မေ မာနနတော ဧဝံလဒ္ဓနာမံ အနုပသမ္ပန္နံ ဥပသမ္ပာဒေယျ။ ပါစိတ္တိယန္တိ ပဌမသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယေနေဝ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ ¶ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ ဧဝရူပံ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာပနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ ဓမ္မကမ္မေ တိကပါစိတ္တိယံ၊ အဓမ္မကမ္မေ တိကဒုက္ကဋံ။ ဒွေ ဝဿာနိ ဆသု ဓမ္မေသု သိက္ခိတသိက္ခံ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဝုတ္တနယေန အသိက္ခိတသိက္ခတာ၊ ဓမ္မကမ္မတာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနန္တိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ပဌမေ ဝုတ္တနယာနေဝါတိ။

ပဌမသိက္ခမာနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၄။ ဒုတိယသိက္ခမာနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

စတုတ္ထေ ¶ သင်္ဃေန အသမ္မတန္တိ ယဿာ သင်္ဃေန အန္တမသော ဥပသမ္ပဒါမာဠကေပိ ပဒဘာဇနေ (ပါစိ။ ၁၀၈၆) ဝုတ္တာ ဥပသမ္ပဒါသမ္မုတိ န ဒိန္နာ ဟောတိ၊ တံ ဣမာ ဒွေပိ မဟာသိက္ခမာနာ နာမ။ ဣဓ သင်္ဃေန သမ္မတံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ သေသံ တတိယေ ဝုတ္တသဒိသမေဝ၊ ဣဒံ ပန ကိရိယာကိရိယံ ဟောတီတိ။

ဒုတိယသိက္ခမာနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ပဉ္စမေ ဂိဟိဂတန္တိ ပုရိသန္တရဂတံ၊ ဣဓာပိ ဣဒံ ဝတ္ထုမတ္တမေဝ ဝိသေသော။ ဦနဒွါဒသဝဿဉ္စ ပရိပုဏ္ဏသညာယ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ ကိဉ္စာပိ အနာပတ္တိ၊ သာ ပန အနုပသမ္ပန္နာဝ ဟောတိ။ သေသံ ပဌမသိက္ခာပဒသဒိသမေဝါတိ။

ပဌမဂိဟိဂတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၆-၇။ ဒုတိယတတိယဂိဟိဂတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဆဋ္ဌေ ¶ သဗ္ဗံ တတိယေ ဝုတ္တနယေန။ သတ္တမေပိ သဗ္ဗံ စတုတ္ထေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ။

ဒုတိယတတိယဂိဟိဂတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၈။ ပဌမသဟဇီဝိနိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

အဋ္ဌမေ ¶ သဟဇီဝိနိန္တိ သဒ္ဓိဝိဟာရိနိံ။ နေဝ အနုဂ္ဂဏှေယျာတိ သယံ ဥဒ္ဒေသာဒီဟိ နာနုဂ္ဂဏှေယျ။ န အနုဂ္ဂဏှာပေယျာတိ ‘‘ဣမိဿာ၊ အယျေ၊ ဥဒ္ဒေသာဒီနိ ဒေဟီ’’တိ ဧဝံ န အညာယ အနုဂ္ဂဏှာပေယျ။ ပါစိတ္တိယန္တိ ဓုရေ နိက္ခိတ္တမတ္တေ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ ဧဝရူပေ ဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ သေသမေတ္ထ တုဝဋ္ဋဝဂ္ဂေ ဒုက္ခိတသဟဇီဝိနိသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တသဒိသမေဝါတိ။

ပဌမသဟဇီဝိနိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

နဝမေ ဝုဋ္ဌာပိတံ ပဝတ္တိနိန္တိ ဝုဋ္ဌာပိတံ ပဝတ္တိနိံ ယာယ ဥပသမ္ပာဒိတာ၊ တံ ဥပဇ္ဈာယိနိန္တိ အတ္ထော။ နာနုဗန္ဓေယျာတိ စုဏ္ဏေန မတ္တိကာယ ဒန္တကဋ္ဌေန မုခေါဒကေနာတိ ဧဝံ တေန တေန ကရဏီယေန န ဥပဋ္ဌဟေယျ။ ပါစိတ္တိယန္တိ နာနုဗန္ဓိဿန္တိ ဓုရေ နိက္ခိတ္တမတ္တေ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ ¶ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ နာနုဗန္ဓနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ။ ဗာလံ ပန အလဇ္ဇိနိံ ဝါ အနနုဗန္ဓန္တိယာ၊ ဂိလာနာယ၊ အာပဒါသု၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဝုဋ္ဌာပိတပ္ပဝတ္တိနိတာ၊ ဒွေ ဝဿာနိ အနနုဗန္ဓနေ ဓုရနိက္ခေပေါ၊ အနုညာတကာရဏာဘာဝေါတိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ပဌမပါရာဇိကသဒိသာနိ၊ ဣဒံ ပန အကိရိယံ၊ ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။

နာနုဗန္ဓနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၀။ ဒုတိယသဟဇီဝိနိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဒသမေ ¶ နေဝ ဝူပကာသေယျာတိ န ဂဟေတွာ ဂစ္ဆေယျ။ န ဝူပကာသာပေယျာတိ ‘‘ဣမံ၊ အယျေ၊ ဂဟေတွာ ဂစ္ဆာဟီ’’တိ အညံ န အာဏာပေယျ။ ပါစိတ္တိယန္တိ ဓုရေ နိက္ခိတ္တမတ္တေ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ သဟဇီဝိနိယာ အဝူပကာသနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ။ သတိ ပန အန္တရာယေ၊ ပရိယေသိတွာ ဒုတိယိကံ အလဘန္တိယာ၊ ဂိလာနာယ ¶ ၊ အာပဒါသု၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ သဟဇီဝိနိတာ၊ ဝူပကာသဝူပကာသာပနေ ဓုရနိက္ခေပေါ၊ အနုညာတကာရဏာဘာဝေါတိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ သမနုဘာသနသဒိသာနီတိ။

ဒုတိယသဟဇီဝိနိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁-၂-၃။ ပဌမကုမာရိဘူတာဒိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ကုမာရိဘူတဝဂ္ဂဿ ပဌမဒုတိယတတိယာနိ တီဟိ ဂိဟိဂတသိက္ခာပဒေဟိ သဒိသာနေဝ။ ယာ ပန တာ သဗ္ဗပဌမာ ဒွေ မဟာသိက္ခမာနာ၊ တာ အတိက္ကန္တဝီသတိဝဿာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တာ ဟိ ဂိဟိဂတာ ဝါ ဟောန္တု၊ အဂိဟိဂတာ ဝါ၊ သမ္မုတိကမ္မာဒီသု ‘‘သိက္ခမာနာ’’ဣစ္စေဝ ဝတ္တဗ္ဗာ၊ ‘‘ဂိဟိဂတာ’’တိ ဝါ ‘‘ကုမာရိဘူတာ’’တိ ဝါ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ ဂိဟိဂတာယ ဒသဝဿကာလေ သိက္ခာသမ္မုတိံ ဒတွာ ဒွါဒသဝဿကာလေ ဥပသမ္ပဒါ ကာတဗ္ဗာ၊ ဧကာဒသဝဿကာလေ ဒတွာ တေရသဝဿကာလေ ကာတဗ္ဗာ၊ ဒွါဒသတေရသစုဒ္ဒသပန္နရသသောဠသသတ္တရသအဋ္ဌာရသဝဿကာလေ သိက္ခာသမ္မုတိံ ဒတွာ ဝီသတိဝဿကာလေ ဥပသမ္ပဒါ ကာတဗ္ဗာ။ အဋ္ဌာရသဝဿကာလတော ပဋ္ဌာယ စ ပနာယံ ‘‘ဂိဟိဂတာ’’တိပိ ‘‘ကုမာရိဘူတာ’’တိပိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ ယာ ပနာယံ ‘‘ကုမာရိဘူတာ’’တိ ဝုတ္တာ သာမဏေရီ ¶ ၊ သာ ‘‘ဂိဟိဂတာ’’တိ န ဝတ္တဗ္ဗာ၊ ‘‘ကုမာရိဘူတာ’’ဣစ္စေဝ ¶ ဝတ္တဗ္ဗာ။ သိက္ခာသမ္မုတိဒါနဝသေန ပန သဗ္ဗာပိ ‘‘သိက္ခမာနာ’’တိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတီတိ။

ပဌမကုမာရိဘူတာဒိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

စတုတ္ထေ ဦနဒွါဒသဝဿာတိ ဥပသမ္ပဒါဝသေန အပရိပုဏ္ဏဒွါဒသဝဿာ။ ပါစိတ္တိယန္တိ ဥပဇ္ဈာယာ ဟုတွာ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ ဝုတ္တနယေနေဝ ဒုက္ကဋာနိ အန္တရာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ ပါစိတ္တိယန္တိ။

ဦနဒွါဒသဝဿသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၅။ ပရိပုဏ္ဏဒွါဒသဝဿသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ပဉ္စမေ ¶ သင်္ဃေန အသမ္မတာတိ ယဿာ သင်္ဃေန ပဒဘာဇနေ (ပါစိ။ ၁၁၃၂) ဝုတ္တာ ဝုဋ္ဌာပနသမ္မုတိ န ဒိန္နာ။ သေသံ ဥဘယတ္ထာပိ မဟာသိက္ခမာနာသိက္ခာပဒဒွယသဒိသမေဝါတိ။

ပရိပုဏ္ဏဒွါဒသဝဿသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဆဋ္ဌေ အလံ တာဝ တေ အယျေ ဝုဋ္ဌာပိတေနာတိ ဝုစ္စမာနာတိ ဝုဋ္ဌာပနသမ္မုတိယာ ယာစိတာယ သင်္ဃေန ဥပပရိက္ခိပိတွာ ‘‘ယသ္မာ ဗာလာ အဗျတ္တာ စ အလဇ္ဇိနီ စ ဟောတိ၊ တသ္မာ အလံ တာဝ တုယှံ ဥပသမ္ပာဒိတေနာ’’တိ ဧဝံ နိဝါရီယမာနာ။ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မန္တိ ပစ္ဆာ အညာသံ ဗျတ္တာနံ လဇ္ဇိနီနံ ဝုဋ္ဌာပနသမ္မုတိံ ဒိယျမာနံ ဒိသွာ ‘‘အဟမေဝ နူန ဗာလာ’’တိအာဒီနိ ဘဏမာနာ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ခီယေယျ။ ပါစိတ္တိယန္တိ ဧဝံ ခီယနဓမ္မံ အာပဇ္ဇန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ စဏ္ဍကာဠိံ အာရဗ္ဘ ဧဝံ ခီယနဓမ္မံ အာပဇ္ဇနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ ပကတိယာ ဆန္ဒာဒီနံ ဝသေန ကရောန္တီနံ ခီယန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဝုဋ္ဌာပနသမ္မုတိယာ ယာစနံ၊ ဥပပရိက္ခိတွာ န ဆန္ဒာဒိဝသေန ပဋိက္ခိတ္တာယ ‘‘သာဓူ’’တိ ပဋိဿဝေါ၊ ပစ္ဆာခီယနန္တိ ¶ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ အဒိန္နာဒါနသဒိသာနိ၊ ဣဒံ ပန ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။

ခီယနဓမ္မသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၇-၈။ သိက္ခမာနနဝုဋ္ဌာပနပဌမဒုတိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

သတ္တမေ သာ ပစ္ဆာတိ သိက္ခမာနာယ ဥပသမ္ပဒါယ ယာစိယမာနာယ သာ ဘိက္ခုနီ ဧဝံ ဝတွာ လဒ္ဓေ စီဝရေ ပစ္ဆာ အသတိ အန္တရာယေ ‘‘နေဝ ဝုဋ္ဌာပေဿာမိ ¶ ၊ န ဝုဋ္ဌာပနာယ ဥဿုက္ကံ ကရိဿာမီ’’တိ ဓုရံ နိက္ခိပေယျ၊ တဿာ သဟ ဓုရနိက္ခေပေန ပါစိတ္တိယန္တိ။ အဋ္ဌမေပိ ဧသေဝ နယော။

ဥဘယမ္ပိ သာဝတ္ထိယံ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ ဧတေသု ဝတ္ထူသု ပညတ္တံ၊ ဒွီသုပိ သတိ အန္တရာယေ၊ ပရိယေသိတွာ အလဘန္တိယာ၊ ဂိလာနာယ၊ အာပဒါသု၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ ¶ အနာပတ္တိ။ ဥဘယတ္ထ ‘‘ဧဝါဟံ တံ ဝုဋ္ဌာပေဿာမီ’’တိ ပဋိညာ၊ အာကင်္ခိတနိပ္ဖတ္တိ၊ ပစ္ဆာ ဓုရနိက္ခေပေါ၊ အနုညာတကာရဏာဘာဝေါတိ ဣမာနေတ္ထ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ သမနုဘာသနသဒိသာနီတိ။

သိက္ခမာနနဝုဋ္ဌာပနပဌမဒုတိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

နဝမေ သောကာဝါသန္တိ သင်္ကေတံ ကတွာ အာဂစ္ဆမာနာ ပုရိသာနံ အန္တောသောကံ ပဝေသေတီတိ သောကာဝါသာ၊ တံ သောကာဝါသံ။ အထ ဝါ ဃရံ ဝိယ ဃရသာမိကာ အယမ္ပိ ပုရိသသမာဂမံ အလဘမာနာ သောကံ အာဝိသတိ၊ ဣတိ ယံ အာဝိသတိ၊ သွာဿာ အာဝါသော ဟောတီတိ သောကာဝါသာ။ တေနေဝဿ ပဒဘာဇနေ (ပါစိ။ ၁၁၆၀) ‘‘သောကာဝါသာ နာမ ပရေသံ ဒုက္ခံ ဥပ္ပာဒေတိ၊ သောကံ အာဝိသတီ’’တိ ဒွိဓာ အတ္ထော ဝုတ္တော။ ပါစိတ္တိယန္တိ ဧဝရူပံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ ဝုတ္တနယေနေဝ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ ဥပဇ္ဈာယာယ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ ဧဝရူပံ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာပနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ။ အဇာနန္တိယာ ¶ ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ သောကာဝါသတာ၊ ဇာနနံ၊ ဝုဋ္ဌာပနန္တိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ဂဗ္ဘိနိဝုဋ္ဌာပနသဒိသာနေဝါတိ။

သောကာဝါသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဒသမေ မာတာပိတူဟီတိ ဝိဇာတမာတရာ စ ဇနကပိတရာ စ။ သာမိကေနာတိ ယေန ပရိဂ္ဂဟိတာ၊ တေန။ အနနုညာတန္တိ ဥပသမ္ပဒတ္ထာယ အနနုညာတံ။ ဒွိက္ခတ္တုဉှိ ဘိက္ခုနီဟိ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗံ၊ ပဗ္ဗဇ္ဇာကာလေ စ ဥပသမ္ပဒါကာလေ စ၊ ဘိက္ခူနံ ပန သကိံ အာပုစ္ဆိတေပိ ဝဋ္ဋတိ ¶ ။ တသ္မာ ယာ ဥပသမ္ပဒါကာလေ အနာပုစ္ဆာ ဥပသမ္ပာဒေတိ၊ တဿာ ဝုတ္တနယေနေဝ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ ¶ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ အနနုညာတဝုဋ္ဌာပနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ။ အပလောကေတွာ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ၊ တေသံ အတ္ထိဘာဝံ အဇာနန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ အနပလောကနံ၊ အတ္ထိဘာဝဇာနနံ၊ ဝုဋ္ဌာပနန္တိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ အနနုညာတသမုဋ္ဌာနံ၊ ကိရိယာကိရိယံ၊ နောသညာဝိမောက္ခံ၊ အစိတ္တကံ၊ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ကာယကမ္မံ၊ ဝစီကမ္မံ၊ တိစိတ္တံ၊ တိဝေဒနန္တိ။

အနနုညာတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဧကာဒသမေ ပါရိဝါသိကဆန္ဒဒါနေနာတိ ပါရိဝါသိယေန ဆန္ဒဒါနေန။ တတ္ထ စတုဗ္ဗိဓံ ပါရိဝါသိယံ ပရိသပါရိဝါသိယံ ရတ္တိပါရိဝါသိယံ ဆန္ဒပါရိဝါသိယံ အဇ္ဈာသယပါရိဝါသိယန္တိ။

တတ္ထ ပရိသပါရိဝါသိယံ နာမ ဘိက္ခူ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန သန္နိပတိတာ ဟောန္တိ၊ အထ မေဃော ဝါ ဥဋ္ဌဟတိ၊ ဥဿာရဏာ ဝါ ကရီယတိ၊ မနုဿာ ဝါ အဇ္ဈောတ္ထရန္တာ အာဂစ္ဆန္တိ၊ ဘိက္ခူ ‘‘အနောကာသာ မယံ၊ အညတြ ဂစ္ဆာမာ’’တိ ဆန္ဒံ အဝိဿဇ္ဇိတွာဝ ဥဋ္ဌဟန္တိ၊ ဣဒံ ပရိသပါရိဝါသိယံ နာမ၊ ကိဉ္စာပိ ပရိသပါရိဝါသိယံ၊ ဆန္ဒဿ ပန အဝိဿဋ္ဌတ္တာ ကမ္မံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။

ပုန ¶ ဘိက္ခူ ‘‘ဥပေါသထာဒီနိ ကရိဿာမာ’’တိ ရတ္တိံ သန္နိပတိတွာ ‘‘ယာဝ သဗ္ဗေ သန္နိပတန္တိ၊ တာဝ ဓမ္မံ သုဏိဿာမာ’’တိ ဧကံ အဇ္ဈေသန္တိ၊ တသ္မိံ ဓမ္မကထံ ကထေန္တေယေဝ အရုဏော ဥဂ္ဂစ္ဆတိ။ သစေ ‘‘စာတုဒ္ဒသိကံ ဥပေါသထံ ကရိဿာမာ’’တိ နိသိန္နာ၊ ‘‘ပန္နရသော’’တိ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပန္နရသိကံ ကာတုံ နိသိန္နာ၊ ပါဋိပဒေ အနုပေါသထေ ဥပေါသထံ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ အညံ ပန သင်္ဃကိစ္စံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ ဣဒံ ရတ္တိပါရိဝါသိယံ နာမ။

ပုန ဘိက္ခူ ‘‘ကိဉ္စိဒေဝ အဗ္ဘာနာဒိသင်္ဃကမ္မံ ကရိဿာမာ’’တိ သန္နိသိန္နာ ဟောန္တိ၊ တတြေကော နက္ခတ္တပါဌကော ဘိက္ခု ဧဝံ ဝဒတိ ‘‘အဇ္ဇ နက္ခတ္တံ ဒါရုဏံ၊ မာ ဣဒံ ကမ္မံ ကရောထာ’’တိ။ တေ တဿ ဝစနေန ဆန္ဒံ ဝိဿဇ္ဇေတွာ တတ္ထေဝ နိသိန္နာ ဟောန္တိ၊ အထညော အာဂန္တွာ ‘‘နက္ခတ္တံ ပတိမာနေန္တံ၊ အတ္ထော ¶ ဗာလံ ဥပဇ္ဈဂါ (ဇာ။ ၁။၁။၄၉)၊ ကိံ နက္ခတ္တေန ကရောထာ’’တိ ¶ ဝဒတိ၊ ဣဒံ ဆန္ဒပါရိဝါသိယဉ္စေဝ အဇ္ဈာသယပါရိဝါသိယဉ္စ။ ဧတသ္မိံ ပါရိဝါသိယေ ပုန ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိံ အနာဟရိတွာ ကမ္မံ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ၊ ဣဒံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ‘‘ပါရိဝါသိကဆန္ဒဒါနေနာ’’တိ။ ပါစိတ္တိယန္တိ ဧဝံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ ဝုတ္တနယေနေဝ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ ပါစိတ္တိယံ။

ရာဇဂဟေ ထုလ္လနန္ဒံ အာရဗ္ဘ ဧဝံ ဝုဋ္ဌာပနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ။ ဆန္ဒံ အဝိဿဇ္ဇေတွာဝ အဝုဋ္ဌိတာယ ပရိသာယ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ပါရိဝါသိကဆန္ဒဒါနတာ၊ ဝုဋ္ဌာပနန္တိ ဣမာနေတ္ထ ဒွေ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ဂမ္ဘိနိသိက္ခာပဒသဒိသာနေဝါတိ။

ပါရိဝါသိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဒွါဒသမေ အနုဝဿန္တိ အနုသံဝစ္ဆရံ။ ဧဝံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာပိ ဝုတ္တနယေနေဝ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ အနုဝဿံ ဝုဋ္ဌာပနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ။ ဧကန္တရိကံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ အနုဝဿတာ၊ ဝုဋ္ဌာပနန္တိ ဣမာနေတ္ထ ဒွေ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ဧကာဒသမေ ဝုတ္တနယာနေဝါတိ။

အနုဝဿသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

တေရသမေ ¶ ဧကန္တရိကံ ဧကံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဒွါဒသမေန သဒိသမေဝါတိ။

ဧကဝဿသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဆတ္တဝဂ္ဂဿ ¶ ပဌမေ ဆတ္တုပါဟနန္တိ ပဒဘာဇနေ (ပါစိ။ ၁၁၇၈-၁၁၈၂) ဝုတ္တလက္ခဏံ ဆတ္တဉ္စ ဥပါဟနာယော စ။ ဓာရေယျာတိ ပရိဘောဂဝသေန မဂ္ဂဂမနေ ဧကပ္ပယောဂေနေဝ ဒိဝသမ္ပိ ဓာရေန္တိယာ ဧကာ အာပတ္တိ။ သစေ ပန တာဒိသံ ဌာနံ ပတွာ ဆတ္တမ္ပိ အပနာမေတွာ ဥပါဟနာပိ ဩမုဉ္စိတွာ ပုနပ္ပုနံ ဓာရေတိ၊ ပယောဂဂဏနာယ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ ဆတ္တုပါဟနဓာရဏဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ ‘‘အဂိလာနာ’’တိ အယမေတ္ထ အနုပညတ္တိ ¶ ၊ ဆတ္တဿေဝ ဥပါဟနာနံယေဝ ဝါ ဓာရဏေ ဒုက္ကဋံ၊ အဂိလာနာယ တိကပါစိတ္တိယံ၊ ဂိလာနာယ ဒွိကဒုက္ကဋံ။ ဂိလာနသညာယ ပန၊ အာရာမေ အာရာမူပစာရေ ဓာရေန္တိယာ၊ အာပဒါသု၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဥဘိန္နံ ဓာရဏံ၊ အနုညာတကာရဏာဘာဝေါတိ ဣမာနေတ္ထ ဒွေ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ဧဠကလောမသဒိသာနီတိ။

ဆတ္တုပါဟနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဒုတိယေ ¶ ယာနေနာတိ ဝယှာဒိနာ။ ဧတ္ထာပိ ဩရောဟိတွာ ပုနပ္ပုနံ အဘိရုဟန္တိယာ ပယောဂဂဏနာယ ပါစိတ္တိယံ။ အနာပတ္တိယံ ‘‘အာရာမေ အာရာမူပစာရေ’’တိ နတ္ထိ၊ သေသံ ပဌမေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ။

တတိယေ သင်္ဃာဏိန္တိ ယံကိဉ္စိ ကဋူပဂံ။ ဓာရေယျာတိ ကဋိယံ ပဋိမုဉ္စေယျ။ ဧတ္ထာပိ ဩမုဉ္စိတွာ ဩမုဉ္စိတွာ ဓာရေန္တိယာ ပယောဂဂဏနာယ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ သင်္ဃာဏိံ ဓာရဏဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ။ အာဗာဓပစ္စယာ ကဋိသုတ္တံ ဓာရေန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ဣဒံ ပန အကုသလစိတ္တန္တိ။

သင်္ဃာဏိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၄။ ဣတ္ထာလင်္ကာရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

စတုတ္ထေ ¶ ဣတ္ထာလင်္ကာရန္တိ သီသူပဂါဒီသု အညတရံ ယံကိဉ္စိ ပိဠန္ဓနံ။ ဣဓ တဿ တဿ ဝသေန ဝတ္ထုဂဏနာယ အာပတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

သာဝတ္ထိယံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ ဣတ္ထာလင်္ကာရံ ဓာရဏဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ အာဗာဓပစ္စယာ ကိဉ္စိဒေဝ ဓာရေန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဝုတ္တသဒိသမေဝါတိ။

ဣတ္ထာလင်္ကာရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ပဉ္စမေ ¶ ဂန္ဓဝဏ္ဏကေနာတိ ယေနကေနစိ ဂန္ဓေန စ ဝဏ္ဏကေန စ။ ဣဓ ဂန္ဓာဒိယောဇနတော ပဋ္ဌာယ ပုဗ္ဗပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ နဟာနပရိယောသာနေ ပါစိတ္တိယံ။ အာဗာဓပစ္စယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ သေသံ စတုတ္ထသဒိသမေဝါတိ။

ဂန္ဓဝဏ္ဏကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဆဋ္ဌေ ¶ ဝါသိတကေနာတိ ဂန္ဓဝါသိတကေန။ ပိညာကေနာတိ တိလပိဋ္ဌေန။ သေသံ ပဉ္စမသဒိသမေဝါတိ။

ဝါသိတကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၇။ ဘိက္ခုနိဥမ္မဒ္ဒါပနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

သတ္တမေ ဥမ္မဒ္ဒါပေယျာတိ ဥဗ္ဗဋ္ဋာပေယျ။ ပရိမဒ္ဒါပေယျာတိ သမ္ဗာဟာပေယျ။ ဧတ္ထ စ ဟတ္ထံ အမုဉ္စိတွာ ဥဗ္ဗဋ္ဋနေ ဧကာဝ အာပတ္တိ၊ မောစေတွာ မောစေတွာ ဥဗ္ဗဋ္ဋနေ ပယောဂဂဏနာယ အာပတ္တိယော။ သမ္ဗာဟနေပိ ဧသေဝ နယော။

သာဝတ္ထိယံ ¶ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ ဘိက္ခုနိယာ ဥမ္မဒ္ဒါပနပရိမဒ္ဒါပနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ ဂိလာနာယ၊ အာပဒါသု၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဣဓ မဂ္ဂဂမနပရိဿမောပိ ဂေလညံ၊ စောရဘယာဒီဟိ သရီရကမ္ပနာဒယောပိ အာပဒါ။ သေသံ စတုတ္ထေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ။

ဘိက္ခုနိဥမ္မဒ္ဒါပနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၈-၉-၁၀။ သိက္ခမာနဥမ္မဒ္ဒါပနာဒိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

အဋ္ဌမနဝမဒသမေသုပိ ¶ သိက္ခမာနာယ သာမဏေရိယာ ဂိဟိနိယာတိ ဧတ္တကမေဝ နာနံ။ သေသံ သတ္တမသဒိသမေဝါတိ။

သိက္ခမာနဥမ္မဒ္ဒါပနာဒိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဧကာဒသမေ ဘိက္ခုဿ ပုရတောတိ န အဘိမုခမေဝါတိ အတ္ထော၊ ဣဒံ ပန ဥပစာရံ သန္ဓာယ ကထိတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တသ္မာ ဘိက္ခုဿ ဥပစာရေ အန္တမသော ဆမာယပိ ‘‘နိသီဒါမိ၊ အယျာ’’တိ အနာပုစ္ဆိတွာ နိသီဒန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ အနာပုစ္ဆာ နိသီဒနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ တိကပါစိတ္တိယံ၊ အာပုစ္ဆိတေ ဒွိကဒုက္ကဋံ။ တသ္မိံ အာပုစ္ဆိတသညာယ၊ ဂိလာနာယ၊ အာပဒါသု၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဘိက္ခုဿ အနာပုစ္ဆာ၊ ဥပစာရေ နိသဇ္ဇာ၊ အနုညာတကာရဏာဘာဝေါတိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ကထိနသဒိသာနိ၊ ဣဒံ ပန ကိရိယာကိရိယန္တိ။

အနာပုစ္ဆာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၂။ ပဉှာပုစ္ဆနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

ဒွါဒသမေ အနောကာသကတန္တိ ‘‘အသုကသ္မိံ နာမ ဌာနေ ပုစ္ဆာမီ’’တိ ¶ ဧဝံ အကတဩကာသံ၊ တသ္မာ သုတ္တန္တေ ဩကာသံ ကာရာပေတွာ ဝိနယံ ဝါ အဘိဓမ္မံ ဝါ ပုစ္ဆန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ။ သေသေသုပိ ဧသေဝ နယော၊ သဗ္ဗသော အကာရိတေ ပန ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထိ။

သာဝတ္ထိယံ ¶ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ အနောကာသကတံ ဘိက္ခုံ ပဉှံ ပုစ္ဆနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ။ တတ္ထ တတ္ထ ဩကာသံ ကာရာပေတွာ ပုစ္ဆန္တိယာ၊ အနောဒိဿ ဩကာသံ ကာရာပေတွာ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ပုစ္ဆန္တိယာ၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဘိက္ခုဿ အနောကာသကာရာပနံ၊ ပဉှံ ပုစ္ဆနန္တိ ¶ ဣမာနေတ္ထ ဒွေ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ပဒသောဓမ္မသဒိသာနိ၊ ဣဒံ ပန ကိရိယာကိရိယန္တိ။

ပဉှာပုစ္ဆနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

တေရသမေ အသံကစ္စိကာတိ အဓက္ခကဥဗ္ဘနာဘိမဏ္ဍလသင်္ခါတဿ သရီရဿ ပဋိစ္ဆာဒနတ္ထံ အနုညာတသံကစ္စိကဝိရဟိတာ။ ဂါမံ ပဝိသေယျာတိ ဧတ္ထ ပရိက္ခိတ္တဿ ဂါမဿ ပရိက္ခေပံ၊ အပရိက္ခိတ္တဿ ဥပစာရံ အတိက္ကမန္တိယာ ဝါ ဩက္ကမန္တိယာ ဝါ ပဌမပါဒေ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုတိယေ ပါစိတ္တိယံ။

သာဝတ္ထိယံ အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ အသံကစ္စိကာယ ဂါမံ ပဝိသနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ။ ယဿာ ပန သံကစ္စိကစီဝရံ အစ္ဆိန္နံ ဝါ နဋ္ဌံ ဝါ၊ တဿာ၊ ဂိလာနာယ၊ အာပဒါသု၊ ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ အသံကစ္စိကတာ၊ ဝုတ္တပရိစ္ဆေဒါတိက္ကမော၊ အနုညာတကာရဏာဘာဝေါတိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ဧဠကလောမသဒိသာနီတိ။

အသံကစ္စိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဣတော ပရေသု မုသာဝါဒဝဂ္ဂါဒီသု သတ္တသု ဝဂ္ဂေသု ဘိက္ခုပါတိမောက္ခဝဏ္ဏနာယံ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗောတိ။

ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ¶ ¶ ခေါ အယျာယော ဆသဋ္ဌိသတာ ပါစိတ္တိယာ ဓမ္မာတိ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ ပညတ္တာ သာဓာရဏာ သတ္တတိ၊ အသာဓာရဏာ ဆန္နဝုတီတိ ဧဝံ ဆသဋ္ဌိသတာ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနမေဝါတိ။

ကင်္ခါဝိတရဏိယာ ပါတိမောက္ခဝဏ္ဏနာယ

သုဒ္ဓပါစိတ္တိယဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

တတြာယံ ¶ သင်္ခေပတော အသာဓာရဏသိက္ခာပဒေသု သမုဋ္ဌာနဝိနိစ္ဆယော – ဂိရဂ္ဂသမဇ္ဇာ စိတ္တာဂါရသိက္ခာပဒံ သင်္ဃာဏီ ဣတ္ထာလင်္ကာရော ဂန္ဓဝဏ္ဏကော ဝါသိတကပိညာကော ဘိက္ခုနိအာဒီဟိ ဥမ္မဒ္ဒနပရိမဒ္ဒနာတိ ဣမာနိ ဒသ သိက္ခာပဒါနိ အစိတ္တကာနိ လောကဝဇ္ဇာနိ အကုသလစိတ္တာနိ။ အယံ ပနေတ္ထ အဓိပ္ပာယော၊ ဝိနာပိ စိတ္တေန အာပဇ္ဇိတဗ္ဗတ္တာ အစိတ္တကာနိ၊ စိတ္တေ ပန သတိ အကုသလေနေဝ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗတ္တာ လောကဝဇ္ဇာနိ စေဝ အကုသလစိတ္တာနိ စာတိ။ အဝသေသာနိ သစိတ္တကာနိ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇာနေဝ။ စောရိဝုဋ္ဌာပနံ ဂါမန္တရံ အာရာမသိက္ခာပဒံ ဂဗ္ဘိနိဝဂ္ဂေ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ သတ္တ၊ ကုမာရိဘူတဝဂ္ဂေ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ပဉ္စ ပုရိသာဒိသံသဋ္ဌံ ပါရိဝါသိကဆန္ဒဒါနံ အနုဝဿဝုဋ္ဌာပနံ ဧကန္တရိကဝုဋ္ဌာပနန္တိ ဣမာနိ ဧကူနဝီသတိ သိက္ခာပဒါနိ သစိတ္တကာနိ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇာနိ။ အဝသေသာနိ သစိတ္တကာနိ လောကဝဇ္ဇာနေဝါတိ။