📜
ပါဋိဒေသနီယကဏ္ဍော
၁။ ပဌမပါဋိဒေသနီယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
ပါဋိဒေသနီယေသု ¶ ¶ ပဌမေ အန္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌာယာတိ ဝစနတော သစေ တဿာ အန္တရာရာမာဒီသု ဌတွာပိ ဒဒမာနာယ ဟတ္ထတော သယံ ရထိယာဗျူဟသိင်္ဃာဋကဃရာနံ အညတရသ္မိံ ဌိတောပိ ဂဏှာတိ၊ ဒေါသော နတ္ထိ။ တဿာ ပန ရထိယာဒီသု ဌတွာ ဒဒမာနာယ၊ ရထိယာဒီသု ဝါ၊ အန္တရာရာမာဒီသု ဝါ ဌတွာပိ ယံကိဉ္စိ အာမိသံ အဇ္ဈောဟရဏတ္ထာယ ဂဏှတော ပဋိဂ္ဂဟဏေ ဒုက္ကဋံ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ ပါဋိဒေသနီယံ။ တဿ ဒေသေတဗ္ဗာကာရော ဂါရယှံ အာဝုသောတိအာဒိနာ နယေန သိက္ခာပဒေ ဒဿိတောယေဝ။
သာဝတ္ထိယံ အညတရံ ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ အန္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌာယ ဟတ္ထတော အာမိသံ ပဋိဂ္ဂဟဏဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ အသာဓာရဏပညတ္တိ၊ အနာဏတ္တိကံ၊ ယထာ စေတံ၊ တထာ သေသာနိပိ၊ တိကပါဋိဒေသနီယံ၊ ယာမကာလိကာဒီသု ပဋိဂ္ဂဟဏေပိ အဇ္ဈောဟရဏေပိ ဒုက္ကဋံ၊ ဧကတောဥပသမ္ပန္နာယ ယာဝကာလိကေပိ တထေဝ၊ ဉာတိကာယ အညာတိကသညိဝေမတိကာနမ္ပိ ဧသေဝ နယော။ ဉာတိကသညိနော ပန၊ ဉာတိကာယ ဝါ ဒါပေန္တိယာ၊ ဥပနိက္ခိပိတွာ ဝါ ဒဒမာနာယ၊ ယာ စ အန္တရာရာမဘိက္ခုနုပဿယတိတ္ထိယသေယျပဋိက္ကမနေသု ဌတွာ ဂါမတော ဗဟိ နီဟရိတွာ၊ ယာမကာလိကာဒီနိ ဝါ ‘‘သတိ ပစ္စယေ ပရိဘုဉ္ဇာ’’တိ ¶ ဒေတိ၊ တဿ၊ သိက္ခမာနသာမဏေရီနဉ္စ ဟတ္ထတော ဂဟေတွာ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ၊ ဥမ္မတ္တကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ပရိပုဏ္ဏူပသမ္ပန္နတာ၊ အညာတိကတာ၊ အန္တရဃရေ ဌိတာယ ဟတ္ထတော သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ ယာဝကာလိကတာ၊ အဇ္ဈောဟရဏန္တိ ဣမာနေတ္ထ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ဧဠကလောမသဒိသာနီတိ။
ပဌမပါဋိဒေသနီယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၂။ ဒုတိယပါဋိဒေသနီယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
ဒုတိယေ ¶ ဣဓ သူပန္တိအာဒိ ဝေါသာသနာကာရဒဿနံ။ အပသက္က တာဝ ဘဂိနီတိအာဒိ အပသာဒေတဗ္ဗာကာရဒဿနံ။ တတြာယံ ဝိနိစ္ဆယော – ဧကေနာပိ ¶ ဘိက္ခုနာ အနပသာဒိတေ အဇ္ဈောဟရဏတ္ထာယ အာမိသံ ဂဏှန္တာနံ ပဋိဂ္ဂဟဏေ ဒုက္ကဋံ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ ပါဋိဒေသနီယန္တိ။
ရာဇဂဟေ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ အာရဗ္ဘ ဘိက္ခုနိယာ ဝေါသာသန္တိယာ နနိဝါရဏဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ တိကပါဋိဒေသနီယံ၊ ဧကတောဥပသမ္ပန္နာယ ဝေါသာသန္တိယာ နနိဝါရေန္တဿ ဒုက္ကဋံ၊ တထာ အနုပသမ္ပန္နာယ ဥပသမ္ပန္နသညိနော ဝေမတိကဿ စ။ အနုပသမ္ပန္နသညိနော၊ ပန ယော စ အတ္တနော ဝါ ဘတ္တံ ဒါပေန္တိယာ၊ အညေသံ ဝါ ဘတ္တံ ဒေန္တိယာ၊ ယံ ဝါ န ဒိန္နံ၊ တံ ဒါပေန္တိယာ၊ ယတ္ထ ဝါ န ဒိန္နံ၊ တတ္ထ၊ သဗ္ဗေသံ ဝါ သမကံ ဒါပေန္တိယာ၊ သိက္ခမာနာယ ဝါ သာမဏေရိယာ ဝါ ဝေါသာသန္တိယာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇတိ၊ တဿ၊ ပဉ္စ ဘောဇနာနိ ဌပေတွာ သဗ္ဗတ္ထ၊ ဥမ္မတ္တကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ပရိပုဏ္ဏူပသမ္ပန္နတာ၊ ပဉ္စဘောဇနတာ၊ အန္တရဃရေ အနုညာတပကာရတော အညထာ ဝေါသာသနာ၊ အနိဝါရဏာ၊ အဇ္ဈောဟရဏန္တိ ဣမာနေတ္ထ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ကထိနသဒိသာနီတိ။
ဒုတိယပါဋိဒေသနီယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၃။ တတိယပါဋိဒေသနီယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
တတိယေ သေက္ခသမ္မတာနီတိ လဒ္ဓသေက္ခသမ္မုတိကာနိ။ ပုဗ္ဗေ အနိမန္တိတောတိ ဃရူပစာရောက္ကမနတော ပဌမတရံ ဥပစာရံ အနောက္ကမန္တေယေဝ ပုဗ္ဗေ အနိမန္တိတော။ အဂိလာနော နာမ ယော သက္ကောတိ ပိဏ္ဍာယ စရိတုံ။ ပါဋိဒေသနီယန္တိ ဃရူပစာရံ ဩက္ကမိတွာ အာမိသံ ဂဏှန္တဿ ပဋိဂ္ဂဟဏေ တာဝ ဒုက္ကဋံ၊ တံ ဂဟေတွာ ယတ္ထကတ္ထစိ ဘုဉ္ဇန္တဿ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ ပါဋိဒေသနီယန္တိ။
သာဝတ္ထိယံ သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ န မတ္တံ ဇာနိတွာ ပဋိဂ္ဂဟဏဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ ‘‘ပုဗ္ဗေ ¶ အနိမန္တိတော၊ အဂိလာနော’’တိ ဣမာ ပနေတ္ထ ဒွေ အနုပညတ္တိယော၊ တိကပါဋိဒေသနီယံ၊ ယာမကာလိကာဒီသု ပဋိဂ္ဂဟဏေပိ အဇ္ဈောဟာရေပိ ဒုက္ကဋံ၊ တထာ အသေက္ခသမ္မတေ သေက္ခသမ္မတသညိနော ဝေမတိကဿ စ။ အသေက္ခသမ္မတသညိနော၊ ပန ယော စ ပုဗ္ဗေ နိမန္တိတော ဝါ ¶ ဂိလာနော ဝါ အညဿ ဝါ တေသံ ဃရေ ပညတ္တံ ဘိက္ခံ ဂဏှာတိ၊ ယဿ စ ဃရတော နီဟရိတွာ၊ အာသနသာလာဒီသု ဝါ ဘိက္ခုံ အဒိသွာ ပဌမံယေဝ နီဟရိတွာ၊ ဒွါရမူလေ ဝါ ဌပိတံ ဒေန္တိ၊ တဿ တံ ဘုဉ္ဇန္တဿ၊ နိစ္စဘတ္တကေ၊ သလာကဘတ္တေ၊ ပက္ခိကေ ¶ ၊ ဥပေါသထိကေ၊ ပါဋိပဒိကေ၊ ယာမကာလိကာဒိံ ‘‘သတိ ပစ္စယေ ပရိဘုဉ္ဇာ’’တိ ဒိန္နံ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ၊ ဥမ္မတ္တကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ သေက္ခသမ္မတတာ၊ ပုဗ္ဗေ အနိမန္တိတတာ၊ အဂိလာနတာ၊ ဃရူပစာရောက္ကမနံ၊ ဌပေတွာ နိစ္စဘတ္တကာဒီနိ အညံ အာမိသံ ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇနန္တိ ဣမာနေတ္ထ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ဧဠကလောမသဒိသာနီတိ။
တတိယပါဋိဒေသနီယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၄။ စတုတ္ထပါဋိဒေသနီယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
စတုတ္ထေ ယာနိ ခေါ ပန တာနိ အာရညကာနီတိအာဒိ စီဝရဝိပ္ပဝါသသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဋိသံဝိဒိတန္တိ ဧတ္ထ ယံ ဣတ္ထိယာ ဝါ ပုရိသေန ဝါ ဂဟဋ္ဌေန ဝါ ပဗ္ဗဇိတေန ဝါ အာရာမံ ဝါ အာရာမူပစာရံ ဝါ ပဝိသိတွာ ‘‘ဣတ္ထန္နာမဿ၊ ဘန္တေ၊ ကုလဿ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ အာဟရိယိဿတီ’’တိ (ပါစိ။ ၅၇၃) အာရောစိတံ၊ တံ ပစ္ဆာ ယထာအာရောစိတမေဝ ဝါ အာဟရိယတု၊ တဿ ပရိဝါရံ ကတွာ အညံ ဝါ တေန သဒ္ဓိံ ဗဟုကမ္ပိ၊ ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ ကုလံ ပဋိသံဝိဒိတံ ကတွာ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ ဂဟေတွာ ဂစ္ဆတီ’’တိ သုတွာ အညာနိ ဝါ ကုလာနိ တေဟိ သဒ္ဓိံ အာဟရန္တု၊ တံ သဗ္ဗံ ပဋိသံဝိဒိတံ နာမ။ ယံ ပန ဧဝံ အနာရောစိတံ အနာဟဋဉ္စ၊ တံ အပ္ပဋိသံဝိဒိတံ နာမ။ အဂိလာနော နာမ ယော သက္ကောတိ ပိဏ္ဍာယ ဂန္တုံ။ ပါဋိဒေသနီယန္တိ ဧဝရူပံ အန္တမသော အာရာမမဇ္ဈေန ဂစ္ဆန္တေဟိ အဒ္ဓိကေဟိ ဒိန္နမ္ပိ အာရာမေ ဝါ အာရာမူပစာရေ ဝါ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ အဇ္ဈောဟရန္တဿ ပဋိဂ္ဂဟဏေ ဒုက္ကဋံ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ ပါဋိဒေသနီယန္တိ။
သက္ကေသု သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ အာရာမေ စောရေ ပဋိဝသန္တေ အနာရောစနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ၊ ‘‘အဂိလာနော’’တိ အယမေတ္ထ ဧကာ အနုပညတ္တိ၊ တိကပါဋိဒေသနီယံ ¶ ၊ ယာမကာလိကာဒီသု အာဟာရတ္ထာယ ပဋိဂ္ဂဟဏေပိ အဇ္ဈောဟာရေပိ ဒုက္ကဋမေဝ၊ တထာ ပဋိသံဝိဒိတေ အပ္ပဋိသံဝိဒိတသညိနော ¶ ဝေမတိကဿ စ၊ ပဋိသံဝိဒိတသညိနော၊ ပန ဂိလာနဿ၊ ယော စ ပဋိသံဝိဒိတံ ကတွာ အာဟဋံ ဝါ ဂိလာနာဝသေသကံ ဝါ ဗဟာရာမေ ဝါ ပဋိဂ္ဂဟိတံ၊ တတ္ထဇာတကမေဝ ဝါ မူလဖလာဒိံ၊ ယာမကာလိကာဒီသု ဝါ ယံကိဉ္စိ ‘‘သတိ ပစ္စယေ ပရိဘုဉ္ဇာ’’တိ လဒ္ဓံ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ၊ ဥမ္မတ္တကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ယထာဝုတ္တအာရညကသေနာသနတာ၊ ယာဝကာလိကဿ အတတ္ထဇာတကတာ၊ အဂိလာနတာ၊ အဂိလာနာဝသေသကတာ၊ အပ္ပဋိသံဝိဒိတတာ၊ အဇ္ဈာရာမေ ပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ အဇ္ဈောဟရဏန္တိ ဣမာနေတ္ထ သတ္တ အင်္ဂါနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ကထိနသဒိသာနေဝ၊ ဣဒံ ပန ကိရိယာကိရိယန္တိ။
စတုတ္ထပါဋိဒေသနီယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
ကင်္ခါဝိတရဏိယာ ပါတိမောက္ခဝဏ္ဏနာယ
ပါဋိဒေသနီယဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။