📜
၂၁။ ပဝါရဏာဝိနိစ္ဆယကထာ
၁၁၆။ ပဋိက္ခေပပဝါရဏာတိ ¶ ပဉ္စန္နံ ဘောဇနာနံ အညတရံ ဘုဉ္ဇမာနေန ယဿ ကဿစိ အဘိဟဋဘောဇနဿ ပဋိက္ခေပသင်္ခါတာ ပဝါရဏာ။ သာ စ န ကေဝလံ ပဋိက္ခေပမတ္တေန ဟောတိ၊ အထ ခေါ ပဉ္စင်္ဂဝသေန။ တတြိမာနိ ¶ ပဉ္စင်္ဂါနိ – အသနံ၊ ဘောဇနံ၊ ဒါယကဿ ဟတ္ထပါသေ ဌာနံ၊ အဘိဟာရော၊ အဘိဟဋဿ ပဋိက္ခေပေါတိ။ တတ္ထ အသနန္တိ ဝိပ္ပကတဘောဇနံ၊ ဘုဉ္ဇမာနော စေသ ပုဂ္ဂလော ဟောတီတိ အတ္ထော။ ဘောဇနန္တိ ပဝါရဏပ္ပဟောနကံ ဘောဇနံ၊ ဩဒနာဒီနဉ္စ အညတရံ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗံ ဘောဇနံ ဟောတီတိ အတ္ထော။ ဒါယကဿ ဟတ္ထပါသေ ဌာနန္တိ ပဝါရဏပ္ပဟောနကံ ဘောဇနံ ဂဏှိတွာ ဒါယကဿ အဍ္ဎတေယျဟတ္ထပ္ပမာဏေ ဩကာသေ အဝဋ္ဌာနံ။ အဘိဟာရောတိ ဟတ္ထပါသေ ဌိတဿ ဒါယကဿ ကာယေန အဘိဟာရော။ အဘိဟဋဿ ပဋိက္ခေပေါတိ ဧဝံ အဘိဟဋဿ ကာယေန ဝါ ဝါစာယ ဝါ ပဋိက္ခေပေါ။ ဣတိ ဣမေသံ ပဉ္စန္နံ အင်္ဂါနံ ဝသေန ပဝါရဏာ ဟောတိ။ ဝုတ္တမ္ပိ စေတံ –
‘‘ပဉ္စဟိ၊ ဥပါလိ၊ အာကာရေဟိ ပဝါရဏာ ပညာယတိ၊ အသနံ ပညာယတိ၊ ဘောဇနံ ပညာယတိ၊ ဟတ္ထပါသေ ဌိတော၊ အဘိဟရတိ၊ ပဋိက္ခေပေါ ပညာယတီ’’တိ (ပရိ။ ၄၂၈)။
၁၁၇။ တတြာယံ ဝိနိစ္ဆယော (ပါစိ။ အဋ္ဌ။ ၂၃၈-၉) – ‘‘အသန’’န္တိအာဒီသု တာဝ ယံ အသ္နာတိ၊ ယဉ္စ ဘောဇနံ ဟတ္ထပါသေ ဌိတေန အဘိဟဋံ ပဋိက္ခိပတိ၊ တံ ဩဒနော ကုမ္မာသော သတ္တု မစ္ဆော မံသန္တိ ဣမေသံ အညတရမေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တတ္ထ ဩဒနော နာမ သာလိ ဝီဟိ ယဝေါ ဂေါဓုမော ကင်္ဂု ဝရကော ကုဒြူသကောတိ သတ္တန္နံ ဓညာနံ တဏ္ဍုလေဟိ နိဗ္ဗတ္တော။ တတြ သာလီတိ အန္တမသော နီဝါရံ ဥပါဒါယ သဗ္ဗာပိ သာလိဇာတိ။ ဝီဟီတိ သဗ္ဗာပိ ဝီဟိဇာတိ။ ယဝဂေါဓုမေသု ဘေဒေါ နတ္ထိ။ ကင်္ဂူတိ သေတရတ္တကာဠဘေဒါ သဗ္ဗာပိ ကင်္ဂုဇာတိ။ ဝရကောတိ အန္တမသော ဝရကစောရကံ ဥပါဒါယ သဗ္ဗာပိ သေတဝဏ္ဏာ ဝရကဇာတိ။ ကုဒြူသကောတိ ကာဠကုဒြူသကော စေဝ သာမာကာဒိဘေဒါ စ သဗ္ဗာပိ တိဏဓညဇာတိ။ နီဝါရဝရကစောရကာ စေတ္ထ ဓညာနုလောမာတိ ဝဒန္တိ၊ ဓညာနိ ဟောန္တု ဓညာနုလောမာနိ ဝါ၊ ဧတေသံ ဝုတ္တပ္ပဘေဒါနံ သတ္တန္နံ ဓညာနံ တဏ္ဍုလေ ဂဟေတွာ ‘‘ဘတ္တံ ပစိဿာမာ’’တိ ဝါ ‘‘ယာဂုံ ပစိဿာမာ’’တိ ဝါ ‘‘အမ္ဗိလပါယာသာဒီသု အညတရံ ပစိဿာမာ’’တိ ဝါ ယံ ကိဉ္စိ သန္ဓာယ ပစန္တု၊ သစေ ဥဏှံ သီတလံ ဝါ ဘုဉ္ဇန္တာနံ ဘောဇနကာလေ ဂဟိတဂဟိတဋ္ဌာနေ ဩဓိ ပညာယတိ၊ ဩဒနသင်္ဂဟမေဝ ဂစ္ဆတိ၊ ပဝါရဏံ ဇနေတိ။ သစေ ဩဓိ န ပညာယတိ၊ ယာဂုသင်္ဂဟံ ဂစ္ဆတိ၊ ပဝါရဏံ န ဇနေတိ။
ယောပိ ¶ ¶ ပါယာသော ဝါ ပဏ္ဏဖလကဠီရမိဿကာ အမ္ဗိလယာဂု ဝါ ဥဒ္ဓနတော ဩတာရိတမတ္တာ အဗ္ဘုဏှာ ဟောတိ အာဝဇ္ဇိတွာ ပိဝိတုံ သက္ကာ၊ ဟတ္ထေန ဂဟိတောကာသေပိ ဩဓိံ န ဒဿေတိ၊ ပဝါရဏံ န ဇနေတိ။ သစေ ပန ဥသုမာယ ဝိဂတာယ သီတလဘူတာ ဃနဘာဝံ ဂစ္ဆတိ၊ ဩဓိံ ဒဿေတိ၊ ပုန ပဝါရဏံ ဇနေတိ၊ ပုဗ္ဗေ တနုဘာဝေါ န ရက္ခတိ။ သစေပိ ဒဓိတက္ကာဒီနိ အာရောပေတွာ ဗဟူ ပဏ္ဏဖလကဠီရေ ပက္ခိပိတွာ မုဋ္ဌိမတ္တာပိ တဏ္ဍုလာ ပက္ခိတ္တာ ဟောန္တိ၊ ဘောဇနကာလေ စေ ဩဓိ ပညာယတိ၊ ပဝါရဏံ ဇနေတိ။ အယာဂုကေ နိမန္တနေ ‘‘ယာဂုံ ဒဿာမာ’’တိ ဘတ္တေ ဥဒကကဉ္ဇိကခီရာဒီနိ အာကိရိတွာ ‘‘ယာဂုံ ဂဏှထာ’’တိ ဒေန္တိ။ ကိဉ္စာပိ တနုကော ဟောတိ၊ ပဝါရဏံ ဇနေတိယေဝ။ သစေ ပန ပက္ကုထိတေသု ဥဒကာဒီသု ပက္ခိပိတွာ ပစိတွာ ဒေန္တိ၊ ယာဂုသင်္ဂဟမေဝ ဂစ္ဆတိ။ ယာဂုသင်္ဂဟံ ဂတေပိ တသ္မိံ ဝါ အညသ္မိံ ဝါ ယတ္ထ မစ္ဆမံသံ ပက္ခိပန္တိ၊ သစေ သာသပမတ္တမ္ပိ မစ္ဆမံသခဏ္ဍံ ဝါ နှာရု ဝါ ပညာယတိ၊ ပဝါရဏံ ဇနေတိ၊ သုဒ္ဓရသကော ပန ရသကယာဂု ဝါ န ဇနေတိ။ ဌပေတွာ ဝုတ္တဓညတဏ္ဍုလေ အညေဟိ ဝေဏုတဏ္ဍုလာဒီဟိ ဝါ ကဏ္ဍမူလဖလေဟိ ဝါ ယေဟိ ကေဟိစိ ကတံ ဘတ္တမ္ပိ ပဝါရဏံ န ဇနေတိ၊ ပဂေဝ ဃနယာဂု။ သစေ ပနေတ္ထ မစ္ဆမံသံ ပက္ခိပန္တိ၊ ဇနေတိ။ မဟာပစ္စရိယံ ‘‘ပုပ္ဖိအတ္ထာယ ဘတ္တမ္ပိ ပဝါရဏံ ဇနေတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ပုပ္ဖိအတ္ထာယ ဘတ္တံ နာမ ပုပ္ဖိခဇ္ဇကတ္ထာယ ကုထိတုဒကေ ပက္ခိပိတွာ သေဒိတတဏ္ဍုလာ ဝုစ္စန္တိ။ သစေ ပန တေ တဏ္ဍုလေ သုက္ခာပေတွာ ခါဒန္တိ၊ ဝဋ္ဋတိ၊ နေဝ သတ္တုသင်္ချံ၊ န ဘတ္တသင်္ချံ ဂစ္ဆန္တိ။ ပုန တေဟိ ကတဘတ္တံ ပဝါရေတိယေဝ။ တေ တဏ္ဍုလေ သပ္ပိတေလာဒီသု ဝါ ပစန္တိ၊ ပူဝံ ဝါ ကရောန္တိ၊ န ပဝါရေန္တိ။ ပုထုကာ ဝါ တာဟိ ကတသတ္တုဘတ္တာဒီနိ ဝါ န ပဝါရေန္တိ။
ကုမ္မာသော နာမ ယဝေဟိ ကတကုမ္မာသော။ အညေဟိ ပန မုဂ္ဂါဒီဟိ ကတကုမ္မာသော ပဝါရဏံ န ဇနေတိ။
သတ္တု နာမ သာလိဝီဟိယဝေဟိ ကတသတ္တု။ ကင်္ဂုဝရကကုဒြူသကသီသာနိပိ ဘဇ္ဇိတွာ ဤသကံ ကောဋ္ဋေတွာ ထုသေ ပလာပေတွာ ပုန ဒဠှံ ကောဋ္ဋေတွာ စုဏ္ဏံ ကရောန္တိ။ သစေပိ တံ အလ္လတ္တာ ဧကဗဒ္ဓံ ဟောတိ၊ သတ္တုသင်္ဂဟမေဝ ဂစ္ဆတိ။ ခရပါကဘဇ္ဇိတာနံ ဝီဟီနံ တဏ္ဍုလေ ကောဋ္ဋေတွာ ဒေန္တိ၊ တမ္ပိ စုဏ္ဏံ သတ္တုသင်္ဂဟမေဝ ဂစ္ဆတိ။ သမပါကဘဇ္ဇိတာနံ ပန ဝီဟီနံ ဝါ ဝီဟိပလာသာနံ ဝါ တဏ္ဍုလာ ဘဇ္ဇိတတဏ္ဍုလာ ဧဝ ဝါ န ပဝါရေန္တိ။ တေသံ ¶ ပန တဏ္ဍုလာနံ စုဏ္ဏံ ပဝါရေတိ၊ ခရပါကဘဇ္ဇိတာနံ ဝီဟီနံ ကုဏ္ဍကမ္ပိ ပဝါရေတိ။ သမပါကဘဇ္ဇိတာနံ ပန အာတပသုက္ခာနံ ဝါ ကုဏ္ဍကံ န ပဝါရေတိ။ လာဇာ ဝါ တေဟိ ကတဘတ္တသတ္တုအာဒီနိ ဝါ န ပဝါရေန္တိ၊ ဘဇ္ဇိတပိဋ္ဌံ ဝါ ¶ ယံ ကိဉ္စိ သုဒ္ဓခဇ္ဇကံ ဝါ န ပဝါရေတိ။ မစ္ဆမံသပူရိတခဇ္ဇကံ ပန သတ္တုမောဒကော ဝါ ပဝါရေတိ။ မစ္ဆော မံသဉ္စ ပါကဋမေဝ။
အယံ ပန ဝိသေသော – သစေ ယာဂုံ ပိဝန္တဿ ယာဂုသိတ္ထမတ္တာနေဝ ဒွေ မစ္ဆခဏ္ဍာနိ ဝါ မံသခဏ္ဍာနိ ဝါ ဧကဘာဇနေ ဝါ နာနာဘာဇနေ ဝါ ဒေန္တိ၊ တာနိ စေ အခါဒန္တော အညံ ယံ ကိဉ္စိ ပဝါရဏပ္ပဟောနကံ ပဋိက္ခိပတိ၊ န ပဝါရေတိ။ တတော ဧကံ ခါဒိတံ၊ ဧကံ ဟတ္ထေ ဝါ ပတ္တေ ဝါ ဟောတိ၊ သော စေ အညံ ပဋိက္ခိပတိ၊ ပဝါရေတိ။ ဒွေပိ ခါဒိတာနိ ဟောန္တိ၊ မုခေ သာသပမတ္တမ္ပိ အဝသိဋ္ဌံ နတ္ထိ၊ သစေပိ အညံ ပဋိက္ခိပတိ၊ န ပဝါရေတိ။ ကပ္ပိယမံသံ ခါဒန္တော ကပ္ပိယမံသံ ပဋိက္ခိပတိ၊ ပဝါရေတိ။ ကပ္ပိယမံသံ ခါဒန္တော အကပ္ပိယမံသံ ပဋိက္ခိပတိ၊ န ပဝါရေတိ။ ကသ္မာ? အဝတ္ထုတာယ။ ယဉှိ ဘိက္ခုနော ခါဒိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ တံယေဝ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ ဟောတိ။ ဣဒံ ပန ဇာနန္တော အကပ္ပိယတ္တာ ပဋိက္ခိပတိ၊ အဇာနန္တောပိ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗဋ္ဌာနေ ဌိတမေဝ ပဋိက္ခိပတိ နာမ၊ တသ္မာ န ပဝါရေတိ။ သစေ ပန အကပ္ပိယမံသံ ခါဒန္တော ကပ္ပိယမံသံ ပဋိက္ခိပတိ၊ ပဝါရေတိ။ ကသ္မာ? ဝတ္ထုတာယ။ ယဉှိ တေန ပဋိက္ခိတ္တံ၊ တံ ပဝါရဏာယ ဝတ္ထု၊ ယံ ပန ခါဒတိ၊ တံ ကိဉ္စာပိ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗဋ္ဌာနေ ဌိတံ၊ ခါဒိယမာနံ ပန မံသဘာဝံ န ဇဟတိ၊ တသ္မာ ပဝါရေတိ။ အကပ္ပိယမံသံ ဝါ ခါဒန္တော အကပ္ပိယမံသံ ပဋိက္ခိပတိ၊ ပုရိမနယေနေဝ န ပဝါရေတိ။ ကပ္ပိယမံသံ ဝါ အကပ္ပိယမံသံ ဝါ ခါဒန္တော ပဉ္စန္နံ ဘောဇနာနံ ယံ ကိဉ္စိ ကပ္ပိယဘောဇနံ ပဋိက္ခိပတိ၊ ပဝါရေတိ။ ကုလဒူသကဝေဇ္ဇကမ္မဥတ္တရိမနုဿဓမ္မာရောစနသာဒိတရူပိယာဒီဟိ နိဗ္ဗတ္တံ ဗုဒ္ဓပဋိကုဋ္ဌံ အနေသနာယ ဥပ္ပန္နံ အကပ္ပိယဘောဇနံ ပဋိက္ခိပတိ၊ န ပဝါရေတိ။ ကပ္ပိယဘောဇနံ ဝါ အကပ္ပိယဘောဇနံ ပဋိက္ခိပတိ၊ န ပဝါရေတိ။ ကပ္ပိယဘောဇနံ ဝါ အကပ္ပိယဘောဇနံ ဝါ ဘုဉ္ဇန္တောပိ ကပ္ပိယဘောဇနံ ပဋိက္ခိပတိ၊ ပဝါရေတိ။ အကပ္ပိယဘောဇနံ ပဋိက္ခိပတိ၊ န ပဝါရေတီတိ သဗ္ဗတ္ထ ဝုတ္တနယေနေဝ ကာရဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
၁၁၈။ ဧဝံ ‘‘အသန’’န္တိအာဒီသု ယဉ္စ အသ္နာတိ၊ ယဉ္စ ဘောဇနံ ဟတ္ထပါသေ ဌိတေန အဘိဟဋံ ပဋိက္ခိပန္တော ပဝါရဏံ အာပဇ္ဇတိ၊ တံ ဥတွာ ဣဒါနိ ယထာ အာပဇ္ဇတိ၊ တဿ ဇာနနတ္ထံ အယံ ဝိနိစ္ဆယော – အသနံ ဘောဇနန္တိ ဧတ္ထ တာဝ ယေန ဧကသိတ္ထမ္ပိ အဇ္ဈောဟဋံ ဟောတိ သော ¶ သစေ ပတ္တမုခဟတ္ထာနံ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ပဉ္စသု ဘောဇနေသု ဧကသ္မိမ္ပိ သတိ အညံ ပဉ္စသု ဘောဇနေသု ဧကမ္ပိ ပဋိက္ခိပတိ၊ ပဝါရေတိ။ ကတ္ထစိ ဘောဇနံ နတ္ထိ၊ အာမိသဂန္ဓမတ္တံ ပညာယတိ၊ န ပဝါရေတိ။ မုခေ စ ဟတ္ထေ စ ဘောဇနံ နတ္ထိ၊ ပတ္တေ အတ္ထိ၊ တသ္မိံ ပန အာသနေ အဘုဉ္ဇိတုကာမော၊ ဝိဟာရံ ဝါ ပဝိသိတွာ ဘုဉ္ဇိတုကာမော၊ အညဿ ဝါ ဒါတုကာမော တသ္မိံ စေ အန္တရေ ¶ ဘောဇနံ ပဋိက္ခိပတိ၊ န ပဝါရေတိ။ ကသ္မာ? ဝိပ္ပကတဘောဇနဘာဝဿ ဥပစ္ဆိန္နတ္တာ။ ‘‘ယောပိ အညတြ ဂန္တွာ ဘုဉ္ဇိတုကာမော မုခေ ဘတ္တံ ဂိလိတွာ သေသံ အာဒါယ ဂစ္ဆန္တော အန္တရာမဂ္ဂေ အညံ ဘောဇနံ ပဋိက္ခိပတိ၊ တဿပိ ပဝါရဏာ န ဟောတီ’’တိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ ယထာ စ ပတ္တေ၊ ဧဝံ ဟတ္ထေပိ။ မုခေပိ ဝါ ဝိဇ္ဇမာနံ ဘောဇနံ သစေ အနဇ္ဈောဟရိတုကာမော ဟောတိ၊ တသ္မိဉ္စ ခဏေ အညံ ပဋိက္ခိပတိ၊ န ပဝါရေတိ။ ဧကသ္မိဉှိ ပဒေ ဝုတ္တံ လက္ခဏံ သဗ္ဗတ္ထ ဝေဒိတဗ္ဗံ ဟောတိ။ အပိစ ကုရုန္ဒိယံ ဧသ နယော ဒဿိတောယေဝ။ ဝုတ္တဉှိ တတ္ထ ‘‘မုခေ ဘတ္တံ ဂိလိတံ၊ ဟတ္ထေ ဘတ္တံ ဝိဃာသာဒဿ ဒါတုကာမော၊ ပတ္တေ ဘတ္တံ ဘိက္ခုဿ ဒါတုကာမော၊ သစေ တသ္မိံ ခဏေ ပဋိက္ခိပတိ၊ န ပဝါရေတီ’’တိ။
ဟတ္ထပါသေ ဌိတောတိ ဧတ္ထ ပန သစေ ဘိက္ခု နိသိန္နော ဟောတိ၊ အာသနဿ ပစ္ဆိမန္တတော ပဋ္ဌာယ၊ သစေ ဌိတော၊ ပဏှိအန္တတော ပဋ္ဌာယ၊ သစေ နိပန္နော၊ ယေန ပဿေန နိပန္နော၊ တဿ ပါရိမန္တတော ပဋ္ဌာယ၊ ဒါယကဿ နိသိန္နဿ ဝါ ဌိတဿ ဝါ နိပန္နဿ ဝါ ဌပေတွာ ပသာရိတဟတ္ထံ ယံ အာသန္နတရံ အင်္ဂံ၊ တဿ ဩရိမန္တေန ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ အဍ္ဎတေယျဟတ္ထော ‘‘ဟတ္ထပါသော’’တိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ တသ္မိံ ဌတွာ အဘိဟဋံ ပဋိက္ခိပန္တဿေဝ ပဝါရဏာ ဟောတိ၊ န တတော ပရံ။
အဘိဟရတီတိ ဟတ္ထပါသဗ္ဘန္တရေ ဌိတော ဂဟဏတ္ထံ ဥပနာမေတိ။ သစေ ပန အနန္တရနိသိန္နောပိ ဘိက္ခု ဟတ္ထေ ဝါ ဦရူသု ဝါ အာဓာရကေ ဝါ ဌိတံ ပတ္တံ အနဘိဟရိတွာ ‘‘ဘတ္တံ ဂဏှာဟီ’’တိ ဝဒတိ၊ တံ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ နတ္ထိ။ ဘတ္တပစ္ဆိံ အာနေတွာ ပုရတော ဘူမိယံ ဌပေတွာ ‘‘ဂဏှာဟီ’’တိ ဝုတ္တေပိ ဧသေဝ နယော။ ဤသကံ ပန ဥဒ္ဓရိတွာ ဝါ အပနာမေတွာ ဝါ ‘‘ဂဏှထာ’’တိ ဝုတ္တေ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ ဟောတိ။ ထေရာသနေ နိသိန္နော ထေရော ဒူရေ နိသိန္နဿ ဒဟရဘိက္ခုဿ ပတ္တံ ပေသေတွာ ‘‘ဣတော ဩဒနံ ဂဏှာဟီ’’တိ ဝဒတိ၊ ဂဏှိတွာ ပန ဂတော တုဏှီ တိဋ္ဌတိ၊ ဒဟရော ‘‘အလံ မယှ’’န္တိ ပဋိက္ခိပတိ၊ န ပဝါရေတိ။ ကသ္မာ? ထေရဿ ဒူရဘာဝတော ဒူတဿ ¶ စ အနဘိဟရဏတော။ သစေ ပန ဂဟေတွာ အာဂတော ဘိက္ခု ‘‘ဣဒံ ဘတ္တံ ဂဏှာ’’တိ ဝဒတိ၊ တံ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ ဟောတိ။ ပရိဝေသနာယဧကော ဧကေန ဟတ္ထေန ဩဒနပစ္ဆိံ၊ ဧကေန ကဋစ္ဆုံ ဂဟေတွာ ဘိက္ခုံ ပရိဝိသတိ၊ တတြ စေ အညော အာဂန္တွာ ‘‘အဟံ ပစ္ဆိံ ဓာရေဿာမိ၊ တွံ ဩဒနံ ဒေဟီ’’တိ ဝတွာ ဂဟိတမတ္တမေဝ ကရောတိ၊ ပရိဝေသကော ဧဝ ပန တံ ဓာရေတိ၊ တသ္မာ သာ အဘိဟဋာဝ ဟောတိ၊ တတော ဒါတုကာမတာယ ဂဏှန္တံ ပဋိက္ခိပန္တဿ ပဝါရဏာ ဟောတိ။ သစေ ပန ပရိဝေသကေန ဖုဋ္ဌမတ္တာဝ ဟောတိ၊ ဣတရောဝ နံ ဓာရေတိ၊ တတော ဒါတုကာမတာယ ဂဏှန္တံ ပဋိက္ခိပန္တဿ ပဝါရဏာ န ဟောတိ၊ ကဋစ္ဆုနာ ဥဒ္ဓဋဘတ္တေ ပန ဟောတိ။ ကဋစ္ဆုနာ အဘိဟာရောယေဝ ဟိ တဿ အဘိဟာရော။ ‘‘ဒွိန္နံ သမဘာရေပိ ပဋိက္ခိပန္တော ပဝါရေတိယေဝါ’’တိ မဟာပစ္စရိယံ ¶ ဝုတ္တံ။ အနန္တရဿ ဘိက္ခုနော ဘတ္တေ ဒီယမာနေ ဣတရော ပတ္တံ ဟတ္ထေန ပိဒဟတိ၊ ပဝါရဏာ နတ္ထိ။ ကသ္မာ? အညဿ အဘိဟဋေ ပဋိက္ခိတ္တတ္တာ။
ပဋိက္ခေပေါ ပညာယတီတိ ဧတ္ထ ဝါစာယ အဘိဟဋံ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ နတ္ထိ၊ ကာယေန အဘိဟဋံ ပန ယေန ကေနစိ အာကာရေန ကာယေန ဝါ ဝါစာယ ဝါ ပဋိက္ခိပန္တဿ ပဝါရဏာ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ တတြ ကာယေန ပဋိက္ခေပေါ နာမ အင်္ဂုလိံ ဝါ ဟတ္ထံ ဝါ မက္ခိကာဗီဇနိံ ဝါ စီဝရကဏ္ဏံ ဝါ စာလေတိ၊ ဘမုကာယ ဝါ အာကာရံ ကရောတိ၊ ကုဒ္ဓါ ဝါ ဩလောကေတိ။ ဝါစာယ ပဋိက္ခေပေါ နာမ ‘‘အလ’’န္တိ ဝါ ‘‘န ဂဏှာမီ’’တိ ဝါ ‘‘မာ အာကိရာ’’တိ ဝါ ‘‘အပဂစ္ဆာ’’တိ ဝါ ဝဒတိ။ ဧဝံ ယေန ကေနစိ အာကာရေန ကာယေန ဝါ ဝါစာယ ဝါ ပဋိက္ခိတ္တေ ပဝါရဏာ ဟောတိ။
၁၁၉။ ဧကော အဘိဟဋေ ဘတ္တေ ပဝါရဏာယ ဘီတော ဟတ္ထေ အပနေတွာ ပုနပ္ပုနံ ပတ္တေ ဩဒနံ အာကိရန္တံ ‘‘အာကိရ အာကိရ၊ ကောဋ္ဋေတွာ ကောဋ္ဋေတွာ ပူရေဟီ’’တိ ဝဒတိ၊ ဧတ္ထ ကထန္တိ? မဟာသုမတ္ထေရော တာဝ ‘‘အနာကိရဏတ္ထာယ ဝုတ္တတ္တာ ပဝါရဏာ ဟောတီ’’တိ အာဟ။ မဟာပဒုမတ္ထေရော ပန ‘‘အာကိရ ပူရေဟီတိ ဝဒန္တဿ နာမ ကဿစိ ပဝါရဏာ အတ္ထီ’’တိ ဝတွာ ‘‘န ပဝါရေတီ’’တိ အာဟ။
အပရော ဘတ္တံ အဘိဟရန္တံ ဘိက္ခုံ သလ္လက္ခေတွာ ‘‘ကိံ၊ အာဝုသော၊ ဣတောပိ ကိဉ္စိ ဂဏှိဿသိ၊ ဒမ္မိ တေ ကိဉ္စီ’’တိ အာဟ၊ တတြာပိ ‘‘ဧဝံ နာဂမိဿတီတိ ဝုတ္တတ္တာ ပဝါရဏာ ဟောတီ’’တိ မဟာသုမတ္ထေရော အာဟ။ မဟာပဒုမတ္ထေရော ¶ ပန ‘‘ဂဏှိဿသီတိ ဝဒန္တဿ နာမ ကဿစိ ပဝါရဏာ အတ္ထီ’’တိ ဝတွာ ‘‘န ပဝါရေတီ’’တိ အာဟ။
ဧကော သမံသကံ ရသံ အဘိဟရိတွာ ‘‘ရသံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒတိ၊ တံ သုတွာ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ နတ္ထိ။ ‘‘မစ္ဆမံသရသ’’န္တိ ဝုတ္တေ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ ဟောတိ၊ ‘‘ဣဒံ ဂဏှထာ’’တိ ဝုတ္တေပိ ဟောတိယေဝ။ မံသံ ဝိသုံ ကတွာ ‘‘မံသရသံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒတိ၊ ‘‘တတ္ထ စေ သာသပမတ္တမ္ပိ မံသခဏ္ဍံ အတ္ထိ၊ တံ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ ဟောတိ။ သစေ ပန ပရိဿာဝိတော ဟောတိ၊ ဝဋ္ဋတီ’’တိ အဘယတ္ထေရော အာဟ။
မံသရသေန အာပုစ္ဆန္တံ မဟာထေရော ‘‘မုဟုတ္တံ အာဂမေဟီ’’တိ ဝတွာ ‘‘ထာလကံ၊ အာဝုသော၊ အာဟရာ’’တိ အာဟ၊ ဧတ္ထ ကထန္တိ? မဟာသုမတ္ထေရော တာဝ ‘‘အဘိဟာရကဿ ဂမနံ ဥပစ္ဆိန္နံ၊ တသ္မာ ¶ ပဝါရေတီ’’တိ အာဟ။ မဟာပဒုမတ္ထေရော ပန ‘‘အယံ ကုဟိံ ဂစ္ဆတိ၊ ကီဒိသံ ဧတဿ ဂမနံ၊ ဂဏှန္တဿပိ နာမ ကဿစိ ပဝါရဏာ အတ္ထီ’’တိ ဝတွာ ‘‘န ပဝါရေတီ’’တိ အာဟ။
ကဠီရပနသာဒီဟိ မိဿေတွာ မံသံ ပစန္တိ၊ တံ ဂဟေတွာ ‘‘ကဠီရသူပံ ဂဏှထ၊ ပနသဗျဉ္ဇနံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒန္တိ၊ ဧဝမ္ပိ န ပဝါရေတိ။ ကသ္မာ? အပဝါရဏာရဟဿ နာမေန ဝုတ္တတ္တာ။ သစေ ပန ‘‘မစ္ဆသူပံ မံသသူပ’’န္တိ ဝါ ‘‘ဣဒံ ဂဏှထာ’’တိ ဝါ ဝဒန္တိ၊ ပဝါရေတိ၊ မံသကရမ္ဗကော နာမ ဟောတိ။ တံ ဒါတုကာမောပိ ‘‘ကရမ္ဗကံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒတိ၊ ဝဋ္ဋတိ၊ န ပဝါရေတိ၊ ‘‘မံသကရမ္ဗက’’န္တိ ဝါ ‘‘ဣဒ’’န္တိ ဝါ ဝုတ္တေ ပန ပဝါရေတိ။ ဧသ နယော သဗ္ဗေသု မစ္ဆမံသမိဿကေသု။
၁၂၀။ ‘‘ယော ပန နိမန္တနေ ဘုဉ္ဇမာနော မံသံ အဘိဟဋံ ‘ဥဒ္ဒိဿကတ’န္တိ မညမာနော ပဋိက္ခိပတိ၊ ပဝါရိတောဝ ဟောတီ’’တိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ မိဿကကထာ ပန ကုရုန္ဒိယံ သုဋ္ဌု ဝုတ္တာ။ ဧဝဉှိ တတ္ထ ဝုတ္တံ – ပိဏ္ဍစာရိကော ဘိက္ခု ဘတ္တမိဿကံ ယာဂုံ အာဟရိတွာ ‘‘ယာဂုံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒတိ၊ န ပဝါရေတိ၊ ‘‘ဘတ္တံ ဂဏှထာ’’တိ ဝုတ္တေ ပဝါရေတိ။ ကသ္မာ? ယေနာပုစ္ဆိတော၊ တဿ အတ္ထိတာယ။ အယမေတ္ထ အဓိပ္ပာယော – ‘‘ယာဂုမိဿကံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒတိ၊ တတြ စေ ယာဂု ဗဟုတရာ ဝါ ဟောတိ သမသမာ ဝါ၊ န ပဝါရေတိ။ ယာဂု မန္ဒာ၊ ဘတ္တံ ဗဟုတရံ၊ ပဝါရေတိ။ ဣဒဉ္စ သဗ္ဗအဋ္ဌကထာသု ဝုတ္တတ္တာ န သက္ကာ ပဋိက္ခိပိတုံ၊ ကာရဏံ ပနေတ္ထ ဒုဒ္ဒသံ။ ‘‘ဘတ္တမိဿကံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒတိ၊ ဘတ္တံ ဗဟုတရံ ဝါ သမံ ဝါ အပ္ပတရံ ဝါ ဟောတိ၊ ပဝါရေတိယေဝ ¶ ။ ဘတ္တံ ဝါ ယာဂုံ ဝါ အနာမသိတွာ ‘‘မိဿကံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒတိ၊ တတြ စေ ဘတ္တံ ဗဟုတရံ ဝါ သမကံ ဝါ ဟောတိ၊ ပဝါရေတိ၊ အပ္ပတရံ န ပဝါရေတိ၊ ဣဒဉ္စ ကရမ္ဗကေန န သမာနေတဗ္ဗံ။ ကရမ္ဗကော ဟိ မံသမိဿကောပိ ဟောတိ အမံသမိဿကောပိ၊ တသ္မာ ကရမ္ဗကန္တိ ဝုတ္တေ ပဝါရဏာ နတ္ထိ၊ ဣဒံ ပန ဘတ္တမိဿကမေဝ။ ဧတ္ထ ဝုတ္တနယေနေဝ ပဝါရဏာ ဟောတိ။ ဗဟုရသေ ဘတ္တေ ရသံ၊ ဗဟုခီရေ ခီရံ၊ ဗဟုသပ္ပိမှိ စ ပါယာသေ သပ္ပိံ ဂဏှထာတိ ဝိသုံ ကတွာ ဒေတိ၊ တံ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ နတ္ထိ။
ယော ပန ဂစ္ဆန္တော ပဝါရေတိ၊ သော ဂစ္ဆန္တောဝ ဘုဉ္ဇိတုံ လဘတိ။ ကဒ္ဒမံ ဝါ ဥဒကံ ဝါ ပတွာ ဌိတေန အတိရိတ္တံ ကာရေတဗ္ဗံ။ သစေ အန္တရာ နဒီ ပူရာ ဟောတိ၊ နဒီတီရေ ဂုမ္ဗံ အနုပရိယာယန္တေန ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ အထ နာဝါ ဝါ သေတု ဝါ အတ္ထိ၊ တံ အဘိရုဟိတွာပိ စင်္ကမန္တေနေဝ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ ဂမနံ န ဥပစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗံ။ ယာနေ ဝါ ဟတ္ထိအဿပိဋ္ဌေ ဝါ စန္ဒမဏ္ဍလေ ဝါ သူရိယမဏ္ဍလေ ဝါ နိသီဒိတွာ ပဝါရိတေန ယာဝ မဇ္ဈနှိကံ၊ တာဝ တေသု ဂစ္ဆန္တေသုပိ နိသိန္နေနေဝ ¶ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ယော ဌိတော ပဝါရေတိ၊ ဌိတေနေဝ၊ ယော နိသိန္နော ပဝါရေတိ၊ နိသိန္နေနေဝ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ တံ တံ ဣရိယာပထံ ဝိကောပေန္တေန အတိရိတ္တံ ကာရေတဗ္ဗံ။ ယော ဥက္ကုဋိကော နိသီဒိတွာ ပဝါရေတိ၊ တေန ဥက္ကုဋိကေနေဝ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ တဿ ပန ဟေဋ္ဌာ ပလာလပီဌံ ဝါ ကိဉ္စိ ဝါ နိသီဒနကံ ဒါတဗ္ဗံ။ ပီဌကေ နိသီဒိတွာ ပဝါရိတေန အာသနံ အစာလေတွာဝ စတဿော ဒိသာ ပရိဝတ္တန္တေန ဘုဉ္ဇိတုံ လဗ္ဘတိ။ မဉ္စေ နိသီဒိတွာ ပဝါရိတေန ဣတော ဝါ ဧတ္တော ဝါ သဉ္စရိတုံ န လဗ္ဘတိ။ သစေ ပန နံ သဟ မဉ္စေန ဥက္ခိပိတွာ အညတြ နေန္တိ၊ ဝဋ္ဋတိ။ နိပဇ္ဇိတွာ ပဝါရိတေန နိပန္နေနေဝ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ပရိဝတ္တန္တေန ယေန ပဿေန နိပန္နော၊ တဿ ဌာနံ နာတိက္ကမေတဗ္ဗံ။
၁၂၁။ ပဝါရိတေန ပန ကိံကာတဗ္ဗန္တိ? ယေန ဣရိယာပထေန ပဝါရိတော ဟောတိ၊ တံ ဝိကောပေတွာ အညေန ဣရိယာပထေန စေ ဘုဉ္ဇတိ၊ အတိရိတ္တံ ကာရာပေတွာ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ အနတိရိတ္တံ ပန ယံ ကိဉ္စိ ယာဝကာလိကသင်္ဂဟိတံ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ ခါဒတိ ဝါ ဘုဉ္ဇတိ ဝါ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ ပါစိတ္တိယံ။
တတ္ထ အနတိရိတ္တံ နာမ နာတိရိတ္တံ၊ န အဓိကန္တိ အတ္ထော။ တံ ပန ယသ္မာ ကပ္ပိယကတာဒီဟိ သတ္တဟိ ဝိနယကမ္မာကာရေဟိ အကတံ ဝါ ဂိလာနဿ အနဓိကံ ဝါ ဟောတိ၊ တသ္မာ ပဒဘာဇနေ ဝုတ္တံ –
‘‘အနတိရိတ္တံ ¶ နာမ အကပ္ပိယကတံ ဟောတိ၊ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတကတံ ဟောတိ၊ အနုစ္စာရိတကတံ ဟောတိ၊ အဟတ္ထပါသေ ကတံ ဟောတိ၊ အဘုတ္တာဝိနာ ကတံ ဟောတိ၊ ဘုတ္တာဝိနာ စ ပဝါရိတေန အာသနာ ဝုဋ္ဌိတေန ကတံ ဟောတိ၊ ‘အလမေတံ သဗ္ဗ’န္တိ အဝုတ္တံ ဟောတိ၊ န ဂိလာနာတိရိတ္တံ ဟောတိ၊ ဧတံ အနတိရိတ္တံ နာမာ’’တိ (ပါစိ။ ၂၃၉)။
တတ္ထ အကပ္ပိယကတန္တိ ယံ တတ္ထ ဖလံ ဝါ ကန္ဒမူလာဒိံ ဝါ ပဉ္စဟိ သမဏကပ္ပေဟိ ကပ္ပိယံ အကတံ၊ ယဉ္စ အကပ္ပိယမံသံ ဝါ အကပ္ပိယဘောဇနံ ဝါ၊ ဧတံ အကပ္ပိယံ နာမ။ တံ အကပ္ပိယံ ‘‘အလမေတံ သဗ္ဗ’’န္တိ ဧဝံ အတိရိတ္တံ ကတမ္ပိ ‘‘အကပ္ပိယကတ’’န္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတကတန္တိ ဘိက္ခုနာ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတံယေဝ ပုရိမနယေန အတိရိတ္တံ ကတံ။ အနုစ္စာရိတကတန္တိ ကပ္ပိယံ ကာရေတုံ အာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဤသကမ္ပိ အနုက္ခိတ္တံ ဝါ အနပနာမိတံ ဝါ ကတံ။ အဟတ္ထပါသေ ကတန္တိ ကပ္ပိယံ ကာရေတုံ အာဂတဿ ဟတ္ထပါသတော ဗဟိ ဌိတေန ကတံ။ အဘုတ္တာဝိနာ ကတန္တိ ယော ‘‘အလမေတံ သဗ္ဗ’’န္တိ အတိရိတ္တံ ကရောတိ၊ တေန ပဝါရဏပ္ပဟောနကဘောဇနံ ¶ အဘုတ္တေန ကတံ။ ဘုတ္တာဝိနာ ပဝါရိတေန အာသနာ ဝုဋ္ဌိတေန ကတန္တိ ဣဒံ ဥတ္တာနမေဝ။ ‘‘အလမေတံ သဗ္ဗ’’န္တိ အဝုတ္တန္တိ ဝစီဘေဒံ ကတွာ ဧဝံ အဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဣတိ ဣမေဟိ သတ္တဟိ ဝိနယကမ္မာကာရေဟိ ယံ အတိရိတ္တံ ကပ္ပိယံ အကတံ၊ ယဉ္စ န ဂိလာနာတိရိတ္တံ၊ တဒုဘယမ္ပိ ‘‘အနတိရိတ္တ’’န္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
၁၂၂။ အတိရိတ္တံ ပန တဿေဝ ပဋိပက္ခနယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တေနေဝ ဝုတ္တံ ပဒဘာဇနေ –
‘‘အတိရိတ္တံ နာမ ကပ္ပိယကတံ ဟောတိ၊ ပဋိဂ္ဂဟိတကတံ ဟောတိ၊ ဥစ္စာရိတကတံ ဟောတိ၊ ဟတ္ထပါသေ ကတံ ဟောတိ၊ ဘုတ္တာဝိနာ ကတံ ဟောတိ၊ ဘုတ္တာဝိနာ ပဝါရိတေန အာသနာ အဝုဋ္ဌိတေန ကတံ ဟောတိ၊ ‘အလမေတံ သဗ္ဗ’န္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ၊ ဂိလာနာတိရိတ္တံ ဟောတိ၊ ဧတံ အတိရိတ္တံ နာမာ’’တိ (ပါစိ။ ၂၃၉)။
အပိစေတ္ထ ဘုတ္တာဝိနာ ကတံ ဟောတီတိ အနန္တရနိသိန္နဿ သဘာဂဿ ဘိက္ခုနော ပတ္တတော ဧကမ္ပိ သိတ္ထံ ဝါ မံသဟီရံ ဝါ ခါဒိတွာ ကတမ္ပိ ‘‘ဘုတ္တာဝိနာဝ ကတံ ဟောတီ’’တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အာသနာ အဝုဋ္ဌိတေနာတိ ဧတ္ထ ပန အသမ္မောဟတ္ထံ ¶ အယံ ဝိနိစ္ဆယော – ဒွေ ဘိက္ခူ ပါတောယေဝ ဘုဉ္ဇမာနာ ပဝါရိတာ ဟောန္တိ၊ ဧကေန တတ္ထေဝ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ ဣတရေန နိစ္စဘတ္တံ ဝါ သလာကဘတ္တံ ဝါ အာနေတွာ ဥပဍ္ဎံ တဿ ဘိက္ခုနော ပတ္တေ အာကိရိတွာ ဟတ္ထံ ဓောဝိတွာ သေသံ တေန ဘိက္ခုနာ ကပ္ပိယံ ကာရာပေတွာ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကသ္မာ? ယဉှိ တဿ ဟတ္ထေ လဂ္ဂံ၊ တံ အကပ္ပိယံ ဟောတိ။ သစေ ပန ပဌမံ နိသိန္နော ဘိက္ခု သယမေဝ တဿ ပတ္တတော ဟတ္ထေန ဂဏှာတိ၊ ဟတ္ထဓောဝနကိစ္စံ နတ္ထိ။ သစေ ပန ဧဝံ ‘ကပ္ပိယံ ကာရေတွာ ဘုဉ္ဇန္တဿ ပုန ကိဉ္စိ ဗျဉ္ဇနံ ဝါ ခါဒနီယံ ဝါ ပတ္တေ အာကိရ’န္တိ ယေန ပဌမံ ကပ္ပိယံ ကတံ ဟောတိ၊ သော ပုန ကာတုံ န လဘတိ။ ယေန အကတံ၊ တေန ကာတဗ္ဗံ၊ ယဉ္စ အကတံ၊ တံ ကာတဗ္ဗံ။ ယေန အကတန္တိ အညေန ဘိက္ခုနာ ယေန ပဌမံ န ကတံ၊ တေန ကာတဗ္ဗံ။ ယဉ္စ အကတန္တိ ယေန ပဌမံ ကပ္ပိယံ ကတံ၊ တေနပိ ယံ အကတံ၊ တံ ကာတဗ္ဗံ။ ပဌမဘာဇနေ ပန ကာတုံ န လဗ္ဘတိ။ တတ္ထ ဟိ ကရိယမာနေ ပဌမံ ကတေန သဒ္ဓိံ ကတံ ဟောတိ၊ တသ္မာ အညသ္မိံ ဘာဇနေ ကာတုံ ဝဋ္ဋတီတိ အဓိပ္ပာယော။ ဧဝံ ကတံ ပန တေန ဘိက္ခုနာ ပဌမံ ကတေန သဒ္ဓိံ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။
ကပ္ပိယံ ကရောန္တေန စ န ကေဝလံ ပတ္တေယေဝ၊ ကုဏ္ဍေပိ ပစ္ဆိယမ္ပိ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ပုရတော ဌပေတွာ ဩနာမိတဘာဇနေ ကာတဗ္ဗံ။ တံ သစေ ဘိက္ခုသတံ ပဝါရိတံ ဟောတိ၊ သဗ္ဗေသံ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ္ပဝါရိတာနမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ ယေန ပန ကပ္ပိယံ ကတံ၊ တဿ န ဝဋ္ဋတိ။ သစေပိ ပဝါရေတွာ ¶ ပိဏ္ဍာယ ပဝိဋ္ဌံ ဘိက္ခုံ ပတ္တံ ဂဟေတွာ အဝဿံ ဘုဉ္ဇနကေ မင်္ဂလနိမန္တနေ နိသီဒါပေန္တိ၊ အတိရိတ္တံ ကာရာပေတွာဝ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ သစေ တတ္ထ အညော ဘိက္ခု နတ္ထိ၊ အာသနသာလံ ဝါ ဝိဟာရံ ဝါ ပတ္တံ ပေသေတွာ ကာရေတဗ္ဗံ၊ ကပ္ပိယံ ကရောန္တေန ပန အနုပသမ္ပန္နဿ ဟတ္ထေ ဌိတံ န ကာတဗ္ဗံ။ သစေ အာသနသာလာယံ အဗျတ္တော ဘိက္ခု ဟောတိ၊ သယံ ဂန္တွာ ကပ္ပိယံ ကာရာပေတွာ အာနေတွာ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။
ဂိလာနာတိရိတ္တန္တိ ဧတ္ထ န ကေဝလံ ယံ ဂိလာနဿ ဘုတ္တာဝသေသံ ဟောတိ၊ တံ ဂိလာနာတိရိတ္တံ၊ အထ ခေါ ယံ ကိဉ္စိ ဂိလာနံ ဥဒ္ဒိဿ ‘‘အဇ္ဇ ဝါ ယဒါ ဝါ ဣစ္ဆတိ၊ တဒါ ခါဒိဿတီ’’တိ အာဟဋံ၊ တံ သဗ္ဗံ ဂိလာနာတိရိတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ယာမကာလိကံ ပန သတ္တာဟကာလိကံ ယာဝဇီဝိကံ ဝါ ယံ ¶ ကိဉ္စိ အနတိရိတ္တံ အာဟာရတ္ထာယ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ ဒုက္ကဋံ။ သစေ ပန ယာမကာလိကာဒီနိ အာမိသသံသဋ္ဌာနိ ဟောန္တိ၊ အာဟာရတ္ထာယပိ အနာဟာရတ္ထာယပိ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ အဇ္ဈောဟရန္တဿ ပါစိတ္တိယမေဝ၊ အသံသဋ္ဌာနိ ပန သတိ ပစ္စယေ ဘုဉ္ဇန္တဿ အနာပတ္တိ။
ဣတိ ပါဠိမုတ္တကဝိနယဝိနိစ္ဆယသင်္ဂဟေ
ပဝါရဏာဝိနိစ္ဆယကထာ သမတ္တာ။