📜
၄။ ပဝါရဏာက္ခန္ဓကော
အဖာသုဝိဟာရကထာဒိဝဏ္ဏနာ
၂၀၉။ ပဝါရဏာက္ခန္ဓကေ ¶ ¶ ပါဠိယံ ပိဏ္ဍာယ ပဋိက္ကမေယျာတိ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ပဋိက္ကမေယျ။ အဝက္ကာရပါတိန္တိ အတိရေကပိဏ္ဍပါတဌပနကံ ဧကံ ဘာဇနံ။ အဝိသယှန္တိ ဥက္ခိပိတုံ အသက္ကုဏေယျံ။ ဝိလင်္ဃနံ ဥက္ခိပနံ ဝိလင်္ဃော၊ သော ဧဝ ဝိလင်္ဃကော၊ ဟတ္ထေဟိ ဝိလင်္ဃကော ဟတ္ထဝိလင်္ဃကောတိ အာဟ ‘‘ဟတ္ထုက္ခေပကေနာ’’တိ။ အထ ဝါ ဝိလင်္ဃကေန ဥက္ခေပကေန ဟတ္ထေနာတိပိ အတ္ထော၊ အညမညံ သံသိဗ္ဗိတဟတ္ထေဟီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။
၂၁၃။ သစေ ပန ဝုဍ္ဎတရော ဟောတီတိ ပဝါရဏာဒါယကော ဘိက္ခု ဝုဍ္ဎတရော ဟောတိ။ ဧဝဉှိ တေန တဿတ္ထာယ ပဝါရိတံ ဟောတီတိ ဧတ္ထ ဧဝံ တေန အပ္ပဝါရိတောပိ တဿ သင်္ဃပ္ပတ္တိမတ္တေန သင်္ဃပဝါရဏာကမ္မံ သမဂ္ဂကမ္မမေဝ ဟောတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ တေန စ ဘိက္ခုနာတိ ပဝါရဏာဒါယကေန ဘိက္ခုနာ။
၂၃၄။ ဗဟူပိ သမာနဝဿာ ဧကတော ပဝါရေတုံ လဘန္တီတိ ဧကသ္မိံ သံဝစ္ဆရေ လဒ္ဓူပသမ္ပဒတာယ သမာနုပသမ္ပန္နဝဿာ သဗ္ဗေ ဧကတော ပဝါရေတုံ လဘန္တီတိ အတ္ထော။
၂၃၇။ ပါဠိယံ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌီတိ ‘‘နတ္ထိ ဒိန္န’’န္တိအာဒိ (ဒီ။ နိ။ ၁။၁၇၁၊ မ။ နိ။ ၁။၄၄၅၊ ၂။၉၄၊ ၉၅၊ ၂၂၅၊ ၃။၉၁၊ ၁၁၆၊ ၁၃၆၊ သံ။ နိ။ ၃။၂၁၀၊ ဓ။ သ။ ၁၂၂၁) နယပ္ပဝတ္တာ။ အန္တဂ္ဂါဟိကာတိ သဿတုစ္ဆေဒသင်္ခါတဿ အန္တဿ ဂါဟိကာ။ ယံ ခေါ တွန္တိအာဒီသု ယံ ပဝါရဏံ ဌပေသိ၊ တံ ဒိဋ္ဌေန ဌပေသီတိ တံ-သဒ္ဒံ အဇ္ဈာဟရိတွာ ယောဇေတဗ္ဗံ။
၂၃၉။ ဝတ္ထုံ ပကာသေန္တောတိ ပုဂ္ဂလေ ပရိသင်္ကုပ္ပတ္တိယာ နိမိတ္တဘူတံ ဝတ္ထုမတ္တံယေဝ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ¶ ။ ယံ ပန ဝတ္ထုံ သန္ဓာယ ‘‘ပုဂ္ဂလော ပညာယတိ၊ န ဝတ္ထူ’’တိ အာဟ၊ န တံ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တံ။ ယဒိ ပန တဿ ဘိက္ခုနော ဝသနဋ္ဌာနေ ပေါက္ခရဏိတော မစ္ဆဂ္ဂဟဏာဒိ ဒိဿေယျ၊ တဒါ ‘‘ဝတ္ထု စ ပုဂ္ဂလော စ ပညာယတီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ ဘဝေယျ။ တေနာဟ ‘‘ပုရိမနယေနေဝ စောရေဟီ’’တိအာဒိ။ ဘိက္ခုနော သရီရေ မာလာဂန္ဓဉ္စ အရိဋ္ဌဂန္ဓဉ္စ ဒိသွာ ဧဝံ ‘‘ဝတ္ထု စ ပုဂ္ဂလော စ ပညာယတီ’’တိ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
အဖာသုဝိဟာရကထာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
ဘဏ္ဍနကာရကဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ
၂၄၀။ ဒွေ ¶ စာတုဒ္ဒသိကာ ဟောန္တီတိ တတိယပက္ခေ စာတုဒ္ဒသိယာ သဒ္ဓိံ ဒွေ စာတုဒ္ဒသိကာ ဟောန္တိ။ ‘‘ဘဏ္ဍနကာရကာနံ တေရသေ ဝါ စာတုဒ္ဒသေ ဝါ ဣမေ ပန္နရသီပဝါရဏံ ပဝါရေဿန္တီ’’တိ ဣမိနာ ယထာသကံ ဥပေါသထကရဏဒိဝသတော ပဋ္ဌာယ ဘိက္ခူနံ စာတုဒ္ဒသီပန္နရသီဝေါဟာရော၊ န စန္ဒဂတိသိဒ္ဓိယာ တိထိယာ ဝသေနာတိ ဒဿေတိ။ ကိဉ္စာပိ ဧဝံ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရာဇူနံ အနုဝတ္တိတု’’န္တိ (မဟာဝ။ ၁၈၆) ဝစနတော ပနေတ္ထ လောကိယာနံ တိထိံ အနုဝတ္တန္တေဟိပိ အတ္တနော ဥပေါသထက္ကမေန စာတုဒ္ဒသိံ ပန္နရသိံ ဝါ၊ ပန္နရသိံ စာတုဒ္ဒသိံ ဝါ ကရောန္တေဟေဝ အနုဝတ္တိတဗ္ဗံ၊ န ပန သောဠသမဒိဝသံ ဝါ တေရသမဒိဝသံ ဝါ ဥပေါသထဒိဝသံ ကရောန္တေဟိ။ တေနေဝ ပါဠိယမ္ပိ ‘‘ဒွေ တယော ဥပေါသထေ စာတုဒ္ဒသိကေ ကာတု’’န္တိ ဝုတ္တံ။ အညထာ ဒွါဒသိယံ၊ တေရသိယံ ဝါ ဥပေါသထော ကာတဗ္ဗောတိ ဝတ္တဗ္ဗတော။ ‘‘သကိံ ပက္ခဿ စာတုဒ္ဒသေ၊ ပန္နရသေ ဝါ’’တိအာဒိဝစနမ္ပိ ဥပဝုတ္ထက္ကမေနေဝ ဝုတ္တံ၊ န တိထိက္ကမေနာတိ ဂဟေတဗ္ဗံ။
ဘဏ္ဍနကာရကဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
ပဝါရဏာသင်္ဂဟကထာဝဏ္ဏနာ
၂၄၁။ ‘‘ပဝါရေတွာ ပန အန္တရာပိ စာရိကံ ပက္ကမိတုံ လဘန္တီ’’တိ ဣမိနာ ပဝါရဏာသင်္ဂဟေ ကတေ အန္တရာ ပက္ကမိတုကာမာ သင်္ဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ပဝါရေတုံ လဘန္တီတိ ဒဿေတိ။
ပဝါရဏာသင်္ဂဟကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
ပဝါရဏာက္ခန္ဓကဝဏ္ဏနာနယော နိဋ္ဌိတော။