📜

၅။ စမ္မက္ခန္ဓကော

သောဏကောဠိဝိသကထာဒိဝဏ္ဏနာ

၂၄၂။ စမ္မက္ခန္ဓကေ ဥဏ္ဏပါဝါရဏန္တိ ဥဘတော လောမာနိ ဥဋ္ဌာပေတွာ ကတံ ဥဏ္ဏမယံ ပါဝါရဏံ၊ ဥဘတော ကပ္ပာသပိစုံ ဥဋ္ဌာပေတွာ ဝီတပါဝါရောပိ အတ္ထိ၊ တတော နိဝတ္တနတ္ထံ ‘‘ဥဏ္ဏပါဝါရဏ’’န္တိ ဝုတ္တံ။

အဍ္ဎစန္ဒပါသာဏေတိ သောပါနမူလေ ဥပဍ္ဎံ အန္တော ပဝေသေတွာ ဌပိတေ အဍ္ဎပါသာဏေ။ ပါဠိယံ ဝိဟာရပစ္ဆာယာယန္တိ ဝိဟာရပစ္စန္တေ ဆာယာယ၊ ဝိဟာရဿ ဝဍ္ဎမာနစ္ဆာယာယန္တိပိ ဝဒန္တိ။

၂၄၃။ ဘောဂါတိ ဥပယောဂတ္ထေ ပစ္စတ္တဝစနံ။ အစ္စာယတာတိ အတိအာယတာ ခရမုစ္ဆနာ။ သရဝတီတိ မဓုရသရသံယုတ္တာ။ အတိသိထိလာ မန္ဒမုစ္ဆနာ။ ဝီရိယသမထန္တိ ဝီရိယသမ္ပယုတ္တသမထံ။ တတ္ထ စ နိမိတ္တံ ဂဏှာဟီတိ တသ္မိဉ္စ သမဘာဝေ သတိ ယံ အာဒါသေ မုခနိမိတ္တံ ဝိယ နိမိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ သမထနိမိတ္တံ၊ ဝိပဿနာနိမိတ္တံ၊ မဂ္ဂနိမိတ္တံ၊ ဖလနိမိတ္တဉ္စ ဂဏှာဟိ နိဗ္ဗတ္တေဟီတိ၊ ဧဝမဿ အရဟတ္တပရိယောသာနံ ကမ္မဋ္ဌာနံ ကထိတံ။

၂၄၄။ ဆဌာနာနီတိ ဆ ကာရဏာနိ။ အဓိမုတ္တောတိ ပဋိဝိဇ္ဈိတွာ ဌိတော။ နေက္ခမ္မာဓိမုတ္တောတိအာဒိ သဗ္ဗံ အရဟတ္တဝသေန ဝုတ္တံ။ အရဟတ္တဉှိ သဗ္ဗကိလေသေဟိ နိက္ခန္တတ္တာ နေက္ခမ္မံ၊ တေဟေဝ စ ပဝိဝိတ္တတ္တာ ပဝိဝေကော၊ ဗျာပဇ္ဇာဘာဝတော အဗျာပဇ္ဇံ၊ ဥပါဒါနဿ ခယန္တေ ဥပ္ပန္နတ္တာ ဥပါဒါနက္ခယော၊ တဏှက္ခယန္တေ ဥပ္ပန္နတ္တာ တဏှက္ခယော၊ သမ္မောဟာဘာဝတော အသမ္မောဟောတိ စ ဝုစ္စတိ။

ကေဝလံ သဒ္ဓါမတ္တကန္တိ ကေဝလံ ပဋိဝေဓပညာယ အသမ္မိဿံ သဒ္ဓါမတ္တကံ။ ပဋိစယန္တိ ပုနပ္ပုနံ ကရဏေန ဝဍ္ဎိံ။ ဝီတရာဂတ္တာတိ မဂ္ဂပဋိဝေဓေန ရာဂဿ ဝိဂတတ္တာ ဧဝ နေက္ခမ္မသင်္ခါတံ အရဟတ္တံ ပဋိဝိဇ္ဈိတွာ သစ္ဆိကတွာ ဌိတော ဟောတိ။ သေသပဒေသုပိ ဧသေဝ နယော။ ပဝိဝေကာဓိမုတ္တောတိ ‘‘ပဝိဝေကေ အဓိမုတ္တော အဟ’’န္တိ ဧဝံ အရဟတ္တံ ဗျာကရောတီတိ အတ္ထော။

သီလဗ္ဗတပရာမာသန္တိ သီလဉ္စ ဝတဉ္စ ပရာမသိတွာ ဂဟိတဂ္ဂဟဏမတ္တံ။ သာရတော ပစ္စာဂစ္ဆန္တောတိ သာရဘာဝေန ဇာနန္တော။ အဗျာပဇ္ဇာဓိမုတ္တောတိ အဗျာပဇ္ဇံ အရဟတ္တံ ဗျာကရောတိ။

အမိဿီကတန္တိ အမိဿကတံ။ ကိလေသာ ဟိ အာရမ္မဏေန သဒ္ဓိံ စိတ္တံ မိဿံ ကရောန္တိ၊ တေသံ အဘာဝါ အမိဿီကတံ။ ဘုသာ ဝါတဝုဋ္ဌီတိ ဗလဝဝါတက္ခန္ဓော။

ဥပါဒါနက္ခယဿ စာတိ ဥပယောဂတ္ထေ သာမိဝစနံ။ ဒိသွာ အာယတနုပ္ပာဒန္တိ စက္ခာဒိအာယတနာနံ ဥပ္ပာဒဉ္စ ဝယဉ္စ ဒိသွာ။ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတီတိ ဣမာယ ဝိပဿနာပဋိပတ္တိယာ ဖလသမာပတ္တိဝသေန စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ။

သောဏကောဠိဝိသကထာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဒိဂုဏာဒိဥပါဟနပဋိက္ခေပကထာဝဏ္ဏနာ

၂၄၅။ သကဋဝါဟေတိ ဒွီဟိ သကဋေဟိ ပရိစ္ဆိန္နေ ဝါဟေ။ ‘‘ဝါဟေ’’တိ ဗဟုဝစနဿ ဟိရညဝိသေသနတ္တေပိ သာမညာပေက္ခာယ ‘‘ဟိရည’’န္တိ ဧကဝစနံ ကတံ။

၂၄၆။ အဒ္ဒါရိဋ္ဌကဝဏ္ဏာတိ အလ္လာရိဋ္ဌဖလဝဏ္ဏာ၊ တိန္တကာကပက္ခဝဏ္ဏာတိပိ ဝဒန္တိ။ ရဇနန္တိ ဥပလိတ္တံ နီလာဒိဝဏ္ဏံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ တေနာဟ ‘‘စောဠကေန ပုဉ္ဆိတွာ’’တိ။ တဉှိ တထာ ပုဉ္ဆိတေ ဝိဂစ္ဆတိ။ ယံ ပန စမ္မဿ ဒုဂ္ဂန္ဓာပနယနတ္ထံ ကာဠရတ္တာဒိရဇနေဟိ ရဉ္ဇိတတ္တာ ကာဠရတ္တာဒိဝဏ္ဏံ ဟောတိ၊ တံ စောဠာဒီဟိ အပနေတုံ န သက္ကာ စမ္မဂတိကမေဝ၊ တသ္မာ တံ ဝဋ္ဋတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

ခလ္လကန္တိ သဗ္ဗပဏှိပိဓာနစမ္မံ၊ အပရိဂဠနတ္ထံ ပဏှိဥပရိဘာဂေ အပိဓာယ အာရောပနဗန္ဓနမတ္တံ ဝဋ္ဋတိ။ ဝိစိတြာတိ သဏ္ဌာနတော ဝိစိတြပဋာ အဓိပ္ပေတာ၊ န ဝဏ္ဏတော သဗ္ဗသော အပနေတဗ္ဗေသု ခလ္လကာဒီသု ပဝိဋ္ဌတ္တာ။ ဗိဠာလသဒိသမုခတ္တာ မဟာဥလူကာ ‘‘ပက္ခိဗိဠာလာ’’တိ ဝုစ္စတိ၊ တေသံ စမ္မံ နာမ ပက္ခလောမမေဝ။

ဒိဂုဏာဒိဥပါဟနပဋိက္ခေပကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

အဇ္ဈာရာမေဥပါဟနပဋိက္ခေပကထာဒိဝဏ္ဏနာ

၂၅၁။ ဥဏ္ဏာဟိကတပါဒုကာတိ ဧတ္ထ ဥဏ္ဏာမယကမ္ဗလေဟိ ကတာ ပါဒုကာ သင်္ဂယှန္တိ။

၂၅၃။ ဂင်္ဂါမဟကီဠိကာယာတိ ဂင်္ဂါမဟေ ကီဠိကာယ။ တတ္ထ ဟိ ဣတ္ထိပုရိသာ ယာနေဟိ ဥဒကကီဠံ ဂစ္ဆန္တိ။ ပီဌကသိဝိကန္တိ ဖလကာဒိနာ ကတံ ပီဌကယာနံ။ ပဋပေါတလိကံ အန္ဒောလိကာ။ သဗ္ဗမ္ပိ ယာနံ ဥပါဟနေနပိ ဂန္တုံ အသမတ္ထဿ ဂိလာနဿ အနုညာတံ။

၂၅၄။ ဝါဠရူပါနီတိ အာဟရိမာနိ ဝါဠရူပါနိ။ စတုရင်္ဂုလာဓိကာနီတိ ဥဒ္ဒလောမီဧကန္တလောမီဟိ ဝိသေသဒဿနံ။ စတုရင်္ဂုလတော ဟိ ဦနာနိ ကိရ ဥဒ္ဒလောမီအာဒီသု ပဝိသန္တိ။ ဝါနစိတြော ဥဏ္ဏာမယတ္ထရဏောတိ နာနာဝဏ္ဏေဟိ ဥဏ္ဏာမယသုတ္တေဟိ ဘိတ္တိစ္ဆေဒါဒိဝသေန ဝါယိတွာ ကတစိတ္တတ္ထရဏော။ ဃနပုပ္ဖကောတိ ဗဟလရာဂေါ။ ပကတိတူလိကာတိ တူလပုဏ္ဏာ ဘိသိ။ ဝိကတိကာတိ သီဟရူပါဒိဝသေန ဝါနစိတြာဝ ဂယှတိ။ ဥဒ္ဒလောမီတိ ‘‘ဥဘတောဒသံ ဥဏ္ဏာမယတ္ထရဏ’’န္တိ ဒီဃနိကာယဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တံ။ ကောသေယျကဋ္ဋိဿမယန္တိ ကောသိယသုတ္တာနံ အန္တရာ သုဝဏ္ဏမယသုတ္တာနိ ပဝေသေတွာ ဝီတံ။ သုဝဏ္ဏသုတ္တံ ကိရ ‘‘ကဋ္ဋိဿံ၊ ကသဋ’’န္တိ စ ဝုစ္စတိ။ တေနေဝ ‘‘ကောသေယျကသဋမယ’’န္တိ အာစရိယ-ဓမ္မပါလတ္ထေရေန ဝုတ္တန္တိ ဝဒန္တိ။ ရတနပရိသိဗ္ဗိတန္တိ သုဝဏ္ဏလိတ္တံ။ သုဒ္ဓကောသေယျန္တိ ရတနပရိသိဗ္ဗနရဟိတံ။

အဇိနမိဂစမ္မာနံ အတိသုခုမတ္တာ ဒုပဋ္ဋတိပဋ္ဋာနိ ကတွာ သိဗ္ဗန္တီတိ ဝုတ္တံ ‘‘အဇိနပ္ပဝေဏီ’’တိ။ ရတ္တဝိတာနေနာတိ သဗ္ဗရတ္တေန ဝိတာနေန။ ယံ ပန နာနာဝဏ္ဏံ ဝါနစိတ္တံ ဝါ လေပစိတ္တံ ဝါ၊ တံ ဝဋ္ဋတိ။ ဥဘတောလောဟိတကူပဓာနေပိ ဧသေဝ နယော။ ‘‘စိတြံ ဝါ’’တိ ဣဒံ ပန သဗ္ဗထာ ကပ္ပိယတ္တာ ဝုတ္တံ၊ န ပန ဥဘတောဥပဓာနေသု အကပ္ပိယတ္တာ။ န ဟိ လောဟိတက-သဒ္ဒေါ စိတ္တေ ဝတ္တတိ၊ ပဋလိဂ္ဂဟဏေနေဝ စိတ္တကဿပိ အတ္ထရဏဿ သင်္ဂဟေတဗ္ဗပ္ပသင်္ဂတော၊ ကာသာဝံ ပန လောဟိတကဝေါဟာရံ န ဂစ္ဆတိ။ တသ္မာ ဝိတာနေပိ ဥဘတောဥပဓာနေပိ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပမာဏယုတ္တန္တိအာဒိ အညပ္ပမာဏာတိက္ကန္တဿ ဗိဗ္ဗောဟနဿ ပဋိက္ခိတ္တဘာဝဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တံ၊ န ပန ဥစ္စာသယနမဟာသယနဘာဝဒဿနတ္ထံ တထာ အဝုတ္တတ္တာ။ တံ ပန ဥပဓာနံ ဥပေါသထိကာနံ ဂဟဋ္ဌာနံ ဝဋ္ဋတိ။ ဥစ္စာသယနမဟာသယနမေဝ ဟိ တဒါ တေသံ န ဝဋ္ဋတိ။ ဒီဃနိကာယဋ္ဌကထာဒီသု ကိဉ္စာပိ ‘‘ဌပေတွာ တူလိကံ သဗ္ဗာနေဝ ဂေါနကာဒီနိ ရတနပရိသိဗ္ဗိတာနိ ဝဋ္ဋန္တီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ၊ ဝိနယဋ္ဌကထာယေဝ ကပ္ပိယာကပ္ပိယဘာဝေ ပမာဏန္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။

အဇ္ဈာရာမေဥပါဟနပဋိက္ခေပကထာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဂိဟိဝိကတာနုညာတာဒိကထာဝဏ္ဏနာ

၂၅၆။ အဘိနိဿာယာတိ အပဿာယ။ ဝိသုကာယိကဝိပ္ဖန္ဒိတာနန္တိ ပဋိပက္ခဘူတာနံ ဒိဋ္ဌိစိတ္တဝိပ္ဖန္ဒိတာနန္တိ အတ္ထော။

၂၅၇။ ယတိန္ဒြိယန္တိ မနိန္ဒြိယဝသေန သညတိန္ဒြိယံ။

၂၅၈။ ပါဠိယံ အဋ္ဌကဝဂ္ဂိကာနီတိ သုတ္တနိပါတေ (သု။ နိ။ ၇၇၂ အာဒယော) အဋ္ဌကဝဂ္ဂဘူတာနိ သောဠသ သုတ္တာနိ။ ဧဝံ စိရံ အကာသီတိ ဧဝံ စိရကာလံ ပဗ္ဗဇ္ဇံ အနုပဂန္တွာ အဂါရမဇ္ဈေ ကေန ကာရဏေန ဝါသမကာသီတိ အတ္ထော။ သော ကိရ မဇ္ဈိမဝယေ ပဗ္ဗဇိတော၊ တေန ဘဂဝါ ဧဝမာဟ။ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာတိ ကာမေသု ဒိဋ္ဌာဒီနဝါ စိရာယိတွာပိ ဃရာဝါသေန ပက္ခန္ဒန္တီတိ ဧတမတ္ထံ သဗ္ဗာကာရတော ဝိဒိတွာ။

အာဒီနဝံ လောကေတိ သင်္ခါရလောကေ အနိစ္စတာဒိအာဒီနဝံ။ နိရုပဓိန္တိ နိဗ္ဗာနံ။ ‘‘အရိယော န ရမတီ ပါပေ’’တိ ဣမဿ ဟေတုမာဟ ‘‘ပါပေ န ရမတီ သုစီ’’တိ။ တတ္ထ သုစီတိ ဝိသုဒ္ဓပုဂ္ဂလော။

၂၅၉။ ကာဠသီဟောတိ ကာဠမုခဝါနရဇာတိ။ စမ္မံ န ဝဋ္ဋတီတိ နိသီဒနတ္ထရဏံ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ၊ ဘူမတ္ထရဏာဒိဝသေန သေနာသနပရိဘောဂေါ ဝဋ္ဋတေဝ။

ဂိဟိဝိကတာနုညာတာဒိကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

စမ္မက္ခန္ဓကဝဏ္ဏနာနယော နိဋ္ဌိတော။